Lekcja 54. Regulacje Incoterms Przewóz ładunków związany jest z ryzykiem. Aby zapobiec sytuacjom konfliktowym między partnerami biznesowymi warto stosować pewne regulacje, np. formuły Incoterms. Koniecznie należy podkreślić, że formuły te regulują warunki kontraktu importowego/eksportowego (między kupującym, a sprzedającym). Chociaż dotyczą obowiązków transportowych, to nie regulują stosunków stron trzecich (przewoźników, spedytorów i operatorów). Nie zwalnia to ich jednak od znajomości formuł Incoterms. Incoterms to formuły regulujące warunki dostawy towaru od sprzedawcy do odbiorcy w przypadku handlu międzynarodowego. Zwane są międzynarodowymi regułami handlu. Oficjalną wersją INCOTERMS 2000 jest oryginalny tekst angielski. Współpracujący ze sobą przedsiębiorcy dzielą się obowiązkami, zadaniami oraz kosztami i ryzykiem. Incoterms to reguluje. W przypadku kontraktu importowego/eksportowego należy pamiętać, że między partnerami handlowymi istnieją bariery o charakterze administracyjnym i przestrzennym. Współpracujące przedsiębiorstwa określają w kontrakcie każdorazowo: o formę dostawy, o stronę obarczoną ryzykiem za stan produktów w różnych punktach procesu transportowego, o podział kosztów, o pakowanie i znakowanie, o ubezpieczenie, o kontrolę towarów, o licencje i upoważnienia. Współpraca z wykorzystaniem formuł Incoterms gwarantuje zrozumienie i przestrzeganie odpowiedzialności każdej ze stron (również przewoźników i spedytorów). Jest to podział prosty, bezpieczny i zrozumiały. Formuły Incoterms: o nie dotyczą przejścia prawa własności do towaru, o nie dotyczą zwolnienia z obowiązków i odpowiedzialności w przypadku niespodziewanych lub nieprzewidzianych zdarzeń, o wymagają od sprzedającego dostarczenia towaru zgodnego z umową sprzedaży, ale nie zajmują się konsekwencjami, jeżeli towar nie jest zgodny. Istnieje trzynaście formuł podzielonych na cztery grupy: E, F, D, C (tab. 8.3). Do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych należą formuły: 1
o EXW, o FOB, o CIF. W pierwszej grupie jest tylko jeden termin - EXW. Druga grupa składa się z trzech formuł (FCA, FAS i FOB), gdzie F oznacza, że sprzedający musi przekazać towar wskazanemu przewoźnikowi bez ryzyka i kosztów dla kupującego. Grupa trzecia składa się z czterech formuł (CFR, CIF, CPT i CIP), gdzie C oznacza, że sprzedający musi ponieść pewne koszty, nawet poza osiągnięty punkt krytyczny podziału ryzyka utraty lub uszkodzenia towaru. Ostatnia grupa składa się z pięciu formuł (DAF, DES, DEQ, DDU i DDP), gdzie D oznacza, że towar musi przybyć do ustalonego miejsca. Tabela 8.3. Oznaczenia formuł Incoterms Lp. Formuła Formalności eksportowe Formalności importowe Zlecenie transportowe Ubezpieczenie Miejsce dostawy Przekazanie ładunku 1 EXW K K K K Z zakładu Miejsce dostawy 2 FCA S K K K Do przewoźnika Miejsce dostawy 3 FAS S K K K 4 FOB S K K K 5 CFR S K S K 6 CIF S K S S Do burty statku (oznaczony port załadunku) załadunku) załadunku) załadunku) Miejsce dostawy Burta statku Burta statku Burta statku 7 CPT S K S K Do przewoźnika Miejsce dostawy 8 CIP S K S S Do przewoźnika 9 DAF S K S S Do granicy 10 DES S K S S 11 DEQ S K S S Do nabrzeża (oznaczony port 12 DDU S K S S Miejsce 13 DDP S S S S Miejsce Miejsce dostawy Miejsce. Statek w porcie Nabrzeże portu Miejsce Miejsce 2
K kupujący S sprzedający Schematyczne przedstawienie formuł Incoterms zostało zawarte w tabeli 8.4. Tabela 8.4. Formuły Incoterms w przykładach graficznych Źródło: Polska Izba Spedycji i Logistyki Lp. Symbol formuły Przykład Przykład Omówienie 1 EXW - Ex Works (from a named place) - z zakładu (oznaczone miejsce EXW Poznań Kupujący odbiera ładunek z Poznania miejsca jego wydania przez sprzedającego (np. zakład produkcyjny). 2 FCA - Free Carier (to a named place) - dostarczone przewoźnikowi (w oznaczone miejsce), FCA Kraków 3 FAS - Free alongside ship (to a named port of shipment) - dla kupującego dostarczenie wzdłuż burty statku (w oznaczonym porcie załadunku) 4 5 FAS Gdańsk FOB - Free on board (to a named port of shipment) - dostarczone na statek (w oznaczonym porcie załadunku) FOB Neckar Highway CFR - Cost and Freight (to a named port of destination) - koszt i fracht (do oznaczonego portu CFR Gdynia Sprzedający dostarcza ładunek do Krakowa, w którym zostanie przekazany przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego. Sprzedający dostarcza ładunek w porcie (Gdańsk) wzdłuż burty statku. ładunek na wskazany przez kupującego statek Neckar Highway. ładunek na statek w porcie załadunku w Gdyni. 3
6 CIF - Cost, Insurance and Freight (to a named port of destination) - koszt, ubezpieczenie i fracht (do oznaczonego portu CIF Gdynia 7 CPT - Carriage paid to... (a named place of destiantion) - przewoźne opłacone do... (oznaczone miejsce CPT Łódź 8 CIP - Carriage and Insurance paid to... (a named place of destination) - przewoźne i ubezpieczenie opłacone do... (oznaczone miejsce CIP Katowice 9 DAF - Delivered at frontier (to a named place) - dostarczone na granicę (do oznaczonego miejsca) DAF Świecko 10 DES - Delivered Ex Ship (to a named port of destiantion) - dostarczone na statku (do oznaczonego portu DES Szczecin 11 DEQ - Delivered ex quay (to a named port of destination) - dostarczone na nabrzeże (w oznaczonym porcie DEQ Gdańsk ładunek na statek w porcie załadunku w Gdyni. ładunek przewoźnikowi w Łodzi. ładunek przewoźnikowi w Katowicach. ładunek do dyspozycji kupującego do granicy (Świecko), który wyznacza kupujący. ładunek kupującemu w porcie (Szczecin) na statku. ładunek kupującemu na określonym nabrzeżu w porcie (Gdańsk). 4
12 DDU - Delivered Duty Unpaid (to a named place of destination) - dostarczone, cło nie opłacone (do oznaczonego miejsca DDU Katowice 13 DDP - Delivered Duty Paid (to a named place of destination) - dostarczone, cło opłacone (do oznaczonego miejsca - zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu DDP Wrocław Legenda: Płaci sprzedający Płaci kupujący Ryzyko sprzedawcy Ryzyko kupującego Formalności celne - sprzedawca Formalności celne - kupujący ładunek kupującemu na środku transportu do dyspozycji kupującego, w określonym miejscu (Katowice) ładunek kupującemu na środku transportu do dyspozycji kupującego, w określonym miejscu (Wrocław) Ćwiczenie indywidualne Cel ćwiczenia: Zastosujesz poznane formuły Incoterms w przykładach. Sposób realizacji: Jak należy rozumieć wyszczególnione w tablicy formuły Incoterms. Wpisz opis. Tabela do ćwiczenia Lp. Formuła INCOTERMS Opis Przykład 0 EXW Wrocław Kupujący odbiera ładunek z Wrocławia miejsca jego wydania przez sprzedającego. Kupujący zajmuje się formalnościami eksportowymi i importowymi (jeśli są konieczne) oraz ubezpieczeniem. 5
1 EXW Wałcz 2 DAF Świecko 3 CPT Wałbrzych 4 FCA Berlin 5 DDU Białystok Incoterms nie zawierają ustaleń dotyczących warunków płatności, jurysdykcji, transferu, prawa własności, reklamacji i formalnych zażaleń. Pytania do przemyślenia 1. W jakim celu zostały określone formuły Incoterms? 2. W jaki sposób zostały podzielone grupy formuł Incoterms? 3. Czy Incoterms zawiera ustalenia dotyczące płatności? 6