Logistyka i Zarządzanie Łańcuchem Dostaw. Opracował: prof. zw dr hab. Jarosław Witkowski

Transkrypt

1 Logistyka i Zarządzanie Łańcuchem Dostaw Opracował: prof. zw dr hab. Jarosław Witkowski

2 SYSTEMY INFORMATYCZNE W LOGISTYCE

3 Systemy informatyczne w logistyce Przyczyny rozwoju: wzrost natężenia konkurencji postęp technologiczny obniżenie kosztów w stosunku do kosztów pracy ludzkiej upowszechnienie automatycznej identyfikacji produktów i technologii internetowej

4 Systemy informatyczne w logistyce (c.d.) Istota SI w logistyce firmy Monitorowanie i kontrola Decyzje logistyczne Koordynacja wewnętrzna D Transmisja i przetwarzanie zamówień (EDI) O EDI wymiana standardowo sformatowanych danych między systemami informatycznymi partnerów handlowych Stosowanie EDI wymaga: komputera wraz z modemem konwentera, czyli specjalnego programu, który tłumaczy dokumenty na standardowe komunikaty EDI dostępu do sieci telekomunikacyjnej

5 Podstawowe kierunki zastosowania komputerów w logistyce transmisja i przetwarzanie informacji zawartych w zamówieniach kontrola i planowanie zapasów wybór środka transportu i drogi przewozu rozliczenia finansowe ze spedytorami harmonogramowanie produkcji i przewozów decyzje lokalizacyjne sterowanie pracą zautomatyzowanych magazynów

6 Kierunki ewolucji SI w logistyce firm 1. Integracja 2. Wspomaganie podejmowania decyzji strategicznych 3. Systemy standardowe 4. Systemy eksperckie (wykorzystują oprogramowanie pozwalające na rozwiązywanie problemów w oparciu o rejestrację wiedzy ekspertów z danej dziedziny) 5. Technologia internetowa

7

8

9

10 Procedura wyboru zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania I. Analiza i ocena dotychczasowych procedur i technologii przetwarzania danych II. Określenie założeń systemu: struktura funkcjonalno zadaniowa, struktura techniczna (sprzęt), struktura informatyczna (bazy danych). III. Organizacja zespołu oceniającego IV. Opracowanie zapytania ofertowego i kryteriów oceny:

11 Procedura wyboru ZSIZ(c.d) Zapytanie ofertowe (informacje o zleceniodawcy, stan informatyzacji, założenia systemu, warunki handlowe). Kryteria oceny: a) ocena merytoryczna spełnianie standardów np. APICS, SCOR, etc pokrycie kluczowych obszarów działalności, zgodność definicji, pojęć, haseł, klasyfikacji, oznaczeń, dokumentów, rzetelność danych (metodologia obliczeń, aktualność, dokładność), dyspozycyjność i bezpieczeństwo danych (dostępność, czas reakcji), interfejs użytkownika (spolszczenie ekranów, łatwość użytkowania), precyzyjna i aktualna dokumentacja, otwartość systemu (możliwość integracji z systemami w otoczeniu).

12 Procedura wyboru ZSIZ (c.d.) b) ocena oferenta i warunków handlowych: pozycja rynkowa, doświadczenia oraz opinie klientów i ekspertów, pomoc wdrożeniowa i serwis w okresie użytkowania, terminy, ceny i szacowana efektywność systemu. V. Wstępna ocena i selekcja oferentów. VI. Prezentacje i wizyty referencyjne. VII, Wybór systemu informatycznego: identyfikacja podsatwowych różnic, opracowanie rankingu ofert.

13 TRANSPORT

14 Względna ocena jakościowych właściwości poszczególnych gałęzi transportu w ruchu towarowym Kryterium oceny Gałąź transportu Samochodowy Kolejowy Morski Śródlądowy Lotniczy Przesyłowy P r z e d m i o t Podatność przewozowa Masowość Bezpieczeństwo Dowolna 0 Dowolna 0 Dowolna Produkty masowe o niskiej wartości 0 Produkty o wysokiej wartości Produkty płynne i gazowe O d l e g ł o ś ć Odległości Dostępność Bezpośredniość Krótkie i średnie Średnie i długie 0 0 Długie Długie i średnie Długie Dowolne C z a s Prędkość Niezawodność Częstotliwość Regularność i punktualność Degresja odległościowa kosztów jednostkowych Słaba Średnia Silna Silna Silna Słaba

15 Rodzaje usług wykonywanych przez firmy logistyczne w krajach Unii Europejskiej (Wyniki badań Mercer Management Consulting, listopad 1997) Rodzaj usług % Konsolidacja przesyłek Zarządzanie magazynami Zarządzanie środkami transportu Wybór przewoźnika Oznakowanie i pakowanie Zwroty dostaw Logistyczne systemy informatyczne Montowanie i instalacja produktów Opracowywanie zamówień Negocjacje opłat Transmisja zamówień Obsługa serwisowa Zarządzanie zapasami Testowanie produktów Inne

16 Współdziałanie firm produkcyjnych i logistycznych w krajach Unii Europejskiej (Wyniki badań Mercer Management Consulting, listopad 1997) Efekty współdziałania Negatywny Brak wpływu Pozytywny Bardzo pozytywny Koszty logistyki 4% 13% 77% 7% Podejmowanie decyzji 11% 31% 52% 6% Satysfakcja klientów 2% 34% 50% 14% Innowacyjne usługi 11% 35% 47% 7% Funkcjonowanie systemu 4% 42% 45% 9% Rozwój systemu 9% 43% 42% 6% Morale pracowników 37% 48% 13% 2%

17 Procedura wyboru spedytora I. Rozpoznanie rynku usług spedycyjnych. Wstępna selekcja spedytorów ze względu na: asortyment, przestrzenny zakres działalności, tabor przewozowy i jego strukturę, zaplecze magazynowe (lokalizacja, wyposażenie, itd.), najważniejsze kontrakty i opinie klientów. II. Sprecyzowanie wymagań i zaproszenie do złożenia ofert. Określić: zadania przewozowomateriałowe (tj. średnie tygodniowe wielkości przewozów, rodzaj towarów, stosowane jednostki ładunkowe, średni tonaż i częstotliwość dostaw), wymagania jakościowe (tj. czas realizacji zamówień, itd.), zadania administracyjne i inne usługi towarzyszące (np. konfekcjonowanie, konsolidowanie, dokumentacja celna, transmisja zamówień), proponowane ceny usług i metodyka ustalania ich zmian. III. Analiza ofert i dokonanie wyboru (np. metodą punktową za pomocą wag przypisanych dla każdego czynnika wyboru).

18 Porównanie reguł Incoterms 2000 i 2010 Incoterms Liczba formuł Rodzaj formuł 13 Grupa E (EXW) Grupa F (FCA, FAS, FOB) Grupa C (CIF, CPT, CIP, CFR) Grupa D (, DEQ, DAF, DES, DDU, DDP) 11 Uniwersalne (EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP) Transport morski (FAS, FOB, CFR, CIF)

19 Reguły INCOTERMS 2010 CIF (opłacony transport i ubezpieczenie) CFR (opłacony transport) FOB FAS DAT Transport morski Zakład produkcyjny dowóz dowóz magazyn kupującego EXW FCA Transport lądowy CPT (opłacony transport) CIP (opłacony transport i ubezpieczenie) DAP DDP

20 Struktura KEIRETSU i idea KAIZEN jako źródła rozwoju koncepcji logistycznych w ramach łańcucha zaopatrzeniowodystrybucyjnego K E I R E T S U TQM JinT K a n b a n Relacje z dostawcami Koła produktywności Systemy sugestii TQM JinT K a n b a n Relacje z dostawcami Koła produktywności Systemy sugestii TQM JinT K a n b a n Relacje z dostawcami Koła produktywności Systemy sugestii TQM JinT K a n b a n Relacje z dostawcami Koła produktywności Systemy sugestii etc. etc. etc. etc. DOSTAWCA PRODUCENT HURTOWNIK DETALISTA K A I Z E N przepływ produktów przepływ informacji

21 Japoński Kaizen na tle zachodniego stylu zarządzania Japoński Kaizen Zachodni styl zarządzania Kierownictwo Naczelne Innowacje Innowacje Kierownictwo Liniowe Kaizen Pozostali pracownicy Przestrzeganie norm Przestrzeganie norm Charakterystyka zmian Kryteria oceny Stopniowe i ciągłe usprawnienia oparte na dotychczasowych rozwiązaniach technicznoorganizacyjnych, które nie wymagają znacznych nakładów finansowych Orientacja na procesy p r o c e s A B C D W Gwałtowne i jednorazowe zmiany oparte na nowych rozwiązaniach technicznoorganizacyjnych, które zwykle wymagają znacznych nakładów Orientacja na efekty w y n i k W Wspomaganie i stymulowanie Kryteria Kontrola i motywowanie Kryteria

22 Struktura systemów metalogistycznych w przemyśle japońskim KEIRETSU A KEIRETSU B FIRMY NIEZALEŻNE P R O D U K C J A Dostawcy dalszego rzędu Dostawcy pierwszego rzędu PRODUCENT Dostawcy dalszego rzędu Dostawcy pierwszego rzędu PRODUCENT D Y S T R Y B U C J A Hurtownicy Detaliści Hurtownicy Detaliści

23 Cechy wspólne filozofii Justintime szkolenie i współuczestnictwo załogi (autonomizacja, minimalizacja zapasów na każdym stanowisku pracy); ograniczanie (eliminacja) liczby i pojemności magazynów; działania na rzecz poprawy jakości; redukcja liczby dostawców i preferowanie dostawców zlokalizowanych w pobliżu firmy; dostosowanie wykorzystania zdolności produkcyjnych do realnego popytu na wyroby firmy; zwiększanie elastyczności i standaryzacja produkcji; doskonalenie przepływu informacji; zmiana organizacji ze struktury funkcjonalnej na ukierunkowaną na poszczególne produkty.

24 Istota i efekty koncepcji JIT Badania rynku i kosztów konkurentów Wyjściowa cena sprzedaży Redukcja kosztów Wzrost zysków Eliminacja marnotrawstwa czasu, przestrzeni, pracy i kapitału Ciągłość i elastyczność przepływu w zintegrowanym łańcuchu dostaw Krótkie serie produkcyjne Krótki czas przezbrajania Technologia i organizacja przemieszczania Udział załogi w zarządzaniu (np. autonomizacja) Współpraca z dostawcami Lokalizacja zakładów, maszyn i urządzeń Standaryzacja Reaktywne Kontrola jakości kształtowanie np. koła jakości) Gniazda zapasów produkcyjne (np. Kanban)

25 Zasady techniki KANBAN 1. NIE MA PRZEPŁYWU PRODUKTÓW BEZ KART KANBAN a) nie ma produkcji bez kart produkcji, b) nie ma transportu bez kart transportu. 2. LICZBA PRODUKTÓW REPREZENTOWANYCH PRZEZ JEDNĄ KARTĘ (wielkość pojemnika transportowego) ZALEŻY OD: dziennego zapotrzebowania (odpowiednio niska wielkość w stosunku do dziennego zapotrzebowania), technicznych możliwości systemu logistycznego, kosztów transportu i manipulacji. 3. LICZBĘ KART KANBAN W OBIEGU (n) MOŻNA WSTĘPNIE OBLICZYĆ: n = D L (1 X) C D dzienne zapotrzebowanie (sztuk / dzień) L średni czas przepływu kart Kanban C pojemność jednostki ładunkowej (sztuk) X bufor bezpieczeństwa

26 Przepływy produktów przy wykorzystaniu techniki KANBAN ETAP N1 ETAP N P Kanban Skrzynka P Kanban Punkt T Kanban Punkt P Kanban Produkcja Punkt zdawczy przyjęć zdawczy Skrzynka Skrzynka Skrzynka T Kanban T Kanban T Kanban P Kanban wraz z materiałami T Kanban wraz z materiałami P Kanban bez materiałów T Kanban bez materiałów