Edukacja przez ruch System edukacji Doroty Dziamskiej
Pedagogiczny system kształcenia i terapii, który jest zbiorem różnorodnych technik i metod pracy z dzieckiem wykorzystujących naturalny ruch organizmu w procesie uczenia się. EPR to system form i metod, który wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch organizmu. Człowiek rusza się, a więc przez ruch uaktywnia zmysły.
Poruszanie się według określonej rytmicznej procedury aktywizując zmysły, wspiera wzrost poziomu integracji sensorycznej, by w ten sposób przygotować ciało jak i umysł do procesu uczenia się. Nauczyciel prowadzący zajęcia stosuje określone proste lub bardziej złożone formy ruchu zgodnie z fizjologią i możliwościami psychoruchowymi dzieci, opierając tak tworzoną zabawę na tzw. kompetencji miarowych uderzeń. Każda zabawa zbudowana jest z wielu ćwiczeń, które wspierają całościowy, holistyczny rozwój.
Narzędziem edukacji przez ruch jest koło integracji sensorycznej, czyli koło zintegrowanego ruchu organizmu KOŁO HOLIZMU
Koło zintegrowanego ruchu (integracji sensorycznej)
Cele Aktywizowanie struktur pamięci poprzez: określenie, ukierunkowanie ruchu wykorzystanie dźwięku (muzyki, rytmu) rozwijanie wiedzy Uwzględnianie możliwości motoryki, poprzez wykorzystanie naturalnych ruchów dziecka Rozwój społeczny
Elementy 1. Ruch 2. Muzyka, rytm, dźwięk 3. Wiedza Formy 1. Ćwiczenia kreślenie kropek, kresek, klaskanie, tupanie 2. Zabawa formy złożone np. chodzenie z rytmicznym kreśleniem 3. Gra formy złożone z kilku ćwiczeń określone zasadami
EPR zawiera Graficzne ćwiczenia wpływające na stabilizację lateralną (wykonywane na małej i wielkiej płaszczyźnie jedną ręką) Graficzne ćwiczenia wpływające na synchronizację pracy mózgu (wykonywane na małej i wielkiej przestrzeni oburącz) Graficzne ćwiczenia wpływające na równoważenie lateralne (wykonywane na małej i wielkiej płaszczyźnie raz jedną, raz drugą ręką) Ćwiczenia manipulacyjne wspomagające sprawność dłoni, ręki, nogi i całego organizmu z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych, które pomagają w koncentracji Ćwiczenia rytmicznej manipulacji z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych, wpływające na równoważenie lateralne organizmu Ćwiczenia spontanicznego ruchu całego ciała jako formy pozawerbalnej komunikacji wspomagające koncentrację i polisensoryczne poznawanie
Struktura metodyczna ćwiczenia o charakterze graficznym lub manipulacyjnym, rytmicznie wykonywane przy optymalnym ruchu całego ciała swobodne działanie z wykorzystaniem różnorodnych technik plastycznych, prowadzące do powstania karty pracy tworzenie karty zespołowej z indywidualnych kart pracy, swobodna rozmowa na jej temat wykorzystanie kart do dalszych działań na zajęciach, przemyślanej analizy
Edukacja prze ruch wykorzystuje 3 podstawowe formy aktywności dzieci Ćwiczenie doskonali poszczególne funkcje organizmu np. kreślenie, tupanie, skakanie Zabawę np. deszcz nad miastem dzieci chodzą wokół stołu, kreślą rytmicznie kropki ręką lewą i prawą Grę wg określonych zasad np. ograniczenie czasu wykonania
Zalety Rytm towarzyszący ćwiczeniom ułatwia wykonywanie czynności, zwiększa ogólną koordynacje ruchową, co wpływa na integrację układu sensorycznego. Ruch naprzemienny usprawnia pracę obu półkul mózgowych zapewniając możliwość lepszego odbierania i interpretowania bodźców budujących wiedzę.
Etapy kreśleń
Pomoce dydaktyczne kredki kartki A-4 szary papier taśma klej nożyczki koła origami odtwarzacz cd z muzyką
PRZYKŁADY ZAJĘĆ
PARASOL Ćwiczenia rytmiczne przy piosence, rytmiczne kroki po sali, z podawaniem parasolki, przeskakiwanie kałuży Kreślenie rytmiczne kropek jedna ręką, w powietrzu, nad kartką, na kartce krople deszczu. Zmiana kredki w czasie rysowania kropek w grupie Tworzenie karty pracy. Naklejanie kółka zgiętego na pół parasolki, ozdabianie parasolki, doklejenie słomki rączka parasolki Spacer po sali w rytm muzyki, szukanie takiej samej parasolki wg koloru, kształtu, wielkości, ilości itp. Zabawa tematyczna z kartą pracy przy wierszyku, piosence, wystawa prac
JESIENNY LAS Ćwiczenia rytmiczne przy piosence,chodzenie wokół stołu Kreślenie rytmiczne kół, owali jedna ręką, w powietrzu, nad kartką, na kartce. Zmiana miejsca w czasie rysowania kół, owali w grupie. Rysowanie na kartce sąsiada. Zmiana kredki. Wykorzystywanie różnych kolorów: zielony żółty, czerwony, brązowy. Kolorowanie kół. Tworzenie karty pracy. Wycinanie i naklejanie kółka, owali na dużym arkuszu szarego papieru Jesienne drzewo. Z resztek papieru rytmiczne wydzieranie pasków liście, trawa. Doklejanie kółek origami grzybki, słońce, liście itp. Spacer po sali w rytm muzyki, szukanie drzew wg koloru, kształtu, wielkości, ilości, liczenie drzew itp. Zabawa tematyczna z kartą pracy przy wierszyku, piosence. wystawa prac
JESIENNE DRZEWO Ćwiczenia rytmiczne przy piosence, podawanie kredki mam- dam Kreślenie rytmiczne spirali oburącz, w powietrzu, nad kartką szarego papieru, na kartce szarego papieru. Zmiana miejsca w czasie rysowania w grupie. Rysowanie na kartce na sąsiednim stoliku. Zmiana kredki - kolory brązowy, czarny szary kolory ziemi. Wykorzystywanie różnych kolorów: zielony żółty, czerwony, brązowy Tworzenie karty pracy. Wycinanie i naklejanie drzewa na dużym arkuszu szarego papieru Jesienne drzewo. Naklejanie pnia i gałęzi. Z resztek papieru rytmiczne wydzieranie pasków liście, trawa. Doklejanie kółek origami liście itp. Tworzenie drzew wg pór roku, ozdabianie drzew np. wiosna stempelki z korka różowe kwiatki, zielone listki, jesień zgniatanie i naklejanie kolorowych serwetek suszonych liści, kółek czerwonych jabłuszek, kółek żółtych gruszek, zima - naklejanie wacików, płatków kosmetycznych, zgniecionej bibuły, wyciętych z dziurkacza śnieżynek. Spacer po sali w rytm muzyki, szukanie drzew wg koloru, kształtu, wielkości, ilości, liczenie jabłuszek, gruszek, śnieżynek, liści na drzewie, itp. Zabawa tematyczna z kartą pracy przy wierszyku, piosence. Wystawa prac
MIKOŁAJ Ćwiczenie rytmiczne nakrętkami, piąstką, czerwona kredką Rysowanie rytmiczne wiązka niepełna z punktu nad kartką, na kartce Tworzenie kart pracy, Wycinanie elementów czapka, płaszcz Mikołaja. Naklejanie na kartkę elementów, doklejanie głowy z kółka origami, worka, guzików, brody z waty Tworzenie wspólnych cech Mikołaja, porównywanie Mikołajów Zabawa np. wierszyk, gra
RENIFER Zabawa rytmiczna. Ćwiczenie rytmu pensetkowego podawanie w grupie brązowej kartki wg rytmu. Odrysowywanie stopy na kartce brązowej i dłoni na kartce białej. Wycinanie stopy i dłoni Tworzenie karty pracy sklejanie wyciętych elementów renifer. Doklejanie z kółek origami oczy, nosa, uszy, buzi Dorysowywanie tułowia. Tworzenie zagrody reniferów
CHOINKA Ćwiczenia rytmiczne Rysowanie zieloną kredką wiązki z punktu w jedną stronę Tworzenie kart pracy. Wycinanie trójkątów i naklejanie na dużym arkuszu szarego papieru duża choinka, doklejanie kółek origami bombki, ozdabianie dowolnie wg pomysłu np. gwiazdek wyciętych z dziurkacza
LENIWA ÓSEMKA Kreślenie rytmiczne w rytm muzyki leniwych ósemek w powietrzu, nad kartka, na kartce. Rysowanie czarną kredką leniwej ósemki. Jeżeli chcemy bałwanka, to rysujemy białą kredką na niebieskim tle Tworzenie kart pracy kraina pingwinów, wycinanie leniwych ósemek tworzenie pingwinów, doklejanie lub dorysowywanie buzi, skrzydełek z kółek origami, śniegu z waty, śnieżynek itp.. Porównywanie wielkości, liczenie pingwinów, śnieżynek Zabawa z wierszykiem, piosenką
IGLO, TĘCZA Zabawa ze skakanką i kredą. Rysowanie rytmiczne łuku Kreślenie naprzemienne kredką szarą i niebieską łuku na kratce Zginanie kartki, wycinanie po zgięciach bloków Tworzenie kart pracy. Naklejanie wyciętych bloków na szarym papierze. Na którym jest narysowany łuk. Tworzenie kompozycji Iglo. Dorysowywanie eskimosa z kółek origami Liczenie, porównywanie kolorów, kształtów, wielkości Zabawy przy piosence, wierszyku, ruchowe
SZOPKA JASEŁKA Ćwiczenia rytmiczne do muzyki Wykorzystanie obręczy hula hop rysowanie rytmiczne w kole wiązka z punktu linie. Rysowanie rytmiczne, zmiana kredki, koloru w grupie kolory zimne, kolory ciepłe Tworzenie kart pracy. Wycinanie z kolorowych kół elementów ubiory Marii i Józefa. Naklejanie na dużym arkuszu szarego papieru tworzenie kompozycji szopki świątecznej. Doklejanie głowy i aureoli z kółek origami.
Jodełka Ćwiczenia rytmiczne do muzyki Zaginanie paska papieru i rysowanie rytmiczne jodełki linie pionowe i poziome zieloną kredką. Zmiana ręki. Kreślenie naprzemienne lewą i prawą ręką linii pionowych i poziomych. Zmiana koloru kredki, odcienie zielonego Tworzenie kart pracy. Wycinanie gałązek z narysowanych jodełek. Tworzenie kompozycji choinka, stroik, dach szopki świątecznej
PORTRET ZBIOROWY Zabawy rytmiczne. Rysowanie fal oburącz. Kredka różowa i szara Rytmiczne cwałowanie dokoła stołu do rytmu muzyki Naklejanie kółka origami - głowa Dorysowywanie twarzy: oczu, usta, nos Kreślenie kresek włosów wg rymu muzyki Zamian miejsc, rysowanie na kartce sąsiada Wycinanie gotowych portretów i naklejanie na dużym arkuszu papieru Zabawa do kart pracy. Przeliczanie portretów, nazywanie kolorów itp. Prezentacja prac
Bibliografia Dziamska D. Edukacja prze ruch. Kropki, kreski, owale, WSiP 2005 Dziamska D. Edukacja prze ruch. Fale, spirale, jodełki, zygzaki, WSiP 2005 Dziamska D. Edukacja prze ruch. Zabawy z linią, WSiP 2009 Dziamska D. Zbieram, Poszukuję, Badam. Program nauczania klas I-III, Muzyka do ćwiczeń cz I Goleman D. Inteligencja emocjonalna, Media Rodzinna 1997 Hannaford C. Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł, Medyk 1995 Mass V. F. Uczenie się przez zmysły, WSiP 2005
Przydatne strony www.pracownia.origami.org.pl