Organizacja i wystrój sali dydaktycznej na zajęciach języka niemieckiego. Codzienna rzeczywistość a postulaty dydaktyczno-metodyczne (na podstawie badania przeprowadzonego przez Goethe-Institut w Warszawie) Maciej Mackiewicz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Cele badania ankietowego Diagnoza stanu organizacji i wystroju sal dydaktycznych na zajęciach j. niemieckiego z perspektywy ucznia szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej; Określenie stopnia satysfakcji uczniów z organizacji i wyposażenia sali; Zdiagnozowanie oczekiwań uczniów wobec w/w czynników.
Metodyka badania Badanie sondażowe za pomocą formularza ankietowego; Ankieta 14 pytań zamkniętych, jednokrotnego wyboru, w trzech grupach: a) refleksje ogólne; b) wystrój i wyposażenie sali; c) kolor ścian i organizacja sali (ustawienie ławek) Jedno pytanie otwarte deficyty sali dydaktycznej
Dobór próby Ankietowani uczniowie nie stanowią grupy reprezentatywnej; Badanie ma charakter pilotażowy; Głównym kryterium doboru był nawiązany wcześniej (poprzez seminaria i szkolenia GI) kontakt z nauczycielami SP, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych; Dobór quasi losowy miał miejsce w przypadku uczniów uczestniczących w moderacjach Deutsch-Wagen-Tour
Respondenci wg typu szkoły 304 Gimnazjum 1049 Szkoły ponadgimnazjalne 549 Łącznie: 1902 (36 szkół) OKRES BADANIA: czerwiec 2014
JAK CZUJESZ SIĘ W KLASIE, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ JĘZYKA NIEMIECKIEGO? 7,50% 0 35,50% 47% 1. dobrze 2. źle 3. tak jak w innych klasach 4. Nie wiem brak odpowiedzi 10% 4% 2% 26,50% 38% 5% 48% 2,50% 19.01.2018 65% 7%
CZY CHCIAŁBYŚ, ABY KLASA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ JĘZYKA NIEMIECKIEGO WYGLĄDAŁA INACZEJ? 23% 0 tak 45% nie nie wiem 31% 2% 18% 32% 27% brak odpowiedzi 32% 48% 40%
CZY URZĄDZENIE KLASY I JEJ WYSTRÓJ POMAGA CI W NAUCE? 3% 45% 52% tak nie brak odpowiedzi 30% 3% 35% 5% 67% 60%
CZY CHCIAŁBYŚ MIEĆ WPŁYW NA TO, JAK URZĄDZONA JEST KLASA, W KTÓREJ SIĘ UCZYSZ? Gimnazjum 25% 50% tak nie nie wiem 25% 19,50% 49% 26% 51% 29,50% 23%
CZY SALA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO NAWIĄZUJE WYSTROJEM DO PRZEDMIOTU, KTÓREGO SIĘ TAM UCZYSZ? 0 44% 56% tak nie brak odpowiedzi 36% 3% 23% 3% 61% 74%
CZY W SALI DO NAUKI NIEMIECKIEGO SĄ POMOCE DO NAUKI TEGO PRZEDMIOTU? (PLAKATY, TABELE Z CZASOWNIKAMI NIEREGULARNYMI, SŁOWNIKI ITP.) 0 36% 64% tak nie brak odpowiedzi 25% 3% 18% 4% 72% 78%
JEŚLI W TWOJEJ KLASIE SĄ POMOCE DO NAUKI, TO CZY SĄ ONE ZWIĄZANE Z TYM, CZEGO WŁAŚNIE SIĘ UCZYSZ (NP. TABELE DO TYCH ZAGADNIEŃ GRAMATYCZNYCH, KTÓRE SĄ WŁAŚNIE PRZERABIANE)? 3% 48% 49% tak nie brak odpowiedzi 3% 3% 33% 40% 64% 57%
JAK CZĘSTO ZMIENIA SIĘ W TWOJEJ KLASIE PLAKATY I INNE MATERIAŁY WISZĄCE NA ŚCIANACH? 0,40% 0 18,50% zależnie od tego czego się uczymy 31,50% raz na m-c raz na semestr 16,50% raz na rok wcale nie 13% 18% 21% 5% 9% 16% 04% 45% 05% 33% 22% 15% 7% 18%
CZY W KLASIE, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO WISZĄ MATERIAŁY (PLAKATY, PLANSZE, GAZETKI, WYNIKI PRAC PROJEKTOWYCH) WYKONANE PRZEZ UCZNIÓW? 0 31% 67% tak nie brak odpowiedzi 26% 1% 5,00% 41% 54% 73%
CZY PODOBA CI SIĘ KOLOR ŚCIAN W TWOJEJ KLASIE? 0 56% 41% tak nie brak odpowiedzi 31% 2% 4% 67% 42% 54%
JAKI KOLOR ŚCIAN MA KLASA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO? 17% 20% 13% 4% biały żółty zielony niebieski inny 53% 26% 5% 11% 25% 27% 11% 9% 36% 69% 18%
JAKI KOLOR POWINNY MIEĆ ŚCIANY W TWOJEJ KLASIE? 5% 9% 23% 24% 15% 24% biały zółty zielony niebieski inny brak odpowiedzi 21% 11% 21% 19% 14% 5% 17,50% 30% 26% 16,50% 28%
JAK SĄ USTAWIONE ŁAWKI/STOLIKI? 17% 8% 0 jedna za drugą w rzędach (wszystkie przodem do tablicy) w literę U inaczej 75% 1,50% 2% 9% 2% 90% 82%
CZY W TWOJEJ KLASIE MOŻNA ZMIENIAĆ USTAWIENIE ŁAWEK? 3% 48% 49% tak nie brak odpowiedzi 2% 4% 42% 41% 56% 55%
CZEGO CI BRAKUJE W TWOJEJ KLASIE? 100 90 80 70 60 50 40 30 gimnazjum szkoła podst. liceum 20 10 0
Wnioski Kwestię organizacji, wystroju i wyposażenia sali dydaktycznej należy rozpatrywać m.in. w kontekście motywacji ucznia do nauki języka obcego i jego nastawienia do sytuacji dydaktycznej. Czynniki te zyskują na znaczeniu szczególnie wówczas, gdy motywacja jest słaba a motywy mają charakter głównie zewnętrzny (extrinsische Motive)
Aktualne motywy uczniów do uczenia się j. niemieckiego N=1779 (gimn. N=1257, lic. N=522) MOTYW konieczność zaliczenia tego języka w szkole, uzyskanie pozytywnej oceny 1161 (65,3%) uznanie i zachęta ze strony rodziców i rodziny 219 (12,3%) może wyjadę wkrótce za granicę i niemiecki przyda mi się 718 (40,4%) mam znajomego/znajomych za granicą i chcę się z nimi coraz lepiej porozumiewać 196 (11%) chcę czytać niemieckie książki, oglądać filmy po niemiecku, rozumieć 118 (6,6%) piosenki chcę korzystać z niemieckojęzycznych stron internetowych 90 (5,1%) chcę poprzez ten język lepiej poznać Niemców, Austriaków, Szwajcarów 201 (11,3%) uważam, że w Europie powinno się znać niemiecki 319 (17,9%) nauka niemieckiego to dla mnie przyjemność, zabawa 272 (15,3%) inne motywy 121 (6,8%)
Wnioski c.d. Wyniki wskazują na bardzo zróżnicowaną sytuację (lub co najmniej na zróżnicowaną ocenę uczniów) Stosunkowo dużo głosów krytycznych dotyczy koloru ścian Prawie połowa sal (gimn.) nie nawiązuje wystrojem do j. niemieckiego W połowie sal (gimn.) nie można przestawiać ławek
Wnioski c.d. A więc: w ca. 50% sal gimnazjalnych nie stworzono klimatu do samoistnego zanurzenia się w język niemiecki. Odpowiednie zaaranżowanie sali nie gwarantuje zmiany motywacji ucznia na wewnętrzną (intrinsische Motivation), ale może wspierać zmianę nastawienia i motywów ucznia Cel idealny flow
Koncepcja przepływu (flow) wg Mihály Csíkszentmihályi ego
Sugestie dalszych badań Warto sprawdzić powiązanie badanych czynników z nastawieniem uczniów do zajęć i wynikami w nauce czy istnieje istotny związek? Należy zdiagnozować stan sal dydaktycznych pod kątem ich akustyki (jakość dźwięku znacząco wpływa na jakość pracy uczniów, szczególnie tych młodszych)
Dziękuję za uwagę! maciej.mackiewicz@onet.eu