2011 Zarządzanie projektami ekoinnowacyjnymi Agnieszka Lech
Ekoinnowacje - innowacje ekologiczne - to nowe procesy produkcyjne, technologie, usługi i produkty, których założeniem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne.
Projekt jest zamierzeniem jednokrotnym, celowym, złożonym, wyodrębnionym spośród innych zamierzeo, ograniczonym i specyficznie zorganizowanym. 1 1. W. Pruszak, M. Wyrwicka, Zarządzanie projektami, Zachodnie Centrum Organizacji, Poznao 1997.
PROJEKT ORGANIZACYJNY INWESTYCYJNY ROZWOJOWY Źródło: Opracowanie własne.
Projekt ekoinnowacyjny dotyczy innowacyjnych rozwiązao zmniejszających negatywny wpływ na środowisko naturalne i/lub racjonalizujących wykorzystanie zasobów.
Cele projektów ekoinnowacyjnych: poszukiwanie nowatorskich, skutecznych rozwiązao zmniejszających wpływ na środowisko, modernizacja lub dostosowanie istniejących rozwiązao do zmieniających się warunków gospodarczo społecznych.
Zarządzanie projektem ekoinnowacyjnym przedsięwzięcie, służące doskonaleniu lub restrukturyzacji procesów/produktów z uwzględnieniem wpływu na środowisko naturalne i/lub wykorzystaniem zasobów.
PROJEKT EKOINNOWACYJNY WYMAGANIA UŻYTKOWE WYMAGANIA EKOLOGICZNE WYMAGANIA TECHNOLOGICZNE Źródło: Opracowanie własne.
BIZNES UŻYTKOWNIK DOSTAWCA INTERESARIUSZE Źródło: Opracowanie własne.
ZARZĄDZANIE PROJEKTEM EKOINNOWACYJNYM PRZYGOTOWANIE URUCHOMIENIE Źródło: Opracowanie własne. NADZÓR NAD JEGO PRZEBIEGIEM
PARAMETRY CHARAKTERYZUJĄCE PROJEKT EKOINNOWACYJNY JAKOŚĆ KOSZT Źródło: Opracowanie własne. CZAS
Metody oceny opłacalności projektu: okres zwrotu nakładów, prosta stopa zwrotu, analiza progu rentowności, metoda wartości zaktualizowanej netto NPV, metoda wewnętrznej stopy zwrotu IRR.
WYMIARY ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI w sensie instrumentalnym w sensie funkcjonalnym w sensie instytucjonalnym w sensie społecznym Źródło: M. Pawlak, Zarządzanie projektami, Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, 2001, nr 8, s.34
ORGANIZACJA Główny Użytkownik KOMITET STERUJĄCY Przewodniczący Główny Dostawca Nadzór projektu (Odpowiedzialność Komitetu sterującego) Kierownik projektu Wsparcie projektu Kierownik(-cy) Zespołu(ów) Źródło: Prince2- skuteczne zarządzanie projektami, publikacja TSO, Wielka Brytania 2009.
Projektowanie ekologicznego cyklu życia produktu wymaga: Zapewnienia optymalizacji funkcji, Oszczędności zasobów, Użycia zasobów łatwo odnawialnych i łatwo dostępnych, Trwałości wyrobu, Zapewnienia na poziomie projektowania możliwości powtórnego wykorzystania i recyklingu materiału, Minimalizacji szkodliwych substancji, Produkcji przyjaznej środowisku.
Portfolio ekoefektywności produktu jest to narzędzie służące do oceny nowych produktów, o podobnym przeznaczeniu, otrzymywanych różnymi technologiami, z uwzględnieniem ich oddziaływania na środowisko naturalne w całym cyklu życia produktu.
Obciążenie środowiska Zarządzanie projektami ekoinnowacyjnymi 0,5 PORTFOLIO EFEKTYWNOŚCI PRODUKTU Wysoka efektywnośd 1,0 1,5 1,5 1,0 Koszty Źródło: A. Chodyoski, Zarządzanie rozwojem firmy. Strategia jakości ekologicznej. Wydawnictwo WSZiM w Sosnowcu, 2002 0,5
W ocenie ekologicznej innowacji produktowej wykorzystuje się eko wskaźniki, odnoszące się materiałów, energii i procesów w całym cyklu życia produktu.
Eko wskaźnik stanowi poszerzenie metody analizy cyklu życia (LCA) o metody określenia obciążenia środowiska. 2 2. A. Chodyoski, Innowacyjnośd i jakośd w strategii rozwoju firmy. Zarządzanie produktowymi innowacjami ekologicznymi, Wydawnictwo WSZiM w Sosnowcu, 2003
Elementy ekoprojektowania produktu Eko- wskaźnik: - lista materiałów, energii i procesów, - wyszukiwanie wartości eko-wskaźnika i jego przenoszenie przez dane liczbowe, - analiza stopnia wpływu poszczególnych procesów na środowisko, - analiza wariantów alternatywnych i wybór rozwiązania najlepszego z punktu widzenia środowiska naturalnego. Metodyka zbliżona do LCA LCA określenie potencjalnych aspektów środowiskowych procesu i produktu w ujęciu: - stadia cyklu życia produktu, - analiza problemów środowiska i zasobów, - wybór opcji. Źródło: A. Chodyoski, Zarządzanie rozwojem firmy. Strategia jakości ekologicznej. Wydawnictwo WSZiM w Sosnowcu, 2002
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 1. Faza projektowania Uwzględnienie kryteriów ekologicznych w całym cyklu życia produktu, Dostosowanie wymogów ekologicznych do innych wymagao stawianych produktowi.
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 2. Nabywanie surowców i materiałów Współpraca z kooperantami, którzy dbają o zmniejszenie uciążliwości własnej firmy dla środowiska, Preferowanie surowców wtórnych z recyklingu, Preferowanie surowców naturalnych i odnawialnych, Wycofanie lub minimalizacja zużycia substancji toksycznych, Minimalizacja wpływu transportu surowców na środowisko.
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 3. Faza produkcji Technologie mało lub bezopadowe, Proces produkcji nieszkodliwy dla zdrowia pracownika, Energooszczędnośd całego procesu, Stosowanie czystszych paliw, Powtórne wykorzystanie odpadów poprodukcyjnych w miejscu ich powstawania.
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 4. Dystrybucja Wybór rodzaju transportu najmniej szkodliwego dla środowiska, Preferowanie krótkie trasy przewozu, Wykorzystywanie opakowania wielokrotnego użytku, Proekologiczne wyposażenie miejsca wymiany, Proekologiczne zachowanie dystrybutorów.
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 5. Faza użytkowania przez konsumenta Oszczędnośd wody i energii podczas użytkowania, Brak lub niska emisja zanieczyszczeo w czasie użytkowania, Biodegradalnośd, Możliwośd wielokrotnego użytku, Trwałośd, możliwośd długotrwałego użytkowania i łatwej naprawy wyrobu.
Cechy ekologiczne w poszczególnych fazach ekologicznego cyklu życia produktu: 6. Faza poużytkowa Możliwośd recyklingu wyrobu i opakowania, Wyrób nie pozostawia po zużyciu szkodliwych odpadów lub jeśli nie da się ich uniknąd producent zabezpiecza szkodliwe odpady, Zorganizowanie przez producenta odbioru zużytych wyrobów i ich opakowao.
PRZYKŁAD ZARZĄDZANIE PROJEKTEM NA PODSTAWIE METODYKI PRINCE2
PRINCE2 Project IN Controlled Environments v.2 Określa: Co należy zrobid Dlaczego właśnie to I w jakiej kolejności Nie określa Szczegółowo jak to zrobid
Najważniejsze elementy metodyki PRINCE2 PRYNCYPIA TEMATY PROCESY
Pryncypia Ciągła zasadnośd biznesowa Korzystanie z doświadczeo Zdefiniowane role i obowiązki Zarządzanie etapowe Zarządzanie z wykorzystaniem tolerancji Koncentracja na produktach Dostosowanie do warunków projektu
Tematy Uzasadnienie biznesowy Dlaczego? Organizacja Kto? Jakośd Co? Plany Jak? Za ile? Kiedy? Ryzyka? Co, jeśli? Zmiana Jaki ma wpływ? Postępy? Gdzie teraz jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Czy powinniśmy kontynuowad?
Procesy Kierownictwo korporacji Zlecenie przygotowania założeń projektu Strategiczne zarządzanie projektem (SZP) Przygotowanie założeń projektu (PZP) Inicjowanie projektu (IP) Sterowanie etapem (SE) Zarządzanie końcem etapu (ZKE) Zamknięcie projektu (ZP) Zarządzanie wytwarzaniem produktów (ZWP)
Procesy PZP - Przygotowywanie założeo projektu Mianowanie przewodniczącego KS i kierownika projektu Projektowanie zespołu zarządzania projektem Mianowanie członków zespołu zarządzania projektem SZP Zezwolenie na zainicjowanie projektu Przygotowywanie podstawowych założeń projektu Określenie formuły realizacyjnej. Planowanie etapu inicjowania projektu PL Planowanie
Procesy SZP - Strategiczne zarządzanie projektem Podejmowanie decyzji doraźnych Zezwolenie na zainicjowanie projektu Zezwolenie na realizację projektu Zezwolenie na realizację projektu etapu/napraw Potwierdzenie zamknięcia projektu Przygotowanie założeń projektu (PZP) Inicjowanie projektu (IP) Sterowanie etapem (SE) Zarządzanie zakresem etapu (ZZE) Zamknięcie projektu (ZP)
Procesy SZP Zezwolenie na zainicjowanie projektu IP - Inicjowanie projektu Planowanie jakości Planowanie projektu Doprecyzowanie uzasadnienia biznesowego i ryzyk SZP Zezwolenie na realizację projektu Ustanowienie elementów sterowania Ustanowienie systemu dokumentacja Zestawienie dokumentu inicjującego projekt (DIP)
SE Sterowanie etapem Podejmowanie działań korygujących SZP Strategiczne zarządzanie projektem Zgoda na wykonanie grupy zadań Procesy Ocena postępów ZWP Zarządzanie wytwarzaniem produktów Odbieranie wykonanej grupy zadań Przenoszenie zagadnień na wyższy szczebel Raportowanie o ważnych zdarzeniach Dokonywanie przeglądu stanu etapu Analizowanie zagadnień projektowych Rejestrowanie zagadnień projektowych SZP Strategiczne zarządzanie projektem ZZE Zarządzanie zakresem etapu ZP Zamknięcie projektu
Procesy ZWP Zarządzanie wytwarzaniem produktów (PL) Planowanie projektu Przyjmowanie grupy zadań do wykonania Wykonanie grupy zadań Oddawanie wykonanej grupy zadań SE Zgoda na wykonanie zadań SE Ocena postępów SE Odbieranie wykonanej grupy zadań
Procesy ZZE Zarządzanie koocem etapu SE Dokonanie przeglądu stanu projektu Planowanie etapu Uaktualnienie planu projektu Uaktualnienie uzasadnienia biznesowego SE Przenoszenie zagadnień na wyższy szczebel Opracowanie planu naprawczego Uaktualnianie rejestru ryzyka Raportowanie końca etapu PL Planowanie SZP Zezwolenie na realizację planu etapu/naprawczego
ZP Zamykanie projektu SZP Zezwolenie na realizację planu etapu lub naprawczego Procesy Przygotowanie projektu do zamknięcia SZP Podejmowanie decyzji doraźnych Określenie działań następczych SZP Zatwierdzenie zamknięcia projektu SE Dokonywanie przeglądu stanu etapu Przegląd oceniający projekt
Dziękuję za uwagę