NAUKA ROBIENIA NOTATEK -mieć zawsze najmniej 2 długopisy lub ołówki, -na kartce papieru marginesy powinny nie zawsze być tylko z boków, ale i z góry i z dołu, -warto notować na oddzielnych kartkach, -trzeba koniecznie opracować słowniczek własnych skrótów wyrazów, zanotować je z boku, żeby dokładnie wiedzieć, co oznaczają, a nie domyślać się później, -pisać czytelnie, wyraźnie, nigdy tzw. maczkiem, -nie notować wszystkiego, tylko węzłowe zagadnienia, -próbować uchwycić sens i zapisywać ogólniej, własnymi słowami, -pytać nauczyciela, gdy coś jest niejasne, niezrozumiałe, -prosić o mówienie w wolniejszym tempie, -używać punktów, które następnie wypełnia się treścią, -nie wpadać w panikę, gdy umknie nam jakieś słowo, można je uzupełnić później, -można prowadzić dwa zbiory notatek : jeden-robiony bezpośrednio w trakcie słuchania i drugi-z już uporządkowanymi treściami, -być spokojnym, rozluźnionym i skoncentrowanym na zadaniu. ĆWICZENIE POMOCNICZE : robienie planu. Instrukcja: Plan-to, jak wiecie, streszczenie w punktach, zapisanych w formie bezosobowej. Najważniejsze szczegóły umieszczamy w nawiasach. W niewielkiej liczbie słów musi się zmieścić dużo treści. Na marginesie piszemy czerwonym ołówkiem daty, nazwy, liczby-do dosłownego zapamiętania. Plan musi być napisany tak, żeby po rzuceniu nań okiem od razu było wiadomo, o co chodzi w rozdziale lub książce. Warto powtarzać materiał z planem-o wiele lepiej się zapamiętuje. Zróbcie plan jednego rozdziału z dowolnej książki, aby się upewnić, że potraficie to zrobić. 1
2,,,, JAK POWTARZAĆ, ŻEBY ZAPAMIĘTAĆ -żeby dobrze zapamiętać, trzeba najpierw dobrze zrozumieć, o co chodzi, -powtarzać należy głośno (w korze mózgowej dana informacja zapisuje się dwa razy kanałem wzrokowym i słuchowym), -powtarzać należy często, -ostatnie powtórzenie powinno mieć miejsce nie tuż przed lekcją, a poprzedniego dnia wieczorem (bo organizm śpi, ale mózg w tym czasie pracuje i układa sobie, porządkuje materiał do zapamiętania), -warto rymować, co się da, -uczenie się musi polegać na logicznym, sensownym, rozumowaniem wyszukiwania zależności, mechaniczne kucie na pamięć jest mało efektywne, -zapamiętywanie musi przebiegać aktywnie ( notowanie, rysowanie, szkicowanie, malowanie, wycinanie, dotykanie, tłumaczenie komuś im więcej kanałów informacji tym lepiej ), -warto stosować metody mnemotechniczne, ułatwiające zapamiętanie treści, -podczas nauki nie wolno być smutnym, poirytowanym, zestresowanym, - dobry nastrój sprzyja zapamiętywaniu.
Metoda zapamiętywania dosłownego Jest to metoda uczenia się na pamięć : zaczynamy trzy dni wcześniej, bo po dwóchtrzech dniach powtórek pamięta się dalej (od czwartego dnia zaczynamy zapominać), staramy wzbudzić w sobie zainteresowanie. Kolejność czynności : -przeczytać dwa razy po cichu, -po krótkiej przerwie przeczytać dwa razy głośno i-jeśli to wiersz-z odpowiednią melodią i rytmem słów; jeśli tekst jest długi, należy podzielić go na kilka części i z każdą postępować tak, żeby uchwycić sens i zrozumieć, o co w tekście chodzi, -po godzinie przerwy powtarzać głośno z zaglądaniem do tekstu, -po następnej godzinie powtórzyć tekst głośno bez zaglądania do tekstu. 3 Metoda zapamiętywania nie dosłownego tzw. całościowo częściowa Należy : -przeczytać całość bez podkreślania czegokolwiek, -przeczytać całość z podkreślaniem ołówkiem najważniejszych rzeczy, -podzielić tekst na kilka sensownych części, -powtarzać każdą część osobno, aż do zapamiętania; po opanowaniu pierwszej części przechodzimy do drugiej itd., -przy powtarzaniu każdej następnej partii powinno się zawsze zaczynać od końca części poprzedniej tworząc tzw. pomost pamięciowy, -po dniu przerwy (mózg przez cały czas pracuje i porządkuje materiał) należy zebrać wszystkie części w całości i powtórzyć łącznie wszystko od razu.
Wszystkie przerwy w powtarzaniu mają jeszcze jeden ważny cel : nie wolno dopuścić do przemęczenia, znużenia, zniechęcenia i złości; przypomnijmy, że zły nastrój obniża efektywność nauki. 4 NIGDY NIE MÓW : MUSZĘ SIĘ NAUCZYĆ TYCH NUDNYCH BZDUR. POWIEDZ : CHCĘ TO POZNAĆ, TO INTERESUJĄCE oczywiście, jeśli chcesz się czegoś nauczyć i zapamiętać.
PISANIE WYPRACOWAŃ Podstawowe zasady: -zacznij pisać co najmniej 2-3 dni przed oddaniem, -zapisz tytuł, a pod spodem wszystkie nasuwające Ci się na gorąco skojarzenia, -napisz plan wypracowania z uwzględnieniem zasad konstrukcyjnych, a więc zaplanuj początek, rozwinięcie i zakończenie, -porozmawiaj z kimś, kogo lubisz i cenisz, o tym, co chcesz napisać i dlaczego, -nie obrażaj się, jeśli twoje pomysły nie spotkają się natychmiast z aprobatą i uznaniem, -korzystaj ze słownika ortograficznego, encyklopedii, leksykonów i dodatkowych materiałów mogących wzbogacić Twój tekst, -nie idź na łatwiznę, szanuj swoją pracę i czas nauczyciela, -pisz swoimi słowami, najpierw na brudno, -nie nudź-pisz tak, żeby Ciebie samego wyciągnął temat, -pamiętaj, że każde następne zadanie musi logicznie wynikać z poprzedniego : sprawdź cały Twój tekst pod tym kątem, -nigdy nie zakładaj, że nauczyciel wie z góry, co chcesz powiedzieć, pisz tak zrozumiale, jakby odbiorcą tekstu miała być osoba,,która nigdy w życiu niebyła na lekcji polskiego, -stosuj akapity, gdy wyczerpałeś już jakąś myśl i zaczynasz pisać o czymś innym, -nie używaj słów, których nie rozumiesz, -nie ściągaj cytatów bez podania źródła, - myśl samodzielnie, nie powtarzaj obiegowych opinii i bądź gotów do obrony swojego stanowiska przy pomocy rzeczowych argumentów (pamiętaj, że zwroty : bo tak uważam czy : mój ojciec jest tego samego zdania, co ja, to nie są rzeczowe argumenty), 5
-po napisaniu wypracowania sprawdź je dokładnie i popraw błędy, -pamiętaj, że bazgranie utrudnia nauczycielowi i robi ogólne złe wrażenie. 6
7 Podstawowe zasady: UCZENIE SIĘ JĘZYKÓW OBCYCH -ucz się systematycznie, codziennie przynajmniej 15 minut jest to znaczenie efektywniejsze niż co drugi dzień po pół godziny czy raz w tygodniu po 3 godziny, -oprócz korzystania z różnych słowników, w tym obrazkowych ( lepiej się, utrwala znaczenie wyrazów! ) załóż własny słowniczek i pisz w nim słowo w danym języku, wymowę, znaczenie polskie oraz przedstawiaj w nim obrazowo znaczenie wyrazu rysując to wszystko, co się da narysować, -w słowniczku możesz zamieszać dodatkowo dany wyraz w kontekście, czyli w zadaniu lub zdaniach, gdzie najczęściej występuje, -pisz słówka na oddzielnych kartkach i przylepiaj w domu, gdzie się da : na szafie, ławce, drzwiach itp., ale tak, żeby nie zniszczyć mebli; gdy będziesz pewny, że już pamiętasz dane słowo, zastąp wyraz innym : im częściej w ciągu dnia Twój wzrok padnie na słówka, tym szybciej i niemal bez wysiłku je zapamiętasz, -pisz bardzo wyraźnie WIELKIMI LITERAMI, -mów w obcym języku głośno i często, -nie pomijaj żadnej okazji, żeby rozmawiać w danym języku, nie przejmuj się błędami, chodzi o pokonanie bariery lęku przed swobodnym wypowiadaniem się, -powtarzaj lekcje ze szkoły tego samego dnia, -układaj słówka z anagramów, baw się nimi,
-rozwiązuj i układaj krzyżówki, -zapisuj teksty piosenek i śpiewaj je na głos, -czytaj łatwe książki dla młodych dzieci, także te z polskim tekstem obok; pamiętaj, że łatwe książki to takie, w których występują znane Ci czasy; same słówka są mniej ważne, często z kontekstu możesz się domyślić, o co chodzi, -ucząc się dialogów rób to w parach, po opanowaniu swojej partii zamieniając się rolami, -korzystaj z pomocy audiowizualnych : kaset magnetofonowych i magnetowidowych, płyt, audycji w telewizji, edukacyjnych gier komputerowych, -bądź aktywny; nie nauczysz się obcego języka czekając, aż ktoś Cię do tego zmusi, -ucząc się koncentruj uwagę na przedmiocie nauki, ucząc się języka staraj się bawić, dbaj o swój dobry humor, to sprzyja zapamiętywaniu. 8
HIGIENA PRACY UMYSŁOWEJ 9 Warunki zewnętrzne : - świeże powietrze, - właściwa temperatura (nie za zimno i nie za gorąco), - właściwa wilgotność powietrza (nawilżacze na kaloryferach), - wygodne krzesło, o odpowiednim kształcie i wysokości (nie wolno leżeć), - biurko lub stół o właściwej wysokości, - oświetlenie o właściwej intensywności (nie za jasne i nie za ciemne, wzrok nie może się męczyć), zawsze z lewej strony, - odpowiednie dla ucznia natężenie dźwięków (cisza lub cicha muzyka, nie nazbyt absorbująca uwagę), - brak towarzystwa osób, które przeszkadzają i męczą, - porządek lub przynajmniej taki bałagan, który umożliwia dotarcie do potrzebnych rzeczy. Optymalne warunki wewnętrzne Dla prawidłowej pracy umysłu bardzo ważne są : - właściwości wzroku, słuchu i tych zmysłów, które biorą udział w poznawaniu świata (np. jeśli często boli Cię głowa, przebadaj swój wzrok, jeśli niezbyt wyraźnie słyszysz, nie każ ludziom mówić głośnie, tylko zgłoś się na badania audiometryczne), - pewien podstawowy poziom inteligencji (to można ćwiczyć i rozwijać ;pracuj nad sobą), - uzdolnienia takie jak :spostrzegawczość, zdolność do koncentracji uwagi, wyobraźnia
(wszystkie można wyćwiczyć), - średnie natężenie motywacji (przy za niskim nić się nie chce, przy za wysokim czujemy się jak sparaliżowani), - właściwy poziom aspiracji, czyli cel, wymagania jakie sami sobie stawiamy (aspiracje nie mogą być zbyt niskie, bo się rozleniwimy, nie mogą też być za wysokie w stosunku do możliwości, bo się szybko zniechęcimy), - wiara w siebie i poczucie własnej wartości ( sprzyja temu znajomość własnych mocnych stron- czyli tego co się w sobie lubi, ceni i podziwia, a nie koncentrowanie uwagi na tym, co nam się ciągle nie udaje. 10
SPOSÓB UCZENIA SIĘ Efektywnej nauce sprzyja: - planowanie nauki własnej uwzględniając porę dnia, w której pracuje się nam najlepiej, nie mogą to być zbyt późne godziny nocne (niezbędny jest co najmniej siedmiogodzinny sen), - zaczynanie zawsze od najtrudniejszych lub najnudniejszych lekcji (zaczynanie od łatwych sprawia, że wisi nad głową miecz tych trudnych, czy nudnych), - robienie krótkich przerw, po każdej przyswojonej części materiału, - przeplatanie przedmiotów ścisłych humanistycznymi, np. po historii matematyka, a po polskim fizyka..., - reagowanie na objawy przemęczenia umysłowego, takie jak zwiększenie pobudliwości ruchowej, trudności w skupieniu uwagi, apatia, częste zmiany nastroju, nadwrażliwość na hałas, infantylne zachowanie ; pojedyncze objawy nie są groźne, 3-4 z nich wymagają już natychmiastowego, dłuższego wypoczynku i zwolnienia tempa nauki ;kłopoty z zasypianiem sygnalizują narzucenie sobie zbyt ostrego reżimu lub poważne problemy osobiste, których nie rozwiązanie utrudni naukę (roztargnienie, zbyt łatwe męczenie się, niemożność skupienia uwagi). Przeszkody w efektywnej nauce - odwrotność tego wszystkiego, co zostało wymienione wcześniej, - brak ciekawości, zainteresowań, nastawienia poznawczego, - tzw. ślepota umysłowa, czyli widzenie i słyszenie tylko tego, co chcemy, - brak tolerancji ; warto pamiętać, że ktoś myślący inaczej nie jest wrogiem. 11