PSYCHOTERAPIA W ŚWIETLE NEURONAUKI. Prof. dr hab. Dominika Dudek Zakład Zaburzeń Afektywnych Katedra Psychiatrii CMUJ
|
|
- Maria Kosińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PSYCHOTERAPIA W ŚWIETLE NEURONAUKI Prof. dr hab. Dominika Dudek Zakład Zaburzeń Afektywnych Katedra Psychiatrii CMUJ
2 Sigmund Freud
3 Początkowo neurolog Zniechęcony panującym w medycynie akademickiej ścisłym podziałem na mózg i umysł 1885 r praktyka w szpitalu Salpetriere w Paryżu, w klinice Jeana Martina Charcota
4
5 Jean Martin Charcot ( ) Ekspert w neurologii i psychologii Stosowanie hipnozy w celu zademonstrowania władzy umysłu nad ciałem Specjalizował się w leczeniu histerii (objawy jak neurologiczne np. paraliż, znieczulenie, ślepota, wykręcanie i ruchy mimowolne ciała, jednak bez przyczyny organicznej). Objaw może mieć znaczenie symboliczne, odpowiada wyobrażeniom, a nie anatomicznemu unerwieniu (np. anestezja jak rękawiczka)
6
7
8 Freud pod wpływem praktyki u Charcota wierzył, że ukryte procesy psychiczne wywierają silne działanie na świadomość, a objawy histerii nie są wynikiem symulacji, czy wmawiania sobie choroby, lecz dziełem subtelnych struktur neurologicznych w mózgu.
9 Z. Freud; Projekt naukowej psychologii To czego doświadczamy jako świadome i nieświadome przetwarzanie informacji ma odzwierciedlenie w architekturze neuronalnej mózgu i układu nerwowego Kuracja mówieniem może przekształcić połączenia nerwowe i zmienić charakter doświadczeń psychicznych. Były to radykalne poglądy, odrzucane przez współczesnych Freuda
10 Rysunek Freuda proponujący możliwość zmiany siły sprzężenia synaptycznego w sieci neuronalnej jako podstawę uczenia się i pamięci ACTA BIOMED 2007; 78; Suppl 1: 58-66
11 Freud a współczesna psychiatria Trwałe aspekty osobowości zaczynają się krystalizować w dzieciństwie Doświadczenia z okresu dzieciństwa są istotne dla rozwoju osobowości i kształtowania dalszych relacji interpersonalnych Psychiczne reprezentacje własnej osoby, innych ludzi i relacji sterują interakcjami jednostki i mają wpływ na szereg zjawisk psychopatologicznych
12 Freud a współczesna psychiatria Zachowanie człowieka wynika ze współdziałania świadomych i nieświadomych fenomenów psychiki. To co świadome stanowi tylko niewielką część życia psychicznego, które jest w dużej mierze nieświadome. Treści przedostają się w formie szczątkowej (np. w snach, czynności pomyłkowe, symptomy).
13 Czy istnieje nieświadomość? Dawne założenie: myśli, motywy, emocje mogą wpływać na działanie jeśli zostaną spostrzeżone, zarejestrowane, świadomie przetworzone, przesłane do pamięci długotrwałej, a następnie wydobyte i przekazane do świadomości Pogląd obalony odkrycie różnych systemów pamięciowych
14 Brenda Milner przypadek pacjenta HM Padaczka lekooporna. Operacja radykalna usunięcia ognisk padaczkorodnych z płatów skroniowych 1957 r (27 lat). Usunięcie obustronnie kory płatów skroniowych, ciał migdałowatych, 2/3 hipokampa
15 Operacja H.M (Scoville i Milner 1957)
16 Pacjent H.M. historia (Corkin i wsp. 1997)
17 Po zabiegu: częściowa amnezja wsteczna i całkowita amnezja następcza (niemożność zapamiętania, uczenia się) Nieświadome asocjacje emocjonalne: wiązanie bodźców z uczuciami: odwiedzał matkę w szpitalu, nie pamiętał tego faktu a każdym razem, ale miał niejasne przeczucie, że coś stało się matce Ukłucie igłą przy podaniu ręki nie pamiętał osoby, ale witając się cofał rękę
18 Ludzie mogą kojarzyć pewne aspekty sytuacji, osób znaczących z przyjemnymi lub nieprzyjemnymi uczuciami nie zdając sobie z tego sprawy mogą nieświadomie reagować na sygnały, unikać lub dążyć do sytuacji lub ludzi nieświadomie pasujących do prototypu wcześniejszych doświadczeń, nie mając świadomości wspomnień, które pozostawiły takie ślady emocjonalne. Pamięć jawna i utajona związana jest z innymi strukturami mózgu.
19 Pamięć jawna i utajona Cozolino 2002 PAMIĘĆ UTAJONA PROCEDURALN A: Jak się to robi? ASOCJACYJNA: Tworzenie skojarzeń, które kierują procesami psychicznymi i zachowaniem poza świadomością. PAMIĘĆ JAWNA Wczesny rozwój. Wysoce sprawna od urodzenia Późniejszy rozwój. Dojrzewanie wraz z hipokampem i strukturami korowymi. Obejmuje obszary podkorowe, ciało migdałowate, móżdżek. Obejmuje korę i hipokamp. Niedeklaratywna, emocjonalna, zmysłoworuchowa i trzewna. Deklaratywna, zorganizowana przez mowę i odniesiona do wyobrażeń wzrokowych. Bez kontekstu czasu, przestrzeni i samoświadomości. Uczenie się proceduralne. Reakcje emocjonalne. Wzorce zachowań i zestawy umiejętności W kontekście epizodów i historii autobiograficznych. Świadoma organizacja doświadczenia. Tworzenie poczucia tożsamości.
20 Model poznawczy (CBT) Aaron Beck, Albert Ellis
21 Poznawczy model depresji Fennell 1992 (wczesne) doświadczenie tworzenie założeń dysfunkcjonalnych krytyczne wydarzenie (wydarzenia) zaktywizowanie założeń automatyczne negatywne myśli Objawy depresji behawioralne motywacyjne afektywne poznawcze somatyczne
22 Dlaczego negatywne wczesne doświadczenia prowadzą do zaburzeń psychicznych tylko u części osób?
23 Polimorfizm genu transportera serotoninowego Powstawanie depresji pod wpływem niekorzystnych wydarzeń życiowych jest modyfikowane podatnością genetyczną, manifestującą się określonym genotypem transportera serotoniny 847 osób obserwacja prospektywna 30 lat po wydarzeniach stresowych depresja u: 17% l/l 33% l/s 43% s/s s/s znacząco większa częstość zachowań samobójczych (Caspi i wsp., Science, 2003)
24 Allel s/s związany z negatywnym przetwarzaniem poznawczym informacji w odpowiedzi na bodźce związek predyspozycji genetycznej z przetwarzaniem informacji i tworzeniem schematów poznawczych
25 Odpowiedź ciała migdałowatego: ss, sl > Il First cohort (N=14) Second cohort (N=14) Hariri et al. Science, 2002; Arch Gen Psychiatry, 2005 Osoby z genotypem ss lub sl w porównaniu do genotypu ll prezentują znacznie większy wzrost aktywności ciała migdałowatego w odpowiedzi na czynniki stymulujące lęk
26 Rozwojowy model depresji, którego podstawą są nieprawidłowości genetyczne a Beck 2008 predyspozycje genetyczne reaktywność ciała migdałowatego zniekształcenia poznawcze nieadekwatnie nasilone przeżywanie stresujących wydarzeń życiowych aktywacja osi podwzgórze-przysadka mózgowa-nadnercza przewaga aktywności układu limbicznego nad czynnością kory przedczołowej ruminowanie negatywnych myśli automatycznych objawy depresji a Schemat ten nie uwzględnia wszystkich interakcji. Jak dotąd nie odkryto wszystkich uwarunkowań genetycznych prowadzących do zmniejszenia aktywności kory przedczołowej. Nasilona aktywność układu limbicznego przeważa nad czynnościami kontrolnymi kory przedczołowej.
27 Rysunek Freuda proponujący możliwość zmiany siły sprzężenia synaptycznego w sieci neuronalnej jako podstawę uczenia się i pamięci ACTA BIOMED 2007; 78; Suppl 1: 58-66
28 Eric R. Kandel Nagroda Nobla 2000 r
29 Swoje podstawowe badania wykonywał na prostym modelu - neuronach ślimaka morskiego Aplysia. Posiada on zaledwie kilkanaście tysięcy komórek nerwowych (kilka milionów razy mniej niż człowiek), znacznie większych niż neurony ssaków. Badania pozwoliły m. in. na stwierdzenie zwiększenia liczby synaps podczas procesu uczenia.
30 Manifest Kandela (1998) Wszystkie czynności umysłu stanowią odzwierciedlenie czynności mózgu Czynniki genetyczne mają znaczenie w determinacji czynności umysłu i zaburzeniach psychicznych Czynniki zewnętrzne poprzez wpływ na procesy uczenia się mogą modyfikować ekspresję genów Zmiany w ekspresji genów pod wpływem uczenia się powodują modyfikację połączeń synaptycznych. Ma to związek z kształtowaniem się osobowości oraz powstawaniem zaburzeń psychicznych Psychoterapia powoduje zmiany przez wpływ na procesy uczenia się
31 Epigenetyka Tłumaczy jak środowisko może mieć wpływ na ekspresję genów DNA jest jak scenariusz, ale w zależności od reżysera, aktorów i ich zamysłów nawet identyczny scenariusz może być bardzo różnie zrealizowany (Carey, 2012). Doświadczenie poprzednich pokoleń oddziałuje na potomstwo (np. myszy mogą dziedziczyć lęk przed zapachem) Doświadczenie emocjonalne modyfikuje ekspresję genów (badania nad zmianą ekspresji genów związanych ze stanami zapalnymi u osób uprawiających medytację)
32 Stres wczesnodziecięcy Wylizywanie młodych szczurów przez matkę osłabia ich reakcję na późniejszy stres ( pobudzenie osi HPPN) Stres prenatalny, oddzielenie od matki zmiany behawioralne w dorosłym życiu
33 Teoria przywiązania Bowlby ego Zdolność radzenia sobie ze stresem jest skorelowana z zachowaniami matki wobec niemowlęcia Wynik relacji przywiązania ma konsekwencje decydujące dla dalszego życia dziecka
34 Relacja bezpiecznego przywiązania Postnatalne dojrzewanie układu limbicznego, który przetwarza i reguluje bodźce społeczno emocjonalne Dojrzewanie układu autonomicznego, który odpowiada za somatyczne aspekty emocji
35 To czego dziecko doznało w relacji przywiązania w ciągu pierwszych 2 lat życia ma bezpośredni wpływ na dojrzewanie mózgu Stresory społeczne (znęcanie się, zaniedbywanie) są znacznie bardziej szkodliwe dla rozwoju mózgu niż pozaspołeczne bodźce awersyjne Ostry stres deficyty krótkotrwałe i odwracalne, stres chroniczny, powtarzający się może prowadzić do trwałego uszkodzenia strukturalnego
36 Neuroplastyczność Zdolność neuronów do zmiany sposobu zachowania i ich wzajemnych zależności pod wpływem adaptacji do zmieniających się wymagań środowiskowych Np. wykazano zależną od używania plastyczność czuciowo-ruchowych obszarów kory mózgowej
37 Zmiany te najszybciej powstają w młodym wieku uczenie się, rozwijanie talentu
38 U muzyków grających na instrumentach strunowych reprezentacje korowe piątego palca lewej ręki są większe niż u osób niebędących muzykami Kandel 1999
39 Stres a neuroplastyczność Hyperkortyzolemia STRES Wzrost poziomu CRF Spadek BDNF Działanie neurotoksyczne Spadek neurogenezy, Neuroprotekcji Przeżywalności neuronów Zanik wypustek nerwowych
40 Łagodny kontrolowany stres a neuroplastyczność W przeciwieństwie do silnego stresu, stres łagodny pobudza procesy neuroplastyczności, usprawnia uczenie się nowego materiału Warunkuje to skuteczność psychoterapii, w trakcie której wykorzystywana jest kontrolowana ekspozycja na stres i frustrację
41 Neuroplastyczność a wzbogacone Wzbogacone i stymulujące środowisko we wczesnym okresie życia ma długotrwały wpływ na architekturę nerwową i neurochemię. środowisko
42 Wzbogacone środowisko u zwierząt doświadczalnych Wzrost następujących parametrów: Ciężar i grubość kory mózgowej Ciężar i wielkość hipokampa Długość dendrytów Powstawanie synaps między neuronami Aktywność komórek glejowych Poziom neuroprzekaźników Aktywność naczyniowa Poziom metabolizmu Stopień ekspresji genów Poziom czynnika wzrostu neuronów w hipokampie i korze wzrokowej
43 Trening i oddziaływanie wzbogaconego środowiska u szczurów może łagodzić skutki wczesnych uszkodzeń oun
44 U ludzi korelacja pomiędzy poziomem wykształcenia, zaangażowaniem w pracę umysłową a liczbą neuronów i ich połączeń
45 Psychoterapia jako stymulujące środowisko Psychoterapia stymuluje rozwój zdolności poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych Wraz ze zmianami doświadczeń i objawów pod wpływem psychoterapii następuje przyrost neuronów i usprawnienie połączeń między nimi
46 Relacja terapeutyczna Każda nowa relacja z obiektem zostaje dodana do pierwszych istotnych więzi z dzieciństwa [ ]. Przeniesienie [ ] pojawia się zawsze wtedy, gdy ktoś staje się ważny w naszym życiu (Brenner) Najważniejsze medium oddziaływania i skuteczności psychoterapii (Lambert i Barley, 2001) Tworzy nową relację przywiązania, restrukturyzuje i rekonstruuje pamięć nieświadomą (asocjacyjną) związaną z obiektem, tworzy nowe wzorce relacji, co pozwala na poprawę funkcjonowania emocjonalnego i interpersonalnego Może być epigenetycznym doświadczeniem emocjonalnym
47 Empatia Najistotniejszy element relacji terapeutycznej Brak empatii u terapeuty jest najsilniejszym predyktorem złego wyniku terapii (Mohr, 1995)
48 Empatia Angażuje układ limbiczny, tworzący Mózg emocjonalny
49 Empatia Angażuje procesy racjonalne (zdolność myślenia i wczuwania się w myślenie innych osób)
50 Empatia Związana z systemem neuronów lustrzanych Są to komórki nerwowe, które uaktywniają się w momencie, kiedy zwierzę wykonuje jakąś czynność i wtedy, gdy obserwuje tę samą czynność wykonywaną przez inne zwierzę. Neurony te zaobserwowano zarówno u naczelnych, włączając ludzi jak i u niektórych ptaków. U ludzi komórki te znajdują się w korze motorycznej płata czołowego oraz w płacie ciemieniowym. Dzięki nim osobnik na widok pewnej czynności jest w stanie odgadnąć intencje innego osobnika nie tylko tego samego gatunku. U człowieka odpowiadają prawdopodobnie również za zdolność do rozpoznawania cudzych emocji i intencji wyrażanych niewerbalnie Dzięki nim w procesie psychoterapii terapeuta może wywołać określone emocje u pacjenta
51 Psychoterapia, niekiedy poniżana jako pustosłowie, jest na swój sposób tak samo biologiczna jak stosowanie leków Andreasen, 2001
52 Neurobiologiczne efekty psychoterapii OCD, FLX vs CBT W obu grupach redukcja metabolizmu w regionie jądra ogoniastego Baxter i wsp., 1992, Schwartz i wsp., pts z OCD, terapia ok. 7 msc Redukcja przepływu krwi w okolicy prawego jądra ogoniastego Nakatani i wsp., 2003
53 Neurobiologiczne efekty psychoterapii 14 pts z MDD, 12 sesji IPT vs pts leczeni paroksetyną vs zdrowi Badanie PET Po IPT zmniejszenie metabolizmu glukozy w prawej korze przedczołowej, lewej korze skroniowej, lewej korze wyspy, lewej przedniej korze zakrętu Korelacja zmian metabolizmu z poprawą w HDRS Brody i wsp., 2001
54 Neurobiologiczne efekty psychoterapii Pacjenci z MDD PET przed i po sesjach CBT, w przypadku poprawy: Wzrost metabolizmu w hipokampie i brzusznej części zakrętu obręczy Spadek metabolizmu w grzbietowej, brzusznej i przyśrodkowej okolicy kory czołowej Po terapii paroksetyną: Wzrost aktywności kory przedczołowej Spadek aktywności hipokampa Goldapple i wsp., 2004
55 Neurobiologiczne efekty Pacjenci z MDD psychoterapii IPT (12 sesji) vs wenlafaksyna Badanie SPECT W obu grupach wzrost przepływu krwi w regionie prawych jąder podstawy W grupie IPT większe ukrwienie prawej tylnej kory obręczy Martin i wsp., 2001
56 Neurobiologiczne efekty psychoterapii Zmiany metabolizmu i przepływu krwi w różnych regionach mózgu pod wpływem psychoterapii stwierdzono w innych zaburzeniach: Zespół lęku napadowego Fobia społeczna Fobia prosta (arachnofobia) PTSD Zaburzenia osobowości typu borderline
57 Neurobiologiczne efekty psychoterapii Funkcje wykonawcze (pamięć operacyjna, elastyczność poznawcza) grzbietowo-boczna część kory przedczołowej Samoocena i autoreprezentacja brzuszna i grzbietowa część przedniej kory obręczy, tylna część kory obręczy, brzuszna i grzbietowa część przyśrodkowej kory przedczołowej Sposób regulacji stanów afektywnych kora wyspy, ciało mgdałowate, brzuszna i grzbietowa część przedniej kory obręczy, brzuszna i grzbietowa część przyśrodkowej kory przedczołowej, brzuszna część bocznej kory przedczołowej Koordynacja relacji społecznych kora czołowa
58 Podsumowanie Nie są znane wszystkie biologiczne mechanizmy zmian i czynników leczących w psychoterapii Nie są znane biologiczne mechanizmy różniące poszczególne szkoły psychoterapeutyczne (zwraca się uwagę na podobną skuteczność różnych orientacji terapeutycznych) Psychoterapia wywiera wpływ na biologię i funkcjonowanie OUN Zmiany zachodzą w strukturach związanych z obrazem psychopatologicznym
59 Z biologicznego punktu widzenia przedział między psyche a soma jest całkowitą fikcją (Antoni Kępiński)
60
Układ limbiczny. Przetwarzanie informacji przez mózg. kognitywistyka III. Jacek Salamon Tomasz Starczewski
Jacek Salamon Tomasz Starczewski Przetwarzanie informacji przez mózg kognitywistyka III Co to takiego? Inaczej układ rąbkowy lub układ brzeżny. Jest zbiorczą nazwą dla różnych struktur korowych i podkorowych.
Bardziej szczegółowoBUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY
NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY UCZENIA SIĘ I PAM IĘCI BUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) Objętość ok. 1300 cm 3 Kora mózgowa powierzchnia ok. 1m 2 Obszary podkorowe: Rdzeń przedłużony (oddychanie, połykanie,
Bardziej szczegółowoEmocje. dr hab. Adriana Schetz IF US
Emocje dr hab. Adriana Schetz IF US adriana.schetz@gmail.com Emocje leżą u podłoża mechanizmów relacji społecznych oraz są kojarzone z aktywnością typu: Neurony lustrzane Empatia Samoświadomość Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci
Pamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci W 9 Definicja: amnezja pourazowa tzn. występująca po urazie mózgu. dr Łukasz Michalczyk Pamięć utajona urazy głowy urazy głowy zapalenie mózgu wirus opryszczki prostej
Bardziej szczegółowoNeuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder
Neuroanatomia anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny dr Marek Binder 4 móżdżek funkcje utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego dostrojenie precyzji ruchów (objawy uszkodzenia:
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci
Egzamin TEN SLAJD JUŻ ZNAMY 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu: zaliczenie ćwiczeń. 2. Egzamin: test 60 pytań (wyboru: a,b,c,d i otwarte) treść: ćwiczenia i wykłady minimum 50% punktów punkty uzyskane
Bardziej szczegółowoSTAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE
STAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE DIAGNOZA TRUDNOŚCI NOWATORSKIE NARZĘDZIA - neuromodulacja (EEG Biofeedback), - neuroobrazowanie (EEG/QEEG), - rehabilitacja funkcji poznawczych (FORBRAIN), - diagnostyka i
Bardziej szczegółowoInfantylny autyzm. prof. MUDr. Ivo Paclt, CSc.
Infantylny autyzm prof. MUDr. Ivo Paclt, CSc. Infantilny autyzm Podstawowy symptom: niezdolność do ukazywania przyjacielskiej mimiki, unikanie kontaktu wzrokowego, zaburzenia komunikacji społecznej, dziwne
Bardziej szczegółowoNeurologiczne podłoże zachowań emocjonalnych. Halszka Kwiatkowska
Neurologiczne podłoże zachowań emocjonalnych Halszka Kwiatkowska Co to są emocje? Termin wywodzi się od łacińskiego czasownika movere oznaczającego poruszyć Każde poruszenie czy zakłócenie umysłu, każdy
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA 1. uczenie się i pamięć mechanizmy komórkowe. dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii
ZAJĘCIA 1 uczenie się i pamięć mechanizmy komórkowe dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii problem engramu dwa aspekty poziom systemowy które części mózgu odpowiadają za pamięć gdzie tworzy się engram?
Bardziej szczegółowoAD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi
AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI
Bardziej szczegółowoRozwój emocjonalny i społeczny dziecka w młodszym wieku szkolnym
Rozwój emocjonalny i społeczny dziecka w młodszym wieku szkolnym Ewa Pohorecka 08.06.2015 Kraków Rozwój emocjonalny dziecka kładzie podwaliny pod rozwój każdej innej zdolności umysłowej Na długo przed
Bardziej szczegółowoPsychologiczne podstawy interpretacji zachowań niepożądanych/niepokojących u osób z rozpoznanym autyzmem. Autor: Dr Jadwiga Kamińska-Reyman
Psychologiczne podstawy interpretacji zachowań niepożądanych/niepokojących u osób z rozpoznanym autyzmem Autor: Dr Jadwiga Kamińska-Reyman Ustalenia przedinterpretacyjne Interpretacja zachowań niepożądanych
Bardziej szczegółowoSkąd się biorą emocje? Dlaczego w konkretnej sytuacji czujemy się tak, a nie inaczej?
CBT Depresji Skąd się biorą emocje? Dlaczego w konkretnej sytuacji czujemy się tak, a nie inaczej? Terapia poznawczo-behawioralna Epiktet z Hierapolis : Nie niepokoją nas rzeczy, ale nasze mniemania o
Bardziej szczegółowoPo co nam uwaga? Podstawowe zadania uwagi to:
Uwaga Po co nam uwaga? Podstawowe zadania uwagi to: Orientowanie się organizmu ku bodźcom sensorycznym (szczególnie wzrokowym) Badanie elementów przestrzeni (zewnętrznej i wewnętrznej) Utrzymywanie organizmu
Bardziej szczegółowoUwaga: wykład autorski do bezpośredniego wykorzystania, bez możliwości rozpowszechniania i powielania. Świadomość. Michał Biały
Uwaga: wykład autorski do bezpośredniego wykorzystania, bez możliwości rozpowszechniania i powielania Świadomość Michał Biały Aspekty świadomości: tło i doznania bieżące Tło poczucie odrębności jako osoby,
Bardziej szczegółowoPodstawowe zagadnienia. Mgr Monika Mazurek Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński
Podstawowe zagadnienia Mgr Monika Mazurek Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński NEUROPLASTYCZNOŚĆ - zdolność neuronów do ulegania trwałym zmianom w procesie uczenia się (Konorski,, 1948) Główne
Bardziej szczegółowoSystemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie)
Systemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie) specjalizacja strukturalna i funkcjonalna ze względu na rodzaj bodźca oraz
Bardziej szczegółowoPamięć. Funkcja i jej zaburzenia. Maciej Kopera
Pamięć Funkcja i jej zaburzenia Maciej Kopera Definicja Czynność poznawcza umożliwiająca chwilowe lub trwałe zachowanie (zapamiętywanie), przechowywanie (magazynowanie), odtwarzanie (przypominanie) informacji.
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny
Psychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny Program ogólny Rodzaj zajęć Liczba modułów Liczba godzin Rok Moduł wspólny ogólnoszkolny a 1
Bardziej szczegółowoZastosowanie terapii Neurofeedback w leczeniu zaburzeń psychicznych
Zastosowanie terapii Neurofeedback w leczeniu zaburzeń psychicznych Kasper Czech Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej Uniwersytet Śląski Definicja metody Biofeedback Metoda umożliwiająca zmianę wybranych
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW. Seminaria. Wykłady. Psychologia ogólna Egzamin. Technologie informatyczne w pracy naukowej Zaliczenie z oceną
Nazwa kierunku: Psychologia zdrowia Poziom: jednolite studia magisterskie Cykl kształcenia: 2019/2020 do 2023/2024 PLAN STUDIÓW ROK: I (19/20) Nazwa modułu/ przedmiotu Psychologia ogólna 5 70 40 30 Egzamin
Bardziej szczegółowoSen i czuwanie rozdział 9. Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8
Sen i czuwanie rozdział 9 Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8 SEN I CZUWANIE SEN I RYTMY OKOŁODOBOWE FAZY SNU CHARAKTERYSTYKA INDUKOWANIE SNU MECHANIZM I STRUKTURY MÓZGOWE RYTMY OKOŁODOBOWE
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się. Pamięć utajona. Pamięć utajona. Pamięć utajona. Pamięć utajona W 10
Pamięć i uczenie się W 10 przypadek Daniela - uszkodzenia hipokampa i płatów skroniowych skutkując u niego amnezją następczą. w 80 % prób wskazywa dobrego i prawie nigdy złego... choć na poziomie świadomym
Bardziej szczegółowoEEG Biofeedback. Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu
EEG Biofeedback Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu EEG Biofeedback to skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca skuteczność funkcjonowania
Bardziej szczegółowoBadanie procesów poznawczych na modelu szczurzym. The study of cognitive behavior in a rat model. MAGORZATA J. WĘSIERSKA
Badanie procesów poznawczych na modelu szczurzym. The study of cognitive behavior in a rat model. MAGORZATA J. WĘSIERSKA II Konferencja Zwierzęta w badaniach naukowych Warszawa, SGGW- 5-7-września 2011
Bardziej szczegółowoKresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz
Kresomózgowie 2 Krzysztof Gociewicz krzysztof.gociewicz@doctoral.uj.edu.pl Czas na Ciebie! :-) Kora mózgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pamięć emocje myślenie główne struktury płaty:
Bardziej szczegółowoPsychoterapia poznawczobehawioralna. chorobami somatycznymi. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Psychoterapia poznawczobehawioralna pacjentów z chorobami somatycznymi Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Chory somatycznie i jego sytuacja Poczucie zagrożenia Utrata kontroli Wyłączenie z ról społecznych
Bardziej szczegółowoZ LABORATORIUM DO KLINIKI CZYLI O REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ. Maria Nalberczak
Z LABORATORIUM DO KLINIKI CZYLI O REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ Maria Nalberczak PLAN WYPOWIEDZI Neuronauka -> Neuropsychologia Zaburzenia neuropsychologiczne Holistyczna metoda rehabilitacji neuropsychologicznej
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2018/2019 SEMESTR 1 I
Bardziej szczegółowoLeczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę. Warszawa 2019
Leczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę Warszawa 2019 Znając wpływ traumy na życie ludzi Przestajemy się pytać: - Co jej jest? I pytamy się: - Co jej się stało? To się dzieje Gdy żołnierz,
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze
Elementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze Wykład VIII: Architektury poznawcze (symboliczne) I: ACT Zintegrowana teoria umysłu ACT-R (adaptive control of thought rational) hipoteza dotycząca
Bardziej szczegółowoPamięć operacyjna. Paulina Ziomkowska Kognitywistyka 3 rok
Pamięć operacyjna Paulina Ziomkowska Kognitywistyka 3 rok Pamięć operacyjna (WM) cześć pamięci krótkotrwałej Jest definiowana jako system, który aktywnie przechowuje informacje w umyśle aby wykonać werbalne
Bardziej szczegółowoInteligencja emocjonalna a sukces ucznia
Inteligencja emocjonalna a sukces ucznia Wszechnica Edukacyjna Targówek, Warszawa, 17.06.2013 r. Katarzyna Martowska Czy inteligencja racjonalna wystarczy, aby odnieść sukces w szkole? Sukces w szkole:
Bardziej szczegółowoWstęp. Przedmowa. 2o Psychologia rozwoju człowieka 63
Wstęp Przedmowa n 1. Cele, założenia i zastosowanie psychologii 13 1.1. Analiza zachowania i doznawania jako zadanie psychologii 14 1.2. Psychologia jako dziedzina badań 16 1.2.1. Cele badań naukowych
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoŚwiadomość. Paweł Borycki. Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski. 21 stycznia 2015
Świadomość Paweł Borycki Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski 21 stycznia 2015 Na podstawie: Paul Thagard, Consciousness, [in:] Mind. Introduction to Cognitive Science. Second
Bardziej szczegółowoOśrodkowy układ nerwowy. Zmiany morfologiczne i funkcjonalne.
Ośrodkowy układ nerwowy. Zmiany morfologiczne i funkcjonalne. Prof. dr hab. med. Monika Puzianowska-Kuznicka Zakład Geriatrii i Gerontologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Zespół Kliniczno-Badawczy
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Prozopagnozja. wrażenie sensoryczne a percepcja. wrażenia sensoryczne i percepcja
Plan wykładu (1) rozróżnienie wrażeń sensorycznych i percepcji Psychologia procesów poznawczych: percepcja, język, myślenie wrażenie sensoryczne a percepcja W 3 dr Łukasz Michalczyk (2) wprowadzenie do
Bardziej szczegółowodr Urszula Sajewicz-Radtke. Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Tęcza w Gdańsku Gdańsk, r.
dr Urszula Sajewicz-Radtke. Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Tęcza w Gdańsku Gdańsk, 08.06.2017 r. O czym będę mówić? n O ulubionym organie w ciele ludzkim. n O tym jak go stymulować?
Bardziej szczegółowoPsychologia kształtowania i modyfikacji zachowania Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny
Psychologia kształtowania i modyfikacji zachowania Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny Program ogólny Rodzaj zajęć Liczba modułów Liczba godzin Rok Moduł wspólny
Bardziej szczegółowoTrening funkcji poznawczych u osób starszych
Trening funkcji poznawczych u osób starszych Dr n. med. Adrianna Maria Borowicz Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii w Poznaniu Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, Oddział w Poznaniu Funkcje poznawcze to
Bardziej szczegółowoZarządzanie emocjami
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne o kierunku studiów
Informacje ogólne o kierunku studiów Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Liczba semestrów i liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na danym poziomie Profil kształcenia Formy studiów
Bardziej szczegółowoWykorzystanie neurodydaktyki w praktyce szkolnej
Wykorzystanie neurodydaktyki w praktyce szkolnej mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Naurodydaktyka Dlaczego nauczyciele powinni interesować się wnioskami płynącymi z badań nad mózgiem? 2 Marzena Żylińska
Bardziej szczegółowoAlkohol w rodzinie zaburzone więzi
Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoMózgowy obwód empatii według Simona Baron-Cohena. Renata Ziemińska
Mózgowy obwód empatii według Simona Baron-Cohena Renata Ziemińska Definicja empatii Empatia występuje wtedy, gdy zawieszamy jednoogniskową (singleminded) koncentrację uwagi i przyjmujemy perspektywę dwuogniskową
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OTĘPIEŃ
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OTĘPIEŃ Według raportu WHO z 2010 roku ilość osób z otępieniem na świecie wynosi 35,5 miliona, W Polsce oceniono w 2014 roku, że dotyczy ponad 500 000 osób z różnymi rodzajami otępienia,
Bardziej szczegółowoMechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory
Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory Iinformacja o intensywności bodźca: 1. Kodowanie intensywności bodźca (we włóknie nerwowym czuciowym) odbywa się za pomocą zmian częstotliwość
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8: ŚWIADOMOŚĆ. Psychologia poznawcza. dr Mateusz Hohol
WYKŁAD 8: ŚWIADOMOŚĆ Psychologia poznawcza dr Mateusz Hohol CO TO JEST ŚWIADOMOŚĆ? Medyczna koncepcja świadomości: pacjent przytomny to pacjent świadomy pacjent w stanie wegetatywnym to pacjent nieświadomy
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU NEUROGENEZA
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU NEUROGENEZA SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta
Bardziej szczegółowoZaburzenia psychiczne w dzieciństwie. Iwona A. Trzebiatowska
Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie co będzie b w życiu dorosłym Iwona A. Trzebiatowska Schizofrenia Brak możliwości rozpoznanie poniżej 6 rż Wcześniejsze zachorowania u chłopców Udział czynnika organicznego
Bardziej szczegółowow kontekście percepcji p zmysłów
Układ nerwowy człowieka w kontekście percepcji p zmysłów Układ nerwowy dzieli się ę na ośrodkowy i obwodowy. Do układu nerwowego ośrodkowego zalicza się mózgowie (mózg, móżdżek i pień mózgu) oraz rdzeń
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Dobre praktyki w psychologii
Bardziej szczegółowoJakość życia chorych na nowotwór trzustki
Jakość życia chorych na nowotwór trzustki Mariola Kosowicz Poradnia Psychoonkologii Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej - Curie w Warszawie poczucie bezpieczeństwa utrzymanie równowagi psychofizycznej
Bardziej szczegółowoNeurokognitywistyka. Mózg jako obiekt zainteresowania w
Neurokognitywistyka. Mózg jako obiekt zainteresowania w psychologii poznawczej Małgorzata Gut Katedra Psychologii Poznawczej WyŜsza Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie http://cogn.vizja.pl Wykład
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. Biologiczne podstawy zachowania
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Biologiczne podstawy
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY. SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi) Ośrodki pnia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WPROWADZENIE WZAJEMNE RELACJE MIĘDZY JA, TOŻSAMOŚCIĄ, SAMOOCENĄ
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE WZAJEMNE RELACJE MIĘDZY JA, TOŻSAMOŚCIĄ, SAMOOCENĄ I SAMOREGULACJĄ............................................ 11 Ja, poczucie tożsamości i samoocena.............................
Bardziej szczegółowoMózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA
Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,
Bardziej szczegółowoZaburzenia psychiczne w sytuacji przemocy
Zaburzenia psychiczne w sytuacji przemocy JOANNA KRZYŻANOWSKA ZBUCKA Instytut Psychiatrii i Neurologii Pracownia Terapii i Rozwoju Fundacja efkropka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. I stopnia II stopnia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: Biologiczne podstawy zachowania Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Psychologia zdrowia
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 5: PAMIĘĆ. Psychologia poznawcza. dr Mateusz Hohol
WYKŁAD 5: PAMIĘĆ Psychologia poznawcza dr Mateusz Hohol MAGAZYNOWY MODEL ATKINSONA I SHIFFRINA (1968) (ultrakrótkotrwała) od kilkudziesięciu do kilkuset milisekund jeśli informacje nie są powtarzane, znikają
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoRok immatrykulacji 2013/ Studia niestacjonarne - program PSYCHOLOGIA KLINICZNA I ZDROWIA
l.p. Rok immatrykulacji 13/14 - Studia niestacjonarne - program 3+2 - PSYCHOLOGIA KLINICZNA I ZDROWIA NAZWA MODUŁU/ELEMENTY SKŁADOWE/KOORDYNATOR Studia I stopnia LICZBA GODZIN ECTS ROK SEMESTR GRUPA 1.
Bardziej szczegółowoCo nam siedzi w głowie?
Co nam siedzi w głowie? Mózg - organ znajdujący się pod czaszką, waży od 1200 do 1400 gramów. Cały mózg składa się z mózgowia, móżdżku i obszarów podkorowych. Mózgowie wyglądem przypomina orzech włoski,
Bardziej szczegółowoCzęść I. Wprowadzenie do psychologii
spis treści Przedmowa 11 Część I. Wprowadzenie do psychologii Rozdział 1. Przedmiot psychologii i podstawowe pojęcia 15 Agata Orzechowska, Marta Strombek-Milczarek 1. Psychologia znaczenie pojęcia 15 2.
Bardziej szczegółowo7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA DEPRESJA Depresja: przyczyny, objawy, rodzaje depresji, leczenie Przyczyny depresji są różne. Czasem chorobę wywołuje przeżycie bardzo przykrego zdarzenia najczęściej jest to
Bardziej szczegółowoProcedura przeprowadzania egzaminu magisterskiego w Instytucie Psychologii (obowiązująca od roku akad. 2010/11):
Procedura przeprowadzania egzaminu magisterskiego w Instytucie Psychologii (obowiązująca od roku akad. 2010/11): 1.W trakcie egzaminu magisterskiego student otrzymuje trzy pytania główne: a. Recenzent
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoMulti-sensoryczny trening słuchowy
Multi-sensoryczny trening słuchowy Rozumienie mowy w hałasie Co daje trening słuchowy? Trening słuchowy gwarantuje powiększenie i polepszenie pracy ośrodków odpowiedzialnych za słyszenie na 5 lat. Pacjent,
Bardziej szczegółowoPlaty kory mózgowej. Szczelina podłużna.
Kora mózgowa Platy kory mózgowej Szczelina podłużna http://www.daviddarling.info/encyclopedia/b/brain.html powierzchnia boczna: 1- część oczodołowa, 2- część trójkątna, 3- część wieczkowa zakrętu czołowego
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Handlowa 9 listopada 2016 r.
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Gimnastyka umysłu czyli jak uczyć się szybciej i osiągać lepsze efekty dr Katarzyna Mikołajczyk Szkoła Główna Handlowa 9 listopada 2016 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2019/2020 SEMESTR 1 I
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych. Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: NEUROLOGOPEDIA Z ELEMENTAMI AUDIOLOGII I FONIATRII Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów
Bardziej szczegółowoMechanizmy biologiczne i psychologiczno społeczne regulujace zachowanie człowieka. Dariusz Mazurkiewicz
Mechanizmy biologiczne i psychologiczno społeczne regulujace zachowanie człowieka Dariusz Mazurkiewicz Podejście biologiczne: Zachowanie człowieka jest zdeterminowane czynnikami natury biologicznej: neuroprzekaźniki
Bardziej szczegółowoZaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice
Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice ZABURZENIA DEPRESYJNE Zaburzenie depresji głównej Dystymia Zaburzenia dwubiegunowe 25
Bardziej szczegółowoFizjologia z elementami patofizjologii BLOK 1 Wyższe czynności życiowe
UKŁAD LIMBICZNY, UCZENIE SIĘ, PAMIĘĆ, EMOCJE. Mózg jest organem, który pozwala nam odczuwać i myśleć, uczyć się i pamiętać, tworzyć i marzyć, nabywać i przejawiać stany emocjonalne. Emocje, uczenie się
Bardziej szczegółowoSTAN PADACZKOWY. postępowanie
STAN PADACZKOWY postępowanie O Wytyczne EFNS dotyczące leczenia stanu padaczkowego u dorosłych 2010; Meierkord H., Boon P., Engelsen B., Shorvon S., Tinuper P., Holtkamp M. O Stany nagłe wydanie 2, red.:
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoŻabno, dnia r.
Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)
Bardziej szczegółowoPaweł Stróżak. Rola mózgu w procesach uczenia się i zapamiętywania
Paweł Stróżak Rola mózgu w procesach uczenia się i zapamiętywania Dla tworzenia i przechowywania wspomnień szczególnie istotną częścią mózgu są płaty skroniowe, a zwłaszcza ich przyśrodkowa część. Znajduje
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoJeśli nie Zespół Aspergera to co? Różne potrzeby terapeutyczne.
Jeśli nie Zespół Aspergera to co? Różne potrzeby terapeutyczne. Małgorzata Dąbrowska-Kaczorek Lekarz specjalizujący się w psychiatrii i psychoterapeuta poznawczo-behawioralny Centrum Diagnozy i Terapii
Bardziej szczegółowoWykład X. Krótka historia neurobiologii poznawczej (cognitive neuroscience)
Wykład X Krótka historia neurobiologii poznawczej (cognitive neuroscience) Historia badań nad mózgiem Joseph Gall, Johann Spurzheim (1810): frenologia 35 specyficznych funkcji mózgu anatomiczna personologia
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT: PSYCHOLOGIA KLINICZNA I PSYCHOTERAPIA
PRZEDMIOT: PSYCHOLOGIA KLINICZNA I PSYCHOTERAPIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom
Bardziej szczegółowo1. Chory z otępieniem charakterystyka kliniczna. Dr hab. n. med. Beata Łabuz-Roszak, dr hab. n. med. Piotr Gorczyca
SESJA: Neuromorficzna architektura szpitali psychiatrycznych. W związku z intensywnym rozwojem medycyny jak i architektury służby zdrowia, rośnie zapotrzebowanie na tworzenie środowiska zbudowanego dostosowanego
Bardziej szczegółowoProgram terapeutyczno-edukacyjny Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł - gimnastyka mózgu
Opracowała: Katarzyna Szydłowska Wprowadzenie Dziecko rodzi się z kompleksem naturalnych sił- odruchów i instynktów. Naturalnie dane odruchy i pierwotne ruchy w procesie ich przyswajania w okresie niemowlęcym,
Bardziej szczegółowoPsychoterapeutyczne podstawy przeciwdziałania bezdomności - doświadczenia i działania na podstawie autorskiego programu IPRO (Integratywny Plan
Psychoterapeutyczne podstawy przeciwdziałania bezdomności - doświadczenia i działania na podstawie autorskiego programu IPRO (Integratywny Plan Rozwoju Osobistego 2007) Uzasadnienie dla psychoterapii w
Bardziej szczegółowoROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna
ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze
Bardziej szczegółowoKompleksowy program szkolenia z zakresu dogoterapii z elementami terapii zaburzeń zachowań psów. Ilość godzin 10
Kompleksowy program szkolenia z zakresu dogoterapii z elementami terapii zaburzeń zachowań psów Nazwa bloku I Dogoterapia Zagadnienia teoria Podstawowe zagadnienia Interakcje między człowiekiem z zwierzęciem.
Bardziej szczegółowo