Plan wykładu. Prozopagnozja. wrażenie sensoryczne a percepcja. wrażenia sensoryczne i percepcja

Transkrypt

1 Plan wykładu (1) rozróżnienie wrażeń sensorycznych i percepcji Psychologia procesów poznawczych: percepcja, język, myślenie wrażenie sensoryczne a percepcja W 3 dr Łukasz Michalczyk (2) wprowadzenie do psychofizyki a) próg bezwzględny wrażenia sensorycznego - teoria detekcji sygnału - procesy uwagowe - habituacja b) próg odczuwanej różnicy pomiędzy bodźcami (3) jak bodziec fizyczny staje się wrażeniem, a wrażenie staje się spostrzeżeniem? Omówione na przykładzie systemu wzrokowego. wrażenia sensoryczne i percepcja Prozopagnozja to neurologiczne zaburzenie powodujące brak zdolności do spostrzegania lub rozpoznawania twarzy. Prozopagnozja jest dobrym przykładem obrazującym jak wrażenia sensoryczne i percepcja są ze sobą powiązane, ale jednocześnie różne od siebie.

2 Wrażenie sensoryczne to proces dół - góra poprzez który nasze zmysły (wzroku, słuchu, zapachu, czucia np. dotyku, smaku, równowagi) odbierają i przekazują stymulacje zewnętrzną. Percepcja to proces góra - dół poprzez który nasz mózg organizuje i interpretuje informacje zewnętrzne (wrażenia zmysłowe) w oparciu o kontekst. wrażenia sensoryczne i percepcja wrażenie sensoryczne i percepcja wrażenia sensoryczne i percepcja są ze sobą powiązane, ale jednocześnie różne od siebie. dotyczy relacji pomiędzy fizycznymi bodźcami a ich spostrzeganiem.

3 metoda stałych bodźców Próg bezwględny wrażenia to minimalne natężenie bodźca konieczne do jego wykrycia w 50% przypadków jego prezentacji. Próg bezwględny wrażenia Teoria detekcji sygnałów Próg bezwględny wrażenia procesy uwagowe - zwiększają wrażliwość na stymulację, która jest objęta ogniskiem uwagi. habituacja (rodzaj uczenia się) - to adaptacja sensoryczna, czyli zmniejszanie się wrażliwości na przedłużającą się stymulację Teoria detekcji sygnałów Aktywność osoby badanej zależy od jej indywidualnych strategii: - np. gdy łatwo odpowiada" - TAK - będzie miała dużo trafień i dużo fałszywych alarmów Można wpłynąć na próg reakcji poprzez manipulowanie motywacją (np. poprzez wyznaczenie nagród i kar)

4 Sygnał to bodziec na który oczekuje się od badanego odpowiedzi (reakcji). Jest to więc bodziec znaczący. Szum to bodziec nieistotny, który może zostać pomylony z sygnałem. Próg różnicowy wrażenia detekcja progu różnicowego - to detekcja różnicy pomiędzy dwoma bodźcami. Próg różnicowy wrażenia to minimalna różnica pomiędzy siłą dwóch porównywalnych bodźców konieczna do jej wykrycia.

5 detekcja różnicy pomiędzy dwoma bodźcami próg różnicy - najmniejsza dla danej osoby różnica pomiędzy dwoma bodźcami, którą jest w stanie dostrzec (dokonać jej detekcji) prawo Webera prawo Webera Jeśli porównywane są wielkości bodźców, na naszą percepcję oddziałuje nie arytmetyczna różnica pomiędzy nimi, lecz stosunek porównywanych wielkości. Ernst Weber Im większy jest przyrost proporcji siły bodźców, tym siła wrażenia jest mniejsza W jaki sposób dokonujemy przekształcenia fal świetlnych w znaczącą informację?

6 Światło to promieniowanie elektromagnetyczne, które przemieszcza się pod postacią fali. Częstotliwość fali światła determinuje barwę koloru. Amplituda fali światła determinuje jasność koloru. W korze wzrokowej są neurony wzrokowe nazywane detektorami cech. tzn., że różne obszary kory wzrokowej są odpowiedzialne za przetwarzanie różnych części widzianej przez ciebie rzeczy. Z tym związane jest też to, że percepcja różnych rzeczy jest związana z aktywacją różnych obszarów kory. tzn., że ktoś kto nie rozpoznaje twarzy, może rozpoznać swój kubek kawy. A ktoś kto nie rozróżnia kształtu kwadratu od koła (zaburzona percepcja kształtu) nie będzie miał problemu z dokonaniem chwytu i uniesienia któregokolwiek z nich (nie zaburzona analiza motoryczna tych obiektów).

7 literatura uzupełniająca do wykładu: Pacjent D.F. Uszkodzenie drogi brzusznej w wyniku zatrucia gazem i niedotlenienia tej części mózgu: (1) nie jest w stanie przyporządkować czysto percepcyjnie orientacji tabliczki do orientacji szczeliny (2) wykonuje zadanie bezbłędnie gdy ma umieścić tabliczkę w tej szczelinie rozdział 1. Umysł i poznanie. W: Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2008). Psychologi poznawcza. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS, Wydawnictwo Naukowe PWN. Milner, D. A., Goodale, M.A.(2008). Mózg wzrokowy w działaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN.