Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy akcyjnych vs. stopy zwrotu indeksów giełdowych w wybranych krajach grudzień 2009 r.

Transkrypt

1 13 lipca 2010 Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy akcyjnych vs. stopy zwrotu indeksów giełdowych w wybranych krajach grudzień 2009 r. Działająca od 150 lat firma Standard & Poor`s jedna z czołowych światowych instytucji zajmujących się m.in. dostarczaniem informacji biznesowych, opracowaniem ratingów oraz tworzeniem indeksów giełdowych opracowała metodologię, za pomocą której dokonuje wszechstronnego porównania wyników aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych z rezultatami indeksów giełdowych. Metodologia ta znana pod nazwą SPIVA (Standard & Poor`s Index Versus Active) jest wykorzystywana do tworzenia raportów S&P Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard (karta wyników SPIVA), które publikowane są obecnie dla rynku amerykańskiego, australijskiego, kanadyjskiego i indyjskiego. Karta wyników SPIVA prezentuje wyniki szeregu różnorodnych badań w ww. zakresie. Dotyczą one przede wszystkim funduszy akcyjnych inwestujących na rynku lokalnym (domestic equity funds), w podziale głównie na fundusze inwestujące w spółki o zróżnicowanej kapitalizacji (large cap, mid cap, small cap i multi cap) oraz na fundusze o zróżnicowanych strategiach inwestycyjnych (growth, core i value). Ponadto z odpowiednimi indeksami porównywane są wyniki międzynarodowych funduszy akcji (international equity funds) w tej kategorii analizowane są fundusze globalne (global), międzynarodowe (international), międzynarodowe małych spółek (international small cap) oraz rynków wschodzących (emerging markets) 1. Poza funduszami akcyjnymi w niektórzych przypadkach analizowane są także wyniki inwestycyjne funduszy dłużnych (fixed income funds) oraz funduszy mieszanych (hybrid funds). Porównanie wyników inwestycyjnych funduszy akcyjnych z indeksami giełdowymi przeprowadzane jest zwykle dla trzech okresów: rocznego, trzyletniego oraz pięcioletniego 2 (podstawowe znaczenie dla oceny otrzymanych wyników ma najdłuższy analizowany okres pięcioletni). Najważniejszym wskaźnikiem wykorzystywanym w tym celu jest procentowy udział funduszy, których wyniki inwestycyjne okazały się gorsze od indeksu (percentage of funds outperformed by the index). Dodatkowo karta wyników SPIVA prezentuje średnie stopy zwrotu poszczególnych kategorii funduszy oraz odpowiadających im indeksów w ww. przedziałach czasu (w przypadku danych trzyletnich i pięcioletnich są to wartości zaanualizowane). Przedstawiane są zarówno proste stopy zwrotu (equal weigthed), jak też stopy zwrotu ważone aktywami netto (asset weighted) te ostatnie uznawane są za 1 Wyszczególnione kategorie funduszy są wykorzystywane przy badaniu amerykaoskiego rynku funduszy inwestycyjnych. W przypadku rynku australijskiego, kanadyjskiego i indyjskiego klasyfikacje funduszy są odmienne (bardziej ogólne), przede wszystkim z uwagi na zdecydowanie mniejszą ich liczbę (przykładowo na początku badanego pięcioletniego okresu w Stanach Zjednoczonych funkcjonowały aż 2153 fundusze akcyjne inwestujące na rynku krajowym, zaś w przypadku Australii było to 237 podmiotów, a w Kanadzie zaledwie 94) oraz ze względu na fakt, iż w badaniach wykorzystuje się klasyfikacje funduszy opracowane przez różne instytucje. 2 Czasami analizowany jest także ostatni kwartał. Copyright 2010 Etf.com.pl 1

2 lepsze mierniki wyników inwestycyjnych poszczególnych kategorii funduszy, gdyż bardziej trafnie odzwierciedlają stopy zwrotu dla całości środków inwestowanych w poszczególne grupy funduszy. Uzupełnieniem powyższych danych w zakresie stóp zwrotu są dane dotyczące wartości granicznych trzeciego, drugiego i pierwszego kwartyla (quartile breakpoints) dla poszczególnych kategorii funduszy. W SPIVA Scorecard prezentowane są także inne miary dotyczące wyłącznie funduszy inwestycyjnych, które pozwalają na dodatkową ocenę ich atrakcyjności inwestycyjnej. Są to wskaźniki: przetrwania funduszy (survivorship) pokazuje on procentowy udział funduszy, które działały przez cały analizowany okres (nie uległy likwidacji, bądź połączeniu z innymi podmiotami), ciągłości stylu inwestycyjnego (style consistency) wskazuje on na procentowy udział funduszy, które w ciągu całego analizowanego okresu nie zmieniły swojej polityki inwestycyjnej. Stany Zjednoczone Według raportu SPIVA Scorecard 3 uwzględniającego dane na koniec 2009 roku, w okresie minionych pięciu lat 4 stopa zwrotu indeksu Standard & Poor`s 500 (S&P 500) 5 okazała się w 60,8 proc. przypadków wyższa od stopy zwrotu amerykańskich funduszy akcji dużych spółek inwestujących na lokalnym rynku (large cap equity funds) 6. W przypadku indeksu S&P MidCap oraz funduszy średnich spółek (mid cap equity funds) wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 77,2 proc., zaś w przypadku indeksu S&P SmallCap oraz funduszy małych spółek (small cap equity funds) wyniósł on 66,6 proc. Dla wszystkich amerykańskich funduszy akcyjnych, niezależnie od tego jakiego rodzaju spółki preferują oraz jaki reprezentują styl inwestycyjny (all domestic equity funds) wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 60,6 proc. (ich wyniki były porównywane z indeksem S&P Composite ). Szczegółowa analiza poszczególnych subkategorii funduszy uwzględniająca zarówno kapitalizację, jak i styl inwestycyjny, wskazuje iż najgorzej w latach wypadały fundusze typu growth w przypadku large cap funds, mid cap funds, small cap funds oraz multi cap funds powyższe wskaźniki wynosiły odpowiednio: 76,9 proc., 80,1 proc., 77,8 proc. oraz 67,9 proc. Najrzadziej pokonywane przez benchmarki były natomiast fundusze typu value dla ww. subkategorii wskaźniki te wynosiły odpowiednio: 38,8 proc., 70,2 proc., 48,8 proc. oraz 61,6 proc Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, Year End 2009, Standard & Poor`s 2010, 4 Dalsze analizy obejmują jedynie najdłuższy pięcioletni okres. 5 S&P 500 to najbardziej reprezentatywny indeks amerykaoskiego rynku akcji. Jest indeksem ważonym kapitalizacją rynkową i obejmuje walory 500 czołowych przedsiębiorstw amerykaoskiej gospodarki (indeks spółek o dużej kapitalizacji), stanowiące ponad 80% kapitalizacji rynku akcji w Stanach Zjednoczonych. 6 Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku amerykaoskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych opracowaną przez firmę Lipper. 7 S&P MidCap 400 to indeks, którego portfel tworzą akcje 400 spółek średniej wielkości, stanowiące około 7 proc. kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji. 8 S&P SmallCap 600 to indeks, którego portfel tworzą akcje 600 spółek o niskiej kapitalizacji, stanowiące około 3 proc. kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji. 9 S&P Composite 1500 to indeks szerokiego rynku obejmujący wszystkie spółki z indeksów S&P 500, S&P MidCap 400 i S&P SmallCap 600, stanowiące łącznie około 90 proc. kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji. 10 W przypadku funduszy multi cap rezultat nieco gorszy od funduszy value uzyskały fundusze typu core (56,4 proc.). Copyright 2010 Etf.com.pl 2

3 Choć wartości wskaźnika ilustrującego odsetek amerykańskich funduszy akcyjnych, które osiągały rezultaty gorsze niż odpowiadające im benchmarki dość istotnie różnią się między sobą w poszczególnych latach z badanego okresu (por. tabela), średnie wartości z lat przekraczają 50 procent. Szczególną uwagę warto zwrócić na rok 2008, kiedy to wartości tego wskaźnika okazały się najwyższe. Oznacza to, że w okresie mocnej dekoniunktury panującej wówczas na amerykańskich (i nie tylko) parkietach giełdowych, zdecydowana większość aktywnie zarządzanych amerykańskich akcyjnych funduszy inwestycyjnych radziła sobie gorzej niż indeksy giełdowe. W obliczu poprawy nastrojów giełdowych w roku 2009 wartości tych wskaźników we wszystkich trzech kategoriach zmniejszyły się. Najsilniej obniżył się wskaźnik dla funduszy małych spółek (z 83,8 proc. do zaledwie 32,2 proc.), co dowodzi, że podmioty stosujące bardziej ryzykowną strategię zdołały najlepiej wykorzystać odbicie, jakie miało miejsce na amerykańskich giełdach w ubiegłym roku. Potwierdza to również analiza wartości ww. wskaźników w ramach kategorii funduszy dużych, średnich i małych spółek w podziale na trzy style inwestycyjne (fundusze growth, core i value) w przypadku funduszy małych spółek typu growth (najbardziej ryzykownych) wskaźnik ten zmniejszył się o 62,0 pkt. proc., w funduszach small cap typu core spadł o 48,0 pkt proc., zaś w funduszach małych spółek typu value obniżył się o 46,3 pkt. proc. Jednocześnie w dwóch kategoriach nastąpiło w 2009 r. zjawisko odwrotne, tj. wzrósł odsetek funduszy pokonanych przez benchmark. Dotyczyło to w szczególności stosunkowo najmniej ryzykownych podmiotów wśród funduszy akcyjnych, tj. funduszy dużych spółek stosujących strategię value (wzrost z 22,2 proc. do 46,2 proc.). Świadczy to o tym, że giełdowa hossa negatywnie wpłynęła na możliwości pokonywania benchmarków przez tego typu podmioty. Procent amerykańskich funduszy akcyjnych inwestujących na rynku krajowym pokonanych przez benchmarki w latach (w%) Kategoria Benchmark Średnia fundusze S&P Composite ,0 67,8 48,8 64,2 41,7 53,3 fundusze S&P ,5 69,1 44,8 54,3 50,8 52,7 large-cap fundusze S&P MidCap ,0 46,7 46,4 74,7 57,6 60,3 mid-cap fundusze S&P Small Cap ,5 63,6 45,0 83,8 32,2 57,0 small-cap Źródło: Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, Year End 2009, Standard & Poor`s 2010, s. 3, Nieco inne wnioski nasuwają się natomiast, jeśli porówna się średnie (zaanualizowane) wyniki amerykańskich funduszy akcji ze stopami zwrotu ich benchmarków (dotyczy to zwłaszcza stóp zwrotu ważonych aktywami netto) w okresie minionych pięciu lat. Okazuje się bowiem, że średni wynik funduszy inwestujących na rynku krajowym był wyższy niż indeksu S&P Composite 1500 (1,46% wobec 0,69%); podobne wyniki dotyczyły też funduszy dużych spółek (0,75% wobec 0,41%), funduszy małych spółek Copyright 2010 Etf.com.pl 3

4 (1,50% wobec 1,36%) oraz funduszy multi-cap (1,93% wobec 0,69%). Na tym tle negatywnie wyróżniły się jedynie fundusze średnich spółek, których stopa zwrotu w analizowanym okresie okazała się niższa niż indeksu S&P MidCap 400 (2,67% wobec 3,28%). Australia Wyniki analogicznych badań przeprowadzonych przez Standard & Poor`s dla rynku australijskiego 11 są zbliżone do rezultatów odnotowanych w Stanach Zjednoczonych. 62,9 proc. wszystkich funduszy akcyjnych inwestujących na krajowym rynku (Australian equity general funds) 12 w pięcioletnim okresie uzyskało stopę zwrotu niższą niż indeks S&P /ASX 200 Accumulation Index 13. Jednak już dla funduszy małych spółek (porównywanych z indeksem S&P/ASX Small Ordinaries 14 ) analogiczny wskaźnik wyniósł 39,6 proc. Oznacza to, że w latach najczęściej pokonywały indeks fundusze lokujące aktywa w walory spółek o dużej kapitalizacji (raport SPIVA Scorecard nie zawiera wartości tego wskaźnika dla innych podkategorii australijskich, aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych). Zróżnicowane wyniki przyniosło także porównanie annualizowanych stóp zwrotu funduszy z wynikami ich benchmarków w okresie ostatnich pięciu lat. W przypadku prostej stopy zwrotu fundusze akcyjne ogółem okazały się gorsze od indeksu (7,82% wobec 8,36%), zaś w grupie funduszy małych spółek rezultat był odwrotny średnia stopa zwrotu tych funduszy (8,41%) przewyższyła stopę zwrotu indeksu (6,73%). Identyczne zależności wystąpiły przy stopie zwrotu ważonej aktywami dla wszystkich funduszy akcji była ona niższa niż indeksu (7,88% wobec 8,36%), natomiast w przypadku funduszy małych spółek rezultat był odwrotny (7,79% wobec 6,73%). Kanada Zaskakujące wyniki przyniosły badania kanadyjskich funduszy akcyjnych 15. W okresie minionych pięciu lat zaledwie 7,5 proc. aktywnie zarządzanych funduszy akcji (Canadian equity funds) 16 pokonało swój benchmark (indeks S&P/TSX Composite Index Total Return) 17. W przypadku funduszy dywidendowych i dochodu (Canadian dividend & income equity funds) wskaźnik ten wyniósł 0,0%, co 11 Standard & Poor`s Index Versus Active Funds Scorecard: Australia Year End 2009, Standard & Poor`s 2010, 12 Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku australijskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych opracowaną przez Morningstar Australia. 13 S&P/ASX 200 Accumulation to indeks uznawany za inwestowalny benchmark dla australijskiego rynku akcji. Obejmuje 100 spółek o największej kapitalizacji wchodzących w skład indeksu S&P/ASX 100 oraz 100 dodatkowych firm. 14 S&P/ASX Small Ordinaries to indeks obejmujący spółki należące do indeksu S&P/ASX 300 (uczestnicy indeksu S&P/ASX 200 plus 100 spółek o niskiej kapitalizacji), ale nie znajdujące się w portfelu indeksu S&P/ASX Index Versus Active Funds Scorecard for Canadian Funds. Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds Scorecard, year end 2009, Standard & Poor`s 2010, 16 Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku kanadyjskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych opracowaną przez Canadian Investment Funds Standard Committee. 17 S&P/TSX Composite TR to indeks szerokiego rynku giełdy Toronto Stock Exchange. Copyright 2010 Etf.com.pl 4

5 oznacza że żaden podmiot z tej grupy funduszy nie zdołał wypracować wyższej stopy zwrotu niż benchmark (indeks S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats Index Total Return) 18. Średnie stopy zwrotu kanadyjskich funduszy akcji (annualizowane) w horyzoncie ostatnich pięciu lat okazały się wyraźnie niższe niż indeksu S&P/TSX Composite Index TR dotyczyło to zarówno prostych stóp zwrotu (equal weighted) (4,54% wobec 7,66%), jak też stóp zwrotu ważonych aktywami (5,60% wobec 7,66%). Podobne wyniki przyniosło porównanie stóp zwrotu funduszy dywidendowych i dochodu oraz indeksu S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats Index TR, przy czym w tym przypadku wyniki funduszy były ponad dwukrotnie gorsze od benchmarku. Przeciętna prosta stopa zwrotu funduszy z tej kategorii wyniosła 4,16%, a średnia ważona aktywami 4,26%, podczas gdy stopa zwrotu indeksu sięgnęła 9,90%. Indie Według raportu SPIVA CRISIL India Scorecard 19 uwzględniającego dane na koniec 2009 roku, w okresie minionych pięciu lat stopa zwrotu indeksu S&P CNX NIFTY 20 była w 71,0% przypadków wyższa niż funduszy akcyjnych o najwyższej kapitalizacji (large cap equity funds) 21. Dla funduszy akcyjnych zdywersyfikowanych (diversified equity funds) porównywanych z indeksem S&P CNX wskaźnik ten wyniósł 41,0%, natomiast dla funduszy typu ELSS (Equity Linked Savings Schemes fundusze adresowane do indywidualnych inwestorów cechujące się dodatkowymi korzyściami podatkowymi w porównaniu z innymi funduszami inwestycyjnymi) również porównywanych z tym samym indeksem, parametr ten osiągnął wartość 65,0%. Warto także zauważyć, iż w przypadku obu ww. kategorii procent funduszy które przegrały z indeksem w okresie trzyletnim i rocznym był wyraźnie wyższy niż w okresie pięcioletnim (w funduszach zdywersyfikowanych odsetek podmiotów, które okazały się gorsze niż indeks w ostatnich trzech latach wyniósł 64,1%, a w ostatnim roku 58,2%, zaś w funduszach ELSS wskaźniki te wyniosły odpowiednio 77,8% i 81,8%). Analizując średnie proste pięcioletnie stopy zwrotu trzech ww. grup funduszy akcyjnych oraz stopy zwrotu ich benchmarków widać, iż fundusze wypracowywały nieco niższe zyski niż indeksy w przypadku funduszy dużych spółek było to 20,71% (indeks S&P CNX NIFTY zyskał w tym samym okresie 21,70%), w przypadku funduszy o zdywersyfikowanym portfelu inwestycyjnym było to 20,84% (indeks S&P CNX 500 zyskał w tym samym okresie 20,88%), zaś w przypadku funduszy typu ELSS było to 19,81% (indeks S&P CNX 500 zyskał w tym samym okresie 20,88%). Nieco inne wyniki przyniosło porównanie 18 S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats TR to indeks obejmujący spółki prowadzące politykę dywidendową, które w okresie ostatnich przynajmniej 5 lat konsekwentnie zwiększały wypłacane dywidendy. 19 Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, India, December 2009, Standard & Poor`s 2010, 20 Indeks S&P CNX NIFTY to indeks obejmujący zdywersyfikowany portfel 50 spółek indyjskich o dużej kapitalizacji pochodzących z 22 sektorów gospodarki. W koocu marca 2010 r. indeks ten reprezentował 56,24% kapitalizacji (z uwzględnieniem free float) National Stock Exchange (NSE). 21 Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku indyjskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych opracowaną przez Standard & Poor`s i CRISIL. 22 Indeks S&P CNX 500 to indeks szerokiego rynku indyjskiego rynku akcji, reprezentujący ok. 87% całkowitej kapitalizacji NSE oraz ok. 89% obrotu na tamtejszym parkiecie (dane na 31 marca 2010 r.). Copyright 2010 Etf.com.pl 5

6 stóp zwrotu funduszy ważonych aktywami oraz stóp zwrotu ich benchmarków. W dwóch grupach funduszy o zdywersyfikowanym portfelu i typu ELSS ich średnie wyniki były lepsze od indeksu S&P CNX 500 (odpowiednio 23,96% i 21,89% wobec 20,88%), jedynie w przypadku funduszy dużych spółek indyjskich średnia stopa zwrotu ważona aktywami (21,36%) była niższa od stopy zwrotu indeksu S&P CNX NIFTY (21,70%). Na podstawie raportów SPIVA Scorecard opracował Tomasz Miziołek Niniejsza analiza została przygotowana wyłącznie w celach informacyjnych. Zawarte niej treści stanowią wyraz osobistych poglądów autora i nie mają charakteru rekomendacji w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1715). Serwis etf.com.pl nie ponosi odpowiedzialności z tytułu ewentualnych szkód wynikających z wykorzystania informacji zamieszczonych w raporcie. Publikowanie niniejszej analizy w Internecie, prasie i innych mediach, w całości lub w części, wymaga pisemnej zgody autora serwisu etf.com.pl. Copyright 2010 Etf.com.pl 6