Temat szkolenia: Zmiana zasad rozliczania WNT i WDT po nowelizacji ustawy VAT

Transkrypt

1 Partner wiodący: Partner projektu: Temat szkolenia: Zmiana zasad rozliczania WNT i WDT po nowelizacji ustawy VAT Wykładowca: Ewa Stolarczyk Projekt: Profesjonalista rozliczeń VAT jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług Większość nowych przepisów nowelizujących ustawę o podatku od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 7 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. Nr209, poz.1320) weszła w życie z dniem 1 grudnia 2008r., pozostałe obowiązują od 1 stycznia 2009r. Data nowelizacji jest oczywiście związana z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2007r., który uchylił treść przepisów wykonawczych związanych z potwierdzaniem odbioru faktur korygujących jako warunku do obniżania podatku należnego. Uchylenie to miało nastąpić po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku (11 grudnia 2008r.), a zatem wpłynęło niewątpliwie na datę wejścia w życie przepisów nowelizacji.

3 Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług Przyczyną wprowadzenia zmian było w znacznej mierze dostosowanie naszych regulacji do wymogów przepisów prawa wspólnotowego oraz wprowadzenie standardów, które zwłaszcza w obrocie towarowym funkcjonują w innych państwach członkowskich od lat. Prezentacja ma na celu wskazanie i omówienie zmian dotyczących obrotu wewnątrzwspólnotowego i zagadnień pochodnych, których źródłem były wymogi harmonizacji przepisów prawa polskiego i ustawodawstwa UE zwłaszcza dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r.),

4 Magazyny konsygnacyjne Przepisy wspólnotowe wskazują na możliwość wprowadzenia w przepisach krajowych poszczególnych państw członkowskich uproszczeń w transakcjach wewnątrzwspólnotowych związanych z wykorzystaniem dwóch typów magazynów: consigment stock skład pozostaje pod całkowitym nadzorem właściciela przemieszczającego towary, ostateczny nabywca towarów nie jest znany w momencie ich przemieszczenia, podatnik przemieszczający towary rejestruje się w państwie położenia magazynu, odbiorca towaru rozpoznaje w dostawcy podatnika krajowego call-off-stock (pobranie na żądanie) służy obsłudze konkretnego zazwyczaj jednego odbiorcy znanego w chwili dostawy, dla którego przeznaczone są towary przemieszczane do magazynu, towar pobierany jest partiami w zależności od zapotrzebowania; odbiorca rozlicza WNT zamiast podatnika przemieszczającego towary

5 Magazyny konsygnacyjne Art. 2 pkt 27c 27d (dodano): Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o : 27c) magazynie konsygnacyjnym rozumie się przez to wyodrębnione u podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT UE, o którym mowa w art. 97 ust. 4, miejsce przechowywania na terytorium kraju towarów należących do podatnika podatku od wartości dodanej przemieszczonych przez niego lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do tego miejsca, z którego podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT UE, przechowujący towary, pobiera je, a przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel następuje w momencie ich pobrania;

6 Magazyny konsygnacyjne Art. 2 pkt 27c 27d (dodano): Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o : 27d) prowadzącym magazyn konsygnacyjny rozumie się przez to podatnika, który przechowuje w magazynie konsygnacyjnym towary i pobiera je z tego magazynu; Polski magazyn konsygnacyjny w istocie jest magazynem typu call-offstock z magazynu towary może pobierać tylko jeden odbiorca, którym jest prowadzący magazyn konsygnacyjny, będący nabywcą towarów przechowywanych w magazynie. Prawdziwy unijny magazyn konsygnacyjny (consigment stock) jest prowadzony przez niezależny podmiot, dostawy do składu dokonują różni dostawcy zagraniczni, a ze składu towary pobierają różne podmioty.

7 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Powyższe definicje są związane z wprowadzanymi w art. 12a regulacjami w zakresie opodatkowania towarów przemieszczanych z innego państwa członkowskiego do magazynu konsygnacyjnego zlokalizowanego na terytorium kraju. Zasadniczą zmianą jest zniesienie obowiązku rejestracji podmiotów zagranicznych dostarczających towary do magazynów konsygnacyjnych na potrzeby podatku od towarów i usług w Polsce. Wykorzystanie instytucji magazynu konsygnacyjnego ma przenieść obowiązki związane z rozliczaniem podatku od takiej dostawy na polskiego nabywcę.

8 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Do 30 listopada 2008r. przy tego rodzaju transakcjach należało się posługiwać konstrukcjami ogólnymi.unijny dostawca, który dokonywał przemieszczenia swoich towarów do magazynu w Polsce wykazywał to przemieszczenie jako wewnątrzwspólnotową dostawę z prawem do zwolnienia lub stawki 0% po spełnieniu warunków. Jednocześnie musiał dokonać rejestracji jako podatnik VAT w Polsce, rozpoznawał WNT w Polsce i rozliczał podatek należny od wewnątrzwspólnotowego nabycia. Następnie sprzedaż prowadzona ze składu konsygnacyjnego na rzecz polskich odbiorców była traktowana jako dostawa krajowa. Podatnik unijny w składanych deklaracjach VAT rozliczał zatem podatek od WNT i od krajowej dostawy wykazywał dwie czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

9 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Cechy magazynu konsygnacyjnego: wyodrębnione przez podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT UE miejsce przechowywania na terytorium kraju towarów należących do podatnika podatku od wartości dodanej; ww. towary są przemieszczane przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do tego miejsca, z którego; podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT UE przechowujący towary (prowadzący magazyn konsygnacyjny) pobiera je, a przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel następuje w momencie ich pobrania. Prowadzący magazyn konsygnacyjny przechowuje towary i je pobiera. Jest jedyną osobą, która może rozliczać VAT według specjalnych zasad przewidzianych dla magazynów konsygnacyjnych.

10 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Art. 12a ustawy o podatku od towarów i usług Przemieszczanie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz nie posiadającego siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju do magazynu konsygnacyjnego w celu ich dostawy prowadzącemu magazyn konsygnacyjny oraz dostawę tych towarów uważa się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów u prowadzącego magazyn konsygnacyjny. Zarówno przemieszczenie jak i późniejszą dostawę towarów rozlicza nabywca towarów jako WNT w momencie pobrania towarów z magazynu. W miejsce dotychczasowych dwóch czynności rozliczanych przez dostawcę albo przez dostawcę i nabywcę, wystąpi jedna czynność WNT wykazywana przez nabywcę, natomiast dostawca zagraniczny w ogóle nie będzie rozliczać VAT w Polsce.

11 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Warunki rozliczania WNT przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny: 1) Dotyczące dostawcy: Dostawca nie posiada siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju z procedury uproszczonej nie może skorzystać dostawca przemieszczający towary, który posiada oddział w Polsce; Dostawca nie może być zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony w kraju z procedury nie mogą skorzystać podatnicy zarejestrowani.

12 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Warunki rozliczania WNT przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny: 2) Dotyczące nabywcy: Nabywca musi być zarejestrowany jako podatnik VAT UE; Nabywca będzie wykorzystywał towary wyłącznie do działalności produkcyjnej lub usługowej z wyłączeniem handlowej towary nie mogą być przedmiotem odprzedaży; Towary są przeznaczone wyłącznie dla jednego nabywcy, który je przechowuje w prowadzonym przez niego magazynie; Towary mogą przebywać w składzie konsygnacyjnym nie dłużej niż 24 miesiące; Nabywca przed pierwszym wprowadzeniem towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej złożył pisemne zawiadomienie o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego; Nabywca prowadzi ewidencję przemieszczanych towarów.

13 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Zawiadomienie o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego: Zawiadomienie w formie pisemnej ma być złożone przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego przed pierwszym wprowadzeniem towarów do magazynu i zawierać: Dane podatnika podatku od wartości dodanej dokonującego przemieszczenia do magazynu konsygnacyjnego (zagranicznego dostawcy) oraz prowadzącego magazyn konsygnacyjny (polskiego nabywcy), dotyczące ich nazw lub imion i nazwisk, numerów identyfikacyjnych stosowanych na potrzeby podatku dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych, adresów siedziby lub miejsca zamieszkania oraz adresu, pod którym znajduje się magazyn konsygnacyjny; Oświadczenie podatnika podatku od wartości dodanej, że zamierza dokonywać przemieszczenia towarów do magazynu konsygnacyjnego.

14 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Ewidencja towarów wprowadzanych do magazynu: Jest prowadzona przez polskiego podatnika prowadzącego magazyn konsygnacyjny i powinna zawierać: Datę wprowadzenia towarów do magazynu Datę pobrania towarów z magazynu Dane pozwalające na identyfikację towarów Informacje dotyczące powrotnego przemieszczania towarów, które nie zastały pobrane z magazynu konsygnacyjnego do innego państwa członkowskiego przez podatnika podatku od wartości dodanej

15 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Zasady ustalania momentu obowiązku podatkowego art.20b ustawy o VAT: 1. u prowadzącego magazyn konsygnacyjny: z chwilą pobrania towarów z magazynu konsygnacyjnego nie później niż z dniem wystawienia faktury jeżeli przed pobraniem towarów z magazynu dostawca wystawi fakturę obowiązek podatkowy powstaje z datą jej wystawienia następnego dnia po upływie 24 miesięcy od dnia wprowadzenia do magazynu, chyba że dojdzie do neutralnego podatkowo powrotnego przemieszczenia towarów w przypadku stwierdzenia braku towarów w magazynie, ich całkowitego zniszczenia oraz użycia lub wykorzystania towarów przed pobraniem w momencie wystąpienia szczególnego pobrania 2. u podatnika przemieszczającego towary na terytorium Polski z tytułu WNT w Polsce - z chwilą braku spełnienia wymienionych powyżej warunków rozliczenia przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny w odniesieniu do towarów znajdujących się w magazynie

16 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Składowanie towarów i moment ich pobrania Istotą magazynu konsygnacyjnego jest że towary są w nim przechowywane przez pewien okres, zaś w razie potrzeby są z niego pobierane przez nabywcę. Z chwilą wyprowadzenia towarów z magazynu (pobrania) powstaje obowiązek podatkowy dla nabywcy w WNT. Po upływie okresu 24 miesięcy przechowywania uznaje się że nastąpiło pobranie, co wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w WNT dla prowadzącego magazyn. Następujący potem powrotny wywóz do innego państwa członkowskiego powinien być potraktowany jako WDT dokonana przez podmiot prowadzący magazyn. Momentem pobrania są również: dzień stwierdzenia braków (niedoborów) towarów dzień stwierdzenia zniszczenia towarów dzień użycia lub wykorzystania towarów bez faktycznego wyprowadzenia z magazynu

17 Magazyny konsygnacyjne w Polsce Podstawa opodatkowania art. 31 ust.1 i 1a Zasadą jest że podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota jaką nabywający jest obowiązany zapłacić w przypadku pobrania towarów z magazynu przez polski podmiot prowadzący magazyn. W przypadkach gdy towary zostały umieszczone w polskim magazynie konsygnacyjnym a następnie wskutek ich: niepobrania w ciągu 24 miesięcy, stwierdzenia ich braków lub całkowitego zniszczenia zużycia lub wykorzystania w samym magazynie - przyjmuje się fikcję ich pobrania z tego magazynu, podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest lub byłby zobowiązany zapłacić za towary, których dotknęły powyższe okoliczności, ustalana na podstawie stosownych umów i warunków dostawy między zagranicznym dostawcą a prowadzącym magazyn.

18 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE art.20 a Od 1 grudnia 2008r. polski ustawodawca uregulował w znowelizowanej ustawie skutki dokonywania dostaw wewnątrzwspólnotowych przez polskich podatników z wykorzystaniem magazynów konsygnacyjnych położonych w innych państwach członkowskich. Do 30 listopada 2008r. dostawa dokonana do magazynu w innym państwie UE była traktowana jako wewnątrzwspólnotowe przemieszczanie własnych towarów (zrównane z WDT) opodatkowane jako wewnątrzwspólnotowe nabycie w kraju zakończenia wysyłki lub transportu towarów, a następnie z chwilą pobrania towaru z magazynu przez kontrahenta jako dostawa z miejscem świadczenia za granicą opodatkowana podatkiem od wartości dodanej w kraju położenia magazynu.

19 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE art.20 a Od 1 grudnia 2008r. zarówno przemieszczenie towarów należących do polskiego podatnika VAT do zagranicznego magazynu konsygnacyjnego, jak i dostawę towarów na rzecz kontrahenta unijnego rozlicza nabywca towarów (podatnik unijny prowadzący magazyn konsygnacyjny) jako wewnątrzwspólnotowe nabycie w momencie pobrania towarów z magazynu. W miejsce dotychczasowych 2 czynności prowadzący magazyn konsygnacyjny będzie wykazywał jedną czynność WNT. Zastosowanie uproszczeń przy wykonywaniu dostawy do innego kraju UE z wykorzystaniem magazynu tam położonego jest uzależnione od tego czy w tym innym państwie członkowskim funkcjonują przepisy odnoszące się do magazynów konsygnacyjnych (podatnik podatku od wartości dodanej ma być obowiązany wykazać dokonane przemieszczenie oraz dostawę towarów jako WNT).

20 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE art.20 a Polski podatnik VAT jako dostawca rozlicza jedynie wewnątrzwspólnotową dostawę towarów stosując stawkę 0% przy spełnieniu dotychczasowych warunków (przemieszczenie, status dostawcy, dokumenty potwierdzające WDT). WDT jest jednak wykazywane nie w momencie przemieszczenia towarów do magazynu konsygnacyjnego prowadzonego przez podatnika unijnego, tylko z chwilą dostawy towarów (pobrania z zagranicznego magazynu przez ich nabywcę), nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej tę dostawę podatnikowi unijnemu. Obowiązek podatkowy powstaje w miesiącu, w którym towary zostały pobrane np. na podstawie zestawień przesyłanych przez kontrahenta prowadzącego skład konsygnacyjny.

21 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE art.20 a Przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego w WDT i rozliczanie dostawy na terytorium innego państwa członkowskiego jako WNT u nabywcy jest możliwe przy spełnieniu następujących warunków: prowadzącym magazyn konsygnacyjny jest podatnik unijny, który przechowuje w magazynie konsygnacyjnym nasze towary i pobiera je z tego magazynu (nie może to być magazyn prowadzony przez przemieszczającego towary polskiego podatnika) musi to być magazyn typu call-off stock (pobranie na żądanie) z tego magazynu towar może pobierać wyłącznie jeden odbiorca, którym jest prowadzący magazyn konsygnacyjny - nie ma uproszczeń gdy dostawa do magazynu typu consigment stock przechowywane w magazynie towary są przeznaczone do działalności produkcyjnej i usługowej z wyłączeniem działalności handlowej przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny

22 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE art.20 a nabywca towarów, podatnik podatku od wartości dodanej jest obowiązany wykazać dokonane przemieszczenie towarów w państwie członkowskim zakończenia transportu albo wysyłki oraz dostawę towarów jako WNT w kwartale w którym u podatnika polskiego powstał obowiązek podatkowy w tytułu tej dostawy (zachowanie zasady symetrii transakcji wewnątrzwspólnotowych). To oznacza, że w kraju, w którym znajduje się magazyn konsygnacyjny muszą być specjalne zasady rozliczania takich transakcji, w przeciwnym razie nie ma uproszczeń przemieszczenia towarów dokonuje polski podatnik, który nie jest zarejestrowany jako podatnik podatku od wartości dodanej w państwie zakończenia wysyłki albo transportu podatnik polski, który przemieszcza towary musi prowadzić ewidencję towarów przemieszczanych, która zawiera datę przemieszczenia towarów, datę dostawy nabywcy unijnemu i dane identyfikujące towary.

23 Magazyny konsygnacyjne w innym kraju UE Podstawa opodatkowania W przypadku przemieszczania towarów przez polskiego podatnika do magazynu konsygnacyjnego w innym kraju UE podstawą opodatkowania będzie kwota należna z tytułu sprzedaży od zagranicznego nabywcy, pomniejszona o należny podatek. Gdy polski podatnik będzie mógł zastosować stawkę 0%, kwota brutto będzie kwotą netto. Natomiast gdy podatnik dokonuje przemieszczenia własnych towarów z terytorium kraju na terytorium innego kraju UE zrównanego z WDT podstawą opodatkowania jest cena nabycia lub koszt wytworzenia określone w momencie przemieszczenia towarów w tym przypadku nie ma bowiem nabywcy.

24 Przemieszczanie własnych towarów jako WDT i WNT Od 1 grudnia 2008r. doprecyzowano i uściślono zapis art.13 dotyczący przemieszczania towarów przez polskiego podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, zrównanego z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Zapis do 30 listopada 2008r.: jeżeli towary te mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego Przepis obowiązujący: jeżeli towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika Odwołanie bezpośrednio do działalności gospodarczej oznacza uwzględnienie wszystkich czynności wykonywanych przez podatnika służących tej działalności, a nie tylko tych, które są przyporządkowane do działalności na terytorium określonego państwa.

25 Przemieszczanie własnych towarów jako WDT i WNT Od 1 grudnia doprecyzowano i uściślono zapis art.11 dotyczący przemieszczania towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, zrównanego z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów. Zapis do 30 listopada 2008r.: jeżeli towary te mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego (podatnika podatku od wartości dodanej) na terytorium kraju Przepis obowiązujący: jeżeli towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika Odwołanie bezpośrednio do działalności gospodarczej oznacza uwzględnienie wszystkich czynności wykonywanych przez podatnika służących tej działalności, a nie tylko tych, które są przyporządkowane do działalności na terytorium Polski.

26 Korekty podstawy opodatkowania Stan prawny do 30 listopada 2008r. Stwierdzona wyrokiem TK z 11 grudnia 2007r. niekonstytucyjność regulacji zawartej w akcie wykonawczym w zakresie obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Przepis rozporządzenia wykraczał poza zakres materii możliwej do uregulowania w akcie wykonawczym Z dniem 1 grudnia 2008r. dokonano zmiany art.29 ustawy VAT określającego podstawę opodatkowania, która polegała głównie na przeniesieniu do niej przepisów rozporządzenia o nieznacznie zmienionej treści.

27 Korekty podstawy opodatkowania Art.29 ust.4a W przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze (korekta na zmniejszenie), obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje, pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru albo usługi, dla którego wystawiono fakturę. Istotna jest zatem zarówno data otrzymania korekty przez nabywcę jak i data otrzymania potwierdzenia odbioru przez wystawcę faktury korygującej.

28 Korekty podstawy opodatkowania Przykład 1 Faktura korygująca wystawiona 10 stycznia 2009r. Nabywca otrzymał korektę 20 stycznia 2009r. Potwierdzenie odbioru korekty przez nabywcę sprzedawca otrzymał : a) 25 stycznia 2009r. korekta uwzględniona w styczniu b) 10 lutego 2009r. korekta uwzględniona w styczniu c) 28 lutego 2009r. korekta uwzględniona w lutym d) 2 marca 2009r. korekta uwzględniona w marcu Przykład 2 Nabywca otrzymał korektę wystawioną 10 stycznia 2009r. 2 lutego 2009r. Potwierdzenie odbioru korekty przez nabywcę sprzedawca otrzymał : 10 lutego 2009r. korekta uwzględniona w lutym 20 marca 2009r. - korekta uwzględniona w lutym 26 marca 2009r. korekta uwzględniona w marcu

29 Korekty podstawy opodatkowania W przypadku faktur korygujących na zwiększenie podatku należnego data ujęcia korekty jest uzależniona od przyczyn jej wystawienia 1. Gdy przyczyny korekty ( np. podwyższenie ceny) nastąpiły już po wystawieniu faktury pierwotnej fakturę korygującą uwzględniamy w miesiącu jej wystawienia. brak konieczności otrzymania potwierdzenia odbioru przez nabywcę 2. Gdy faktura pierwotna była wystawiona nieprawidłowo ( za niska stawka VAT, za niska cena, niewłaściwa ilość) skutki wynikające z faktury korygującej powinny być ujmowane wstecznie w rozliczeniu za okres w którym wystawiona była faktura pierwotna. W przypadku faktur korygujących powodujących obniżenie podatku należnego warunkiem uwzględnienia korekty jest posiadanie potwierdzenia odbioru przez nabywcę

30 Korekty podstawy opodatkowania Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia obioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się: 1.w przypadku eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju obniżamy sprzedaż opodakowaną stawka 0%; 2. wobec nabywców, na których rzecz jest dokonywana sprzedaż: energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług w zakresie rozprowadzania wody, usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych.

31 Zwrot nadwyżki podatku naliczonego Stan prawny do 30 listopada 2008r. Podstawowy termin zwrotu wynosił 180 dni Prawo do zwrotu nadwyżki w ciągu 60 dni w wysokości uzależnionej od zakupów inwestycyjnych (środki trwałe i wartości niematerialne i prawne) lub obrotu opodatkowanego stawkami niższymi niż podstawowa Brak możliwości zwrotu w przypadku braku czynności opodatkowanych w okresie rozliczeniowym wyłącznie prawo do przeniesienia na kolejne okresy rozliczeniowe albo sformalizowany zaliczkowy zwrot VAT Wydłużony do 180 dni termin zwrotu podatnikom rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz prowadzącym ją w okresie krótszym niż rok Prawo do zwrotu nadwyżki podatku jest zasadniczym czynnikiem wspólnego systemu VAT gwarantującym jego neutralność

32 Zwrot nadwyżki podatku naliczonego Stan prawny od 1 grudnia 2008r. Efektywne przyśpieszenie otrzymywania przez podatników zwrotów VAT zgodne z zasadą neutralności Podstawowy termin zwrotu wynosi 60 dni Zwrot nadwyżki w ciągu 60 dni nie jest uzależniony od zakupów inwestycyjnych lub obrotu opodatkowanego stawkami niższymi niż podstawowa Podatnicy, którzy nie wykonali w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych mają prawo do zwrotu w terminie 180 dni albo do przeniesienia nadwyżki na kolejne okresy rozliczeniowe likwidacja instytucji zaliczkowego zwrotu VAT; w przypadku złożenia zabezpieczenia majątkowego i umotywowanego wniosku podatnika zwrot w ciągu 60 dni Termin zwrotu w ciągu 60 dni przysługuje również podatnikom rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz prowadzącym ją w okresie krótszym niż rok

33 Prawo do odliczania VAT Stan prawny do 30 listopada 2008r. Podatnik nie mógł obniżyć kwoty podatku należnego przy nabyciu towarów i usług, gdy wydatki te nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. art.88 ust.1 pkt.2 ustawy VAT Przepisy unijne dopuszczają wprawdzie stosowanie przez państwa członkowskie ograniczeń odliczania podatku naliczonego, ale jednocześnie obligują do ich konkretyzacji, a nie do określenia w sposób ogólny i dorozumiany. Od 1 grudnia 2008r. ww. przepis został uchylony i kwestia zaliczenia do KUP wydatków na nabycie towarów i usług nie ma bezpośredniego znaczenia dla prawa do odliczenia podatku naliczonego. Obowiązuje zatem generalna zasada, że wydatki te mają być związane z opodatkowaną działalnością podatnika VAT z uwzględnieniem innych konkretnych ograniczeń czy wyjątków wynikających z ustawy o VAT; dotyczy to również odliczania podatku naliczonego w przypadku WNT.

34 Likwidacja kaucji gwarancyjnej dla nowych podatników Stan prawny do 30 listopada 2008r. Podatnik VAT UE, który rozpoczynał wykonywanie czynności opodatkowanych bądź wykonywał je w okresie krótszym niż 12 miesięcy, aby otrzymać zwrot podatku naliczonego w terminie 60 dni zamiast w ciągu 180 dni musiał złożyć kaucję gwarancyjną w stałej wysokości zł Wyrok ETS C-25/07 z dnia 10 lipca 2007r. uznał polskie przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnych za niezgodne z prawem wspólnotowym jako bezzasadnie wydłużające termin zwrotu i nakładające obowiązek wpłaty kaucji dla uzyskania zwrotu w normalnym przysługującym terminie. Od 1 grudnia 2008r. rozpoczynający działalność opodatkowaną i prowadzący ją krócej niż przez 12 miesięcy mogą uzyskać zwrot nadwyżki podatku na zasadach ogólnych tj. w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia.

35 Zabezpieczenie majątkowe Instytucja zabezpieczenia majątkowego została wprowadzona w celu zabezpieczenia wyłudzeń podatku. W przeciwieństwie do kaucji gwarancyjnej określonej w stałej wysokości złotych zabezpieczenie majątkowe jest wymagane do kwoty odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku. Niezgodność kaucji z prawem wspólnotowym wynikała z faktu, że jej wysokość nie była realnie związana z wartością kwoty podatku do zwrotu. Zabezpieczenie majątkowe może być złożone w formie: gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej; poręczenia banku; weksla z poręczeniem wekslowym banku; czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku; papierów wartościowych na okaziciela wyemitowanych przez Skarb Państwa lub NBP.

36 Zabezpieczenie majątkowe Zabezpieczenie majątkowe składają podatnicy, którzy: 1. wystąpili o zwrot VAT, a urząd przedłużył termin zwrotu do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie Ordynacji podatkowej albo postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej; jeżeli mimo tego podatnicy chcieliby uzyskać zwrot w terminie 60 dni muszą złożyć zabezpieczenie majątkowe; 2. nie wykonali w okresie rozliczeniowym żadnych czynności opodatkowanych lub takich których miejscem świadczenia jest kraj inny niż Polska, gdy będą chcieli otrzymać zwrot w terminie 60 dni a nie 180 dni. Instytucja zabezpieczenia majątkowego na kwotę odpowiadającą kwocie wnioskowanego zwrotu jest korzystna dla małych przedsiębiorców, duże podmioty mogą zostać zmuszone do wniesienia zabezpieczenia na kwotę wyższą niż stała kaucja gwarancyjna.

37 Likwidacja 30 % dodatkowego zobowiązania podatkowego Stan prawny do 30 listopada 2008r. W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej (kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej) organy podatkowe miały możliwość określenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania (zawyżenia zwrotu) Była to konstrukcja wyjątkowa, właściwa tylko podatkowi od towarów i usług. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe, które formalnie rzecz biorąc przyjmowało postać podatku, było niezgodne z dyrektywą, ponieważ nakładało podatek na przedmiot w niej nieprzewidziany. Z dniem 1 grudnia 2008r. przepisy umożliwiające organom podatkowym nakładanie na podatników sankcji zostały uchylone i nie mogą już oni zostać obciążeni dodatkowym zobowiązaniem podatkowym także w zakresie postępowań wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną do 1 grudnia 2008r.

38 Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej Stan prawny do 30 listopada 2008r. rozporządzenie wykonawcze VAT Kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przeliczało się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, jeżeli faktura była wystawiana w terminie w którym podatnik obowiązany był do jej wystawienia. Od 1 stycznia 2007 (nowelizacja ustawy o pdof i pdop) pojawił się problem stosowania dwóch różnych kursów: dla celów VAT oraz podatku dochodowego (kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu)

39 Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej Stan prawny od 1 grudnia 2008r. art. 31a ustawy o VAT Podjęto próbę usunięcia rozbieżności w stosowaniu dwu różnych kursów. Po zmianach w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone są w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli zatem tego samego dnia dojdzie do wydania towaru i wystawienia faktury to dla celów podatku dochodowego i podatku VAT będzie miała zastosowanie kurs jednolity.

40 Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej Jeśli jednak obowiązujące przepisy pozwalają na wystawienie faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego ( np. usługi budowlane, transportowe, usługi najmu i leasingu, dostawa mediów, dla których fakturę wystawia się nie później niż z dniem, w którym powstaje obowiązek podatkowy i nie wcześniej niż 30 dni przed tym dniem) i faktura jest wystawiana w takim terminie to przeliczenia kwot wyrażonych w walutach obcych na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. dzień powstania obowiązku podatkowego np. data zapłaty lub upływ 30 dnia od dnia wykonania usługi nie mają w tym przypadku znaczenia, decyduje data wystawienia faktury, która jest również dniem uzyskania przychodu z punktu widzenia podatku dochodowego.

41 Warunki stosowania stawki 0% w WDT Zmiana zasad opodatkowania WDT od 1 grudnia 2008r. polega na wydłużeniu okresu, w którym podatnik będzie zobligowany do zebrania dokumentów potwierdzających WDT jako warunku do zastosowania zerowej stawki VAT. W przypadku braku spełnienia wymogów formalnych (posiadania trzech obligatoryjnie wymaganych dokumentów) zachodzi bowiem konieczność opodatkowania takiej dostawy jako dostawy krajowej. Do 30 listopada 2008r. w przypadku braku tych dokumentów do terminu złożenia deklaracji VAT-7 (25 dzień następnego miesiąca) występowała konieczność opodatkowania transakcji ze stawką krajową. Otrzymanie stosownych dokumentów w późniejszym okresie uprawniało do skorygowania wykazanego podatku i zastosowania stawki 0% (korekta wsteczna do okresu rozliczeniowego, w którym wystąpiło WDT)

42 Warunki stosowania stawki 0% w WDT Rozliczenie miesięczne WDT dokonane w pierwszym lub drugim miesiącu danego kwartału (np. styczeń i luty) przy braku dokumentacji przed terminem złożenia deklaracji za ostatni miesiąc kwartału np. marzec (do 25 kwietnia) wykazujemy dostawę ze stawką krajową w deklaracji za trzeci miesiąc kwartału (marzec). Po otrzymaniu dokumentów potwierdzających WDT robimy w ostatnim miesiącu kwartału (w marcu) korektę stawki krajowej i wykazujemy w tym miesiącu dostawę ze stawką 0%. WDT dokonane w trzecim miesiącu danego kwartału (np. marzec) przy braku dokumentacji przed złożeniem deklaracji VAT za pierwszy miesiąc następnego kwartału (do 25 maja) wykazujemy dostawę ze stawką krajową w pierwszym miesiącu następnego kwartału (kwiecień). Po otrzymaniu dokumentów potwierdzających WDT robimy korektę marca (wykazujemy WDT ze stawką 0%) i kwietnia ( korekta stawki krajowej).

43 Warunki stosowania stawki 0% w WDT Rozliczenie kwartalne WDT dokonane w okresie kwartalnym (I-III) przy braku dokumentacji przed momentem złożenia deklaracji za następny kwartał (IV-VI przed 25 lipca) wykazujemy dostawę ze stawką krajową w tym następnym kwartale. Po otrzymaniu dokumentów robimy korektę wsteczną pierwszego kwartału (WDT ze stawką 0%) i drugiego kwartału (korekta stawki krajowej). Uzasadnieniem takiego ewidencjonowania sprzedaży (konieczność korekty deklaracji za dwa okresy rozliczeniowe) jest według ustawodawcy zachowania porównywalności danych w systemie VIES w ramach danego kwartału.

44 Odliczenie podatku naliczonego w trzech okresach rozliczeniowych Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje m.in.: w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny; w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności, gdy chodzi o faktury za media, jeżeli faktury zawierają informację jakiego okresu dotyczą; w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy odpowiednio od importu usług lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub dostawy towarów dla której podatnikiem jest nabywca. Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia podatku należnego w w/w terminach może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

45 Odliczenie podatku naliczonego w trzech okresach rozliczeniowych W związku z możliwością rozliczania VAT naliczonego w kolejnych trzech okresach rozliczeniowych (miesiącach, kwartałach) niezbędne był uregulowanie związane z kwestią obniżania VAT naliczonego z otrzymanych korekt faktur in minus. Zasadą jest, że jeżeli nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury in minus jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę otrzymał.- art.86 ust.10a ustawy o VAT Jeżeli podatnik nie obniżył jeszcze kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu ze okres, w którym podatnik dokonuje takiego obniżenia.

46 Możliwość wyboru kwartalnego sposobu rozliczania - art.99 Nowe przepisy umożliwiają wszystkim podatnikom VAT składanie deklaracji kwartalnych (do 30 listopada 2008r. taką możliwość mieli jedynie mali podatnicy, którzy mogli rozliczać się kwartalnie na zasadach ogólnych lub wybrać metodę kasową). Podatnikom pozostawiono oczywiście możliwość wyboru miesięcznego okresu rozliczeniowego. W przypadku gdy podatnik inny niż mały podatnik dokona wyboru kwartalnego rozliczenia: będzie składać deklaracje kwartalne będzie obowiązany do wpłaty miesięcznych zaliczek na poczet podatku w wysokości 1/3 należnego zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji z poprzedniego kwartału w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który wpłacana jest zaliczka. Wyjątek: nie ma obowiązku zapłaty zaliczki gdy w poprzednim kwartale nie wystąpiło zobowiązanie podatkowe

47 Partner wiodący: Partner projektu: Dziękuję za uwagę Biuro projektu: Advisor Consulting Daniel Budaj ul. Limanowskiego 25/4, Olsztyn tel/fax Projekt: Profesjonalista rozliczeń VAT jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 47