ECHOKARDIOGRAFIA PRENATALNA W 1, 2, 3 TRYMESTRZE (W CIĄŻY POJEDYNCZEJ) PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
|
|
- Mikołaj Wrona
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ECHO PŁODU nr 2 (4) kwiecień 2012 / wydanie specjalne ECHOKARDIOGRAFIA PRENATALNA W 1, 2, 3 TRYMESTRZE (W CIĄŻY POJEDYNCZEJ) PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Fetal echocardiography in first, second and 3rd trimester literature review Streszczenie: Echokardiografia prenatalna ma różne cele i możliwości na różnych etapach rozwoju ciąży. W 1 trymestrze pozwala na potwierdzenie prawidłowej budowy serca lub uwidocznienie ciężkich wad serca. W 2 trymestrze pozwala na przeprowadzenie segmentarnej analizy struktur serca i wykrywanie anomalii nie dostrzeżonych w 1 trymestrze. W 3 trymestrze pozwala na uchwycenie zmian czynnościowych ich jak niedomykalności zastawek, zwężenia, przedwczesne zamykanie się otworu owalnego lub przewodu tętniczego albo w prawidłowych dotychczas anatomicznie sercach płodów lub w wadach serca lub arytmiach lub u płodów poddawanych zabiegom dzięki długofalowemu minitorowaniu stanu hemodynamicznego płodu można udokumentować dobrostan stan płodu i bezpiecznie ciąże kontynuować lub wychwycić nowe wskazania do wcześniejszego ukończenia ciąży. Przedstawiono różne przykłady w ciążach pojedynczych. Słowa kluczowe: echokardiografia, 1 trymestr, 2gi trymestr, 3 trymestr. Summary: Fetal echocardiography has different goals at the different gestational age: in the first trimester it may be used to confirm normal heart anatomy or to detect major heart defects, in the second trimester segmental heart analysis is performed inculding atrial-ventricular, ventricular-arterial connections, systemic venous flow and pulmonary venous connection as well as Doppler evaluation. Most of critical heart defects could be pre- Autor: Prof. dr. hab. n. med. Maria Respondek- Liberska Ośrodek Referencyjny Kardiologii Prenatalnej typu C Programu Polkard-Prenatal - Łódź, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki & Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Diagnostyki i Profilaktyki Wad Wrodzonych cisely diagnosed at weeks of gestation. In third trimester of pregnancy even in normal heart anatomy functional changes can be seen such as valvular regurgitations or stenosis, premature closure of the foramen ovale or ductus arteriosus. In heart defects or fetal arrhythmias or fetuses selected for invasive procedures the longitudineal evaluation is helpful to trace haemodynamic changes and fetal response. The pregnancy may be savely prolonged or new indications for elecitve cesarean sections based of fetal echo findings could be en for consideration. Several examples are discussed in single pregnancies. Key words: fetal echocardiography, 1 st trimester, 2nd trimester, 3rd trimester Początki badań echokardiograficznych na świecie sięgają lat 80tych w Europie i w USA, i 90tych w Polsce (1-8). W minionym czasie staliśmy się świadkami rozwoju dynamicznej dziedziny medycyny jaką jest kardiologia prenatalna: od zwrócenia uwagi na możliwość wizualizacji serca płodu po rozwój metod terapeutycznych wpływających na stan układu krążenia płodu, po przygotowanie płodów do zabiegów kardiologicznych in utero jak i zabiegów kardiologicznych i kardiochirurgicznych bezpośrednio po przecięciu pępowiny. Zabiegi w 1 godzinie po porodzie oraz w 1 dobie po porodzie to już nie science fiction ale rzeczywistość do której należy się przygotować. Badania serca płodów, powszechne skriningowe to domena odpowiednio wyszkolonych położników i położnych przeprowadzających badania USG u płodów np. w Norwegii 6
2 oraz techników ultrasonografistów np. w USA 9, 10, 11. Jest to tzw. I etap badań serca płodu. Wykrycie patologii w badaniach przesiewowych jest wskazaniem do badań diagnostycznych płodów w ośrodkach kardiologii prenatalnej. Taki schemat postępowania obowiązuje aktualnie w 80%, natomiast 20% płodów badanych w ośrodkach kardiologii prenatalnej to nadal ciężarne z grup tzw. Podwyższonego ryzyka : np. tych ciężarnych, które urodziły poprzednio dzieci z wadami serca, albo same mają wady serca lub choroby zwiększające ryzyko wad serca u potomstwa (np. cukrzyca, epilepsja) 12. Celowane badania echokardiograficzne wykonywane są przez wyspecjalizowanych lekarzy w ośrodkach referencyjnych kardiologii prenatalnej. Badanie serca płodu jest najtrudniejszym elementem prenatalnego badania USG i do jego poprawnego wykonania konieczne jest specjalistyczne szkolenie. Chaoui wykazał iż bez przygotowania położnicy wykrywają ok. 30% wad serca, po przeszkoleniu w tym zakresie do 50-60% wad serca, a w ośrodkach gdzie pracują eksperci odsetek ten wzrasta do 90% 13. BADANIE ECHO w 1 TRYMESTRZE CIĄŻY Aktualnie I badanie kardiologiczne wykonuje się między 14 a 15 tyg ciąży, czyli około 1-2 tyg później w stosunku do oceny NT 14, 15, czyli przezierności karku. Poszerzenie NT > 3,5mm jest dziś I wskazaniem do wczesnej oceny serca płodu w ośrodku kardiologii prenatalnej. Drugie badanie serca płodu przeprowadza się w połowie trwania ciąży, czyli ok tygodnia 16. Na podstawie badania echokardiograficznego w ośrodku referencyjnym w 1 trymestrze można potwierdzić prawidłową lokalizację serca (levocardię - serce w klatce piersiowej), prawidłową wielkość serca (6-7 mm), prawidłowy obraz 4 jam i w ok % przypadków prawidłowe połączenia komorowo-tętnicze. Na tym etapie ciąży nie można wykluczyć nieprawidłowego spływu żył płucnych, nieprawidłowości łuku aorty, zwężeń zastawek półksiężycowatych. Można wykryć duże wady serca ie jak zespół hipoplazji lewego serca, Z. Ebsteina (Fot. 1), obecność aorty jeździec, serce jednokomorowe. Wczesne wykrycie wady serca może stanowić dodatkowe wskazanie do badania cytogenetycznego płodu. Innym kardiologicznym markerem sugerującym badanie cytogenetyczne może być fala niedomykalności zastawki trójdzielnej w sercu 4 jamowym 17, lub wsteczny przepływ w przewodzie żylnym. Objawy patologiczne z 1 trymestru mogą ulegać regresji albo progresji. W części przypadkow można na podstawie badania kardiologicznego płodu prognozować dalsze losy ciąży 18. W 1 trymestrze stosunkowo łatwo można potwierdzić prawidłową budowę serca, stosunkowo łatwo można wykryć duże Fot 1: Obraz nieprawidłowego serca płodu w 14 tyg ciąży: poszerzenie światła prawego przedsionka sugeruje zespół Ebsteina. wady serca, znacznie trudniej ustalić ich precyzyjną diagnozę. BADANIE ECHO w 2 TRYMESTRZE CIAŻY Optymalnym wiekiem do oceny serca płodu pozostaje od lat połowa trwania ciąży, czyli tydz. Sprzyja temu wielkość serca (18-20 mm), ułożenie płodu, możliwość uzyskania dobrych technicznie obrazów, słabo rozwinięte płuca, nie uwapnione jeszcze żebra. Jest to optymalny wiek do badań zarówno skirningowych serca płodu jak i specjalistycznych echokardiograficznych (tabela 1). W Polsce przyjęliśmy zasadę definiowania ośrodków kardiologii prenatalnej wg wkładu pracy do Ogólnopolskiego Rejestru Patologii Kardiologicznych u Płodu ( 25 ). Płody z wadami serca trafiają do ośrodków kardiologii prenatalnej typu B lub C, które rejestrują odpowiednio > 50 lub > 100 przypadków wad serca rocznie, a lekarze na podstawie min. udokumentowania odpowiedniej liczby patologii 19, 20, w swojej praktyce uzyskują odpowiednie certyfikaty 21. Pełne badanie echokardiograficzne wymaga interpretacji w odniesieniu zarówno do stopnia rozwoju płodu (właściwy w stosunku do wieku ciążowego?, za mały w stosunku do wieku ciążowego?, za duży w stosunku do wieku ciążowego?), jak i min. funkcji łożyska czy oceny objętości wód płodowych. Ocena kardiologiczna uzupełniona jest badaniem płodu w technice 3D/4D celem wykluczenia ewentualnej dysmorfii. W ośrodku referencyjnym dla kardiologii prenatalnej stosowane są różne techniki echokardiograficzne (tabela1): 22. 7
3 ECHO PŁODU nr 2 (4) kwiecień 2012 / wydanie specjalne Prenatalne badanie podstawowe serca płodu Prenatalne badanie echokardiograficzne Badanie 2D Badanie 2DD Badanie 2DD + KD Badanie power angio Badanie High definition flow Badanie M-mode Badanie M-mode + KD Badanie tissue Doppler Badanie TUI Badanie STIC Tak o ile sa sprzyjające warunki* * Płód jest w stanie snu, nie ma arytmii, nie ma wielowodzia, nie ma małowodzia, jest korzystne ułożenie płodu, nie ma czkawki Tabela 1. Techniki badania serca płodu w ośrodkach kardiologii prenatalnej dla lekarzy legitymujących się Certyfikatami Podstawowego Badania Serca Płodu lub Badania Echokardiograficznego Serca Płodu Sekcji Echokardiografii i Kardiologii Prenatalnej PTU RIGHT LAA RAA ocenie budowy serca (analiza przedsionków (Fot.2), przegrody międzyprzedsionkowej, zastawek przedsionkowo-komorowych, połączeń komorowo-tętniczych, spływy żył płucnych i systemowych oraz lewostronnego lub prawostronnego łuku aorty, a kończy się oceną grasicy płodu ale w połowie ciąży jej ocena jest jeszcze trudna i nie zawsze możliwa. 23, 24. Druga część badania poza oceną struktur serca, polega na ocenie stanu hemodynamicznego płodu w oparciu o przepływy wewnątrzsercowe oraz obwodowe, które są często niezależne od budowy anatomicznej serca płodu. Np. W prawidłowym anatomicznie sercu mogą występować zmiany czynnościowe pod postacią: niedomykalności z. mitralnej, trójdzielnej, płucnej, a u płodu z wadą serca pod postacią hipoplazji lewego serca przepływy wewnątrzsercowe mogą być prawidłowe, tzn. bez turbulencji, bez fali niedomykalności czy zwężenia. Stan hemodynamiczny płodu opisywany jest min. za pomocą uproszczonej 10 punktowej skali Huhty tzw. Cardiovascular Profil Score 25, 26, za pomocą ilościowych wskaźników z prezentacji M-mode i/lub Dopplera, które mają szczególne znaczenie w długofalowym monitorowaniu stanu płodu. Echokardiograficzne monitorowanie długofalowe jest dzisiaj rutynową procedurą wysokospecjalistyczną u płodów poddawanych terapii farmakologicznej przezłożyskowej jak i zabiegowej. W przypadku farmakologicznej terapii przezłożyskowej stosuje się zasadę badania płodu 1 x na 7 dni, w przypadku terapii zabiegowej wykonuje się badanie echokardiograficzne przed i po zabiegu a następnie po 7 dniach 27, 28, 29, 30. W przypadku pełnej diagnostyki kardiologicznej w 1 połowie ciąży i ustaleniu rokowania dla płodu i noworodka ciężarna w Polsce ma prawo do podjęcia decyzji o zakończeniu ciąży zanim płód osiągnie zdolność do życia poza organizmem kobiety. Wg danych z Rejestru odsetek ciężarnych, które podejmują ą decyzję po konsultacji w naszych ośrodkach referencyjnych od kilku lat utrzymuje się na stałym poziomie i przekracza 10 % w skali roku a zatem około 90% ciężarnych pomimo wykrycia i zdiagnozowania u ich potomstwa anomalii kardiologicznych podejmuje decyzje o kontynuacji ciąży i oczekuje opieki perinatalnej. LEFT Fot 2: Inwersja uszek przedsionków u płodu w 22 tyg ciązy: po stronie lewej uszko prawego przedsionka, po stronie prawej uszko lewego przedsionka u płodu ze wspólna zastawką przedsionkowo-komorową Dgn kardiologiczna rozpoczyna się od wstępnej diagnozy: situs solitus i levocardia lub situs solitus i dextrocardia, situs inversus i levocardia lub situs inversus i dextrocardia. Badanie echokardiograficzne polega na segmentarnej BADANIE ECHO w 3 TRYMESTRZE CIAŻY Badania kardiologiczne u płodów w 3 trymestrze są trudniejsze technicznie niż w 2 trymestrze ( dobrze już rozwinięte płuca, dobrze uwapnione żebra płodu, łożysko na ścianie przedniej czy zmniejszona objętość płynu owodniowego, niekorzystne do badania ułożenie płodu a że otyłość ciężarnej mogą być naturalnymi czynnikami ograniczającymi penetracje ultradźwięków). Warto zwrócić uwagę iż prawidłowy zarys twarzoczaszki płodu w prezentacji 3D (ważny obraz dla rodziców (Fot. 3) nic nie mówi o budowie serca (ważny obraz 8
4 dla echokardiografistów ). Fot 5: Poszerzenie naczynia wieńcowego z przepływem krwi Fot 3: Prawidłowy zarys twarzoczaszki płodu w 31 tyg ciązy Fot 4: Turbulenty przepływ wewnątrzsercowy odpowiadający masywnej niedomykalności zastawki mitralnej Jednym z podstawowych wstępnych elementów badania serca płodu w 3 trymestrze jest ocena jego wielkości 31. U płodu z prawidłowym przebiegiem 1 i 2 trymestru ciąży w 3 trymestrze może się pojawić kardiomegalia z prawidłową budową serca albo dysproporcja w obrazie przedsionków, lub komór lub dużych naczyń. W przypadku kardiomegalii u płodu należy wykluczyć opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego oraz hipoplazję płuc 32, 33. W ok. 80% przypadków obecność wady serca płodu nie powoduje kardiomegalii. Przyczynami powiększenia serca płodu w 3 trymestrze mogą być choroby mięśnia serca, np. kardiomiopatia rozstrzeniowia albo tętniak lewej komory 34, 35. Zawsze kardiomegalia płodu powinna być postrzegana jako jeden z elementów rozpoczynającej się niewydolności krążenia płodu 36.Obecność płynu w jamach ciała płodu oznacza już późny zwykle schyłkowy okres niewydolności krążenia, ale izolowana kardiomegalia przy prawidłowej budowie serca może oznaczać anomalię poza sercową, czasem trudną do znalezienia jak węzeł prawdziwy pępowiny 37. Mogą być że obecne inne anomalie poza sercowe ( nieprawidłowe połączenia tętniczo-żylne w różnych narządach, min. w OUN 38, w obrębie tarczycy płodu 39. Przyczyną kardiomegalii płodu może być infekcja (np. parwowiroza) 40. Niezależnie od przyczyny kardiomegalii zawsze jest to niekorzystny objaw grożący zgonem płodu lub noworodka 41. W wybranych przypadkach klinicznych podejmuje się próbę terapii farmakologicznej, przezłożyskowej monitorowanej min. oceną wielkości serca 42, 43, 44. U płodu w 3 trymestrze z prawidłowym przebiegiem 1 i 2 trymestru stosunkowo często można zaobserwować łagodne zmiany czynnościowe w sercu płodu ie jak: czynnościowe niedomykalności zastawki trójdzielnej (u płodu z prawidłowym kariotypem), łagodny przerost mięśnia serca (np. u ciężarnych z cukrzycą), wysięk w osierdziu, ogniska hiperechogeniczne w obrębie wsierdzia lewej lub prawej komory 45, 46, 47. W 3 trymestrze ciąży stosunkowo łatwo zaobserwować istotne nieprawidłowości w przepływach wewnątrzsercowych (np. istotną niedomykalność zastawki mitralnej u płodu z wadą serca pod postacią zwężenia zastawki aortalnej fot 4), ale znacznie trudniej subtelne nieprawidłowości jak poszerzenie 9
5 ECHO PŁODU nr 2 (4) kwiecień 2012 / wydanie specjalne naczyń wieńcowych w przebiegu niedotlenienia płodu (Fot.5). Ważnym elementem badania serca w 3 trymestrze jest ocena łuku aorty (Fot 6). Dla ułatwienia stosujemy że analizę off-line w prezentacji Power angio (Fot.7). W 3 trymestrze niektóre obrazy serca są łatwe do zarejestrowania jak np. obraz śródpiersia płodu (Fot.8), ale znacznie trudniejsze do interpretacji. Początkujący echokardiograsita może rozpoznać ring naczyniowy, stawiając diagnozę fałszywie dodatnią, tam gdzie budowa serca jest prawidłowa. prostaglandyn prowadząc do przymykania się przewodu tętniczego W 3 trymestrze ciąży stosujemy że u płodów test tlenowy do oceny rozwoju stanu płuc płodu w wybranych patologiach Pojawiają się że pierwsze doniesienia o zastosowaniu tlenoterapii u płodów z wadą serca pod postacią HLHS. Pełne badanie kardiologiczne u płodu zakończone jest W 3 trymestrze ciąży mogą się ujawnić min. zaburzenia rytmu serca płodu stanowiące izolowany problem lub w przebiegu infekcji wewnątrzmacicznej lub w przebiegu kolagenozy ciężarnej (często bez innych objawów klinicznych). Stosunkowo często, 7-8% płodów z prawidłową budową serca w 2 połowie ciąży prezentuje czynnościową niedomykalność zastawki trójdzielnej 46, 47 ale interpretacja tego zaburzenia hemodynamicznego jest zupełnie inna niż u płodu w 1 trymestrze. Stosowanie leków u ciężarnej które potencjalnie wpływają na metabolizm prostaglandyn u płodów, może powodować w 3 trymestrze ciąży u płodu (zarówno z prawidłową jak i nieprawidłową budową serca) przymykanie się przewodu tętniczego. Do leków tych należą głównie niesterydowe środki p/zapalne ale że sterydy. Należy brać pod uwagę możliwość spontanicznych zmian w układzie krążenia płodu i np. samoistnego zamykania się przewodu tętniczego bez farmakoterapii u ciężarnej 52. Wg doniesień z Uniwersytetu Porto Alegre w Brazylii należy że analizować wpływ diety ciężarnej. W pewnych produktach duża zawartość związków polifenolowych może że zmieniać metabolizm płodowych Fot 7: Rekonstrukcja off-line obrazu w Power angio prezentująca hipoplastyczny łuk aorty z koarktacją Fot 6: Obraz hipoplastycznego łuku aorty u płodu w 3 trymestrze ciąży Fot 8: Obraz śródpiersia płodu w 3 trymestrze z prawidłowym zarysem grasicy. DO żyły głównej górnej uchodząca vena azygos 10
6 Wyniki oceny budowy serca płodu wraz z rysunkiem budowy serca Wyniki oceny stanu hemodynamicznego płodu Rokowanie krótkoterminowe oraz długoterminowe dla płodu Zasady monitorowania stanu płodu Wskazania do terapii farmakologicznej, zabiegowej czy postępowanie konserwatywne Przewidywanie czasu, miejsca i sposobu porodu Przewidywanie stanu klinicznego noworodka Rokowanie dla noworodka Zasady postępowania kardiologicznego u noworodka: pilne czy planowe Wstępne rokowanie dla dziecka Zasady przerwania ciąży u płodu z wadą serca wg polskiego prawodawstwa Grupy wsparcia dla rodziców dzieci z wadami serca Możliwość dodatkowych konsultacji w ośrodkach kardiologii prenatalnej oraz w klinice kardiologii dziecięcej i kardiochirurgii Polecane strony internetowe i podręczniki celem pogłębienia wiedzy ze strony rodziców Tabela 2: Informacje zawarte w konsultacji dla ciężarnej z problem kardiologicznym płodu oraz zespołu medycznego konsultacją dla ciężarnej oraz przejmujących naszą zawodową pałeczkę lekarzy ( tabela 2). W ośrodku kardiologii prenatalnej sporządzany jest raport z badania wraz z graficzną prezentacją danej wady oraz przygotowywana jest pisemna i werbalna konsultacja dla ciężarnej. Konsultacja przeprowadzana jest zwykle w obecności członka rodziny ciężarnej w odrębnym gabinecie konsultacyjnym. Coraz częściej nasza wspólna sztafeta lekarska od wykrycia wady poprzez prawidłową diagnozę i monitorowanie stanu płodu prowadzi do sukcesu Dostęp do Internetu zarówno przez ciężarną jak i lekarzy powoduje iż musimy sobie przyswoić i oswoić się z danymi płynącymi ze świata: prenatalna diagnostyka kardiologiczna umożliwia kwalifikowanie noworodków do pilnych zabiegów cewnikowań serca bezpośrednio po porodzie, jak również do zabiegów kardiochirurgicznych już nie tylko w USA czy Japonii ale w Kijowie. Reasumując, w różnych trymestrach ciąży mamy do czynienia z różnymi rodzajami badań echokardiograficznych, prowadzeniem terapii in utero, kardiologicznym monitorowaniem stanu płodu, jesteśmy świadkami boomu technologicznego, postępu w zakresie interpretacji badań echokardiograficznych, coraz lepszej organizacji prenatalnych badań kardiologicznych. Efektem tych działań że w Polsce staje się przygotowanie noworodka do coraz wcześniejszego wdrażania terapii i coraz krótszego pobytu pacjentów w szpitalu. Piśmiennictwo: nr 4/2012 WYKRYWANIE WAD SERCA NA PODSTAWIE PROTOKO- ŁU PRZESIEWOWEGO BADANIA ECHOKARDIO- GRAFICZNEGO PŁODU Streszczenie: Wady serca to najczęstsze malformacje występujące u płodów, ale ich wykrywalność jest nadal niezadawalająca. Celem poprawy diagnostyki prenatalnej wad wrodzonych serca u płodów zarówno w Polsce jak i na świecie wprowadzono protokoły przesiewowego badania serca płodów. Systematyczna ocena anatomii serca płodu i układu krążenia pozwala na wykrycie ponad 75% przypadków wad serca. Słowa kluczowe: płód, wada serca, przesiewowe badanie Key words: fetus, heart defect, screening Detection of the fetal heart defects according to screening fetal heart examination protocol. Autor: Dr n. med. Anna Wójtowicz Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Ośrodek Kardiologii Prenatalnej TYPU A 11
Kardiomegalia u płodu
Kardiomegalia u płodu Kardiomegalia u płodu to powiększenie sylwetki serca płodu w stosunku do klatki piersiowej płodu[4]. Powiększenie sylwetki serca jest uniwersalnym objawem niewydolności krążenia zarówno
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI
DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka
Bardziej szczegółowoWYDANIE SPECJALNE. Prof. Maria Respondek Liberska: - czy możemy aktualne narzędzia. wykorzystać do pracy codziennej?
WYDANIE SPECJALNE poświęcone konferencji naukowej Wrodzona wada serca płodu - punkt widzenia położnika ultrasonografisty, kardiologa prenatalnego, położnika - klinicysty, neonatologa, kardiologa dziecięcego
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1
v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu
Bardziej szczegółowo3. Wykrywanie wad serca przed urodzeniem rola diagnostyki prenatalnej
3. Wykrywanie wad serca przed urodzeniem rola diagnostyki prenatalnej Joanna Dangel Badania ultrasonograficzne i echokardiograficzne W 1998 roku pojawiły się pierwsze doniesienia wskazujące na to, że prenatalne
Bardziej szczegółowoPatofizjologia krążenia płodowego
Patofizjologia krążenia płodowego Krążenie płodowe w warunkach prawidłowych W łożysku dochodzi do wymiany gazów i składników odżywczych pomiędzy oboma krążeniami Nie dochodzi do mieszania się krwi w obrębie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych
Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek
Bardziej szczegółowoDziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii
Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Serce jednokomorowe Wiele synonimów - pojedyńcza komora (single ventricle),
Bardziej szczegółowoUniversitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia
Universitäts-Frauenklinik Essen Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Szanowni Państwo, Drodzy Rodzice, Nasze Centrum medycyny prenatalnej oferuje Państwu pełne spektrum
Bardziej szczegółowoStandardy badania usg kardiologicznego płodu w ośrodku referencyjnym
314 Rozdział 64 Maria Respondek-Liberska, Katarzyna Janiak Standardy badania usg kardiologicznego płodu w ośrodku referencyjnym Zasadniczym wskazaniem do badania echokardiograficznego płodu w ośrodkach
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowodr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii
dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie
Bardziej szczegółowoI KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM
I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CHORÓB SERCA U CIĘŻARNYCH OKOŁO 0,5-1% PRZYCZYNA OKOŁO 10-15% ŚMIERTELNOŚCI MATEK WZROST OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ O 50% WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoTwoja. Katalog kursów. Zapisy oraz informacje o szkoleniach. Kontakt: tel wew. 205
Twoja Katalog kursów Kontakt: tel. 32 730 32 23 wew. 205 biuro@ Zapisy oraz informacje o szkoleniach www. Wykładowca: dr P. Życiński Podstawy diagnostyki USG narządów jamy brzusznej 09:00-19:00 (dzień
Bardziej szczegółowoCennik usług dla kobiet
Cennik usług dla kobiet Kliniki Zdrowia Kobiety Cena Profesorska Konsultacja kardiologiczna 150 200 Konsultacja urologiczna 150 200 Konsultacja chirurgiczna 150 200 Konsultacja ortopedyczna 150 200 Konsultacja
Bardziej szczegółowoASD. 3-14% wad serca. jedna z częstszych wrodzona anomalia. ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana;
ASD ASD 3-14% wad serca jedna z częstszych wrodzona anomalia ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana; (+) PS, TAPVD, VSD, PDA, MS, z.barlowe a. Rozwój przegrody międzyprzedsionkowej
Bardziej szczegółowoWady serca z przeciekiem lewo-prawym
Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B, B6 B11 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Wady serca z przeciekiem lewo-prawym Definicja. Wady, w których dochodzi do przecieku
Bardziej szczegółowoZmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym
162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń
Bardziej szczegółowoKsiĄŻeczka Zdrowia INSTYTUT CENTRUM ZDROWIA MATKI POLKI
KsiĄŻeczka Zdrowia Dziecka Badanego PRZED URODZENIEM w ZAKŁADZIE KARDIOLOGII PRENATALNEJ Iczmp INSTYTUT CENTRUM ZDROWIA MATKI POLKI pierwszy trymestr Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki Zakład Kardiologii
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoKardiologia. Aspekty kliniczne. Wskazania kliniczne
3 Kardiologia Aspekty kliniczne Wycinkowa echokardiografia jest idealnym narzędziem diagnostycznym do oceny zaburzeń kardiologicznych w stanach zagrożenia życia. Opierając się jedynie na wynikach badania
Bardziej szczegółowoWADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA
WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA lek. Małgorzata Ludzia Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawa, 23.06.2018 Plan
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA. Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny
PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA kierowanie wzrostem i rozwojem narządu żucia w każdym okresie rozwojowym dziecka poprzez:
Bardziej szczegółowoUltrasonografia diagnostyczna i interwencyjna
Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Click to edit Master subtitle style dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa
Bardziej szczegółowoUltrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim
Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.
Bardziej szczegółowoPrzydatność testu hiperoksygenacji w prognozowaniu hipoplazji płuc u płodów doniesienie wstępne
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2011, 82, 834-839 Przydatność testu hiperoksygenacji w prognozowaniu hipoplazji płuc u płodów doniesienie wstępne Maternal hyperoxygenation test in prediction
Bardziej szczegółowoUkład krążenia część 2. Osłuchiwanie serca.
Układ krążenia część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca miejsce osłuchiwania Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo-
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 4 grudnia 2013 r. Poz. 1445
Warszawa, dnia 4 grudnia 2013 r. Poz. 1445 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń wysokospecjalistycznych oraz warunków ich
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Echokardiografia podstawy - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Echokardiografia podstawy Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoCzy możliwe jest wykrywanie patologii układu krążenia płodu w pierwszym trymestrze ciąży?
Czy możliwe jest wykrywanie patologii układu krążenia płodu w pierwszym trymestrze ciąży? Is it possible to identify pathology of the fetal cardiovascular system in the first trimester of pregnancy? Joanna
Bardziej szczegółowoTypy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko
Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,
Bardziej szczegółowoNIPT Nieinwazyjny Test Prenatalny (ang. Non-Invasive Prenatal Test)
NIPT Nieinwazyjny Test Prenatalny (ang. Non-Invasive Prenatal Test) Nieinwazyjne badanie krwi kobiety ciężarnej w kierunku wykluczenia najczęstszych trisomii u płodu Cel testu NIPT Celem testu NIPT jest
Bardziej szczegółowoSerce trójprzedsionkowe lewostronne opis przypadku
Choroby Serca i Naczyń 2004, tom 1, nr 2, 145 149 Copyright 2004 Via Medica ISSN 1733 2346 www.chsin.viamedica.pl Wanda Komorowska-Szczepańska 1, Janina Aleszewicz-Baranowska 2, Jan Ereciński 2, Katarzyna
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoAutorzy: Maciej Słodki 1, Maria Respondek-Liberska 1.2 WSTĘP
/ Praca oryginalna HYPOPLAZJA LEWEJ KOMORY SERCA PŁODU W OŚRODKU KARDIOLOGII PRENATALNEJ JAKO WADA SERCA CIĘŻKA PLANOWA, PILNA CZY NAJCIĘŻSZA? PRZEDURODZENIOWA KLASYFIKACJA DLA POŁOŻNIKÓW I NEONATOLOGÓW
Bardziej szczegółowoWrodzone wady serca u dorosłych. Część 1.
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 1. W ostatnim czasie liczba osób młodych i dorosłych po leczeniu zabiegowym wrodzonych wad serca stale się zwiększa, co wymaga przygotowania odpowiednio przeszkolonej
Bardziej szczegółowoWrodzone wady serca u dorosłych
Wrodzone wady serca u dorosłych - rozpoznane po raz pierwszy w wieku dorosłym - wada mało zaawansowana w dzieciństwie - nie korygowana - wada po korekcji lub zabiegu paliatywnym w dzieciństwie - niewydolność
Bardziej szczegółowoNIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau
NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak
Bardziej szczegółowoOddział wojewódzki rodzaj świadczeń (kontraktowany) zakres świadczeń (kontraktowany) plan na rok nazwa kod
jednostki ŚWIADCZENIA PIELĘGNIARKI SZKOLNEJ UDZIELANE W RAMACH GRUPOWEJ 34 02 KUJAWSKO - POMORSKIE 01 PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA 01.0041.140.01 PROFILAKTYKI FLUORKOWEJ 112 936 33 02 KUJAWSKO - POMORSKIE
Bardziej szczegółowoRAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM
RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY Warszawa dnia 2014-05-08 Opracowanie:
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii
Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia,
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoKLINIKA NEUROLOGII I PEDIATRII WUM
KLINIKA NEUROLOGII I PEDIATRII WUM } 3-5 do 12 na 1000 żywo urodzonych dzieci } średnio 10 na 1000 żywo urodzonych } Większość wad wymaga leczenia kardiochirurgicznego, przede wszystkim w pierwszym roku
Bardziej szczegółowo1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi
Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład
Bardziej szczegółowo1 2 3 4 5 6 badania medycyny nuklearnej Personel: (w przypadku badań okreslonych w zał 2 VI lp.1-26)
WYMAGANIA DOTYCZĄCE REALIZACJI AMBULATORYJNYCH ŚWIADCZEŃ DIAGNOSTYCZNYCH KOSZTOCHŁONNYCH (ASDK) lp. Kod zakresu świadczeń Zakres ambulatoryjnych świadczeń diagnostycznych kosztochłonnych Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoTopografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23
Topografia klatki piersiowej Badanie fizykalne układu krążenia KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 A Pachowa przednia prawa B Obojczykowa środkowa prawa C Mostkowa D Obojczykowa środkowa lewa E Pachowa przednia
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoEchogeniczna krew w sercu płodu oraz poszerzenie naczyń wieńcowych jako alarmujące wskaźniki niewydolności krążenia płodu opis przypadku
» Echogeniczna krew w sercu płodu oraz poszerzenie naczyń wieńcowych jako alarmujące wskaźniki niewydolności krążenia płodu opis przypadku MARIA RESPONDEK-LIBERSKA Zakład Diagnostyki i Profilaktyki Wad
Bardziej szczegółowoMaria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW
Bardziej szczegółowoTETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński
TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej
Bardziej szczegółowoBadania obrazowe w diagnostyce chorób serca. II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK
Badania obrazowe w diagnostyce chorób serca II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK RTG klatki piersiowej Ocenia zarys i wielkość serca, aorty, naczyń krążenia płucnego, wykrywa w ich rzucie zwapnienia
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Hanna Moczulska, Sebastian Foryś, Maria Respondek-Liberska
Agenezja nerek, zalecenia postępowania luty 2011 Opracowanie: Hanna Moczulska, Sebastian Foryś, Maria Respondek-Liberska Agenezja nerek może byd jedno lub obustronna. Rokowanie dla obu przypadków jest
Bardziej szczegółowoTesty dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoKOBIETY CIĘŻARNE ZE SCHORZENIAMI UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO,
KOBIETY CIĘŻARNE ZE SCHORZENIAMI UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO, Z UWZGLĘDNIENIEM STANDARDÓW KARDIOLOGICZNYCH Krzysztof Rytlewski Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Bardziej szczegółowoNOWORODEK Z WADĄ PRZEWODOZALEŻNĄ
NOWORODEK Z WADĄ PRZEWODOZALEŻNĄ Dr n. med. Anna Turska-Kmieć Klinika Kardiologii IP CZD Warszawa Krążenie płucne Prawa komora PK - rola pompy objętościowej wyrzut krwi do podatnego na rozciąganie obszaru
Bardziej szczegółowoUniversitäts-Frauenklinik Essen
Universitäts-Frauenklinik Essen Badanie przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży Co to jest z badanie przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży? W badaniu przesiewowym w pierwszym trymestrze ciąży okreslane
Bardziej szczegółowoWrodzone wytrzewienie od prenatalnej diagnozy do decyzji terapeutycznych
Magdalena Rutkowska, Ewa Sawicka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka, Klinika Chirurgii Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka, Warszawa Wrodzone wytrzewienie od prenatalnej diagnozy
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONKURSU OFERT
REGULAMIN KONKURSU OFERT o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne w dziedzinie: kardiologii, chorób wewnętrznych, anestezjologii i intensywnej terapii, kardiochirurgii, transplantologii klinicznej,
Bardziej szczegółowoProgram specjalizacji z KARDIOLOGII
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji z KARDIOLOGII Warszawa 1999 (c) Copyright by Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 1999 Program specjalizacji przygotował
Bardziej szczegółowoWskazówki do dokumentacji wad płodu niezbędne do uzyskania certyfikatów specjalistycznych (zdjęcia lub klipy filmowe).
Wskazówki do dokumentacji wad płodu niezbędne do uzyskania certyfikatów specjalistycznych (zdjęcia lub klipy filmowe). 1. Wentrikulomegalia Powiększenie na tyle duże aby obraz OUN płodu zajmował co najmniej
Bardziej szczegółowoW Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW
PRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Echokardiografia praktyczna warsztat 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
Bardziej szczegółowoSzanowni Państwo, Panie, Panowie, Drodzy Pacjenci,
SCCS/KCH/ /12 Zabrze, 14 września 2012 r. Szanowni Państwo, Panie, Panowie, Drodzy Pacjenci, Witam serdecznie i z przyjemnością informuję o widocznym w naszym kraju rozwoju kardiochirurgii dorosłych i
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów
Bardziej szczegółowoCiśnienie w tętnicy płucnej
10 Ciśnienie w tętnicy płucnej Echokardiografia w połączeniu z badaniem doplerowskim stanowi metodę wiarygodną, nieinwazyjną i łatwą w zastosowaniu przy określaniu ciśnienia w tętnicy płucnej (PAP). Pułapki
Bardziej szczegółowozdalne monitorowanie KTG
dla lekarzy i gabinetów lekarskich, jednostek służby zdrowia, pielęgniarek, hospicjów, sanatoriów, dla wszystkich BabySave. zdalne monitorowanie KTG BabySave: monitorowanie dobrostanu płodu Monitorowanie
Bardziej szczegółowoAneks 1. Przydatne adresy i telefony
Aneks 1. Przydatne adresy i telefony Kliniki i oddziały kardiologiczne dla dzieci Bydgoszcz Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego ul. Chodkiewicza 44; 85-667 Bydgoszcz Oddział Pediatrii i Kardiologii
Bardziej szczegółowoDostępność do świadczeń gwarantowanych w Polsce na podstawie Barometru Fundacji Watch Health Care
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu Dostępność do świadczeń gwarantowanych w Polsce na podstawie Barometru Fundacji Watch Health Care Lek. med. Krzysztof Łanda Misja Fundacja Watch Health Care
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoBadanie ultrasonograficzne między 11 a 14 tc. ocena kształtu czaszki, sierpu mózgu, splotów naczyniówkowych komór bocznych ocena kręgosłupa
Ocena układu nerwowego u płodu w świetle Rekomendacji Sekcji USG PTG Wykonanie trzech przesiewowych badań ultrasonograficznych w ciąży: przed 10 tygodniem ciąży 11 14 tydzień ciąży 18 24 tydzień ciąży
Bardziej szczegółowo1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59
PLACÓWKA MEDYCZNA 1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 ZAKRES ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH zabiegi angioplastyki wieńcowej z implantacją
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoinformacje zawarte w tych podrozdziałach są szczególne cenne dla praktyki klinicznej z punktu widzenia diagnostyki różnicowej. Część wstępu dotycząca
Prof. zw. dr hab. n. med. Jacek Brązert Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu RECENZJA
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. z dnia 26 listopada 2013 r.
Dz.U.2013.1445 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń wysokospecjalistycznych oraz warunków ich realizacji (Dz. U. z dnia 4 grudnia
Bardziej szczegółowoAnaliza kolejek. Miasto
Faktyczna Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II Kraków Wideoskopowa ablacja w ciężkim, niepoddającym się leczeniu farmakologicznemu migotaniu przedsionków 6 0 0 Samodzielny Publiczny Centralny
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Infekcje układów sterujących pracą serca - podziały, kryteria oceny rozległości infekcji Anna Polewczyk II Klinika Kardiologii Świętokrzyskie Centrum Kardiologii Wydział Nauk o Zdrowiu UJK Kielce Infekcje
Bardziej szczegółowoPrzewlekła niewydolność serca - pns
Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wstęp: Bladość u dzieci do 1 roku życia Bladość to subiektywny objaw polegający
Bardziej szczegółowo6. Badania inwazyjne i zabiegi lecznicze w wadach wrodzonych serca u dzieci
6. Badania inwazyjne i zabiegi lecznicze w wadach wrodzonych serca u dzieci Joanna Książyk Badanie inwazyjne, zwane potoczne cewnikowaniem serca, to diagnostyczne badanie układu krążenia, przeprowadzane
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii... 11. 2. Rejestracja elektrokardiogramu... 42. 3. Ocena morfologiczna elektrokardiogramu...
SPIS TREŚCI 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii.............................. 11 Wstęp................................................................ 11 Ogólny opis krzywej elektrokardiograficznej...................................
Bardziej szczegółowoKtórzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
Bardziej szczegółowoPRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna
OCENA RYZYKA GENETYCZNYCH WAD PŁODU PRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna SPECJALISTYCZNY PROGRAM KOMPUTEROWY DO OCENY RYZYKA WAD CHROMOSOMOWYCH PŁODU I WAD ROZWOJOWYCHUKŁADU NERWOWEGO NA PODSTAWIE
Bardziej szczegółowoDecyzje dotyczące dzieci z nieuleczalnymi chorobami prowadzącymi do przedwczesnej śmierci w perinatologii
Decyzje dotyczące dzieci z nieuleczalnymi chorobami prowadzącymi do przedwczesnej śmierci w perinatologii Tomasz Dangel Fundacja Warszawskie Hospicjum dla Dzieci, OPP Noworodek nie pojawia się nagle. Zanim
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoKardiologia Przygotowana jako propozycja środowiska kardiologów przez prof. Dariusza Dudka z zespołem. Punkt widzenia lekarzy
Kardiologia 2017+ Przygotowana jako propozycja środowiska kardiologów przez prof. Dariusza Dudka z zespołem Punkt widzenia lekarzy I. Reforma w zakresie świadczeń medycznych w kardiologii powinna być rozdzielone
Bardziej szczegółowoRodzaje prenatalnych badań ultrasonograficznych i kardiologicznych płodu oraz aspekty organizacyjne
Rodzaje prenatalnych badań ultrasonograficznych i kardiologicznych płodu oraz aspekty organizacyjne Types of prenatal sonographic and echocardiographic examinations and aspects of management Maria Respondek-Liberska
Bardziej szczegółowoInwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ążeniowych
Marcin Pachucki Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ryzykiem powikłań krąż ążeniowych Opiekun ITS: drr n. med. Waldemar Machała Studenckie Koło
Bardziej szczegółowoPatronat Honorowy. Ministerstwo Zdrowia Prof. dr hab. n. med. Zbigniew Religa. Fundusz Serce Dziecka przy Fundacji im. Diny Radziwiłłowej
Fundusz Serce Dziecka przy Fundacji im. Diny Radziwiłłowej dziękuje panu Profesorowi Edwardowi Malcowi, pani Doktor Katarzynie Januszewskiej oraz wszystkim pozostałym lekarzom i osobom, dzięki którym nasza
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoMINISTER ZDROWIA Warszawa,
MINISTER ZDROWIA Warszawa, 2015-07-22 MD-L.070.25.2015(BK) Pani Małgorzata Kidawa - Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej W związku z interpelacją nr 33138 przedłożoną przez Pana Jerzego Sądela,
Bardziej szczegółowoProtokół badania kardiologicznego u płodu w ośrodku referencyjnym
PRACE POGLĄDOWE / Review articles Polski Przegląd Kardiologiczny 2010;12(3):212-218 ISSN 1507-5540 Copyright 2010 Cornetis; www.cornetis.com.pl Protokół badania kardiologicznego u płodu w ośrodku referencyjnym
Bardziej szczegółowo