Edukacja prozdrowotna dzieci i młodzieży. Europejski Kodeks Walki z Rakiem Program wojewódzki

Transkrypt

1 Edukacja prozdrowotna dzieci i młodzieży Europejski Kodeks Walki z Rakiem Program wojewódzki Urszula Blicharz - dyrektor tarnowskiej Delegatury Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Edukacja zdrowotna Podstawa programowa kształcenia ogólnego Program wychowawczy i szkolny program profilaktyki Europejski Kodeks Walki z Rakiem uwzględniający współpracę z różnymi podmiotami

3 Podstawa programowa wychowania przedszkolnego: Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia; 2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne; 3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo; 4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.

4 Szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna wychowanie fizyczne 1) wie, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i że można im zapobiegać poprzez: szczepienia ochronne, właściwe odżywianie się, aktywność fizyczną, przestrzeganie higieny; właściwie zachowuje się w sytuacji choroby; 2) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości, środków ochrony roślin); przyroda zna podstawowe zasady racjonalnego odżywiania się; rozumie konieczność kontrolowania stanu zdrowia i stosuje się do zaleceń stomatologa i lekarza; gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna Ważnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest także edukacja zdrowotna, której celem jest rozwijanie u uczniów postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

5 Założenia MAŁOPOLSKIEGO PROGRAMU EDUKACJI ZDROWOTNEJ I. EDUKACJA SZKOLNA 1). Realizacja treści podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej w zakresie edukacji zdrowotnej; 2). Opracowanie i wdrażanie programów wychowawczych i profilaktyki pod kątem działań prozdrowotnych; II. REALIZACJA PROGRAMU UPOWSZECHNIANIA ZALECEŃ EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM Projekt realizowany jest od 3 lat we współpracy z Wojewódzkim Szpitalem im. Św. Łukasza w Tarnowie. W roku 2012 został wyróżniony przez Ministerstwo Edukacji i Ministerstwo Zdrowia, jako najlepszy projekt edukacji zdrowotnej i został polecony do realizacji przez inne Kuratoria oświaty w Polsce. III. PROMOCJA ZDROWEGO ODŻYWIANIA IV. KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWYCH POSTAW SPOŁECZNYCH W ZAKRESIE TRANSPLANTOLOGII V. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE VI. ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE W KONTEKŚCIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO UCZNIA VII. REALIZACJA KRAJOWEGO PROGRAMU ZAPOBIEGANIA ZAKAŻENIOM HIV I ZWALCZANIA AIDS W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM VIII. ZDROWIE

6 Współpraca z różnymi podmiotami w realizacji zadań 1. Wojewódzki Szpital im. Św. Łukasza w Tarnowie 2. Wydział Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego 3. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie 4. Komendą Wojewódzką Policji 5. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie - Wydział Technologii Żywności 6. Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi i nauczycieli 7. Fundacja FALOCHRON i Fundacja na Rzecz Bezpieczeństwa i Współpracy w Szkole 8. Miejskie Centrum Profilaktyki i Uzależnień 9. Szpital Uniwersytecki w Krakowie Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży 10. Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Krakowie; Oddział Kliniczny Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii 11. Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie 12. Szpital Chorób Płuc w Jaroszowcu 13. Fundacja Banku Ochrony Środowiska i Fundacja Szkoła na widelcu

7 Dlaczego w szkołach należy realizować zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem? O wystąpieniu % nowotworów przesądzają: zachowania społecznokulturowe Styl życia zachowania zdrowotne nawyki żywieniowe miejsce życia i pracy

8 Zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem - Nie pal; Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących. - Wystrzegaj się otyłości. - Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne. - Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie. - Nigdy nie upijaj się! Jeśli pijesz alkohol piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe ogranicz jego spożycie: mężczyźni do dwóch porcji dziennie, kobiety do jednej porcji dziennie. - Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. - Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze.

9 Małopolski projekt promocji zaleceń Europejskiego Kodeksu walki z Rakiem Szkoła Promująca Zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem Celem projektu jest budowanie świadomości onkologicznej i poprawa jakości życia ludności poprzez: stwarzanie warunków oraz kształtowanie motywacji, wiedzy i umiejętności w zakresie wpływu zdrowego stylu życia na zapobieganie chorobom nowotworowym; Projekt adresowany jest do dyrektorów szkół, nauczycieli jak również do dzieci i młodzieży szkół województwa małopolskiego, a za ich pośrednictwem do społeczności lokalnych.

10 Projekt realizowany jest przez: Wojewódzki Szpital im. Św. Łukasza w Tarnowie, Tarnowski Ośrodek Onkologiczny, Kuratorium Oświaty w Krakowie, Delegatura w Tarnowie Realizację projektu wspierają: Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie, szkoły, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna

11 Okres realizacji projektu i zasięg terytorialny : Październik grudzień 2010 roku - subregion tarnowski; Maj - grudzień województwo małopolskie; Maj grudzień województwo małopolskie i podkarpackie Styczeń 2013 czerwiec 2014 województwo małopolskie Maj 2013 grudzień 2013 konsultacja ogólnopolska

12 Realizacja projektu: 1. Akcje informacyjne: a) upowszechnianie na stronie internetowej Kuratorium Oświaty oraz w prasie i w mediach lokalnych informacji na temat Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem do grudnia 2013r. ukazało się 29 wzmianek o działaniach podejmowanych przez szkoły b) przekazanie szkołom materiałów edukacyjnych otrzymanych z MZ: Europejski Kodeks Walki z Rakiem pod redakcją prof. dr hab. n. med. Witolda Zatońskiego szt. Kodeks Zdrowego Życia. Szarlota Paweł, szt. Kodeks Zdrowego Życia. Michał Lebioda, szt. Europejski kodeks walki z rakiem wersja skrócona szt. Płytka CD Europejski kodeks walki z rakiem szt.

13 cd. Realizacja projektu: 2. Konferencje dla dyrektorów szkół i nauczycieli (Łącznie od października 2010r do listopada 2013r przeszkolono 3598 dyrektorów i nauczycieli) 3. sesje edukacyjne dla młodzieży (w których uczestniczyło 2826 uczniów) 4. Szkolenia dla liderów województwa małopolskiego i podkarpackiego podczas których przeszkolono 320 liderów i 10 koordynatorów. 5. Liderzy prowadzili szkolenia w swoich środowiskach. Łącznie przeszkolono dotychczas nauczycieli, co daje 30% nauczycieli województwa małopolskiego, (średnio 6 nauczycieli na szkołę). Szkolenia nauczycieli z województwa podkarpackiego 7456 nauczycieli co daje 17% nauczycieli Liczby te potwierdzają trafność i skuteczność podejmowanych działań w ramach promocji zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Współpraca ze szkołami, urzędami Miasta i Gminy, wyższą uczelnią pozwala na dotarcie do szerokiego odbiorcy a tym samym budowanie świadomości onkologicznej społeczeństwa.

14 cd. Realizacja projektu: 6. Ankieta dla młodzieży na temat znajomości zasad europejskiego kodeksu walki z rakiem. Wyniki potwierdziły duże zainteresowanie oraz dobrą świadomość uczniów szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjów w zakresie znajomości zasad zdrowego trybu życia. 7. Monitoring realizacji podstawy programowej w zakresie edukacji zdrowotnej na lekcjach wychowania fizycznego w gimnazjum. Kuratorium Oświaty w Krakowie, przeprowadziło badanie ankietowe. Opracowany raport i wnioski posłużyły szkołom do modyfikowania programów pod kątem zwiększenia aktywności fizycznej młodzieży gimnazjalnej.

15 Wydawnictwa: Dużą pomocą w realizacji projektu są materiały merytoryczne wypracowane na okoliczność konferencji i sesji. Uczestnicy tych sesji i konferencji otrzymują bezpłatnie materiały, do których należą: Płytka CD Uzasadnienie zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem prof. dr hab. n. med. Leszek Kołodziejski, Płytka CD Profilaktyka wybranych nowotworów złośliwych. Dr n. med. Beata Piórecka ; Dieta a profilaktyka nowotworowa. Płytka CD Czerniaki i znamiona Wojna biologiczna? prof. dr hab. n. med. Leszek Kołodziejski, Płytka CD Zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży Dr Monika Łabuzek Płyta CD Żywienie a ryzyko chorób nowotworowych prof. dr hab. inż. Teresa Leszczyńska Ulotki informacyjne szt. Broszura pt. Walka z rakiem wskazówki praktyczne

16 Sukcesem realizacji projektu są działania organizowane w szkołach województwa małopolskiego Dzieci i młodzież szkolna pod opieką nauczycieli, przeszkolonych w ramach realizacji projektu uczestniczą w swoich środowiskach lokalnych w licznych przedsięwzięciach zapobiegających rozpowszechnianiu niewłaściwych zachowań zdrowotnych w szkole, rodzinie i środowisku.

17 Szkoły województwa małopolskiego uczestniczą w realizacji programów ogólnopolskich oraz tworzą własne projekty upowszechniające zdrowy tryb życia. Na podkreślenie zasługują akcje dotyczące: szkodliwości dymu tytoniowego i alkoholu, m.in. "Światowy Dzień bez Tytoniu, Światowy Dzień Rzucenia Palenia, Ogólnopolska Akcja "5 razy dziennie warzywa i owoce Ogólnopolska Akcja "Chodzę, biegam - więc jestem" (aktywność fizyczna Akcje edukacyjne dot. czynników ryzyka i wczesnych objawów nowotworów złośliwych skóry, szczególnie czerniaka złośliwe

18 Szkoły realizują zalecenia Europejskiego kodeksu walki z rakiem poprzez: Organizację wystaw, happeningów, prelekcji dla uczniów i rodziców, rozdawnictwo ulotek promujących kodeks zdrowego życia. Organizowanie różnorodnych form promujących aktywność fizyczną, turnieje, zawody, wycieczki rowerowe itp ; Popularyzacja zdrowej diety, akcje edukacyjne promujące zdrową i bezpieczną żywność, Walka z otyłością, jako czynnikiem sprzyjającym zachorowaniom na nowotwory, zmniejszenie ilości soli w codziennej diecie;

19 Światowy dzień rzucania palenia Nie pal

20

21 Wystrzegaj się otyłości Akcja mierzenia i ważenia

22

23 Bądź codziennie aktywny ruchowo SZKOŁA W RUCHU - Jesienny Marsz Integracyjny Nordic Walking dla szkół miasta Tarnowa.

24

25 Spożywaj więcej warzyw i owoców Marchewkowe wtorki

26

27

28 Jabłko od Mikołaja

29

30 Nigdy nie upijaj się! ALKOHOLOWI MÓWIĘ NIE!!!

31 Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze

32

33 Uczniowie klasy IV Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego w Zespole Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych pod opieką nauczycielki Jolanty Kuboń, zajęli II miejsce w konkursie na logo i hasło Programu Mądre żywienie, zdrowe pokolenie. Należy zaznaczyć, iż do konkursu zgłosiło się 400 szkół z całej Polski. Za zajęcie II miejsca szkoła otrzyma nagrodę w wysokości 2000 zł oraz nagrody indywidualne dla klasy. Organizatorem Programu i samego konkursu było Polskie Towarzystwo Dietetyki.

34 Ciekawą formą popularyzacji zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem okazał się konkurs o tytuł Szkoły Promującej Zalecenia Europejskiego Kodeksu walki z Rakiem. Szkoły opisywały swoje działania. Najciekawsze prezentacje popularyzowano na stronie internetowej - jako przykłady dobrych praktyk.

35 Wnioski: 1. Tworzenie sieci szkół promujących zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem; na dzień dzisiejszy w sieci szkół znajduje się 720 szkół. 2. Poszerzenie listy liderów promocji zaleceń EKWzR. 3. Tworzenie stałych grup wsparcia szkół w zakresie promocji zdrowego życia we współpracy z Samorządem lokalnym, Sanepidem, placówkami doskonalenia nauczycieli.