Instytut Ekonomii MIKROEKONOMIA. prof. Tomasz Bernat

Transkrypt

1 MIKROEKONOMIA prof. Tomasz Bernat

2 Prowadzący Dr hab. Tomasz Bernat profesor US Konsultacje: Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Instytut Ekonomii, Katedra Mikroekonomii Ul. Mickiewicza 64 Pokój 430 Termin w semestrze zimowym 2017/18: środa Slajd nr 2

3 Mikroekonomia 30 h, Zakres zajęć 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne 2. Rynek, cechy rynku 3. Popyt, podaż, determinanty, wykresy, równowaga rynku 4. Zmiany równowagi rynkowej problematyka 5. Elastyczność popytu i podaży 6. Teoria konsumenta: optymalizacja wyborów 7. Teoria przedsiębiorstwa: przedsiębiorstwo, cele, zakres działalności, prosty model przedsiębiorstwa 8. Produkcja przedsiębiorstwa 9. Koszty działalności przedsiębiorstwa 10. Zysk przedsiębiorstwa, analiza marginalna i tradycyjna 11. Struktury rynku: modele i ich cechy 12. Konkurencja doskonała 13. Monopol 14. Konkurencja niedoskonała 15. Mikroekonomia studia przypadku Slajd nr 3

4 Materiały do studiowania Książka: Mikroekonomia, red. D. Kopycińska Inne książki z Mikroekonomii Studia przypadku z mikroekonomii: => oferta edukacyjna =>materiały dydaktyczne => należy się zarejestrować Materiały pomocnicze: Slajd nr 4

5 Ekonomia a gospodarka Czym jest ekonomia? Ekonomia jest nauką, która bada w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym, co, jak i dla kogo wytwarzać. Nauka o wyborze (ekonomicznym) Co to jest gospodarka? 5 Slajd nr 5

6 Co wytwarzać? 6 Slajd nr 6

7 Czym jest wybór Jak człowiek dokonuje wyboru: 1. Cel 2. Sposoby realizacji 3. Wybór najlepszego rozwiązania Przykłady: Co dziś zjem na śniadanie? Jak się ubrać do wyjścia? Na jakie studia pójść? Czy być aktywnym na studiach? Z kim się związać? Jaką pracę podjąć? 7 Slajd nr 7

8 Wybór ekonomiczny Wybory racjonalne (aksjomat ekonomii) Wybory nieracjonalne Czy zawsze działamy racjonalnie? Ale... Umysł płata nam figle (D. Kahneman, A Twersky) Teoria perspektyw 8 Slajd nr 8

9 Dlaczego wybieramy Główny problem: RZADKOŚĆ EKONOMICZNA Pytania: Czy możemy mieć wszystko? Co nas ogranicza? Jak sobie z tym radzimy? 9 Slajd nr 9

10 Koszt alternatywny Koszt alternatywny to koszt preferowanej lecz nie wybranej alternatywy (godziny na mikroekonomię) jaki jednostka musi ponieść w celu zwiększenia konsumpcji/produkcji innego drugiego dobra (godziny na prawo) 10 Slajd nr 10

11 Koszt alternatywny Wybór powoduje, że odrzucamy gorsze rozwiązania Koszt alternatywny pierwsze nie wybrane Zamiana jednego na drugie Koszt który niekoniecznie jest wyceniany w pieniądzu Czy koszty alternatywne zawsze występują? 11 Slajd nr 11

12 Jak wytwarzać? 12 Slajd nr 12

13 Czym jest zasób rzadki? Zasób rzadki (ograniczony) cechuje się tym, że przy cenie równej zeru popyt nań przewyższa dostępną podaż Jakie są przykłady? Czy jest to wszystko co nas otacza? Czy są dobra które mamy pod dostatkiem? Czy są dobra za które nie płaci się za ich użytkowanie? 13 Slajd nr 13

14 Dobra w ekonomii Mają tę wspólną cechę, że: ZASPOKAJAJĄ LUDZKIE POTRZEBY Czym są: Rzeczy Usługi Problem rzadkości dóbr 14 Slajd nr 14

15 KLASYFIKACJA DÓBR 1. GOTOWE DOBRA, które bezpośrednio zaspokajają ludzkie potrzeby (np. chleb, gazeta, dżem śliwkowy). 2. Dobra potrzebne do produkcji tych gotowych dóbr, czyli tzw. CZYNNIKI PRODUKCJI (ang. factors of production) (np. praca piekarza, dźwig budowlany). 15 Slajd nr 15

16 Czynniki produkcji Klasyczne: Praca Kapitał Ziemia Nowoczesne: Przedsiębiorczość Kreatywność Innowacyjność 16 Slajd nr 16

17 Rzadkość zasobów i ich alternatywne zastosowania Koszt alternatywny: Ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego dobra 17 Slajd nr 17

18 Krzywa możliwości produkcyjnych Linia pokazująca możliwości produkcyjne: Przedsiębiorstwa Gospodarki Wyboru konsumenta 18 Slajd nr 18

19 Krzywa możliwości produkcyjnych LINIOWA NIELINIOWA A A B B Slajd nr 19

20 KMP interpretacja Wybór ekonomiczny a KMP Wybory optymalne (X) Wybory nieoptymalne (Y) Wybory niemożliwe (Z) Funkcja KMP: y=ax+b RÓWNANIE BUDŻETU: Y=P A xq A +P B xq B A LINIOWA Z X Y B Slajd nr 20

21 KMP a koszt alternatywny A LINIOWA KA stały A NIELINIOWA KA zmienny B B Slajd nr 21

22 Zatrudnienie Produkcja Zatrudnienie Produkcja Posiłki Posiłki Filmy Filmy Krzywa możliwości produkcyjnych 22 Slajd nr 22

23 Case study - KMP Szef zespołu doradców premiera Michał Boni uważa, że polscy przedsiębiorcy nie umieją w pełni wykorzystać możliwości, jakie daje cyfryzacja i internet. "Generalnie nie umiemy przekładać innowacji na efekty ekonomiczne" - powiedział w środę Boni. Polska gospodarka internetowa w 2009 r. była warta 35,7 mld zł, co stanowiło 2,7 proc. PKB. Na tle państw OECD Polska zajmuje odległe miejsce pod względem wykorzystania internetu, natomiast polskie przedsiębiorstwa w porównaniu z innymi krajami europejskimi niechętnie korzystają z możliwości optymalizacji biznesu, jakie daje internet. Chodzi np. o internetową sprzedaż, zakupy czy korzystanie z systemów wspierających zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa. Raport: Polskie firmy nie wykorzystują możliwości internetu 23 Slajd nr 23

24 Zadanie 1 W gospodarce 5 robotników Każdy może wytworzyć 4 ciastka lub 3 koszule Produkcja na 1 zatrudnionego nie zależy od liczby innych robotników w tej gałęzi Wykreśl krzywą możliwości produkcyjnych Ile ciastek mogłoby wytworzyć społeczeństwo, gdyby zgodziło się zupełnie zrezygnować z koszul? Wskaż na rysunku punkty oznaczające nieefektywną organizację produkcji Określ koszt alternatywny wytworzenia koszuli 24 Slajd nr 24

25 Dla kogo? 25 Slajd nr 25

26 Rola Rynku Czym jest rynek? Rynek jest zwięzłą nazwą procesu prowadzącego do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji różnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać, oraz decyzje pracowników dotyczące tego, jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiednim dostosowaniom cen 26 Slajd nr 26

27 Realne formy rynku w gospodarkach światowych Slajd nr 27

28 Gospodarka nakazowa Bariera informacyjna Zła struktura bodźców Brak konkurencji Gospodarka nakazowa to taka gospodarka, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo. Państwo decyduje o tym, co, jak i dla kogo produkuje. 28 Slajd nr 28

29 Gospodarka rynkowa Brak barier informacyjnych informacja jest towarem Popyt i podaż regulują funkcjonowanie rynków brak interwencji rynkowej Konkurencja jest podstawą funkcjonowania podmiotów Wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez rynek. Rynek decyduje o tym, co, jak i dla kogo produkuje. Slajd nr 29

30 Wolne rynki Niewidzialna ręka rynku Adam Smith Bogactwo narodów (1776r.) Gospodarka mieszana Państwo i sektor prywatny współuczestniczą w rozwiązaniu problemów gospodarczych. Kontrola za pomocą: podatków, transferów, dóbr publicznych, itp. 30 Slajd nr 30

31 Jaki jest typ gospodarki obecnie w Polsce? Co mówi konstytucja RP? Zasada społecznej gospodarki rynkowej Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Slajd nr 31

32 Ekonomia pozytywna a ekonomia normatywna Pozytywna: zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnieniem zasad funkcjonowania gospodarki Normatywna: dostarcza zaleceń opartych na subiektywnych sądach wartościujących ZADANIE Wielka Brytania wychodzi z systemu gospodarki UE. To bardzo źle, że gospodarka UE zmniejszy się ze względu na Brexit Poziom dochodu na obywatela w Niemczech jest wyższy niż w Polsce. Slajd nr 32

33 Co bada mikroekonomia? DOBRA FINALNE RYNKI DÓBR I USŁUG PRODUKTY OTRZYMYWANE DOCHODY WYDATKOWANIE DOCHODÓW FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE CZYNNIKI PRODUKCJI PŁACE OTRZYMYWANE DOCHODY RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI KAPITAŁ Slajd nr 33

34 Zadanie domowe Przeczytać tekst: Jedna lekcja ekonomii, rozdział 2: Wybita szyba Economics in One lesson by Henry Hazlitt (1946) Chapter 2: The Broken window Pytanie: Czego tak naprawdę dotyczy ten tekst? Jaki typ myślenia ekonomicznego on opisuje? Slajd nr 34

35 Dziękuję za uwagę!!!