Wychowanie jerzyka (Apus apus) Hilde Matthes 2008

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wychowanie jerzyka (Apus apus) Hilde Matthes 2008"

Wanda Witkowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wychowanie jerzyka (Apus apus) Hilde Matthes 2008 Tumaczenie/ Translation: Teresa Myków Stylistycznie i merytorycznie opracowa dr Andrzej G. Kruszewicz Jerzyk to szczególnie trudny w wychowaniu gatunek. Sukces nie jest osi"gany #atwo przez amatorów, wi'c najlepiej jest odda( ptaka pod opiek' specjalisty. Je)li jednak nie jest to mo*liwe, niniejszy przewodnik poka*e, co powinno zosta( zrobione by zapewni( jerzykowi najlepsz" opiek'. Gdzie trzyma& modego jerzyka Nie powinno si' nigdy trzyma( jerzyka w klatce dla ptaków, poniewa* b'dzie on panikowa#, walczy# i zniszczy sobie pióra. Je)li zostan" zniszczone d#ugie pióra, jerzyk nie b'dzie móg# lata(. Najlepiej jerzyki trzyma( w otwartym kartonowym pude#ku po butach. Niezb'dne dla prawid#owego *ycia jerzyka jest utrzymanie czysto)ci w przetrzymywanym pude#ku; brudzenie piór odchodami musi by( uniemo*liwione za wszelk" cen'. Nale*y wy#o*y( dno pude#ka r'cznikiem papierowym. Mo*na przykrywa( odchody papierem toaletowym, a pude#ko, w którym przechowujemy jerzyka powinno by( dok#adnie czyszczone ka*dego dnia. Trzymaj wychowanka w pó#otwartym pojemniku o wymiarach oko#o 30.0 x 20.0 x 15.0 cm. Fot.: Meierjürgen Samotny m#ody jerzyk siedzi spokojnie w gnie7dzie. Jednak, gdy w pude#ku znajduj" si' dwa lub wi'cej piskl"t, muskaj" wzajemnie swoje piórka i mo*na us#ysze( delikatne mrucz"ce nawo#ywania. Po karmieniu ten d7wi'k czasem na chwil' milknie, ale gdy jerzyki znowu s" g#odne, ponowie go s#ycha(, najpierw jest on cichy a pó7niej nabiera na sile. Kiedy nadchodzi czas odlotu, jerzyki przestaj" wydawa( ten odg#os, charakterystyczny dla piskl"t. Jerzyki cz'sto muskaj" swoje piórka, zw#aszcza w okolicach g#owy lub gard#a. Taka czynno)( uspokaja je. Gdy zajmujesz si' wychowaniem pojedynczego jerzyka, staraj si' na)ladowa( to zachowanie.

Je)li jednak nie jest to mo*liwe, niniejszy przewodnik poka*e, co powinno zosta( zrobione by zapewni( jerzykowi najlepsz" opiek'.

2 Delikatnie muskanie gard#a uspokaja jerzyka. Fot. G. Kaiser Po(ywienie Jerzyk to owado*erca. Osobniki doros#e karmi" piskl'ta wiele razy dziennie zbitymi kulkami zrobionymi z ró*nych owadów, które s" #apane w locie. Karmienie odbywa si' kilka razy dziennie, g#ównie wieczorem. Sporz"dzam nast'puj"c" mieszank' (sk#ad ilo)ciowy jest w#a)ciwy dla jerzyka w wieku od 3 do 6 tygodni) - 2 lub 3 domowe )wierszcze (max 2 cm d#ugo)ci) - 3 lub 4 czerwie pszczó# - ½ larwy (my ulowej barciaka (a wax moth larva) - par' much z w#asnej hodowli - 1/8 #y*eczki herbacianej suchej karmy owadziej (bez dodatku oleju warzywnego) - 1 kapsu#ka witamin Beo-pearl (nazwa handlowa niemieckiego przedsi'biorstwa Vitakraft ). Ten produkt jest sprzedawany na terenie Wielkiej Brytanii jako "Beo Special". Mo*na go otrzyma( tak*e w kilku innych krajach europejskich. Je)li jednak nie mo*na go kupi(, mo*na go pomin"( przy sporz"dzaniu mieszanki pokarmowej. Raz dziennie: witaminy lub suplementy wapniowe. Nigdy nie wolno karmi( jerzyka chlebem lub jakimikolwiek ziarnami zbó*, larwami lub d*d*ownicami. Tego typu pokarm jest zupe#nie nieodpowiedni, powoduje )mier( lub niedo*ywienie, nieodpowiedni rozwój piór wówczas ptak nie mo*e prawid#owo lata( i musi zosta( u)piony. Iwierszcze lub larwy (my ulowej (barciaka) mo*na kupi( w specjalistycznych sklepach zoologicznych lub zamówi( przez Internet u dostawców, np. Livefoods Direct Co.Uk. Trutnie mo*na otrzyma( u pszczelarzy (mo*na skontaktowa( si' w regionalnym zwi"zku pszczelarzy). Larwy much s" do kupienia w sklepach dla w'dkarzy. Przygotowanie posików Najpierw dok#adnie umyj r'ce )rodkiem czyszcz"cym.

Sporz"dzam nast'puj"c" mieszank' (sk#ad ilo)ciowy jest w#a)ciwy dla jerzyka w wieku od 3 do 6 tygodni) - 2 lub 3 domowe )wierszcze (max 2 cm d#ugo)ci) - 3 lub 4 czerwie pszczó# - ½ larwy (my ulowej

3 Ka*dy posi#ek musi by( )wie*o przygotowany. Kapsu#ki witaminowe powinny by( najpierw moczone w wodzie przez minut. Sucha karma owadzia musi by( dok#adnie oczyszczona: z wszelkiego rodzaju niebezpiecznych elementów (np. ma#ych kamyczków lub ga#"zek). Przygotowane w ten sposób owady, razem z zamro*onymi sk#adnikami, w#ó* do ciep#ej wody, a gdy pokarm osi"gnie temperatur' pokojow", prze#ó* go na sitku by go ods"czy(. Wy#ó* pokarm na miseczk'. Jedzenie dla jerzyków powinno mie( przyjemny zapach. Gdyby np. )wierszcze wydziela#y brzydki zapach, oznacza to, *e s" zgni#e i nale*y wszystko wyrzuci(. Przed karmieniem nale*y usun"( szczeciniaste odnó*a )wierszczy. Rozgnie( larwy i u*yj ich jako #"cznika dla bardziej suchych sk#adników karmy. Brak jednego lub dwóch sk#adników mieszanki nie jest istotny. Same )wierszcze, muchy i suche jedzenie owadzie, #"cznie z suplementami, powinny odnie)( po*"dany sukces. Nie trzeba dodawa( wody je)li suszone owady zosta#y odpowiednio zmoczone. Przed karmieniem, owim pisklaka delikatnie chusteczk" by nie pobrudzi( jego piór. Fot. Meierjürgen Sposób karmienia Przed karmieniem owijam jerzyka lu7no papierow" serwetk" i trzymam go delikatnie w d#oni. Trzeba przywi"zywa( du*" wag' do unikni'cia pobrudzenia piór jedzeniem. Nast'pnie ostro*nie otwieram dziób paznokciem prawej d#oni i lekko wsuwam kawa#ek palca lewej d#oni do )rodka by trzyma( dziób otwarty (fotografia poni*ej). Wszystkie te czynno)ci nale*y wykona( naprawd' bardzo ostro*nie, by nie uszkodzi( dzioba, który jest zadziwiaj"co delikatny.

Przygotowane w ten sposób owady, razem z zamro*onymi sk#adnikami, w#ó* do ciep#ej wody, a gdy pokarm osi"gnie temperatur' pokojow", prze#ó* go na sitku by go ods"czy(. Wy#ó* pokarm na miseczk'.

4 Ostro*nie otwórz dziób czystym paznokciem. Fot. Meierjürgen Nast'pnie ostro*nie wk#adam pokarm g#'boko do gard#a ptaka przy pomocy t'pej, zaokr"glonej na komcach, p'sety (mo*na j" zakupi( w aptekach albo poprosi( o ni" lekarza weterynarii. Je)li nie w#o*y#e) jedzenia dostatecznie g#'boko, ptak mo*e je zwymiotowa( lub wyrzuci( podczas poruszania g#ow". Przytrzymaj delikatnie palcem otwarty dziób. Nast'pnie, u*ywaj"c t'pej p'sety, umieszczaj pokarm g#'boko w gardle jerzyka. Fot. Meierjürgen Je)li jerzyk jest bardzo g#odny, karmi' go wówczas nieco wi'ksz" ilo)ci" jedzenia. Gdy jerzyk bez bezradny i nie ma si#, nale*y bardzo powoli rozpocz"( karmienie. Powinno mu si' wówczas podawa( jeden lub dwa rodzaje sk#adników karmy (np. muchy lub trutnie) co ok. godzin'. W razie konieczno)ci, jerzyka trzeba karmi( tak*e w nocy. Pó7niej jerzykowi mo*na stopniowo zwi'ksza( racje *ywieniowe do momentu przej)cia na zwyk#" diet', opisan" powy*ej. W szczególnie trudnych przypadkach, dodaj' do ka*dego posi#ku kropl' p#ynu (1/2 Duphalite + 1/2 wody), za pomoc" strzykawki (bez ig#y).

Je)li nie w#o*y#e) jedzenia dostatecznie g#'boko, ptak mo*e je zwymiotowa( lub wyrzuci( podczas poruszania g#ow". Przytrzymaj delikatnie palcem otwarty dziób.

5 Je)li jerzyk ssie twój palec, nie zniech'caj go, w rzeczywisto)ci wspomaga to proces karmienia - u#atwia to wk#adanie pokarmu, który jest od razu po#ykany. Monitoring/ ledzenie masy ciaa piskl*cia Codziennie )ledz' i zapisuj' wag' cia#a jerzyków przebywaj"cych u mnie w domu. Daje mi to mo*liwo)( okre)lenia stopnia polepszenia kondycji ptaka pod k"tem wylotu oraz okre)lenie jego ogólnego stanu zdrowia. Piskl' jest dobrze rozwini'te i prawie gotowe do lotu, gdy w ci"gu paru dni przybierze na wadze osi"gaj"c mas' cia#a 50 g lub nawet wi'cej. Par' dni przed odlotem jerzyk b'dzie odmawia# przyjmowania jedzenia i straci troch' na wadze, do poziomu ok g i d#ugo)ci skrzyd#a wynosz"cej co najmniej 160 a jeszcze lepiej 165 mm wówczas b'dzie gotowe do odlotu. Codzienne wa*enie jest konieczne by udokumentowa( wzrost piskl'cia. Fot. Meierjürgen Wypuszczenie ptaka Ptaki s" w pe#ni gotowe do lotu, kiedy ich d#ugie pióra ogonowe utrac" bia#aw" pokryw' ochronn". Pióra lotne [lotki pierwszorz'dowe] powinny wystawa( co najmniej 3,5 cm ponad pióra ogona. Do wypuszczenia moich jerzyków wybieram wi'kszy trawnik lub )wie*o skoszon" #"k'. W razie gdyby co) si' nie uda#o, jerzyk ma zapewnione mi'kkie l"dowanie. Do startu jerzyk potrzebuje wystarczaj"co du*ej przestrzeni powietrznej wokó# siebie i ponad sob". Odpowiedni" wysoko)( daje wej)cie na drabin'. Nigdy nie zapominam wcze)niejszego sprawdzenia terenu pod k"tem obecno)ci soko#ów. Je)li s" w pobli*u, czekam a* si' oddal" zanim wypuszcz' jerzyka. Staj' na drabinie i trzymam jerzyka siedz"cego na otwartej d#oni. Potrzebuje on troch' czasu by zorientowa( si' w otoczeniu. W wi'kszo)ci przypadków za#atwia si', a po kilku minutach odlatuje. Obserwacja ptaka go#ym okiem lub przez lornetk' przynosi du*o satysfakcji. Jednak gdy jerzyk kurczowo trzyma si' d#oni i próbuje spe#za( w kierunku nadgarstka, to znak, *e na wypuszczenie go jest jeszcze za wcze)nie.

Daje mi to mo*liwo)( okre)lenia stopnia polepszenia kondycji ptaka pod k"tem wylotu oraz okre)lenie jego ogólnego stanu zdrowia.

6 Ten m#ody jerzyk jest gotowy do odlotu. Pióra s" wyro)ni'te i nie ma ju* )ladu po opierzeniu charakterystycznych dla piskl"t. Fot. Meierjürgen Warunki pogodowe w dniu, w którym decydujemy si' na wypuszczenie jerzyka, powinny by( dobre i o ile to mo*liwe powinno by( sucho. Jerzyki nie otrzymuj" pomocy od swoich rodziców. Od samego startu lataj" doskonale i same umiej" o siebie zadba(. Ró#todziób rozejrza# si' wko#o, orientuj"c si' w otoczeniu, a pó7niej rozpostar# skrzyd#a i odlecia#. Fot. G. Kaiser

mo*liwe powinno by( sucho. Jerzyki nie otrzymuj" pomocy od swoich rodziców.

Podobne dokumenty

Wychowanie jerzyka (Apus apus)

Wychowanie jerzyka (Apus apus) Jerzyk to szczególnie trudny w wychowaniu gatunek. Sukces nie jest osiągany łatwo przez amatorów, więc najlepiej jest oddać ptaka pod opiekę specjalisty. Jeśli jednak nie