Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III ze szczególnym uwzględnieniem uczniów zdolnych. Katowice, 29 marca 2011 r.

Transkrypt

1 Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III ze szczególnym uwzględnieniem uczniów zdolnych Katowice, 29 marca 2011 r.

2 Indywidualizacja MEN ogłosiło nową podstawę programową W nowej podstawie programowej nauczyciele zostali zobligowani do indywidualizacji nauczania Aby pomóc nauczycielom, szkole i uczniom we wdrażaniu NPP MEN ogłosiło projekt systemowy Indywidualizacja w procesie nauczania i wychowania uczniów klas I-III

3 Indywidualizacja w programie nauczania Ja i my jest przykładem, jak może wyglądać program uwzględniający indywidualizację.

4 Program wraz z indywidualizacją nauczania Część I My Part I We Część II Ja Part II I Czterolistna koniczyna to rzadko pojawiająca się roślina. Stała się motywem przewodnim programu. Symbolizuje coś co jest trudne do odnalezienia - drogę do sukcesu i szczęścia każdego dziecka.

5

6 Część II Ja 1. Edukacja nakierowana na każde dziecko 2. Indywidualne Programy Rozwoju 3. Sposoby badania predyspozycji dziecka 4. Systemy sensomotoryczne 5. Zasady pracy z uczniem słabym i zdolnym 6. Obszary indywidualnego wsparcia 7. Przykładowy model Szkolnego Programu Wpierania Uczniów 8. Przykładowy model Indywidualnego Programu Rozwoju Part 2 I 1. Education concentrated on each and every child. 2. Individual Education Programmes. 3. The way of assessing child s predispositions. 4. Sensomotoric systems. 5. The methods of teaching talented students and students with problems. 6. The areas of help. 7. An exemplary model of the School s Programme of Providing Help to Students. 8. An exemplary model of the Individual Education Programme.

7 Indywidualizacja nauczania Indywidualizacja to uwzględnienie w systemie dydaktyczno-wychowawczym różnic indywidualnych między uczniami i stosowanie takich zabiegów pedagogicznych, które (przy uwzględnieniu owych różnic) sprzyjają maksymalnemu rozwojowi osobowości uczących się *. * T. Lewowicki, Indywidualizacja kształcenia. Dydaktyka różnicowa. Warszawa 1997.

8 Indywidualizacja nauczania Są kwestie, które my wszyscy, zajmujący się nauczaniem powinniśmy rozumieć: ( ) celem nauczania jest optymalne uczenie się każdego ucznia z osobna, a zatem wiedza o tym, na czym polegają ą różnice między uczniami, jest warunkiem wstępnym zindywidualizowanego podejścia *. *Ch. Galloway, Psychologia uczenia się i nauczania. T. II. PWN. Warszawa 1988.

9 Indywidualizacja nauczania Nauczanie zindywidualizowane Indywidualizacja celów Indywidualizacja tempa nauczania Różnicowanie treści nauczania Indywidualne preferencje w zakresie strategii uczenia się A. Sajdak, Indywidualizacja nauczania. W: : Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. II

10 Indywidualizacja nauczania Nauczanie zindywidualizowane to edukacja nastawiona na każde dziecko. Edukacja ta w swoich założeniach opiera się na dwóch konstytutywnych elementach: diagnozie potencjału i potrzeb dziecka oraz na optymalnym dostosowaniu opieki i wsparcia *. *M. Lorek, K. Sośniak, Ja i my. Program nauczania wraz z indywidualizacją procesu kształcenia i wychowania uczniów klas I-III.. Katowice 2010.

11 Szkolny Program Wspierania Uczniów Część I Indywidualizacja nauczania Część II Zespół odpowiedzialny za opracowanie, wdrożenie i realizację działań ukierunkowanych na indywidualizację Część III Potrzeby uczniów w ramach indywidualizacji nauczania

12 Część I Indywidualizacja nauczania Założenia programu Podstawy prawne programu Cele programu Procedury rozpoznawania potrzeb Zasady indywidualizacji Indywidualizacja w czasie zajęć obowiązkowych Co zakłada SPWU? Jakie są podstawy prawne indywidualizacji? Jaki jest cel ogólny programu? Jak diagnozować potrzeby uczniów? Jakie są zasady indywidualizacji? Kto wymaga indywidualizacji?

13 Diagnoza potrzeb uczniów Arkusze obserwacji Kwestionariusze wywiadu Systemy sensomotoryczne Analiza opinii Test Inteligencji Wielorakiej Testy rysunkowe

14 Diagnoza potrzeb ucznia Arkusze obserwacji Kwestionariusze wywiadu

15 Diagnoza uczniów Test Inteligencji Wielorakiej

16 Diagnoza uczniów Test Inteligencji Wielorakiej

17 Diagnoza uczniów Testy rysunkowe

18 Diagnoza uczniów Analiza opinii

19 Diagnoza uczniów Systemy sensomotoryczne Test WAK M. Łukasiewicz

20 Część II Jak opracować Indywidualny Program Rozwoju? Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny Indywidualna Karta Potrzeb Plan Działań Wspierających

21 Część II Indywidualny Program Rozwoju

22 Obszary indywidualnego wsparcia Dzieci zagrożone dysleksją Dzieci z trudnościa- mi w nauce matematyki Dzieci z trudnościamiw komunikacji Dzieci niepełnosprawne Dzieci z wadą postawy Dzieci z zaburzeniami mowy Dzieci zdolne i uzdolnione

23 Zdolności i uzdolnienia uczniów jako podstawa indywidualizacji nauczania

24 Zdolności, uzdolnienia, talent Czym są zdolności? Zdolności są rozumiane jako: 1. potencjalna szansa, aktualnie nie wyst, aktualnie nie występująca, ale którą można nabyć; 2. biegłość, sprawność w wykonaniu jakiejś czynności; 3. aktualna możliwość jednostki do wykonania jakiejś czynności; 4. indywidualna właściwość człowieka, zapewniająca mu powodzenie w jakimś działaniu.

25 Uzdolnienia Uzdolnienia zdolności specjalne to zdolności kierunkowe, specjalne, odpowiednio ukierunkowane, które warunkują ponadprzeciętny poziom wykonania jakiegoś rodzaju działalności, na przykład naukowej, artystycznej, fizycznej, technicznej itp. Inaczej zdolności specjalne: poznawcze, językowe, literackie, matematyczne, techniczne, muzyczne, plastyczne, pedagogiczne, społeczne i in.

26 Talent wybitne uzdolnienia Talent Specyficzny kompleks cech indywidualnych, ujawniających się już w okresie wczesnego dzieciństwa u niewielu osób, prowadzący do szczególnego mistrzostwa w jakiejś dziedzinie. Inaczej bardzo wysoki poziom określonej zdolności specjalnej lub wiązki uzdolnień, które przejawiają się w ponadprzeciętnej łatwości nabywania wiedzy lub sprawności w jakiejś dziedzinie (talent muzyczny, plastyczny, aktorski, literacki itp.).

27 Hierarchia zdolności Geniusz

28 Jak rozpoznać ć ucznia wybitnie uzdolnionego? 9 oznak świadczących cych o tym, że uczeń jest wybitnie uzdolniony (Nęcka, 2003, s ) 168) 1. Ciekawość poznawcza dzieci wybitnie zdolne są szczególnie dociekliwe i interesują się żywo sprawami ogólnymi, ale i konkretnymi.

29 1. Ciekawość poznawcza 1. DLACZEGO SŁOŃCE PRZYCIEMNIA SKÓRĘ, A ROZJAŚNIA WŁOSY? 2. DLACZEGO SAMOLOTY NIE SĄ ROBIONE Z TEGO SAMEGO MATERIAŁU, CO CZARNE SKRZYNKI? 3. DLACZEGO KAMIKADZE NAKŁADAJĄ KASKI? 4. DLACZEGO W LODÓWCE JEST ŚWIATŁO, A W ZAMRAŻALNIKU NIE?

30 1. Ciekawość poznawcza 1. Czy Pinokio był asertywny? 2. Dlaczego ptaki załatwiają się w locie? 3. Co by było, gdyby babcia nigdy nie obcinała paznokci? 4. CO PAN BÓG ROBIŁ PRZED STWORZENIEM ŚWIATA? (7-letnie dziecko) 5. Dlaczego w spojrzeniu kury jest tyle nienawiści?

31 2. Spostrzegawczość Zdolny uczeń zauważa najdrobniejsze szczegóły, dostrzega podobieństwa i różnice pomiędzy obiektami i ideami. 3. Zainteresowania Uczeń zdolny ma szerokie i wybranych dziedzinach bardzo pogłębione zainteresowania. Dotyczą one także poważnych i dorosłych problemów.

32 4. Zamiłowanie do czytania połykanie lektur Dziecko zdolne bardzo dużo i szybko czyta, wykazuje prawdziwe zamiłowanie do czytania i ma ulubione dziedziny oraz lektury. Potrafi umiejętnie zreferować przeczytane treści.

33 5. Wyobraźnia twórcza Mateusz 6 lat Wyprawa w głąb ziemi Uczeń wybitnie zdolny ma łatwość w tworzeniu wyobrażeń i odtwarzaniu obrazów znanych. Jego wyobrażenia są dokładne i oryginalne, potrafi generować obrazy rzeczy nieistniejących, zaskakujące i sensowne.

34 6. Koncentracja i wytrwałość Uczeń zdolny łatwo się koncentruje i to na dłuższy czas, jest odporny na zmęczenie. 7. Samokrytycyzm Zdolne dziecko stawia sobie wysokie wymagania, jest samokrytyczne i ciągle niezadowolone z własnych osiągnięć.

35 8. Dojrzałość Dzieci wybitnie zdolne często dorównują dorosłym poziomem prowadzonej rozmowy, ich sądy są ą dojrzale i uzasadnione. Osiągnięcia twórcze dzieci zdolnych niejednokrotnie dorównują dorosłym.

36 9. Żwawość intelektualna Uczeń zdolny łatwo popada w stan ekscytacji nowym problemem, czerpie przyjemność intelektualną z jego rozwiązywania. zywania. Obca jest mu apatia i znudzenie w sferze poznawczej.

37 Identyfikacja zdolności uczniów w szkole Nie ma pojedynczej metody rozpoznawania zdolności. Testy pomiaru inteligencji, umiejętności, myślenia twórczego Prof. Steven I. Pfeiffer Diagnoza w kontekście Konkursy, olimpiady, festiwale Analiza wytworów Metody obserwacyjne, kwestionariusze i listy cech

38 ! Prezentacja na temat zdolności została przygotowana w oparciu o wykład prof. Krzysztofa Szmidta na konferencji organizowanej przez SNEP i Fundację Elementarz Edukacja nakierowana na każde dziecko

39 Indywidualizacja Nie można zmusić ziarna do rozwoju i kiełkowania, można jedynie stworzyć warunki zezwalające na to, aby ziarno rozwinęło wszystkie tkwiące w nim możliwości. Carl Rogers Dziękuję za uwagę i Ŝyczę wielu sukcesów w realizacji programu indywidualizacji procesu nauczania i wychowania