Spotkanie społeczeństwa z nauką

Transkrypt

1 Spotkanie społeczeństwa z nauką doskonalenie jakości edukacji biologicznej oraz rozwijanie zainteresowań naukowych poprzez kontakt ze współczesną nauką. Prezentacja działalności Szkoły Festiwalu Nauki Szkoła Festiwalu Nauki, ul. Księcia Trojdena 4, Warszawa T: F: E: sfn@iimcb.gov.pl W: Copyright Fundacja BioEdukacji, 2009

2 Rada programowa Szkoły Festiwalu Nauki. Od lewej stoją: J. Kuźnicki, M. Fikus, J. Duszyński, P. Jończyk, M. Wiśniewski wraz z koordynatorkami SFN: A. Chołuj, J. Lilpop i M. Badurek. Szkoła Festiwalu Nauki Jest to jedyna tego typu inicjatywa edukacyjna skierowana do uczniów i nauczycieli oraz szerokiego odbiorcy poświęcona popularyzacji osiągnięć współczesnej biologii. Szkoła Festiwalu Nauki jest również platformą spotkania społeczeństwa z naukowcami i wynikami ich pracy. Opiekę nad naszą działalnością sprawuje Rada Programowa, w skład której wchodzą dyrektorzy następujących instytutów naukowych: Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej UNESCO/PAN; Instytutu Biochemii i Biofizyki; Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego, koordynator koła naukowego KNBiotech Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Dyrektor Warszawskiego Festiwalu Nauki. Nasz Cel Naszym celem jest popularyzacja fascynującej dziedziny nauki, jaką jest biologia, z naciskiem na jej najnowsze osiągnięcia. Naszą ambicją jest doskonalenie jakości edukacji biologicznej w Polsce jak również rozwijanie zainteresowań naukowych uczniów. Osiągamy to poprzez unikalne połączenie edukacji i świata badań naukowych w dziedzinie nowoczesnej biologii. We współczesnym świecie skala oczekiwań wobec nauk biologicznych dorównuje stopniu ich niezrozumienia. Dzięki naszej pracy chcemy to zmienić! Nasze Początki Otwarte warsztaty laboratoryjne podczas DNA Encyklopedia Życia. W roku 2002 studenci biologii dostrzegli fakt, iż wyniki badań biologicznych opuściły mury laboratoriów i zaczęły mieć wpływ na nasze życie codzienne. Dlatego też młodzi biolodzy podjęli się trudnego zadania przekazania zdobytej wiedzy szerokiemu odbiorcy w ciekawy i nowatorski sposób. Inicjatywa ta została poparta przez instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz Festiwal Nauki. Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej oraz SGGW udostępniły laboratoria biologiczne wyposażone w niezbędne sprzęty oraz pomieszczenie biurowe. Od tego momentu rozpoczęła się nasza praca i trwa już ponad 6 lat! Nasze Metody Podstawową formą działania Szkoły Festiwalu Nauki są warsztaty laboratoryjne, których uczestnicy własnoręcznie wykonują eksperymenty biologiczne. Dzięki temu uczniowie poznają nowoczesne techniki biologii molekularnej oraz stosują w praktyce metodę naukową. Wyposażamy również nauczycieli w protokoły praktycznych eksperymentów oraz zapraszamy ich na szkolenia w laboratoriach. Nauczyciele w ten sposób uaktualniają swoją wiedzę oraz wypróbowują w praktyce nasze pomysły. Przekonujemy wszystkich, że biologia nie jest zbiorem niepotrzebnych definicji do wykucia na pamięć. Pokazujemy, że nauka biologii może stać się fascynującą podróżą w świat stawiania pytań i szukania na nie samodzielnie odpowiedzi. Nasi Współpracownicy Współpracują z nami absolwenci, studenci i doktoranci Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Na nasze zaproszenie pracownicy naukowi z różnorodnych instytucji naukowych wygłaszają wykłady, opiekują się stażystami lub uczestniczą w szkoleniach dla nauczycieli. Współpracownicy Szkoły Festiwalu Nauki.

3 Nasze Warsztaty Dla najmłodszych Szkoła Festiwalu Nauki pracuje z najmłodszymi pokazując im fascynujący świat biologii. Najmłodsi z zapałem eksperymentują izolując DNA z warzyw, klejąc papierowe modele DNA i bakteriofagów. Co roku prowadzimy zajęcia Lata i Zimy w mieście Dla młodzieży licealnej i gimnazjalnej Od początku działalności zapraszamy młodzież licealną i gimnazjalną do naszego profesjonalnego laboratorium biologii molekularnej. Z roku na rok rośnie liczba młodych ludzi, którzy na cztery godziny stają się prawdziwymi badaczami i stosując specjalistyczne metody przy użyciu profesjonalnego sprzętu laboratoryjnego klonują geny, badają własne i bakteryjne DNA, hodują bakterie, śledzą ewolucję na poziomie molekularnym. Warsztaty dla najmłodszych podczas DNA Encyklopedia Życia. Już ponad 6000 uczniów z całej Polski pracowało w naszym laboratorium. Jak wycisnąć meduzę z bakterii... i inne cuda biotechnologii warsztat wprowadza uczestników w tajniki współczesnej biotechnologii i pozwala uczestnikom wyizolować zielone, fluorescencyjne białko meduzy z transgenicznych bakterii. Zbadaj swój DNA warsztat pozwala uczestnikom wyizolować i zobaczyć własny DNA. [Pełna lista warsztatów dostępna na: ] Liczba uczestników warsztatów dla młodzieży w laboratoriach SFN w latach Prawie połowa uczestników przyjechała do nas spoza Warszawy. 03/04 04/ Licealistki z Węgorzewa na zajęciach w laboratorium SFN. Nasze Szkolenia dla Nauczycieli Organizowane przez nas warsztaty dla nauczycieli dalekie są od rutyny. Dzięki zdobywanym grantom mieliśmy przyjemność gościć ponad 1200 nauczycieli z całej Polski. Celem wszystkich szkoleń jest pomoc w rozwoju zawodowym nauczycieli biologii wszystkich poziomów nauczania. Szczególny nacisk kładziemy na przekazanie nauczycielom najnowszej wiedzy biologicznej oraz doskonalenie metod pracy praktycznej i prowadzenia doświadczeń badawczych na lekcjach. W trakcie każdego warsztatu oddajemy w ręce nauczycieli pakiet scenariuszy lekcyjnych oraz przepisów na eksperymenty do wykonania w każdej szkole. Nasze Pomysły Dostępne dla Każdego Na naszych stronach internetowych udostępnione są różnorodne pomysły na eksperymenty, scenariusze lekcji, modele biologiczne. Wszystkie materiały udostępniane są na otwartej licencji, każdy może całkowicie bezpłatnie skorzystać z naszych zasobów do celów edukacyjnych. Przeszukujemy również zasoby Internetu, by adresy szczególnie cennych stron zamieścić w zbiorze ciekawe linki. Kursy dla nauczycieli biologii z całej Polski pt.: Uczmy eksperymentować w ramach realizacji europejskiego projektu Volvox.

4 Nasze Innowacyjne Propozycje Zestawy doświadczalne dla szkół umożliwiają przeprowadzenie w każdych warunkach eksperymentów z biologii klasycznej i molekularnej. Doświadczenia wykonywane własnoręcznie przez uczniów uczą zadawania pytań, formułowania hipotez, analizowania i interpretowania wyników obserwacji, formułowania wniosków. Pomagają rozwijać zainteresowania biologiczne. Jest to jedyna na polskim rynku tak kompletna i zaawansowana merytorycznie propozycja edukacyjna zawierająca: przepisy kilku praktycznych eksperymentów, sprzęt i odczynniki dla całej klasy, praktyczny przewodnik dla nauczyciela wraz z kartami pracy uczniów i płytą CD. Nauczyciele w Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej w Heidelbergu podczas warsztatów SFN o ewolucji molekularnej. Zestaw BADAMY DNA umożliwia zapoznanie się z metodami badawczymi wykorzystywanymi w laboratoriach naukowych. Wykonanie doświadczenia pozwala zrozumieć zasady dziedziczenia oraz dostrzec korzyści wynikające z postępów w genetyce. W ciekawy sposób uczeń zaznajamia się z takim zagadnieniami jak: genom człowieka, zapis i realizacja informacji genetycznej, diagnostyka molekularna. Zestaw SŁODKI ŚWIAT ENZYMÓW umożliwia przeprowadzenie trzech niezależnych doświadczeń dotyczących metabolizmu cukrów i właściwości enzymów. Wykonanie doświadczeń pozwala zrozumieć podstawowe procesy życiowe organizmów oraz zaobserwować prawidłowości procesów biologicznych. Doświadczenia z zestawu można wykorzystać podczas nauki w działach: Odżywianie się człowieka oraz Energia i życie. Zestaw TAJEMNICE FOTOSYNTEZY umożliwia przeprowadzenie dwóch niezależnych doświadczeń dotyczących zjawiska fotosyntezy i magazynowania energii przez rośliny. Wykonanie doświadczeń pozwala uczniom w ciekawy sposób poznać procesy dziejące się w komórce roślinnej oraz nauczyć się prawidłowej obserwacji, analizy i interpretacji wyników doświadczenia. Zestaw edukacyjny Badamy DNA, przygotowywany i dystrybuowany do szkół przez SFN, umożliwia przeprowadzenie elektroforezy DNA i analizę dziedziczenia. Oto kilka komentarzy nauczycieli: Kurs jest bardzo potrzebny nauczycielom z dłuższym stażem, bowiem z niektórymi zagadnieniami nie spotkali się podczas swoich studiów lub ich nie pamiętają. Ważne jest także zapoznanie się z nowoczesnym sprzętem laboratoryjnym i aparaturą. Kurs daje możliwość poczucia się młodym, pomysłowym i chętnym do nowych działań, co po latach pracy w szkole (niestety rutyna, a czasem nuda) jest bardzo ważne. Na pewno chciałabym przyjechać ponownie! Na kursie poczułam się bardziej pewna swojej wiedzy i doświadczenia. Poczułam, że nawet mieszkając i ucząc w małym miasteczku mogę zastosować w swej pracy nowoczesne metody, być w miarę na bieżąco. Nasze Projekty Oto wybrane projekty, które realizowaliśmy w trakcie naszej działalności Science of Modern Biology-Exploratory Resources for Biology Teachers and Students ( ), finansowany przez Polski Komitet UNESCO. W ramach projektu powstały unikalne zestawy edukacyjne. Każdy z nich zawiera komplet odczynników i drobny sprzęt laboratoryjny, który umożliwia przeprowadzenie eksperymentów biologicznych w każdej szkole niezależnie od posiadania wyposażonej pracowni przedmiotowej. Uczniowie przy ich pomocy badają: właściwości enzymów, zjawisko fotosyntezy oraz zasady dziedziczenia. Projekty finansowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich przez 3 kolejne lata: Współczesna biologia wyzwaniem dla nauczycieli (2006) Nauczyciel spotyka Naukowca, Naukowiec spotyka Nauczyciela (2007) Uczmy eksperymentować biotechnologia na co dzień (2008) Wszystkie trzy projekty były skierowane do nauczycieli biologii z ośrodków odległych od centrów akademickich z całej Polski. Celem każdego z nich była prezentacja wyników własnych badań naukowców oraz zachęcenie do pracy z uczniami metodą projektów badawczych. 4

5 Volvox innowacyjna sieć wspierająca nauczanie biologii w Europie ( ), finansowany przez Komisję Europejską w ramach 6. Programu Ramowego. W ramach projektu powstały materiały edukacyjne w formie: protokołów doświadczeń, scenariuszy lekcyjnych, modeli, prezentacji multimedialnych, bazy rysunków ilustrujących procesy biologiczne. Wszystko jest dostępne w języku polskim na stronie internetowej /volvox. Celem nadrzędnym projektu było zmotywowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć praktycznych i eksperymentów na lekcjach biologii w szkole. Oblicza współczesnej biologii konferencja dla nauczycieli biologii (2007), finansowany przez Polską Sieć Biologii Molekularnej i Komórkowej. Gościem specjalnym warsztatów był John Schollar (National Centre for Biotechnology Education) z Wielkiej Brytanii, który prowadził praktyczne warsztaty oparte na doświadczeniach wymyślonych dla nauczycieli z Anglii. Nasze Nagrody Podczas sześciu lat pracy nasza działalność została doceniona i nagrodzona dwukrotnie. Otrzymaliśmy tytuł Popularyzatora Roku 2006 w konkursie organizowanym przez Polską Agencję Prasową i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W roku 2007 Polskie Towarzystwo Genetyczne przyznało nam nagrodę za działalność popularyzatorską w latach Strona internetowa prezentująca wolnodostępne materiały edukacyjne europejskiego projektu Volvox: /volvox Nasi Sponsorzy Pomoc sponsorów prywatnych jest nieoceniona, bez ich wsparcia nie byłoby możliwe prowadzenie zajęć laboratoryjnych z użyciem drogich odczynników. W gronie szacownych sponsorów znajdują się: firma ABO Brażyna Boreysza oraz firma A&A Biotechnology z Gdańska. Opracowanie Agnieszka Chołuj i Joanna Lilpop Czasopismo Nature apeluje o zmiany w sposobie edukacji nauk przyrodniczych. Projekt Volvox wymieniony jako przykład dobrych praktyk w Europie. [Nature, May 2008] Instytucje wspierające i organizujące Szkołę Festiwalu NAuki od sześciu lat: Firmy, które wspierają SFN ofiarowując odczynniki do prowadzenia warsztatów Laboratoryjnych: Szkoła Festiwalu Nauki (SFN), ul. Księcia Trojdena 4, Warszawa T: F: E: sfn@iimcb.gov.pl W: Copyright Fundacja BioEdukacji,