Inwestycje w kapitał intelektualny w nowoczesnym przedsibiorstwie z wykorzystaniem metod e-learningowych.

Transkrypt

1 Inwestycje w kapitał intelektualny w nowoczesnym przedsibiorstwie z wykorzystaniem metod e-learningowych. Dorota Bury ComputerLand SA dbury@computerland.pl Wiedza, a nie zasoby materialne licz si dzisiaj najbardziej. Jeszcze do niedawna rozmaite teorie zarzdzania, wskazujc ródła przewagi konkurencyjnej, wskazywały raczej na dostp do kapitału, najnowszych technologii, posiadanie silnej marki. Dzisiaj gwałtownie maleje liczba firm, o których wartoci giełdowej decyduje ich majtek rzeczowy taki jak budynki, grunty, urzdzenia. Przybywa natomiast firm, w których warto majtku rzeczowego stanowi niewielki ułamek wartoci giełdowej. Do takich firm naley m.in. ComputerLand S.A. Co stanowi o wartoci rynkowej firmy? Warto ComputerLand S.A. to wiedza jego pracowników oraz zaufanie akcjonariuszy, e firma bdzie proponowa nowe, poszukiwane przez Klientów rozwizania, usługi i oprogramowanie. Wiedza stanowi zatem swego rodzaju kapitał Spółki. KAPITAŁ INTELEKTUALNY PRZEDSIBIORSTWA Nie kada wiedza jest kapitałem intelektualnym. Pracownik w firmie informatycznej moe by doskonałym pianist, a jednoczenie posiada braki kompetencyjne w zakresie wykonywanych zada, jego wirtuozerski talent, w pracy jest absolutnie nieprzydatny. Podstaw kapitału intelektualnego jest wiedza uyteczna dla firmy. Wiedza, która znajduje si w przedsibiorstwie nabierze cecha kapitału intelektualnego, dopiero wtedy, kiedy bdzie j mona przetwarza i wykorzystywa dla dobra firmy. Najbardziej innowacyjne rozwizanie pracownika pozostanie nieuyteczne dla firmy, jak gra na pianinie, dopóki pozostaje tylko w jego głowie. Analiza wiedzy przydatnej korporacji wykazuje, e 2/3 unikalnych zasobów intelektualnych pozostaje w głowach pracowników. Dlatego włanie do najistotniejszych zagadnie w zarzdzaniu wiedz zalicza si tworzenie i transfer wiedzy. Jak ubra 1

2 w odpowiedni form i efektywnie dystrybuowa ulotn wiedz w postaci dowiadcze? To włanie najwiksze wyzwanie dla menaderów odpowiedzialnych za rozwój i zarzdzanie kapitałem intelektualnym firmy. Zastanówmy si teraz, czy kapitał intelektualny to tylko wiedza i dowiadczenie pracowników, czy te mona wyróni jeszcze inne jego formy lub elementy. FORMY KAPITAŁU INTELEKUALNEGO Inynier, któremu udało si skróci czas cyklu produkcyjnego, wprowadzajc innowacyjne rozwizanie, jest dla swojej firmy niekwestionowanym kapitałem intelektualnym. Moemy wic powiedzie o pierwszej formie kapitału intelektualnego czyli kapitale pracowniczym. Jest to wiedza pracowników dziki której firma rozwija si, tworzc nowe produkty, rozwizania lub wprowadzajc innowacje do procesów biznesowych. Kapitałem pracowniczym nie jest jednak jakakolwiek wiedza i umiejtnoci pracowników, lecz te, które spełniaj kryterium unikalnoci i strategicznego charakteru dla firmy. Oznacza, to, e inne firmy takiej wiedzy i dowiadcze nie posiadaj, oraz e to włanie dziki nim tworzy si warto, za któr Klient chce zapłaci. Zastosowanie tych kryteriów pozwala odpowiedzie na pytanie, którzy pracownicy tworz kapitał intelektualny, a którzy s dla firmy mniej cenni. Drug form kapitału intelektualnego firmy jest kapitał strukturalny. S to formalne rozwizania pozwalajce na zapisanie dowiadcze i wiedzy pracowników w okrelone systemy i procesy, umoliwiajce przepływ wiedzy w organizacji. Aktualnie istnieje wiele systemów pozwalajcych na efektywne gromadzenie, przetwarzanie i udostpnianie wiedzy i informacji. Jednym z systemów wykorzystywanych do tego celu jest system e-learning. Pozwala on na usystematyzowane gromadzenie wiedzy oraz udostpnianie jej pracownikom niezalenie od czasu i miejsca, w którym si znajduj i co istotne, w takiej formie, e moe z niej korzysta cała firma. W przypadku treci dystrybuowanych za pomoc systemu e-learningowego niezwykle istotnym jest by uwzgldniały one problem rezygnacji z nauki, rónice indywidualne w przyswajaniu wiedzy oraz zapewniały aktualne treci w odpowiednim czasie i w odpowiednim zakresie. (zgodnie z zasad just in time, just enough ). Zwikszenie wydajnoci tego kapitału polega na tym, by zgromadzona w systemach i procesach wiedza i dane były dostpne wtedy, kiedy s potrzebne, a nie zasypywały wszystkich i wszdzie. 2

3 Trzeci form kapitału intelektualnego jest kapitał rynkowy. Jest on najbardziej namacalnym elementem kapitału intelektualnego firmy i dotyczy wizi z Klientami. Form tego kapitału jest pozycja firmy w umyle Klientów (marka) oraz ich lojalno. Tak wic kapitału intelektualnego nie mona stworzy opierajc si wyłcznie na jednym z jego elementów. Odseparowanie kapitału pracowniczego, strukturalnego czy rynkowego na pewno nie przyniesie podanych rezultatów. Siła kapitału intelektualnego wynika bowiem z interakcji jego poszczególnych rodzajów. Kapitał pracowniczy potrzebuje kapitału strukturalnego. Geniusz pracujcy w samotnoci i pozbawiony instrumentów przekazywania swojej wiedzy, nikomu nie przyniesie poytku. Podobnie te, trudno budowa kapitał pracowniczy, nie dysponujc efektywnymi narzdziami wspierajcymi ten proces. Kapitał rynkowy take niewiele zdziała w pojedynk. Nawet najlepsza marka sama w sobie nie zapewni sukcesu firmy, jeli pracownicy przestan rozwija si pod wzgldem umiejtnoci, w rezultacie czego produkty oraz rozwizania firmy zostan zdystansowane przez konkurencyjny rynek. E-LEARNING JAKO NARZDZIE ROZWOJU KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO FIRMY W tak przedstawiajcej si perspektywie rozumienia czym jest kapitał intelektualny przedsibiorstwa i jak warto stanowi on w dzisiejszym bardzo konkurencyjnym otoczeniu rynkowym, staje si oczywistym, e o konkurencyjnoci firmy stanowi wykwalifikowani i zmotywowani pracownicy wszystkich szczebli oraz efektywne systemy wspierajce rozwój kompetencji pracowniczych. To pracownicy uywaj informacji, technologii i wiedzy dla budowania długotrwałych i zyskownych relacji z Klientami. W konsekwencji powstaje pytanie, jak powinien by zorganizowany proces zwizany ze szkoleniem pracowników, by zapewniał odpowiedni transfer wiedzy, nie tylko do pracowników, ale take pozwalał na dzielenie si dowiadczeniami, wiedz i wypracowanymi rozwizaniami z innymi pracownikami. Przy tej okazji pojawiaj si take inne niezwykle istotne problemy zwizane z efektywnoci tego procesu, szczególnie wtedy, kiedy w procesie szkoleniowym dominuj formy nauczania zdalnego. 3

4 POTENCJAŁ INTELEKTUALNY COMPUTRELAND S.A. ComputerLand S.A. zatrudnia obecnie ponad 1000 osób i posiada 13 centrów regionalnych w najwaniejszych miastach Polski. Pracownicy firmy to zespół młodych osób, posiadajcych zrónicowane, wszechstronne wykształcenie, zarówno informatyczne, jak ekonomiczne, dziki czemu Firma moe elastycznie reagowa na potrzeby Klientów. W poszczególnych działach i centrach ComputerLand zatrudnionych jest 800 specjalistów zwizanych z realizacja projektów, w tym min. specjalici ds. wdroe, informatycy pełnicy funkcj programistów i projektantów rozwiza informatycznych, biznesowych, analitycy i kierownicy projektów. Dziki takim zasobom firma moe wiadczy swoim Klientom kompleksowe usługi od stworzenia strategii IT, poprzez analiz potrzeb biznesowych, budow rozwizania i jego wdroenie, a po utrzymanie i rozwój systemu. Zarzdzanie takim kapitałem intelektualnym stanowi dla kadry menaderskiej prawdziwe wyzwanie. Wykorzystanie rozwiza e-learningowych w ComputerLand S.A. wspiera ten proces przede wszystkim w zakresie monitorowania poziomu kwalifakcji pracowników oraz dbania o ich cigły rozwój na poziomie wiatowych standardów. Rozwizanie e-learning traktowane jest w ComputerLand jako model nauczania wykorzystujcy technologi do tworzenia, dystrybucji i dostarczania danych, informacji, szkole oraz wiedzy w celu podniesienia efektywnoci pracy oraz działa firmy. W ten sposób wyeksponowane zostaj cele biznesowe, które maj spełnia treci dostarczane w ramach szkole e-learningowych, a tym samym kryteria efektywnoci tych materiałów. Nauczanie na odległo (e-learning) ma wiele zalet, które s powszechnie znane min. moliwo szkolenia duych, rozproszonych grup pracowników w jednym czasie, standaryzacja jakoci przekazywanej wiedzy, moliwo szybkiej aktualizacji wiedzy, redukcja kosztów, etc. Ma równie wiele ogranicze. Najistotniejszym z nich nie jest, jak by si mogło wydawa, problem z infrastruktur (przepustowo sieci) lecz problem rezygnacji z nauki. Kursant uczestniczc w tradycyjnym szkoleniu, nawet wtedy, kiedy jest ono dla niego bardzo nudne, nie opuszcza tak po prostu sali szkoleniowej i wraca do swojego miejsca pracy czy zaj. W szkoleniach e-learning jest to bardzo proste. Kursant zamyka kurs jednym klikniciem myszki. 4

5 E-LEARNING W COMPUTERLAND S.A. Pocztki e-learningu w ComputerLand to przełom 2000/2001 roku. Wtedy powstały pierwsze kursy e-learningowe dla Menaderów Klienta obejmujce zagadnienia procesu sprzeday i sztuki prezentacji. W kolejnych latach firma coraz czciej i chtniej wykorzystywała t form nauczania budujc kolejne pakiety kursów dotyczce najistotniejszych obszarów kompetencyjnych tj. zarzdzanie, sprzeda, jako. ComputerLand posiada certyfikat ISO 9001 w zakresie projektowania, budowy i integracji sieci komputerowych wraz z niezbdnym wyposaeniem oraz wiadczenia usług serwisowych od 1996 roku. W 2001 roku zakres certyfikatu został rozszerzony o projektowanie, produkcj, kastomizacj, testowanie, wdraanie i serwisowanie oprogramowania własnego i aplikacji Oracle. Realizacja tego projektu wymagała przeprowadzenia szeregu akcji szkoleniowych obejmujcych prawie 2/3 wszystkich pracowników Firmy. W ramach projektu powstał pakiet szkole elektronicznych obejmujcych zagadnienia Systemu Jakoci w ComputerLand. Szkolenia te s regularnie aktualizowane, wraz z udoskonalaniem procesów objtych w Firmie Systemem Jakoci. Kursy, po kadej zmianie udostpniane s jako obligatoryjne, dla grupy pracowników, której zmiany dotycz. Realizacja kursu zakoczona jest egzaminem, potwierdzajcym wzrost krzywej uczenia si pracowników. Take nowi pracownicy w Firmie przechodz kursy wprowadzajce do pracy oraz podstawowy kurs BHP, korzystajc ze zdalnych metod nauczania. Przygotowanie tych kursów wymagało zgromadzenia wiedzy z rónych obszarów i Działów Firmy m.in. bezpieczestwa informacji i ochrony danych w ComputerLand, organizacji i zarzdzania, administracji, IT. Dostpno kursów na platformie e-learningowej powoduje, e czas potrzebny na adaptacj i wprowadzenie do Firmy nowego pracownika, skrócił si do niezbdnego minimum, dziki czemu wydłua si czas jego efektywnej pracy. Wdroenie systemu ocen okresowych 360jako jednego z istotniejszych procesów zwizanych z zarzdzaniem kapitałem pracowniczym w ComputerLand wymagało wykorzystania interaktywnych i multimedialnych form nauczania. Kompleksowe przygotowanie kadry menaderskiej oraz pracowników do oceny okresowej to jeden z kluczowych czynników powodzenia tego procesu a tym samym realizacji jego celów biznesowych dbanie o najwysz jako kwalifikacji i kompetencji pracowniczych. Na potrzeby tego szkolenia opracowane zostały materiały szkoleniowe w technologii e-learning oraz egzamin. Ciekawym uzupełnieniem szkolenia był autorski film szkoleniowy, który został zrealizowany w oparciu o rzeczywiste, pochodzce z pracy w dziale serwisu, przykłady 5

6 z zakresu oceny okresowej. Film składał si z dwóch czci: prawidłowo i nieprawidłowo przeprowadzonej rozmowy oceniajcej. Z bezporedniej relacji odbiorców szkole, wynikało, e wykorzystanie naturalnych sytuacji, zwizanych z treci szkolenia, w istotny sposób podnosi efektywno szkole e-learning. Realizacja kadego z wymienionych wyej projektów wykorzystujcych nauczanie zdalne jako form budowania wiedzy i umiejtnoci, wymagała od zespołu realizujcego znalezienia odpowiedzi na m.in. nastpujce pytania: W jaki sposób zachca do nauki ludzi, którzy posiadaj wszechstronne wykształcenie, ukoczyli róne typy szkół i kursów i s bardziej zorientowani na proces pracy ni uczenia si? W jaki sposób dostarcza wiedz osobom, które posiadaj róne style uczenia si oraz preferuj róne kanały komunikacji (wzrokowcy, słuchowcy, kinestetycy)? W jaki sposób budowa materiały nauczania, by realizowały okrelone dla nich cele edukacyjne, a ty samym cele biznesowe, zapewniajc wykorzystanie wiedzy zdobytej w szkoleniach w praktyce? Pytania te stawały si tym bardziej istotne, e przygotowania materiałów szkoleniowych w technologii e-learning, zbierajcych wiedz i dowiadczenia organizacji, było dla Firmy konkretnym kosztem do poniesienia. Rozwizywanie tych kwestii przeniesiono na płaszczyzn dydaktyki kursów e-learningowych przygotowywanych dla pracowników Firmy. W rozwoju i doskonalenie materiału nauczania akcent połoona na budowanie treci zgodnie z metodyk uczenia si ludzi dorosłych, z uwzgldnieniem specyfiki nauczania zdalnego. Przygotowywane kursy oparte s na rónych konceptach dydaktycznych. Kady z wykorzystywanych konceptów dydaktyczny był odpowiednio dobierany dla celów kursów. Przykładowo, dla kursów przygotowujcych do realizacji okresowych ocen pracowników wykorzystano koncepcj dydaktyczna opart na wielu ciekach nauczania. Kurs składa si z szeregu elementów (scen, wicze, zada, case studies), po których uczcy si przechodzi, samodzielnie dokonujc wyboru. W miar budowania dowiadczenia opartego na własnych wyborach, kursant otrzymuje odpowiedni zasób teorii, pozwalajcej mu na zrozumienie zagadnie bdcych przedmiotem szkolenia. 6

7 Rys. 1 Koncept dydaktyczny oparty na ciece decyzyjnej. WICZENIA TEORIA SCENKA Podsumownie i komentarz dot. wyborów dokonanych przez uytkownika EGZAMIN Budujc kursy e-learning dla pracowników ComputerLand S.A. przyjto, e skuteczno kursów w duej mierze pochodzi ze sposobu, w jaki przekazuj one wiedz i umiejtnoci. W zwizku z tym, kursy e-learning wykorzystywane dla szkolenia pracowników ComputerLand spełniaj m.in. nastpujce załoenia metodyczne: E-szkolenie umoliwia aktywne działanie uczcego si w taki sposób, e moe on aktywnie działa i uczy si obserwujc skutki swojego działania; Materiał szkoleniowy jest zorganizowany w taki sposób by umoliwi pracownikom studiowanie przekazywanych informacji poprzez bezporednie dokonywanie wyborów i podejmowanie decyzji, z wykorzystaniem informacji i wiedzy zdobytych w trakcie szkolenia. Zrozumienie nauczanego materiału jest weryfikowane poprzez odpowiednio skonstruowane zadania i wiczenia. Informacja zwrotna jest kompleksowa. Oprócz informacji o poprawnoci odpowiedzi zawiera równie 7

8 rozszerzone wyjanienia lub odnoniki do odpowiednich czci szkolenia lub materiałów uzupełniajcych. Konstrukcja szkolenia pozwalała na bezporedni interakcj z materiałem szkoleniowym poprzez włczanie, uruchamianie, przeciganie, łczenie. E-szkolenie pozwala na refleksj nad posiadan i budowan wiedz oraz wskazuje metody nabycia nowej wiedzy; Aktywizowanie przedwiedzy z zakresu przedmiotu kursu u osób realizujcych szkolenie, pozwala na identyfikacj ich dotychczasowych przekona, sdów i zachowa oraz konfrontacj z oczekiwanymi schematami zachowa. Stopniowe budowanie właciwych schematów poznawczych (np. schemat rozmowy oceniajcej kompetencje) pozwala na kształtowanie umiejtnoci. Informacja zwrotna na temat osiganych wyników w nauce pozwala pracownikowi na kontrolowanie własnego procesu uczenia si. Samoobserwacja pełni w kursie nie tylko funkcj informacyjn, ale dodatkowo działa jako czynnik motywacyjny. Biecej kontroli własnych postpów w nauce sprzyja: test wstpny, testy pojawiajce si w toku realizacji lekcji, test kocowy lekcji oraz egzamin. E-szkolenie podaje opisow i wyczerpujc informacj zwrotn; wiczenia, testy i zadania opatrzone s standardow informacj na temat poprawnoci wykonania zadania lub udzielonej odpowiedzi. Ponadto w oddzielnym ekranie z komentarzem przedstawione jest uzasadnienie poprawnej odpowiedzi oraz konsekwencje odpowiedzi negatywnej (w rozumieniu konsekwencja okrelonego działania). Ponadto w komentarzach w ramach informacji zwrotnych uwzgldniane s take okolicznoci (kontekst) w którym zdaniem lub wiczeniem symulowane było dane zachowanie. W ten sposób pracownik moe zauway, w jakich okolicznociach efekty jego zachowania s lepsze, a nad czym jeszcze powinien popracowa. E-szkolenie pozwala uczcemu si na wybór optymalnej metody uczenia si; Szkolenie zorganizowane jest w taki sposób by uwzgldnia indywidualne style uczenia si. Materiał tekstowy opatrzony jest schematami, rysunkami (przedstawieniami obrazowymi), dodatkowo, do szkolenia dołczone s materiały uzupełniajce (wiedza kontekstowa) zgromadzone w przyborniku i dostpne dla zainteresowanych za pomoc linków. Szkolenie posiada take funkcj włczania i wyłczania dwiku. Te elementy pozwalaj pracownikowi skoncentrowa si na preferowanym sposobie odbioru informacji (min. wzrokowcy/słuchowcy). Szkolenie wyposaone jest w nagranie lektora, który odczytuje główne treci szkoleniowe. Dodatkowo, szkolenie umoliwia realizacj indywidualnej cieki uczenia si. cieka ta jest okrelana na pocztku szkolenia, na podstawie testu wstpnego. 8

9 Informacje s podawana w jasnej i czytelnej sekwencji, włczajc wprowadzenie, rozwinicie i podsumowanie; Cało materiału szkoleniowego jest podzielona na odpowiednio małe, logiczne elementy. Za kryterium podziału stosuje si cele szkoleniowe. Taki podział materiału ułatwi take realizacj indywidualnej cieki szkolenia. Podstawowymi logicznymi jednostkami szkolenia zwykle s lekcje. Stanowi one zamknit cało i dotycz jednego zagadnienia, zgodnie z opracowan map szkole. Pocztkowe ekrany nauki w lekcji zwykle wprowadzaj do zagadnienia, w dalszych ekranach rozwijana jest wiedza szczegółowa, zgodnie z zaplanowanymi celami szkolenia. Lekcj koczy podsumowanie w postaci zebranych najistotniejszych tez lekcji oraz testu kocowego lekcji. Kluczowe informacje s wyrónione; Kluczowe dla omawianych zagadnie informacje i wiedza s wyrónione poprzez: Zwrócenie na nie szczególnej uwagi przy uyciu rodków preinstruktaowych (test wstpny, wprowadzenie) Zebranie kluczowych poj w postaci Leksykonu Graficzne wyrónienie kluczowych informacji w treci szkolenia Test kocowy lekcji - dotyczy sprawdzenia zrozumienia i opanowania kluczowych informacji i wiedzy. Nawigacja po e-szkoleniu jest spójna i czytelna; Opracowanie przyjaznego rodowiska szkoleniowego to bardzo wany element, szczególnie w kontekcie rónic w biegłoci w obsłudze komputera oraz rónych postaw wobec szkole e-learningowych wród odbiorców szkole. Zakłada si, e nawigacja po rodowisku szkolenia powinna by intuicyjna, zarówno ze wzgldu na lokalizacj przycisków nawigacyjnych jak i graficzn form uytych piktogramów. Dla wywoływania elementów kontekstowych z ekranu nauki, np. poj leksykalnych w kursach stosuje si tradycyjne linki Internetowe. Zapewnienie komfortu korzystania z funkcjonalnoci rodowiska szkoleniowego pozwala na obnienie napicia w nowej sytuacji. E-szkolenie posiada funkcje dostarczania wysokiej jakoci pomocy; rodowisko szkolenia jest wyposaone w moduł Pomoc uruchamiany z dedykowanego przycisku. Przycisk ten jest dostpny na kadym etapie realizacji szkolenia. Pomoc zawiera wyczerpujcy instrukta, w jaki sposób korzysta z pełnej funkcjonalnoci szkolenia. By zapewni dodatkowe wsparcie odbiorcom szkole, wykorzystuje si w rodowisku szkoleniowym dodatkowe funkcjonalnoci, m.in.: Leksykon zbiór definicji poj (niekiedy ilustrowanych) pojawiajcych si w szkoleniu oraz zwizanych z zakresem kursu. Indeksy materiał szkoleniowy zebrany w postaci tematycznych indeksów 9

10 Literatura zbiór literatury zalecanej, jako dodatkowa, uzupełniajca. Przybornik zbiór arkuszy, formularzy, schematów, opisów przykładów i innych narzdzi moliwych do wykorzystania przez uczcego si w praktyce. Zapytaj Eksperta wprowadzenie osoby Eksperta wraz z podanym adresem mailowym do korespondencji i czasem odpowiedzi na maile. Ta moliwo pozwala uzyska osobie uczcej si odpowiedzi na pytania, które by moe pojawi si w trakcie szkolenia oraz bdzie elementem minimalizujcym poczucie wyobcowania w procesie szkolenia. Dodatkowo, na zakoczenie e-szkolenia realizowane s na platformie LMS chat oraz lista dyskusyjna dla uczestników szkolenia. W ten sposób, wykorzystujc mechanizmy uczenia si ludzi dorosłych, dostosowane do organizacji treci narzuconej przez graficzny interfejs ekranu nauki, wiedza pracowników jest kapitalizowana oraz dostarczana, w celu efektywnego jej wykorzystania przez pracowników Firmy. PODSUMOWANIE Rozwizanie e-learningowe wykorzystywane w ComputerLand S.A. w swoim załoeniu nie ma za zadanie zastpi całego systemu zarzdzania wiedz i kapitałem intelektualnym Firmy. Stanowi ono jednak bardzo wany element tego procesu. Gromadzenie wiedzy rozproszonej w organizacji, kodyfikowanie jej i udostpnianie pracownikom w postaci materiałów e-learningowych, w dogodnym dla nich czasie i w zindywidualizowany sposób, to istotny element budowania kapitału strukturalnego firmy. W ten sposób najcenniejsza dla Firmy wiedza, która powstaje w organizacji pozostaje w niej i jest ponownie wykorzystana, niezalenie od fluktuacji personelu. Z drugiej strony o skutecznoci materiałów e-learningowych wykorzystywanych w procesie szkoleniowym decyduje ich warto dydaktyczna. Zespoły projektowe ComputerLand, budujc kolejne kursy, przywizuj bardzo du uwag do metod edukacyjnych wykorzystywanych w kursach. Atrakcyjno kursu i jego edukacyjna nono decyduj o skutecznoci wykorzystania tej formy transferu wiedzy w organizacji. Dobór rodków i narzdzi dydaktycznych w duej mierze dyktowany jest tematyk szkolenia oraz profilem docelowej grupy odbiorców kursów. Spełnienie tych załoe jest niezwykle istotne w wykorzystaniu narzdzi e-learningowych w budowaniu kapitału intelektualnego uczcej si organizacji. 10