WYNAGRODZENIA 2013 ZMIANY W ZASADACH WYLICZANIA

Transkrypt

1 E-PORADNIK WYNAGRODZENIA 2013 ZMIANY W ZASADACH WYLICZANIA

2 Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy Część I: Paweł Ziółkowski, Agnieszka Rosa Część II: Ewa Drzewiecka, Małgorzata Mrzygłód, Paulina Zawadzka-Filipczyk, Małgorzata Skibińska, Jarosław Masłowski, Barbara Tomaszewska, Małgorzata Kozłowska, Magdalena Barbara Rycak, Joanna Kaleta, Redaktor merytoryczny Sylwia Gołaś-Olszak Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. Szanujmy prawo i cudzą własność. Więcej na Polska Izba Książki Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2013 ISBN (e-book PDF): Wydane przez: Wolters Kluwer Polska SA Warszawa, ul. Płocka 5a tel , fax ksiazki@wolterskluwer.pl księgarnia internetowa

3 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 5 Część I Wynagrodzenia 2013 zmiany w zasadach naliczania Zmiany w zasadach wyliczania wynagrodzeń w 2013 r Zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego Maksymalna wysokość odprawy Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego Dodatek za pracę w nocy Wybrane zmiany w podatku od osób fizycznych w 2013 r Zmiany w wysokości składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Wskaźnik do wyliczenia ekwiwalentu za urlop w 2013 r PESEL zamiast NIP Wyższa płaca minimalna, wyższe świadczenia dla zatrudnionych i koszty dla pracodawców Część II Wynagrodzenia 2013 w pytaniach i odpowiedziach Czy pracownikowi należy wyrównać wynagrodzenie do wysokości minimalnego? Jak naliczyć pracownikowi wynagrodzenie, aby osiągnąć poziom wynagrodzenia minimalnego? Jakie wynagrodzenie można wypłacić pracownikowi, który podejmuje swoją pierwsza pracę? W jakiej sytuacji można wypłacić pracownikowi wynagrodzenie niższe niż minimalne? W jaki sposób zawrzeć w umowie o pracę informację o minimalnym wynagrodzeniu, aby w przyszłych latach nie było konieczności wystawiania aneksów? Jak ustalić wysokość wynagrodzenia chorobowego, gdy wynagrodzenie pracownika jest minimalne?... 25

4 4 SPIS TREŚCI 7. Jak rozliczyć wynagrodzenie pracownika, który w danym miesiącu miał urlop bezpłatny i zwolnienie lekarskie? Kiedy należy ponownie ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego? Jak obliczyć nagrodę uznaniową, pomniejszaną o wskaźnik nieobecności? Kiedy pracodawca powinien wypłacić dodatek za pracę w nocy? Kiedy należy wypłacić ekwiwalent urlopowy pracownikowi? Jak rozliczać przejazdy służbowe pracowników?... 37

5 WYKAZ SKRÓTÓW k.p. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) o.p. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. Nr 749 z późn. zm.) r.s.u.w.p. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 289 z późn. zm.) r.u.u.w. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.) r.w.m.w. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2012 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r. (Dz. U. poz. 1026) r.w.s.u.e.r. rozporządzeni Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz z późn. zm.) u.m.w.p. ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz z późn. zm.) u.p.d.o.f. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.)

6 6 WYKAZ SKRÓTÓW u.s.u.s. ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz z późn. zm.) u.s.z.r.p. ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) u.ś.p. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512) u.z.g. ustawia z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.)

7 Część I WYNAGRODZENIA 2013 ZMIANY W ZASADACH NALICZANIA 1. Zmiany w zasadach wyliczania wynagrodzeń w 2013 r. Komentarz omawia zmiany wysokości wynagrodzeń pracowniczych. Zmiany te obejmują wysokość wynagrodzenia minimalnego i składników wynagrodzeń obliczanych proporcjonalnie do tego wynagrodzenia (m.in. odprawy czy dodatku za pracę w nocy) Zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego Przepis art. 6 ust. 1 u.m.w.p., stanowi, że wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Od tej zasady przewidziany jest jednak wyjątek wysokość wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy, nie może być niższa niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do okresu tego wlicza się wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyłączeniem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Zgodnie z r.w.m.w. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1600 zł. W porównaniu z 2012 r. oznacza to wzrost o 100 zł. Odpowiednio kwota ta, wynosi 1280 zł w pierwszym roku pracy (80%*1600 zł). W 2012 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 1500 zł, a w pierwszym roku pracy 1200 zł.

8 8 CZĘŚĆ I Zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego ma zasadnicze znaczenie dla tych pracodawców, u których wynagrodzenia nie przekraczają minimum oraz tych, którzy w regulaminach wynagradzania określili wysokość danych składników wynagrodzenia w odniesieniu do kwoty wynagrodzenia minimalnego. Wzrost tego wynagrodzenia spowoduje u nich konieczność zwiększenia wartości wypłat. Zwiększeniu ulega kwota wolna od potrąceń. Na podstawie art k.p., wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości: 1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne; 2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi; 3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p. Przepisy powyższe nie uwzględniają składek na ubezpieczenie zdrowotne, ale doktryna jednolicie stwierdza, że składki te również należy uwzględniać przy określaniu kwoty wolnej od potrąceń. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone powyżej ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Należności inne niż wymienione w art k.p. mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. W przypadku zgody wyrażonej na piśmie wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości: 1) określonej w art pkt 1 k.p. przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy; 2) 80% kwoty określonej w art pkt 1 k.p. przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1 zob. art k.p. Kwota wolna od potrąceń zależy od kilku czynników (np. kosztów uzyskania lub złożenia przez pracownika PIT-2). Kwota ta, wynosi zazwyczaj 1181,38 zł przy kosztach zwykłych oraz 1186,38 zł przy podwyższonych (w obu przypad-

9 WYNAGRODZENIA 2013 ZMIANY W ZASADACH NALICZANIA 9 kach z uwzględnieniem kwoty wolnej w przypadku ustalania kwoty wolnej od potrąceń w mniejszej kwocie stawki procentowe należy zatem stosować do powyższych kwot 80% tej kwoty stanowi odpowiednio 945,10 zł lub 949,10 zł) Maksymalna wysokość odprawy Pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników musi wypłacić zwalnianym pracownikom odprawy, jeśli są spełnione przesłanki określone w u.z.g. Przepis art. 8 ust. 1 u.z.g stanowi, że pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: 1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata; 2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat; 3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Maksymalna kwota odprawy, która przysługuje zwalnianemu pracownikowi wynosi od 1 stycznia 2013 r zł (w 2012 r zł). Należy podkreślić, iż powyższe nie stanowi zakazu wypłaty świadczeń w wyższej kwocie. Powoduje jednakże, że w przypadku przekroczenia limitu nadwyżki nie można traktować jako odprawy, więc można spotkać się z poglądem, iż należy ją chociażby ozusować. Warto jednak zwrócić uwagę, iż zgodnie z inną interpretacją, jeżeli pracodawca wypłaci odprawę w kwocie przekraczającej limit, to tak naprawdę mamy do czynienia z dwiema odprawami (ustawową i umowną), a skoro obie są związane z ustaniem zatrudnienia, to korzystają ze zwolnienia od składek ZUS. Ostatnimi czasy, ten drugi pogląd zyskuje przewagę.