Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej

Transkrypt

1 Józef Misala b Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej B Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2011

2 Spis treści Wstęp 9 _J Zarys rozwoju teorii i polityki konkurencyjności międzynarodowej Podstawowe wnioski z historii gospodarczej świata Konkurowanie w skali międzynarodowej w świetle ważniejszych hipotez i teorii handlu międzynarodowego Teoretyczne podstawy międzynarodowej wymiany czynników wytwórczych i konkurencyjność międzynarodowa Konkurowanie w skali międzynarodowej w świetle teorii lokalizacji działalności gospodarczej w świecie Teoretyczne podstawy wzrostu gospodarczego i konkurencyjność międzynarodowa Podsumowanie 60 Współczesne ujęcia istoty gospodarki narodowej Definicje gospodarki narodowej i pojęć pokrewnych Przegląd definicji syntetycznych Przegląd definicji wieloczłonowych Ogólna ocena i wstępne wnioski Międzynarodowa zdolność konkurencyjna, międzynarodowa konkurencyjność i międzynarodowa pozycja konkurencyjna 77

3 6 Spis treści Międzynarodowa zdolność konkurencyjna Międzynarodowa konkurencyjność sensu stricto Międzynarodowa pozycja konkurencyjna Podstawowe zależności między kształtowaniem się międzynarodowej zdolności konkurencyjnej, oraz międzynarodowej pozycji konkurencyjnej gospodarki narodowej Podsumowanie 83 Czynniki determinujące kształtowanie się międzynarodowej zdolności konkurencyjnej i gospodarki narodowej Kryteria podziału czynników i ich wstępna specyfikacja Czynniki determinujące kształtowanie się międzynarodowej zdolności konkurencyjnej Czynniki zależne i niezależne od analizowanego kraju Czynniki podażowe, popytowe i podażowo-popytowe Czynniki ujmowane w sposób eklektyczny Czynniki ujawniające się w sferze realnej oraz w sferze regulacji Czynniki syntetyczne jako informacje dla polityków gospodarczych Czynniki determinujące kształtowanie się sensu stricto Istota problemu Rodzaje czynników i ich ogólna ocena Kluczowe znaczenie sprawności systemu gospodarczego System gospodarczy oraz kształtowanie się narodowych przewag komparatywnych i konkurencyjnych Podsumowanie Sposoby mierzenia konkurencyjności międzynarodowej Uwagi wstępne Pomiar międzynarodowej zdolności konkurencyjnej Mierniki i metody pomiaru sensu stricto Mierniki poziomu systemowej Mierniki i metody analizy poziomu realnych zdolności gospodarki narodowej do konkurowania w skali międzynarodowej 147

4 Spis treści 4.4. Mierniki i metody pomiaru międzynarodowej pozycji konkurencyjnej Wstępna ocena mierników i metod oraz zarys problemów do rozwiązania 185 Podstawowe modele analizy przewag komparatywnych i konkurencyjnych Zarys rozwoju zasady Ricardo i możliwości pomiaru skutków jej stosowania Model przewag komparatywnych typu ricardiańskiego Guzka Model przewag komparatywnych Griesa-Hentschela-Wiggera oraz jego rozwinięcia Model przewag komparatywnych i konkurencyjnych Ezeali-Harrisona Model przewag komparatywnych i konkurencyjnych Siggela Podsumowanie 202 Konkurencyjność międzynarodowa oraz procesy zbieżności i rozbieżności gospodarczej Istota problemu i zarys prób jego rozwiązywania w literaturze fachowej Definicje międzynarodowej zbieżności i rozbieżności gospodarczej oraz podstawowe sposoby ich pomiaru Charakter wzrostu gospodarczego i możliwości zbieżności realnej w świetle współczesnego dorobku teoretycznego Podstawowe zagadnienia procesów zbieżności i rozbieżności gospodarczej w ujęciu przestrzennym Znaczenie zbieżności systemowej 221 Podstawowe problemy kształtowania w okresie transformacji systemowej Główne różnice między gospodarką wolnorynkową i gospodarką centralnie planowaną oraz najważniejsze implikacje Mechanizmy kształtowania oraz rozwoju powiązań zewnętrznych w gospodarce wolnorynkowej i centralnie planowanej Strategie realizacji procesu transformacji Strategia szokowa 230

5 8 Spis treści Strategia stopniowego przechodzenia Strategie transformacji mechanizmów rozwoju powiązań zewnętrznych Strategia szokowa Strategia powolnego otwierania gospodarki Realizacja procesów dostosowawczych i regionalnej integracji gospodarczej jako wyzwanie rozwojowe Istota regionalnej integracji gospodarczej oraz teoretyczne uwarunkowania jej skutecznego rozwoju..\ Instytucjonalne formy regionalnych ugrupowań integracyjnych oraz teoretyczne korzyści z regionalnej integracji i funkcjonowania mechanizmów dostosowawczych Metody realizacji poszczególnych form instytucjonalnych integracji regionalnej Procesy dostosowawcze do regionalnej integracji gospodarczej w okresie transformacji jako rozszerzenie procesu zmian instytucjonalnych Transformacja systemowa jako przesłanka budowy gospodarki konkurencyjnej w skali międzynarodowej. 255 Polityka kształtowania gospodarki narodowej Zewnętrzne ograniczenia prowadzenia suwerennej polityki gospodarczej w warunkach współczesnej gospodarki światowej Istota i cele narodowej polityki gospodarczej Instrumenty krajowej polityki gospodarczej Istota oraz instrumenty i środki zagranicznej polityki ekonomicznej Zagraniczna polityka ekonomiczna jako część składowa krajowej polityki gospodarczej i polityki sensu largo Instrumenty makroekonomiczne zagranicznej polityki ekonomicznej Sfery bezpośredniego oddziaływania krajowych władz gospodarczych oraz instrumenty mikroekonomiczne zagranicznej polityki ekonomicznej Współczesne koncepcje kształtowania gospodarki narodowej Koncepcja strategicznej polityki handlowej Koncepcja zlokalizowanego konkurowania i konkurencyjności międzynarodowej Uwagi końcowe... ; 285 Bibliografia 289