Andrzej Karpmski V UNIA EUROPEJSKA - POLSKA DYLEMATY PRZYSZŁOŚCI. Warszawa 1998

Transkrypt

1 A- Andrzej Karpmski V UNIA EUROPEJSKA - POLSKA DYLEMATY PRZYSZŁOŚCI Warszawa 1998

2 SPIS TREŚCI Przedmowa 12 Od autora 13 Rozdział I. Czy i jak można zdynamizować rozwój Europy Główne przejawy słabości współczesnej Europy Przemysły, w których przoduje Europa Potrzeba europejskiej polityki strukturalnej Najbardziej prawdopodobne zastrzeżenia przeciwników Cele i założenia europejskiej restrukturyzacji Strukturalne wyzwania przyszłości w świetle prognoz światowych Inne atuty Europy Polska czynnikiem prodynamizacyjnym w zjednoczonej Europie 43 Rozdział II. Jak maksymalizować korzyści i minimalizować zagrożenia w procesie integracji Polski z Unią Europejską Historyczne szansę wejścia do Unii Główne korzyści z wejścia do Unii Globalizacja a integracja z Unią Europejską Specyficzne problemy okresu przejściowego Zagrożenia dla producentów krajowych w warunkach pełnego otwarcia rynku Sytuacja na rynku pracy Rolnictwo w obliczu integracji Zagrożenia dla nauki i zaplecza badawczo-rozwojowego Konsekwencje dla struktury gospodarczej Polski.. 70

3 8 10. Główne kierunki wykorzystania szans i minimalizacji zagrożeń Kluczowa rola aktywnej polityki przemysłowej Rozdział III. Sterować czy nie sterować napływem kapitału zagranicznego - szansę i niebezpieczeństwa Główne kierunki angażowania się kapitału zagranicznego w przemysł w Polsce 91 a) "Penetracja importowa" rynku dóbr przemysłowych w Polsce 92 b) "Internacjonalizacja" produkcji 100 c) Rola kapitału zagranicznego w inwestycjach Pozytywne konsekwencje działania kapitału zagranicznego w Polsce 109 a) Kapitał zagraniczny szansą rozwoju kraju 109 b) Zasilanie gospodarki polskiej w kapitał 110 c) Nowe miejsca pracy 110 d) Unowocześnienie struktury sprzedaży na rynku wewnętrznym 111 e) Unowocześnienie technologii i asortymentu wyrobów 112 f) Upowszechnienie nowoczesnych metod zarządzania 113 g) Wzrost wydajności pracy 114 h) Dynamizująca wzrost produkcji rola kapitału zagranicznego i) Socjologiczne paradoksy w społecznej ocenie działania kapitału zagranicznego 115 j) Próba reasumpcji Zjawiska i tendencje kontrowersyjne i niekorzystne w działaniach kapitału zagranicznego w Polsce 116 a) Tendencje do "uwsteczniania się" struktury produkcji 116

4 b) Regres w produkcji finalnej 118 c) Pogorszenie się struktury eksportu 118 d) Zagrożenia w bilansie płatniczym 120 e) Regres zaplecza badawczo-rozwoj owego 121 f) Opóźnienia w realizacji zobowiązań inwestycyjnych przez część inwestorów zagranicznych Wnioski na przyszłość 123 Rozdział IV. Dziesięć węzłowych problemów i dylematów rozwoju Polski w najbliższym 15-leciu Spełnienie wymogów integracji z Unią Europejską Zapewnienie międzynarodowej konkurencyjności naszej gospodarki Modernizacja struktury gospodarczej Polski Niedopuszczenie do wzrostu bezrobocia Podniesienie poziomu edukacji społeczeństwa do standardów Unii Europejskiej Osiągnięcie europejskich standardów przeciętnego trwania życia człowieka Niedopuszczenie do pogorszenia stanu środowiska naturalnego i przejście do ekorozwoju Proinwestycyjne przestawienie podziału dochodu narodowego Dostosowanie społeczeństwa do wymogów cywilizacji informacyjnej Pogodzenie postępu gospodarczego ze społecznym Europa nie zaczeka. Polska na tle Unii w roku

5 Rozdział V. Czy Polskę stać na rozwój przemysłów wysokiej techniki? Historia jednego sporu Co to są przemysły wysokiej techniki Rola przemysłów wysokiej techniki w gospodarce światowej Rola przemysłów wysokiej techniki w Polsce Argumenty sceptyków co do możliwości ich rozwoju w Polsce Argumenty zwolenników ich rozwoju w Polsce Konsekwencje rezygnacji z rozwoju tych przemysłów w Polsce Ogólna ocena dyskusji i sporu Przyszłość tych przemysłów w Polsce Próba reasumpcji 179 Rozdział VI. Czy koniec pracy - perspektywy rynku pracy w Polsce w okresie do roku Spór o przyszłość pracy Specyfika sytuacji w Polsce Najbardziej prawdopodobne zmiany w poziomie i strukturze zatrudnienia w Polsce do roku Procesy dostosowawcze w zatrudnieniu - kierunki przemieszczeń zasobów pracy Obszary, które wchłaniać będą przyrost podaży pracy Obszary najbardziej zagrożone redukcją zatrudnienia Generalne wnioski dla polityki zatrudnienia Kierunki walki z bezrobociem

6 Rozdział VII. Rola przemysłu w społeczeństwie cywilizacji informacyjnej Koniec ery przemysłowej czy koniec przemysłu O potrzebie nowej interpretacji pojęcia "dezindustrializacja Rola przemysłu w roku trzy typy krajów Kierunki przekształceń struktury przemysłu przyszłości Inny przemysł, ale nadal przemysł 223 Rozdział VIII. Doświadczenia 30-lecia Komitetu Prognoz Polskiej Akademii Nauk Prognozowanie w świetle krytyki naukowej Naukowa krytyka - dynamiczna praktyka - rozbieżność tendencji U źródeł rozbieżności między teorią a praktyką Nowa doktryna i podejście do studiów nad przyszłością Kariera studiów strategicznych nad przyszłością Pozytywne doświadczenia Komitetu Prognoz PAN - siedem elementów trwałego dorobku Niespełnione wzajemne oczekiwania oraz pretensje 239 Rozdział IX. Najważniejsze dwa wspólne dylematy Polski i Europy Sprzeczność pomiędzy potrzebą wzrostu gospodarczego a jego konsekwencjami ekologicznymi i społecznymi Sprzeczność pomiędzy koniecznością imitacji a potrzebą innowacji 249 Concise Abstract