Rok akademicki: 2016/2017 Kod: BGG GG-s Punkty ECTS: 2. Kierunek: Górnictwo i Geologia Specjalność: Geologia górnicza

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Surowce balneologiczne i ich ochrona Rok akademicki: 2016/2017 Kod: BGG GG-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Górnictwo i Geologia Specjalność: Geologia górnicza Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr hab. inż. Rajchel Lucyna (rajchel@geolog.geol.agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr hab. inż. Rajchel Lucyna (rajchel@geolog.geol.agh.edu.pl) Krótka charakterystyka modułu Moduł dotyczy występowania, genezy, ochrony i wykorzystania surowców Do surowców balneologicznych należą: wody mineralne, wody lecznicze, wody termalne, gazy lecznicze oraz peloidy. Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student zna, umie i potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące surowców balneologicznych, wód:mineralnych, leczniczych i termalnych, oraz peloidów (błot leczniczych) i gazów leczniczych (CO2, H2S i Rn) GG2A_W01 M_W002 Student ma wiedzę w zakresie budowy geologicznej Polski i na podstawie kryteriów geologiczno-strukturalnych potrafi scharakteryzować regiony występowania poszczególnych surowców balneologicznych i je uzasadnić GG2A_W01, GG2A_U04, GG2A_U07 M_W003 Student ma wiedzę na temat poszukiwania, ujmowania, i zasad racjonalnej eksploatacji surowców balneologicznych GG2A_W04 1 / 5

2 M_W004 Student ma wiedzę na temat obecnego stanu i możliwości wykorzystania surowców balneologicznych Polski. Zna i rozumie problematykę zagrożeń antropogenicznych, geogenicznych i współczesnych, surowców GG2A_W05 M_W005 Student zna, rozumie i potrafi korzystać z ustaw, rozporządzeń, dyrektyw i wymagań dotyczących występowania oraz wykorzystania surowców GG2A_W08 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Student zna, umie i potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące surowców balneologicznych, wód:mineralnych, leczniczych i termalnych, oraz peloidów (błot leczniczych) i gazów leczniczych (CO2, H2S i Rn) Student ma wiedzę w zakresie budowy geologicznej Polski i na podstawie kryteriów geologicznostrukturalnych potrafi scharakteryzować regiony występowania poszczególnych surowców balneologicznych i je uzasadnić Student ma wiedzę na temat poszukiwania, ujmowania, i zasad racjonalnej eksploatacji surowców balneologicznych Student ma wiedzę na temat obecnego stanu i możliwości wykorzystania surowców balneologicznych Polski. Zna i rozumie problematykę zagrożeń antropogenicznych, geogenicznych i współczesnych, surowców 2 / 5

3 M_W005 Student zna, rozumie i potrafi korzystać z ustaw, rozporządzeń, dyrektyw i wymagań dotyczących występowania oraz wykorzystania surowców Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 1.Pojęcia podstawowe dotyczące surowców balneologicznych (wody mineralne, lecznicze, peloidy, gazy lecznicze), i ich stosowanie 2.Wody mineralne, lecznicze i termalne (występowanie na tle budowy geologicznej i prowincji wód mineralnych i leczniczych Polski) i ich geneza. 3.Poszukiwanie, ujmowanie i zasady racjonalnej eksploatacji wód leczniczych 4.Geologia peloidów. Gazy lecznicze (CO2, H2S, Rn), 5.Wykorzystanie surowców 6.Zagrożenia antropogeniczne i geogeniczne surowców balneologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń współczesnych. Obowiązujące akty prawne. Uzdrowiskowe Zakłady Górnicze ich rola i zadania praktyczne terenowe 1. Centralna strefa hydrochemiczna karpackiej prowincji wód mineralnych. Wody mineralne typu szczaw i wody kwasowęglowe w dolinie Popradu w miejscowościach: Krynica, Muszyna, Jastrzebik, Złockie, Wierchomla, Łomnica, Piwniczna i Rytro. Budowa geologiczna, warunki hydrogeologiczne. Źródła i odwierty udostępniające wody mineralne i lecznicze. Metody eksploatacji. Unikatowe wody typu Zuber. Wykorzystanie wód typu szczaw w balneoterapii (kąpiele lecznicze, suche kąpiele gazowe i krenoterapia), oraz do produkcji CO2. Historia i teraźniejszość uzdrowiska, oraz zagrożenia geogeniczne i antropogeniczne wód termalnych, mineralnych i leczniczych. Rozlewnictwo naturalnych wód mineralnych i wód źródlanych-zwiedzanie najnowocześniejszej rozlewni wód mineralnych Muszynianka w Muszynie. Mofeta w Złockiem-pomnik przyrody nieożywionej im. Prof. H. Świdzińskiego. Wykonanie badań podstawową aparaturą do mierzenia parametrów fizyko-chemicznch w terenie z wykorzystaniem konduktometru, pehametru oraz karatu-zajęcia praktyczne w Łomnicy. Wody siarczkowe w dolinie Roztoki Rycerskiej. : Przeliczanie otrzymanej analizy fizykochemicznej, określenie mineralizacji, typu hydrochemicznego wody i składników swoistych. Wskazanie możliwości wykorzystania analizowanej wody do określonego celu. Zapis i graficzne przedstawienie składu chemicznego wód mineralnych i leczniczych metodą Udlufta i Kurłowa. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa = ocena z kolokwium (wykłady + zajęcia praktyczne) 3 / 5

4 Wymagania wstępne i dodatkowe Znajomość budowy geologicznej Polski. Znajomość hydrogeologii. Znajomość podstaw chemii. Zalecana literatura i pomoce naukowe Dowgiałło J., Karski A., Potocki I. (1969) Geologia surowców balneologicznych WG. Warszawa. Franczukowski Z. (red.) (2008): Zdrowie i wypoczynek. Wielka Księga Polskich Uzdrowisk, Kąpielisk Nadmorskich i miejscowości o walorach klimatyczno-zdrojowych. Wyd. Mirex, Bydgoszcz. Górecki W. (2006) Atlas zasobów geotermalnych na Niżu polskim. Formacja mezozoiku. Górecki W. (2006) Atlas zasobów geotermalnych na Niżu polskim. Formacja paleozoiczna. Górecki W. (red) 2011 Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. Macioszczyk A. (1987) Hydrogeochemia. WG Warszawa. Paczyński B., Płochniewski Z. (1996) Wody mineralne i lecznicze Polski.PIG Warszawa. Paczyński B., Sadurski A. (2007) Hydrogeologia regionalna Polski. Wody mineralne, lecznicze i termalne termalne oraz kopalniane.. PIG Warszawa. Pazdro Z., Kozerski B. (1990) Hydrogeologia ogólna. WG.Warszawa Ponikowska I. (2002) Kompendium balneologii. Wyd. A. Marszałek Toruń. Ponikowska I., Ferson D. (2009) Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa. oraz: Współczesne problemy hydrogeologii-wybrane artykuły Balneologia Polska-wybrane artykuły. Akty prawne dotyczące tematyki wód mineralnych i leczniczych Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 1.L. Rajchel L. (2012) Szczawy i wody kwasowęglowe Karpat polskich, Wydawnictwa AGH, (KU 0469). Krakow 2.M. Duliński, L. Rajchel, M. Czop, J. Motyka, J. Rajchel, (2013) Badania izotopowe wód mineralnych rejonu Iwonicz Rymanow. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 456. Hydrogeologia z. XIV/1: Wspołczesne problemy hydrogeologii, s J. Rajchel, L. Rajchel, J. Cisek, (2013) Mofeta z Tylicza w płaszczowinie magurskiej Karpat zewnętrznych. Przegląd Geologiczny, t. 61, nr 9, s Nguyen Dinh Chau, M.Duliński, L. Rajchel, J. Nowak, (2013) Naturalna promieniotwórczość wybranych wód butelkowanych w Polsce. Przegląd Geologiczny, t. 61, nr 2, s L. Rajchel, (2013) Składniki swoiste szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich. Acta Balneologica, t. 55 nr 3, s L. Rajchel, (2013) Występowanie, chemizm oraz geneza szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 456, Hydrogeologia z. XIV/2: Wspołczesne problemy hydrogeologii, s d Obyrn K., Rajchel L. (2014) Balneologiczne walory Kopalni Soli Wieliczka. Acta Balneologia t. 56 nr.4. 8.Czop M., Rajchel L. (2012) Geologiczne i hydrogeologiczne uwarunkowania inwestycji planowanych i realizowanych w uzdrowiskach górskich i podgórskich. Uzdrowiska górskie i podgórskie. Małopolska Izba Architektów RP. 9.Rajchel L., Rajchel J. (1999) karpackie źródła wód mineralnych i swoistych pomnikami przyrody nieożywionej. Przegląd Geol. 47,/ Rajchel L. (2010) Składniki o znaczeniu fizjologicznym w wodach mineralnych Krynicy Zdroju. Acta Balneologia, t. 55 nr Rajchel L. (2010) Surowce balneologiczne uzdrowisk polskich. Jubileusz Katedry Geologii Ogólnej, Ochrony Środowiska i geoturystyki AGH. 12.Waltoś J., Rajchel L (2010) Zastosowanie wody leczniczej Zuber w leczeniu następstw refleksu żołądkowo-przełykowego u kobiet ciężarnych. Acta Balneologia t. 52 nr.4. Informacje dodatkowe Obecność na wykładach obowiązkowa. Zaliczenie poprawkowe na tych samych zasadach, jak na terminie pierwszym. Wyrównywanie zaległości na zasadach ustalonych indywidualnie przez prowadzącego. 4 / 5

5 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Udział w zajęciach terenowych Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 15 godz 7 godz 20 godz 10 godz 8 godz 60 godz 2 ECTS 5 / 5