RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Przedszkole Specjalne nr 3 Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. 2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Dzieci są aktywne. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego. 9. Rodzice są partnerami przedszkola. 10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Przedszkole Specjalne nr 3 2/17

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Jolanta Knapik, Ewa Kowar-Pogoń. Badaniem objęto 4 dzieci (wywiad grupowy), 5 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 3 nauczycieli (wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem przedszkola, grupowy z przedstawicielami partnerów przedszkola, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwację zajęć, przedszkola i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wybrane obszary działania przedszkola. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OP - Arkusz obserwacji przedszkola OZ - Arkusz obserwacji zajęć w przedszkolu AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki przedszkola AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką przedszkola WDPO - Scenariusz wywiadu z dziećmi po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi Przedszkole Specjalne nr 3 3/17

4 Obraz przedszkola Przedszkole Specjalne Nr 3 w Krakowie mieści się w Zespole Szkół Specjalnych Nr 11 w Krakowie. Jest przedszkolem ogólnodostępnym prowadzonym przez Miasto Kraków. W przedszkolu funkcjonuje jeden oddział, do którego uczęszcza 5 dzieci w wieku od 3 do 8 lat z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Kryterium doboru dzieci do grupy stanowi wiek, sposób funkcjonowania oraz potrzeby poznawcze. W ramach współpracy z Dziennym Ośrodkiem Adaptacyjno-Rehabilitacyjnym, mieszczącym się w budynku Zespołu Szkół, dzieci mogą korzystać z zajęć rehabilitacyjnych oraz opieki lekarskiej. Praca w przedszkolu koncentruje się wokół podstawowych sfer rozwojowych dzieci: samoobsługi, komunikacji, motoryki, rozwoju społecznego i emocjonalnego. Celem podejmowanych działań jest rozwijanie możliwości dzieci w kierunku jak największej autonomii w życiu codziennym. Praca z dziećmi oparta jest na rozpoznanych potrzebach i możliwościach każdego dziecka. Podstawową formą pracy jest zabawa. Nauczyciele w procesie edukacyjnym wykorzystują także wiele metod przeznaczonych do pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Mają wypracowane systemy komunikacji z dziećmi niemówiącymi. Przedszkole udziela dzieciom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także wspiera rodziców w rozwiązywaniu problemów związanych z rozwojem ich dzieci oraz doskonali kompetencje nauczycieli w celu zwiększenia efektywności podejmowanych zadań. W przedszkolu oprócz zajęć dydaktycznych prowadzone są indywidualne zajęcia specjalistyczne z logopedą, fizjoterapeutą, psychologiem i pedagogiem. Przedszkole Specjalne nr 3 4/17

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Przedszkole Specjalne nr 3 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 25 Przedszkole Kraków Kod pocztowy Urząd pocztowy al. Dygasińskiego Kraków Telefon Fax Www zss11.krakow.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 5 Oddziały 1 Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 6.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.94 Średnia liczba uczących się w oddziale 5 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki MAŁOPOLSKIE Kraków Kraków gmina miejska Przedszkole Specjalne nr 3 5/17

6 Poziom spełniania wymagań państwa Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D) B Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. (D) Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. (B) Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. (B) Dzieci są aktywne B Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. (D) Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. (D) Dzieci są wdrażane do samodzielności. (D) Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. (B) Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. (B) Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. (D) Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. (D) Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. (D) W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. (D) B W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. (B) Przedszkole Specjalne nr 3 6/17

7 Wnioski 1. Działania przedszkola nakierowane są na indywidualizację pracy, zgodnie z rozpoznanymi potrzebami i możliwościami każdego dziecka. Są one znane i akceptowane przez rodziców, którzy włączają się w ich realizację. 2. Nauczyciele w codziennej pracy stwarzają sytuacje do wyzwalania aktywności przedszkolaków przede wszystkim w zakresie samoobsługi i komunikacji. 3. Podejmowane przez przedszkole działania, realizowane we współpracy z innymi podmiotami, pozwalają na zapewnienie dzieciom wsparcia adekwatnego do zdiagnozowanych potrzeb. Przedszkole Specjalne nr 3 7/17

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Stan oczekiwany: Edukacja jako działanie celowe wymaga koncepcji, czyli przyjęcia teoretycznych założeń, określenia celów i wyznaczenia sposobów ich realizacji. Istotne jest, aby jej podstawowe elementy składowe były znane, akceptowane przez nauczycieli i rodziców oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi dziecka, specyfiką przedszkola, a także zidentyfikowanymi potrzebami środowiska. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Koncepcja pracy Przedszkola Samorządowego Specjalnego Nr 3 w Krakowie nakierowana jest na podejmowanie różnorodnych działań z uwzględnieniem rozpoznanych potrzeb i możliwości każdego dziecka. Rodzice znają i akceptują założenia pracy przedszkola, uczestniczą w tworzeniu, modyfikacji i realizacji planów pracy na bieżący rok szkolny oraz indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych. Obszar badania: Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego Najważniejszym założeniem pracy przedszkola jest realizacja działań uwzględniających indywidualizację pracy z każdym dzieckiem. Dlatego też, każde podjęte działanie poprzedzone jest wnikliwą obserwacją dziecka. Wyniki obserwacji stanowią podstawę opracowania programu pracy, który dostosowany jest do rozpoznanych potrzeb i możliwości poszczególnych dzieci. Działania przedszkola odpowiadające na potrzeby rozwojowe dzieci, zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego oraz uwzględniające specyfikę pracy przedszkola związane są przede wszystkim z: nauką czynności samoobsługowych, usprawnianiem aparatu mowy czy ze stymulacją rozwoju społecznego i poznawczego. Ponieważ występują znaczne trudności w komunikacji z dziećmi praca nakierowana jest również na tworzenie różnorodnych form porozumiewania się (np. piktogramy, TIK). Wszystkie działania oparte są na podstawowej formie pracy, którą jest zabawa. Podejmowane w przedszkolu działania są spójne z założeniami koncepcji pracy oraz adekwatne do rozpoznanych potrzeb dzieci i oczekiwań środowiska. Przedszkole Specjalne nr 3 8/17

9 Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. Rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy przedszkola podczas zebrań organizowanych dla rodziców dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną oraz na zebraniu ogólnym organizowanym na początku roku szkolnego. Rodzice znają i akceptują założenia koncepcji. Za najważniejsze w pracy przedszkola uznają indywidualne podejście do dziecka. W pracy przedszkola podoba im się: bardzo dobra organizacja pracy, między innymi związana z doborem dzieci do grup o zbliżonych możliwościach; odpowiedzialny personel przedszkola, dobrze przygotowany do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi; serdeczny, ciepły stosunek do dzieci wszystkich pracowników. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. Rodzice partycypują w modyfikacji koncepcji pracy. Zważywszy na bardzo ogólny charakter koncepcji pracy, wynikający ze zindywidualizowanych potrzeb i możliwości psychofizycznych dzieci, rodzice mają wpływ na zmianę elementów koncepcji na poziomie jej realizacji, podczas przedstawiania planu pracy na bieżący rok szkolny oraz podczas omawiania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. Rodzice uczestniczą w realizacji koncepcji pracy przedszkola. Włączają się w działania ukierunkowane na wsparcie i pomoc dziecku. Uczestniczą w rozpoznawaniu potrzeb i możliwości dzieci oraz w realizacji zadań wynikających z indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych. O wszelkich zmianach w pracy z dziećmi rodzice są na bieżąco informowani. Przedszkole Specjalne nr 3 9/17

10 Wymaganie: Dzieci są aktywne Stan oczekiwany: Aktywność dzieci powinna wiązać się z różnorodnymi działaniami warunkującymi uczenie się i pozwalającymi na rozwijanie samodzielności. Ważnym elementem pracy przedszkola jest wspieranie dzieci w podejmowanych przez nie własnych inicjatywach wpływających na ich rozwój oraz rozwój środowiska. Rezultatem pracy przedszkola jest ciekawy świata, kreatywny wychowanek, gotowy zadawać pytania i poszukiwać odpowiedzi. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Dzieci, o ile ich stan zdrowia na to pozwala, chętnie uczestniczą w proponowanych przez nauczycieli zajęciach, które są tak organizowane aby wyzwolić wieloraką aktywność. Są także zachęcane i wdrażane do samodzielnego wykonywania prostych czynności. Odpowiednio zorganizowana przestrzeń edukacyjna, wypracowany sposób nawiązywania z dziećmi kontaktu oraz właściwie odczytywane sygnały niewerbalne wysyłane od dzieci pomagają nauczycielom w wyzwalaniu aktywności własnej każdego dziecka. Obszar badania: Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. Wszystkie dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach oferowanych w przedszkolu, o ile ich stan zdrowia im na to pozwala. Są zaangażowane w zajęcia organizowane przez nauczycieli, którzy odpowiednio organizują przestrzeń edukacyjną. Podczas obserwacji zajęć można było dostrzec, że dzieciom podobały się proponowane przez nauczyciela zabawy. Wyrażały radość, sygnalizowały chęć powtórzenia zabawy, a także jej zakończenia. Komunikowały się z nauczycielem za pomocą piktogramów, gestów, mimiki twarzy. Chęć uczestnictwa dzieci w zajęciach dostrzegają także wszyscy rodzice, co ilustruje wykres 1j. Przedszkole Specjalne nr 3 10/17

11 Wykres 1j Obszar badania: Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. Do grupy uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną, w tym ruchową, w związku z tym nauczyciele dbają o stworzenie prawidłowych warunków do stymulacji rozwoju oraz nawiązania relacji z dziećmi. Dobierają treści zajęć tematycznie związane z tym co dziecko otacza, stwarzają sytuacje do wyrażania swoich potrzeb, komunikowania się. Stosują motywacje słowne i dostosowują metody pracy do potrzeb przedszkolaka. Podczas zajęć wykorzystują adekwatne pomoce dydaktyczne, które są dzieciom znane, modulują głos, zaciekawiając dzieci tematem, stwarzają atmosferę spokoju, radości i życzliwości. W przedszkolu, w wybrane soboty, odbywają się zajęcia dodatkowe o charakterze ruchowo-sportowym i zajęcia integracyjne dla dzieci, ich rodziców i rodzeństwa. Z zajęć tych korzysta ok % wszystkich przedszkolaków. Dzieci, w zależności od swoich możliwości wykazują różnorodne zainteresowania, np: żywo reagują na muzykę, lubią słuchać opowiadań, lubią zajęcia plastyczne, manualne, itp. Przedszkole Specjalne nr 3 11/17

12 Obszar badania: Dzieci są wdrażane do samodzielności. Wdrażanie dzieci do samodzielności, to jedno z głównych zadań przedszkola. W przypadku dzieci, które posiadają orzeczenie o niepełnosprawności sprzężonej realizacja tego zadania wymaga systematycznej pracy. Dlatego nauczyciele systematycznie zachęcają dzieci do wykonywania prostych czynności samoobsługowych. Tak organizują zajęcia, aby były dla dzieci atrakcyjne, aby stwarzały możliwość działania i podejmowania wielorakiej aktywności. Zawsze stosują wielomodalny przekaz. Dostosowują czas wykonania czynności do tempa i możliwości przedszkolaków. Dbają o komfort zabawy dziecka, o częstą zmianę pozycji ciała (z leżącej na siedzącą). Obszar badania: Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. Nauczyciele, poprzez wielorakie działania, zachęcają dzieci do podejmowania zadań. Pomaga im w tym odpowiednio zorganizowana przestrzeń edukacyjna, wypracowany sposób nawiązywania z dziećmi kontaktu oraz właściwe odczytywane sygnałów niewerbalnych wysyłanych przez dzieci (kierunek w którym podąża wzrok dziecka, naprężenie ciała, uśmiech, inne gesty). Inicjatywy jakie przejawiają dzieci odnoszą się głównie do komunikowania swoich potrzeb. Dzieci (np. za pomocą wzroku) decydują co chcą zjeść lub w co się chcą bawić. Aprobują bądź nie, proponowane im aktywności (np. za pomocą gestów). Obszar badania: Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. Wszystkie dzieci uczestniczą w działaniach nakierowanych na rzecz środowiska lokalnego. Są to działania odpowiednio dostosowane do możliwości i potrzeb dzieci. Najczęściej uczestniczą w organizowanych wycieczkach czy imprezach. Biorą udział w corocznych obchodach Miesiąca AAC (komunikacji wspomagającej i alternatywnej), pozaprzedszkolnych spotkaniach, wystawach, pokazach, w ramach których prezentują swoje sposoby porozumiewania się. W celu zapewnienia dzieciom większej ilości kontaktów z rówieśnikami oraz aby promować pozytywne postawy w stosunku do osób z niepełnosprawnością, dzieci uczestniczą w spotkaniach z przedszkolakami z Przedszkola Samorządowego nr 28 w Krakowie. W przedszkolu organizowane są także spotkania z dziećmi niepełnosprawnymi, które ukończyły już edukację przedszkolną i kontynuują naukę w innej szkole podstawowej. Przedszkole Specjalne nr 3 12/17

13 Wymaganie: Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W przedszkolu każde dziecko powinno mieć szansę na wszechstronny rozwój. W tym celu przedszkole podejmuje różnorodne działania, uwzględniające możliwości i potrzeby dzieci. Powinny być one oparte na diagnozie, prowadzone wspólnie z instytucjami wspierającymi dzieci, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ważnym celem tych działań jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Przedszkole współpracuje z instytucjami zewnętrznymi w rozpoznawaniu możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych oraz sytuacji społecznej każdego dziecka. W wyniku prowadzonych rozmów i działań systemowych wypracowanych w przedszkolu zbadano trudności dzieci i ich deficyty rozwojowe, a także potrzeby społeczne i emocjonalne oraz predyspozycje. Uzyskane informacje wpłynęły na: sposób pracy z dziećmi, organizowane formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz współpracę z rodzicami i instytucjami wspierającymi. W przedszkolu nie ma przejawów dyskryminacji wśród dzieci. Rodzice uważają, że dzieci otrzymują wsparcie i pomoc w pokonywaniu trudności oraz rozwijaniu swoich predyspozycji. Obszar badania: W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. Wszystkie dzieci uczęszczające do przedszkola posiadają orzeczenie o niepełnosprawności sprzężonej. Najczęściej jest to niepełnosprawność ruchowa powiązana z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym lub lekkim. U niektórych dzieci występuje również dodatkowo niedosłuch. W przedszkolu prowadzone są działania mające na celu rozpoznanie możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych wszystkich dzieci. Nauczyciele obserwują zachowania dzieci w różnych sytuacjach, rozmawiają z rodzicami, analizują dokumenty przebiegu nauczania i zalecenia specjalistów (logopedy, psychologa, fizjoterapeuty), współpracują z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. Diagnoza ta potwierdza, iż dzieci przejawiają takie potrzeby jak: potrzebę doświadczania, bliskości, działania, uwagi, komunikacji, zrozumienia i nawiązania relacji. O potrzebach i możliwościach dzieci informowani są wszyscy rodzice (wykres 1j). W przedszkolu, stosownie do rozpoznanych potrzeb, podejmowane są codzienne, systematyczne zajęcia. Przedszkole Specjalne nr 3 13/17

14 Wykres 1j Obszar badania: Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. W przedszkolu, po dokonanej diagnozie umiejętności i funkcjonalności, wspólnie ze specjalistami opracowany jest program dalszej indywidualnej pracy z każdym dzieckiem, tzw. IPET. Jest on realizowany z dzieckiem przez cały czas pobytu w przedszkolu. Prowadzone są również zajęcia specjalistyczne, w tym: zajęcia indywidualne z fizjoterapeutą, logopedą, psychologiem, pedagogiem w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, zajęcia ukierunkowane na dostarczanie wielozmysłowych doświadczeń, zajęcia wdrażające do korzystania z technologii komputerowej, a także zajęcia dla dzieci niemówiących kształtujące umiejętność porozumiewania się. Przedszkole Specjalne nr 3 14/17

15 Obszar badania: Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. Przedszkole nawiązało adekwatną do potrzeb współpracę z: poradniami psychologiczno-pedagogicznymi; Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Krakowie; poradnią rehabilitacyjną; Wolontariatem Europejskim; Fundacją "Szkoła bez barier"; Stowarzyszeniem "Chmurka". Współpraca z poradniami psychologiczno- pedagogicznymi polega głównie na wydawaniu opinii i orzeczeń przez te instytucje, w oparciu o opinie wydane przez nauczycieli, w tym nauczycieli-specjalistów zatrudnionych w przedszkolu. W opinii dyrektora współpraca ta jest niezbędna wyłączne z powodów formalnych. Istniejący system poradnictwa nie jest absolutnie gotowy na adekwatną do ich potrzeb obsługę dzieci z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w tym także niemówiących, ponieważ wymagają one stałej obserwacji, monitorowania i ewaluacji prowadzonych zajęć. Natomiast dzięki współpracy z pozostałymi instytucjami poszerzona została oferta zajęć w przedszkolu np. dzieci: mogą wyjeżdżać na zielone przedszkole, mogą uczestniczyć w akcjach "lato w mieście", otrzymują paczki z okazji świąt. Dla rodziców organizowane są warsztaty z zakresu komunikacji alternatywnej, co pomaga im w lepszym zrozumieniu dzieci. Obszar badania: W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. W przedszkolu nie dostrzega się przejawów dyskryminacji. W opinii rodziców, nauczyciele dostosowują się do codziennych nastrojów dzieci, ich stanu zdrowia w danym dniu i reagują na każdy sygnał płynący ze strony przedszkolaka. Dostosowują czas do wykonywanych przez dzieci czynności.podczas codziennych zajęć dzieci uczą się właściwego komunikowania, empatii i wzajemnej akceptacji. Obszar badania: W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. W opinii rodziców wsparcie jakie uzyskują dzieci w przedszkolu jest adekwatne do ich potrzeb. Dzieci mogą liczyć na wsparcie w rozwijaniu swoich uzdolnień i zainteresowań (wykres 1j) oraz wsparcie w pokonywaniu trudności (wykres 2j). Wszyscy nauczyciele dają dzieciom do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (wykres 3j). Przedszkole Specjalne nr 3 15/17

16 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Przedszkole Specjalne nr 3 16/17

17 Raport sporządzili Jolanta Knapik Ewa Kowar-Pogoń Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: Przedszkole Specjalne nr 3 17/17