Fizyka w doświadczeniach

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fizyka w doświadczeniach"

Transkrypt

1 Materiały do wykładu 15. Instrumenty optyczne Fizyka w doświadczeniach Rys Zwierciadło wody Krzysztof Korona 15.1 Wstęp VU N I VE RS ITATI S VA R SO I E NS IS Wiemy, że światło jest jednocześnie falą i strumieniem cząstek. Warto jednak pamiętać, że najprostszy opis mówi, że światło to promień. To założenie jest podstawą optyki geometrycznej, której zastosowanie umożliwiło powstanie wielu instrumentów optycznych. Takie dość intuicyjne pojmowanie światła było znane od dawna. Warto jednak wspomnieć, że aż do czasów Alhazena ok r. ludzie spierali się, czy promienie biegną z oczu w kierunku obserwowanych obiektów, czy na odwrót. Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Materiały do celów dydaktycznych przeznaczone dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego, Wykorzystanie ich w innych celach jest możliwe pod warunkiem uzyskania zgody autora. Plan 1. Wstęp 2. Teleskop 3. Spektrometr 4. Soczewki 5. Mikroskop 6. Podsumowanie 414

2 15.2 Teleskop Jednym z podstawowych przyrządów optycznych jest zwierciadło. Działa ono dzięki zjawisku odbicia światła. Przy braku przeszkód, światło porusza się po odcinkach prostych - czyli po najkrótszych drogach łączących dwa punkty. Prawo odbicia (!) Jeżeli rozważmy odbicie ciała sprężystego, np. piłki, możemy wyznaczyć prawo odbicia analizując składowe wektora pędu. Załóżmy, że odbijamy piłkę od poziomej płaszczyzny. W takim wypadku składowa pozioma pędu, p x, zachowuje się, natomiast składowa pionowa pędu, p y, zmienia się na przeciwną. Wynika stąd, że w przypadku piłki kąt padania będzie równy kątowi odbicia. Aby odtworzyć sposób odbicia fali od powierzchni należy użyć zasady Huygensa mówiącej, że każdy punkt grzbietu fali jest źródłem nowej fali kulistej. Przedstawione to zostało na rysunku 15.2 fale kuliste. Fale te składają się ze sobą odtwarzając grzbiet. Porównując odległości i kąty zauważymy, że nowy grzbiet rozchodzi się pod kątem β, równym katowi padania α. Prawo odbicia fal Kąt padania jest równy kątowi odbicia. Prawo to podał już Euklides w dziele "Optyka" w 300 r. p.n.e. Omawiał tam też zwierciadła wypukłe i wklęsłe. Zauważmy, że spełniając takie prawo odbicia, światło porusza się po najkrótszej drodze łączącej dwa punkty znajdujące się nad zwierciadłem przy pomocy linii, która dotyka do powierzchni tego zwierciadła. Zwróćmy też uwagę, że dla ciał materialnych (cząstek, piłeczek itp.) prawo odbicia jest identyczne. Zatem sam sposób odbicia nie pozwala odróżnić, czy mamy do czynienia z falą, czy ze strumieniem cząstek. Zwierciadło wklęsłe λ λ α 1 β 1 α 1 W najprostszym przypadku zwierciadło wklęsłe jest wycinkiem sfery o promieniu R i środku w punkcie S. Bieg promieni odbitych od takiego zwierciadła przedstawiony jest na rysunku Jeżeli na zwierciadło wklęsłe pada równoległa fala, to skupia się ona w punkcie zwanym ogniskiem, w odległości f = R/2. Odbijając w zwierciadle wklęsłym światło pochodzące od jakiegoś przedmiotu, możemy uzyskać obraz tego przedmiotu. Rys Konstrukcja Huygensa: odbicie fali od powierzchni Kąt padania α = 90 o - α 1, kąt odbicia β = 90 o - β 1. Gdy grzbiet fali dochodzi do kolejnych punktów powierzchni generuje

3 R x S y Rys Zwierciadło wklęsłe Na rysunku 15.3 źródłem światła jest przedmiot znajdujący się w odległości x od zwierciadła, na osi optycznej (niebieska linia). Najłatwiej jest prześledzić bieg promienia, który odbija się w punkcie leżącym na osi optycznej (czerwona linia na rys. 15.3) oraz promienia równoległego do osi optycznej (pomarańczowa linia). Oba promienie spotkają się w odległości y od zwierciadła i utworzą obraz. Rozważając proporcje trójkątów utworzonych przez te dwa promienie, otrzymujemy wzór na położenie obrazu: = = (15.1) x y f R Teleskop zwierciadlany systemu Newtona Fakt, że zwierciadło potrafi tworzyć obraz przedmiotu wykorzystywany jest do konstrukcji teleskopów. Zwierciadła zbierają światło dochodzące z dużej odległości, a otrzymany obraz możemy oglądać przy pomocy okularu. Tak jest na przykład w systemie Newtona. 417 okular zwierciadło Rys Zdjęcie i schemat teleskopu systemu Newtona Teleskop Newtona przedstawiony jest na rysunku Na zdjęciu widać tubus teleskopu i lunetkę do celowania. Wewnątrz znajduje się układ optyczny składający się z parabolicznego zwierciadła głównego (o średnicy D i o ogniskowej f Ob ) i mniejszego, płaskiego kierującego obraz do okularu (ogniskowa f Ok ) znajdującego się z boku tubusa. Obraz w teleskopie jest na ogół mniejszy niż przedmiot. ważne natomiast jest powiększenie kątowe teleskopu. Dane jest ono wzorem: f Ob p = (15.2) fok Widać, że zmniejszając ogniskową obiektywu możemy uzyskać teoretycznie dowolne powiększenie. Jednak, aby coś zobaczyć musimy mieć odpowiednią jasność. Jasność obrazu jest proporcjonalna do (D/p) 2, co oznacza, że silnie maleje, gdy zwiększamy powiększenie. Kolejnym ograniczeniem jest zdolność rozdzielcza, czyli odległość kątowa, δ, pomiędzy najbliższymi obiektami, jakie jeszcze potrafimy rozróżnić. λ δ = (15.3) D gdzie λ długość fali światła używanej do obserwacji. Zatem zdolność 418

4 rozdzielcza jest tym lepsza (mniejsza δ), im większa jest średnica zwierciadła. Jak widać zarówno jasność jak i zdolność rozdzielcza zależą od średnicy głównego zwierciadła. Im większe zwierciadło, tym lepszy teleskop. Teleskop zwierciadlany jest wolny zarówno od aberracji sferycznej jak i chromatycznej. Możemy w nim obserwować światło widzialne, a mając odpowiednia kamerę - także podczerwień i ultrafiolet Spektrometr Na wykładzie 13 przedstawiony był fakt, że światło rozchodzące się w materiałach dielektrycznych porusza się wolniej ze względu na stała dielektryczną i wynikający z niej współczynnik załamania światła. Zatem współczynnik załamania światła wyznaczony jest przez prędkość światła w danym materiale, zgodnie ze wzorem: c n = (15.4) v światła w materiale Prędkość światła w ośrodku potrafimy zmierzyć. Pomiar drogi optycznej dalmierzem Na wykładzie używaliśmy dalmierza laserowego. Urządzenie to wysyła impulsy, które odbijają się od mierzonego obiektu. Dalmierz wykrywa odbite impulsy i na podstawie czasu przelotu oblicza odległość. Zakłada przy tym, że światło porusza się w powietrzu. Przy pomocy dalmierza zmierzyliśmy długość akwarium częściowo wypełnionego wodą. Gdy wiązka lasera poruszała się w powietrzu, otrzymaliśmy długość akwarium około 42 cm. Gdy pomiar powtórzyliśmy, ale tak, że wiązka przechodziła przez wodę, otrzymaliśmy wynik około 56 cm. Efekt ten wynika ze zmniejszenia prędkości światła w wodzie. Stosunek prędkości wynosi n = 56/42 = 1.33 i jest równy współczynniki załamania wody. Załamanie światła Gdy światło przechodzi z ośrodka o danym współczynniku załamania do ośrodka o innym współczynniku załamania, zmienia kierunek swojego biegu. Zjawisko to, zwane załamaniem światła na granicy ośrodków, najłatwiej jest analizować używając promienia lasera wchodzącego z powietrza do wody

5 Załamanie światła w akwarium (!) Przyrządy i materiały - akwarium, - laser wskaźnikowy, - kadzidełko lub rozpylacz. Przebieg doświadczenia Bieg światła w powietrzu możemy uwidocznić przy pomocy dymu z kadzidełka, a w wodzie dodając kilka kropli mleka (nie więcej!). Jeśli kąt padania α = 0, to światło biegnie po prostej. Gdy α rośnie, zwiększa się też zmiana kierunku na skutek załamania. Kąty padania α i załamania β mierzone są pomiędzy promieniami światła, a prostą prostopadłą do powierzchni. Prawo załamania światła (!) α β Rys Załamanie światła na granicy dwóch ośrodków Prawo to podał Willebrord Snel van Royen, Lejda, 1621 r. Warto wiedzieć jakie wartości współczynnik załamania przyjmuje w różnych materiałach. Przykładowe współczynniki załamania światła: woda n = 1,33 soczewka oka n = 1,42 szkło n = 1,5-1,9 diament n = 2,417 Jeżeli mamy dwa punkty: jeden w powietrzu, a drugi wewnątrz ośrodka to możemy wybrać różne łączące je drogi. Fragment s 1 każdej z nich będzie przebiegał w powietrzu, a drugi fragment s 2 przez ośrodek. W ośrodku światło porusza się n razy wolniej, więc ten odcinek jest dla niego jakby n razy dłuższy. Wielkość L = ns, nazywamy drogą optyczną. Okazuje się, ze spełniając prawo załamania (prawo Snelliusa), światło porusza się po najkrótszej drodze optycznej (L = s 1 + ns 2 ) łączącej dwa punkty: jeden w powietrzu, a drugi wewnątrz ośrodka. Dyspersja światła Prędkość rozchodzenia się fali świetlnej w ośrodku (a więc i współczynnik załamania) zależy od długości fali (czyli barwy światła). Zjawisko to nazywamy dyspersją. Prawo Snelliusa Stosunek sinusa kąta padania, α, do sinusa kąta załamania, β, jest stały i równy współczynnikowi załamania, n. sin α = n sin β 421 (15.5) α β Rys Załamanie światła na granicy dwóch ośrodków 422

6 Dyspersja sprawia, iż światło o różnych barwach załamuje się pod różnymi kątami, co prowadzi do rozszczepienia światła. Warto tu przypomnieć, że tęcza jest efektem rozszczepienia światła białego na składowe o różnych długościach fali. Różne fale załamują się pod różnymi kątami, bo współczynnik załamania światła zmienia się z długością fali. Na ogół współczynniki załamania są wyższe dla krótszych fal. Na przykład dla lekkiego szkła: λ = 700 nm, n = 1,513 λ = 450 nm, n = 1,526 Światło przechodzące przez szybę załamuje się na jej przedniej powierzchni w jedną stronę, a na tylnej w drugą. W efekcie, po wyjściu z szyby światło biegnie w tym samym kierunku. Inaczej sprawa wygląda w przypadku pryzmatu. Przejście światła przez pryzmat Światło przechodzące przez pryzmat może załamać się na przedniej i na tylnej powierzchni w tę samą stronę. W efekcie jego kierunek silnie się zmieni. Kąt wyjściowy znacząco zależy od współczynnika załamania, a więc jest różny dla różnych długości fal (czyli dla różnych barw). Dzięki temu, strumień światła białego ulega w pryzmacie rozszczepieniu na poszczególne barwy. Ponieważ współczynniki załamania są wyższe dla krótszych fal, pryzmat najsilniej odchyla światło fioletowe, a najsłabiej czerwone. Spektroskop i spektrometr (!) Newton jako jeden z pierwszych stwierdził, że światło białe jest mieszaniną barw. Zestawienie pokazujące, z jakich barw składa się dany strumień światła, nazywamy widmem światła. Strumienie światła mogą mieć dla oka podobna barwę, ale w rzeczywistości mogą mieć różny skład. Na przykład, mieszanina światła czerwonego i zielonego oraz czyste żółte światło będą dla oka wyglądać tak samo. Spektrometr pryzmatyczny (!) Przyrząd pokazujący widmo światła nazywamy spektroskopem, a przyrząd mierzący widmo światła spektrometrem. Obecnie spektrometry są zazwyczaj wyposażone w kamery CCD rejestrujące widmo. α β szczelina kolimator pryzmat lunetka Rys Załamanie i rozszczepienie światła w pryzmacie kątomierz Rys Spektroskop pryzmatyczny

7 Aby można było uzyskać dobrze rozdzielone barwy strumienia światła przechodzącego przez pryzmat, strumień ten musi mieć dobrze określony kierunek przed wejściem do pryzmatu, to znaczy mysi być skolimowany. Taki charakter ma światło pochodzące z dalekich obiektów, np. światło słoneczne. Dla bliskich źródeł musimy użyć kolimatora. Składa się on z soczewki lub zwierciadła i szczeliny umieszczonej w ich ognisku. Natężenie / czułość żarówka rtęć oko wodór Energia [ev] Rys Przykłady widm światła Rys Miniaturowy spektrometr siatkowy z kamerą CCD Skolimowaną wiązkę światła możemy rozszczepić przy pomocy pryzmatu lub siatki dyfrakcyjnej. Aby otrzymać ostry obraz widma, rozszczepione wiązki światła trzeba skupić przy pomocy kolejnej soczewki. W miniaturowych spektrometrach czasem jest tylko jeden element skupiający, który rzuca obraz szczeliny wejściowej na wyjściową płaszczyznę ogniskową. Jeżeli na wyjściu umieścimy kamerę CCD, to będziemy mogli zarejestrować widmo (otrzymamy zatem spektrometr). Natomiast jeśli na wyjściu umieścimy szczelinę, to będziemy mogli uzyskać światło o jednej, wybranej barwie. Taki przyrząd nazywamy monochromatorem. Na poprzednich wykładach poznaliśmy już przykłady widm dźwięku i fal elektromagnetycznych. W przypadku światła, widma mogą być wykorzystane do rozpoznawania pierwiastków i związków chemicznych. Dzięki badaniom spektroskopowym można dokonać analizy składu świecących obiektów, nawet w przypadku odległych gwiazd. Z kolei przesunięcia linii widmowych pozwalają określić prędkość emitujących je obiektów na podstawie efektu Dopplera

8 15.4 Soczewki Najprostszym przyrządem, przy pomocy którego można uzyskać obraz, jest ciemnia optyczna, czyli camera obscura. Camera obscura została opisana po raz pierwszy w roku 1021 przez Alhazena (Abu Ali ibn al- Hasan ibn Al-Haytama). Kiedyś ciemnia wykorzystywana była przez malarzy do malowania krajobrazów. Camera obscura (!) Przyrządy i materiały - ciemny pokój z białym ekranem (ścianą) - tekturowe pudło, - żarówka. Przebieg doświadczenia Aby przekonać się, jak działa camera obscura, trzeba w pogodny dzień zasłonić dokładnie okna, zrobić w zasłonie mały otwór i obserwować obraz utworzony przez wpadające przez otwór światło, na przeciwległej ścianie. Aby uniezależnić się od pogody, możemy wykorzystać żarówkę. W tekturowym pudle robimy nieduży otwór (około 2 mm). Do pudła wstawiamy żarówkę lub inny jasno świecący obiekt, ustawiając jak najdalej od otworu. Całość ustawiamy w ciemnym pokoju naprzeciw ekranu (może być biała ściana). Światło wybiegające przez dziurkę z pudła utworzy na ekranie obraz włókna żarówki. Obraz będzie miał bardzo małą jasność, ale w odpowiednio ciemnym pokoju będzie widoczny. Stosunek wielkości obrazu do przedmiotu nazywamy powiększeniem, p. Powiększenie camera obscura możemy wyznaczyć porównując trójkąty podobne utworzone przez promienie światła, oś optyczną, przedmiot oraz obraz. Powiększenie wyniesie: y p = (15.6) x Gdzie x i y to odległości przedmiotu i obrazu od otworu, przez który przechodzi światło. Przy pomocy ciemni optycznej można uzyskać mniej więcej tak samo ostry obraz dla różnych położeń przedmiotu i ekranu (pod warunkiem, że odległości te będą znacznie większe od rozmiarów otworu). x S y Otrzymywanie obrazu za pomocą soczewki (!) Przyrządy i materiały - ekran: papier, matowe szkło itp, - soczewka, - źródło światła: żarówka lub świeczka. Przebieg doświadczenia Rys Schemat biegu światła w ciemni optycznej 427 Źródło światła, soczewkę i ekran ustawiamy w jednej linii. Odległość od źródła światła do ekranu musi być co najmniej 4 razy większa od ogniskowej soczewki (najlepiej koło 6 razy). Następnie zmieniając 428

9 położenie soczewki staramy się uzyskać ostry obraz na ekranie. Rys Przejście światła przez soczewkę Gdy używamy soczewki, ostry obraz uzyskujemy tylko przy pewnych położeniach soczewki względem przedmiotu i ekranu. Gdy odległość pomiędzy obrazem a ekranem jest co najmniej 4-krotnie większa od długości ogniskowej soczewki istnieją dwa położenia, w których soczewka daje obraz. Gdy soczewka jest bliżej źródła światła obraz jest powiększony, a gdy jest dalej od źródła obraz jest pomniejszony. Schemat biegu promieni świetlnych przez soczewkę przedstawiony jest na rysunku poniżej. x f Rys Przejście światła przez soczewkę Związki pomiędzy długością ogniskową soczewki, f, a odległościami 429 f y do przedmiotu, x, i obrazu, y, możemy wyznaczyć porównując trójkąty podobne utworzone przez promienie światła, oś optyczną, przedmiot oraz obraz. Promienie przechodzące przez środek soczewki nie odchylą się, będą biegły tak, jak w camera obscura. Oznacza to, że równanie (15.6) pozwalające obliczyć powiększenie w camera obscura będzie prawdziwe także dla soczewki. Promienie biegnące równolegle do osi optycznej, po przejściu przez soczewkę ulegną załamaniu, w taki sposób, że przejdą przez ognisko. Porównanie proporcji dla tych promieni pozwala wyznaczyć równanie soczewkowe. Równanie soczewkowe = (15.7) x y f Co mówi równanie soczewkowe? Jeżeli x byłby mniejszy od f, to aby równanie (15.7) były spełnione, y musiałby być ujemny. Mówimy w tedy, że obraz byłby pozorny. Obraz rzeczywisty można otrzymać, tylko wtedy, gdy x i y są większe od f. W szczególności: gdy x = f => y. Ważnym przypadkiem jest też x =2f, wtedy y = 2f Jeśli x > 2f, to y < 2f, obraz jest pomniejszony: p < 1. Jeśli x < 2f, to y > 2f, obraz jest pomniejszony: p > 1. Jeżeli przedmiot będzie zbyt blisko x < f, to odległość y będzie liczba ujemną. Nie będzie można wtedy uzyskać obrazu na ekranie, jednak taki obraz można obserwować przykładając oko do soczewki. Obraz taki nazywamy obrazem pozornym. Soczewki charakteryzujemy podając ich zdolność skupiającą Z: Z = 1/f. (15.8) Zdolność skupiającą mierzymy w dioptriach; 1 D = 1/m. 430

10 Zdolność skupiająca zależy od promieni krzywizny powierzchni soczewki R 1 i R 2 oraz od współczynnika załamania światłą materiału z jakiego wykonana jest soczewka, n S. możliwość automatycznego doboru czasu naświetlania. Przy małych przesłonach czasy naświetlania będą długie, więc aparat należy na czymś oprzeć Z = = ( ns n0 ) + (15.9) f R1 R2 Gdzie n 0 to współczynnik załamania ośrodka otaczającego soczewkę. powietrze n 0 = 1, woda n 0 = 1,333 Głębia ostrości Czasem po zrobieniu zdjęcia zauważamy, że przedmioty znajdujące się trochę bliżej lub trochę dalej niż fotografowany obiekt, są rozmazane. Mówimy, że jest to skutek małej głębi ostrości aparatu. Głębia ostrości jest tym parametrem, który mówi nam w jakim zakresie odległości przedmiotu uzyskujemy obraz odbierany przez nas jako ostry. Rys Zdjęcia wykonane przy różnych przysłonach. Lewe przysłona f/2.8, prawe f/8. Zauważamy, że o ile bliskie obiekty są ostre na wszystkich zdjęciach, to dalsze obiekty są mniej lub bardziej rozmyte. Głębia ostrości w aparacie fotograficznym (!) Przyrządy i materiały - aparat fotograficzny, - taśma miernicza, - obiekty o ostrych kształtach do fotografowania. Przebieg doświadczenia przedmioty przysłona obraz Aranżujemy fotografowane obiekty tak, aby najbliższe z nich były cm od obiektywu, a najdalsze kilka metrów dalej. Następnie wykonujemy zdjęcia przy różnych przysłonach, pozwalając aparatowi wyostrzyć na najbliższe obiekty. Większość aparatów cyfrowych ma opcję pozwalającą ustawić fotografowi ręcznie wartość przesłony. Należy wtedy pozostawić 431 Rys Otrzymywanie obrazu przy różnych przysłonach. 432

11 Ponadto obserwujemy zależność, że duża średnica przysłony (mała liczba przysłony np. f/2.8) daje małą głębię ostrości. Natomiast mała średnica przysłony (duża liczba np. f/8) daje dużą głębię ostrości. Dla ustalonej odległości soczewki od płaszczyzny, w której chcemy uzyskać obraz, mamy w zasadzie jedną dobrze kreśloną odległość, w której powinien znajdować się przedmiot. Promienie wychodzące z innych miejsc nie spotkają się na ekranie. Jeżeli jednak przesłona będzie wąska, to wszystkie promienie będą biegły blisko siebie. Zatem fakt, że wyszły z różnych miejsc nie spowoduje dużych różnic. W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z dużą głębią ostrości. W skrajnym przypadku bardzo małej przesłony, sytuacja będzie taka jak w camera obscura, gdzie ostry obraz jest uzyskiwany dla każdej odległości. Miraż na szosie Nieraz jadąc szosa w ciepły słoneczny dzień można zobaczyć miraż odbicie nieba w szosie - wyglądający czasem jak migocząca kałuża. Miraż powstaje na skutek ugięcia światła na warstwach powietrza o różnych temperaturach. Tuż nad szosą rozgrzane powietrze umożliwia przemieszczanie się fali świetlnej z większa prędkością niż w chłodniejszym powietrzu powyżej. W efekcie światło odchyla się do góry. Podobny efekt można uzyskać przepuszczając światło przez wodę z gradientem stężenia soli. Czyli taką, w której stężenie soli przy dnie jest wyższe niż przy powierzchni (rys doświadczenie pokazywane na wykładzie). Kształt toru możemy odtworzyć rozważając ruch fal zgodnie z zasadą Heughensa, albo posługując się sformułowaną przez Pierre'a de Fermat w 1662 r. zasadą najkrótszej drogi. Zasada Fermata Promień świetlny poruszający się (w dowolnym ośrodku) od punktu A do punktu B przebywa zawsze lokalnie minimalną drogę optyczną, czyli taką, na której przebycie potrzeba czasu najkrótszego. Zasada Fermata w optyce jest szczególnym przypadkiem zasady najmniejszego działania. Efekt odchylenia promieni w ośrodku z gradientem składu wykorzystuje się do budowy soczewki z gradientem współczynnika załamania GRIN (Gradient Index Lens). Aberracja chromatyczna Zgodnie z tym, co zostało powiedziane w poprzednim rozdziale, współczynnik załamania światła jest różny dla różnych barw. Z tej przyczyny soczewki mają na ogół krótsze ogniskowe dla światła niebieskiego niż dla czerwonego. Rys Ugięcie światła w akwarium z solanką

12 * Rys Skupianie światła o różnych barwach w soczewce. W tej sytuacji, obraz otrzymany przy pomocy soczewki będzie ulegał odkształceniu (aberracji). Jasne elementy obrazu będą miały kolorowe, niebieskie lub czerwone obwódki. Aberrację chromatyczną możemy zredukować dobierając soczewki o różnych współczynnikach załamania. Od aberracji chromatycznej wolne są zwierciadła ponieważ odbicie jest takie samo niezależnie od długości fali Mikroskop Do budowy mikroskopu wystarczą dwie soczewki Mikroskop składa się z obiektywu zbierającego światło z preparatu i formującego obraz pośredni oraz okularu znajdującego się na końcu tubusa. Zarówno obiektyw jak i okular mogą być pojedynczymi soczewkami, tak jak na zdjęciu z wykładu (poniżej). Rys Mikroskop zbudowany z dwóch soczewek 435 Obraz pośredni utworzony przez obiektyw jest obrazem rzeczywistym, powiększony p Ob razy. Okular umieszczamy w odległości mniejszej niż odległość jego ogniskowej od obrazu pośredniego. W tej sytuacji, obraz końcowy jest obrazem pozornym, odwróconym, powiększonym p Ok 436

13 razy. Powiększenie mikroskopu jest iloczynem powiększenia dawanego przez obiektyw p Ob i okular, p Ok. p M = p Ob *p ok. (15.10) Zdolność rozdzielcza mikroskopu (!) Światło jest falą o długości około 0,5 µm. Jeżeli fala mija obserwowany obiekt to ugina się na nim, czyli ulega dyfrakcji. Strumień światła rozpada się na prążki interferencyjne. Kąt dyfrakcji jest odwrotnie proporcjonalny do rozmiarów mijanego obiektu. Aby można było dobrze obserwować ten obiekt, trzeba złapać w obiektyw, co najmniej prążki interferencyjne pierwszego rzędu. λ x Rys Dyfrakcja światła w mikroskopie Kąt, z jakiego mikroskop zbiera światło, opisuje się podając aperturę obiektywu. Apertura numeryczna to A N = R/r, gdzie R to promień obiektywu, a r to odległość krawędzi obiektywu od przedmiotu. Zdolność rozdzielcza (czyli zdolność rozróżniania małych obiektów odległych o x) wynosi: 437 r R λ x = (15.11) 2 A N Tak więc, aby mikroskop miał dużą zdolność rozdzielczą, obiektyw musi mieć dużą aperturę. Apertura w powietrzu wynosi co najwyżej 1, a więc: λ x (15.12) 2 Długość fali światła w ośrodku o współczynniku załamania n, zmniejsza się n razy. Po zanurzeniu badanego preparatu w cieczy immersyjnej, długość fali maleje, a więc rozdzielczość rośnie. Udaje się w ten sposób uzyskać rozdzielczość x = 0,2 µm. Zasada nieoznaczoności Mechanika kwantowa przypomina nam, że materia to też fale. Ich długość zależy od pędu danego ciała p = h/λ wzór (14.7). Po pomnożeniu wzoru (15.11) przez wzór (14.7) otrzymamy: h x p (15.13) 2 Równanie to mówi, że cząsteczki o pędzie p nie mogą odróżnić szczegółów mniejszych niż x. Analogicznie można pokazać, że aby określić pęd cząsteczki z dokładnością do p musimy badać ją na obszarze x. Nie możliwe jest zatem dokładne ustalenia jednocześnie p i x. Mówi o tym zasada nieoznaczoności (Werner Heisenberg, 1927). h x p, (15.14) 2 h gdzieh = (stała Diraca). 2π 438

14 15.6 Podsumowanie Prawo odbicia światła: Kąt padania równy jest kątowi odbicia. Prawo Snelliusa (prawo załamania) Stosunek sinusa kąta padania, α, do sinusa kąta załamania, β, jest stały i równy współczynnikowi załamania, n. sinα = n sin β Prawo załamania światła najłatwiej wytłumaczyć falową naturą światła. Zależność współczynnika załamania (lub prędkości) światła od długości fali nazywamy dyspersją. Przyrząd pokazujący widmo światła nazywamy spektroskopem, a przyrząd mierzący to widmo spektrometrem. Camera obscura, czyli ciemnia optyczna wykorzystuje mały otwór w zasłonie do uzyskania obrazu tworzonego przez wpadające światło na przeciwległej ścianie. Odległość obrazu od soczewki, zależy od ogniskowej soczewki i od położenia przedmiotu. Głębia ostrości jest tym parametrem, który mówi nam w jakim zakresie odległości przedmiotu uzyskujemy obraz odbierany przez nas jako ostry. Zdolność rozdzielcza to zdolność rozróżniania małych obiektów. Zależy ona od długości fal użytych do obserwacji. 439

Opis matematyczny odbicia światła od zwierciadła kulistego i przejścia światła przez soczewki.

Opis matematyczny odbicia światła od zwierciadła kulistego i przejścia światła przez soczewki. Opis matematyczny odbicia światła od zwierciadła kulistego i przejścia światła przez soczewki. 1. Równanie soczewki i zwierciadła kulistego. Z podobieństwa trójkątów ABF i LFD (patrz rysunek powyżej) wynika,

Bardziej szczegółowo

Prawa optyki geometrycznej

Prawa optyki geometrycznej Optyka Podstawowe pojęcia Światłem nazywamy fale elektromagnetyczne, o długościach, na które reaguje oko ludzkie, tzn. 380-780 nm. O falowych własnościach światła świadczą takie zjawiska, jak ugięcie (dyfrakcja)

Bardziej szczegółowo

POMIARY OPTYCZNE 1. Wykład 1. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

POMIARY OPTYCZNE 1. Wykład 1.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak POMIARY OPTYCZNE Wykład Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej Pokój 8/ bud. A- http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ OPTYKA GEOMETRYCZNA Codzienne obserwacje: światło

Bardziej szczegółowo

Optyka geometryczna MICHAŁ MARZANTOWICZ

Optyka geometryczna MICHAŁ MARZANTOWICZ Optyka geometryczna Optyka geometryczna światło jako promień, opis uproszczony Optyka falowa światło jako fala, opis pełny Fizyka współczesna: światło jako cząstka (foton), opis pełny Optyka geometryczna

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Zagadnienia optyki"

Ćwiczenie: Zagadnienia optyki Ćwiczenie: "Zagadnienia optyki" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: 1.

Bardziej szczegółowo

Zwierciadło kuliste stanowi część gładkiej, wypolerowanej powierzchni kuli. Wyróżniamy zwierciadła kuliste:

Zwierciadło kuliste stanowi część gładkiej, wypolerowanej powierzchni kuli. Wyróżniamy zwierciadła kuliste: Fale świetlne Światło jest falą elektromagnetyczną, czyli rozchodzącymi się w przestrzeni zmiennymi i wzajemnie przenikającymi się polami: elektrycznym i magnetycznym. Szybkość światła w próżni jest największa

Bardziej szczegółowo

+OPTYKA 3.stacjapogody.waw.pl K.M.

+OPTYKA 3.stacjapogody.waw.pl K.M. Zwierciadło płaskie, prawo odbicia. +OPTYKA.stacjapogody.waw.pl K.M. Promień padający, odbity i normalna leżą w jednej płaszczyźnie, prostopadłej do płaszczyzny zwierciadła Obszar widzialności punktu w

Bardziej szczegółowo

Optyka 2012/13 powtórzenie

Optyka 2012/13 powtórzenie strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Słońce w ciągu dnia przemieszcza się na niebie ze wschodu na zachód. W którym kierunku obraca się Ziemia? Zadanie 2. Na rysunku przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Wykład XI. Optyka geometryczna

Wykład XI. Optyka geometryczna Wykład XI Optyka geometryczna Jak widzimy? Aby przedmiot był widoczny, musi wysyłać światło w wielu kierunkach. Na podstawie światła zebranego przez oko mózg lokalizuje położenie obiektu. Niekiedy promienie

Bardziej szczegółowo

Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka).

Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka). Optyka geometryczna Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka). Założeniem optyki geometrycznej jest, że światło rozchodzi się jako

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 53. Soczewki

Ćwiczenie 53. Soczewki Ćwiczenie 53. Soczewki Małgorzata Nowina-Konopka, Andrzej Zięba Cel ćwiczenia Pomiar ogniskowych soczewki skupiającej i układu soczewek (skupiająca i rozpraszająca), obliczenie ogniskowej soczewki rozpraszającej.

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze 14 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej

Materiały pomocnicze 14 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej Materiały pomocnicze 4 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej. Zwierciadło płaskie. Zwierciadło płaskie jest najprostszym przyrządem optycznym. Jest to wypolerowana płaska powierzchnia

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej.

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej. LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej.. Wprowadzenie Soczewką nazywamy ciało przezroczyste ograniczone

Bardziej szczegółowo

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura 12. Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza I 12.5 12.1 12.6 12.2 12.7 12.8 12.9 12.3 12.10 12.4 12.11 12. Fale elektromagnetyczne - 1 - 12.12 12.20 12.13 12.14 12.21 12.22 12.15 12.23 12.16 12.24 12.17

Bardziej szczegółowo

17. Który z rysunków błędnie przedstawia bieg jednobarwnego promienia światła przez pryzmat? A. rysunek A, B. rysunek B, C. rysunek C, D. rysunek D.

17. Który z rysunków błędnie przedstawia bieg jednobarwnego promienia światła przez pryzmat? A. rysunek A, B. rysunek B, C. rysunek C, D. rysunek D. OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C. 60 o

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 8

Podstawy fizyki wykład 8 Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Optyka geometryczna Polaryzacja Odbicie zwierciadła Załamanie soczewki Optyka falowa Interferencja Dyfrakcja światła D.

Bardziej szczegółowo

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Podstawy fizyki Wykład 11 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 3, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003. K.Sierański, K.Jezierski,

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach

SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Scenariusz lekcji : Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Autorski konspekt lekcyjny Słowa kluczowe: soczewki, obrazy Joachim Hurek, Publiczne Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi w

Bardziej szczegółowo

Optyka. Wykład X Krzysztof Golec-Biernat. Zwierciadła i soczewki. Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017

Optyka. Wykład X Krzysztof Golec-Biernat. Zwierciadła i soczewki. Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017 Optyka Wykład X Krzysztof Golec-Biernat Zwierciadła i soczewki Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017 Wykład X Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 20 Plan Tworzenie obrazów przez zwierciadła Równanie zwierciadła

Bardziej szczegółowo

- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA

- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA - 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej

Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej Wprowadzenie Światło widzialne jest to promieniowanie elektromagnetyczne (zaburzenie poła elektromagnetycznego rozchodzące

Bardziej szczegółowo

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA 1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Raał Kasztelanic Wykład 4 Obliczenia dla zwierciadeł Równanie zwierciadła 1 1 2 1 s s r s s 2 Obliczenia dla zwierciadeł

Bardziej szczegółowo

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA 1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 6 Optyka promieni 2 www.zemax.com Diafragmy Pęk promieni świetlnych, przechodzący przez układ optyczny

Bardziej szczegółowo

Zasada Fermata mówi o tym, że promień światła porusza się po drodze najmniejszego czasu.

Zasada Fermata mówi o tym, że promień światła porusza się po drodze najmniejszego czasu. Pokazy 1. 2. 3. 4. Odbicie i załamanie światła laser, tarcza Kolbego. Ognisko w zwierciadle parabolicznym: dwa metalowe zwierciadła paraboliczne, miernik temperatury, żarówka 250 W. Obrazy w zwierciadłach:

Bardziej szczegółowo

Optyka. Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat. Optyka geometryczna. Uniwersytet Rzeszowski, 13 grudnia 2017

Optyka. Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat. Optyka geometryczna. Uniwersytet Rzeszowski, 13 grudnia 2017 Optyka Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat Optyka geometryczna Uniwersytet Rzeszowski, 13 grudnia 2017 Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Plan Dyspersja chromatyczna Przybliżenie optyki geometrycznej

Bardziej szczegółowo

Soczewkami nazywamy ciała przeźroczyste ograniczone dwoma powierzchniami o promieniach krzywizn R 1 i R 2.

Soczewkami nazywamy ciała przeźroczyste ograniczone dwoma powierzchniami o promieniach krzywizn R 1 i R 2. Optyka geometryczna dla soczewek Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski Soczewkami nazywamy ciała przeźroczyste ograniczone dwoma powierzchniami o promieniach krzywizn R i R 2. Nasze rozważania własności

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła

Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła Ćwiczenie O3 Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła O3.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali

Bardziej szczegółowo

- pozorny, czyli został utworzony przez przedłużenia promieni świetlnych.

- pozorny, czyli został utworzony przez przedłużenia promieni świetlnych. Zjawisko odbicia Zgodnie z zasadą Fermata światło zawsze wybiera taką drogę między dwoma punktami, aby czas potrzebny na jej przebycie był najkrótszy (dla ścisłości: lub najdłuższy). Konsekwencją tego

Bardziej szczegółowo

Falowa natura światła

Falowa natura światła Falowa natura światła Christiaan Huygens Thomas Young James Clerk Maxwell Światło jest falą elektromagnetyczną Barwa światło zależy od jej długości (częstości). Optyka geometryczna Optyka geometryczna

Bardziej szczegółowo

Załamanie na granicy ośrodków

Załamanie na granicy ośrodków Załamanie na granicy ośrodków Gdy światło napotyka na granice dwóch ośrodków przezroczystych ulega załamaniu tak jak jest to przedstawione na rysunku obok. Dla każdego ośrodka przezroczystego istnieje

Bardziej szczegółowo

Badanie przy użyciu stolika optycznego lub ławy optycznej praw odbicia i załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki metodą Bessela.

Badanie przy użyciu stolika optycznego lub ławy optycznej praw odbicia i załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki metodą Bessela. Badanie przy użyciu stolika optycznego lub ławy optycznej praw odbicia i załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki metodą Bessela. I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 20 luty 2012 Stolik optyczny

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 42 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ. Wprowadzenie teoretyczne.

Ćwiczenie 42 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ. Wprowadzenie teoretyczne. Ćwiczenie 4 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ Wprowadzenie teoretyczne. Soczewka jest obiektem izycznym wykonanym z materiału przezroczystego o zadanym kształcie i symetrii obrotowej. Interesować

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 5 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, shortinst Wstęp do astrofizyki I,

Bardziej szczegółowo

Optyka. Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat. Równania zwierciadeł i soczewek. Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018

Optyka. Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat. Równania zwierciadeł i soczewek. Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018 Optyka Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Równania zwierciadeł i soczewek Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018 Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Plan Równanie zwierciadła sferycznego i

Bardziej szczegółowo

Sprzęt do obserwacji astronomicznych

Sprzęt do obserwacji astronomicznych Sprzęt do obserwacji astronomicznych Spis treści: 1. Teleskopy 2. Montaże 3. Inne przyrządy 1. Teleskop - jest to przyrząd optyczny zbudowany z obiektywu i okularu bądź też ze zwierciadła i okularu. W

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 7 Temat: Pomiar kąta załamania i kąta odbicia światła. Sposoby korekcji wad wzroku. 1. Wprowadzenie Zestaw ćwiczeniowy został

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 5 Tomasz Kwiatkowski 3 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 5 1/41 Plan wykładu Podstawy optyki geometrycznej Załamanie światła, soczewki Odbicie

Bardziej szczegółowo

OPTYKA W INSTRUMENTACH GEODEZYJNYCH

OPTYKA W INSTRUMENTACH GEODEZYJNYCH OPTYKA W INSTRUMENTACH GEODEZYJNYCH Prawa Euklidesa: 1. Promień padający i odbity znajdują się w jednej płaszczyźnie przechodzącej przez prostopadłą wystawioną do powierzchni zwierciadła w punkcie odbicia.

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA II. 7. Optyka geometryczna. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA II. 7. Optyka geometryczna.   Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA II 7. Optyka geometryczna Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ WSPÓŁCZYNNIK ZAŁAMANIA Współczynnik załamania ośrodka opisuje zmianę prędkości fali

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM OPTYKI GEOMETRYCZNEJ

LABORATORIUM OPTYKI GEOMETRYCZNEJ LABORATORIUM OPTYKI GEOMETRYCZNEJ POMIAR OGNISKOWYCH SOCZEWEK CIENKICH 1. Cel dwiczenia Zapoznanie z niektórymi metodami badania ogniskowych soczewek cienkich. 2. Zakres wymaganych zagadnieo: Prawa odbicia

Bardziej szczegółowo

20. Na poniŝszym rysunku zaznaczono bieg promienia świetlnego 1. Podaj konstrukcję wyznaczającą kierunek padania promienia 2 na soczewkę.

20. Na poniŝszym rysunku zaznaczono bieg promienia świetlnego 1. Podaj konstrukcję wyznaczającą kierunek padania promienia 2 na soczewkę. Optyka stosowana Załamanie światła. Soczewki 1. Współczynnik załamania światła dla wody wynosi n 1 = 1,33, a dla szkła n 2 = 1,5. Ile wynosi graniczny kąt padania dla promienia świetlnego przechodzącego

Bardziej szczegółowo

35 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2

35 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2 Włodzimierz Wolczyński Załamanie światła 35 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2 ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI sin sin Gdy v 1 > v 2, więc gdy n 2 >n 1, czyli gdy światło wchodzi do ośrodka gęstszego optycznie,

Bardziej szczegółowo

Optyka. Matura Matura Zadanie 24. Soczewka (10 pkt) 24.1 (3 pkt) 24.2 (4 pkt) 24.3 (3 pkt)

Optyka. Matura Matura Zadanie 24. Soczewka (10 pkt) 24.1 (3 pkt) 24.2 (4 pkt) 24.3 (3 pkt) Matura 2006 Zadanie 24. Soczewka (10 pkt) Optyka W pracowni szkolnej za pomocą cienkiej szklanej soczewki dwuwypukłej o jednakowych promieniach krzywizny, zamontowanej na ławie optycznej, uzyskiwano obrazy

Bardziej szczegółowo

ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE

ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE I. Optyka geotermalna W tym rozdziale poznasz właściwości światła widzialnego, prawa rządzące jego rozchodzeniem się w przestrzeni oraz sposoby wykorzystania tych praw

Bardziej szczegółowo

S P E K T R O S K O P S Z K O L N Y P R Y Z M A T Y C ZN Y 1

S P E K T R O S K O P S Z K O L N Y P R Y Z M A T Y C ZN Y 1 Przeznaczenie S P E K T R O S K O P S Z K O L N Y P R Y Z M A T Y C ZN Y 1 Spektroskop szkolny służy do demonstracji i doświadczeń przy nauczaniu fizyki, zarówno w gimnazjach jak i liceach. Przy pomocy

Bardziej szczegółowo

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2. ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2. ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2. ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania Zadanie

Bardziej szczegółowo

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA 1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 3 Pryzmat Pryzmaty w aparatach fotograficznych en.wikipedia.org/wiki/pentaprism luminous-landscape.com/understanding-viewfinders

Bardziej szczegółowo

Wykład 17: Optyka falowa cz.1.

Wykład 17: Optyka falowa cz.1. Wykład 17: Optyka falowa cz.1. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.31 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Zasada Huyghensa Christian Huygens 1678 r. pierwsza

Bardziej szczegółowo

34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 1

34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 1 Włodzimierz Wolczyński 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 1 ODBICIE ŚWIATŁA. ZWIERCIADŁA Do analizy obrazów w zwierciadle sferycznym polecam aplet fizyczny http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=48

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA III Drgania i fale mechaniczne Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie wartości współczynnika załamania

Wyznaczanie wartości współczynnika załamania Grzegorz F. Wojewoda Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 Bydgoszcz Wyznaczanie wartości współczynnika załamania Jest dobrze! Nareszcie można sprawdzić doświadczalnie wartości współczynników załamania

Bardziej szczegółowo

Dodatek 1. C f. A x. h 1 ( 2) y h x. powrót. xyf

Dodatek 1. C f. A x. h 1 ( 2) y h x. powrót. xyf B Dodatek C f h A x D y E G h Z podobieństwa trójkątów ABD i DEG wynika z h x a z trójkątów DC i EG ' ' h h y ' ' to P ( ) h h h y f to ( 2) y h x y x y f ( ) i ( 2) otrzymamy to yf xy xf f f y f h f yf

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum. kl. III

Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum. kl. III Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum kl. III Semestr I Drgania i fale Rozpoznaje ruch drgający Wie co to jest fala Wie, że w danym ośrodku fala porusza się ze stałą szybkością Zna pojęcia:

Bardziej szczegółowo

Zaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka materialnego A. B.

Zaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka materialnego A. B. Imię i nazwisko Pytanie 1/ Zaznacz właściwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne są falami poprzecznymi podłużnymi Pytanie 2/ Zaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka

Bardziej szczegółowo

MGR 10. Ćw. 1. Badanie polaryzacji światła 2. Wyznaczanie długości fal świetlnych 3. Pokaz zmiany długości fali świetlnej przy użyciu lasera.

MGR 10. Ćw. 1. Badanie polaryzacji światła 2. Wyznaczanie długości fal świetlnych 3. Pokaz zmiany długości fali świetlnej przy użyciu lasera. MGR 10 10. Optyka fizyczna. Dyfrakcja i interferencja światła. Siatka dyfrakcyjna. Wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą siatki dyfrakcyjnej. Elektromagnetyczna teoria światła. Polaryzacja światła.

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM TIK

SCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM TIK SCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM TIK Temat: Soczewki. Zdolność skupiająca soczewki. Prowadzący: Karolina Górska Czas: 45min Wymagania szczegółowe podstawy programowej (cytat): 7.5) opisuje (jakościowo)

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy (propozycja)

Plan wynikowy (propozycja) Plan wynikowy (propozycja) 2. Optyka (co najmniej 12 godzin lekcyjnych, w tym 1 2 godzin na powtórzenie materiału i sprawdzian bez treści rozszerzonych) Zagadnienie (tematy lekcji) Światło i jego właściwości

Bardziej szczegółowo

12.Opowiedz o doświadczeniach, które sam(sama) wykonywałeś(aś) w domu. Takie pytanie jak powyższe powinno się znaleźć w każdym zestawie.

12.Opowiedz o doświadczeniach, które sam(sama) wykonywałeś(aś) w domu. Takie pytanie jak powyższe powinno się znaleźć w każdym zestawie. Fizyka Klasa III Gimnazjum Pytania egzaminacyjne 2017 1. Jak zmierzyć szybkość rozchodzenia się dźwięku? 2. Na czym polega zjawisko rezonansu? 3. Na czym polega zjawisko ugięcia, czyli dyfrakcji fal? 4.

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ

WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ ĆWICZENIE 84 WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ Cel ćwiczenia: Wyznaczenie długości fali emisji lasera lub innego źródła światła monochromatycznego, wyznaczenie stałej siatki

Bardziej szczegółowo

Dyfrakcja. interferencja światła. dr inż. Romuald Kędzierski

Dyfrakcja. interferencja światła. dr inż. Romuald Kędzierski Dyfrakcja i interferencja światła. dr inż. Romuald Kędzierski Zasada Huygensa - przypomnienie Każdy punkt ośrodka, do którego dotarło czoło fali można uważać za źródło nowej fali kulistej. Fale te zwane

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie długości fali świetlnej metodą pierścieni Newtona

Wyznaczenie długości fali świetlnej metodą pierścieni Newtona Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 23 III 2009 Nr. ćwiczenia: 412 Temat ćwiczenia: Wyznaczenie długości fali świetlnej metodą pierścieni Newtona Nr.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Optyki Falowej

Laboratorium Optyki Falowej Marzec 2019 Laboratorium Optyki Falowej Instrukcja do ćwiczenia pt: Filtracja optyczna Opracował: dr hab. Jan Masajada Tematyka (Zagadnienia, które należy znać przed wykonaniem ćwiczenia): 1. Obraz fourierowski

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia z mikroskopii optycznej

Ćwiczenia z mikroskopii optycznej Ćwiczenia z mikroskopii optycznej Anna Gorczyca Rok akademicki 2013/2014 Literatura D. Halliday, R. Resnick, Fizyka t. 2, PWN 1999 r. J.R.Meyer-Arendt, Wstęp do optyki, PWN Warszawa 1979 M. Pluta, Mikroskopia

Bardziej szczegółowo

Najprostszą soczewkę stanowi powierzchnia sferyczna stanowiąca granicę dwóch ośr.: powietrza, o wsp. załamania n 1. sin θ 1. sin θ 2.

Najprostszą soczewkę stanowi powierzchnia sferyczna stanowiąca granicę dwóch ośr.: powietrza, o wsp. załamania n 1. sin θ 1. sin θ 2. Ia. OPTYKA GEOMETRYCZNA wprowadzenie Niemal każdy system optoelektroniczny zawiera oprócz źródła światła i detektora - co najmniej jeden element optyczny, najczęściej soczewkę gdy system służy do analizy

Bardziej szczegółowo

STOLIK OPTYCZNY 1 V Przyrząd jest przeznaczony do wykonywania ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej.

STOLIK OPTYCZNY 1 V Przyrząd jest przeznaczony do wykonywania ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej. STOLIK OPTYCZNY 1 V 7-19 Przyrząd jest przeznaczony do wykonywania ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej. 6 4 5 9 7 8 3 2 Rys. 1. Wymiary w mm: 400 x 165 x 140, masa 1,90 kg. Na drewnianej podstawie

Bardziej szczegółowo

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA

OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA 1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 7 Dystorsja Zależy od wielkości pola widzenia. Dystorsja nie wpływa na ostrość obrazu lecz dokonuje

Bardziej szczegółowo

Optyka w fotografii Ciemnia optyczna camera obscura wykorzystuje zjawisko prostoliniowego rozchodzenia się światła skrzynka (pudełko) z małym okrągłym otworkiem na jednej ściance i przeciwległą ścianką

Bardziej szczegółowo

36P5 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY

36P5 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY 36P5 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V Drgania Fale Akustyka Optyka geometryczna POZIOM PODSTAWOWY Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Optyka geometryczna

Rozdział 9. Optyka geometryczna Rozdział 9. Optyka geometryczna 206 Spis treści Optyka geometryczna i falowa - wstęp Widzenie barwne Odbicie i załamanie Prawo odbicia i załamania Zasada Fermata Optyka geometryczna dla soczewek Warunki

Bardziej szczegółowo

Natura światła. W XVII wieku ścierały się dwa, poglądy na temat natury światła. Isaac Newton

Natura światła. W XVII wieku ścierały się dwa, poglądy na temat natury światła. Isaac Newton Natura światła W XVII wieku ścierały się dwa, poglądy na temat natury światła. Isaac Newton W swojej pracy naukowej najpierw zajmował się optyką. Pierwsze sukcesy odniósł właśnie w optyce, konstruując

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje.

Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Ćwiczenie 2 Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Działanie obrazujące soczewek lub układu soczewek wygodnie

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN NR Na zwierciadło sferyczne padają dwa promienie światła równoległe do osi optycznej (rysunek).

SPRAWDZIAN NR Na zwierciadło sferyczne padają dwa promienie światła równoległe do osi optycznej (rysunek). SPRAWDZIAN NR 1 JOANNA BOROWSKA IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. Na zwierciadło sferyczne padają dwa promienie światła równoległe do osi optycznej (rysunek). Dokończ zdanie. Wybierz stwierdzenie A albo

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE, CZĘSTOCHOWA, 2010/2011 Ewa Mandowska, Instytut Fizyki AJD, Częstochowa e.mandowska@ajd.czest.pl

ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE, CZĘSTOCHOWA, 2010/2011 Ewa Mandowska, Instytut Fizyki AJD, Częstochowa e.mandowska@ajd.czest.pl 1 ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE, CZĘSTOCHOWA, 2010/2011 Ewa Mandowska, Instytut Fizyki AJD, Częstochowa e.mandowska@ajd.czest.pl DZIAŁ 3 Optyka geometryczna i elementy optyki falowej. Budowa materii. 3.1. Optyka

Bardziej szczegółowo

Problemy optyki geometrycznej. Zadania problemowe z optyki

Problemy optyki geometrycznej. Zadania problemowe z optyki . Zadania problemowe z optyki I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 3 lutego 2012 Zasada Fermata Sens fizyczny zasady Zasada, sformułowana przez Pierre a Fermata w 1650 roku dotyczy czasu przejścia światła

Bardziej szczegółowo

Optyka geometryczna - 2 Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński. Zwierciadła niepłaskie

Optyka geometryczna - 2 Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński. Zwierciadła niepłaskie Optyka geometryczna - 2 Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński Zwierciadła niepłaskie Obrazy w zwierciadłach niepłaskich Obraz rzeczywisty zwierciadło wklęsłe Konstrukcja obrazu w zwierciadłach

Bardziej szczegółowo

f = -50 cm ma zdolność skupiającą

f = -50 cm ma zdolność skupiającą 19. KIAKOPIA 1. Wstęp W oku miarowym wymiary struktur oka, ich wzajemne odległości, promienie krzywizn powierzchni załamujących światło oraz wartości współczynników załamania ośrodków, przez które światło

Bardziej szczegółowo

Badanie zjawisk optycznych przy użyciu zestawu Laser Kit

Badanie zjawisk optycznych przy użyciu zestawu Laser Kit LABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI Ćwiczenie 5 Badanie zjawisk optycznych przy użyciu zestawu Laser Kit Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów ze zjawiskami optycznymi. Badane elementy: Zestaw ćwiczeniowy Laser

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Część teoretyczna

Ćwiczenie 4. Część teoretyczna Ćwiczenie 4 Badanie aberracji chromatycznej soczewki refrakcyjnej i dyfrakcyjnej. Badanie odpowiedzi impulsowej oraz obrazowania przy użyciu soczewki sferycznej. Zbadanie głębi ostrości przy oświetleniu

Bardziej szczegółowo

Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu

Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Ruch falowy Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Fala rozchodzi się w przestrzeni niosąc ze sobą energię, ale niekoniecznie musi

Bardziej szczegółowo

Fala elektromagnetyczna o określonej częstotliwości ma inną długość fali w ośrodku niż w próżni. Jako przykłady policzmy:

Fala elektromagnetyczna o określonej częstotliwości ma inną długość fali w ośrodku niż w próżni. Jako przykłady policzmy: Rozważania rozpoczniemy od ośrodków jednorodnych. W takich ośrodkach zależność między indukcją pola elektrycznego a natężeniem pola oraz między indukcją pola magnetycznego a natężeniem pola opisana jest

Bardziej szczegółowo

POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK

POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK ĆWICZENIE 77 POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK Cel ćwiczenia: 1. Poznanie zasad optyki geometrycznej, zasad powstawania i konstrukcji obrazów w soczewkach cienkich. 2. Wyznaczanie odległości ogniskowych

Bardziej szczegółowo

Problemy optyki falowej. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła.

Problemy optyki falowej. Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła. . Teoretyczne podstawy zjawisk dyfrakcji, interferencji i polaryzacji światła. Rozwiązywanie zadań wykorzystujących poznane prawa I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 27 luty 2012 Dyfrakcja światła laserowego

Bardziej szczegółowo

POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK. Instrukcja wykonawcza

POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 77 POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów Ława optyczna z podziałką, oświetlacz z zasilaczem i płytka z wyciętym wzorkiem, ekran Komplet soczewek z oprawkami

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Od Autorów... 7

Spis treści. Od Autorów... 7 Spis treści Od Autorów... 7 Drgania i fale Ruch zmienny... 10 Drgania... 17 Fale mechaniczne... 25 Dźwięk... 34 Przegląd fal elektromagnetycznych... 41 Podsumowanie... 49 Optyka Odbicie światła... 54 Zwierciadła

Bardziej szczegółowo

Promienie

Promienie Teoria promienia Promienie Zasada Fermata Od punktu źródłowego Z do punktu obserwacji A, światło rozchodzi się po takiej drodze na której, lokalnie rzecz biorąc, czas przejścia światła jest ekstremalny.

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU Cel ćwiczenia: 1. Zapoznanie z budową i zasadą działania mikroskopu optycznego. 2. Wyznaczenie współczynnika załamania

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne

Ćwiczenie 2. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Ćwiczenie 2 Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Podstawy Działanie obrazujące soczewek lub układu soczewek

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 6 Temat: Wyznaczenie stałej siatki dyfrakcyjnej i dyfrakcja światła na otworach kwadratowych i okrągłych. 1. Wprowadzenie Fale

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA na egzamin klasyfikacyjny z fizyki klasa III (IIIA) rok szkolny 2013/2014 semestr II

ZAGADNIENIA na egzamin klasyfikacyjny z fizyki klasa III (IIIA) rok szkolny 2013/2014 semestr II ZAGADNIENIA na egzamin klasyfikacyjny z fizyki klasa III (IIIA) rok szkolny 2013/2014 semestr II Piotr Ludwikowski XI. POLE MAGNETYCZNE Lp. Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe. Uczeń: 43 Oddziaływanie

Bardziej szczegółowo

BADANIE I ACHROMATYZACJA PRĄŻKÓW INTERFERENCYJNYCH TWORZONYCH ZA POMOCĄ ZWIERCIADŁA LLOYDA

BADANIE I ACHROMATYZACJA PRĄŻKÓW INTERFERENCYJNYCH TWORZONYCH ZA POMOCĄ ZWIERCIADŁA LLOYDA BADANIE I ACHROMATYZACJA PRĄŻKÓW INTERFERENCYJNYCH TWORZONYCH ZA POMOCĄ ZWIERCIADŁA LLOYDA Celem ćwiczenia jest: 1. demonstracja dużej liczby prążków w interferometrze Lloyda z oświetleniem monochromatycznym,

Bardziej szczegółowo

Pomiar długości fali świetlnej i stałej siatki dyfrakcyjnej.

Pomiar długości fali świetlnej i stałej siatki dyfrakcyjnej. POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW LABORATORIUM Z FIZYKI Pomiar długości fali świetlnej i stałej siatki dyfrakcyjnej. Wprowadzenie Przy opisie zjawisk takich

Bardziej szczegółowo

Przyrząd słuŝy do wykonywania zasadniczych ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej.

Przyrząd słuŝy do wykonywania zasadniczych ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej. STOLIK OPTYCZNY V 7-19 Przyrząd słuŝy do wykonywania zasadniczych ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej. Na drewnianej podstawie (1) jest umieszczona mała Ŝaróweczka (2) 3,5 V, 0,2 A, którą moŝna

Bardziej szczegółowo

Fale elektromagnetyczne w dielektrykach

Fale elektromagnetyczne w dielektrykach Fale elektromagnetyczne w dielektrykach Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Krótka historia odkrycia

Bardziej szczegółowo

Wykład XIV. wiatła. Younga. Younga. Doświadczenie. Younga

Wykład XIV. wiatła. Younga. Younga. Doświadczenie. Younga Wykład XIV Poglądy na naturęświat wiatła Dyfrakcja i interferencja światła rozwój poglądów na naturę światła doświadczenie spójność światła interferencja w cienkich warstwach interferometr Michelsona dyfrakcja

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R O-4

Ć W I C Z E N I E N R O-4 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-4 BADANIE WAD SOCZEWEK I Zagadnienia do opracowania Równanie soewki,

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R O-6

Ć W I C Z E N I E N R O-6 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-6 WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL PODSTAWOWYCH BARW W WIDMIE ŚWIATŁA BIAŁEGO

Bardziej szczegółowo

OPTYKA. Leszek Błaszkieiwcz

OPTYKA. Leszek Błaszkieiwcz OPTYKA Leszek Błaszkieiwcz Ojcem optyki jest Witelon (1230-1314) Zjawisko odbicia fal promień odbity normalna promień padający Leszek Błaszkieiwcz Rys. Zjawisko załamania fal normalna promień padający

Bardziej szczegółowo

Wstęp do fotografii. piątek, 15 października 2010. ggoralski.com

Wstęp do fotografii. piątek, 15 października 2010. ggoralski.com Wstęp do fotografii ggoralski.com element światłoczuły soczewki migawka przesłona oś optyczna f (ogniskowa) oś optyczna 1/2 f Ogniskowa - odległość od środka układu optycznego do ogniska (miejsca w którym

Bardziej szczegółowo

Wykład 11 Elementy optyki geometrycznej Widmo i natura światła

Wykład 11 Elementy optyki geometrycznej Widmo i natura światła Wykład Elementy optyki geometrycznej Widmo i natura światła Optyka to nauka o falach elektromagnetycznych, ich wytwarzaniu, rozchodzeniu się w różnych ośrodkach, i oddziaływaniu z tymi ośrodkami. Różnice

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU CZĘŚĆ (A-zestaw 1) Instrukcja wykonawcza

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU CZĘŚĆ (A-zestaw 1) Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 76A WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU CZĘŚĆ (A-zestaw ) Instrukcja wykonawcza. Wykaz przyrządów Spektrometr (goniometr) Lampy spektralne Pryzmaty. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo