SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach"

Michalina Kasprzak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Scenariusz lekcji : Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Autorski konspekt lekcyjny Słowa kluczowe: soczewki, obrazy Joachim Hurek, Publiczne Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi w Opolu, j.hurek@wp.pl SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Cele: Uczeń: utrwali poznane algorytmy konstrukcji obrazów dla soczewki skupiającej obustronnie wypukłej obliczy odległości obrazów i ich powiekszenia, które dla soczewki skupiającej obustronnie wypukłej są analogiczne jak zwierciadła kulistego wklęsłego. Doświadczenie Obraz świecy lub żarówki w soczewce skupiającej obustronnie wypukłej. Opis: Na ławie optycznej ustawiamy ekran, soczewkę oraz żarówkę jako przedmiot w odległości x>2. Obserwacje: Obserwujemy obraz przedmiotu. Uczeń podaje cechy obrazu, np. dla przedmiotu w odległości x>2 (2=r): obraz odwrócony, rzeczywisty, pomniejszony w odległości <y<2. Hipoteza: Dla wzrastającej odległości przedmiotu x>2 odległość obrazu y maleje zdążając od 2=r do. Weryikacja doświadczalna: Uczniowie zwiększają odległość x i otrzymują na ekranie obraz w odległości y dążącej od 2 do. Nowa hipoteza:

pl SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Cele: Uczeń: utrwali poznane algorytmy konstrukcji obrazów dla soczewki skupiającej obustronnie wypukłej obliczy

2 2 Dla wzrastającej odległości przedmiotu x>2 powiększenie obrazu p [tu pomniejszenie] maleje zdążając od do 0. Weryikacja doświadczalna: Uczniowie zwiększają odległość x i otrzymują na ekranie w odległości y coraz mniejszy obraz. Wnioski: Dla badanego zakresu x>2 obraz jest odwrócony, rzeczywisty, pomniejszony i występuje w odległości <y<2. Dla odległości x=2 obraz jest odwrócony, rzeczywisty, naturalnej wielkości i występuje w odległości y=2. Dla odległości <x<2 obraz jest odwrócony, rzeczywisty, powiększony i występuje w odległości y>2. Wprowadzenie nowego pojęcia - lekcja właściwa na bazie doświadczenia N: Inormuje, że na dzisiejszej lekcji będziemy kontynuować zagadnienia z optyki geometrycznej na przykładzie soczewki skupiającej, poznane wcześniej dla zwierciadła kulistego wklęsłego. N: Pokazuje różne rodzaje soczewek (Rys.). U: Korzystając z podręcznika dokonuje podziału soczewek. Przyporządkuje wybranym soczewkom ich nazwy, np. płasko-wypukła, obustronnie wklęsła... N: Inormuje, że oprócz podziału ze względu na kształt, soczewki można podzielić na skupiające i rozpraszające (odpowiednie symbole).

Wnioski: Dla badanego zakresu x>2 obraz jest odwrócony, rzeczywisty, pomniejszony i występuje w odległości <y<2.

3 3 N: Wprowadza zdolność skupiającą soczewki Z podając wzór: Z = n ' =( - )( n r + 2 r ) [ = D] m gdzie: n współczynnik załamania ośrodka n współczynnik załamania szkła analizuje wielkości we wzorze i zwraca uwagę, że w/w wzór np. dla soczewki płaskowypukłej, przy r, czyli r 0 przyjmuje postać: Z = n ' =( - ) n r N: Powtarza z uczniami pojęcia znane z lekcji o zwierciadle kulistym wklęsłym: ognisko F [punkt skupienia wiązki równoległej] ogniskowa [odległość ogniska od soczewki] promień krzywizny r [geometryczny promień okręgu] środek krzywizny O [środek okręgu] odległość przedmiotu x odległość obrazu y y powiększenie p= x równanie soczewki = + x y odległość obrazu od soczewki y= x x N: Przechodzimy teraz do konstrukcji obrazu przedmiotu umieszczonego w odległości x>2, np. x=2,5. Wykorzystujemy 3 promienie świetlne wychodzące z punktu B przedmiotu, których punkt przecięcia po przejściu przez soczewkę daje punkt obrazu B (Rys.2):

dla soczewki płaskowypukłej, przy r, czyli r 0 przyjmuje postać: Z = n ' =( - ) n r N: Powtarza z uczniami pojęcia znane z lekcji o zwierciadle kulistym wklęsłym: ognisko F [punkt skupienia wiązki

4 4 Promień równoległy do osi optycznej, który po przejściu przez soczewkę przechodzi przez ognisko. Promień 2 przechodzący przez ognisko, który po przejściu przez soczewkę staje się równoległy. Promień 3 przechodzący przez środek soczewki, który po przejściu przez soczewkę nie zmienia kierunku. U: Podaje cechy obrazu: rzeczywisty, odwrócony, pomniejszony. N: Zwraca uwagę, że oprócz sposobu konstrukcyjnego znalezienia obrazu w optyce geometrycznej istnieje jeszcze możliwość numerycznego wyznaczenia odległości obrazu y i powiększenia p: Wykonuje odpowiednie obliczenia dla x=2,5: y= 2,5 2,5 5 2,5 5 =,5 = ; p= Wynika z nich, że obraz powstaje w odległości <y<2 i jest pomniejszony. N: Dzieli klasę na 4 grupy. Każda z nich wykonuje doświadczenie na ławie optycznej dla podanych w tabeli obok kolejnych odległości przedmiotu. U: Za pomocą przyrządów soczewka, ekran, żarówka próbują znaleźć w/w obraz podając odległość y i jego cechy. W nawiasach [] podano przewidywane odpowiedzi uczniów. N: Wykonać konstrukcje obrazu przedmiotu wg tabeli jako zadanie domowe. x y cechy obrazu x>2 <y<2 odwrócony, pomniejszony, rzeczywisty x=2...[y=2]...[ odwrócony, naturalnej wielkości, rzeczywisty] <x<2...[ y>2]...[ odwrócony, powiększony, rzeczywisty] x=...[y= ]...[obraz rozmyty, wiązka równoległa] x<...[y<0]...[prosty, powiększony, pozorny] = 3 2. POMOCE DYDAKTYCZNE: Ława optyczna, soczewki, świeca lub żarówka, ekran. ZJAWISKA Z ŻYCIA CODZIENNEGO: Ognisko soczewki przyczyną pożarów w lasach, okulary, oko, przyrządy optyczne, np. lupa, mikroskop, luneta itd. UMIEJĘTNOŚCI OGÓLNE: Myślenie matematyczne, myślenie naukowe, umiejętność komunikowania się, umiejętność pracy zespołowej. UMIEJĘTNOŚCI SZCZEGÓŁOWE:

N: Zwraca uwagę, że oprócz sposobu konstrukcyjnego znalezienia obrazu w optyce geometrycznej istnieje jeszcze możliwość numerycznego wyznaczenia odległości obrazu y i powiększenia p: Wykonuje

5 5 Uczeń wie, rozumie, potrai, stosuje, opisuje, wyznacza... DOŚWIADCZENIE RÓWNOLEGŁE: Otrzymywanie (na lekcji), konstrukcja i obliczanie obrazów (w domu) dla różnych od x>2 odległości przedmiotu. Bibliograia: Fiałkowska M, Fiałkowski K., Sagnowska B., Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych, Zakres podstawowy, ZamKor, Kraków 2006

obrazów (w domu) dla różnych od x>2 odległości przedmiotu.

Podobne dokumenty

Materiały pomocnicze 14 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej

Materiały pomocnicze 14 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej Materiały pomocnicze 4 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej. Zwierciadło płaskie. Zwierciadło płaskie jest najprostszym przyrządem optycznym. Jest to wypolerowana płaska powierzchnia