Łódź - nowe oblicze miasta

Transkrypt

1 Łódź - nowe oblicze miasta mgr Magdalena Lorenc Geoinżynieria Wizualizacje i materiały projektowe zostały udostępnione przez EC1 Łódź Miasto Kultury Fot. 1. Wizualizacja - dworzec kolejowy Łódź Fabryczna Nowe Centrum Łodzi to projekt zakładający gospodarcze i społeczne ożywienie śródmieścia, stworzenie nowoczesnego i funkcjonalnego centrum z wieloma przestrzeniami publicznymi oraz przekształcenie Łodzi w atrakcyjną metropolię Łódź, intrygujące i fascynujące miasto, głównie ze względu na swój poprzemysłowy charakter, przez lata zostało bardzo zaniedbane. Przyjęty przez Radę Miejską 28 sierpnia 2007 r. program realizacji Nowego Centrum Łodzi ma pozwolić na uporządkowanie pod kątem urbanistycznym i własnościowym priorytetowego obszaru miasta oraz nadać mu zupełnie nową funkcję i jakość. Projekt ten ma na celu odmianę charakteru największego w Polsce ośrodka przemysłu włókienniczego, w zakresie istotnym zarówno z punktu widzenia problematyki rewitalizacji, jak i rozwoju gospodarczego. Jednym z impulsów dla powstania projektu był fakt braku w mieście typowego centrum. Ma ono powstać na terenie, na którym obecnie zlokalizowany jest dworzec Łódź Fabryczna oraz na terenach secesyjnej elektrociepłowni EC1. Obszar ten, leżący w pierścieniu Łódzkiej Kolei Obwodowej, powstałej w 1898 r., która otacza miasto ze wszystkich stron, objęty jest również Uproszczonym lokalnym programem rewitalizacji wybranych terenów śródmiejskich oraz pofabrycznych Łodzi na lata W lipcu tego roku ruszyć ma przedsięwzięcie zagłębiania infrastruktury dworca pod ziemię, co pozwoli m.in. na uwolnienie terenów śródmieścia pod budowę nowego centrum. Te działania mają także na celu umożliwienie zastosowania nowoczesnych rozwiązań transportowych i optymalizację obsługi komunikacyjnej tego obszaru, co w efekcie doprowadzi do utworzenia w centrum multimodalnego węzła komunikacyjnego, wiążącego funkcje transportu miejskiego, regionalnego i międzynarodowego. Ponadto dla Programu Nowe Centrum Łodzi priorytetowa jest również rewitalizacja obiektów byłej elektrociepłowni EC-1 i jej adaptacja na cele kulturalno-artystyczne. Projekt budowy Nowego Centrum zdobył już uznanie, przyciągając szereg inwestorów oraz znanych nazwisk. Dyspozycję przestrzenną dla obszaru objętego programem opracował Rob Krier, wybitny architekt i urbanista, autor wielu projektów planistycznych w Europie. Znany jest z pracy przy projekcie Berlin IBA 1987 ostrożne reperowanie miasta, który miał na celu naprawę i rekonstrukcję śródmiejskiej dzielnicy Berlina. W realizacjach Kriera istotę stanowi kontekst historyczny i przestrzenny miejsca, w swoich projektach dąży on do zachowania harmonii pomiędzy starym i nowym. Znaczące doświadczenie Kriera w rewitalizacji miast i naprawianiu zaniedbanej tkanki miejskiej jest kluczowe dla programu Nowego Centrum Łodzi. Współrealizatorem przedsięwzięcia rewitalizacji zabytkowej elektrociepłowni EC1 jest ponadto Fundacja Sztuka Świata, której założycielami są amerykański reżyser David Lynch, współwłaściciel Grupy Atlas Andrzej Walczak oraz Dyrektor Festiwalu Camerimage Marek Żydowicz. Obszar Nowego Centrum, ograniczony ulicami J. Tuwima, G. Narutowicza, H. Sienkiewicza oraz S. Kopcińskiego, obejmujący niemal 90 ha, podzielony został na dwie strefy. Pierwsza to teren 30 ha w najbliższym sąsiedztwie dworca Łódź Fabryczna oraz EC1 miejscu pierwszego kontaktu z miastem dla przybywających do Łodzi, którego funkcja po realizacji inwestycji zdominowana zostanie przez kulturę. W drugiej strefie na 60 ha znajdą się hotele, mieszkania, biura i usługi. Tam w przyszłości zlokalizowane mają zostać 78

2 Geoinżynieria 79

3 Fot. 2. Mapa orientacyjna inwestycji najwyższe budynki w Łodzi. Na zrealizowanie przedstawionych celów pozwolą działania projektowe, w skład których wchodzą m.in.: przebudowa Dworca Łódź Fabryczna wraz z jego otoczeniem; poprawa funkcjonalności systemu komunikacyjnego; uporządkowanie i stworzenie bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych; adaptacja, przebudowa, remonty budynków oraz przestrzeni użyteczności publicznej; remonty, prace rozbiórkowe, przebudowa lub adaptacja budynków, obiektów, infrastruktury i urządzeń poprzemysłowych wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu; renowacja budynków o wartości architektonicznej, zabytkowej i znaczeniu historycznym; zmiana funkcji terenów poprzemysłowych i kolejowych; przebudowa, wymiana, remont infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, elektrycznej, grzewczej (z rozważeniem zasilania geotermalnego) i gazowej; aktywizacja gospodarcza z wyłączeniem produkcji przemysłowej, tworzenie nowych miejsc pracy; poprawa stanu środowiska naturalnego. 5 lipca 2008 r. zatwierdzona została przez Polskie Koleje Państwowe SA, PKP Polskie Linie Kolejowe SA i Miasto Łódź koncepcja układu komunikacyjnego, opracowana dla terenu inwestycji, realizowanej w rejonie ulic: Kilińskiego, Narutowicza, Składowej i Węglowej oraz na terenie obecnego Dworca Łódź Fabryczna i terenów bezpośrednio przyległych. W ramach przedsięwzięcia rewitalizacji i przekształcenia obszarów dworca nastąpi zagłębienie stacji Łódź Fabryczna oraz tunelowe przebicie pod miastem w kierunku stacji Łódź Kaliska, co pozwoli na połączenie głównych linii kolejowych w obszarze miasta Łódź, tworząc centralny węzeł dla planowanej sieci kolei dużych prędkości zwanej Y (Warszawa Łódź Poznań, Warszawa Łódź Wrocław). Inwestycja przewiduje koncentrację na dworcu Łódź Fabryczna różnych środków transportu, obsługujących miasto i region takich, jak kolej dużych prędkości, kolej dalekobieżna regionalna i aglomeracyjna, autobusy międzynarodowe, dalekobieżne i regionalne oraz komunikacja miejska tramwaje i autobusy, a także taksówki i samochody indywidualne. Inwestorami i partnerami w realizacji przedsięwzięcia są: Miasto Łódź (finansujące inwestycję w 66%), PKP Polskie Linie Kolejowe SA (33%) oraz samorządowa instytucja EC1 Łódź Miasto Kultury (1%). 11 marca 2010 r. w Urzędzie Miasta podpisana została umowa w sprawie sporządzenia studium wykonalności wraz z opracowaniem wniosków aplikacyjnych o dofinansowanie inwestycji z funduszy UE oraz opracowanie projektów materiałów przetargowych dla realizacji inwestycji w systemie Projektuj i buduj, dotyczących budowy linii kolejowej na odcinku od dworca Łódź Fabryczna w kierunku dworca Łódź Kaliska, której głównym elementem jest tunel średnicowy z podziemnymi przystankami oraz tunel kolei dużych prędkości. Wykonawcą tego zamówienia została firma Sener sp. z o.o., która ma 12 miesięcy na jego zrealizowanie. 1 kwietnia 2010 r. upłynął termin składania ofert w przetargu na roboty budowlane, obejmujące m.in.: budowę dwunawowego tunelu o długości około 1600 m z li- Fot. 3. Widok od strony wschodniej dzielnicy wysokościowców na elewację wschodnią dworca 80

4 Geoinżynieria 81

5 Fot. 4. Nowe Centrum Łodzi - widok z lotu ptaka nią czterotorową dla prowadzenia ruchu dalekobieżnego, regionalnego, aglomeracyjnego i kolei dużych prędkości; budowę stacji kolejowej Łódź Fabryczna jako stacji podziemnej: dla czterech peronów i ośmiu torów wraz z zabudową czterech peronów dwukrawędziowych o długości 400 m i ośmiu torów (poziom główki szyny około -16,5 m); budowę wraz z wyposażeniem podziemnego dworca kolejowego Łódź Fabryczna (na poziomie około -8 m z płytą przykrywającą na poziomie 0); wykonanie systemu parkingów dla samochodów ( Parkuj i Jedź ) oraz dla rowerów po północnej stronie dworca kolejowego; wykonanie i zabezpieczenie wykopu po stronie południowej dworca kolejowego; budowę dojazdu do dworca kolejowego Łódź Fabryczna (po stronie północnej dworca kolejowego) zapewnionego ulicami: POW, Składową i Węglową; likwidację wszelkich kolizji infrastruktury technicznej, wynikających z prowadzonej inwestycji; budowę i przebudowę linii tramwajowych w obrębie dworca kolejowego wraz budowę przystanków tramwajowych (na poziomie 0 po stronie północnej dworca kolejowego); budowę przystanków przesiadkowych autobusów miejskich, regionalnych i dalekobieżnych po stronie północnej dworca kolejowego; wykonanie niezbędnej infrastruktury do funkcjonowania węzła przesiadkowego; wykonanie wschodniego i zachodniego przedpola dworca kolejowego i przystanków autobusowych, łącznie z podłączeniem do układu komunikacyjnego miasta. Zwycięzca przetargu na realizację zamówienia będzie miał 42 miesiące. W sierpniu br. powinny rozpocząć się pierwsze prace rozbiórkowe, natomiast początek prac budowlanych zaplanowano na rok Przebudowa będzie prowadzona Fot. 5. Dworzec Łódź Fabryczna wraz z sąsiadującym terenem 82

6 Geoinżynieria w systemie wykopu otwartego, dlatego jest nazywana operacją na otwartym mieście. Dworzec podziemny rozmieszczony zostanie na dwóch poziomach. Trzy perony Dworca Łódź Fabryczna z sześcioma torami, przystosowanymi do obsługi konwencjonalnych składów oraz jeden peron i dwa tory przystosowane do obsługi Kolei Dużych Prędkości, zlokalizowane będą 16,5 m poniżej poziomu terenu, natomiast część dworca autobusowego znajdować się będzie na poziomie -8 m. Tu również znajdą się przestrzenie przeznaczone do obsługi podróżnych, m.in. kasy biletowe, poczekalnie oraz obiekty usługowo-komercyjne. Tu przebiegnie również sieć podziemnych ulic, mająca podsta- Fot. 6. wowe znaczenie dla całego dworca oraz komunikacji z jego otoczeniem. Zagłębiony pod ziemią dworzec będzie nowoczesnym multimodalnym centrum przesiadkowym. To pierwsze od lat 70. tak duże przedsięwzięcie, związane z infrastrukturą kolejową miasta. Układ kolei w Łodzi, który sięga czasów zaborów, zostanie całkowicie zmieniony, co pozwoli na skrócenie odległości między Łodzią a Warszawą, Wrocławiem i Poznaniem. Stacja Łódź Fabryczna - perspektywy Na gruntach uwolnionych dzięki zagłębieniu dworca powstanie Rynek Katarzyny Kobro z nowymi ulicami, upamiętniającymi cztery kultury współtworzące dawną Łódź: polską, żydowską, niemiecką i rosyjską. Cały ten obszar jest określany jako Specjalna Strefa Kultury. Jej sercem będzie nowoczesne muzeum sztuki współczesnej, czyli Specjalna Strefa Sztuki. W zrewitalizowanych zabytkowych budynkach EC1 powstaną m.in. Interaktywne Muzeum Techniki i centrum festiwalowo-kongresowe. Realizacja programu Nowe Centrum Łodzi spowodować ma wykreowanie nowego, funkcjonalnego śródmieścia, pełniącego zarówno funkcje kulturalne, jak i biznesowe. W Łodzi odbywa się cyklicznie przeszło sześćdziesiąt różnego rodzaju ogólnopolskich i międzynarodowych festiwali i konkursów, które przyczyniają się do promocji miasta i sprawiają, iż każdego roku Łódź odwiedzana jest przez wielu znanych artystów. W mieście od dawna istnieje potrzeba stworzenia bezpiecznych przestrzeni publicznych, które służyć będą zarówno łodzianom, jak i przybywającym tu na liczne łódzkie imprezy gościom. 83

7 84