ROLA URZĄDZEŃ MELIORACJI SZCZEGÓŁOWYCH W ROLNICTWIE I ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM
|
|
- Seweryna Michałowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski ROLA URZĄDZEŃ MELIORACJI SZCZEGÓŁOWYCH W ROLNICTWIE I ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM 1. WSTĘP 2. ZAKRES POTRZEB I EFEKTY MELIORACJI W POLSCE 3. ZNACZENIE WODY W GLEBIE DLA PRODUKCJI ROŚLINNEJ 4. WPŁYW URZĄDZEŃ MELIORACYJNYCH NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 5. PODSUMOWANIE Warszawa Falenty r.
2 1. WSTĘP Pojęcie melioracji wiązane jest głównie z technicznym regulowaniem obiegu wody i identyfikowane z takimi robotami jak: - osuszanie rowami,
3 - drenowanie,
4 - nawadnianie,
5 Uwzględniając osiągnięcia naukowe i pozostawiając melioracjom rolnym ich dotychczasową nazwę, wprowadzono do nich nową treść. Melioracje nie są tu tylko ulepszeniem, lecz należy je rozumieć jako przekształcanie naturalnych warunków produkcji roślinnej, poprzez wpływanie na wszelkie procesy zachodzące w środowisku dla podwyższania żyzności gleby i zapewnienia wysokich plonów. Ostromęcki charakteryzuje melioracje w sposób następujący: Melioracje rolne powinny stanowić zespół zabiegów organizacyjno-gospodarczych, technicznych i agrotechnicznych, których zadaniem jest wytworzenie na danym obiekcie rolnym trwałej podstawy do podnoszenia żyzności gleby i powiększenia produkcji rolnej.
6 Obecnie coraz większą uwagę zwraca się na pozaprodukcyjną, w tym ekologiczną, funkcję terenów wiejskich. W tej sytuacji zachodzi potrzeba poszerzenia zakresu przedsięwzięć realizowanych w ramach melioracji. Nowoczesne melioracje w krajach o wysokim poziomie rolnictwa są całościowymi (kompleksowymi) projektami, za pomocą których obszary wiejskie są chronione, ulepszane, rozwijane i kształtowane. Ujmują one i rozwiązują łącznie cele zarówno rolnicze, jak i dotyczące ochrony przyrody i krajobrazu. Ostatecznie zmierzają do tworzenia podstaw poprawy efektywności pracy, warunków życia na wsi i rozwoju terenów wiejskich.
7 W pojęciu melioracji kompleksowych mieszczą się również takie działania jak: ochrona od powodzi, budowa dróg rolniczych i stawów rybnych, wykorzystanie ścieków w rolnictwie, zagospodarowanie zmeliorowanych użytków zielonych, ochrona przed erozją, agromelioracje, fitomelioracje oraz rekultywacje terenów zdewastowanych.
8 Zabiegi melioracyjne są więc istotnym składnikiem szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i obejmują bilans wodny na większych obszarach, rozrząd wody w zlewniach i na obiektach, regulację uwilgotnienia profilu glebowego, a także dostosowanie terenów do wymogów technologicznych współczesnego rolnictwa.
9 2. ZAKRES POTRZEB I EFEKTY MELIORACJI W POLSCE Utrzymanie rolnictwa na poziomie nie odbiegającym od standardów Unii Europejskiej wymaga sprawnych systemów melioracyjnych, dostosowanych do określonych ekosystemów. Według Ministerstwa Rolnictwa, na około 15,9 min ha użytków rolnych, potrzeby melioracji wynoszą 9,2 mln ha. Dotychczas zmeliorowano 6,7 mln ha, w tym tylko 0,5 mln ha wyposażone jest w urządzenia nawadniające. Uregulowania stosunków powietrzno-wodnych wymaga więc jeszcze około 2,5 min ha. Do programu rozwoju melioracji, obok wymienionych już działań, należy włączyć również małą retencję, traktując ją jako jeden ze sposobów wzbogacania określonych siedlisk w wodę. Mała retencja wodna obejmuje wszelkie działania przyrodniczo-techniczne i organizacyjne, które sprzyjają gromadzeniu każdej ilości wody, opóźniają jej odpływ i zwiększają dostępność wody dla produkcji rolniczej i poza rolniczego kształtowania krajobrazu.
10 Małą retencję tworzą: małe zbiorniki wodne oczka wodne stawy i starorzecza
11 odpowiednie użytkowanie ziemi
12 Zwiększenie powierzchni trwałych użytków zielonych, zalesień i zadrzewień, ochrona przeciwerozyjna gleb, racjonalna eksploatacja systemów melioracyjnych, zwłaszcza prowadzenie nawodnień z regulowanym odpływem, zwiększa retencyjność gleb i sprzyja efektywniejszemu wykorzystywaniu opadów atmosferycznych, zmniejszając niepożądany odpływ wody z agroekosystemu. Melioracje dają pozytywne efekty gospodarcze i ekologiczne. W wyniku melioracji odwadniających uzyskuje się wzrost plonów roślin w od 5-15 jednostek zbożowych z hektara, a melioracje nawadniające dają możliwość uzyskania zwyżki plonu rzędu jednostek zbożowych z hektara. Nawet w latach ekstremalnych klęsk żywiołowych, np. suszy 1992 r., czy nadmiaru wody w 1997 i 2001 r., straty w produkcji rolniczej były zdecydowanie mniejsze na zmeliorowanych użytkach rolnych.
13 3. ZNACZENIE WODY W GLEBIE DLA PRODUKCJI ROŚLINNEJ Do wyprodukowania jednego kilograma suchej masy rośliny muszą pobrać z gleby od kilkuset do tysiąca litrów wody. Z tego wynika, że dostępne dla roślin zasoby wody, obok nawożenia i agrotechniki, decydują o efektach produkcji roślinnej w konkretnych warunkach glebowo-klimatycznych. Zarówno nadmiar jak i niedobór wody w glebie nie sprzyja dobremu rozwojowi roślin i wpływa niekorzystnie na plonowanie. Zróżnicowane warunki klimatyczne i glebowo-wodne w naszym kraju bardzo często nie sprzyjają racjonalnemu, efektywnemu gospodarowaniu zasobami środowiska.
14 W roku przeciętnym relacje między zasilaniem z opadów atmosferycznych, a ubytkiem wody na ewapotranspirację powodują dodatni bilans wodny w półroczu zimowym, a ujemny w okresie wegetacyjnym. Konsekwencją tego jest odpowiednie kształtowanie się poziomu wód gruntowych - nie zawsze zgodne z oczekiwaniami środowiska przyrodniczego.
15 4. WPŁYW URZĄDZEŃ MELIORACYJNYCH NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Działania melioracyjne powinny uwzględniać warunki równowagi ekologicznej danego obszaru dla zapewnienia ochrony środowiska przyrodniczego w zakresie gospodarki wodnej Prawidłowo przeprowadzone zabiegi melioracyjne obok rozwiązań technicznych powinny dawać wskazówki do sposobu gospodarowania wodą w zlewni. Chodzi o to aby obiektu meliorowanego nie rozpatrywać bez powiązania z otaczającą przyrodniczą i gospodarczą całością. Najczęściej za pomocą urządzeń melioracyjnych wpływamy na obieg wody i powietrza w glebie, ponadto oddziałują one na stosunki cieplne i obieg związków pokarmowych. Kierowanie tymi obiegami nie tylko podnosi żyzność gleby, ale może wpływać na przebieg procesów glebowych i w rezultacie stać się czynnikiem kształtującym glebę.
16 Drenowanie, najczęściej stosowany system odwadniający, na gruntach ornych zmniejsza nadmierne uwilgotnienie gleby, przez co ogranicza parowanie wody z powierzchni terenu, a tym samym przyczynia się do szybszego ogrzania gleby i przyspieszenia terminu rozpoczęcia wegetacji roślin. Poziom wód gruntowych ulega obniżeniu, ale nie więcej niż do głębokości założenia urządzeń odwadniających. Oznacza to, że drenowanie gruntów ornych nie powoduje szkodliwych dla środowiska zmian w jego położeniu.
17 Wśród mało zorientowanych panuje pogląd, że gleba zdrenowana traci wodę, przez co zabieg ten degraduje środowisko Gdyby ten pogląd był prawdziwy, to na zdrenowanej glebie nie uzyskiwano by od 1,5 do 2 razy większych plonów roślin niż na takiej samej glebie nie drenowanej, co wynika ze znacznie większego retencjonowania oraz lepszej ekologicznej efektywności wykorzystania wody opadowej w glebie drenowanej.
18 System drenarski faktycznie odprowadza pewną ilość wody. Jednak zgodnie z krzywą retencyjności gleby dreny przejmują z profilu tylko wodę wolną (grawitacyjną), a więc wodę, która nie jest wiązana przez glebę. Ma to miejsce przy stanie uwilgotnienia przekraczającym polową pojemność wodną gleby (pf<2), a więc stanie namiaru wody i niewystarczającej, do prawidłowego rozwoju roślin, ilości powietrza.
19 Z chwilą gdy z gleby odcieknie woda wolna odpływ z sieci drenarskiej ustaje, a w profilu pozostaje woda dostępna dla roślin, wykorzystywana na ewapotranspirację, której wyczerpanie, do stanu pojemności okresu suszy, może nastąpić przy braku opadów atmosferycznych, a nie z powodu drenowania. Potwierdzeniem tego jest tylko okresowe występowanie odcieku wody z sieci drenarskiej, po ustaniu którego rośliny nie usychają. Zaprzecza to twierdzeniu lansowanemu w pewnych kręgach, że drenowanie przyczynia się do przesuszenia gleby.
20 Inaczej jest w dolinach rzecznych na użytkach zielonych, gdzie systemy melioracyjne w postaci rowów odwadniających i regulacji rzek powodują obniżenie zwierciadła wód gruntowych. Obniżony poziom wody dostosowany do potrzeb roślin uprawnych, może być nieodpowiedni dla poprzedniego porostu roślinności naturalnej. W takich warunkach decyzja o realizacji inwestycji melioracyjnej powinna być poprzedzona decyzją o zmianie charakteru użytkowania terenu. Rowy, podobnie jak dreny, nie obniżają poziomu wód gruntowych poniżej swojej głębokości.
21 Natomiast stosowanie w dolinach rzecznych nawodnień podsiąkowych na użytkach zielonych nie tylko zwiększa plony, ale także chroni glebę oraz jest ważnym elementem małej retencji, zwiększającym zasoby wodne w przestrzeni rolniczej. Zatem nawodnienia w dolinach rzecznych powinny być traktowane jako czynnik proekologiczny. Pod wpływem melioracji ma miejsce powolna lecz istotna zmiana struktury gleby. W glebach mineralnych zwiększa się porowatość, przez co gleba staje się bardziej przepuszczalna. Infiltracja zwiększa się kilkakrotnie. Znacznie zmniejsza się spływ powierzchniowy. Woda z letnich opadów atmosferycznych może być w większych ilościach gromadzona w porach gleby, a następnie wykorzystywana przez rośliny.
22 Drenowanie gleby zwięzłej zwiększa jej retencję głównie poprzez oddolne odpowietrzenie gruntu. Pod ciśnieniem przesiąkającej wody powietrze glebowe jest wypychane do drenów i wydostaje się na zewnątrz do atmosfery. W glebie nie drenowanej wypierane powietrze napotyka na opór przesiąkającej wody, przez co tworzy się powietrzna poduszka, utrudniająca infiltrację wody w głąb profilu. przepuszczalna warstwa orna podeszwa płużna nieprzepuszczalne podglebie dren
23 Obok obiegu ciepła i wody istnieje w przyrodzie obieg związków pokarmowych soli mineralnych niezbędnych do życia roślin. Sole mineralne, włączone są w ogólny obieg geologiczny materii, który w ostatecznym rezultacie unosi je do mórz, biorą okresowo także udział w drugim obiegu biologicznym. Jednym z zadań melioracji jest kierowanie obiegiem wody i związków pokarmowych w taki sposób, aby nie pozwolić na szybkie przechodzenie soli mineralnych do jednokierunkowego obiegu geologicznego (erozja gleb, unoszenie roztworów i namułów do mórz), lecz potęgować obieg biologiczny, podczas którego sole mineralne są czerpane z gleby przez roślinność. Można to, osiągnąć poprzez zabiegi melioracyjne, rolnicze i leśne, takie jak: drenowanie, agromelioracje, fitomelioracje i melioracje przeciwerozyjne.
24 5. PODSUMOWANIE W naszym kraju na znacznej części użytków rolnych ciągle jeszcze nadmiary czy niedobory wody są głównymi czynnikami ograniczającymi dalszy wzrost plonów. Przeprowadzenie melioracji na tych glebach warunkuje więc dalszy intensywny rozwój rolnictwa. Regulacja stosunków powietrzno-wodnych w glebie dla potrzeb produkcji roślinnej jest doceniana na całym świecie. Wśród specjalistów (rolników, meliorantów) występuje zgodna opinia, że usuwając niekorzystny nadmiar wody, oraz (lub) uzupełniając jej braki powoduje się istotny wzrost plonów, oraz ułatwia (umożliwia) wykonanie prac agrotechnicznych. Rola melioracji w środowisku przyrodniczym jest bardzo istotna, a jednocześnie bardzo złożona. Na bagiennych obszarach o wyjątkowo cennej szacie roślinnej i bogatym świecie zwierzęcym nie jest możliwe pogodzenie interesów przyrody z potrzebami intensywnego rolnictwa. Jedyną możliwością zachowania naturalnego stanu na tych obszarach jest wyłączenie ich z intensywnej produkcji roślinnej lub zaniechanie rolniczego użytkowania.
25 Obserwowana w Polsce krytyka oddziaływania melioracji na środowisko przyrodnicze, na podstawie pojedynczych błędów, które przecież występują w każdej gałęzi gospodarki, próbuje przypisać je całej działalności inwestycyjnej w zakresie systemów melioracyjnych. Dlatego niedopuszczalne jest pozwolenie na uprawianie propagandy antymelioracyjnej lub ferowanie negatywnych opinii, nie popartych żadnymi obiektywnymi argumentami. Realizacja zadań w zakresie melioracji oraz kształtowania i ochrony środowiska według idei zrównoważonego rozwoju wymaga uregulowania zasad finansowania inwestycji i ich eksploatacji. Powinny one wynikać z różnych celów i efektów melioracji i być dzielone między licznych konsumentów produkowanych dóbr. Obecna bardzo żywa pamięć przykrych doświadczeń ostatnich wielkich powodzi (1997 r., 2001 r., 2010 r.), czy susz (1992 r., 2000 r., r.) powinna mobilizować do intensywniejszych działań w zakresie rozwoju gospodarki wodnej i melioracji w Polsce.
26 Dziękuję za uwagę
Rola urządzeń melioracji szczegółowych w rolnictwie i środowisku przyrodniczym
Prof. dr hab. KRZYSZTOF OSTROWSKI Uniwersytet Rolniczy w Krakowie ARTYKUŁY NAUKOWE I INŻYNIERSKIE Rola urządzeń melioracji szczegółowych w rolnictwie i środowisku przyrodniczym Słowa kluczowe: melioracje
Bardziej szczegółowoMIKRORETENCJA JAKO ELEMENT OBIEGU WODY W ROLNICTWIE, SADOWNICTWIE I HODOWLI
MIKRORETENCJA JAKO ELEMENT OBIEGU WODY W ROLNICTWIE, SADOWNICTWIE I HODOWLI Waldemar Mioduszewski Instytut Technologiczno-Przyrodniczy 1 października 2015 r. ZAKRES WYSTĄPIENIA 1. Wprowadzenie nowe wyzwania
Bardziej szczegółowoNOWE SPOJRZENIE NA GOSPODAROWANIE ROLNICZYMI ZASOBAMI WODNYMI
Konferencja Naukowa Instytut Technologiczno Przyrodniczy dla nauki, praktyki i doradztwa NOWE SPOJRZENIE NA GOSPODAROWANIE ROLNICZYMI ZASOBAMI WODNYMI I ROZWÓJ J MAŁEJ RETENCJI Waldemar Mioduszewski Zakład
Bardziej szczegółowoSYSTEMY MELIORACYJNE A WDRAŻANIE DYREKTYW UNIJNYCH
Polski Komitet GLOBALNEGO PARTNERSTWA DLA WODY Walne Zgromadzenie 29 marzec 2011 r. SYSTEMY MELIORACYJNE A WDRAŻANIE DYREKTYW UNIJNYCH Edward Pierzgalski Katedra Kształtowania Środowiska SGGW PLAN PREZENTACJI
Bardziej szczegółowoPrzyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy
Przyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy Retencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego się klimatu Andrzej Ruszlewicz Retencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego
Bardziej szczegółowoFIZYKA I CHEMIA GLEB. Retencja gleb Zwierciadło wody w glebie
FIZYKA I CHEMIA GLEB Retencja gleb Zwierciadło wody w glebie Retencja, mała retencja, pojęcie Retencja: szeroki zakres działań technicznych i nietechnicznych powodujących poprawę jakościową i ilościową
Bardziej szczegółowoRola i znaczenie małej retencji dla jakości życia i środowiska na obszarach wiejskich, przeciwdziałanie zmianom klimatu.
Mała Retencja - Duża Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Rola i znaczenie małej retencji dla jakości życia i środowiska na obszarach wiejskich, przeciwdziałanie zmianom
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z WODĄ NA OBSZARACH WIEJSKICH
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Konferencja naukowo-techniczna p.n.: Uwarunkowania przebiegu zjawisk hydrologiczno-meteorologicznych na obszarach wiejskich Falenty, 1-2.12.2010 r. ZAGROŻENIA ZWIĄZANE
Bardziej szczegółowoWaldemar Mioduszewski ITP Falenty POWODZIE I SUSZE WYSTĘPOWANIE, SKUTKI, ZAPOBIEGANIE
Waldemar Mioduszewski ITP Falenty POWODZIE I SUSZE WYSTĘPOWANIE, SKUTKI, ZAPOBIEGANIE Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twych, wodo. Wisława Szymborska Stawku posypać i nowy gdzie możesz,
Bardziej szczegółowoGOSPODAROWANIE WODĄ W OBSZARACH WIEJSKICH W ŚWIETLE WSPÓŁCZESNYCH UWARUNKOWAŃ
SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ INŻYNIERII I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA KATEDRA KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA GOSPODAROWANIE WODĄ W OBSZARACH WIEJSKICH W ŚWIETLE WSPÓŁCZESNYCH UWARUNKOWAŃ
Bardziej szczegółowoRetencja wodna i jej znaczenie. cz. II
Retencja wodna i jej znaczenie cz. II Spis treści: 1. Cele lekcji 2. Podstawowe formy retencji 3. Pozytywne skutki retencjonowania wody 4. Ćwiczenia do materiału 5. Informacje zwrotne do ćwiczeń 7. Podsumowanie
Bardziej szczegółowoSpis tre ści SPIS TREŚCI
Spis tre ści ROZDZIAŁ I WIADOMOŚCI WSTĘPNE...9 1. Wymagania wobec absolwenta szkoły rolniczej...9 2. Produkcja roślinna...11 2.1. Rys historyczny...11 2.2. Znaczenie gospodarcze produkcji roślinnej...12
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego)
Ogólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego) Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska IMUZ Falenty Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoProgram Mikroretencji
Program Mikroretencji 1 Klimatyczny Bilans Wodny - 2015; okres 1.VI-31.VIII. 2 Dawne mapy pokazują nam dobitnie jak wiele obiektów mikroretencji utraciliśmy na przestrzeni ostatnich lat. Na zdjęciu mapa
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY DZIAŁAŃ SKIEROWANYCH NA ŁAGODZENIE SKUTKÓW SUSZY
GLOBALNE PARTNERSTWO DLA WODY (GWP) Problematyka suszy w planowaniu wodnogospodarczym PRZYKŁADY DZIAŁAŃ SKIEROWANYCH NA ŁAGODZENIE SKUTKÓW SUSZY - MORE CROP FOR A DROP - Waldemar Mioduszewski Instytut
Bardziej szczegółowoMAŁA RETENCJA EWOLUCJA IDEI
MAŁA RETENCJA EWOLUCJA IDEI Waldemar Mioduszewski Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty e-mail: w.mioduszewski@itp.edu.pl PLAN WYSTĄPIENIA 1. Wprowadzenie 2. Co to jest mała retencja? 3. Ewolucja
Bardziej szczegółowoWaldemar Mioduszewski
PROBLEMY WDRAśANIA RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ NA OBSZARACH WIEJSKICH Waldemar Mioduszewski Zakład Zasobów Wodnych Instytut Melioracji i UŜytków Zielonych Falenty, 05-090 Raszyn e-mail: w.mioduszewski@imuz.edu.pl
Bardziej szczegółowoL I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH w 2016 ROKU
Załącznik do uchwały Nr 14/15 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Kielcach z dnia 29 czerwca 2015 r. L I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowoKodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.
Bardziej szczegółowoPROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT SZCZYCIEŃSKI GMINA MIEJSKA SZCZYTNO
PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016 2030 POWIAT SZCZYCIEŃSKI GMINA MIEJSKA SZCZYTNO 2016 1 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Ogólna charakterystyka gminy... 3 2.1. Położenie,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XCI/1603/10 RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Źródła Neru.
UCHWAŁA Nr XCI/1603/10 RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Źródła Neru. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 18 ust. 2 pkt 15 oraz
Bardziej szczegółowoPrzeciwdziałanie skutkom suszy poprzez racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi w krajobrazie rolniczym
prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski, dr hab. inż. Tomasz Kowalik, dr hab. inż. Andrzej Bogdał Przeciwdziałanie skutkom suszy poprzez racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi w krajobrazie rolniczym
Bardziej szczegółowoWODA TO ŻYCIE. Wstęp do zagadnienia Rolnictwo i obszary wiejskie a ochrona klimatu. SEJMOWA KOMISJA ROLNICTWA i ROZWOJU WSI 14 stycznia 2016
WODA TO ŻYCIE Wstęp do zagadnienia Rolnictwo i obszary wiejskie a ochrona klimatu SEJMOWA KOMISJA ROLNICTWA i ROZWOJU WSI 14 stycznia 2016 Wiesław Dembek Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Fot. Rezerwat
Bardziej szczegółowoWPŁYW LASÓW I GOSPODARKI LEŚNEJ NA WODY POWIERZCHNIOWE
WPŁYW LASÓW I GOSPODARKI LEŚNEJ NA WODY POWIERZCHNIOWE Definicja lasu według ustawy o lasach (administracyjna) Na podstawie ustawy o lasach, lasem jest grunt o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha,
Bardziej szczegółowoMELIORACJE - DLACZEGO SĄ TAK WAŻNE?
WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W OLSZTYNIE MELIORACJE - DLACZEGO SĄ TAK WAŻNE? Olsztyn, 2012 r. Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie Jerzy Rutkowski Melioracje -
Bardziej szczegółowoWarsztaty 3: Konsekwencje zmian klimatycznych i użytkowania ziemi dla systemu wód powierzchniowych i wielkości odpływu.
Warsztaty 3: Konsekwencje zmian klimatycznych i użytkowania ziemi dla systemu wód powierzchniowych i wielkości odpływu. Zadania grupy: 1.Analiza wpływu zmian klimatycznych na bilans wodny zlewni i wielkość
Bardziej szczegółowoPROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach
Bardziej szczegółowoPotrzeby, efekty i perspektywy nawadniania roślin na obszarach szczególnie deficytowych w wodę
Potrzeby, efekty i perspektywy nawadniania roślin na obszarach szczególnie deficytowych w wodę Czesław Rzekanowski, Jacek Żarski, Stanisław Rolbiecki Katedra Melioracji i Agrometeorologii Wydział Rolniczy
Bardziej szczegółowoZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER
ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER Zakres prezentacji Definicja ZDPR Podstawy prawne ZDPR Jaki jest cel upowszechniania ZDPR Kto ma obowiązek przestrzegać ZDPR Zakres ZDPR Kto kontroluje ZDPR Definicja
Bardziej szczegółowoSYSTEMY MELIORACYJNE NAWODNIENIA ODWODNIENIA PLANOWANIE - EKSPLOATACJA
SYSTEMY MELIORACYJNE NAWODNIENIA ODWODNIENIA PLANOWANIE - EKSPLOATACJA Waldemar Mioduszewski Zakład Zasobów Wodnych Instytut Technologiczno-Przyrodniczy PRAWO WODNE WŁASNOŚĆ WÓD 4) marszałek województwa,
Bardziej szczegółowoStawy rybne w polskim krajobrazie rolniczym Andrzej Drabiński, Katarzyna Tokarczyk-Dorociak, Bartosz Jawecki
Wydział Inżynierii Kształtowania środowiska i Geodezji Instytut Architektury Krajobrazu Stawy rybne w polskim krajobrazie rolniczym Andrzej Drabiński, Katarzyna Tokarczyk-Dorociak, Bartosz Jawecki 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo1. Wiadomo ci wst pne 2. Klimatyczne czynniki siedliska 3. Glebowe czynniki siedliska
Spis treści 1. Wiadomości wstępne 1.1. Zadania i zakres przedmiotu 1.2. Znaczenie gospodarcze produkcji roślinnej 2. Klimatyczne czynniki siedliska 2.1. Atmosfera i siedlisko roślin 2.2. Czynniki meteorologiczne
Bardziej szczegółowo(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)
Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: DIS-1-704-n Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Gospodarka terenami rolnymi Rok akademicki: 2015/2016 Kod: DIS-1-704-n Punkty ECTS: 2 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: - Poziom
Bardziej szczegółowoPoprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa
Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa 06.10.2006. Cel działania 1) wytyczenie i urządzenie funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów rolnych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.
Program ochrony środowiska Gmina Izbicko str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoFIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001
FIZYKA I CHEMIA GLEB Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 Tematyka wykładów Bilans wodny i cieplny gleb, właściwości
Bardziej szczegółowoRolnictwo w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych
Rolnictwo w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych prof. dr hab. Edmund Kaca, prof. dr hab. Leszek Łabędzki, doc. dr hab. Zygmunt Miatkowski, dr Izabela Lubbe Instytut Melioracji i Użytków Zielonych
Bardziej szczegółowoPROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT NIDZICKI GMINA KOZŁOWO
PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016 2030 POWIAT NIDZICKI GMINA KOZŁOWO 2016 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Ogólna charakterystyka gminy... 3 2.1. Położenie, wybrane
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH. z dnia 24 sierpnia 2017 r.
UCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Listy przedsięwzięć priorytetowych do dofinansowania
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody a melioracje
Ochrona przyrody a melioracje Wiesław Dembek Gospodarowanie zasobami wodnymi w rolnictwie 27 X 2011 www.sp162krakow.republika.pl Paradygmaty ochrony przyrody Czym się zajmuje ochrona przyrody? gatunkami,
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoProjekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu
Mała Retencja - DuŜa Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Tomasz Hałatkiewicz Dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich
Bardziej szczegółowoWODY OPADOWE JAKO NATURALNY ZASÓB WODNY. Dr hab. inż. Jadwiga Królikowska, prof. PK
WODY OPADOWE JAKO NATURALNY ZASÓB WODNY Dr hab. inż. Jadwiga Królikowska, prof. PK Wody opadowe są z ekonomicznego i przyrodniczego punktu widzenia zasobem naturalnym, tj. zasobem zaliczanym do bogactw
Bardziej szczegółowoWÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA
WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA (2004-2015) Łaziska 2004 Autorzy opracowania: dr Witold Wołoszyn mgr Tomasz Furtak Ważniejsze skróty użyte w tekście ARiMR - Agencja Restrukturyzacji
Bardziej szczegółowoStare Pole, 14 marca 2019 r.
Stare Pole, 14 marca 2019 r. Problem suszy w woj. pomorskim oraz znaczenie dla rolnictwa ustawy Prawo Wodne Plan - PGW Wody Polskie wprowadzenie; - Zagrożenie suszą w regionie wodnym; - Obowiązki rolników
Bardziej szczegółowoPrawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa
Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa A A 1. Wstęp Prawo ochrony środowiska tworzą akty prawne o różnej randze. Najwyższym z nich jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona w 1997
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko
Załącznik 2 Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko Różnorodność biologiczna, rośliny i zwierzęta Działanie adaptacyjne służy bezpośrednio realizacji celu ochrony ++ Działanie adaptacyjne pośrednio
Bardziej szczegółowoOcena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu
Ocena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska Jan Brzozowski IMUZ Falenty W-P OBw Bydgoszczy IBMER Warszawa Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoNowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska
Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska Gdańsk, 27 marca 2017 r. Wody opadowe charakterystyka problemu Ustalenie
Bardziej szczegółowoCELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH. Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu
CELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu ZAKRES PREZENTACJI 1.Wprowadzenie 2.Informacja o projekcie : Metodyczne podstawy opracowywania i wdrażania planu
Bardziej szczegółowoProjekt. UCHWAŁA NR. RADY GMINY PIĄTNICA z dnia r.
Projekt UCHWAŁA NR. RADY GMINY PIĄTNICA z dnia.. 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Piątnica Na podstawie art.18 ust. 2, pkt 5 ustawy
Bardziej szczegółowoLokalne instrumenty. w gospodarce nadrzecznej
Lokalne instrumenty planowania przestrzennego w gospodarce nadrzecznej KONFERENCJA Katowice 13-14 czerwca 2018. Politechnika Śląska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzennego
Bardziej szczegółowoZasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień
Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących
Bardziej szczegółowoNowe spojrzenie na cele i potrzeby wodnych melioracji w Polsce Prof. dr hab. Janusz Ostrowski ITP Falenty
Nowe spojrzenie na cele i potrzeby wodnych melioracji w Polsce Prof. dr hab. Janusz Ostrowski ITP Falenty www.olsztyn.naszemiasto.pl Warszawa, 2010 www.sporol.warmia.mazury.pl Polska szkoła diagnostyki
Bardziej szczegółowoKANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ. Wybrane zagadnienia i metody ochrony zasobów wodnych w Polsce. Informacja. Nr 9
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ Wybrane zagadnienia i metody ochrony zasobów wodnych w Polsce Grudzień 1991 Elżbieta Berkowska Informacja Nr 9 - 1 - Rozwój przemysłu, intensyfikacja rolnictwa
Bardziej szczegółowoOCENA EKONOMICZNA RETENCYJNYCH WŁAŚCIWOŚCI LASU
JAN TYSZKA Instytut Badawczy Leśnictwa OCENA EKONOMICZNA RETENCYJNYCH WŁAŚCIWOŚCI LASU Tematyka wystąpienia: - wartość pozaprodukcyjnych funkcji lasu związanych z zasobami wodnymi - naturalne właściwości
Bardziej szczegółowoNawożenie dolistne. Jakość nawozu ma znaczenie!
https://www. Nawożenie dolistne. Jakość nawozu ma znaczenie! Autor: Małgorzata Srebro Data: 27 kwietnia 2018 Uzyskanie wysokich plonów roślin uprawnych zależy nie tylko od zastosowanych nawozów doglebowych,
Bardziej szczegółowoRetencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego się klimatu.
Retencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego się klimatu. Legnica 2018 Projekt pn. Współdziałanie środowisk na rzecz adaptacyjności do zmian klimatycznych poprzez małą retencję i ochronę
Bardziej szczegółowoTemat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki
Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Zielona infrastruktura Istota podejścia Zielona infrastruktura - strategicznie zaplanowana
Bardziej szczegółowoPotrzeba prowadzenia mikroretencji do programów strategicznych Opolszczyzny oraz do priorytetów WFOŚiGW w Opolu na rzecz małej i mikroretencji.
Potrzeba prowadzenia mikroretencji do programów strategicznych Opolszczyzny oraz do priorytetów WFOŚiGW w Opolu na rzecz małej i mikroretencji. dr inż. Jerzy Ryszard Dobosz doradca wojewody opolskiego
Bardziej szczegółowoZnaczenie właściwego utrzymania urządzeń melioracji wodnych
prof. dr hab. inŝ. Krzysztof Ostrowski Znaczenie właściwego utrzymania urządzeń melioracji wodnych Al. Mickiewicza 24/28 p. 528 30-059 Kraków e-mail: rmostrow@cyf-kr.edu.pl tel. 012 662 41 18 PLAN 1. ZAKRES
Bardziej szczegółowoUTRZYMANIE I ROZBUDOWA OBSZARÓW RETENCJI NA TERENIE ŁODZI
UTRZYMANIE I ROZBUDOWA OBSZARÓW RETENCJI NA TERENIE ŁODZI Anita Waack-Zając Wydział Gospodarki Komunalnej UMŁ RETENCJA Retencja to możliwość gromadzenia deszczu lub wód roztopowych w miejscu powstania.
Bardziej szczegółowoProgram ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska.
Program ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania...
Bardziej szczegółowoOCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA
OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA Lubań, 207 r. . Tak dużo nawozów jak jest to konieczne, tak mało jak to możliwe - nie ma innego racjonalnego
Bardziej szczegółowoNawadnianie roślin - red. S. Karczmarczyk, L. Nowak
Nawadnianie roślin - red. S. Karczmarczyk, L. Nowak Spis treści Przedmowa CZĘŚCI. GOSPODARKA WODNA W PRODUKCJI ROŚLINNE J 1. Rozwój nawodnień na świecie i w Polsce 1.1. Nawadnianie w staroŝytności 1.2.
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Program rolnośrodowiskowy FINANSOWANIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ
Bardziej szczegółowoRetencja wodna i jej znaczenie
Retencja wodna i jej znaczenie Spis treści: 1. Cele lekcji 2. Co nazywamy retencją wodną? 3. Od czego zależy mała retencja wodna? 4. Cele małej retencji. Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoOgraniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Wykonano w ramach zad. 2.6 PW IUNG-PIB Puławy, 2017
Bardziej szczegółowoRegulacja stosunków wodnych przez lasy w Polsce; założenia i realizacja programu małej retencji w lasach
POLFOREX Lasy jako dobro publiczne. Oszacowanie społecznych i środowiskowych korzyści z lasów w Polsce w celu poprawy efektywności ich zarządzania Regulacja stosunków wodnych przez lasy w Polsce; założenia
Bardziej szczegółowoSusza czy powódź - jak przeciwdziałać zmianom klimatycznym w skali lokalnej. Działania dla społeczności i samorządów
Susza czy powódź - jak przeciwdziałać zmianom klimatycznym w skali lokalnej Działania dla społeczności i samorządów Susza czy powódź - jak przeciwdziałać zmianom klimatycznym w skali lokalnej Klimat się
Bardziej szczegółowoKonferencja Naukowo-Techniczna (2015r.): Erozja wodna i metody zapobiegania jej skutkom - podsumowanie
Konferencja Naukowo-Techniczna (2015r.): Erozja wodna i metody zapobiegania jej skutkom - podsumowanie Zakrzów, 20.02.2019 r. Dr inż. Edyta Kruk 1 ROK 2011 Właściwe utrzymanie melioracji wodnych podstawą
Bardziej szczegółowoRelacje człowiek środowisko przyrodnicze
138 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Relacje człowiek środowisko przyrodnicze Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Każdemu terminowi przyporządkuj odpowiadającą mu definicję. 1. Zasoby przyrody A. Zasoby mające
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu
Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje
Bardziej szczegółowoIlekroć w uchwale jest mowa o:
UCHWAŁA Nr XXXI/615/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 lutego 2013 roku w sprawie: trybu postępowania o udzielenie dotacji z budżetu Województwa Wielkopolskiego spółkom wodnym, sposobu jej
Bardziej szczegółowoDziałania ograniczające odpływ azotu ze źródeł rolniczych w Polsce
Działania ograniczające odpływ azotu ze źródeł rolniczych w Polsce Tamara Jadczyszyn Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Konferencja Rolnicze i pozarolnicze
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH NA RETENCJONOWANIE WODY W GLEBIE
UNIWERSYTET ROLNICZY im. Hugona Kołłątaja w Krakowie WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I GEODEZJI KATEDRA MELIORACJI I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA WPŁYW ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH NA RETENCJONOWANIE WODY W GLEBIE
Bardziej szczegółowoOCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r.
OCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r. prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki l.labedzki@itp.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Bardziej szczegółowoMonitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich
Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl Program Wieloletni
Bardziej szczegółowoMONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI
MONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI dr inż. Bogdan Bąk prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoSkutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoErozja wodna w Polsce
Erozja wodna w Polsce Średnie roczne straty zmytej gleby w warunkach polskich zestawione z obliczeniami Fourniera (1960) dla różnych kontynentów 715 t/km2 - Afryka 701 t/km2 - Ameryka Południowa i Antyle
Bardziej szczegółowoADMINISTRATOR. Forma prawna działalności:
WNIOSEK ZADANIOWY DO PROGRAMU MAŁEJ RETENCJI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2014-2020 (Uwagi: 1. Pola wniosku oznaczone na szaro należy bezwzględnie wypełnić pod groźbą odrzucenia wniosku. 2. W przypadku
Bardziej szczegółowoPROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA
ŻUŁAWSKI ZARZAD MELIORACJI I URZADZEN WODNYCH W ELBLĄGU 82-300 Elbląg, ul. Junaków 3, tel. 55 2325725 fax 55 2327118 PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016 2030 POWIAT
Bardziej szczegółowoLISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK
LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK Rzeszów, czerwiec 2018 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania
Bardziej szczegółowoLISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH PLANOWANYCH DO DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA IGOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH
PLANOWANYCH DO DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA IGOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH NA 2015 ROK I. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 756 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 19 maja 2016 r.
UCHWAŁA Nr 756 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 19 maja 2016 r. w sprawie zasad i trybu postępowania w zakresie dysponowania środkami budżetu województwa związanymi z wyłączeniem z produkcji gruntów
Bardziej szczegółowoSusze i deficyty wody w rolnictwie w warunkach zmieniającego się kimatu. wybrane zagadnienia i perspektywy
Susze i deficyty wody w rolnictwie w warunkach zmieniającego się kimatu wybrane zagadnienia i perspektywy Prof. dr. hab. inż. Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty, Polska Priorytety
Bardziej szczegółowoFunkcje trwałych użytków zielonych
Jerzy Barszczewski, Barbara Wróbel, Stanisław Twardy Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach www.itp.edu.pl Centralna Biblioteka Rolnicza, 30.09. 2015 r. Funkcje TUZ Udział TUZ w strukturze UR
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska. Miasto Płock
Załącznik 2 Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony Miasto Płock Działania adaptacyjne dla miasta Płocka nr działania 2a 5a 12a 12b 12c 16a 16b 20a 20b 20c 20d 20e 21a 21b 21c 22a 25a 30a
Bardziej szczegółowoGdzie i jak zwiększać zasoby dyspozycyjne wód powierzchniowych?
Gdzie i jak zwiększać zasoby dyspozycyjne wód powierzchniowych? dr hab. Magdalena Matysik dr hab. Damian Absalon Projekt: Opracowanie planu przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy Nr Projektu:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do tematyki zrównoważonego gospodarowania wodą na terenach zurbanizowanych
Wprowadzenie do tematyki zrównoważonego gospodarowania wodą na terenach zurbanizowanych Agnieszka Kapusta Kierownik projektów Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cites Idea zrównoważonego rozwoju Zrównoważony
Bardziej szczegółowoPaweł Sałek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Ministerstwo Środowiska
PLANOWANIE PRZESTRZENNE AGLOMERACJI DUŻYCH MIAST DLA ŁAGODZENIA ZMIAN KLIMATU W KONTEKŚCIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Paweł Sałek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Ministerstwo
Bardziej szczegółowoWodochronne funkcje lasów Dr Marek Kot Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN
Wodochronne funkcje lasów Dr Marek Kot Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN Konferencja Lasy Tatr i Podtatrza przeszłość i teraźniejszość Zakopane, 12 kwietnia 2012 Las i jego funkcje Funkcje lasu Biotyczne,
Bardziej szczegółowo