Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Etnologia i folklorystyka Rok akademicki: 2016/2017 Kod: HKL s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Machowska Magdalena (magdalena.etno@tlen.pl) Osoby prowadzące: dr Machowska Magdalena (magdalena.etno@tlen.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Zna i rozumie znaczenie refleksji etnograficznej i folklorystycznej i ich wpływu na kształt obecnej kultury i przemian jakie się w dokonują współcześnie w udziale i tworzeniu kultury. KL1A_W11 M_W002 W ramach wykładów nabywa wiedzę na temat koncepcji teoretycznych, metodologii oraz terminologii właściwej dla etnografii i folklorystyki w perspektywie historycznej i współczesnej i ich znaczenia w dzisiejszym kulturoznawstwie KL1A_W01, KL1A_W04, KL1A_W06, KL1A_W07, KL1A_W09 Umiejętności M_U001 Potrafi dokonać interpretacji tekstu z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych i w oparciu o nią zabierać głos w dyskusji, która jest analizą współczesnej kultury. KL1A_U03, KL1A_U05, KL1A_U12 M_U002 Potrafi posługiwać się terminologią właściwą dla etnografii i folklorystyki w stopniu pozwalającym na formułowanie samodzielnych opinii i wypowiedzi. KL1A_U05, KL1A_U08, Odpowiedź ustna 1 / 6

2 Kompetencje społeczne M_K001 Ma świadomość znaczenia refleksji humanistycznej i społecznej dla rozumienia procesów i przemian zachodzący we współczesnych społeczeństwach i jest aktywnym uczestnikiem życia kulturalnego. KL1A_K07, KL1A_K09 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 M_U002 Zna i rozumie znaczenie refleksji etnograficznej i folklorystycznej i ich wpływu na kształt obecnej kultury i przemian jakie się w dokonują współcześnie w udziale i tworzeniu kultury. W ramach wykładów nabywa wiedzę na temat koncepcji teoretycznych, metodologii oraz terminologii właściwej dla etnografii i folklorystyki w perspektywie historycznej i współczesnej i ich znaczenia w dzisiejszym kulturoznawstwie Potrafi dokonać interpretacji tekstu z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych i w oparciu o nią zabierać głos w dyskusji, która jest analizą współczesnej kultury. Potrafi posługiwać się terminologią właściwą dla etnografii i folklorystyki w stopniu pozwalającym na formułowanie samodzielnych opinii i wypowiedzi. Kompetencje społeczne 2 / 6

3 M_K001 Ma świadomość znaczenia refleksji humanistycznej i społecznej dla rozumienia procesów i przemian zachodzący we współczesnych społeczeństwach i jest aktywnym uczestnikiem życia kulturalnego. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Etnologia Ludowa wizja świata. Obrzędy rodzinne. Obrzęd weselny. Obrzędy pogrzebowe. Cykl obrzędów dorocznych. Święta doroczne. Cykl obrzędowy karnawału. Cykl Bożego Narodzenia Okres świąteczny: Wigilia Bożego Narodzenia, Grupy kolędnicze w tym pokazanie tradycji lokalnej: rola obrzędowa kolędników. Obrzędy zaduszne. Cykl obrzędów Wielkanocnych i cykl wiosenny i Wielkanocny. Etnobotanika Terminy: obrzęd, rytuał, obyczaj, zwyczaj, tradycja-ustalenie zakresu pojęć w toku polemik. Folklorystyka Folklorystyka i jej miejsce wśród nauk. Polska folklorystyka dzisiaj. O banalizacji obrzędu i jej badaniu (na przykładzie obrzędu weselnego).organizacja i funkcja przestrzeni obrzędowej. Wesele jako tekst folkloru. Tradycyjne inscenizacje obrzędowe: bożonarodzeniowe i noworoczne. Tradycyjne rytuały i współczesne ceremonie. Słowo w rytuale i ceremonii (udzielanie dóbr za pomocą słowa czyli o rytuale błogosławieństw w kulturze ludowej). Folklorowe prawidła kodowania znaczeń ( na przykładzie przysłów). Kategoria narracji i jej zastosowanie we współczesnych tekstach folkloru słownego. Ćwiczenia audytoryjne I. J. i R. Tomiccy, Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka, r. Wiedza o budowie kosmosu, Warszawa 1975, s I. K. Dobrowolski, Chłopska kultura tradycyjna [w:] Studia nad życiem społecznym i kulturą, Wrocław 1966, s II. Z. Benedyktowicz, Kategoria swój-obcy i rekonstrukcja obrazu obcego w kulturze ludowej [w:] Portrety obcego. Od stereotypu do symbolu, Kraków 2000, s II W. Pawluczuk, Światopogląd jednostki w warunkach rozpadu społeczności tradycyjnej, Warszawa 1972, r. Światopogląd jednostki w tradycyjnej społeczności terytorialnej. II. W. Myśliwski, Kres kultury chłopskiej, Twórczość 2004, nr 4, s III. M. Charyton, Szeptuchy-tradycja żywa. Współcześni uzdrowiciele ludowi na Podlasiu [w:] Nie czas chorować? Zdrowie, choroba i leczenie w perspektywie antropologii medycznej, red. D. Penkala-Gawęcka, Poznań 2010, s III. S. Niebrzegowska, Konceptualizacja choroby w polszczyźnie potocznej i w polskich 3 / 6

4 zamówieniach ludowych, s IV. K. Dadak-Kozicka, Folklor sztuką życia: u źródeł antropologii muzyki, Warszawa IV. A. Czech, Muzyka w kulturze pierwotnej, tradycyjnej, ludowej, wiejskiej, przedindustrialnej? Wieś a miasto [w: tenże, Sprzedawcy wiatru. Muzykanci i ich muzyka między wsią a miastem], Warszawa 2008, s V. I. Kuźma, Religijność w polskim ujęciu antropologicznym [w:] Współczesna religijność kobiet. Antropologia doświadczenia, Wrocław 2008, s V. J. Olędzki, Świadomość mirakularna, PSL. Konteksty 1989, nr 3, s VI. J. Tokarska-Bakir, Wieszanie Judasza czyli tematy żydowskie dzisiaj, [w:] Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny 2004, s VII. W. Ong, Nieco o psychodynamice oralności [w:] Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, Lublin 1992, s VIII. Cz. Robotycki, Etnografia wobec kultury współczesnej, r. Schematy biografii twórców ludowych, Kraków VIII. J. Olędzki, Pacierze Szczypawki, Polska Sztuka Ludowa 1976, nr 1, s IX.Kozień, Egzotyczny koktajl z domieszką swojskości [w:] Hawaikum. W poszukiwaniu istoty piękna, red. M. Kozień, M. Miskowiec, A. Pankiewicz, Kraków 2015, s IX. K. Duda, S. Sikora, Fotografia ślubna. Moc obrazu [w:] Wesela 21, red. D. Majkowska -Szajer, M. Zych, Kraków 2015, s Sposób obliczania oceny końcowej Forma zaliczenia: kolokwium z lektur, egzamin pisemny. Wymagania wstępne i dodatkowe Nie podano wymagań wstępnych lub dodatkowych. Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa: red. Jerzy Bartmiński, M. Jasińska-Wojtkowska, Folklor Sacrum Religia, Lublin red. Maria Biernacka, Maria Frankowska, Wanda Paprocka, Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t.1., t. 2., Wrocław 1976, Adam Czech, Sprzedawcy wiatru. Muzykanci i ich muzyka między wsią a miastem, Warszawa Piotr Kowalski, Leksykon. Znaki świata. Omen przesąd znaczenie, Wrocław-Warszawa Majkowska-Szajer Dorota, Magdalena Zych (red.), Wesela 21, Kraków Red. Zofia Staszak, Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Poznań Joanna i Ryszard Tomiccy, Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka, Warszawa Anna Zadrożyńska, Powtarzać czas początku, cz. 1: O świętowaniu dorocznych świąt w Polsce, Warszawa Anna Zadrożyńska, Powtarzać czas początku, cz.2: O polskiej tradycji obrzędów ludzkiego życia, Warszawa Literatura uzupełniająca: Philipe Aries, Człowiek i śmierć, Warszawa Jerzy Bartmiński, Folklor język poetyka, Wrocław Danuta Benedyktowicz, Zbigniew Benedyktowicz, Dom w tradycji ludowej, Wrocław Stanisław Czernik, Trzy zorze dziewicze. Wśród zamawiań i zaklęć, Łódź A. Brzozowska-Krajka, Symbolika dobowego cyklu powszedniego w polskim folklorze tradycyjnym, Lublin Dionizy Czubala, Współczesne legendy miejskie, Katowice Róża Godula, Od Mikołaja do Trzech Króli. O roli daru w obrzędzie, Kraków Anna Engelking, Klątwa. Rzecz o magii słowa, Wrocław Adam Fischer, Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego, Lwów Zygmunt Freud, Żałoba i melancholia, wiele wydań; Rudolf Gross, Dlaczego czerwień jest barwą miłości, Warszawa / 6

5 Gustaw Jahoda, Psychologia przesądu, Warszawa Jacek Kolbuszewski, Z głębokim żalem O współczesnej nekrologii, Wrocław Jacek Kolbuszewski pod jego red kilkanaście tomów tanatologicznych problemy współczesnej tanatologii; Piotr Kowalski, Współczesny folklor i folklorystyka. O przedmiocie poznania w dzisiejszych badaniach folklorystycznych, Wrocław AnnaKutrzeba-Pojanarowa, Kultura ludowa i jej badacze. Mit i rzeczywistość, Warszawa1977. Elizabeth Kubler Ross, Koło życia. Rozważania o życiu i umieraniu, Warszawa Katarzyna Łeńska-Bąk, Pokarmy i jedzenie w kulturze: tabu, dieta, symbol, Opole Peter Lorie, Przesądy. Księga wiedzy dawnej, Warszawa Leonard Pełka, Rytuały, obrzędy, święta, Warszawa Sens choroby, sens życia, sens śmierci, red. Halina Bortnowska, Kraków 1984 Skoczek I., Zwyczaje, obyczaje, obrzędy, Ludwik Stomma, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku, Warszawa Andrzej Szczeklik, Nieśmiertelność. Prometejski sen medycyny, Kraków Jadwiga Wais, Bracia Grimm i siostra śmierć. O sztuce życia i umierania, Warszawa Irvin D. Yalom, Patrząc w słońce. Jak przezwyciężyc grozę śmierci, kilka wydań; Filmy: D. Kędzierzawska, Pora umierać, A. Wajda, Tatarak, B. Prokopowicz, Chemia. M. Szumowska, A czego tu się bać?. M. Szumowska, 33 sceny z życia. M. Szumowska, Ciało. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu dr Magdalena Machowska Artykuły: Tabor, konie, brud, muzyka, [w] Teatr wielki, mniejszy i codzienny. Studia pod red. P. Kowalskiego, Opole 2002, s Paradoksy cygańskich kolekcji muzealnych, [w] O graicach i ich przekraczaniu, pod red. P. Kowalskiego i M. Sztandary, Opole 2004, s Pamiętnik Papuszy, Literatura Ludowa 2006, nr 4-5, s Literacka twórczość Cyganów/Romów. Stan bada, Teksty Drugie 2009, nr 5, s Jak mieszkańcy Murzynowa pamiętają Jacka Olędzkiego? Raport z badań terenowych, Etnografia Nowa 2010, nr 2, s Książka: Bronisława Wajs Papusza. Między biografią a legendą, ZW Nomos, Kraków 2011, s Informacje dodatkowe Brak 5 / 6

6 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Przygotowanie do zajęć Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 28 godz 28 godz 18 godz 18 godz 6 godz 2 godz 100 godz 4 ECTS 6 / 6