Chemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
|
|
- Bernard Marcinkowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Chemia ogólna Analiza jakościowa anionów i kationów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1
2 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową elektronową właściwościami chemicznymi H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe gazy szlachetne nie wchodzące w reakcje chemiczne. Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh niemetale najbardziej elektroujemny - fluor. elektroujemność niemetali maleje od fluoru w lewo (w kierunku boru) i w dół (w kierunku astatu). pierwiastki niemetaliczne (prócz gazów szlachetnych) tworzą aniony proste: Cl -, Br -, S 2- lub złożone:clo 3-, SO 4 2-, PO 4 3-2
3 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową elektronową właściwościami chemicznymi H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe gazy szlachetne nie wchodzące w reakcje chemiczne. Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh metale - najliczniejsza grupa pierwiastków najbardziej elektrododatni jest frans. właściwości elektrododatnie maleją na prawo i w górę od fransu metale tworzą kationy proste: Na +, Cu 2+, lub kationy złożone:vo 2+, UO 2 2+, TaO 2+ 3
4 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową elektronową właściwościami chemicznymi H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe gazy szlachetne nie wchodzące w reakcje chemiczne. Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh pierwiastki amfoteryczne - na pograniczu między metalami i niemetalami wykazują właściwości chemiczne metali i niemetali tworzą w roztworach, zależnie od warunków, kationy lub aniony, np. As 3+, AsO
5 Metale dzielimy na trzy grupy: metale grupy A, do której należą: litowce, berylowce glin kationy metali grupy A mają zewnętrzną warstwę 8-elektronową (konfiguracja gazów szlachetnych). A Przejściowe B H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh metale grupy B położone między pierwiastkami Cu - Ge- Po - Au kationy metali grupy B mają 18-elektronowa warstwę zewnętrzną, podpowłoki d tych kationów są zapełnione elektronami. metale przejściowe, które znajdują się w tablicy między metalami grupy A i grupy B. metale przejściowe mają niezapełnioną elektronową podpowłokę d. (lantanowce i aktynowce mają także niezapełnioną podpowłokę f) Odmienne rozmieszczenie elektronów w tych trzech grupach metali powoduje, że różnią się one właściwościami chemicznymi, w tym zdolnością tworzenia związków kompleksowych. 5
6 Chemia analityczna Analiza klasyczna związków nieorganicznych analiza jakościowa analiza ilościowa metody wagowe polegają na oznaczeniu zawartości składnika na podstawie masy strąconego osadu. metody miareczkowe polegają na dodawaniu reagenta tak długo, aż całkowicie przereaguje z oznaczaną substancją. Na podstawie ilości dodanego titranta obliczamy stężenie (zawartość) naszej substancji. Analiza instrumentalna - do wykonania tych oznaczeń konieczny przyrząd. zajścia reakcji lub jej końca nie rejestrujemy za pomocą naszych zmysłów, a wykorzystujemy urządzenia zdolne do pomiaru różnych zjawisk fizycznych lub fizykochemicznych. 6
7 Podstawy analizy jakościowej Do badanego roztworu, zawierającego nieznane jony, wprowadza się odczynniki powodujące: wytrącenie osadów rozpuszczenie osadów zmianę barwy roztworu wydzielenie gazu pęcherzyki gazu widoczne w cieczy reakcyjnej wyczuwalny zapach gazu, np. amoniaku, wyczuwalny zapach substancji lotnej, np. kwasu octowego Stosowane odczynniki charakteryzuje wysoka czułość w wykrywaniu rozpuszczonych jonów. Miara czułości najmniejsze stężenie jonu, poniżej którego efekt reakcji nie jest zauważalny Analiza jakościowa związków nieorganicznych składa się z dwóch oddzielnych działów: analizy kationów analizy anionów. 7
8 Cechy osadu barwa osadu: biały (bezbarwny) kolorowy trwała zmieniająca się pod wpływem światła struktura osadu bezpostaciowy krystaliczny ciężki, gruboziarnisty, łatwo sedymentujący lekki, tworzący względnie trwałą zawiesinę 8
9 Analiza jakościowa kationów W analizie jakościowej kationy dzielimy na grupy analityczne. Podstawą podziału są najczęściej reakcje strąceniowe, w których kationy reagują w określonych warunkach z wybranymi odczynnikami grupowymi. Klasyczny podział według C.R. Freseniusa obejmuje 5 grup Odczynniki grupowe stosuje się kolejno: rozcieńczony kwas solny siarkowodór w środowisku rozcieńczonego kwasu solnego jony siarczkowe w środowisku amoniakalnym węglan amonowy. Wymienione odczynniki strącają z badanego roztworu kationy należące odpowiednio do grup I, II, III i IV. W przesączu, po oddzieleniu osadu węglanów kationów grupy IV, pozostają kationy grupy V, których nie strąca żaden z czterech odczynników grupowych. 9
10 roztwór zawierający nieznane jony + HCl osad: kationy I grupy roztwór: kationy grup: II, III, IV, V +H 2 S, H + +S x-, NH 4 OH roztwór: kationy grup: III, IV, V osad: kationy grupy II roztwór: kationy grup: IV, V osad: kationy grupy III +(NH 4 ) 2 CO 3 osad: kationy grupy IV roztwór: kationy grupy V osad: kationy - 10 związki zawierające kationy grup
11 I grupa analityczna - grupa kwasu solnego odczynnik grupowy kwas solny (jony chlorkowe w środowisku słabo kwaśnym) H He kationy, których chlorki są trudno rozpuszczalne w wodzie i słabych kwasach Ag, Hg I, Pb, Tl I, Cu I, Au II Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh Uwaga! ołów umieszcza się zarówno w I, jak i II grupie. chlorek ołowiu(ii) rozpuszcza się częściowo w wodzie. w przesączu osadu kationów I grupy, jest wystarczające stężenie jonów Pb 2+, by pod działaniem siarkowodoru wytrącił się znacznie trudniej rozpuszczalny od PbCl 2 osad siarczku ołowiu(ii) PbS 11
12 II grupa analityczna - grupa siarkowodoru kationy chlorki są rozpuszczalne w wodzie siarczki nie rozpuszczają się w kwasach kationy strącone przez siarkowodór z kwaśnego roztworu (ok. 0,3 N HCl, ph<=0,5) H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh kwasowość środowiska przy strącaniu II grupy kationów jest tak dobrana, żeby strącał się możliwie całkowicie siarczek kadmu, lecz aby nie zaczął się jeszcze strącać siarczek cynku. 12
13 II grupa analityczna - grupa siarkowodoru podgrupa IIA: Hg II, Pb, Cu, Bi, Cd, Re, Rh, Pd, Ru, Os. trudnorozpuszczale siarczki nie rozpuszczają się w: (poli)siarczku amonu, roztworach siarczków metali alkalicznych lub wodorotlenków alkalicznych H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh podgrupa IIB: As, Sb, Sn, Ge, Mo, W, Au III, Ir, Pt. siarczki mają charakter kwasowy rozpuszczają się w roztworach siarczków lub wodorotlenków metali alkalicznych tworząc kompleksy siarczkowe (siarkosole) 13
14 III grupa analityczna - grupa siarczku amonu kationy: chlorki rozpuszczają się w wodzie siarczki: rozpuszczają się w rozcieńczonych kwasach nie rozpuszczają się w wodzie lub hydrolizują do wodorotlenków H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh kationy strącane przez jony siarczkowe z roztworów: słabo kwaśnego, obojętnego lub słabo alkalicznego (ph ok.9) w postaci siarczków lub wodorotlenków. 14
15 III grupa analityczna - grupa siarczku amonu grupa IIIA - kationy strącane w postaci siarczków: Zn, Ni, Co, Mn, Fe, V IV, U IV, In, Ga. H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh grupa IIIB - kationy strącane w postaci wodorotlenków: Al, Cr, Ti, Zr, Hf, Th, La i lantanowce, Sc, Y, Nb, Ta, Be. 15
16 IV grupa analityczna grupa węglanu amonowego kationy: siarczki i chlorki są dobrze rozpuszczalne w wodzie węglany nie są rozpuszczalne wodnych roztworach chlorku amonu H He kationy strącane przez węglan amonowy z roztworu obojętnego lub słabo alkaliczego (zawierającego amoniak i chlorek amonowy) Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh w postaci trudno rozpuszczalnych węglanów. Do grupy tej należą: Ca, Sr, Ba, Ra 16
17 V grupa analityczna H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Lr Rf Db Sg Bh metale, których kationy pozostają w roztworze po kolejnym oddzieleniu odczynnikami grupowymi kationów metali grup I-IV. do grupy należą: Mg, K, Na, Li, Rb, Cs. do V grupy metali zaliczamy jest również kation amonowy NH 4+ - właściwości analityczne są zbliżone do właściwości kationu potasu. 17
18 Tioacetamid Tioacetamid rozkłada się w roztworach wodnych z wytworzeniem jonów siarczkowych. substancja krystaliczna, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Obojętne roztwory są trwałe w temperaturze pokojowej. Ogrzanie roztworów powoduje szybki rozkład. Tioacetamid przechodzi w formę tioenolową hydrolizuje Powstaje acetamid i siarkowodór W środowisku kwaśnym hydroliza zachodzi w temperaturze pokojowej. Obniżenie ph roztworu i podwyższenie temperatury przyspieszają rozkład. 18
19 Grupowe reakcje kationów reakcje z chlorkami Ag + do badanego roztworu, zakwaszonego HNO 3, dodaje się małymi porcjami kwas solny (1 2N) Ag + + Cl - AgCl osad AgCl: biały, serowaty, nierozpuszczalny w HNO 3, fioletowiejący na powietrzu (fotochemiczna reakcja rozpadu na srebro i chlor) łatwo rozpuszczalny w amoniaku rozpuszczalny w tiosiarczanach: lekko rozpuszczalny w: stężonych roztworach HCl rozpuszczalnych chlorków (np. NaCl) AgCl + 2NH 3 [Ag(NH 3 ) 2 ] + + Cl - AgCl + 2S 2 O 3 2- Ag(S 2 O 3 ) Cl - AgCl + Cl - [AgCl 2 ] - 19
20 Grupowe reakcje kationów reakcje z chlorkami do badanego roztworu, zakwaszonego HNO 3, dodaje się małymi porcjami kwas solny (1 2N) Hg 2 2+ Hg Cl - Hg 2 Cl 2 osad Hg 2 Cl 2 - kalomel: biały, nierozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach rozpuszczalny w gorącym, stężonym HNO 3 i wodzie królewskiej utlenia się do sublimatu HgCl 2 Hg 2 Cl 2 + 2H 2 SO 4 +2Cl - 2HgCl 2 + SO 2 + SO H 2 O łatwo rozpuszczalny w amoniaku Hg 2 Cl 2 + 2NH 3 Hg + NH Cl - + Cl-Hg-NH 2 metaliczna rtęć biały osad amidochlorku rtęci 20
21 Grupowe reakcje kationów reakcje z chlorkami do badanego roztworu, zakwaszonego HNO 3, dodaje się małymi porcjami kwas solny (1 2N) Pb 2+ Pb Cl - PbCl 2 osad PbCl 2 : biały, wytrąca się na zimno, z niezbyt rozcieńczonych roztworów rozpuszczalny w gorącej wodzie w stężonym HCl i stężonych rozwtorwach chlorków alkalicznych rozpuszcza się tworząc kompleks chlorkowy PbCl 2 + 2Cl - [PbCl 4 ] 2- rozpadający się po rozcieńczeniu rozpuszczalny w mocnych zasadach (np. NaOH) PbCl 2 + 4OH - [Pb(OH) 4 ] Cl - 21
22 Grupowe reakcje kationów reakcje z siarczkami w środowisku kwaśnym Metale tworzące trudno rozpuszczalne siarczki dzielimy na dwie grupy: nie rozpuszczają się w roztworach rozcieńczonych kwasów siarczki powstają w kwaśnym środowisku I i II grupa wg Freseniusa mają mniejsze iloczyny rozpuszczalności ze wzrostem iloczynów rozpuszczalności wzrasta ph roztworów, z których można je strącić nie wytrącają się w środowisku rozcieńczonych kwasów mineralnych siarczki powstają pod działaniem siarczku amonu lub tioacetamidu na obojętne roztwory 22
23 Grupowe reakcje kationów reakcje z jonem siarczkowym w środowisku kwaśnym Ag + Ag + + S - Ag 2 S osad Ag 2 S czarny, nie rozpuszczalny w: rozcieńczonych kwasach mineralnych amoniaku roztworze tiosiarczanu rozpuszczalny w 2N HNO 3 z wydzieleniem siarki 3Ag 2 S + 2NO H + 6Ag + + 2NO + 3S +4H 2 O 23
24 Grupowe reakcje kationów reakcje z jonem siarczkowym w środowisku kwaśnym Pb 2+ strącany ze słabo kwaśnych roztworów powstaje 1. żółty sulfochlorek Pb 2 SCl 2 2. czarny siarczek PbS rozpuszczalny w gorącym5% HCl w trakcie rozpuszczania w HNO 3 może przejść w biały osad PbSO 4 3 PbS +8NO H + 3PbSO 4 + 8NO + 4H 2 O 24
25 Grupowe reakcje kationów reakcje z jonem siarczkowym w środowisku kwaśnym Cu 2+ reakcja w kwaśnym środowisku czarny osad: 3Cu S 2- CuS + Cu 2 S + S nierozpuszczalny w kwasach mineralnych roztworze siarczku alkalicznego rozpuszczalny w gorącym HNO 3 roztworze wielosiarczku amonowego 25
26 Grupowe reakcje kationów reakcje z jonem siarczkowym w środowisku amoniakalnym wytrącanie z roztworu obojętnego kationów wszystkich metali z wyjątkiem metali alkalicznych i ziem alkalicznych. odczynniki strącające: roztwór tioaceamidu siarczku amonu (NH 4 ) 2 S. gazowy siarkowodór, ph badanego roztworu ok.9,0 (amoniak) obecność EDTA zapobiega strącaniu siarczków: żelaza, niklu, kobaltu i cynku. wykrywalność metali grupy III za pomocą reakcji strącania siarczków jest większa w przypadku kationów tworzących barwne osady siarczków. 26
27 Grupowe reakcje kationów reakcje z jonem siarczkowym w środowisku amoniakalnym Fe 2+ osad FeS rozpuszcza się w kwasie octowym czarny FeS w rozcieńczonych roztworach tworzy koloidalne roztwory o barwie zielonej wilgotny FeS brunatnieje na powietrzu przechodząc w wodorotlenek żelaza(iii) 4FeS + 3O 2 +6H 2 O 4Fe(OH) 3 +4S Fe 3+ osad Fe 2 S 3 rozpuszcza się w kwasie octowym czarny hydrolizuje w wodzie przechodząc w brunatny wodorotlenek żelaza (III), trudniej rozpuszczalny niż Fe 2 S 3 Fe 2 S 3 + 6H 2 O 2Fe(OH) 3 + 3H 2 S 27
28 Grupowe reakcje kationów reakcje z wodorotlenkami alkalicznymi Wodorotlenki alkaliczne (NaOH, KOH) wytrącają z roztworu większość metali w formie bezpostaciowych osadów. 1. 0,2N wodorotlenek sodu 2. 2,0N wodorotlenek sodu czułość reakcji zależy od ph środowiska Fe(OH) 3 ph 2-3 Cu(OH) 2 ph 5,0 Mg(OH) 2 ph 9,7 reakcje nie są bardzo czułe, szczególnie, gdy strącają się wodorotlenki bezbarwne. jeśli badany roztwór zawiera jony amonowe, to po dodaniu NaOH wydziela się amoniak, który może tworzyć z niektórymi metalami (Zn 2+, Cu 2+, Co 2+, Ni 2+ ) rozpuszczalne amminokompleksy. 28
29 Grupowe reakcje kationów reakcje z wodorotlenkami alkalicznymi Fe 2+ Fe NaOH Fe(OH) 2 + 2Na + wodorotlenek żelaza(ii), brunatnozielony rozpuszczalny w kwasach Fe 3+ Fe NaOH Fe(OH) 3 + 3Na + wodorotlenek żelaza(iii), kłaczkowaty, czerwonobrunatny rozpuszczalny w kwasach Cu 2+ Cu NaOH Cu(OH) 2 + 2Na + wodorotlenek miedzi(ii), niebieski, włóknisty 29
30 Grupowe reakcje kationów reakcje z wodorotlenkami alkalicznymi Mg 2+ Mg NaOH Mg(OH) 2 + 2Na + wodorotlenek magnezu biały osad nie rozpuszcza się w nadmiarze wodorotlenku alaklicznego i w amoniaku. Osad rozpuszcza się w nadmiarze soli amonowych (obnizają ph roztworu poniżej poniżej zakresu strącania się wodorotlenku magnezu) Ca 2+ Ca NaOH Ca(OH) 2 + 2Na + wodorotlenek wapnia biały osad wytracający się ze stężonych roztworów Pb 2+ Pb NaOH Pb(OH) 2 + 2Na + wodorotlenek ołowiu(ii) biały osad rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach i nadmiarze ługu z wytworzeniem jonu ołowinowego Pb(OH) 2 + 2OH - [Pb(OH) 4 ] 2- Pb(OH) 2 nie rozpuszcza się w amoniaku 30
31 Grupowe reakcje kationów reakcje z węglanem amonu tworzy on z większością kationów osady węglanów i zasadowych węglanów grup analitycznych I-IV. W środowisku węglanu amonowego nie strąca się magnez (zbyt niskie ph roztworu). 1. zobojętnienie słabo kwaśnego roztworu rozcieńczonym amoniakiem 2. dodanie węglanu amonu 1. roztwór jony: Mg 2+, Na +, K +, Cs +, (Li + ) 2. osad węglany pozostałych metali węglan litu ma ograniczona rozpuszczalność jest obecny w obu fazach 31
32 Grupowe reakcje kationów reakcje z węglanem amonu Cu 2+ Cu 2 (OH) 2 CO 3 2CuO + CO 2 + H 2 O niebieskozielony wodorowęglan podczas ogrzewania czernieje Fe 2+ FeCO 3 + 1,5O 2 + 3H 2 O 2Fe(OH) 3 + 2CO 3 2- biały osad utlenia się do czerwonobrunatnego wodorotlenku Fe 3+ Fe(OH)CO 3 + 2Fe(OH) 3 brunatny osad będący mieszaniną wodorotlenku i zasadowych węglanów 32
33 Grupowe reakcje kationów V grupa analityczna Kationy V grupy nie posiadają wspólnych reakcji charakterystycznych! Zdolność barwienia płomienia: K barwa fiołkowa Na + - barwa żółta Li barwa czerwona kation amonowy NH reakcja z odczynnikiem Nesslera K 2 [HgI 4 ] - powstaje pomarańczowo-brunatny osad Hg NH K 2 [HgI 4 ] [O NH 2 ]I +7I - +3H 2 O Hg 33
34 Analityczny podział anionów H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Rf Db Sg Bh Fluor F - F - Chlor Cl ClO -, ClO 2-, ClO 3-, ClO 4- Brom Br Br -, BrO 3- Jod I I -, IO 3-, IO 4 - Siarka S S 2-, SO 3 2-, SO 4 2-, S 2 O 3 2-, S 2 O 8 2- Azot N NO 2-, NO 3 - Fosfor P PO 3 3-, PO 4 3- Węgiel C węglany CO 3 2-, cyjanki CN -, rodanki SCN - żelazocyjanki [Fe(CN) 6 ] 4 - i żelazicyjanki [Fe(CN) 6 ] 3 - aniony kwasów organicznych CH 3 COO - (octany), C 2 O 4 2- (szczawiany) 34
35 Analityczny podział anionów w analizie nie jest konieczne systematyczne rozdzielanie anionów na grupy reakcje wstępne wydzielanie gazów, reakcje strąceniowe, reakcje redoks identyfikacja na podstawie reakcji charakterytycznych 35
36 Analityczny podział anionów Podział wg Bunsena oparty jest na reakcjach anionów z jonami Ag + i Ba 2+, oraz sprawdzeniu rozpuszczalności osadów w stężonym HNO 3 Grupa Odczynnik grupowy Jony wykrywane I AgNO 3 - osad nie rozp. w HNO 3 BaCl 2 brak osadu II AgNO 3 - osad rozp. w HNO 3 BaCl 2 - brak osadu III AgNO 3 - osad rozp. w HNO 3 BaCl 2 - osad rozp. w HNO 3 IV AgNO 3 - barwne osad rozp. w HNO 3 BaCl 2 - barwne osad rozp. w HNO 3 V VI AgNO 3 brak osadu BaCl 2 brak osadu AgNO 3 brak osadu BaCl 2 - nie rozp. w HNO 3 Cl, Br, I, CN, SCN, [Fe(CN) 6 ] 4, [Fe(CN) 6 ] 3 S 2, CH 3 COO, NO 2 SO 3 2, CO 3 2, C 2 O 4 2, C 4 H 4 O 6 2, BO 2 S 2 O 3 2, CrO 4 2, Cr 2 O 7 2, AsO 4 3, AsO 3 3, PO 4 3 NO 3, ClO 3, MnO 4 SO 4 2, F VII AgNO 3 - żółty osad rozp. w HNO 3 BaCl 2 - biały osad rozp. w HNO 3 SiO
37 Reakcje anionów z azotanem srebra badany roztwór powinien być obojętny; jeśli nie jest zobojętniamy: roztworem wodorotlenku sodu kwasem octowym może zawierać tylko kationy: amonowy pierwiastków alkalicznych pierwiastków ziem alkalicznych do badanego roztworu dodaje się 2% roztwór AgNO 3 tak długo, jak wytrąca się osad 37
38 Reakcje anionów z azotanem srebra Cl - Cl + AgNO 3 AgCl + NO 3 AgCl - biały serowaty osad, rozpuszczalny w amoniaku i tiosiarczanie; fioletowieje na świetle (fotochemiczny rozkład) Br Br + AgNO 3 AgBr + NO 3 AgBr jasnożółty, serowaty, zieleniejący na świetle rozpuszczalny w stęż. NH 3 H 2 O, Na 2 S 2 O 3 nierozpuszczalny w kwasach 38
39 Reakcje anionów z azotanem srebra I - AgNO 3 + I AgI + NO 3 AgI - żółty, serowaty; rozpuszczalny w Na 2 S 2 O 3, KCN nierozpuszczalny w roz. NH 3 H 2 O, HNO 3 CO 3 2 CO AgNO 3 Ag 2 CO 3 + 2NO 3 Ag 2 CO 3 węglan(iv) srebra(i), biały rozpuszczalny w HNO 3, amoniaku po ogrzaniu wydziela się brunatny Ag 2 O Ag 2 CO 3 Ag 2 O + 2CO 2 39
40 Reakcje anionów z azotanem srebra HPO 4 2 HPO 4 2 3AgNO 3 Ag 3 PO 4 + H + + 3NO 3 HPO H + H 2 PO 4 Ag 3 PO 4 - żółty osad, rozpuszczalny w roz. HNO 3, CH 3 COOH, NH 3 H 2 O NO 2 - NO 2 + AgNO 3 AgNO 2 + 3NO 3 AgNO 2 białe igły, rozpuszczalne w gorącej wodzie (niezbyt rozcieńczonych roztwory NO 2- ) 40
41 Reakcje anionów z chlorkiem baru CO 3 2 BaCO 3 biały, krystaliczny osad rozpuszczalny w kwasie węglowym HPO 4 2 Ba 3 (PO 4 ) 2 biały krystaliczny osad SO 4 2- BaSO 4 biały, krystaliczny osad, nierozpuszczalny w kwasach mineralnych 41
42
Chemia analityczna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Chemia analityczna Analiza jakościowa anionów i kationów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Chemia analityczna Analiza klasyczna związków nieorganicznych analiza jakościowa analiza
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej
Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E. Analiza jakościowa
Ć W I C Z E N I E 5a Analiza jakościowa Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali. Jak wiadomo
Bardziej szczegółowoLp. Odczynnik Równanie reakcji Efekt działania Rozpuszczalność osadu. osad,
Pierwsza grupa analityczna CHARAKTERYSTYKA GRUPY Kationy I grupy wytrącają chlorki trudno rozpuszczalne w wodzie i w rozcieńczonych kwasach. Rozpuszczalność chlorków jest różna. Maleje w szeregu: Pb 2,
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja jonów metali w roztworach wodnych
Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali.
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Celem ćwiczeń jest zapoznanie się z wybranymi reakcjami charakterystycznymi kationów i anionów w roztworach wodnych. W analizie chemicznej
Bardziej szczegółowoAnaliza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM
PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
Bardziej szczegółowoKationy grupa analityczna I
Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
Analiza jakościowa W chemicznej analizie jakościowej do wykrywania (identyfikacji) poszczególnych jonów wykorzystuje się reakcje chemiczne, w których wydzielają się osady (białe lub barwne) trudno rozpuszczalnych
Bardziej szczegółowoWykaz ważniejszych symboli agadnienia ogólne Wstęp Zarys historii chemii analitycznej
Spis rzeczy Z Wykaz ważniejszych symboli............................. 13 1. agadnienia ogólne................................. 15 1.1. Wstęp..................................... 15 1.. Zarys historii chemii
Bardziej szczegółowosubstancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoANALIZA JAKOŚCIOWA KATIONÓW
ĆWICZENIE NR 11 ANALIZA JAKOŚCIOWA KATIONÓW Cel ćwiczenia Analiza pojedynczych ów przy pomocy odczynników ch i reakcji charakterystycznych. Zakres wymaganych wiadomości 1. Układ okresowy Mendelejewa. 2.
Bardziej szczegółowoAnaliza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów
ĆWICZENIA 9-11 ĆW. 9 KATIONY GRUP IV i V oraz ANIONY ĆW. 10 KATIONY GRUP IIIA i IIIB oraz ANIONY ĆW. 11 KATIONY GRUP I i II oraz ANIONY Analiza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów 1. Zakres
Bardziej szczegółowoZadanie laboratoryjne
Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)
Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoISBN
REDAKCJA NAUKOWO-DYDAKTYCZNA FOLIA CHEMICA Henryk Piekarski, Małgorzata Jóźwiak RECENZENT Jan Kalembkiewicz PROJEKT OKŁADKI Katarzyna Turkowska Wydrukowano z gotowych materiałów dostarczonych do Wydawnictwa
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoĆw. 8. PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ
Młody Chemik Eksperymentuje na Politechnice Wrocławskiej. Innowacja pedagogiczna dla wyrównywania szans na sukces edukacyjny uczniów WNDPOWR.03.01.0000U008/1700 WPROWADZENIE INSTRUKCJA DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
Bardziej szczegółowoZakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.
Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.
Bardziej szczegółowoTEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE.
TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoWydział Chemii UJ Podstawy chemii -wykład 13/1 dr hab. W. Makowski
!"#$% &%'( )'%!"#$ ( *('+( ',"("%-%'(.& *('+( ',"("%-%'( /014516 7689:6;9:9?@;60 A4B11 1 65671< =6C9D1904= :4?E FE G414:H I
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko numer w dzienniku klasa
Test po. części serii Chemia Nowej Ery CHEMIA I grupa imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test składa się z 8 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach. 5., 7.., 3. 7. wybierz poprawną odpowiedź
Bardziej szczegółowoW probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1
XLVIII OLIMPIADA CHEMICZA Etap II KOMITET GŁÓWY OLIMPIADY CHEMICZEJ Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1 mol/dm 3 ) pojedynczych substancji
Bardziej szczegółowoLiteratura Analiza jakościowa nieorganiczna J. Minczewski Z. Marczenko Chemia analityczna. Analiza jakościowa ciowa t.1 PWN Warszawa Ćwic
Warsztaty olimpijskie część laboratoryjna Podział kationów w na grupy analityczne dczynniki grupowe Reakcje charakterystyczne kationów Analiza anionów Reakcje charakterystyczne anionów Analiza mieszanin
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoTlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki
Tlen Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki Ogólna charakterystyka tlenowców Tlenowce: obejmują pierwiastki
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoV KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły
V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię
Bardziej szczegółowohttp://muzeum.if.pw.edu.pl/ W jaki sposób Maria Skłodowska-Curie wydzieliła polon i rad z blendy uranowej? Warsztaty metodyczne dla nauczycieli chemii szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 29 stycznia
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej
PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej 1 PRÓBA i PRÓBKA PRÓBKA PRÓBA Obserwacja Co widzę? Przedmiot analizy ciało stałe, ciecz, gaz, roztwór, sól, minerał, nawóz Czynność:
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa, mgr Agnieszka Tąta Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki
Bardziej szczegółowoMiareczkowanie wytrąceniowe
Miareczkowanie wytrąceniowe Analiza miareczkowa wytrąceniowa jest oparta na reakcjach tworzenia się trudno rozpuszczalnych związków o ściśle określonym składzie. Muszą one powstawać szybko i łatwo opadać
Bardziej szczegółowoZachowaj bezpieczeństwo pracy o odczynnikami barwiącymi, żrącymi i trującymi Do każdego odczynnika przypisana jest jedna pipetka znajdująca się w
Zachowaj bezpieczeństwo pracy o odczynnikami barwiącymi, żrącymi i trującymi Do każdego odczynnika przypisana jest jedna pipetka znajdująca się w butelce z danym odczynnikiem Nie wolno umieścić jej w innym
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoTemat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków
Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11
Bardziej szczegółowoXVIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1
XVIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 dczynnik Fehlinga stosowany jest do wykrywania niektórych cukrów. Składa się on z dwóch roztworów: A i B, przed wykonaniem
Bardziej szczegółowoAnaliza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe
ANALIZA ILOŚCIOWA Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe analiza klasyczna metodami fizycznymi
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Semestr II (1 )
1/ 5 Technologie Ochrony Środowiska Chemia nieorganiczna Semestr II (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: prof. dr hab. inż. Jerzy Pikies. 2/ 5 Wykład Wprowadzenie oraz nawiązanie do materiału przedmiotu
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy
ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. Celem ćwiczenia jest badanie
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy
ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. LITERATURA: 1. Bielański A. Podstawy
Bardziej szczegółowoXXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3
XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 Poniżej zaprezentowano schemat reakcji, którym ulegają związki manganu. Wszystkie reakcje (poza prażeniem) zachodzą w środowisku
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoFluorowce - chlor. -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru
Fluorowce - chlor -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru Fluorowce Ogólna charakterystyka: fluor, chlor, brom i jod są niemetalami, astat jest
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Miareczkowanie strąceniowe
PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Miareczkowanie strąceniowe ANALIZA MIARECZKOWA TITRANT roztwór mianowany substancja reagująca z analitem: - selektywnie - ilościowo (stechiometrycznie) - szybko - z P.K. bliskim
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,
Bardziej szczegółowoOpisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 Opracowała:
Bardziej szczegółowoCHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Bardziej szczegółowoLITERATURA: ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE:
ĆWICZENIE nr 8 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych. Analiza przeliczeń dotyczących stężeń roztworów, ph mocnych i słabych elektrolitów oraz roztworów buforowych LITERATURA: 1.
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH
INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Oznaczanie kwasowości ogólnej wody 2. Redoksymetria Redoksymetryczne oznaczania miedzi. 3. Kompleksometria
Bardziej szczegółowoIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13
Bardziej szczegółowoProblemy do samodzielnego rozwiązania
Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja
Bardziej szczegółowoETAP II heksacyjanożelazian(iii) potasu, siarczan(vi) glinu i amonu (tzw. ałun glinowo-amonowy).
ETAP II 04.0.006 Zadanie laboratoryjne W probówkach opisanych literami A i B masz roztwory popularnych odczynników stosowanych w analizie jakościowej, przy czym każda z tych probówek zawiera roztwór tylko
Bardziej szczegółowoCHEMIA. karty pracy klasa 3 gimnazjum
CHEMIA karty pracy klasa 3 gimnazjum Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012 Numer zadania Test Karty pracy Zadania wyrównujące Zadania utrwalające Zadania rozwijające
Bardziej szczegółowoSpis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce
Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne.
Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z metodami identyfikacji pierwiastków
Bardziej szczegółowoZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź.
Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych
Bardziej szczegółowoWiększość metali bloku d wykazuje tendencje do tworzenia związków kompleksowych.
Spis treści 1 Ogólna charakterystyka 2 Właściwości fizyczne 3 Związki kompleksowe metali bloku d 4 Wiązanie w związkach kompleksowych 5 Zależność struktury kompleksu od liczby koordynacyjnej (LK) 6 Równowagi
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoArkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II)
Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Reakcje w roztworach 1. Jaką objętość 20% roztworu kwasu solnego (o gęstości ρ = 1,10 g/cm 3 ) należy dodać do
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych.
Ćwiczenie 14 Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych. Literatura Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa.
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska. Metody analizy jakościowej
Metody analizy jakościowej Metody analizy jakościowej oparte na reakcjach chemicznych badanych jonów czy cząsteczek nazywa się metodami chemicznymi. Oprócz metod chemicznych w analizie jakościowej wykorzystywane
Bardziej szczegółowoMARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II
MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoW probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone w przypadkowej kolejności, wodne
LI OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II M P I LI A O 51 CH E M I C D A 1954 2004 A N Z ZADANIE LABORATORYJNE W probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone
Bardziej szczegółowoPierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11
***Dane Pierwiastków Chemicznych*** - Układ Okresowy Pierwiastków 2.5.1.FREE Pierwiastek: H - Wodór Liczba atomowa: 1 Masa atomowa: 1.00794 Elektroujemność: 2.1 Gęstość: [g/cm sześcienny]: 0.0899 Temperatura
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 13 Analiza jakościowa wybranych kationów występujących w preparatach kosmetycznych
Ćwiczenie 13 Analiza jakościowa wybranych kationów występujących w preparatach kosmetycznych Literatura: Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa.
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II 1. Do 150 cm 3 roztworu (NH 4) 2SO 4 o stężeniu 0,110 mol/dm 3 dodano 100 cm 3 0,200 M NH 4OH. Obliczyć ph otrzymanego roztworu. pk b=4,40
Bardziej szczegółowo