(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (51) T3 Int.Cl. A01N 43/56 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2011/21 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Kompozycje fungicydowe (30) Pierwszeństwo: EP (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2010/23 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2011/09 (73) Uprawniony z patentu: Syngenta Participations AG., Basel, CH (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 HANS TOBLER, Basel, CH HARALD WALTER, Stein, CH ULRICH JOHANNES HAAS, Steine, CH (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Dorota Rzążewska JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH ul. Żurawia 47/ Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 12227/11/P RO/DR/MA EP Kompozycje fungicydowe Niniejszy wynalazek dotyczy nowych fungicydowych kompozycji odpowiednich do kontrolowania chorób powodowanych przez fitopatogeny, zwłaszcza fitopatogenne grzyby i sposobu kontrolowania chorób na przydatnych roślinach, zwłaszcza rdzy na roślinach soi. Wiadomo z WO 04/35589 i WO 06/37632, że pewne pochodne tricyklicznych amin i mieszaniny zawierające takie pochodne amin wykazują biologiczną aktywność wobec fitopatogennych grzybów. Z drugiej strony różne grzybobójcze związki z różnych chemicznych klas są szeroko znane jak fungicydy dla roślin do stosowania w różnych uprawach roślin uprawnych. Jednakże tolerancja wobec upraw i aktywność wobec fitopatogennych grzybów u roślin nie zawsze spełniają potrzeby praktyki rolniczej w wielu przypadkach i aspektach. Np., w przeszłości w najważniejszych regionach uprawy soi nie znano ekonomicznie znaczących fitopatogenów. Jednakże ostatnio stwierdzono wzrost liczby poważnych infekcji rdzą upraw soi w Południowej Ameryce powodowanych przez szkodliwego grzyba Phakopsora pachyrhizi, prowadzące do znaczącej utraty plonów. Większość zwykłych fungicydów jest nieodpowiednich do zwalczania rdzy na soi lub ich działanie na Phakopsora pachyrhizi jest niezadowalające. Ze względu na powyżej wspomniane potrzeby praktyki rolniczej na zwiększoną tolerancję na uprawy i/lub zwiększoną aktywność przeciwko fitopatogennym grzybom, takim jak Phakopsora pachyrhizi, proponuje się więc według niniejszego wynalazku nową kompozycję odpowiednią do kontrolowania chorób powodowanych przez fitopatogeny obejmującą kompozycję odpowiednią do kontrolowania chorób powodowanych przez fitopatogeny zawierającą (A) związek o wzorze I w którym R 1 oznacza difluorometyl lub trifluorometyl i X oznacza chlor, fluor lub brom; i (B) mandipropamid Stwierdzono, że zastosowanie składnika (B) w połączeniu ze składnikiem (A) niespodziewanie i zasadniczo polepsza skuteczność tego ostatniego przeciwko grzybom, i vice versa. Dodatkowo, sposób według wynalazku jest skuteczny przeciwko szerszemu

3 2 spektrum takich grzybów, które mogą być zwalczane składnikami czynnymi tego sposobu, gdy są stosowane pojedynczo. Kolejnym aspektem niniejszego wynalazku jest sposób kontrolowania chorób na użytecznych roślinach lub na ich materiale reprodukcyjnym powodowanych przez fitopatogeny, który obejmuje nanoszenie na użyteczne rośliny, miejsce, gdzie się znajdują lub ich materiał reprodukcyjny kompozycji według wynalazku. Korzystny jest sposób, który obejmuje nanoszenie na użyteczne rośliny lub miejsce, gdzie się znajdują, kompozycji według wynalazku, korzystniej na użyteczne rośliny. Ponadto korzystny jest sposób, który obejmuje nanoszenie na materiał reprodukcyjny użytecznych roślin kompozycji według wynalazku. Związki o wzorze I występują jako dwa różne stereoizomery, które opisano jako pojedyncze enancjomery o wzorach I I i I II : Wynalazek obejmuje wszystkie takie stereoizomery i ich mieszaniny w dowolnym stosunku. Według wynalazku racemiczny związek o wzorze (I) oznacza racemiczną mieszaninę związków o wzorze I I i I II. Korzystny przykład realizacji wynalazku jest reprezentowany przez te kompozycje, które obejmują jako składnik A) związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza difluorometyl. Ponadto korzystnymi związkami o wzorze (I) są: (9-dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.1); (9-difluorometylideno-benzonorbornen-5- ylo)amid kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1H-pirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.2); i (9-dibromometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.3). Określenie podstawnika X jako chloru, fluoru lub bromu oznacza, że oba podstawniki X mają takie same znaczenia. Korzystny przykład realizacji wynalazku jest reprezentowany przez te kompozycje, które zawierają jako składnik A) związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza trifluorometyl. Kolejnymi korzystnymi związkami o wzorze (I) są:

4 3 (9-dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 1-metylo-3-trifluorometylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.4); (9-difluorometylideno- benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 1-metylo-3-trifluorometylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.5); i (9-dibromometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 1-metylo-3-trifluorometylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.6). Szczególnie korzystne kompozycje według wynalazku zawierają związek wybrany spośród (9-dichlorometylidenobenzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.1) i (9-difluorometylidenobenzonorbornen-5- ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1H-pirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.2) jako składnik (A) oraz mandipropamid jako składnik (B). Dalsze szczególnie korzystne kompozycje według wynalazku obejmują jako składnik (A) (9- dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amid kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.1) i jako składnik (B) mandipropamid. Związki o wzorze (I) można wytwarzać jak opisano poniżej w odniesieniu do schematów reakcji 1 do 3. Schemat 1 Het oznacza: Jak pokazano na Schemacie 1, związek o wzorze (I), w którym R 1 i X są takie, jak zdefiniowano powyżej, można syntetyzować w reakcji związku o wzorze (II), R 1 jest takie, jak zdefiniowano powyżej i R oznacza C 1-5 alkil, z aniliną o wzorze (III), gdzie X jest takie, jak zdefiniowano powyżej, w obecności NaN(TMS) 2 w temperaturze -10 C do temperatury otoczenia, korzystnie w suchym THF, jak opisuje J.Wang i in. Synlett, 2001, 1485.

5 4 Schemat 2 Alternatywnie, jak pokazano na schemacie 2, związek o wzorze (I), w którym Het jest takie, jak zdefiniowano na schemacie 1, R 1 i X są takie, jak zdefiniowano powyżej, można wytwarzać w reakcji związku o wzorze (II'), gdzie Het jest takie, jak zdefiniowano powyżej, z aniliną o wzorze (III), gdzie X jest takie, jak zdefiniowano powyżej, w obecności środka aktywującego, takiego jak BOP-Cl (kwas bis-(2-okso-3-oksazolidynylo)-fosfinowy), i dwu równoważników zasady, takiej jak trietyloamina, w rozpuszczalniku, takim jak dichlorometan (jak opisuje, np., by J. Cabré i in., Synthesis 1984, 413) lub w reakcji związku o wzorze (II"), gdzie Het jest takie, jak zdefiniowano powyżej i Q oznacza chlor, fluor lub brom, z aniliną o wzorze (III), gdzie X jest takie, jak zdefiniowano powyżej, w obecności jednego równoważnika zasady, takiej jak trietyloamina lub węglan lub wodorowęglan sodu lub potasu, w rozpuszczalniku, takim jak dichlorometan, octan etylu lub N,N-dimetyloformamid, korzystnie w temperaturze -10 do 30 C. Związek o wzorze (II") otrzymuje się ze związku o wzorze (II') działając środkiem halogenującym takim jak chlorek tionylu, bromek tionylu, chlorek oksalilu, fosgen, SF 4 /HF, DAST (trifluorek (dietyloamino)siarki), lub Deoxo-Fluor (trifluorek [bis(2-metoksyetylo)amino]siarki) w rozpuszczalniku takim jak toluen, dichlorometan lub acetonitryl. Związki (II) i (II') są ogólnie znanymi związkami i można je wytwarzać jak opisano w chemicznej literaturze lub otrzymać ze źródeł handlowych. Związek (III) jest nowym związkiem i można go wytwarzać jak opisano w odniesieniu do Schematu 3.

6 5 Schemat 3 Jak pokazano na schemacie 3, związek o wzorze (III) można wytwarzać metodą redukcji Bechampa lub innymi ustalonymi sposobami, np., metodą selektywnego katalitycznego uwodornienia nitrozwiązków (E), (F) i (G). 9-dihalometylideno-5-nitro-benzonorborneny (E), gdzie X oznacza chlor, brom lub fluor, można otrzymać przez olefinowanie Wittiga ketonów (D) generowanymi in situ dihalometylidenofosforanami R"' 3 P=C(R 4 )R 5, gdzie R"' oznacza trifenyl, tri C 1-4 alkil lub tridimetyloaminę i X oznacza atom halogenu, zgodnie lub analogicznie z procedurami opisanymi przez H-D. Martina i in., Chem. Ber. 118, 2514 (1985), S.Hayashi i in., Chem. Lett. 1979, 983, lub M. Suda, Tetrahedron Letters, 22, 1421 (1981).

7 6 Związki o wzorze (I) można otrzymać jak opisano w przykładach H1 do H7. PRZYKŁAD 1 Przykład ilustruje wytwarzanie (9-dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 1- metylo-3-trifluorometylo-1h-pirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.4): 9-Dichlorometyleno-5-amino-benzonorbornen (175 mg, 0,729 mmol, wytworzony jak opisano w Przykładzie 6) w dichlorometanie (10 ml) poddano reakcji z kwasem 1-metylo-3- trifluorometylo-1h-pirazolo-karboksylowym (170 mg, 0,874 mmol, 1,2 równoważnika) w obecności chlorku kwasu bis-(2-okso-3-oksazolidynylo)-fosfinowego (278 mg, 1,09 mmol, 1,5 równoważnika) i trietyloaminy (184 mg, 1,821 mmol, 2,5 równoważnika) w temperaturze otoczenia z mieszaniem przez 23 godziny. Mieszaninę reakcyjną ekstrahowano nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką, osuszono nad Na 2 SO 4 i oczyszczono na żelu krzemionkowym w octanie etylu-heksanie-(1:1). Otrzymano 210 mg (69% teoretycznej) (9-dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 1-metylo-3-trifluorometylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego (związek A-1.4, temperatura topnienia C). PRZYKŁAD 2 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-(3-pentylideno)-5-nitro-benzonorbornadienu: Do dobrze mieszanego roztworu azotynu izopentylu (2,31 ml, 1,3 równoważnika) w dimetoksyetanie (50 ml) w temperaturze 58 C dodano kroplami mieszaninę kwasu 6-nitroantranilowego (2,76 g, 1 równoważnik) i 6,6-dietylofulwen (6,45 g czystości 79%, 2,5 równoważnika) rozpuszczony w 25 ml dimetoksyetanu w czasie 8 minut przy wzroście temperatury do 67 C. Po 30 minutach ciemną mieszaninę reakcyjną odparowano i oczyszczono na żelu krzemionkowym w heksanie-octanie etylu - (20:1) z wytworzeniem 3,02

8 7 g (78%) żądanego produktu jako oleju, który zestalił się w temperaturze pokojowej (temperatura topnienia C). PRZYKŁAD 3 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-(3-pentylideno)-5-nitro-benzonorbornenu: 9-(3-pentylideno)-5-nitro-benzonorbornadien (7,97 g wytworzonego jak opisano w Przykładzie 2) w THF (70 ml) uwodorniano w temperaturze 20 C w obecności Rh(PPh 3 ) 3 Cl (katalizator Wilkinsona; 0,8 g). Reakcja ustała po pobraniu jednego równoważnika wodoru. Odparowanie i filtracja surowego produktu na żelu krzemionkowym w octanie etylu-heksanie - (100:2) dała żądany produkt jako olej (7,90 g), który zestalił się po odstawieniu w temperaturze pokojowej (temperatura topnienia C). PRZYKŁAD 4 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-okso-5-nitro-benzonorbornenu 9-(3-pentylideno)-5-nitro-benzonorbornen (7,0 g, 27,2 mmol; wytworzony jak opisano w Przykładzie 3) rozpuszczony w dichlorometanie (300 ml) i metanolu (5 ml) poddano działaniu ozonu (2,8 l O 2 /min, 100 watów, odpowiadające 9,7 g O 3 /h) w temperaturze -70 C, do czasu zauważenia trwałego niebieskiego zabarwienia (w przybliżeniu po 15 minutach). Mieszaninę reakcyjną przedmuchano gazowym azotem. Dodano trifenylofosfiny (8,4 g, 32,03 mmol, 1,18 równoważnika) i pozostawiono do podwyższenia temperatury do C. Po odparowaniu rozpuszczalnika pozostałość oczyszczono na żelu krzemionkowym w heksanie- EtOAc - 3:1 z wytworzeniem 5,2 g związku (tt C). PRZYKŁAD 5 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-difluorometylideno-5-nitro-benzonorbornenu

9 8 Do roztworu dibromodifluorometanu (6,30 g, 30 mmol) w temperaturze 0 C w THF (50 ml) dodano tris-(dimetyloamino)-fosfan (10,1 g przy 97%, równoważne 11,2 ml, 60 mmol) w THF (30 ml) w czasie 20 minut. Do powstałej zawiesiny, po wymieszaniu przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej, dodano kroplami roztwór 9-okso-5-nitro-benzonorbornenu (6,10 g, 30 mmol; wytworzony jak opisano w Przykładzie 4) w THF (20 ml) w czasie 25 minut, a następnie mieszano przez 21 godzin. Zawiesinę wylano na lód z wodą i ekstrahowano octanem etylu. Oczyszczanie na żelu krzemionkowym w octanie etylu-heksanie - (1:4) dało 4,675 g 9-difluorometylideno-5-nitro-benzonorbornenu (temperatura topnienia C). PRZYKŁAD 6 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-dichlorometylideno-5-nitro-benzonorbornenu Suchy tetrachlorek węgla (5,9 g, 33 mmol) poddano reakcji z trifenylofosfiną (14,46 g, 55,1 mmol) w dichlorometanie (30 ml) w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. 9-okso-5-nitrobenzonorbornen (5,60 g, 27,56 mmol; wytworzony jak opisano w Przykładzie 4) w dichlorometanie (10 ml) dodano kroplami i mieszano przez 20 godzin w temperaturze pokojowej. Po wodnej obróbce (lód z wodą) i ekstrakcji dichlorometanem, surowy produkt oczyszczono na żelu krzemionkowym w octanie etylu-heksanie-(1:4) z wytworzeniem żądanego 9-dichlorometylideno-5-nitro-benzonorbornenu (1,83 g; temperatura topnienia C). Odzyskano nieco (4,06 g) substratu. PRZYKŁAD 7 Przykład ilustruje wytwarzanie 9-dibromometylideno-5-nitro-benzonorbornenu Tetrabromek węgla (4,66 g przy 98%, 13,8 mmol) poddano z mieszaniem reakcji z trifenylofosfiną (7,23 g, 27,6 mmol) w dichlorometanie (50 ml) przez 50 minut w temperaturze pokojowej. 9-okso-5-nitro-benzonorbornen (2,8 g, 13,8 mmol; wytworzony jak

10 9 opisano w Przykładzie 4) w dichlorometanie (10 ml) dodano kroplami i mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Obróbka wodna (lód z wodą) i ekstrakcja dichlorometanem, następnie chromatografia kolumnowa (octan etylu-heksan - (1:9)) surowego produktu dała żądany produkt, 9-dibromometylideno-5-nitro-benzonorbornen (2,1 g; temperatura topnienia C). Tabela 1 Tabela 1 pokazuje dane temperatury topnienia i NMR, wszystkie z CDCl 3 jako rozpuszczalnikiem, o ile nie podano inaczej, dla związków o wzorze (I). W tabeli, temperatury podano w stopniach Celsjusza, NMR oznacza widmo magnetycznego rezonansu jądrowego i stosuje się następujące skróty: t.t. = temperatura topnienia s = singlet d = dublet t = triplet m = multiplet t.w. = temperatura wrzenia br = szerokie dd = dublet dubletów q = kwartet ppm = części na milion THF = tetrahydrofuran Związek t.t. ( C) Przesunięcia protonowe 1 H-NMR δ (ppm) (CDCl 3 ) A ,06 (s, 1H), 7,69 (d zakryte przez br sygnał, wymienne z D 2 O, 2H), 7,18 (t, 1H), 7,06 (d, 1H), 4,00 (s, 3H), 3,96 (m, 2H), 2,12 (m, 2H), 1,51 (m, 1H), 1,39 (m, 1H). A ,06 (s, 1H), 7,68 (br, wymienne z D 2 O,1H), 7,67 (d, 1H), 7,14 (d, 1H), 4,00 (s, 3H), 3,94 (m, 2H), 2,06 (m, 2H), 1,48 (m, 1H), 1,36 (m, 1H). A ,06 (s, 1H), 7,71 (d, 1H), 7,68 (br, wymienne z D 2 O, 1H), 7,18 (t, 1H), 7,05 (d, 1H), 4,00 (s, 3H), 3,95 (m, 1H), 3,93 (m, 1H), 2,12 (m, 2H), 1,50 (m, 1H). 1,38 (m, 1H).

11 10 Związek t.t. ( C) Przesunięcia protonowe 1 H-NMR δ (ppm) (CDCl 3 ) A ,78 (d, 1H), 7,70 (br, wymienne z D 2 O, 1H), 7,39 (br s, 1H), 7,16 (t, 1H), 7,01 (d zakryte przez br s, 2H), 4,00 (m, 1H), 3,94 (m, 1H), 3,72 (s, 3H), 2,10 (m, 2H), 1,51 (m, 1H), 1,38 (m, 1H). A ,76 (d, 1H), 7,70 (br, wymienne z D 2 O,1H), 7,39 (br s, 1H), 7,13 (t, 1H), 7,01 (br s, 1H), 7,00 (d, 1H), 3,98 (m, 1H), 3,93 (m, 1H), 3,72 (s, 3H), 2,04 (m, 2H), 1,49 (m, 1H), 1,36 (m, 1H). A ,79 (d, 1H), 7,70 (br, wymienne z D 2 O, 1H), 7,39 (br s, 1H), 7,17 (t, 1H), 7,02 (d, 1H), 7,01 (br s, 1H), 3,98 (m, 1H), 3,91 (m, 1H), 3,72 (s, 3H), 2,11 (m, 2H), 1,50 (m, 1H), 1,39 (m, 1H). Składnik (B) jest znany i opisany w międzynarodowym zgłoszeniu patentowym WO 01/ W całym dokumencie wyrażenie kompozycja oznacza różne mieszaniny lub kombinacje składników (A) i (B), np. w pojedynczej postaci gotowej mieszanki, w połączonej mieszaninie do oprysku złożonej z oddzielnych preparatów pojedynczych składników czynnych, takie jak mieszanka zbiornikowa, i w kombinowanym zastosowaniu pojedynczych składników czynnych przy stosowaniu kolejno, tj. jeden po drugim w umiarkowanie krótkim czasie, takim jak kilka godzin lub dni. Kolejność nanoszenia składników (A) i (B) nie jest istotna dla działania niniejszego wynalazku. Kompozycje według wynalazku są skuteczne wobec szkodliwych mikroorganizmom, takim jak mikroorganizmy powodujące choroby fitopatogenne, w szczególności przeciwko fitopatogennym grzybom i bakteriom. Kompozycje według wynalazku są skuteczne zwłaszcza przeciwko fitopatogennym grzybom należącym do następujących klas: Ascomycetes (np. Venturia, Podosphaera, Erysiphe, Monilinia, Mycosphaerella, Uncinula); Basidiomycetes (np. rodzaj Hemileia, Rhizoctonia, Phakopsora, Puccinia, Ustilago, Tilletia); Fungi imperfecti (również znane jako Deuteromycetes; np. Botrytis, Helminthosporium, Rhynchosporium, Fusarium, Septoria, Cercospora, Alternaria, Pyricularia i Pseudocercosporella); Oomycetes (np. Phytophthora, Peronospora, Pseudoperonospora, Albugo, Bremia, Pythium, Pseudosclerospora, Plasmopara).

12 11 Według wynalazku użyteczne rośliny typowo obejmują następujące gatunki roślin: winorośle; zboża, takie jak pszenica, jęczmień, żyto lub owies; burak, taki jak burak cukrowy lub burak pastewny; owoce, takie jak owoce jabłkowate, owoce pestkowe lub owoce miękkie, np. jabłka, gruszki, śliwki, brzoskwinie, migdały, wiśnie, truskawki, maliny lub jeżyny; rośliny strączkowe, takie jak fasola, soczewica, groch lub soja; rośliny oleiste, takie jak rzepak, gorczyca, mak, oliwka, słonecznik, kokos, rycyn oleisty, kakaowiec lub orzech ziemny; rośliny dyniowate, takie jak kabaczki, ogórki lub melony; rośliny włókniste, takie jak bawełna, len, konopie lub juta; rośliny cytrusowe, takie jak pomarańcze, cytryny, grejpfruty lub mandarynki; warzywa, takie jak szpinak, sałata, szparag, kapusty, marchewki, cebule, pomidory, ziemniaki, kabaczki lub papryka; lauraceae, takie jak awokado, cynamonowiec lub cynamonowiec kamforowy; kukurydza; tytoń; orzechy; kawa; trzcina cukrowa; herbata; pnącza; chmiel; durian; banany; naturalne rośliny kauczukodajne; darnie lub rośliny ozdobne, takie jak rośliny kwiatowe, krzewy, drzewa szerokolistne lub wiecznie zielone, np. szpilkowe. Ta lista nie stanowi żadnego ograniczenia. Określenie rośliny użyteczne należy rozumieć jako obejmujące również użyteczne rośliny, którym nadano tolerancję na herbicydy, jak bromoksynil, lub klasy herbicydów (takie jak, na przykład, inhibitory HPPD, inhibitory ALS, na przykład prymisulfuron, prosulfuron oraz trifloksysulfuron, inhibitory EP-SPS (syntazy 5-enolopirogronyloszikimianiano-3- fosforanowej, inhibitory GS (syntetazy glutaminowej) lub inhibitory PPO (oksydazy protoporfirynogenowej)) w wyniku konwencjonalnych metod rozmnażania albo inżynierii genetycznej. Przykładami upraw, którym nadano tolerancję na imidazolinony, na przykład imazamoks, konwencjonalnymi metodami rozmnażania (mutagenezą) jest rzepak Clearfield (Canola). Przykłady upraw, którym nadano tolerancję na herbicydy, albo klasy herbicydów, metodami inżynierii genetycznej, obejmują odmiany kukurydzy odpornej na glifosat i glufosynat powszechnie dostępne pod znakami towarowymi RoundupReady, Herculex I oraz LibertyLink. Określenie użyteczne rośliny należy rozumieć także jako obejmujące również uprawy roślin, które zostały transformowane przez zastosowanie technik rekombinacji DNA tak, że są one zdolne do syntezy jednej, albo większej liczby selektywnie działających toksyn, takich jakie są znane, na przykład, z bakterii produkujących toksyny, zwłaszcza z gatunku Bacillus. Określenie użyteczne rośliny należy rozumieć jako obejmujące również użyteczne rośliny, które zostały transformowane przez zastosowanie technik rekombinacji DNA tak, że są one zdolne do syntezy przeciwpatogennych substancji mających selektywne działanie, takich jak, np., tak zwane związane z patogenezą białka (PRP, patrz np. EP-A ). Przykłady takich przeciwpatogennych substancji i transgenicznych roślin zdolnych do syntezy takich przeciwpatogennych substancji są znane, np., z EP-A , WO 95/33818 i EP-A Sposoby wytwarzania takich transgenicznych roślin są ogólnie znane fachowcom w tej dziedzinie i są opisane, np., w publikacjach wspomnianych powyżej.

13 12 Określenie miejsce użytecznej rośliny stosowane tutaj ma obejmować miejsce, na którym rosną użyteczne rośliny, gdzie są wysiewane materiały reprodukcyjne użytecznych roślin lub gdzie materiał reprodukcyjny użytecznych roślin będzie umieszczany w glebie. Przykładem takiego miejsca jest pole, na którym rosną rośliny uprawne. Określenie materiał reprodukcyjny rośliny ma oznaczać generatywne części rośliny, takie jak nasiona, które można stosować do rozmnażania rośliny, i materiał wegetatywny, taki jak sadzonki lub kłącza, np. ziemniaków. Można wspomnieć np. nasiona (w ścisłym sensie), korzenie, owoce, bulwy, cebulki, kłącza i części roślin. Można też wspomnieć skiełkowane rośliny i młode rośliny, które mają być przesadzane po skiełkowaniu lub po wzejściu z gleby. Takie młode rośliny można zabezpieczać przed przesadzeniem przez całkowitym lub częściowym zabieg zanurzania. Korzystnie materiał reprodukcyjny rośliny ma być rozumiany jako nasiona. Kompozycje według niniejszego wynalazku można również stosować w dziedzinie ochrony przechowywanych towarów przed atakiem grzybów. Według niniejszego wynalazku, określenie przechowywane towary rozumie się jako oznaczające naturalne substancje pochodzenia roślinnego i/lub zwierzęcego i ich przetworzone formy, które pobrano z naturalnego cyklu życia i które wymagają długoterminowej ochrony. Przechowywane towary pochodzenia roślinnego, takie jak rośliny lub ich części, np. łodygi, liście, bulwy, nasiona, owoce lub ziarno, mogą być zabezpieczane w stanie świeżo zebranym lub w postaci przetworzonej, takiej jak wstępnie osuszonej, nawilżonej, rozdrobnionej, zmielonej, wytłaczanej lub prażonej. Również w definicji przechowywanych towarów mieści się drewno, czy to w postaci surowego drewna, takiego jak drewno konstrukcyjne, słupy sieci elektrycznej i barierki, lub w postaci gotowych wyrobów, takich jak meble lub przedmioty wykonane z drewna. Przechowywanymi towarami pochodzenia zwierzęcego są surowe skóry, wyprawione skóry, futra, włosy i tym podobne. Kompozycje według niniejszego wynalazku mogą zapobiegać niekorzystnym działaniom takim jak rozkład, odbarwienie lub pleśń. Korzystnie przechowywane towary rozumie się jako oznaczające naturalne substancje pochodzenia roślinnego i/lub ich przetworzone postaci, korzystniej owoce i ich przetworzone postaci, takie jak owoce jabłkowate, owoce pestkowe, owoce miękkie i owoce cytrusowe oraz ich przetworzone postaci. W innym korzystnym przykładzie realizacji wynalazku przechowywane towary rozumie się jako oznaczające drewno. Tak więc następny aspekt niniejszego wynalazku jest sposobem chronienia przechowywanych towarów, który obejmuje nanoszenie na przechowywane towary kompozycji według wynalazku. Kompozycje według niniejszego wynalazku mogą również być użyte w dziedzinie ochrony materiału technicznego przed atakiem grzybów. Według niniejszego wynalazku, określenie materiał techniczny obejmuje papier; dywany; konstrukcje; systemy chłodzenia i ogrzewania; płyty ścienne; systemy wentylacji i klimatyzacji i tym podobne; korzystnie materiał techniczny rozumie się jako oznaczający płyty ścienne. Kompozycje według

14 13 niniejszego wynalazku mogą zapobiegać niekorzystnym efektom, takim jak rozkład, odbarwienie lub pleśń. Kompozycje według wynalazku są szczególnie skuteczne wobec mączniaków; rdzy; gatunków plamistości liści; wczesnych porażeń i pleśni; zwłaszcza przeciwko Septoria, Puccinia, Erysiphe, Pyrenophora i Tapesia w zbożach; Phakopsora w soi; Hemileia w kawie; Phragmidium w różach; Alternaria w ziemniakach, pomidorach i kabaczkach; Sclerotica w darni, warzywach, słoneczniku i rzepaku; czarnej zgniliźnie, chorobie red fire, mączniakowi prawdziwemu, szrej pleśni oraz zamieraniu pędów u winorośli; Botrytis cinerea w owocach; Monilinia spp. w owocach i Penicillium spp. w owocach. Kompozycje według wynalazku są ponadto szczególnie skuteczne przeciwko chorobom przenoszonym z nasionami i glebą, takim jak Alternaria spp., Ascochyta spp., Botrytis cinerea, Cercospora spp., Claviceps purpurea, Cochliobolus sativus, Colletotrichum spp., Epicoccum spp., Fusarium graminearum, Fusarium moniliforme, Fusarium oxysporum, Fusarium proliferatum, Fusarium solani, Fusarium subglutinans, Gaumannomyces graminis, Helminthosporium spp., Microdochium nivale, Phoma spp., Pyrenophora graminea, Pyricularia oryzae, Rhizoctonia solani, Rhizoctonia cerealis, Sclerotinia spp., Septoria spp., Sphacelotheca reilliana, Tilletia spp., Typhula incarnata, Urocystis occulta, Ustilago spp. lub Verticillium spp.; w szczególności przeciwko patogenom zbóż, takich jak pszenica, jęczmień, żyto lub owies; kukurydzy; ryżu; bawełny; soi; darni; buraka cukrowego; rzepaku; ziemniaków; upraw strączkowych, takich jak groch, soczewica lub ciecierzyca; i słonecznika. Kompozycje według wynalazku są ponadto szczególnie skuteczne wobec chorób po zbiorach, takich jak Botrytis cinerea, Colletotrichum musae, Curvularia lunata, Fusarium semitecum, Geotrichum candidum, Monilinia fructicola, Monilinia fructigena, Monilinia laxa, Mucor piriformis, Penicilium italicum, Penicilium solitum, Penicillium digitatum lub Penicillium expansum, w szczególności przeciwko patogenom owoców, takich jak owoce jabłkowate, np. jabłka i gruszki, owoce pestkowe, np. brzoskwinie i śliwki, cytrusy, melony, papaja, kiwi, mango, jagody, np. truskawki, awokado, granaty i banany, oraz orzechów. Kompozycje według wynalazku są szczególnie przydatne do kontrolowania następujących chorób w następujących uprawach: gatunki Alternaria na owocach i warzywach; gatunki Ascochyta na uprawach strączkowych; Botrytis cinerea na truskawkach, pomidorach, słoneczniku, uprawach strączkowych, warzywach i winoroślach, tak jak Botrytis cinerea na winorośli; Cercospora arachidicola na orzechach ziemnych; Cochliobolus sativus na zbożach; gatunki Colletotrichum w uprawach strączkowych; Erysiphe gatunki na zbożach; tak jak Erysiphe graminis na pszenicy i Erysiphe graminis na jęczmieniu; Erysiphe cichoracearum i Sphaerotheca fuliginea na kabaczkach; gatunki Fusarium na zbożach i kukurydzy; Gaumannomyces graminis na zbożach i trawnikach; gatunki Helminthosporium na kukurydzy, ryży i ziemniakach; Hemileia vastatrix na kawie; gatunki Microdochium na pszenicy i życie; Mycosphaerella fijiensis na bananach;

15 14 gatunki Phakopsora na soi, tak jak Phakopsora pachyrizi na soi; gatunki Puccinia w zbożach, uprawach szerokolistnych i bylinach; tak jak Puccinia recondita na pszenicy, Puccinia striiformis na pszenicy i Puccinia recondita na jęczmieniu; gatunki Pseudocercosporella na zbożach, tak jak Pseudocercosporella herpotrichoides na pszenicy; Phragmidium mucronatum na różach; gatunki Podosphaera na owocach; Pyrenophora gatunki na jęczmieniu, tak jak Pyrenophora teres na jęczmieniu; Pyricularia oryzae w ryżu; Ramularia collo-cygni na jęczmieniu; gatunki Rhizoctonia na bawełnie, soi, zbożu, kukurydzy, ziemniakach, ryżu i trawnikach, tak jak Rhizoctonia solani na ziemniakach, ryżu, murawie i bawełnie; Rhynchosporium secalis na jęczmieniu, Rhynchosporium secalis na życie; gatunki Sclerotinia na trawnikach, sałacie, warzywach i rzepaku, tak jak Sclerotinia sclerotiorum na rzepaku i Sclerotinia homeocarpa na murawie; gatunki Septoria na zbożach, soi i warzywach, tak jak Septoria tritici na pszenicy, Septoria nodorum na pszenicy i Septoria glycines na soi; Sphacelotheca reilliana na kukurydzy; gatunki Tilletia na zbożach; Uncinula necator, Guignardia bidwellii i Phomopsis viticola na winorośli; Urocystis occulta na życie; gatunki Uromyces na fasoli; gatunki Ustilago na zbożach i kukurydzy; gatunki Venturia na owocach, tak jak Venturia inequalis na jabłkach; gatunki Monilinia na owocach; gatunki Penicillium na cytrusach i jabłkach. Na ogół, stosunek wagowy składnika (A) do składnika (B) wynosi od 2000 : 1 do 1 : Nie stanowiącym ograniczenia przykładem takich stosunków wagowych jest stosunek związku o wzorze I: związku o wzorze B-2 równy 10:1. Stosunek wagowy składnika (A) do składnika (B) wynosi korzystnie od 100 : 1 do 1 : 100; korzystniej od 20 : 1 do 1 : 50. Stwierdzono niespodziewanie, że pewne stosunki wagowe składnika (A) do składnika (B) mogą spowodować synergiczną aktywność. Tak więc kolejnym aspektem wynalazku są kompozycje, w których składnik (A) i składnik (B) są obecne w kompozycji w ilościach powodujących efekt synergiczny. Taka synergiczna aktywność jest widoczna z faktu, że grzybobójcza aktywność kompozycji zawierającej składnik (A) i składnik (B) jest większa niż suma grzybobójczych aktywności składnika (A) i składnika (B). Ta synergiczną aktywność przekracza zakresie działania składnika (A) i składnika (B) na dwa sposoby. Po pierwsze, stosowane ilości składnika (A) i składnika (B) są obniżone, a działanie pozostaje równie dobre, co oznacza, że mieszanina składników czynnych wciąż osiąga wysoki stopień zwalczania fitopatogenu nawet gdy dwa indywidualne składniki stają się całkowicie nieskuteczne w takim zakresie niskich stosowanych ilości. Po drugie, zachodzi znaczące poszerzenie spektrum zwalczanych fitopatogenów. Efekt synergiczny występuje, gdy działanie kombinacji składników czynnych jest silniejsze niż suma działania indywidualnych składników. Spodziewane działanie E dla danej kombinacji składników czynnych spełnia tak zwany wzór COLBY ego i może być obliczone jak następuje (COLBY, S.R. Calculating synergic and antagonistic responses of herbicide combination. Weeds, Vol. 15, strony 20-22; 1967): ppm = miligramy składnika czynnego (= a.i.) na litr mieszaniny opryskowej

16 15 X = % działania składnika czynnego A) z użyciem p ppm składnika czynnego Y = % działania składnika czynnego B) z użyciem q ppm składnika czynnego. Według COLBY ego, spodziewane (addytywne) działanie składników czynnych A)+B) z użyciem p+q ppm składnika czynnego wynosi Jeśli działanie rzeczywiście obserwowane (O) jest większe niż spodziewane działanie (E), to działanie połączenia jest więcej niż addytywne, tj. istnieje efekt synergiczny. W terminach matematycznych, synergizm odpowiada dodatniej wartości różnicy (O-E). W przypadku czysto uzupełniającego się dodawania aktywności (spodziewanej aktywności), różnica (O-E) wynosi zero. Ujemna wartość różnicy (O-E) wskazuje na utratę aktywności w porównaniu z oczekiwaną aktywnością. Jednakże, poza rzeczywistym synergicznym działaniem pod względem grzybobójczej aktywności, kompozycje według wynalazku mogą również wykazywać dalsze zaskakujące korzystne właściwości. Przykładami takich korzystnych właściwości, o których można wspomnieć, są: korzystniejsze zdolność degradacji; polepszone zachowanie toksykologiczne i/lub ekotoksykologiczne; lub polepszona charakterystyka użytecznych roślin, w tym: wzejście, wydajność upraw, lepiej rozwinięty system korzeniowy, wzrost tworzenia pędów, wzrost wysokości rośliny, większa blaszka liścia, mniej zamarłych podstawowych liści, silniejsze pędy, bardziej zielone liście, mniejsze wymagania na nawóz, mniejsza potrzebna ilość nasion, bardziej produktywne pędy, wcześniejsze kwitnienie, wcześniejsze dojrzewanie ziaren, mniejsze wyleganie roślin, zwiększony wzrost odrośli, zwiększona żywotność rośliny, i wcześniejsze kiełkowanie. Pewne kompozycje według wynalazku mają ogólnoustrojowe działanie i można je stosować jako fungicydy na liście, na glebę i na nasiona. Kompozycjami według wynalazku można hamować rozwój lub niszczyć fitopatogenne mikroorganizmy, które pojawiają się na roślinach lub częściach roślin (owocach, kwiatach, liściach, łodygach, bulwach, korzeniach) u różnych użytecznych roślin, chociaż jednocześnie części roślin, które wyrastają później, są również zabezpieczone przed atakiem fitopatogennych mikroorganizmów. Kompozycje według wynalazku można nanosić na fitopatogenne mikroorganizmy, użyteczne rośliny, miejsce, gdzie się znajdują, ich materiał reprodukcyjny, przechowywane towary lub techniczne materiały zagrożone atakiem mikroorganizmów.

17 16 Kompozycje według wynalazku można nanosić przed lub po infekcji użytecznych roślin, ich materiału reprodukcyjnego, przechowywanych towarów lub technicznych materiałów przez mikroorganizmy. Ilość nanoszonej kompozycji według wynalazku będzie zależała od różnych czynników, takich jak stosowane związki; przedmiot zabiegu, taki jak, np. rośliny, gleba lub nasiona; typ zabiegu, taki jak, np. opryskiwanie, opylanie lub zaprawianie nasion; cel zabiegu, taki jak, np. profilaktyczny lub leczniczy; typ zwalczanych grzybów lub czas nanoszenia. Przy nanoszeniu na użyteczne rośliny składnik (A) typowo nanosi się w ilości od 5 do 2000 g a.i./ha, szczególnie 10 do 1000 g a.i./ha, np. 50, 75,100 lub 200 g a.i./ha, typowo w połączeniu z 1 do 5000 g a.i./ha, szczególnie 2 do 2000 g a.i./ha, np. 100, 250, 500, 800, 1000, 1500 g a.i./ha składnika (B). W praktyce rolniczej ilości stosowane kompozycji według wynalazku zależą od typu pożądanego efektu, i typowo wahają się od 20 do 4000 g łącznej kompozycji na hektar. Gdy kompozycje według wynalazku stosuje się do zaprawiania nasion, ogólnie dostateczne są ilości od 0,001 do 50 g związku będącego składnikiem (A) na kg nasion, korzystnie od 0,01 do 10g na kg nasion, i 0,001 do 50 g związku będącego składnikiem (B) na kg nasion, korzystnie od 0,01 do 10 g na kg nasion. Kompozycja według wynalazku może być stosowana w dowolnej konwencjonalnej formie, np. w postaci podwójnego opakowania, proszku do suchego zaprawiania nasion (DS), emulsji do zaprawiania nasion (ES), płynnego koncentratu do zaprawiania nasion (FS), roztworu do zaprawiania nasion (LS), dyspergującego w wodzie proszku do zaprawiania nasion (WS), zawiesiny kapsułek do zaprawiania nasion (CF), żelu do zaprawiania nasion (GF), koncentratu emulsji (EC), koncentratu zawiesiny (SC), suspo-emulsji (SE), zawiesiny kapsułek (CS), dyspergujących w wodzie granulek (WG), granulek do emulgowania (EG), emulsji, woda w oleju (EO), emulsji, olej w wodzie (EW), mikro-emulsji (ME), dyspersji olejowej (OD), płynnego mieszalnego oleju (OF), ciekłego mieszalnego oleju (OL), rozpuszczalnego koncentratu (SL), zawiesiny ultra-niskiej objętości (SU), cieczy ultra-niskiej objętości (UL), technicznego koncentratu (TK), dyspergującego koncentratu (DC), zwilżalnego proszku (WP) lub dowolnego technicznie możliwego preparatu w połączeniu z dopuszczalnymi w rolnictwie adiuwantami. Takie kompozycje można wytwarzać w konwencjonalny sposób, np. mieszając składniki czynne z co najmniej jednym odpowiednim obojętnym adiuwantem preparatu (np., rozcieńczalnikami, rozpuszczalnikami, wypełniaczami i ewentualnie innymi formulacyjnymi składnikami takimi jak środki powierzchniowo czynne, biocydy, środki przeciw zamarzaniu, środki zwiększające przylepność, zagęszczacze i związki zapewniające efekty wspomagające). Można również stosować konwencjonalne preparaty powolnego uwalniania, gdy potrzebna jest długotrwała skuteczność. Szczególnie preparaty do nanoszenia w

18 17 postaciach rozpylanych, takie jak dyspergujące w wodzie koncentraty (np. EC, SC, DC, OD, SE, EW, EO i tym podobne), zwilżalne proszki i granulki, mogą zawierać środki powierzchniowo czynne takie jak środki zwilżające i dyspergujące i inne związki zapewniające efekty wspomagające, np. produkt kondensacji formaldehydu z naftalenosulfonianem, alkiloarylosulfonianem, ligninosulfonianem, siarczanem tłuszczowego alkilu oraz oksyetylenowany alkilofenol i oksyetylenowany alkohol tłuszczowy. Kompozycje według wynalazku mogą również zawierać kolejne pestycydy, takie jak, np., fungicydy, insektycydy lub herbicydy. Preparat do zaprawiania nasion nanosi się w sposób znany na nasiona stosując kompozycje według wynalazku i rozcieńczalnik w odpowiedniej postaci preparatu do zaprawiania nasion, np. jako wodną zawiesinę lub suchy proszek mając dobrą przyczepność do nasion. Takie preparaty do zaprawiania nasion są znane w tej dziedzinie. Preparaty do zaprawiania nasion mogą zawierać pojedyncze składniki czynne lub połączenie składników czynnych w postaci kapsułkowanej, np. jako kapsułki lub mikrokapsułki powolnego uwalniania. W ogólności, preparaty zawierają od 0,01 do 90% wagowych środka czynnego, od 0 do 20% dopuszczalnego w rolnictwie środka powierzchniowo czynnego i 10 do 99,99% stałych lub ciekłych składników obojętnych i adiuwantów preparatu, przy czym środek czynny składa się z co najmniej związku będącego składnikiem (A) razem ze związkiem będącym składnikiem (B), i ewentualnie inne środki czynne, szczególnie mikrobiocydy lub konserwanty lub tym podobne. Kompozycje w skoncentrowanej postaci na ogół zawierają od około 2 do 80%, korzystnie od około 5 do 70% wagowych substancji czynnej. Postacie do nanoszenia preparatu mogą np. zawierać od 0,01 do 20% wagowych, korzystnie od 0,01 do 5% wagowych środka czynnego. Podczas handlowe produkty będą korzystnie formułowane jako koncentraty, końcowy użytkownik będzie zwykle stosował rozcieńczone preparaty. Sposoby według wynalazku pozwalają także na utrzymywanie dobrej kontroli nad innymi szkodliwymi grzybami, często spotykanymi w roślinach soi. Najważniejsze grzybicze choroby soi to Phakopsora pachyrhizi, Microsphaera diffusa, Cercospora kikuchi, Cercospora sojina, Septoria glycines i Colletotrichum truncatum, z których pewne obejmują tak zwany kompleks chorób końca sezonu, i ponadto Rhizoctonia solani, Corynespora cassiicola, Sclerotinia sclerotiorum i Sclerosium rolfsii. Jak opisano wyżej dla określenia użyteczna roślina, określenie roślina soi obejmuje wszystkie rośliny soi i wszystkie odmiany, w tym rośliny transgeniczne. Określenie roślina soi obejmuje zwłaszcza rośliny soi odporne na glifosat. Przez odporne na glifosat rozumie się, że rośliny do stosowania w sposobach są odporne na nanoszenie glifosatu lub znoszące glifosat. Rośliny odporne na glifosat uzyskują tę tolerancję na glifosat przez konwencjonalną hodowlę lub zdarzenie transgeniczne zapewniające odporność na glifosat. Pewne przykłady takich korzystnych transgenicznych roślin mających

19 18 zdarzenia transgeniczne nadające odporność na glifosat opisano w patentach USA nr ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; i Bierze się również pod uwagę zastosowanie piętrowych transgenicznych zdarzeń w roślinie. Piętrowe zdarzenia transgeniczne obejmujące dodatkowe cechy odporności na herbicyd takie jak odporność inhibitory HPPD, sulfonylomoczniki, glufosynat i bromoksynil są szeroko stosowane i opisane w łatwo dostępnych źródłach. Piętrowe zdarzenia transgeniczne mogą również być skierowane na inne cechy odporności na pestycydy, takie jak insektycydy, nematycydy, fungicydy, itp., które można uzyskać przez konwencjonalną hodowlę lub wprowadzenie zdarzenia transgenicznego. Linie transgenicznych roślin uprawnych tolerujących glifosat uwzględniane do stosowania w sposobach według niniejszego wynalazku obejmują, np., Roundup Ready Soybean Roślina transgeniczna odnosi się do rośliny zawierającej materiał genetyczny nieobecny (tj. egzogenny ) w dzikiego typu roślinie tego samego gatunku, odmiany lub kultywaru. Genetyczny materiał może obejmować transgen, zdarzenie insercyjnej mutagenezy (takie jak insercyjna mutageneza transpozonowa lub T-DNA), sekwencja znakowania aktywacyjnego, zmutowana sekwencja, zdarzenie homologicznej rekombinacji lub sekwencja zmodyfikowana przez chimeraplastykę. Typowo, obcy genetyczny materiał wprowadza się do rośliny przez ludzkie manipulacje, lecz można stosować dowolny sposób, jaki zna fachowiec w tej dziedzinie. Transgeniczna roślina może zawierać wektor ekspresji lub kasetę. Kaseta ekspresji typowo zawiera kodującą polipeptyd sekwencję związaną operacyjnie (tj., pod kontrolą regulacyjną) z odpowiednimi indukowalnymi lub konstytutywnymi sekwencjami regulacyjnymi pozwalającymi na ekspresję polipeptydu. Kaseta ekspresji może być wprowadzana do rośliny przez transformację lub przez hodowlę po transformacji macierzystej rośliny. Jak opisano poprzednio, roślina odnosi się do pełnej rośliny, w tym rozsady i dorosłe rośliny, jak też części roślin, takie jak nasiona, owoc, liść lub korzeń, tkanka roślinna, komórki roślinne lub dowolny inny materiał roślinny, np., eksplant rośliny, jak też jej potomstwo, i do systemów in vitro, które naśladują biochemiczne lub komórkowe składniki lub procesy w komórce. Poniżej umieszczone przykłady służą do zilustrowania wynalazku, składnik czynny oznacza mieszaninę składnika (A) i składnika (B) w określonym stosunku mieszania. Przykłady preparatów Proszki zwilżalne a) b) składnik czynny [A): B) = 1:3(a), 1:1 (b)] 25 % 75 %

20 19 lignosulfonian sodu 5 % - laurylosiarczan sodu 3 % 5 % diizobutylnaftalenosulfonian sodu - 10 % (7-8 mol tlenku etylenu) wysoce zdyspergowany kwas krzemowy 5 % 10 % kaolin 62 % - Składnik czynny miesza się dokładnie z innymi składnikami preparatu i mieszaninę miele się dokładnie w odpowiednim młynku, otrzymując zwilżalne proszki, które można rozcieńczać wodą z wytworzeniem zawiesiny o żądanym stężeniu. Proszki do suchego zaprawiania nasion a) b) składnik czynny [A): B) = 1:3(a), 1:1 (b)] 25 % 75 % lekki olej mineralny 5 % 5 % wysoce zdyspergowany kwas krzemowy 5 % - kaolin 65 % - talk _ 20 Składnik czynny miesza się dokładnie z innymi składnikami preparatu i mieszaninę miele się dokładnie w odpowiednim młynku, otrzymując proszki, które można stosować bezpośrednio do zaprawiania nasion. Koncentrat emulsji składnik czynny (A): B) = 1:6) 10 % eter oktylofenolu z poli(glikolem etylenowym) 3 % (4-5 mol tlenku etylenu) dodecylobenzenosulfonian wapnia 3 % eter oleju rycynowego z poliglikolem (35 mol tlenku etylenu) 4 %

21 20 cykloheksanon 30 % mieszanina ksylenów 50 % Emulsje o dowolnym żądanym rozcieńczeniu, które można stosować w ochronie roślin, można otrzymać z tego koncentratu przez rozcieńczenie wodą. Proszki do opylania a) b) składnik czynny [A): B) = 1:6(a), 1:10(b)] 5 % 6 % talk 95 % - kaolin - 94 % Gotowe do użycia pyły otrzyma się mieszając składnik czynny z nośnikami i mieląc mieszaninę w odpowiednim młynku. Takie proszki można również stosować do suchego zaprawiania nasion. Wytłaczane granulki % wag. składnik czynny (A): B) = 2:1) 15 % lignosulfonian sodu 2 % alkilonaftalenosulfonian sodu 1 % kaolin 82 % Składnik czynny miesza się i miele z innymi składnikami preparatu, a mieszaninę zwilża wodą. Mieszaninę wytłacza się i następnie osusza w strumieniu powietrza. Koncentrat zawiesiny składnik czynny (A): B) = 1:8) 40 % glikol propylenowy 10 % eter nonylofenolu z poli(glikolem etylenowym) 6 % (15 moli tlenku etylen) lignosulfonian sodu 10 %

22 21 karboksymetyloceluloza 1 % olej silikonowy (w postaci 75 % emulsji w wodzie) 1 % woda 32 % Drobno zmielony składnik czynny dokładnie miesza się z innymi składnikami preparatu, otrzymując zawiesinę koncentratu, którą można rozcieńczać w wodzie w dowolnym żądanym stosunku. Stosując takie rozcieńczenia, żywe rośliny, jak też materiał reprodukcyjny rośliny, można poddać zabiegowi i zabezpieczyć przeciwko zakażeniu mikroorganizmami, przez rozpylanie, zalewanie lub zanurzanie. Płynny koncentrat do zaprawiania nasion składnik czynny (A): B) = 1:8) 40 % glikol propylenowy 5 % kopolimer butanol PO/EO 2 % etoksylat tristyrenofenolu (z mol EO) 2 % 1,2-benzizotiazolin-3-on 0,5 % sól wapniowa pigmentu monoazowego 5 % olej silikonowy (w postaci 75 % emulsji w wodzie) 0,2 % woda 45,3 % Drobno zmielony składnik czynny dokładnie miesza się z innymi składnikami preparatu, otrzymując koncentrat zawiesiny, który można rozcieńczyć następnie w wodzie do nanoszenia na nasiona. Stosując takie rozcieńczenia, materiał reprodukcyjny można poddać zabiegowi i zabezpieczyć przeciwko zakażeniu mikroorganizmami, przez rozpylanie, zalewanie lub zanurzanie. Przykłady biologiczne Przykład B1: Grzybobójcze działania przeciwko Septoria tritici (plamistość liści): Konidia grzyba z kriogenicznego przechowywania bezpośrednio miesza się z bulionem pożywki (bulion z dekstrozy ziemniaczanej PDB). Po umieszczeniu roztworu (DMSO) testowanych związków na płytce do mikromiareczkowania (układ 96-dołkowy) dodaje się bulion pożywki zawierający zarodniki grzybów. Testowe płytki inkubuje się w temperaturze

23 22 24 C i hamowanie wzrostu ocenia po 4 dniach. Spodziewane grzybobójcze działanie oblicza się zgodnie z metodą Colby ego. Wyniki podano w Tabelach B1: Tabele B1: Grzybobójcze działanie przeciwko Septoria tritici: Tabela B1.1: Związek A-1.1 Mandipropamid ppm ppm % aktywność 0, , , , , spodziewane działanie (Colby) 0,2500 0, ,2500 0, ,2500 0, ,1250 0, Przykład B2: Grzybobójcze działanie przeciwko Pyrenophora teres (plamistość siatkowa): Konidia grzyba z kriogenicznego przechowywania bezpośrednio miesza się z bulionem pożywki (bulion z dekstrozy ziemniaczanej PDB). Po umieszczeniu roztworu (DMSO) testowanych związków na płytce do mikromiareczkowania (układ 96-dołkowy) dodaje się bulion pożywki zawierający zarodniki grzybów. Testowe płytki inkubuje się w temperaturze 24 C i hamowanie wzrostu ocenia po 4 dniach. Spodziewane grzybobójcze działanie oblicza się zgodnie z metodą Colby ego. Wyniki podano w Tabelach B2:

24 23 Tabele B2: Grzybobójcze działanie przeciwko Pyrenophora teres: Tabela B2.1: Związek A-1.1 Mandipropamid ppm ppm % aktywność 0, , , , spodziewane działanie (Colby) 0,2500 1, ,1250 0, Przykład B3: działanie grzybobójcze wobec Gaeumannomyces graminis (zgorzel podstawy źdźbła u zbóż): Fragmenty grzybni, przechowywane kriogenicznie, są bezpośrednio mieszane z pożywką (pożywka ziemniaczano-dekstrozowa PDB). Po umieszczeniu roztworu (DMSO) związków testowych na mikropłytce (format 96-dołkowy) dodaje się pożywkę zawierającą spory grzyba. Płytki testowe inkubowano w 24 C, a zahamowanie wzrostu oceniano po 4 dniach. Wyniki zaprezentowano w Tabeli B3:

25 24 Tabela B3: Działanie grzybobójcze wobec Gaeumannomyces graminis: Tabela B3.1: Związek A-1.1 Mandipropamid ppm ppm % aktywności 0, , , , , , oczekiwane działanie (Colby) 0,0156 0, ,0156 0, ,0156 0, ,0078 0, Przykład B4: działanie grzybobójcze wobec Cercospora arachidicola (syn. Mycosphaerella arachidis). Brązowa plamistość liści orzecha ziemnego (orzecha arachidowego): Konidia grzyba, przechowywane kriogenicznie, są bezpośrednio mieszane z pożywką (pożywka ziemniaczano-dekstrozowa PDB). Po umieszczeniu roztworu (DMSO) związków testowych na mikropłytce (format 96-dołkowy) dodaje się pożywkę zawierającą spory grzyba. Płytki testowe inkubowano w 24 C, a zahamowanie wzrostu oceniano po 7 dniach. Wyniki zaprezentowano w Tabeli B4:

26 25 Tabela B4: Działanie grzybobójcze wobec Cercospora arachidicola: Tabela B4.1: Związek A-1.1 Mandipropamid ppm ppm % aktywności 0, , , , oczekiwane działanie (Colby) 0,0156 0, ,0156 0, ,0078 0, Dorota Rzążewska Rzecznik patentowy

27 26 Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja odpowiednia do kontrolowania chorób powodowanych przez fitopatogeny zawierająca (A) związek o wzorze I w którym R 1 oznacza difluorometyl lub trifluorometyl i X oznacza chlor, fluor lub brom; i (B) w którym R 1 oznacza difluorometyl lub trifluorometyl, a X oznacza chlor, fluor lub brom; oraz (B) związek mandipropamidu 2. Kompozycja według zastrzeżenia 1, w której składnikiem (A) jest związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza difluorometyl. 3. Kompozycja według zastrzeżenia 1, w której składnikiem (A) jest związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza difluorometyl i X oznacza chlor. 4. Kompozycja według zastrzeżenia 1, w której składnikiem (A) jest związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza difluorometyl i X oznacza fluor. 5. Kompozycja według zastrzeżenia 1, w której składnikiem (A) jest związek o wzorze (I), w którym R 1 oznacza difluorometyl i X oznacza brom. 6. Kompozycja według zastrz. 1, która zawiera związek wybrany spośród (9- dichlorometylideno-benzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego i (9-difluorometylidenobenzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1H-pirazolo-4-karboksylowego jako składnik (A) oraz mandipropamid jako składnik (B). 7. Kompozycja według zastrz. 1, która zawiera związek (9- dichlorometylidenobenzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego jako składnik (A) oraz mandipropamid jako składnik (B).

28 27 8. Kompozycja według zastrz. 1, która zawiera związek (9- difluorometylidenobenzonorbornen-5-ylo)amidu kwasu 3-difluorometylo-1-metylo-1Hpirazolo-4-karboksylowego jako składnik (A) oraz mandipropamid jako składnik (B). 9. Kompozycja według zastrzeżenia 1, w której stosunek wagowy (A) do (B) wynosi od 2000 : 1 do 1 : Sposób kontrolowania chorób na użytecznych roślinach lub na ich materiale reprodukcyjnym powodowanych przez fitopatogeny, który obejmuje nanoszenie na użyteczne rośliny, miejsce, gdzie się znajdują lub ich materiał reprodukcyjny kompozycji według zastrzeżenia Sposób kontrolowania chorób na roślinach soi powodowanych przez fitopatogeny, który obejmuje nanoszenie na rośliny soi lub miejsce, gdzie się znajdują, kompozycji według zastrzeżenia Sposób według zastrzeżenia 12, w którym fitopatogenem jest Phakopsora pachyrhizi. Dorota Rzążewska Rzecznik patentowy