WPŁYW PROCESU PRZEMIESZCZEŃ POGÓRNICZYCH NA OBIEKTY KOPALNIANE, REJESTROWANY POMIARAMI GPS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW PROCESU PRZEMIESZCZEŃ POGÓRNICZYCH NA OBIEKTY KOPALNIANE, REJESTROWANY POMIARAMI GPS"

Transkrypt

1 GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2010 Tom 5 Zeszyt 2 Wiesław PIWOWARSKI, Edward STEWARSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków WPŁYW PROCESU PRZEMIESZCZEŃ POGÓRNICZYCH NA OBIEKTY KOPALNIANE, REJESTROWANY POMIARAMI GPS Streszczenie. Proces naruszenia pierwotnej struktury terenu górniczego określa się przez wyznaczenie przemieszczeń punktów w pewnej podprzestrzeni. Obecnie korzysta się tu z pomiarów w technologii GPS. Istotnym problemem jest określenie zmian współrzędnych charakterystycznych punktów na obiektach kopalnianych. Przedmiotem pracy jest koncepcja ciągłego pomiaru przemieszczeń punktów obiektów w obrębie obszaru górniczego. Analiza ilościowa wyników pomiaru zmian geometrii obserwowanego obiektu jest podstawą oceny stanu jego deformacji. THE INFLUENCE OF THE POST-MINING DISLOCATIONS PROCESS ON THE MINE OBJECTS AS REGISTERED BY GPS MEASUREMENTS Summary. The aim of the paper is to present the conception of continuous measurement registering the dislocations of the chosen points of the actual building objects within mining area. Then the state of the object deformation can be estimated on the basis of the quantitative analysis of the measurement results concerning the changes of the observed object geometry. 1. Wprowadzenie Działalność górnicza aktywizuje w górotworze wielorakie procesy fizyczne. Realne procesy są bardzo skomplikowane. Podstawowym celem pracy będzie analiza pogórniczego procesu przemieszczeń punktu obiektu obserwowanego geodezyjnie (GPS) w przestrzeni R 2 R 1. Powstałe przekształcenia górotworu z reguły powodują uciążliwości w użytkowaniu terenu, a często i obiektów zdarza się, że wywołują one uszkodzenia w strefie bryły obiektu. Jest to proces trudny do przewidzenia. W ujęciu formalnym jest to pewna przestrzeń wraz z przekształceniem podlegać rotacji lub drganiom. : T X X ; T czas. Ponadto, wewnętrzna struktura układu może

2 170 W. Piwowarski, E. Stewarski Pole przemieszczeń ośrodka wynika z minimalizacji pracy, jaką wykonuje układ (naruszony górotwór). Patrząc od strony górotworu, mamy układ eksploatacji podziemnej, oddziałujący dynamicznie na otaczający górotwór jako konkretną budowę geologiczną ośrodka. Złożenie tych struktur (układ eksploatacji konkretna struktura ośrodka) generuje pole przemieszczeń [5, 9]. Aby określić stan deformacji elementu ośrodka, należy wyznaczyć przemieszczenia punktów pewnej podprzestrzeni aktualnie korzysta się tu z pomiarów w technologii GPS. Istotnym problemem w tej dziedzinie jest ustalenie wartości miary deformacji. Miarą zmiany stanu obiektu (ośrodka) są odpowiednie wartości wskaźników deformacji w konkretnych elementarnych podobszarach terenu. Przedmiotem pracy jest przedstawienie koncepcji pomiaru przemieszczeń punktów wybranych obiektów zabudowy obszaru górniczego jako stanu oddziaływania eksploatacji podziemnej dokonanej i projektowanej. 2. Deformacje pogórnicze Podjęcie eksploatacji górniczej w rejonach technicznie zurbanizowanych, podobnie jak prawie każda działalność gospodarcza, związane jest z ryzykiem i niepewnością. Wynika to między innymi z tego, iż brak jest aplikacyjnych metod dokładnego określenia wszystkich parametrów generujących warunki, w których będzie prowadzona działalność. Ściśle zaplanowany i realizowany sposób wydobywania złoża użytecznego pod obiektami budowlanymi również nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa technicznego i zdarza się, że wywołuje zagrożenia (uszkodzenia szkoda górnicza) istniejących na danym podobszarze obiektów, a w konsekwencji nie uzyskuje się oczekiwanych wyników ekonomicznofinansowych związanych z prowadzoną działalnością. Pole przemieszczeń w obszarze oddziaływania eksploatacji podziemnej jest polem wektorowym, określonym następująco: gdzie: U wektor przemieszczenia punktu górotworu, u, v składowe wektora U w płaszczyźnie poziomej (X,Y), w składowa pionowa. U u, v, w, (2.1)

3 Wpływ procesu przemieszczeń pogórniczych 171 W ogólnym przypadku składowe przemieszczenia (2.1) mogą być funkcjami współrzędnych punktu w kierunkach x i, i=1, 2, 3, czyli: u = u(x 1, x 2, x 3 ) v = v(x 1, x 2, x 3 ) (2.2) w = w(x 1, x 2, x 3 ), gdzie: x1 x, x2 y, x z 3. Warto zwrócić uwagę na niewyspecyfikowany, a wynikający z rozważań wniosek. Pomimo faktu, że pole przemieszczeń elementu wewnątrz górotworu jest polem potencjalnym, to w momencie gdy ruch górotworu ustaje, górotwór staje się tworem stacjonarnym. 3. Obserwacje skutków oddziaływania procesu przemieszczeń Przedmiotem pomiarów geodezyjnych są figury geometryczne w sensie najogólniejszych własności dotyczących kształtu i położenia w przestrzeni. Stąd też szczególnie istotnym problemem jest wymiar przestrzeni analizowanego procesu. W dziedzinie analiz inżynierskich bardzo rzadko korzysta się z wymiaru przestrzeni topologicznej w odniesieniu do procesów fizykalnych, jednak korzystając ze zdefiniowań topologii, można analizować wiele procesów fizykalnych. Przykładowo punkt (cząsteczka) poruszający się w przestrzeni w zależności od czasu opisuje drogę. Drogą w przestrzeni topologicznej nazywa się przekształcenie f : I X, gdzie I=[0,1]. Istotnym jest, aby odróżniać drogę od zbioru punktów, przez które ona przechodzi. Różne drogi mogą mieć te same zbiory punktów. Stąd istnieje możliwość wykorzystania własności homotopii czy klas homotopii przy analizowaniu rozkładu trajektorii przemieszczania się punktów w rejonie wpływów eksploatacji. Ustalenie zasad i metodyki monitoringu niestacjonarnego pola przemieszczeń pogórniczych Wyniki pomiarów geodezyjnych, określające stabilność hipotetycznie zagrożonych w czasie i w przestrzeni obiektów, pozwolą na przypisanie miar zagrożeń tych obiektów. Jednokrotny pomiar daje informację o aktualnym stanie obiektów. Uzyskane w wyniki pomiaru (informacje) są porównywane z wynikami dopuszczalnymi. Istotne są tu stany zagrożeń obiektu.

4 172 W. Piwowarski, E. Stewarski Według instrukcji geodezyjnej, zakres i częstotliwość pomiarów przemieszczeń i odkształceń powinny być określone w projekcie obiektu i instrukcji eksploatacji budowli lub urządzenia technicznego. POMIARY PRZEMIESZCZEŃ GENEROWANYCH EKSPLOATACJĄ PODZIEMNĄ OBSERWACJE PUNKTÓW POWIERZCHNIOWEJ OSNOWY GEODEZYJNEJ POMIARY DEFORMACJI OBIEKTÓW ZABUDOWY POWIERZCHNI Ważnym celem utylitarnym jest testowanie metodyki pomiarów pomiar ciągły pozwalającej na indywidualne określenie stanu przekształcenia powierzchni terenu lub zagrożenia obiektów będących w obszarze oddziaływania eksploatacji podziemnej. Rys. 1. Segment kontrolny systemu Navstar Fig. 1. Controlling segment of Navstar system

5 Wpływ procesu przemieszczeń pogórniczych 173 Przeprowadzenie obliczeń geodezyjnych i nawigacyjnych w systemie GPS możliwe jest dzięki odpowiednio zdefiniowanej skali czasu. Pozwala ona na ustalenie czasu początkowego, tzw. epoki, oraz jednostki, w jakiej jest ona wyrażana [1, 2]. Skala czasu jest bardzo zbliżona do międzynarodowego czasu atomowego TAI. Zachodzi tu związek: TAI GPSTime 19 s C 0, (3.1) gdzie: 19 s stała różnica, C 0 zmienna w czasie poprawka rzędu 10 nanosekund, związana z korzystaniem w obu systemach z innych zegarów atomowych. Zarówno położenie satelitów, jak i określone pozycje odbiorników GPS wyrażane są w układzie WGS 84 (World Geodetic System 1984) [3, 4] jest to globalny układ geodezyjny. Początek układu WGS 84 pokrywa się ze środkiem mas Ziemi, a oś Z skierowana jest do umownego bieguna ziemskiego CTP. Kierunek osi X określa przecięcie płaszczyzny południka grynickiego i płaszczyzny równika związanego z CTP, oś Y uzupełnia prawoskrętny, ortogonalny układ współrzędnych. Definicja układu opiera się dodatkowo na: - parametrach elipsoidy WGS 84, - modelu potencjału grawitacyjnego Ziemi, - spójnym zbiorze stałych fundamentalnych. 4. Uwarunkowania odtwarzania sygnałów pomiarowych Odtwarzanie sygnału x na podstawie ciągu ~ yn jest równoważne z rozwiązaniem równania opisu sygnału na podstawie zaburzonych danych. Dane te w jednakowo wiarygodny sposób reprezentować mogą cały zbiór sygnałów mierzonych Y 0, zawierający rzeczywisty sygnał podlegający pomiarowi y. Rozwiązaniem równania sygnału, w ˆ Y 0 klasycznym sensie, będzie więc każdy sygnał x, taki że x sygnałów X 0 spełnia zatem równość: X 0 Y 0. Zbiór wszystkich takich. Trudności numeryczne, na jakie napotykamy rozwiązując zadania odtwarzania sygnału, wynikają stąd, że równania całkowe I rodzaju należą do zadań źle postawionych w sensie Hadamarda [10]. Dla pewnych y img mogą w ogóle nie mieć rozwiązań lub mogą mieć rozwiązania niejednoznaczne bądź w sposób nieciągły zależne od y. Konsekwencją praktyczną tej ostatniej możliwości,

6 174 W. Piwowarski, E. Stewarski najbardziej kłopotliwą, jest duża wrażliwość wyników odtwarzania na błędy danych, ujawniająca się niezależnie od tego, który z modeli zostanie użyty jako podstawa metody odtwarzania. Właściwość tę nazywamy złym uwarunkowaniem numerycznym zadania odtwarzania. Jeżeli istnieje operator odwrotny do, to powszechnie stosowanym wskaźnikiem uwarunkowania zadania jest liczba: 1 cond ( ). (4.1) Korzystając z analizy funkcjonalnej [10], błąd odtwarzania sygnału oszacujemy następującego: gdzie: x xˆ x x i x normy w przestrzeni X, i y normy w przestrzeni Y, x cond xˆ X y 0, (4.2) i 1 normy indukowane przez normy elementów przestrzeni X i Y. Operator jest operatorem w ścisłym sensie całkującym reprezentuje związek pomiędzy przyczynami a skutkiem. Operator odwrotny 1 zawiera operację różniczkowania sygnału (zawiera więc również wysokoczęstotliwościowe zaburzenia). Stąd: gdzie: k krotność różniczkowania, f t, jądro. Jeżeli sygnał modelowany ma postać: to wówczas sygnał obserwowany: Zauważmy, że gt t f t ( k 1) ) ( k ) ( k t, txt f t, x d y t 0 ; f, (4.3) ~ x t x t t t t T,, (4.4) t ~ xt yt gt, ~ y t. (4.5), 0 może spowodować nieograniczone w L 0 T zaburzenie wyniku odtwarzania. Kanał pomiarowy idealny kanał informacyjny, stąd zachodzi utrata pewnej ilości informacji pomiarowej podczas przetwarzania.

7 Wpływ procesu przemieszczeń pogórniczych Układ pomiarowy Wysokiej precyzji odbiornik GPS posiada 24 kanały L1 kod C/A, L1/L2, pełny pomiar fazy, WAAS/EGNOS. Zastosowanie technologii niefiltrowania i niewygładzania pomiarów pseudoodległości pozwala na niskoszumowe przetwarzanie i minimalizację błędu multipath oraz szybką korelację i krótki czas reakcji na zmiany. Wielofunkcyjny system ASG-EUPOS (Aktywna Sieć Geodezyjna European Position Determination System) udostępnia poprawki w czasie rzeczywistym, w celu zabezpieczenia precyzyjnych pomiarów geodezyjnych. Oprogramowanie odbiornika może być uruchomione na odbiorniku lub przez komputer. Odbiorniki GPS posiadają tzw. oprogramowanie polowe do tworzenia raportów (wykaz współrzędnych, dokładności XY, dokładności Z, kalibracja układów współrzędnych, np. '65 itp.). Pomiary GNSS pozwalają określić zmiany wychyleń wież szybowych [6, 7]. Wyznaczenie tą technologią współrzędnych punktów zastabilizowanych elementów konstrukcji wież szybowych, pozwala na określenie przemieszczeń chwilowych obserwowanych punktów. Kluczowy składnik infrastruktury odbiornika GNSS to dokładne pomiary pseudoodległości z wielokrotną korelacją. Rys. 2. SkyPlot wskazuje, które satelity będą widoczne w wybranym miejscu i terminie.t Fig. 2. Sky Plot pointing which satellites are visible in choosen location and time

8 176 W. Piwowarski, E. Stewarski NMEA ODBIORNIK GPS HyperTerminal Konwersja pliku wyników pomiaru na FORMAT (t, x, y, h) ANALIZA WYNIKÓW POMIARU ODWZOROWANIE WYNIKÓW ANALIZY w R n STANOWISKO PC Rys. 3. Schemat transmisji danych obserwacyjnych z punktu pomiarowego do komputera Fig. 3. The sketch of data transmission from measuring station to the computer

9 Wpływ procesu przemieszczeń pogórniczych 177 a) b) Widmo uzyskane z analizy falkowej dla szeregu czasowego Ux(t) c) Rys. 4. Wyniki obserwacji punktu konstrukcji wieży szybowej Fig. 4. The results of observations at the point located on the construction of shaft tower

10 178 W. Piwowarski, E. Stewarski 6. Podsumowanie Quasi-monitoring powierzchni terenu górniczego i obiektów kopalnianych to systematyczne badania prowadzone według ustalonych przepisów i zasad obserwacji, natomiast jednolity system zbierania, przesyłania i przetwarzania danych GPS w sposób ciągły oraz ewidencja wyników pomiarów stanowią właściwy monitoring. Wyniki pomiaru przemieszczeń punktu konstrukcji wieży szybu (szereg czasowy) w technologii GNNS, pozwalają przeprowadzić analizę w dziedzinie czasu oraz w dziedzinie częstotliwości. Przemieszczenia punktu konstrukcji szybu (rys. 4a i c) są w granicach dokładności metody pomiaru, rys. 4b wskazuje, że konstrukcja jest stabilna. Reguły decyzyjne stanowić będą moduł informacji dotyczący ewentualnych zagrożeń. Z kolei systemy informatyczne w postaci komputerowych aplikacji umożliwiają przetwarzanie danych pomiarowych oraz wizualizację wyników na wykresach lub mapach. BIBLIOGRAFIA 1. Januszewski J.: Systemy satelitarne GPS, Galileo i inne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Lamparski J., Świątek K.: GPS w praktyce geodezyjnej. Wydawnictwo Gall, Katowice Narkiewicz J.: Globalny system pozycyjny GPS. Budowa, działanie, zastosowanie. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa GPS FAQ. Systat Software, Inc.: AutoSignal v Piwowarski W.: Model prognozy niestacjonarnego procesu odniesiony do opisu przemieszczeń pogórniczych identyfikowany pomiarami geodezyjnymi. PIGiK, Warszawa Lipecki T., Jaśkowski W., Jóźwik M., Wieraszko K., Skobliński W.: Zastosowanie techniki GPS RTK w pomiarach szybowych wież basztowych Zakładów Górniczych Polkowice-Sieroszowice. Konferencja Naukowo-Techniczna XXV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu, Zakopane, marca Lipecki T., Jóźwik M., Jaśkowski W.: Badania geometrii i kinematyki przemieszczeń konstrukcji zastrzałowej wieży szybowej. -Konferencja Naukowo-Techniczna Problemy Automatyzacji w Geodezji Inżynieryjnej, Warszawa Białobrzegi, 31 marca 1 kwietnia 2005, Reports on Geodesy, No. 3 (74), Lamparski J.: Navstar GPS. Od teorii do praktyki. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn Stewarski E. i in.: Badania zmian deformacyjnych w górotworze w celu odtwarzania wartości budowlanej terenów pogórniczych, Agencja Wydawniczo-Poligraficzna ART- TEKST, Kraków Zieliński P.: Cyfrowe przetwarzanie sygnałów: od teorii do zastosowań. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa Recenzent: Dr hab. inż. Piotr Strzałkowski, prof. nzw. w Pol. Śl.

11 Wpływ procesu przemieszczeń pogórniczych 179 Abstract The paper is concerned with the disarrangement process that affects the original structure of the mining area geometry. This process can be defined by means of the dislocations of the points determined in a certain subspace. Nowadays the measurements in GPS technology are mainly used to that purpose. What seems to be the essential problem on this point is to describe the changes concerning the coordinates of the characteristic points of mine objects with special reference to the adequate measure. The aim of the paper is to present the conception of continuous measurement registering the dislocations of the chosen points of the actual building objects within mining area. Then the state of the object deformation can be estimated on the basis of the quantitative analysis of the measurement results concerning the changes of the observed object geometry.

Analiza współrzędnych środka mas Ziemi wyznaczanych technikami GNSS, SLR i DORIS oraz wpływ zmian tych współrzędnych na zmiany poziomu oceanu

Analiza współrzędnych środka mas Ziemi wyznaczanych technikami GNSS, SLR i DORIS oraz wpływ zmian tych współrzędnych na zmiany poziomu oceanu Analiza współrzędnych środka mas Ziemi wyznaczanych technikami GNSS, SLR i DORIS oraz wpływ zmian tych współrzędnych na zmiany poziomu oceanu Agnieszka Wnęk 1, Maria Zbylut 1, Wiesław Kosek 1,2 1 Wydział

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Równanie pseudoodległości odległość geometryczna satelity s s

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ Karol DAWIDOWICZ Jacek LAMPARSKI Krzysztof ŚWIĄTEK Instytut Geodezji UWM w Olsztynie XX Jubileuszowa Jesienna Szkoła Geodezji, 16-18.09.2007

Bardziej szczegółowo

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO... Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt

Bardziej szczegółowo

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17 ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17 1. Omów sieć geodezyjną do wyznaczania deformacji i przemieszczeń obiektów inżynierskich. 2. Scharakteryzuj petrologię skał magmowych. 3. Opisz procedurę podział

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawy pozycjonowania satelitarnego GPS

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski 2009/2010 propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych magisterskich II stopnia realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja gospodarcza Olsztyn Limit 18 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

6. Co stanowi treść opisu mapy do celów projektowych? Jak długo jest aktualna mapa do celów projektowych? Uzasadnij odpowiedź.

6. Co stanowi treść opisu mapy do celów projektowych? Jak długo jest aktualna mapa do celów projektowych? Uzasadnij odpowiedź. 1 Proszę podać zasady pomiaru silosu na kiszonkę, do jakiej kategorii, klasy i rodzaju obiektu budowlanego go zaliczamy. Proszę wymienić minimum 5 klas obiektów w tej kategorii. 2. Przedsiębiorca otrzymał

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 Instytut Geodezji GEODEZJA I GEOINFORMATYKA PROMOTOR TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH KRÓTKA

Bardziej szczegółowo

SERWIS INTERAKTYWNEGO MONITOROWANIA WSPÓŁRZĘDNYCH STACJI SIECI ASG-EUPOS

SERWIS INTERAKTYWNEGO MONITOROWANIA WSPÓŁRZĘDNYCH STACJI SIECI ASG-EUPOS II Konferencja Użytkowników ASG-EUPOS Katowice 2012 SERWIS INTERAKTYWNEGO MONITOROWANIA WSPÓŁRZĘDNYCH STACJI SIECI ASG-EUPOS K. Szafranek, A. Araszkiewicz, J. Bogusz, M. Figurski Realizacja grantu badawczo-rozwojowego

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Dr hab. Zofia Rzepecka, prof. UWM Dr inż. Dariusz Gościewski Analiza możliwości wyznaczenia

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Marcin Ryczywolski

Bardziej szczegółowo

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika

Bardziej szczegółowo

Układ współrzędnych dwu trój Wykład 2 "Układ współrzędnych, system i układ odniesienia"

Układ współrzędnych dwu trój Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Układ współrzędnych Układ współrzędnych ustanawia uporządkowaną zależność (relację) między fizycznymi punktami w przestrzeni a liczbami rzeczywistymi, czyli współrzędnymi, Układy współrzędnych stosowane

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia

Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia Prof. dr hab. Adam Łyszkowicz Katedra Geodezji Szczegółowej UWM w Olsztynie adaml@uwm.edu.pl Heweliusza 12, pokój 04 Spis treści Układ współrzędnych

Bardziej szczegółowo

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka

Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka Załącznik nr 8 STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji (nazwa Jednostki Organizacyjnej) Geodezja i geoinformatyka (Specjalność) Adam

Bardziej szczegółowo

3. KINEMATYKA Kinematyka jest częścią mechaniki, która zajmuje się opisem ruchu ciał bez wnikania w jego przyczyny. Oznacza to, że nie interesuje nas

3. KINEMATYKA Kinematyka jest częścią mechaniki, która zajmuje się opisem ruchu ciał bez wnikania w jego przyczyny. Oznacza to, że nie interesuje nas 3. KINEMATYKA Kinematyka jest częścią mechaniki, która zajmuje się opisem ruchu ciał bez wnikania w jego przyczyny. Oznacza to, że nie interesuje nas oddziaływanie między ciałami, ani też rola, jaką to

Bardziej szczegółowo

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r.

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r. Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge - Definicja geodezji, jej podział i zadania. - Miary stopniowe. - Miary długości. - Miary powierzchni pola. - Miary gradowe.

Bardziej szczegółowo

Geodezja, Teoria i Praktyka, Tom 1, Edward Osada kod produktu: 3700 kategoria: Kategorie > WYDAWNICTWA > KSIĄŻKI > GEODEZJA

Geodezja, Teoria i Praktyka, Tom 1, Edward Osada kod produktu: 3700 kategoria: Kategorie > WYDAWNICTWA > KSIĄŻKI > GEODEZJA Zapraszamy do sklepu www.sklep.geoezja.pl I-NET.PL Sp.J. o. GeoSklep Olsztyn, ul. Cementowa 3/301 tel. +48 609 571 271, 89 670 11 00, 58 7 421 571 faks 89 670 11 11, 58 7421 871 e-mail sklep@geodezja.pl

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Ocena wykorzystania algorytmów interpolacyjnych do redukcji ilości danych pozyskiwanych w sposób

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica

Bardziej szczegółowo

Tadeusz Lesiak. Dynamika punktu materialnego: Praca i energia; zasada zachowania energii

Tadeusz Lesiak. Dynamika punktu materialnego: Praca i energia; zasada zachowania energii Mechanika klasyczna Tadeusz Lesiak Wykład nr 4 Dynamika punktu materialnego: Praca i energia; zasada zachowania energii Energia i praca T. Lesiak Mechanika klasyczna 2 Praca Praca (W) wykonana przez stałą

Bardziej szczegółowo

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce

ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce Jarosław Bosy, Marcin Leończyk Główny Urząd Geodezji i Kartografii 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Europejski

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników

Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników 1. Podstawowe pojęcia związane z niewyważeniem Stan niewyważenia stan wirnika określony takim rozkładem masy, który w czasie wirowania wywołuje

Bardziej szczegółowo

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A.

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A. 2009/2010 Propozycje tematów prac dyplomowych na studiach stacjonarnych inżynierskich realizowanych w Instytucie Geodezji Specjalność geodezja i szacowanie nieruchomości Olsztyn Limit 40 Lp. Promotor Temat

Bardziej szczegółowo

METODY MATEMATYCZNE I STATYSTYCZNE W INŻYNIERII CHEMICZNEJ

METODY MATEMATYCZNE I STATYSTYCZNE W INŻYNIERII CHEMICZNEJ METODY MATEMATYCZNE I STATYSTYCZNE W INŻYNIERII CHEMICZNEJ Wykład 3 Elementy analizy pól skalarnych, wektorowych i tensorowych Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej 1 Analiza

Bardziej szczegółowo

Parametry techniczne geodezyjnych układów odniesienia, układów wysokościowych i układów współrzędnych

Parametry techniczne geodezyjnych układów odniesienia, układów wysokościowych i układów współrzędnych Załącznik nr 1 Parametry techniczne geodezyjnych układów odniesienia, układów wysokościowych i układów Tabela 1. Parametry techniczne geodezyjnego układu odniesienia PL-ETRF2000 Parametry techniczne geodezyjnego

Bardziej szczegółowo

Notacja Denavita-Hartenberga

Notacja Denavita-Hartenberga Notacja DenavitaHartenberga Materiały do ćwiczeń z Podstaw Robotyki Artur Gmerek Umiejętność rozwiązywania prostego zagadnienia kinematycznego jest najbardziej bazową umiejętność zakresu Robotyki. Wyznaczyć

Bardziej szczegółowo

9. Proszę określić jakie obiekty budowlane (ogólnie) oraz które elementy tych obiektów, podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu (wytyczeniu) w terenie.

9. Proszę określić jakie obiekty budowlane (ogólnie) oraz które elementy tych obiektów, podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu (wytyczeniu) w terenie. 1. Jakie prawa posiadają osoby wykonujące terenowe prace geodezyjne z uwzględnieniem prac na terenach zamkniętych z dostępem do informacji niejawnych? Czy właściciel nieruchomości może nie zgodzić się

Bardziej szczegółowo

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION MOŻLIWOŚCI WYDOBYCIA INFORMACJI 3D Z POJEDYNCZYCH WYSOKOROZDZIELCZYCH OBRAZÓW SATELITARNYCH J. Willneff, J. Poon, C. Fraser Przygotował:

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 1 Redukcje obserwacji GPS i zaawansowane pakiety programów redukcyjnych Etapy procesu redukcji obserwacji GPS Procesy obliczeniowe prowadzące od zbiorów obserwacji

Bardziej szczegółowo

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1)

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1) - trendy nauki światowej (1) Glob ziemski z otaczającą go atmosferą jest skomplikowanym systemem dynamicznym stały monitoring tego systemu interdyscyplinarność zasięg globalny integracja i koordynacja

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Obserwacje fazowe satelitów GPS są tym rodzajem pomiarów, który

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO

ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 40, s. 43-48, Gliwice 2010 ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO TOMASZ CZAPLA, MARIUSZ PAWLAK Katedra Mechaniki Stosowanej,

Bardziej szczegółowo

Przyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych

Przyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 C0 C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: SATELITARNE SYSTEMY NAWIGACYJNE 2. Kod przedmiotu: Vd. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego.

Bardziej szczegółowo

Dane referencyjne: geometria, położenie i czas w świetle norm EN-ISO serii 19100 i dokumentów INSPIRE

Dane referencyjne: geometria, położenie i czas w świetle norm EN-ISO serii 19100 i dokumentów INSPIRE Konferencja Standaryzacja i integracja danych geodezyjnych i kartograficznych Warszawa, 7 października 2009 r. Dane referencyjne: geometria, położenie i czas w świetle norm EN-ISO serii 19100 i dokumentów

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć... 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 21 Wstęp... 23 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych... 27 1.1. Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

METODYKA MODELOWANIA I OCENY OBIEKTÓW BUDOWLANYCH W MONITORINGU ODKSZTAŁCEŃ I PRZEMIESZCZEŃ

METODYKA MODELOWANIA I OCENY OBIEKTÓW BUDOWLANYCH W MONITORINGU ODKSZTAŁCEŃ I PRZEMIESZCZEŃ JOANNA KUCZYŃSKA METODYKA MODELOWANIA I OCENY OBIEKTÓW BUDOWLANYCH W MONITORINGU ODKSZTAŁCEŃ I PRZEMIESZCZEŃ METHODS MODELLING AND ASSESSMENT OF THE BUILDINGS CONSTRUCTIONS IN MONITORING OF DEFORMATIONS

Bardziej szczegółowo

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static

Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura jest określona postanowieniami wycofanego standardu technicznego (instrukcji) G-2 z 2001

Bardziej szczegółowo

Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista

Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista Konferencja Satelitarne metody wyznaczania pozycji we współczesnej geodezji i nawigacji Wrocław 02-04. czerwca 2011 r. Wprowadzenie Zakres

Bardziej szczegółowo

II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia.

II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia. II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia. Definicja 1.1. Niech Q R n, n 1, będzie danym zbiorem i niech f : Q R n będzie daną funkcją określoną na Q. Równanie różniczkowe postaci (1.1) x = f(x),

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

SPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD

SPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD Dr inż. Jacek WARCHULSKI Dr inż. Marcin WARCHULSKI Mgr inż. Witold BUŻANTOWICZ Wojskowa Akademia Techniczna SPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD Streszczenie: W referacie przedstawiono możliwości

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR KRÓTKA CHARAKTERSYTYKA Badania nad dokładnością i wiarygodnością wyznaczania pozycji technika

Bardziej szczegółowo

OCENA FAKTYCZNEJ DOKŁADNOŚCI WYZNACZENIA WSPÓŁRZĘDNYCH PUNKTÓW GEODEZYJNYCH W TRYBIE POSTPROCESSINGU Z ZASTOSOWANIEM SERWISÓW POZGEO I POZGEO-D

OCENA FAKTYCZNEJ DOKŁADNOŚCI WYZNACZENIA WSPÓŁRZĘDNYCH PUNKTÓW GEODEZYJNYCH W TRYBIE POSTPROCESSINGU Z ZASTOSOWANIEM SERWISÓW POZGEO I POZGEO-D INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Ocena faktycznej dokładności... Nr 6/2010, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 125 131 Komisja Technicznej

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Załącznik nr 7 STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak

Bardziej szczegółowo

MIESIĄC NR TEMAT LEKCJI UWAGI 1 Lekcja organizacyjna, BHP na lekcji. 4 Powtórzenie i utrwalenie wiadomości z klasy I sem. I

MIESIĄC NR TEMAT LEKCJI UWAGI 1 Lekcja organizacyjna, BHP na lekcji. 4 Powtórzenie i utrwalenie wiadomości z klasy I sem. I Rozkład materiału nauczania w roku szkolnym 2016/2017, kl. II TG Geodezja Ogólna, ( II kl.-6h) mgr inż. Joanna Guzik, TECHNIK GEODETA 311104 Książka Andrzej Jagielski Geodezja I, Geodezja II MIESIĄC NR

Bardziej szczegółowo

Integracja stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS z podstawową osnową geodezyjną kraju

Integracja stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS z podstawową osnową geodezyjną kraju Integracja stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS z podstawową osnową geodezyjną kraju Leszek Jaworski, Anna Świątek, Ryszard Zdunek, Janusz B. Zieliński Centrum Badań Kosmicznych PAN, Warszawa Stanisław

Bardziej szczegółowo

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 : Przedmowa...... 11 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ Z historii geodezji... 13 1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 1.2.

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 Fotogrametria to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Wykorzystywana jest ona do opracowywani map oraz do różnego rodzaju zadań pomiarowych.

Bardziej szczegółowo

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016 Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.

Bardziej szczegółowo

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie System GLONASS (Global Navigation Satellite System lub Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema) został zaprojektowany

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej. Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Wykorzystanie ASG-EUPOS do integracji osnowy wysokościowej Piotr Banasik Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 1 Plan prezentacji: Szczególne znaczenie ASG-EUPOS w zakresie integracji wysokościowej Integracja

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego Politechnika Częstochowska Katedra Inżynierii Energii NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego dr hab. inż. Zbigniew BIS, prof P.Cz. dr inż. Robert ZARZYCKI Wstęp

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Krzysztof SŁOTA Instytut Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej w Gliwicach ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Od Redakcji: Autor jest doktorantem w Zakładzie Aerologii Górniczej

Bardziej szczegółowo

Geotronics Polska jako dostawca nowoczesnych technologii satelitarnych GNSS firmy Trimble do zastosowań pomiarowych, infrastrukturalnych i

Geotronics Polska jako dostawca nowoczesnych technologii satelitarnych GNSS firmy Trimble do zastosowań pomiarowych, infrastrukturalnych i Geotronics Polska jako dostawca nowoczesnych technologii satelitarnych GNSS firmy Trimble do zastosowań pomiarowych, infrastrukturalnych i monitoringowych. GEOTRONICS POLSKA Sp. z o.o. Jedyny dystrybutor

Bardziej szczegółowo

KINEMATYKA I DYNAMIKA CIAŁA STAŁEGO. dr inż. Janusz Zachwieja wykład opracowany na podstawie literatury

KINEMATYKA I DYNAMIKA CIAŁA STAŁEGO. dr inż. Janusz Zachwieja wykład opracowany na podstawie literatury KINEMATYKA I DYNAMIKA CIAŁA STAŁEGO dr inż. Janusz Zachwieja wykład opracowany na podstawie literatury Funkcje wektorowe Jeśli wektor a jest określony dla parametru t (t należy do przedziału t (, t k )

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Telemetryczne metody badań deformacji Rok akademicki: 2015/2016 Kod: DGK-2-205-GG-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geodezja i Kartografia Specjalność:

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ LABORATORIUM MODELOWANIA Przykładowe analizy danych: przebiegi czasowe, portrety

Bardziej szczegółowo

Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych. dr inż. Paweł Zalewski

Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych. dr inż. Paweł Zalewski Systemy odniesienia pozycji w odbiornikach nawigacyjnych dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie Terestryczne systemy odniesienia (terrestrial reference systems) lub systemy współrzędnych (coordinate systems)

Bardziej szczegółowo

III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE:

III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE: Załącznik Nr 6 Standardy nauczania dla kierunku studiów: geodezja i kartografia STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia magisterskie na kierunku geodezja i kartografia trwają nie mniej niż 5 lat

Bardziej szczegółowo

Powierzchniowe systemy GNSS

Powierzchniowe systemy GNSS Systemy GNSS w pomiarach geodezyjnych 1/58 Powierzchniowe systemy GNSS Jarosław Bosy Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: jaroslaw.bosy@up.wroc.pl Systemy GNSS

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Numeryczne opracowanie obserwacji GNSS Rok akademicki: 2018/2019 Kod: DGI-1-616-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Geoinformacja Specjalność: Poziom

Bardziej szczegółowo

Monitoring satelitarny GPS mikroprzemieszczeń szczytów wież szybowych w kopalni LW Bogdanka

Monitoring satelitarny GPS mikroprzemieszczeń szczytów wież szybowych w kopalni LW Bogdanka prof. dr hab. inż. Antoni TAJDUŚ dr inż. Edward STEWARSKI mgr inż. Paweł KAMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Treść Monitoring satelitarny GPS mikroprzemieszczeń szczytów wież szybowych w kopalni

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych

Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Szczegółowe omówienie wybranych zagadnień Zaleceń technicznych Artur Oruba specjalista Szkolenie

Bardziej szczegółowo

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych 1 Sterowanie procesem oparte na jego modelu u 1 (t) System rzeczywisty x(t) y(t) Tworzenie

Bardziej szczegółowo

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D Marcin Ryczywolski specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Miernictwa Górniczego

Laboratorium z Miernictwa Górniczego Laboratorium z Miernictwa Górniczego Materiały pomocnicze I Planowanie warunków obserwacji satelitów GPS/GLONASS Opracował dr inż. Jan Blachowski jan.blachowski@pwr.wroc.pl, pok. 505, bud. K-1, tel. 320

Bardziej szczegółowo

Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS

Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS Artur Oruba specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej

Bardziej szczegółowo

GEODEZJA 2 Wykład + Ćwiczenia dr inż. Krzysztof Deska Katedra Geodezji

GEODEZJA 2 Wykład + Ćwiczenia dr inż. Krzysztof Deska Katedra Geodezji GEODEZJA 2 Wykład + Ćwiczenia dr inż. Krzysztof Deska Katedra Geodezji konsultacje semestr zimowy rok akademicki 2018/2019 p. 307-1I/sala 9I studia stacjonarne: środa 10:00-13:00 studia niestacjonarne:

Bardziej szczegółowo

SIMR 2016/2017, Analiza 2, wykład 1, Przestrzeń wektorowa

SIMR 2016/2017, Analiza 2, wykład 1, Przestrzeń wektorowa SIMR 06/07, Analiza, wykład, 07-0- Przestrzeń wektorowa Przestrzeń wektorowa (liniowa) - przestrzeń (zbiór) w której określone są działania (funkcje) dodawania elementów i mnożenia elementów przez liczbę

Bardziej szczegółowo

Management Systems in Production Engineering No 4(16), 2014

Management Systems in Production Engineering No 4(16), 2014 WARIANTY ALGORYTMÓW OPRACOWANIA PRECYZYJNEJ SIECI REALIZACYJNEJ GNSS ZAŁOŻONEJ DLA GEODEZYJNEJ OBSŁUGI BUDOWY ZAKŁADU GÓRNICZEGO ALGORITHMS VARIANTS OF ELABORATION OF THE PRECISE GNSS NETWORK ESTABLISHED

Bardziej szczegółowo

Geodezja i fotogrametria Geodesy and photogrametry

Geodezja i fotogrametria Geodesy and photogrametry Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 0/ z dnia lutego 0r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 0/3 Geodezja i fotogrametria

Bardziej szczegółowo

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski M., Bosy J., Krankowski A., Bogusz J., Kontny B., Wielgosz P. Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych

Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Daniel Wysokiński Mateusz Turkowski Rogów 18-20 września 2013 Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych 1 Gazomierze ultradźwiękowe

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PRĘTÓW CIENKOŚCIENNYCH

MECHANIKA PRĘTÓW CIENKOŚCIENNYCH dr inż. Robert Szmit Przedmiot: MECHANIKA PRĘTÓW CIENKOŚCIENNYCH WYKŁAD nr Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Katedra Geotechniki i Mechaniki Budowli Opis stanu odkształcenia i naprężenia powłoki

Bardziej szczegółowo

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Jacek Paziewski Paweł Wielgosz Katarzyna Stępniak Katedra Astronomii i Geodynamiki Uniwersytet Warmińsko Mazurski w

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska

Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI w OLSZTYNIE Zastosowanie pomiarów GPS do wyznaczania deformacji terenu na obszarze Głównego i Starego Miasta Gdańska Radosław Baryła 1), Stanisław Oszczak 1), Paweł Wielgosz

Bardziej szczegółowo

Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa

Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa Pozyskanie terenu Prace geodezyjne na etapie studiów projektowych Prace geodezyjne na etapie projektu szczegó łowego Geodezyjne opracowanie projektu OBIEKT Tyczenie Pomiary

Bardziej szczegółowo

Szkice polowe i dzienniki pomiarowe

Szkice polowe i dzienniki pomiarowe Szkice polowe i dzienniki pomiarowe Autor: Stefan Roszkowski, inspektor wojewódzki Wojewódzka Inspekcja Geodezyjna i Kartograficzna 29 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA Rodzaj i zakres opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjne obowiązujące w budownictwie. Dz.U.1995.25.133 z dnia 1995.03.13 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 13 marca 1995 r. Wejście

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA KOŁA NA ZMIANĘ SZTYWNOŚCI ZAZĘBIENIA

WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA KOŁA NA ZMIANĘ SZTYWNOŚCI ZAZĘBIENIA ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2009 Seria: TRANSPORT z. 65 Nr kol. 1807 Tomasz FIGLUS, Piotr FOLĘGA, Piotr CZECH, Grzegorz WOJNAR WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA

Bardziej szczegółowo

Kod modułu Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy)

Kod modułu Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012 r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Geodezja wyższa i astronomia geodezyjna Nazwa modułu w języku angielskim

Bardziej szczegółowo

PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI wg standardów

PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI wg standardów PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI wg standardów SPIS TREŚCI 30. Wznowienie znaków lub wyznaczenie punktów granicznych... 1 30.4. Protokół, O Którym Mowa W Art. 39 Ust. 4 Ustawy... 1 64. Dokumentacja osnowy... 3 65.

Bardziej szczegółowo

Geodezja i fotogrametria. Inżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i fotogrametria. Inżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Geodezja i fotogrametria Nazwa modułu w języku angielskim Geodesy and photogrametry Obowiązuje od roku akademickiego 2016/2017 A. USYTUOWANIE MODUŁU

Bardziej szczegółowo

Geodezja i fotogrametria Geodesy and photogrametry

Geodezja i fotogrametria Geodesy and photogrametry KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2017/18

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYZACJA WYZNACZANIA PRZEMIESZCZEŃ WZGLĘDNYCH W OBRĘBIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH

AUTOMATYZACJA WYZNACZANIA PRZEMIESZCZEŃ WZGLĘDNYCH W OBRĘBIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH GRZEGORZ MIREK AUTOMATYZACJA WYZNACZANIA PRZEMIESZCZEŃ WZGLĘDNYCH W OBRĘBIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH AUTOMATION OF DETERMINING THE RELATIVE DISPLACEMENTS ALONG THE EXPANSION JOINTS S t r e s z c z e n i

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA 2. Zasady pracy i energii. Wykład Nr 12. Prowadzący: dr Krzysztof Polko

MECHANIKA 2. Zasady pracy i energii. Wykład Nr 12. Prowadzący: dr Krzysztof Polko MECHANIKA 2 Wykład Nr 12 Zasady pracy i energii Prowadzący: dr Krzysztof Polko WEKTOR POLA SIŁ Wektor pola sił możemy zapisać w postaci: (1) Prawa strona jest gradientem funkcji Φ, czyli (2) POTENCJAŁ

Bardziej szczegółowo

14th Czech Polish Workshop ON RECENT GEODYNAMICS OF THE SUDETY MTS. AND ADJACENT AREAS Jarnołtówek, October 21-23, 2013

14th Czech Polish Workshop ON RECENT GEODYNAMICS OF THE SUDETY MTS. AND ADJACENT AREAS Jarnołtówek, October 21-23, 2013 14th Czech Polish Workshop ON RECENT GEODYNAMICS OF THE SUDETY MTS. AND ADJACENT AREAS Jarnołtówek, October 21-23, 2013 Zastosowanie zestawu optoelektronicznego do pomiarów przemieszczeń względnych bloków

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16 Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego

Bardziej szczegółowo