Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji górniczej złóż surowców mineralnych Podstawowe pojęcia środowiska terenu górniczego Komponenty środowiska terenu górniczego Górotwór Teren Atmosfera Klasyfikacja wpływów działalności górniczej Opis deformacji górotworu i powierzchi terenu Główne czynniki decydujące o rozmiarach deformacji Wskaźniki deformacji i ich przebieg nad polem eksploatacji Wyznaczanie wskaźników deformacji z obserwacji geodezyjnych Prognozowanie deformacji powierzchni terenu i górotworu Podział teorii i metod prognozowania Teoria wpływów eksploatacji Knothego Założenia modelu teoretycznego Parametryzacja funkcji wpływów Wskaźniki deformacji dla tzw. nieskończonej półpłaszczyzny Wskaźniki deformacji dla dowolnego i prostokątnego pola eksploatacji Maksymalne wartości wskaźników deformacji Przebiegi rzeczywiste wskaźników deformacji a przebiegi teoretyczne Znaki wskaźników deformacji w analizach wpływów górniczych Wpływ czasu i postępu frontu eksploatacji Przebieg obniżeń punktu w czasie Poglądy Knothego Prognozowanie wskaźników deformacji w czasie !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

2 Wpływ narastania pola eksploatacji na wskaźniki deformacji Wpływ prędkości frontu eksploatacji na wskaźniki deformacji Uwagi końcowe o prognozowaniu wpływów górniczych Podstawy prawne ochrony terenów górniczych Podstawowe zasady ochrony terenu górniczego Literatura Teren górniczy i zasady określania jego granic Definicja terenu górniczego Wymagania formalne wyznaczania terenu górniczego Czynniki wpływające na zasięg szkodliwych wpływów działalności górniczej Zasięg szkodliwych wpływów eksploatacji w górnictwie podziemnym Kryteria szkodliwego zasięgu deformacji ciągłych i nieciągłych Kryteria szkodliwego zasięgu parasejsmicznych wstrząsów górniczych Wyznaczanie granic terenu górniczego w górnictwie węglowym Wyznaczanie granic terenu górniczego w górnictwie odkrywkowym Przykłady wyznaczania granic terenu górniczego Wyznaczanie granic terenu górniczego w LGOM Wyznaczanie granic terenu górniczego w KWB Bełchatów Zmiany granic terenu górniczego Literatura Zagospodarowanie przestrzenne na terenach górniczych Wprowadzenie Inwentaryzacja terenu górniczego Prognoza wpływu działalności górniczej na przeobrażenia środowiska terenu górniczego Kierunki przeciwdziałania negatywnym skutkom działalności górniczej oraz ich usuwania Aktualne uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego terenów górniczych Kształtowanie budownictwa w granicach terenu górniczego Plany zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego Wymagania wobec budownictwa na terenach górniczych Literatura Klasyfikacja terenów podlegających wpływom górniczym Cel i przedmiot klasyfikacji terenów górniczych Pierwsze próby klasyfikacji Aktualne klasyfikacje terenów górniczych z uwagi na deformacje ciągłe Klasyfikacja terenów zagrożonych wystąpieniem deformacji nieciągłych Klasyfikacje terenów pogórniczych Uwagi do klasyfikacji terenów zagrożonych wystąpieniem deformacji nieciągłych !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

3 4.7. Klasyfikacje zagrożenia terenu wstrząsami górniczymi Skala MSK Górnicza Skala Intensywności GSI Założenia GSI-2004 LGOM Skala GSI-2004-S ocena szczegółowa na podstawie rejestracji GSI-2004-V ocena przybliżona na podstawie prognozy drgań Skala GSI-2004-A ocena przybliżona dla danych archiwalnych Skale GSI-GZW-ROW i GSI-GZW-KW Literatura Ochrona terenów w górnictwie podziemnym Wprowadzenie Wyznaczanie filarów ochronnych w górnictwie podziemnym Kształtowanie filarów ochronnych w kopalniach węgla kamiennego Instrukcja wyznaczania filarów ochronych MGiE z 1961 r Wyznaczanie filarów ochronnych według zasad MGiE z 1986 r Wyznaczanie filarów ochronnych w kopalniach węgla kamiennego według instrukcji GIG nr 13 z 1996 r Wyznaczanie filarów ochronnych w górnictwie rud cynku i ołowiu Wyznaczanie filarów ochronnych w górnictwie rud miedzi (LGOM) Wyznaczanie filarów ochronnych w górnictwie surowców chemicznych Eksploatacja górnicza w filarach ochronnych Problematyka eksploatacji górniczej pod chronionymi obiektami Czynniki geologiczne i górnicze decydujące o wielkości i charakterze skutków eksploatacji Kryteria eksploatacji pod obiektami i terenami chronionymi Analiza możliwości eksploatacji regularnie zalegającego pokładu Analiza możliwości eksploatacji kilku pokładów lub warstw Metody minimalizacji wpływów eksploatacji Stosowanie podsadzki do wypełnienia pustki poeksploatacyjnej Podział pokładu na warstwy lub ograniczenie grubości eksploatacji złoża Częściowa eksploatacja złoża Kształtowanie frontu eksploatacji Usytuowanie frontu względem obiektu Kolejność i kierunek wybierania pokładów Ograniczenia prędkości frontów eksploatacji i ich przestojów !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

4 Zasady wybierania złoża pod obiektami w warunkach utrudnionych Eksploatacja górnicza w rejonie uskoków Eksploatacja górnicza w sąsiedztwie starych zrobów Eksploatacja pod starymi zrobami Eksploatacja na małych głębokościach Szczególne rygory prowadzenia eksploatacji górniczej pod chronionymi obiektami Przebieg prac związanych z podjęciem i prowadzeniem eksploatacji górniczej w filarze ochronnym Analiza możliwości i opłacalności eksploatacji Opracowanie programu (projektu) eksploatacji w filarze Weryfikacja projektu eksploatacji, przygotowanie sieci pomiarowej, profilaktyka budowlana Przebieg eksploatacji w filarze ochronnym Badania skutków eksploatacji górniczej w filarach ochronnych Zakres badań skutków eksploatacji Dokładność pomiarów Opracowanie i prezentacja wyników badań Interpretacja wyników badań Literatura Wybrane problemy probabilistycznej oceny zagrożenia terenu i obiektów Przyczyny rozbieżności między prognozami deformacji powierzchni a obserwacjami Probabilistyczna ocena dokładności prognozowania wskaźników deformacji teorią Knothego Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia wskaźników deformacji większych od dopuszczalnych dla określonej kategorii terenu górniczego Określenie prawdopodobieństwa zagrożenia terenu zabudowanego Prognozowanie wskaźników deformacji praktycznie nieprzekraczalnych według J. Ostrowskiego Dwuwymiarowa ocena zagrożenia obiektu Probabilistyczna ocena bezpieczeństwa konstrukcji obiektu według J. Kwiatka Literatura Deformacje nieciągłe na terenach górniczych Rodzaje i klasyfikacje deformacji nieciągłych Rejony występowania nieciągłych deformacji terenu Przyczyny powstawania deformacji nieciągłych nad polami eksploatacji dokonanej Metody wykrywania pustek i nieciągłości w górotworze Metoda grawimetryczna (mikrograwimetryczna) Metody geoelektryczne Metody sejsmiczne Metoda radarowa Metody termiczne !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

5 7.5. Możliwości prognozowania wystąpienia deformacji nieciągłych Uwagi wstępne Przewidywanie możliwości wystąpienia deformacji nieciągłych typu liniowego Prognozowanie wystąpienia deformacji nieciągłych typu powierzchniowego Literatura Problemy ochrony terenów w górnictwie odkrywkowym Uwagi ogólne Ujemne skutki eksploatacji odkrywkowej Możliwości prognozowania ujemnych skutków eksploatacji odkrywkowej Określanie przydatności terenów do zagospodarowania Zasady rekultywacji terenów przekształconych Literatura Problemy ochrony terenów w nowych rejonach górniczych Wprowadzenie Etap starań o koncesję i przygotowanie inwestycji Etap budowy zakładu górniczego lub okręgu górniczego Pierwsze wpływy na powierzchni i kształtowanie się niecki obniżeniowej Rozwinięty proces eksploatacji złoża i likwidacja zakładu Literatura Zasady kontroli prognoz przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu Wprowadzenie Podstawy poprawnej kontroli prognoz przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu przez pomiary geodezyjne Sieć i metodyka pomiarów metodami geodezyjnymi Wskaźniki deformacji w kontroli prognoz deformacji Zasady kontroli wyróżnionych wskaźników deformacji Obniżenie terenu w Nachylenie terenu T Odkształcenie poziome właściwe ε p Krzywizna profilu niecki K Uwagi ogólne dotyczące kontroli prognozy przemieszczeń i deformacji za pomocą pomiarów geodezyjnych Kontrola prognozy deformacji powierzchni za pomocą pomiarów InSAR Możliwości wykorzystania tensometrów Weryfikacja prognoz deformacji powierzchni na podstawie stopnia uszkodzeń obiektów Wykorzystanie metod probabilistycznych w ocenie trafności prognoz Podsumowanie Literatura Możliwości wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej w problematyce ochrony terenów górniczych Podstawy metody InSAR !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

6 11.2. Wyznaczanie okresowych niecek obniżeniowych Określanie rejonów aktualnego zagrożenia terenu wpływami górniczymi Doskonalenie metodyki prognozowania deformacji powierzchni terenu Wyznaczanie parametrów teorii wpływów eksploatacji Knothego z niecek elementarnych Wyznaczanie współczynnika eksploatacji górniczej Weryfikacja prognoz obniżeń terenu teorią Knothego Tworzenie map okresowych i całkowitych obniżeń terenu Ocena możliwości metody InSAR w aspekcie weryfikacji położenia ognisk wstrząsów pogórniczych Roszczenia z tytułu szkód górniczych Monitoring stawów osadowych Nowe techniki przetwarzania danych radarowych Nowoczesne sensory i satelity Dane radarowe z satelity TerraSAR-X Literatura Prognozy deformacji powierzchni w planach ruchu i na potrzeby budownictwa na terenach górniczych Prognozowanie deformacji powierzchni w świetle aktualnego stanu wiedzy Wybór teorii prognozowania Dobór parametrów teorii prognozowania Uwzględnianie zróżnicowanych warunków eksploatacji złoża Wpływ czasu i postępu frontu eksploatacji Rozproszenie losowe procesu deformacji powierzchni terenu Prognozy wpływów górniczych w planach ruchu zakładu górniczego Wymogi formalnoprawne Metodyka prognozowania deformacji ciągłych Prognozowanie zagrożenia deformacjami nieciągłymi i wstrząsami górniczymi Załączniki graficzne do planu ruchu zakładu górniczego Prognozy wskaźników deformacji w budownictwie na terenach górniczych Prezentacja wyników prognoz i oceny zagrożenia obiektów budowlanych Uwagi końcowe Literatura Wykorzystanie technik i systemów informatycznych w ochronie terenów górniczych Wprowadzenie Pierwsze zastosowania technik informatycznych w dziedzinie ochrony terenów górniczych Zastosowanie nowoczesnych technologii informatycznych w ochronie terenów górniczych Zaawansowane rozwiązania geoinformacyjne SIOT Intergraph Aktualne i perspektywiczne kierunki badań w zakresie geoinformatyki terenów górniczych !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54

7 13.6. System informacji o terenie pogórniczym Cel tworzenia systemu i jego zakres Praktyczne wykorzystanie archiwalnej dokumentacji mierniczo-geologicznej Udostępnianie informacji o terenach pogórniczych Literatura Opracowywanie opinii geologiczno-górniczych i konstrukcyjno-budowlanych Cel opracowania opinii Zakres opinii Załączniki do opinii Literatura Procedura dopuszczania do eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę powierzchni Wprowadzenie Warunki formalnoprawne dopuszczenia do eksploatacji złoża Przygotowywanie materiałów do sporządzania ocen oddziaływania eksploatacji górniczej na teren i chronione obiekty Przebieg uzgodnień i uzyskanie dopuszczenia projektowanej eksploatacji Warunki prowadzenia dopuszczonej do realizacji eksploatacji złoża Literatura Prace działu mierniczo-geologicznego w zakresie ochrony terenów górniczych Struktury organizacyjne zakładu górniczego Zakres prac działu mierniczo-geologicznego Monitoring przemieszczeń i deformacji górotworu powierzchni terenu i obiektów Prognozy wpływów eksploatacji górniczej na górotwór, powierzchnię terenu oraz obiekty powierzchniowe i podziemne Gospodarka terenami i rekultywacja terenów przekształconych Szkody górnicze w obiektach i infrastrukturze Eksploatacja w filarach ochronnych i pod obiektami Organizacja pracy działu TMG w zakresie ochrony terenów górniczych Literatura !-Ochrona terenow gorniczych - Book.indb :58:54