Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i naturalna stopa bezrobocia

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i naturalna stopa bezrobocia"

Transkrypt

1 Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i naturalna stopa bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego

2 Od sztywnych do zmiennych cen Co się dzieje, gdy firmy reagują na wzrost popytu zwiększeniem produkcji: Wzrost produkcji wzrost zatrudnienia spadek bezrobocia wyższe płace wyższe koszty produkcji dla firm wyższe ceny żądania wyższych płac wyższe ceny itd Dotychczas założenie o stałych cenach i braku ograniczeń po stronie podażowej Teraz: jak ceny i płace się dostosowują i jak to wpływa na produkcję Centralny mechanizm tych dostosowań: RYNEK PRACY

3 Plan wykładu Współczesny rynek pracy Podstawowe terminy Popyt, podaż i niedopasowanie Dynamika rynku pracy i przepływy na rynku pracy Bezrobocie i jego rodzaje Naturalna stopa bezrobocia Ustalanie płac i cen w gospodarce: model Blancharda determinanty naturalnej stopy bezrobocia

4 Jak faktycznie funkcjonuje rynek pracy? Model klasyczny: pełne zatrudnienie, czyli brak bezrobocia Płaca realna jest równa krańcowej produktywności pracy (w/p = MPL) A jak jest w rzeczywistości?

5 Spojrzenie na polski rynek pracy (IV kwartał 2011) Ludność kraju tys. Ludność w wieku produkcyjnym tys. osób Dzieci do 15. roku życia Ludność aktywna zawodowo tys. osób Osoby bierne zawodowo: nie chcą lub nie mogą pracować Pracujący tys. osób Bezrobotni tys. osób

6 Polski rynek pracy: miary względne Stopa aktywności Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia (prawa oś) 4 okr. śr. ruch. (Stopa aktywności) 4 okr. śr. ruch. (Wskaźnik zatrudnienia) 4 okr. śr. ruch. (Stopa bezrobocia (prawa oś))

7 Neoklasyczny model rynku pracy: płaca jest równa produktywności Płaca realna Popyt na pracę Podaż pracy W/p L Zatrudnienie

8 Specyfika współczesnego rynku pracy Niejednorodny popyt i podaż Wysokie koszty dostosowawcze (kosztowna mobilność kwalifikacyjna i przestrzenna) Niepełna informacja Związki zawodowe i umowy zbiorowe Bariery w wolnokonkurencyjnym mechanizmie płacowym

9 Popyt na pracę w dzisiejszej gospodarce Permanentność stanu restrukturyzacji gospodarki Dynamika i zmienność współczesnego procesu gospodarowania: postęp technologiczny (SBTC) handel międzynarodowy (miejsce Polski w światowym podziale pracy) przepływy czynników produkcji: migracje i inwestycje bezpośrednie dynamiczne zmiany preferencji konsumentów: globalne wzorce konsumpcyjne Czy możliwe jest przewidywanie struktury popytu na pracę? Wielkość popytu Struktura zawodowa (kwalifikacyjna)

10 Podaż pracy w dzisiejszej gospodarce Wymiar jakościowy, a nie ilościowy Wielowymiarowy charakter współczesnych kompetencji: cechy osobowe kompetencje kluczowe kwalifikacje zawodowe Uwarunkowanie przez system edukacji szkolnej i pozaszkolnej Koszty i opóźnienia w czasie w zakresie dostosowań podaży Sztywność tradycyjnego systemu edukacji (opartego w dużej mierze o mechanizmy pozarynkowe) Ograniczone możliwości oddziaływania poprzez szkolenia i kształcenie ustawiczne

11 Niedopasowanie stanem permanentnym Permanentne różnice w położeniu na rynku pracy osób o różnych kwalifikacjach We współczesnej gospodarce niedopasowanie strukturalne jest nie do uniknięcia Choć działają pewne mechanizmy mające ją niwelować, jest to stan będący udziałem wszystkich rynków pracy w krajach o gospodarce rynkowej Powstaje tylko pytanie o skalę tego niedopasowania Rola państwa w ograniczaniu niedopasowań

12 RODZAJE BEZROBOCIA

13 Jak powstaje bezrobocie koniunkturalne? w w 0 Δw w 1 ΔL= U LS LD 1 LD 0 Bezrobocie to powstaje wskutek jednocześnie działających przyczyn: 1) spadku popytu na pracę LD 2) nieobniżania się płac do nowego 13 poziomu równowagi L Jeśli spada popyt na pracę (LD 0 przesuwa się do LD 1 ) to przy wyjściowych płacach na poziomie w 0 na rynku pozostanie grupa osób, które zostaną zwolnione z pracy ΔL, które staną się bezrobotnymi U Gdyby płace obniżyły się do nowego poziomu równowagi w 1, to zmniejszyłoby koszty produkcji na tyle, że firmy nie zwolniłyby pracowników, zatrudnienie pozostałoby stałe a bezrobocia by nie było Problem: nieelastyczność płac w dół w krótkim czasie

14 Jak można zlikwidować bezrobocie koniunkturalne? w B LS A. Przez zwiększenie zdolności płac do obniżania się do poziomu równowagi np. usuwając regulacje dotyczące płacy minimalnej w 0 Δw w 1 A ΔL= U LD 1 LD 0 L B. Przez ponowne zwiększenie popytu na pracę, co może nastąpić, jeśli firmy zetkną się ze wzrostem popytu na swoje produkty, to zaś (jeśli mówimy o interwencji państwa) może wynikać: albo ze zwiększenia wydatków (w tym ekspansywna polityka fiskalna) albo z ze zwiększenia podaży pieniądza (ekspansywna polityka monetarna) 14

15 Jak bardzo można obniżyć stopę bezrobocia Szybki wzrost gospodarczy powoduje spadek stopy bezrobocia. Ale jak bardzo może obniżyć się stopa bezrobocia? Nawet w USA, w okresie minionego półwiecza, stopa bezrobocia nigdy nie spadła poniżej poziomu 2,9%. Jak to możliwe, iż obserwujemy znaczące bezrobocie, nawet wówczas gdy wiele firm ma trudności ze znalezieniem pracowników? Punktem wyjścia dla naszych rozważań, jest obserwacja, że nawet w najlepszych czasach, miejsca pracy są nieprzerwanie tworzone i niszczone.

16 Kreacja i destrukcja miejsc pracy Nawet w dobrych okresach, większość z nas zna kogoś, kto właśnie stracił pracę. Źródło: Rocznik Statystyczny pracy 2010

17 Kreacja i destrukcja miejsc pracy Istnieje wiele powodów do destrukcji miejsc pracy: zmiany strukturalne w gospodarce złe zarządzanie bądź pech konkretnych firm Ten nieustanny ruch na rynku pracy jest jednym ze źródeł bezrobocia frykcyjnego jednego z głównych powodów tego, że obserwujemy bezrobocie nawet wówczas, gdy obfitość miejsc pracy jest znacząca.

18 Poszukiwanie pracy Gdy pracownik traci zatrudnienie nie z własnej woli z powodu likwidacji miejsca pracy, zwykle nie przyjmuje pierwszej oferty zatrudnienia, jaką znajdzie (programista) Pracownicy często dobrowolnie odchodzą z pracy, zwykle z powodów osobistych, takich jak przeprowadzka rodziny, z powodu niezadowolenia z dotychczasowej pracy, bądź chęci szukania lepszych perspektyw Gdyby wszyscy pracownicy i wszystkie miejsca pracy były podobne do siebie, poszukiwanie pracy nie byłoby konieczne. Gdyby informacja o miejscach pracy i o pracownikach była pełna i dokonała, proces poszukiwania pracy byłby bardzo szybki. W praktyce jednak, jest pewną normą dla pracownika, który stracił pracę, bądź młodego pracownika poszukującego pierwszej pracy, poświęcenie co najmniej kilku tygodni (miesięcy) na poszukiwanie zatrudnienia.

19 Bezrobocie frykcyjne Bezrobocie frykcyjne to bezrobocie związane z czasem poświęcanym na poszukiwanie pracy. Pewien poziom bezrobocia frykcyjnego jest nieunikniony z dwóch powodów: ciągły proces tworzenia i destrukcji miejsc pracy na rynek pracy nieustannie wchodzą nowe osoby

20 Współczesny rynek pracy

21 Przepływy na rynku pracy: USA Co miesiąc: 6,7 mln osób opuszcza swoje miejsce pracy ¾ to odejścia, a ¼ to zwolnienia Odpływy z bezrobocia: 3,1 mln (czyli co miesiąc 44% bezrobotnych opuszcza ten stan) Przeciętny czas bezrobocia = 1/0,44 = 2,27 miesiąca 1,5 Bezrobotni, 7 m 1,8 Pracujący, 127 m 1,1 1,3 3,5 1,7 Bierni, 67 m 1,5

22 Dynamika współczesnego rynku pracy Zasób bezrobotnych: jak lotnisko pełne pasażerów Duży napływ i odpływ pasażerów Zła pogoda doprowadziła do zamknięcia lotniska

23 Kiedy powstaje bezrobocie strukturalne? Kiedy miejsca pracy i poszukujący pracy są heterogeniczne tzn. różnią się i nie zawsze do siebie pasują Kiedy istnieją zasady działania przeszkadzające w zatrudnieniu każdego poszukującego pracy zgodnie z zasadami opłacalności stosowanymi przez firmy lub kiedy zatrudnienie się na warunkach opłacalnych dla firmy jest nieopłacalne dla poszukujących pracy, co jednak nie powoduje ich wycofania się z dalszych poszukiwań 2

24 Bezrobocie strukturalne w ujęciu graficznym w w 0 E JA L 0 U 0 LS LS LD 0 Przy istniejącym popycie na pracę (LD 0 ) i danych stawkach płac (w 0 ) zatrudnienie wynosi L 0, a na rynku są bezrobotni U 0. Równowagę 24 wyznacza punkt E L Można z całkowitej podaży pracy (LS) wyodrębnić część (JA) w postaci osób, które dysponują wystarczającą informacją, żeby się zatrudnić, są dopasowane do miejsc pracy, godzą się na istniejące place i pracodawcy nie napotykają żadnych przeszkód, by przyjąć ich do pracy Te część (JA) można nazwać efektywną podażą pracy Efektywna podaż pracy rośnie w miarę wzrostu stawek płac, bo ubywa osób nie akceptujących / nie mogących się zatrudnić przy niższych płacach

25 Co się stanie z bezrobociem strukturalnym, kiedy popyt na pracę wzrośnie? w w 1 w 0 E 1 E 0 JA L 0 L 1 U 1 U 0 LS LS LD 0 LD 1 Przy istniejącym popycie na pracę (LD 0 ) i danych stawkach płac (w 0 ) zatrudnienie wynosi L 0, a na rynku są bezrobotni U L Kiedy rośnie popyt na pracę stawki płac też muszą rosnąć, jeśli całe bezrobocie w punkcie wyjścia miało charakter strukturalny (nie ma dodatkowych osób, które można zatrudnić za płace w 0 ) Bezrobocie wówczas może zmniejszyć się tylko o tych bezrobotnych strukturalnie, którzy wskutek wyższych płac zatrudnią się (różnica miedzy U 0 i U 1 ) 25

26 Jak usuwać bezrobocie strukturalne? Bezrobocia strukturalnego nie można za pomocą zwiększania agregatowego popytu Metody usuwania bezrobocia strukturalnego muszą odnosić się do przyczyn wskutek którego ono powstało Nie ma jednej uniwersalnej metody Ponieważ w różnych krajach różne przyczyny mają znaczenie w utrzymywaniu bezrobocia strukturalnego reformy usuwające te przyczyny powinny być w tych krajach też różne Większość środków pozwalających zmniejszyć strukturalne bezrobocie należy do grupy czynników instytucjonalnych. Polegają one na zmianie zasad działania pewnych fragmentów rynku pracy i innych mechanizmów gospodarczych 2

27 Przykładowe metody usuwania bezrobocia strukturalnego Poprawa informacji o rynku pracy Ułatwienie zawierania umów o pracę i ich rozwiązywania Zmniejszenie znaczenia regulacji płac Uelastycznienie dostosowań szkolnictwa do popytu na kwalifikacje Zmniejszanie kosztów migracji (za pracą) Eliminacja demotywującego oddziaływania świadczeń na decyzje o podejmowaniu pracy Zmniejszanie opodatkowania pracy 27

28 NATURALNA STOPA BEZROBOCIA

29 Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ bezrobocie frykcyjne jest nieuchronne, a wiele gospodarek boryka się także z problemem bezrobocia strukturalnego, to pewien poziom bezrobocia w gospodarce jest rzeczą normalną lub naturalną. Faktyczne bezrobocie waha się wokół poziomu normalnego. Naturalna stopa bezrobocia to typowa stopa bezrobocia, wokół której waha się faktyczna stopa bezrobocia.

30 Naturalna stopa bezrobocia Podsumowując zależności między różnymi typami bezrobocia można stwierdzić: Bezrobocie naturalne = bezrobocie frykcyjne + bezrobocie strukturalne Bieżące bezrobocie = Bezrobocie naturalne + bezrobocie cykliczne Być może ze względu na jego nazwę, często uważa się, że naturalna stopa bezrobocia to wielkość stała, która nie zmienia się w czasie i na którą nie ma wpływu polityka rządu. Żadne z tych stwierdzeń nie jest prawdziwe: naturalna stopa bezrobocia zmienia się w czasie, i polityka rządu może wpływać na jej poziom.

31 Ustalanie się płac w gospodarce, czyli czemu płace nie zawsze równe są produktywności? Różne sposoby ustalania płac: Ustalane przez pracodawcę Negocjacje pracownik-pracodawca Negocjacje zbiorowe (poziom firmy, branży, kraju) Negocjacje zbiorowe W USA: mniej niż 25% W krajach Europy: więcej (nawet do 80%) Im wyższe kwalifikacje, tym większy zakres negocjacji (prezes banku, znany sportowiec vs pracownik McD) Waga zaszłości historycznych Rola związków zawodowych

32 Czy istnieje jedna teoria dotycząca ustalania się płac? Płaca musi przekraczać płacę progową pracownika Wysokość płacy zależy od warunków na rynku pracy: im niższe bezrobocie, tym wyższe płace Podział renty związanej z zyskiem nadzwyczajnym

33 Jak ekonomiści wyjaśniają kształtowanie się płac? Nawet przy braku negocjacji zbiorowych, pracownicy mają jakąś siłę negocjacyjną (aby otrzymać płacę powyżej płacy progowej): Firmom może zależeć, aby płacić więcej niż wynosi płaca progowa

34 Siła negocjacyjna pracownika Zależy od tego, jak bardzo kosztowne dla firmy jest zastąpienie pracownika innym i jak trudne (kosztowne) dla pracownika jest znalezienie innej pracy Znacznie ma zatem: natura pracy (jakich wymaga kwalifikacji, czy są one rzadkie, czy są kwalifikacje ogólne czy specyficzne dla firmy) sytuacja na rynku pracy

35 Płace wydajnościowe Firmy mogą odnosić korzyść z tego, że płacą pracownikom więcej niż wynosi ich płaca progowa Znacznie ma zatem: natura pracy (jakie znaczenie ma zaangażowanie pracownika) sytuacja na rynku pracy (przy niskim bezrobociu, pracownicy chętniej będą odchodzić z pracy)

36 Henry Ford: 5$ za dzień 1914: zasada 5$ za 8-godzinny dzień pracy Wcześniej 2,3$ za 9 godzin Problemem firmy były bardzo duże odpływy z zatrudnienia Zyski w 1914 wyższe niż w 1913, ale czy z tego powodu? Inne korzyści firmy: przeciwdziałanie rozwojowi związków zawodowych i reklama Roczna stopa rotacji pracowników (%) Stopa rotacji Stopa zwolnień ,1

37 Płace, ceny, bezrobocie Płaca nominalna zależy od: Oczekiwanego poziomu cen P e Stopy bezrobocia u Innych zmiennych, które wpływają na poziom płac z W P e F( u, z) (, )

38 Rola oczekiwanego poziomu cen i stopy bezrobocia Czemu ceny mają wpływać na płace? Zarówno dla pracowników, jak i firm znaczenie mają płace realne, nie nominalne Dlaczego oczekiwany poziom cen? Ustalając płace odnosimy się do okresu, dla którego nie znamy cen; mamy tylko oczekiwania; np. ustalamy płace na przyszły rok i bierzemy pod uwagę oczekiwania cenowe na przyszły rok Wpływ poziomu bezrobocia na płace

39 Rola innych czynników Inne czynniki wpływające na poziom płac: Zasiłek dla bezrobotnych Płaca minimalna Stopień ochrony zatrudnienia (im więcej firmę kosztuje zwolnienie pracownika, tym większa jego siła przetargowa i wyższa jego płaca)

40 Jak z kolei determinowane są ceny w gospodarce? Ceny zależą od kosztów Koszty zależą od technologii oraz cen nakładów Załóżmy, że: Y AN gdzie Y - produkt, N zatrudnienie, A produktywność pracy Stała produktywność pracy W praktyce znaczenie też mają inne nakłady: kapitał, surowce, energia

41 Jak determinowane są ceny w gospodarce? Niech A = 1, wówczas Y = N Krańcowy koszt produkcji wynosi W Ponieważ na większości rynków nie mamy konkurencji doskonałej, faktycznie cena nie jest równa kosztowi krańcowemu, ale go przewyższa o wielkość marży: P ( 1 )W

42 Model równowagi na rynku pracy Załóżmy teraz, że płace nominalne zależą od faktycznego poziomu cen (a nie oczekiwanego) Innymi słowy załóżmy, że faktyczne ceny są równe oczekiwanym Wówczas dwa równania: wage-setting equation i price-setting equation determinują stopę bezrobocia w gospodarce

43 Równanie płac (wage-setting equation) W W P PF ( u, z) F( u, z) Im wyższa stopa bezrobocia, tym niższa płaca realna (mniejsza siła przetargowa pracowników)

44 Równanie cen (price-setting equation) P P W W 1 (1 ) W 1 P 1 Płace realne płacone przez firmy determinowane są przez ich pozycję rynkową i zachowania w zakresie ustalania cen: wzrost marży prowadzi to wzrostu cen (przy danym poziomie płac), czyli do niższej płacy realnej (uwaga to działa gdy mówimy o wielkościach agregatowych)

45 Równowaga na rynku pracy i naturalna stopa bezrobocia Płaca realna W/P 1 1 Wage-setting equation, WS Price-setting equation, PS u n Stopa bezrobocia, u

46 Równowaga na rynku pracy F( u, z) n 1 1 Rynek pracy jest w równowadze, gdy płaca realna wynikająca z wage-setting equation i płaca realna wynikająca z price-setting equation były sobie równe Dzieje się tak, gdy u = u n Tę stopę bezrobocia nazywamy naturalną stopą bezrobocia

47 Czy to ujęcie rynku pracy znacząco różni się od ujęcia z użyciem krzywej popytu i podaży? Płaca realna W/P Wage-setting equation, WS 1 1 Price-setting equation, PS N n L Zatrudnienie, N

48 Czy określenie naturalna jest dobrym określeniem? Naturalny = właściwy naturze, przyrodzie, zgodny z jej prawami Ale nie jest stała Zależy od z oraz marży Odzwierciedla raczej pewne strukturalne cechy gospodarki, stąd lepszą nazwą byłoby chyba strukturalna stopa bezrobocia

49 Wzrost zasiłków dla bezrobotnych Płaca realna W/P 1 1 PS WS 1 WS 0 u n u n Stopa bezrobocia, u

50 Wzrost marży zysku firm (np. łagodniejsza polityka antymonopolowa) Płaca realna W/P ' WS PS 0 PS 1 u n u n Stopa bezrobocia, u

51 Od bezrobocia do zatrudnienia Naturalny poziom zatrudnienia = poziom zatrudnienia występujący, gdy stopa bezrobocia jest równa naturalnej stopie bezrobocia u N N U L L N L L(1 u) L(1 n u n ) 1 N L

52 Od zatrudnienia do produktu Naturalny poziom produktu (tzw. produkt potencjalny) = produkt wytwarzany przy naturalnej stopie bezrobocia Y n F(1 N n Yn L L(1 u n ) 1, z) 1

53 Podsumowanie Płaca realna determinowana w procesie ustalania płac jest malejąca funkcją stopy bezrobocia. Płaca realna związana z procesem ustalania cen jest stała. Równowaga na rynku pracy wymaga, aby płaca realna determinowana w procesie ustalania płac była równa płacy realnej związanej z procesem ustalania cen; to z kolei decyduje o stopie bezrobocia Stopa bezrobocia w równowadze nazywana jest naturalną stopą bezrobocia Z naturalną stopą bezrobocia wiąże się naturalny poziom zatrudnienia i produkt na poziomie naturalnym

54 Co dalej? Równowaga na rynku pracy określa naturalną stopę bezrobocia, która z kolei określa naturalny poziom produkcji. Jeśli zatem to równowaga na rynku pracy determinuje poziom bezrobocia i produkcji, to co robiliśmy na poprzednich zajęciach?? Czy poziom produkcji nie jest określany przez politykę fiskalną, eksport netto i podaż pieniądza?

55 Wyjaśnienie pozornego paradoksu Naturalna stopę bezrobocia i związany z nią poziom zatrudnienia i produkcji wyprowadziliśmy przy założeniach: Równowagi na rynku pracy Tego, że faktyczny poziom cen jest równy oczekiwanemu poziomowi cen Drugie założenie nie zawsze musi być spełnione (wówczas bezrobocie i produkcja mogę odbiegać od swoich naturalnych poziomów) Ale czy ludzie mogą się systematycznie mylić w oczekiwaniach?

56 Koniec wykładu 11. Dziękuję i zapraszam za tydzień!

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ bezrobocie frykcyjne

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 13: Rynek pracy

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 13: Rynek pracy Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 13: Rynek pracy Plan wykładu 13 Współczesny rynek pracy Podstawowe terminy Popyt, podaż i niedopasowanie Dynamika rynku pracy i przepływy na rynku pracy Ustalanie

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia

Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Od sztywnych do zmiennych cen Co się dzieje, gdy firmy reagują na wzrost

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia

Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia Makroekonomia 1 Wykład 11: Rynek pracy i rodzaje bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Od sztywnych do zmiennych cen Co się dzieje, gdy firmy reagują na wzrost

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 - ćwiczenia. mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja

Makroekonomia 1 - ćwiczenia. mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja Makroekonomia 1 - ćwiczenia mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja Przed kolokwium 90 minut Kilka zadań testowych (nie więcej niż 10), raczej z pierwszej części materiału (PKB, rynek pracy,

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia II Rynek pracy

Makroekonomia II Rynek pracy Makroekonomia II Rynek pracy D R A D A M C Z E R N I A K S Z K O Ł A G Ł Ó W N A H A N D L O W A W W A R S Z A W I E K A T E D R A E K O N O M I I I I 2 RÓŻNE TYPY BEZROBOCIA Bezrobocie przymusowe To liczba

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I Ćwiczenia

Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 2 Karol Strzeliński 1 Rynek Pracy Rynek, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,

Bardziej szczegółowo

Ekonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon

Ekonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1. Modele graficzne

Makroekonomia 1. Modele graficzne Makroekonomia 1 Modele graficzne Obieg okrężny $ Gospodarstwa domowe $ $ $ $ $ Rynek zasobów $ Rynek finansowy $ $ Rząd $ $ $ $ $ $ $ Rynek dóbr i usług $ Firmy $ Model AD - AS Popyt zagregowany (AD) Popyt

Bardziej szczegółowo

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia 1 dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 9 Specyfika modelu AD-AS Krzywa AD i jej własności Strona podażowa w gospodarce: powiązanie rynku dóbr i rynku czynników produkcji krzywa AS

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki

Bardziej szczegółowo

Rynek pracy i bezrobocie

Rynek pracy i bezrobocie Rynek pracy i bezrobocie Podstawowe definicje na rynku pracy: Ludność w wieku produkcyjnym w zależności od definicji przyjmowanej przez urząd statystyczny ludność w wieku 15 lat i więcej lub ludność w

Bardziej szczegółowo

Poniższy rysunek obrazuje zależność między rynkiem pracy a krzywą AS tłumaczy jej dodatnie nachylenie.

Poniższy rysunek obrazuje zależność między rynkiem pracy a krzywą AS tłumaczy jej dodatnie nachylenie. AS a rynek pracy Poniższy rysunek obrazuje zależność między rynkiem pracy a krzywą AS tłumaczy jej dodatnie nachylenie. AS Zakładając, że jedynym (lub najważniejszym) czynnikiem produkcji jest praca, możemy

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. www.wsip.com.pl

Spis treêci. www.wsip.com.pl Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne

Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Sytuacja na rynku pracy a położenie krzywej AS Krótko-

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia W modelu klasycznym wielkość PKB jest określana przez stronę podażową. Mamy 2 czynniki

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i

Bardziej szczegółowo

Rynek pracy RYNEK PRACY RYNEK PRACY RYNEK PRACY. Czynniki wpływające na podaż pracy. Czynniki wpływające na popyt na pracę

Rynek pracy RYNEK PRACY RYNEK PRACY RYNEK PRACY. Czynniki wpływające na podaż pracy. Czynniki wpływające na popyt na pracę RYNEK PRACY Rynek pracy podobny do rynku dóbr i usług; elementem wymiany jest praca ludzka; bezpośrednie powiązanie pracy z człowiekiem powoduje, że rynek ten nie może być pozostawiony sam sobie; popyt

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Model ISLM

Wykład 9. Model ISLM Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM

Bardziej szczegółowo

MODEL AD-AS : MIKROPODSTAWY

MODEL AD-AS : MIKROPODSTAWY Makroekonomia II Wykład 8 MODEL AD-AS : MIKROODSTAW Wykład 8 lan MODEL AD-AS : MIKROODSTAW 1.1 Długookresowa krzywa AS 1.2 Sztywność cen 1.3 Sztywność nominalnych płac 2.1 Zagregowany popyt 2.2 Równowaga

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Horyzont czasu w makroekonomii Długi okres Ceny są elastyczne i

Bardziej szczegółowo

Wykład 19: Model Mundella-Fleminga, część I (płynne kursy walutowe) Gabriela Grotkowska

Wykład 19: Model Mundella-Fleminga, część I (płynne kursy walutowe) Gabriela Grotkowska Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne Makroekonomia gospodarki otwartej i finanse międzynarodowe Wykład 19: Model Mundella-Fleminga, część I (płynne kursy walutowe) Gabriela Grotkowska Plan wykładu Model

Bardziej szczegółowo

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a ) przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Podstawy ekonomii Wykład IV-V-VI Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Bezrobocie Bezrobocie zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych

Bardziej szczegółowo

Otwartość gospodarki a rynek pracy

Otwartość gospodarki a rynek pracy Wykład 10 Otwartość gospodarki a rynek pracy Plan wykładu 1. Migracje 2. Handel zagraniczny 1 1. Migracje 1/14 Kraje pochodzenia 1. Migracje 2/14 Stopa imigracji w Europie zbliża się do amerykańskiej (ale

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi

Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi Pytanie 1. a) Jeśli gospodarstwo domowe otrzyma spadek, będzie miało dodatkowe możliwości konsumpcji bez konieczności dalszej pracy. Jego linia

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I

PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I... Imię i nazwisko, nr albumu Egzamin składa się z dwóch części. W pierwszej części składającej się z 20 zamkniętych pytań testowych należy wybrać jedną z pięciu podanych

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia 1 dla MSEMen Gabriela Grotkowska Struktura wykładu Inflacja, bezrobocie i PKB Krzywa Philipsa w ujęciu tradycyjnym Przyczyny sztywności na rynku pracy: czemu płace dostosowują się w wolnym

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I. Jan Baran

Makroekonomia I. Jan Baran Makroekonomia I Jan Baran Model klasyczny a keynesowski W prostym modelu klasycznym zakładamy, że produkt zależy jedynie od nakładów czynników produkcji i funkcji produkcji. Nie wpływają na niego wprowadzone

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 14. Inwestycje dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Inwestycje a oczekiwania. Neoklasyczna teoria inwestycji i co z niej wynika Teoria q Tobina

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne: DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/26 Plan wykładu: Prosty model keynesowski

Bardziej szczegółowo

Współczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop Spis treści

Współczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop Spis treści Współczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Przedmowa 9 Wprowadzenie 10 Część I. Główne kierunki ekonomii a teoria dynamicznej gospodarki 25

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co

Bardziej szczegółowo

Zajęcia 5. Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy

Zajęcia 5. Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy Zajęcia 5 Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy 1 Kolejne zajęcia: Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy (c.d.) 1) W. Wojciechowski, Skąd się bierze bezrobocie?, Zeszyty FOR (+słowniczek); (profil)

Bardziej szczegółowo

Bezrobocie i inne wyzwania dla polityki rynku pracy. dr Krzysztof Kołodziejczyk

Bezrobocie i inne wyzwania dla polityki rynku pracy. dr Krzysztof Kołodziejczyk Bezrobocie i inne wyzwania dla polityki rynku pracy dr Krzysztof Kołodziejczyk Plan 1. Bezrobocie definicja, rodzaje, przyczyny 2. Państwo a bezrobocie 3. Inne wyzwania rynku pracy 4. Wskaźniki rynku

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasz mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD VI: MODEL IS-LM/AS-AD OGÓLNE RAMY DLA ANALIZY MAKROEKONOMICZNEJ Linia FE: Równowaga na rynku pracy Krzywa IS: Równowaga na rynku dóbr Krzywa LM: Równowaga

Bardziej szczegółowo

niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0

niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Kod kursu Ekonomia stacjonarne ID1106 niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 0 0 0 0 0 Studia niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Modele płac motywacyjnych

Modele płac motywacyjnych Modele płac motywacyjnych Podejście klasyczne zakłada, że praca jest takim samym czynnikiem produkcji jak inne, np. kapitał Ale tylko pracownicy mogą wybierać, czy wkładać w pracę mniejszy czy większy

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Ujęcie popytowe Według Keynesa, dosyć częstą sytuacją w gospodarce rynkowej jest niepełne wykorzystanie czynników produkcji. W związku z tym produkcja

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE Co to jest cykl koniunkturalny? Mierzenie cyklu koniunkturalnego Fakty dot. cyklu koniunkturalnego Cykle koniunkturalne w klasycznej

Bardziej szczegółowo

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym

Bardziej szczegółowo

Rynek Pracy. 0 Korzystając z zasobów strony internetowej GUS znajdź oficjalne definicje podstawowych pojęć związanych z rynkiem pracy

Rynek Pracy. 0 Korzystając z zasobów strony internetowej GUS znajdź oficjalne definicje podstawowych pojęć związanych z rynkiem pracy Rynek Pracy 0 Podstawowe definicje 0 Korzystając z zasobów strony internetowej GUS znajdź oficjalne definicje podstawowych pojęć związanych z rynkiem pracy 0 http://www.stat.gov.pl/gus/ definicje_plk_html.htm?id=dzi-23.htm

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch

Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia jest najczęściej używanym podręcznikiem na pierwszych latach studiów ekonomicznych w większości polskich uczelni.

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor

Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor Popularny w USA i Europie Zachodniej podręcznik przeznaczony do studiowania makroekonomii na pierwszych latach studiów. Obejmuje takie zagadnienia, jak rachunek

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Skuteczność polityki makroekonomicznej Polityka fiskalna

Bardziej szczegółowo

Na początku XXI wieku bezrobocie stało się w Polsce i w Europie najpoważniejszym problemem społecznym, gospodarczym i politycznym.

Na początku XXI wieku bezrobocie stało się w Polsce i w Europie najpoważniejszym problemem społecznym, gospodarczym i politycznym. BEZROBOCIE rodzaje, skutki i przeciwdziałanie 1 2 3 Bezrobocie problemem XXI wieku Na początku XXI wieku bezrobocie stało się w Polsce i w Europie najpoważniejszym problemem społecznym, gospodarczym i

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Rynek pracy Bezrobocie. Opracowała: dr inż. Magdalena Węglarz

Makroekonomia Rynek pracy Bezrobocie. Opracowała: dr inż. Magdalena Węglarz Makroekonomia Rynek pracy Bezrobocie Opracowała: dr inż. Magdalena Węglarz Plan prezentacji 1. Pojęcie i pomiar bezrobocia 2. Typy bezrobocia 3. Przyczyny bezrobocia W warunkach równowagi Ujęcie neoklasyczne

Bardziej szczegółowo

1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia. W literaturze można spotkać różne rodzaje bezrobocia (Kwiatkowski, 2005: 395).

1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia. W literaturze można spotkać różne rodzaje bezrobocia (Kwiatkowski, 2005: 395). Bezrobocie Spis treści: 1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia...2 2. Tendencje rozwoju bezrobocia w Polsce i innych krajach...2 3. Przyczyny bezrobocia: ujęcia klasyczne i keynesistowskie...3 4. Bezrobocie

Bardziej szczegółowo

Unia walutowa korzyści i koszty. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami.

Unia walutowa korzyści i koszty. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami. Unia walutowa korzyści i koszty rzystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami. Korzyści: Eliminacja ryzyka kursowego i obniżenie ryzyka makroekonomicznego obniżenie stóp procentowych

Bardziej szczegółowo

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

Krótkookresowa równowaga makroekonomiczna w gospodarce otwartej: model keynesowski

Krótkookresowa równowaga makroekonomiczna w gospodarce otwartej: model keynesowski Krótkookresowa równowaga makroekonomiczna w gospodarce otwartej: model keynesowski WYKŁAD 12 Z MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKÓW GOSODARCZYCH, CE UW Copyright 2006 earson Addison-Wesley & Gabriela Grotkowska

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 13

Makroekonomia I ćwiczenia 13 Makroekonomia I ćwiczenia 13 Prawo Okuna, Krzywa Philipsa Kilka uwag przed kolokwium Tomasz Gajderowicz Agenda Prawo Okuna, Krzywa Philipsa Kilka uwag przed kolokwium Zadanie 1 (inflacja i adaptacyjne

Bardziej szczegółowo

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów, WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Konsumpcja, inwestycje Utrzymujemy założenie o stałości cen w gospodarce. Stopa procentowa wiąże ze

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018 EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim

Bardziej szczegółowo

Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji.

Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji. Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji. Pieniądz to towar powszechnie akceptowany, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się ze zobowiązań; Funkcje pieniądza :

Bardziej szczegółowo

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy

Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy Tomasz Gajderowicz Agenda Rynek pracy Zadania Dane dot. rynku pracy Przepływy siły roboczej Zróżnicowanie stopy bezrobocia co to jest bezrobocie? Rynek pracy rodzaj

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO

ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO Samer Masri ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO Najbardziej rewolucyjnym aspektem ogólnej teorii Keynesa 1 było jego jasne i niedwuznaczne przesłanie, że w odniesieniu do

Bardziej szczegółowo

Popyt i podaż na rynku pracy RYNEK PRACY

Popyt i podaż na rynku pracy RYNEK PRACY Popyt i podaż na rynku pracy RYNEK PRACY Maciej Frączek Co to jest praca? PRACA to celowa działalność człowieka, w procesie której przystosowuje on przedmioty pracy za pomocą narzędzi pracy do swoich potrzeb

Bardziej szczegółowo

Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie. Gabriela Grotkowska

Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie. Gabriela Grotkowska Międzynarodowe Stosunki konomiczne Makroekonomia gospodarki otwartej i finanse miedzynarodowe Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie Gabriela Grotkowska Plan wykładu 16 Kurs

Bardziej szczegółowo

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Makroekonomia w XX wieku

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Makroekonomia w XX wieku Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Makroekonomia w XX wieku 17.01.2017 Keynes To od jego Ogólnej teorii możemy mówić o nowoczesnej makroekonomii Sprzeciw wobec twierdzenia poprzednich ekonomistów, że rynki

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy

Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy Makroekonomia I ćwiczenia 2 Rynek pracy Tomasz Gajderowicz Agenda Rynek pracy Zadania Dane dot. rynku pracy Przepływy siły roboczej Rynek pracy rodzaj rynku, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MEI-1-501-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: - Poziom

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 - ćwiczenia

Makroekonomia 1 - ćwiczenia Makroekonomia 1 - ćwiczenia mgr Małgorzata Kłobuszewska Zajęcia 6 Model klasyczny Plan Założenia modelu: Produkcja skąd się bierze? Gospodarka zamknięta Gospodarka otwarta Stopa procentowa w gospodarce

Bardziej szczegółowo

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI Wykład: POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI 13 milionów Amerykanów traci pracę Wielka depresja w USA, 1929-1933 Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936) John Maynard Keynes

Bardziej szczegółowo

Bezrobocie i jego rodzaje Krzywe Beveridge a, Phillipsa i NAIRU

Bezrobocie i jego rodzaje Krzywe Beveridge a, Phillipsa i NAIRU Iga Magda Ekonomia pracy SM 1 / 13 Przepływy na rynku pracy 2 / 13 Przepływy na rynku pracy z zatrudnienia do bezrobocia lub bierności z bierności z bezrobocia przepływy w ramach danego stanu migracje

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I Ćwiczenia

Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 2 Model AS-AD [AD-AS] Karol Strzeliński Model AS-AD Dotychczasowe rozważania dotyczące wyznaczania produktu dotyczyły krótkiego okresu, ponieważ zakładaliśmy, że ceny

Bardziej szczegółowo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2016 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych

Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Model Keynesa: wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11 Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu

7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Ekonomia 1. Znaczenie wnioskowania statystycznego w weryfikacji hipotez 2. Organizacja doboru próby do badań 3. Rozkłady zmiennej losowej 4. Zasady analizy

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych

Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych Makroekonomia 1 Wykład 7: Wprowadzenie do modelu keynesowskiego fluktuacji gospodarczych Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Fakty dotyczące cyklu koniunkturalnego PKB

Bardziej szczegółowo

Wykład 18: Efekt przestrzelenia. Efekt Balassy-Samuelsona. Gabriela Grotkowska

Wykład 18: Efekt przestrzelenia. Efekt Balassy-Samuelsona. Gabriela Grotkowska Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne Makroekonomia gospodarki otwartej i finanse międzynarodowe Wykład 18: Efekt przestrzelenia. Efekt Balassy-Samuelsona Gabriela Grotkowska Plan wykładu Kurs walutowy miedzy

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Sposoby usalania płac w gospodarce Jednym z głównych powodów, dla kórych na rynku pracy obserwujemy poziom bezrobocia wyższy

Bardziej szczegółowo

Centrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 7

Centrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 7 Centrum Europejskie Ekonomia ćwiczenia 7 Keynesian cross Tomasz Gajderowicz. Rozkład jazdy: Kartkówka Omówienie kartkówki Model Keynesowski Zadania Model Keynesa Produkcja długookresowa a krótkookresowa.

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin / PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 2. Tomasz Gajderowicz

Makroekonomia I ćwiczenia 2. Tomasz Gajderowicz Makroekonomia I ćwiczenia 2 Tomasz Gajderowicz Agenda Rynek pracy Zadania Dane dot. rynku pracy Przepływy siły roboczej Rynek pracy rodzaj rynku, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy

Bardziej szczegółowo

Wzrost gospodarczy definicje

Wzrost gospodarczy definicje Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY. a bezrobocie i nierówności w podziale dochodu. pod redakcją WOJCIECHA PACHO I MARKA GARBICZA

WZROST GOSPODARCZY. a bezrobocie i nierówności w podziale dochodu. pod redakcją WOJCIECHA PACHO I MARKA GARBICZA WZROST GOSPODARCZY a bezrobocie i nierówności w podziale dochodu pod redakcją WOJCIECHA PACHO I MARKA GARBICZA % SZKOŁA GŁÓWNA HAN DLOWA W WARSZAWIE OFICYNA WYDAWNICZA WARSZAWA 2008 SPIS TREŚCI Wstęp -

Bardziej szczegółowo

Analiza cykli koniunkturalnych model ASAD

Analiza cykli koniunkturalnych model ASAD Analiza cykli koniunkturalnych model AS odstawowe założenia modelu: ceny i płace mogą ulegać zmianom (w odróżnieniu od poprzednio omawianych modeli) punktem odniesienia analizy jest obserwacja poziomu

Bardziej szczegółowo