RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa Ryglice Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 2/31

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Aleksandra Stasiak, Stanisław Srebro. Badaniem objęto 65 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 22 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 32 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 3/31

4 Obraz szkoły Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Ryglicach działa w ramach Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. prof. Czesława Majorka w Ryglicach. Kształci uczniów w wielu zawodach, między innymi: kucharz małej gastronomii, rolnik, sprzedawca, mechanik samochodowy, piekarz, ślusarz spawacz, monter izolacji przemysłowych. Młodzież zdaje egzaminy zawodowe przeprowadzane przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną i Izbę Rzemieślniczą. Uczniowie zdobywają dodatkowe kwalifikacje w ramach realizowanego projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego". Nauczyciele, realizując podstawę programową, biorą pod uwagę rozpoznane osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a także uwzględniają zalecane warunki i sposób jej realizacji. Szkoła podejmuje działania wynikające z monitorowania osiągnięć uczniów, mają one wpływ na wyniki egzaminów zdawanych w Izbie Rzemieślniczej i osiąganie innych sukcesów uczniów, jednak nie przyczyniają się do wzrostu wyników kształcenia, w tym z egzaminów zawodowych organizowanych przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną. W szkole rozpoznawane są zdolności, możliwości, potrzeby i osiągnięcia edukacyjne uczniów. W oparciu o wnioski z prowadzonego rozpoznania, tworzona jest oferta zajęć rozwijających zainteresowania uczniów i wspierających, w tym dydaktyczno wyrównawcze z języka polskiego i angielskiego, a także matematyki. Prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego nie są powszechne. Szkoła, we współpracy z różnymi podmiotami wspierającymi uczniów prowadzi działania, które są odpowiednie do ich potrzeb i sytuacji społecznej. Pozwalają zaspokoić potrzeby, związane między innymi z udzielaniem wsparcia pedagogicznego i kształtowaniem postaw prospołecznych. Szkoła uzyskała certyfikat "Szkoła promująca bezpieczeństwo". W szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji, jednak prowadzi się edukację antydyskryminacyjną, wpływającą na postawy uczniów, zwracając przy tym uwagę na specyfikę środowiska, w którym funkcjonuje szkoła. Podczas organizacji procesów edukacyjnych uwzględniane są wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł, są to wyniki egzaminów, ewaluacji wewnętrznej i ewaluacji prowadzonej przez zespoły nauczycielskie, badania osiągnięć uczniów i losów absolwentów, a także zewnętrzne badania edukacyjne. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 4/31

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 23 Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa im.prof.czesława Majorka Zasadnicza szkoła zawodowa Ryglice Tarnowska Kod pocztowy Urząd pocztowy Ryglice Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 90 Oddziały 3 Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00 publiczna Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 5.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 30 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki MAŁOPOLSKIE tarnowski Ryglice gmina miejsko-wiejska Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 5/31

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) C Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) C W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 6/31

7 Wnioski Działania podejmowane przez nauczycieli w wyniku wdrażania wniosków z bieżących analiz osiągnięć uczniów przyczyniają się do sukcesów uczniów na miarę ich możliwości, nie przekładają się jednak na wzrost zdawalności egzaminu zawodowego organizowanego przez OKE. W szkole nie zaobserwowano zjawiska dyskryminacji, a podejmowane działania wynikające z programu wychowawczego i profilaktyki mają charakter informacyjno - profilaktyczny. Szkoła we współpracy z różnymi podmiotami wspierającymi uczniów prowadzi działania, które są odpowiednie do ich potrzeb i sytuacji społecznej. Pozwalają one zaspokoić potrzeby związane, między innymi z udzielaniem wsparcia pedagogicznego i kształtowaniem postaw prospołecznych. Szkoła prowadzi systemowe rozpoznanie możliwości i potrzeb uczniów. Uzyskane informacje mają wpływ na realizację podstawy programowej, natomiast nie wpływają na powszechność indywidualizacji działań wobec uczniów. Przy organizacji procesów edukacyjnych uwzględniane są wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 7/31

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele, realizując podstawę programową, biorą pod uwagę rozpoznane osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a także uwzględniają zalecane warunki i sposób jej realizacji. Osiągnięcia uczniów są monitorowane, a wnioski z analiz wdrażane w bieżącej pracy. Podejmowane działania wynikające z monitorowania osiągnięć uczniów, mają wpływ na wyniki egzaminów zdawanych w Izbie Rzemieślniczej i osiąganie innych sukcesów uczniów, jednak nie przyczyniają się do wzrostu wyników kształcenia, w tym egzaminów zawodowych organizowanych przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Nauczyciele, realizując podstawę programową, biorą pod uwagę rozpoznane osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. W szkole, zdaniem dyrektora, prowadzona jest analiza "na wejściu". Na podstawie wyników egzaminu zewnętrznego w gimnazjum analizowane są, przez zespół zadaniowy, osiągnięcia uczniów pod kątem umiejętności najsłabiej opanowanych w skali standardowej 9. Nauczyciele przeprowadzają także testy diagnozujące, głównie z matematyki, języka polskiego i języka obcego. Sformułowane w wyniku analizy wnioski, służą: dostosowaniu planów wynikowych z matematyki i języka angielskiego do potrzeb uczniów, zwiększeniu ilości ćwiczeń mających na celu kształtowanie umiejętności słabiej opanowanych, dostosowaniu wymagań edukacyjnych, organizacji zajęć dydaktyczno - wyrównawczych z języka polskiego i angielskiego, angażowaniu uczniów do dodatkowej pracy, np. udziału w konkursach. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 8/31

9 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele podczas realizacji podstawy programowej uwzględniają zalecane warunki i sposób jej realizacji. W różnym stopniu umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji, na co wskazują wyniki obserwacji zajęć i opinia samych nauczycieli. Według nich, najczęściej kształtowana jest umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i umiejętność uczenia się, a najrzadziej umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi i umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym (Wykresy 1j - 8j). Kształtowanie niektórych z nich wskazały także obserwowane zajęcia (Tab. 1). Nauczyciele deklarują wykorzystanie w procesie edukacyjnym zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy programowej ustalonych dla danego przedmiotu nauczania. Również obserwowane zajęcia wskazują na ich uwzględnianie, np. poprzez zapewnienie kontaktu z autentycznym językiem, pogłębianie świadomości językowej i komunikacyjnej ucznia, stymulowanie umiejętności samokształcenia, powtórzenie i sprawdzenie wiadomości i umiejętności potrzebnych do realizacji celów lekcji, kształtowanie postaw warunkujących odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie, wykorzystanie słowników, nagrań CD, sprzętu sportowego. Wykres 1j Wykres 2j Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 9/31

10 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 10/31

11 Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (9788) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 9 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 3 / / myślenie matematyczne 1 / / myślenie naukowe 0 / 9 0 / umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie 3 / / umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami 0 / 9 0 / 100 informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 3 / / umiejętność pracy zespołowej 4 / / inne, jakie? 3 / / 66.7 Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 11/31

12 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Osiągnięcia uczniów są monitorowane i analizowane, a wnioski z analiz wdrażane. W opinii wszystkich nauczycieli, w różnorodny sposób monitorują oni nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów (Tab. 1), na co wskazują także obserwacje zajęć (Tab. 2), na których nauczyciele najczęściej zadawali pytania i sprawdzali w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, a najrzadziej stwarzali im możliwość zadawania pytań. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów są wykorzystywane. Nauczyciele wykorzystują je głównie do dostosowania metod i form pracy, rozpoznania słabych i mocnych stron uczniów, organizacji zajęć pozalekcyjnych i dostosowania wymagań (Wykres 1o). Również nauczyciele uczący w jednym oddziale wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć do pracy w tym oddziale (Tab. 3). Wykres 1o Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 12/31

13 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób monitoruje Pan/i osiągnięcia uczniów? [AN] (6887) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 16 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 stosuję ocenianie bieżące (cząstkowe) 15 / / stosuję ocenianie podsumowujące (np. przeprowadzam klasówki, testy, 14 / / 12.5 sprawdziany, odnoszę się do wyników konkursów, olimpiad) 3 stosuję ocenianie kształtujące 13 / / posługuję się indywidualną dokumentacją każdego ucznia (karty 13 / / 18.8 diagnozy, portfolio) 5 inne, jakie? 1 / / nie monitoruję 0 / 16 0 / sprawdzam, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 16 / / 0 8 sprawdzam, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie 16 / / 0 9 zadaję pytania 16 / / 0 10 proszę uczniów o podsumowanie ćwiczenia 14 / / wykorzystuję różne narzędzia diagnostyczne 14 / / zbieram informacje zwrotne od uczniów 16 / / 0 13 stwarzam uczniom możliwość zadawania pytań 15 / / 6.3 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 9 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 5 / / sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 7 / / zadaje pytania 8 / / prosi uczniów o podsumowanie 5 / / wykorzystuje techniki badawcze 0 / 9 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 2 / / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 1 / / inne, jakie? 3 / / 66.7 Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 13/31

14 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób wykorzystują Państwo w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów? [WNO] (9904) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 planowanie pracy 2 modyfikacja metod pracy 3 motywowanie uczniów do osiągania lepszych wyników 4 zadawanie zróżnicowanych zadań domowych, a także obowiązkowych i dodatkowych 5 więcej czasu poświęca się na uczenie czytania ze zrozumieniem Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Szkoła podejmuje działania wynikające z monitorowania osiągnięć uczniów, mają one wpływ na wyniki egzaminów zdawanych w Izbie Rzemieślniczej i osiąganie innych sukcesów uczniów, jednak nie przyczyniają się do wzrostu wyników kształcenia w tym z egzaminów zawodowych organizowanych przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną. Uczniowie zadowoleni są głównie ze swoich osiągnięć w zawodach sportowych, z wyników w nauce - dobrych ocen (Wykres 1o). Zdaniem dyrektora, do sukcesów uczniów przyczyniają się działania podejmowane w zakresie pracy dydaktycznej i wychowawczej. Zwiększenie motywacji uczniów i praca w zespole wpłynęły na sukcesy sportowe. Aktywizacja uczniów w kierunku własnego rozwoju dała efekt w postaci zdobywania dodatkowych kwalifikacji w ramach projektu "Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce". Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych przyczyniła się do ukończenia szkoły i zdobycia zawodu. Prowadzenie próbnych egzaminów zawodowych przełożyło się na wysoką zdawalność egzaminów czeladniczych. Sukcesy edukacyjne uczniów to, zdaniem nauczycieli, także umiejętność wykonania zadań, systematyczna nauka, poprawa ocen, angażowanie się w życie szkoły, udział ucznia w kółku zainteresowań, udział w życiu klasy ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Wszyscy uczniowie, którzy w ostatnich trzech latach przystąpili do egzaminu zawodowego w Izbie Rzemieślniczej zdali go, uzyskując dyplom czeladniczy. W 2014 r. z 20 zgłoszonych do egzaminu uczniów 7 uzyskało dyplom, 6 jest w trakcie egzaminu, a 7 nie przystąpiło do niego. Wyniki egzaminów zawodowych w zawodach rolnik i kucharz małej gastronomii wskazują na tendencję spadkową. Rolnik od 100% w roku 2011 do 0% 2013 r.; kucharz od 42,8% w 2012 r. do 25% w 2013 r. Na tym samym poziomie utrzymują się wyniki w zawodzie sprzedawca - 100% (w roku 2011 i 2013 r.). Biorąc pod uwagę tendencję spadkową zdawalności egzaminów zawodowych w OKE nie można stwierdzić, że podejmowane działania w wyniku wdrażanych wniosków są skuteczne. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 14/31

15 Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Działania podejmowane w szkole służą rozwojowi umiejętności przydatnych na kolejnych etapach kształcenia i na rynku pracy. Należy do nich - w opinii dyrektora i nauczycieli - umiejętność łączenia teorii z praktyką, przestrzegania zasad bhp, czytania ze zrozumieniem, używania słownictwa zawodowego i pisania dokumentów aplikacyjnych, w tym w języku obcym, selekcji i wartościowania informacji, pracy zespołowej, radzenia sobie ze stresem, a także umiejętność podejmowania decyzji i inicjatyw, sprawnego posługiwania się technologią informacyjną, myślenia matematycznego i naukowego, prezentowania się na rozmowach kwalifikacyjnych i na forum grupy, przedsiębiorczość i samorządność. Zdaniem nauczycieli, najbardziej efektywne działania w tym zakresie podejmowane są na zajęciach edukacyjnych i na dodatkowych kursach branżowych w ramach projektu "Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce" (Tab. 1). Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 15/31

16 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania są w tym zakresie najbardziej efektywne? [WN] (9600) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 wyposażenie uczniów w dodatkowe kwalifikacje na kursach branżowych w ramach projektu "Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce" 2 zapoznawanie uczniów z ofertą rynku pracy, popytem na dane zawody 3 nauka pisania cv, podań i listów motywacyjnych, nauka wypowiadania się i autoprezentacji 4 prowadzenie wizyt zawodoznawczych, udział w targach zawodowych, np. w Krakowie, organizacja dnia przedsiębiorczości 5 zadawanie zdań do domu z prezentacją przed całą klasą, udział w akademiach i uroczystościach jako nauka radzenia sobie ze stresem, prezentacja na forum efektów pracy zespołowej 6 motywowanie do działań poprzez pochwały, dawanie możliwości wyboru przy rozwiązywaniu zadań, samodzielne wyszukiwanie informacji 7 różnicowanie stopnia trudności i zadawanie dodatkowych zadań 8 stosowanie metod aktywizujących, prowadzenie, np. na zajęciach j. polskiego dyskusji, debat Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 16/31

17 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole systemowo rozpoznawane są zdolności, możliwości, potrzeby i osiągnięcia edukacyjne uczniów. W oparciu o wnioski z prowadzonego rozpoznania, tworzona jest oferta zajęć rozwijających zainteresowania uczniów, jak i wspierających ich w nauce. Szkoła systematycznie współpracuje z wieloma instytucjami, które wspierają uczniów w rozwoju, adekwatnie do potrzeb młodzieży i sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów, wsparcie otrzymane w szkole odpowiada ich potrzebom. Natomiast prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego nie są powszechne. W szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji, prowadzi się edukację antydyskryminacyjną, wpływającą na postawy uczniów, zwracając uwagę na specyfikę środowiska, w którym funkcjonuje. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W szkole systemowo rozpoznawane są zdolności, możliwości, potrzeby i osiągnięcia edukacyjne uczniów (Tab. 1). Nauczyciele rozmawiają z rodzicami o możliwościach i potrzebach ich dzieci (Wykres 1j). Zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów związane są z poczuciem akceptacji, bezpieczeństwem, przynależnością do społeczności szkolnej (Tab. 2). W opinii dyrektora, ze względu na specjalne potrzeby edukacyjne, wsparciem objęto 4 uczniów zdiagnozowanych przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną. W szkole organizowane są zajęcia wspierające indywidualne potrzeby uczniów w formie zajęć dydaktyczno - wyrównawczych, korekcyjno - kompensacyjnych, jak również kół zainteresowań. Dodatkowo, organizowana jest pomoc rzeczowa w formie zakupu podręczników, a także stypendiów dla najzdolniejszych uczniów. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 17/31

18 Wykres 1j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób rozpoznają Państwo możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów w tej klasie? [WNO] (7040) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 obserwacja zachowań w różnych sytuacjach szkolnych 2 rozmowy z uczniami, rodzicami, pracodawcami 3 ankietowanie uczniów w kl. I 4 analiza orzeczeń poradni psychologiczno - pedagogicznej 5 monitorowanie frekwencji 6 diagnoza wstępna w kl. I Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 18/31

19 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie są najważniejsze potrzeby rozwojowe (społeczne, poznawcze, emocjonalne) Państwa uczniów? [WNO] (7779) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 akceptacji 2 bezpieczeństwa 3 przynależności do społeczności szkolnej 4 zaufania 5 rywalizacji 6 dowartościowania 7 samorealizacji 8 uczenia dobrej organizacji pracy Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia W szkole organizowane są zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, jak i wspierające ich w nauce (Tab. 1). Zajęcia oferowane przez szkołę interesują uczniów (Wykres 1j), pomagają im w nauce (Wykres 2j) i są dostosowane do ich potrzeb (Wykres 3j). W opinii dyrektora, zdecydowana większość uczniów uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych (Tab. 2). Oferta zajęć jest tworzona głównie w oparciu o wnioski z prowadzonego rozpoznania potrzeb i możliwości uczniów, które są także podstawą do planowania pracy, doboru odpowiednich metod i form pracy, angażowania uczniów na lekcji i do udziału w konkursach. Również na obserwowanych zajęciach nauczyciele podejmowali działania wynikające z wcześniejszego rozpoznania potrzeb (Tab. 3). Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 19/31

20 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 20/31

21 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania są podejmowane w ramach wspierania uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi? [AD] (7958) Tab.1 Numer Analiza 1 W ramach wspierania uczniów: udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna (zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze, zajęcia korekcyjno kompensacyjne), - nauczyciele dostosowują wymagania edukacyjne do potrzeb i możliwości uczniów na lekcjach, prowadzona jest indywidualizacja procesu kształcenia, organizowane są zajęcia dodatkowe, uczniowie motywowani są przez nauczycieli, prowadzone są indywidualne lub grupowe zajęcia przygotowujące do zawodów sportowych i konkursów. Poza tym organizowane są kursy pozwalające uzyskać dodatkowe kwalifikacje. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy w szkole są uczniowie, którzy nie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych? Ile jest tych osób? Co to za grupa? Jakie są przyczyny tej sytuacji? [AD] (8475) Tab.2 Numer Analiza 1 Wszyscy uczniowie mają możliwość uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych, ale pojedynczy uczniowie nie korzystają z nich ponieważ - nie są zainteresowani - pracują na gospodarstwie - są z różnych miejscowości i barierę stanowi dojazd - uczniowie często i chętnie rozwijają swoje zainteresowania poprzez włączanie się w życie społeczności lokalnej ochotnicza straż pożarna, kluby sportowe, stowarzyszenia, grupy religijne, orkiestry dęte, zespoły muzyczne. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 21/31

22 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z Pana/i działań na lekcji wynikały z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości poszczególnych uczniów? Proszę podać przykłady. [WNPO] (7959) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 organizacja pracy w parach i grupach 2 indywidualna praca z uczniem 3 wydłużenie czasu pracy niektórym uczniom 4 zastosowanie zadań o różnym stopniu trudności 5 zadanie dodatkowe do wykonania w domu 6 kontrolowanie pracy uczniów podczas wykonywanych czynności 7 wspólne uczenie się - jeden od drugiego 8 rozmowy, dyskusja, wymiana opinii Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Szkoła prowadzi edukację antydyskryminacyjną wpływającą na postawy uczniów, zwracając uwagę na specyfikę środowiska, w którym funkcjonuje. Podejmowane przez nauczycieli działania antydyskryminacyjne dotyczą głównie statusu ekonomicznego, wieku, płci i niepełnosprawności (Wykres 1w). Zagadnienia te, zdaniem dyrektora i rodziców, zawarte są w programie wychowawczym i profilaktyki. Szkoła prowadzi działania profilaktyczne w ramach zajęć z wychowawcą, podczas rozmów, pogadanek, spotkań z przedstawicielem policji, a także poprzez udział w ogólnopolskiej "nocy profilaktyki", w koncercie charytatywnym na rzecz dzieci niepełnosprawnych, akcji charytatywnej "Świąteczna paczka", odwiedziny u osób chorych i starszych. Respondenci (rodzice, dyrektor, nauczyciele) nie dostrzegają przypadków dyskryminacji. W opinii uczniów, są oni traktowani tak samo przez wszystkich nauczycieli. Zdecydowana większość nauczycieli, w różnym stopniu angażuje się w podejmowanie działań antydyskryminacyjnych. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 22/31

23 Wykres 1w Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła systematycznie współpracuje z wieloma instytucjami, które wspierają uczniów w rozwoju, adekwatnie do potrzeb młodzieży i sytuacji społecznej (Tab. 1). Prowadzone działania, we współpracy z podmiotami wspierającymi uczniów, związane są, między innymi: z pomocą pedagogiczną, psychologiczną i materialną, profilaktyką, doradztwem, rozwojem zainteresowań, kształtowaniem u uczniów właściwych postaw, a także bezpiecznych zachowań. Współpraca, w ocenie respondentów (dyrektora, nauczycieli) jest adekwatna do potrzeb uczniów, ponieważ pozwala nauczycielom podejmować działania odpowiednie do potrzeb rozwojowych młodzieży, rozwijać u nich wiedzę o zagrożeniach i możliwościach zapobiegania im. Działania pozwalają kształtować odpowiedzialność wobec prawa i świadomość konsekwencji jego łamania. Umożliwiają Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 23/31

24 uzyskanie wsparcia ze strony instytucji, rozwijają postawy prospołeczne, prawidłowe funkcjonowanie w środowisku, wpływają na rozwój zainteresowań, kształtują bezpieczne zachowania, samodzielność, umożliwiają uczniom autoprezentację i pomoc innym. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić instytucje odpowiedzialne za wspomaganie dzieci i młodzieży, z którymi współpracuje szkoła. [WN] (7049) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Powiatowa Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, Filia w Tuchowie, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miasta w Ryglicach, Komenda Policji w Tarnowie, GOPS w Ryglicach, Sąd Rejonowy w Tarnowie, Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie, Gminny Ośrodek Kultury w Ryglicach, Ochotnicza Straż Pożarna w Ryglicach, pracodawcy, Stowarzyszenie Rodziców i Opiekunów Dzieci Niepełnosprawnych "Nasze Dzieci", Stowarzyszenie Sursum Corda. Dyrektor dodał Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, PCK w Tarnowie, Izbę Rzemieślniczą. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Prowadzone w szkole działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego nie odnoszą się do każdego ucznia. Na większości obserwowanych zajęć (7 z 9), nauczyciele z różnym skutkiem motywowali uczniów do angażowania się w proces uczenia, poprzez: stosowanie pochwał, zadawanie pytań, wykorzystywanie aktywizujących metod pracy, dawanie do wykonania zadań o różnym stopniu trudności. Działania te nie zawsze przynosiły oczekiwane rezultaty. Nauczyciele organizowali także pracę w parach i w zespołach, w zdecydowanej większości sytuacji dobór uczniów do wspólnej pracy był przypadkowy i nie wszyscy podejmowali współpracę. Zdaniem nauczycieli, indywidualizują oni proces nauczania (Tab. 1), jednak obserwowane lekcje nie wskazują powszechności obejmowania uczniów działaniami nauczycieli. Na 6 z 9 obserwowanych zajęciach nauczyciele nie indywidualizowali procesu edukacyjnego, w tym na 3 dawali jedynie dodatkowe zadania do wykonania w domu dla chętnych uczniów. Na pozostałych indywidualizowali pracę, między innymi poprzez: zadawanie zadań o różnym stopniu trudności, dawanie odpowiedniego czasu uczniom na odpowiedź, indywidualne wskazówki udzielane w razie potrzeby. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 24/31

25 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób indywidualizują Państwo proces nauczania? Proszę podać przykłady. [WNO] (7960) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 różnicowanie trudności zadań, dostosowanie tempa i czasu pracy do możliwości ucznia 2 aktywizowanie uczniów zgodnie ze zdolnościami, dawanie dodatkowych poleceń, udzielanie wskazówek, zadawanie dodatkowych zadań domowych 3 umożliwianie zadawania pytań według potrzeb ucznia 4 dostosowanie metod i form pracy do poziomu ucznia 5 organizacja zajęć wyrównawczych 6 praca w parach Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymane w szkole odpowiada ich potrzebom. W odczuciu uczniów, większość nauczycieli wierzy w ich możliwości i wspiera ich (Wykres 1j - 3j). Nauczyciele i wychowawcy w razie potrzeby także rodzicom służą wsparciem w sytuacjach trudnych dla dziecka (wykres 4j i 5j). Wykres 1j Wykres 2j Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 25/31

26 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 26/31

27 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole analizuje się wyniki egzaminów, ewaluacji wewnętrznej i ewaluacji prowadzonej przez zespoły nauczycielskie. Działania wprowadzone po wdrożeniu wniosków sformułowanych w oparciu o analizę wyników badań są monitorowane i analizowane. Nauczyciele w swojej pracy korzystają także z wyników zewnętrznych badań edukacyjnych. Prowadzą badania odpowiednio do potrzeb szkoły, w tym badania osiągnięć uczniów i losów absolwentów. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania W szkole analizuje się wyniki egzaminów oraz ewaluacji wewnętrznej, nauczyciele w swojej pracy korzystają z wniosków wynikających z analiz (Wykres 1w). Wykorzystywane są do pracy nad opanowaniem przez uczniów wiadomości i umiejętności opisanych w podstawie programowej, np.: zapoznawania z zasadami pracy z tekstem, kształtowania umiejętności czytania ze zrozumieniem i selekcji materiału, tworzenia wypowiedzi, stosowania działań aktywizujących, wykorzystania technologii informacyjnej; analizowania i uwzględniania możliwości uczniów (dostosowania wymagań, metod, form i tempa pracy); organizacji próbnych egzaminów; angażowania uczniów do udziału w konkursach i współpracy z rodzicami. Z kolei wnioski wynikające z prowadzonych ewaluacji wewnętrznych, zostały wykorzystane do zadawania zadań domowych przy zostawianiu dłuższego czasu na ich odrobienie, wdrażania uczniów do samokontroli i samooceny, przypominania uczniom o ich prawach i obowiązkach, opracowania systemu nagan i pochwał, a także zachęcania uczniów do udziału w konkursach, przedsięwzięciach organizowanych we współpracy ze środowiskiem lokalnym, organizacji zajęć pozalekcyjnych i działań uwrażliwiających uczniów na potrzeby innych, uczestnictwa nauczycieli w formach doskonalących. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 27/31

28 Wykres 1w Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W szkole monitoruje się i analizuje działania wprowadzone po wdrożeniu wniosków sformułowanych w oparciu o analizę wyników egzaminu zawodowego, ewaluacji wewnętrznej i prowadzonej przez zespoły nauczycielskie. Wyniki monitorowania - według nauczycieli - wskazują na zwiększenie zdawalności i średnich wyników egzaminów zawodowych, podnoszenie efektów kształcenia, informowanie rodziców o postępach ich dzieci, systematyczny udział uczniów w zajęciach dodatkowych, podnoszenie kwalifikacji i kompetencji uczniów, pracę z arkuszami egzaminacyjnymi, lepsze przygotowanie uczniów do zajęć, poprawę frekwencji i zachowania, wzrost samokontroli i samooceny, znajomość i przestrzeganie praw i obowiązków ucznia, a także uczenie umiejętnego gospodarowania czasem, zwiększenie odpowiedzialności uczniów za wyniki nauczania, zgłaszanie się uczniów do udziału w zawodach i imprezach, które poszerzają wiadomości i umiejętności uczniów, uwrażliwiają na potrzeby innych. Nauczyciele podali również, że ich systematyczna praca z młodzieżą sprawia, że uczniowie mają mniej zaległości w nauce, natomiast ponad 37% nauczycieli ma odmienne zdanie. Uzyskane wyniki monitorowania przełożyły się na zmiany w pracy nauczycieli (Wykres 1o). Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 28/31

29 Wykres 1o Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Nauczyciele w swojej w pracy korzystają z wyników zewnętrznych badań edukacyjnych (Wykres 1w). Dyrektor i nauczyciele podali badania losów absolwentów szkół zawodowych przygotowywane przez Wojewódzki Urząd Pracy Zawodowy start, badania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dotyczące wyników egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów - PISA. Wykorzystanie powyższych badań ma wpływ na planowanie pracy nauczycieli i pracy zespołów przedmiotowych, na tworzenie rozkładów materiału, planowanie rodzaju i tematyki zajęć dodatkowych rozwijających umiejętności uczniów. Służą także dokonywaniu analizy jakościowej i ilościowej wyników egzaminów, wnioskowaniu, porównywaniu osiągnięć uczniów oraz tworzeniu oferty edukacyjnej. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 29/31

30 Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W szkole prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb szkoły i uczniów. Są to badania prowadzone przez całą radę pedagogiczną, zespoły nauczycieli i przez samych nauczycieli w klasach. Badania wewnętrzne obejmują ewaluację wewnętrzną, diagnozę uczniów, analizę wyników egzaminów zawodowych, osiągnięcia uczniów z poszczególnych przedmiotów, monitorowanie frekwencji, losy absolwentów. Wyniki prowadzonych badań mają, między innymi, zastosowanie do: organizacji zajęć z języka obcego, planowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, przygotowania młodzieży na zajęciach dodatkowych do egzaminu zawodowego, zwiększenia motywacji uczniów i wzmocnienia ich zachowań, modyfikowania form i metod pracy w celu poprawy wyników nauczania, opracowania koncepcji i planu pracy szkoły, planów zespołów zadaniowych, ustalania priorytetów dotyczących doskonalenia nauczycieli, wyciągania opinii o własnej pracy. Informacje o losach absolwentów, zdaniem respondentów, wykorzystywane są do tworzenia aktualnej oferty edukacyjnej, proponowania uczniom dalszych kierunków kształcenia dokonywania oceny, czy zdobyta wiedza i umiejętności uczniów umożliwiają im dalszy rozwój, stworzenia aktualnej oferty edukacyjnej, doskonalenia własnej pracy. Zakres prowadzonych badań, a także potrzeby, na które odpowiadają, świadczy o ich użyteczności dla uczniów i szkoły. Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 30/31

31 Raport sporządzili Aleksandra Stasiak Stanisław Srebro Kurator Oświaty:... Zasadnicza Szkoła Zawodowa-wielozawodowa 31/31