Zastosowanie hamowni drogowej do wyznaczenia parametrów operacyjnych

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie hamowni drogowej do wyznaczenia parametrów operacyjnych"

Piotr Szczepaniak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Zastosowaie hamowi rogowej o wyaceia parametrów operacyjych silika Wawryiec Gołębiewski, Kora Prajwowski Stresceie W publikacji apreetowao możliwości hamowi rogowej o wyacaia parametrów operacyjych silika o których ależały: momet obrotowy, prękość obrotowa ora moc użyteca jeostki apęowej. W artykule wykaao pryatość tej aparatury baawcej ora porówao jej okłaość okłaością pomiarową urąeia rolkowego hamowi powoiowej. Słowa klucowe: hamowia rogowa, momet obrotowy silika, moc użyteca silika. Wstęp Kompleksowe baaia eksploatacyje pojaów akłaają spraweie poprawości fukcjoowaia poscególych ich ukłaów. Jeym ich jest ukła apęowy. Postawowym espołem apęowym pojau jest jego silik, a parametrami operacyjymi opisującymi jego pracę jest momet obrotowy, prękość obrotowa i moc użyteca. Momet obrotowy silika jest jego olością o wykoywaia pracy. W warukach stacjoarych wielkość ta jest uyskiwaa pry obciążeiu silika mometem hamującym pry pomocy hamulca silikowego. Prękość obrotowa silika jest licbą obrotów wału korbowego silika w aym okresie casu. Moc użyteca jest to olość silika o wykoywaia pracy w casie i jest oblicaa jest a postawie formuły [3]: tq P (1) gie: P - moc użyteca silika [kw], tq - momet obrotowy silika [Nm], - prękość obrotowa silika [mi -1 ]. Wyacaie tych wskaźików operacyjych jeostki apęowej preprowaa się reguły w warukach stacjoarych pry astosowaiu hamowi silikowej (baaie samego silika apęającego poja) lub hamowi powoiowej (baaie mometu obrotowego i mocy a kołach pojau i a jego postawie określeie mometu obrotowego i mocy użytecej silika). Istieje rówież możliwość określeia tych parametrów w warukach pracy silika iych iż stacjoare [4]. Preośa hamowia rogowa Dyomet powala a wyaceie tych wielkości w recywistych warukach ruchu pojau, a więc a roe [5]. Moża więc powieieć o wyacaiu parametrów operacyjych silikach 100 AUOBUSY 6/014 pry wykorystaiu hamowi silikowej bąź powoiowej ora w warukach ruchu pojau po roe rys.1. waruki wyacaia parametrów operacyjych silika hamowia silikowa hamowia powoiowa recywiste waruki rogowe Rys. 1. Metoy wyacaia mometu i mocy użytecej silika 1. Cel pracy Celem publikacji jest apreetowaie możliwości hamowi rogowej o określaia parametrów operacyjych silika (mometu obrotowego, prękości obrotowej ora mocy użytecej).. Staowisko baawce, obiekt baań i aparatura baawca Staowiskiem baawcym była sucha, rówa, płaska i prosta roga o obrej awierchi asfaltowej, położoa w tereie poamiejskim, charakteryująca się małym atężeiem ruchu pojaów (ługość ocika pomiarowego około 1000 metrów). Aparaturą baawcą było urąeie hamowia preośa rogowa firmy Dyomet akłaaa a wybrae tyle koło pojau. Pryrą był wyposażoy w firmowe oprogramowaie (rys.) aistalowae w komputere pomiarowym. Schemat staowiska baawcego, obiektu baań ora aparatury pomiarowej ostał prestawioy a rys..

2 Obiektem baań był samochó osobowy marki Rover 75 wyposażoy w jeostkę apęową.0 CDi (tab. 1) ora w hyromechaicą prekłaie automatycą firmy Jatco. Dae techice pojau ostały ebrae w tab.. a) roga o obrej awierchi Rys.. Wiok meu główego oprogramowaia hamowi rogowej Dyomet ab. 1. Dae techice silika Rover 75.0 CDi [1] Ilość cylirów/ aworów 4/16 Pojemość skokowa [cm 3 ] 1951 Moc maksymala [KM] pry 131/ 3500 Maksymaly momet obrotowy [Nm] pry 300/ 1900 Sterowaie Roaj sterowaia (box) wyłużeiem casu wtrysku urbosprężarka Dołaowaie D05L Rok proukcji 005 Prebieg [km] b) poja samochoowy Rover 75 c) walikowa hamowaia preośa ) amotowaa a koło hamowia rogowa ab.. Dae techice pojau Rover 75 [1] Masa całkowita pojau 000 kg Prełożeie - treci bieg Prełożeie - prekłaia główa 3.65 Prełożeie całkowite Śreica ewętra koła 64.6 cm Obwó koła ( ) 01.8 cm e) wykresy charakterystyk uyskae a postawie pomiarów (oprogramowaie Dyomet) Rys. 3. Schemat staowiska baawcego, obiektu baań ora aparatury pomiarowej (opracowaie włase) AUOBUSY 6/

3. Moel matematycy Oprogramowaie hamowi powoiowej Dyomet akłaało wykorystaie relacji o obliceia mometu obrotowego, prękości obrotowej ora mocy użytecej silika.

3 3. Moel matematycy Oprogramowaie hamowi powoiowej Dyomet akłaało wykorystaie relacji o obliceia mometu obrotowego, prękości obrotowej ora mocy użytecej silika. Recywistym parametrem mieroym był momet obrotowy a kole samochou. Momet obrotowy silika był parametrem pośreim wyacoym a postawie tej wielkości []: v s () tqk FN a t t s r tqk tq tq gie: tqk momet obrotowy a kołach [Nm], FN siła apęowa [N], śreica ewętra koła [m], mc masa całkowita samochou [kg], a pryspieseie samochou [m/s ], v prękość samochou [m/s], t cas pomiaru [s], s roga [m], r promień koła [m], licba obrotów koła, - sprawość ukłau apęowego, ic prełożeie całkowite ukłau apęowego, tq momet obrotowy silika [Nm]. Prękość obrotowa silika ostała wyacaa a postawie obrotów koła astępującej relacji []: (7) s k i c i c t gie: s prękość obrotowa silika [obr/s], k prękość obrotowa koła [obr/s]. Aby amieić jeostki prękości obrotowej silika [obr/s] ależało wyik premożyć pre 60. Moc użyteca silika ostała określoa a postawie astępującej formuły: P tq s tq k i c tq i c t 3 t (8) P moc silika [W], tq momet obrotowy silika [Nm], Aby amieić jeostki mocy użytecej silika [W] a [KM] otrymay wyik poieloo pre 1000 i premożoo pre m c t t i c t i t c (3) (4) (5) (6) Poostałe ieopisae oaceia i jeostki we worach (6) i (7) były takie same jak we wceśiejsych worach (1), (), (3), (4), (5). 4. Metoyka baań Metoyka baań empirycych akłaała wykorystaie obiektu baań, staowiska ora aparatury baawcej o pomiaru mometu obrotowego, prękości obrotowej i mocy użytecej silika. Pre wykoaiem powyżsej próby wykoao astępujące cyości: uupełioo ciśieie w ogumieiu o wartości poaej pre prouceta, amkięto syby boce, obciążoo samochó goie istrukcją fabrycą, próbę realiowao pry bewietrej pogoie. Pre pomiarem urąeie (hamowię rogową) amotowao a tylym kole pojau, połącoo prewoy o komputera preośego i wprowaoo o programu wstępe ae waruków pomiaru i obiektu baań (lewa stroa rys. - rys. 4). Rys. 4. Dae wejściowe oprogramowaia Dyomet: - Air Press (ciśieie ewętre poawae w hpa), - Air temp (temperatura ewętra poawaa w 0 C), - otal ratio (prełożeie całkowite ukłau apęowego), - Weight (masa całkowita baaego pojau w kg), - Diff. (prełożeie prekłai główej), - Wheel circ. o samo co Roa Wheel(obwó koła). Poostałe ae ie były wprowaae o programu (system prelicał je automatycie). Po wprowaeiu aych aciskając a ikoę hamowai amotowaej a kole (rys.- cwarta ikoa a góre) i wybraiu astępego pola ialogowego opcji collect program był prygotoway o pomiaru. Prękość pojau i prękość obrotowa silika a polu ialogowym gaała się prękością pojau i prękością obrotową silika (la biegu treciego). Po stwiereiu goości tych parametrów popre aciśięcie spacji acęto okoywaą próbę. Ropęaie pojau astępowało wykorystaiem biegu treciego pry maksymalie wciśiętym peale pryspieseia 10 AUOBUSY 6/014

o prękości obrotowej pracy silika ok. 1000-100 obr/mi o maksymalej prękości obrotowej jeostki apęowej. 5.

4 o prękości obrotowej pracy silika ok obr/mi o maksymalej prękości obrotowej jeostki apęowej. 5. Wyiki Preprowaoa próba ała możliwość uyskaia charakterystyki ewętrej parametrów operacyjych silika (rys.5). Program sprowaał wartości mometu obrotowego i mocy użytecej o ormalych waruków oiesieia wg ormy DIN (w ależości o paujących waruków otoceia - ciśieia i temperatury ewętrej). Rys. 5. Charakterystyka ewętra silika.0 CDi Powyżsa charakterystyka preetowała ależość mocy użytecej silika poaej w KM (HP- oś ręa lewa stroa) ora mometu obrotowego poaego w Nm (oś ręa prawa stroa) o prękości obrotowej wału korbowego silika poaej w obr/mi (oś ociętych). Sporąoa ostała la pełej awki paliwa (pry maksymalie wciśiętym peale pryspieseia). Krywa mometu obrotowego silika była aacoa kolorem ieloym, a krywa mocy użytecej jeostki apęowej kolorem brąowym. Poja osiągął maksymaly momet obrotowy wyosący 56.7 Nm pry prękości obrotowej rówej 3119 obr/mi ora maksymalą moc użytecą wyosącą KM pry prękości obrotowej 3350 obr/mi. ab.3. Porówaie mometu obrotowego silika powoiowa Maksymaly momet obrotowy [Nm] Procetowy uiał Prękość obrotowa mometu maksymalego % 900 rogowa % 3119 Proucet % 1900 Porówując okłaość parametrów operacyjych silika aymi uyskaymi pry wykorystaiu hamowi powoiowej [1] ora weług aych prouceta, la pojau wyposażoego w te sam silik, procetowa różica ostała prestawioa w tab.3 i tab.4. ab. 4. Porówaie mocy użytecej silika Maksymala moc użyteca [KM] Procetowy uiał Prękość obrotowa maksymalej mocy użytecej powoiowa % 3800 rogowa % 3350 Proucet % 3500 Różice pomięy pomiarami wskaźików pracy jeostki apęowej (hamowia powoiowa i rogowa a ae poae pre prouceta) wyikają określoego prebiegu pojau. 6. Wioski rogowa firmy Dyomet jest obrym aręiem o określaia parametrów pracy jeostki apęowej pojau (momet obrotowy, prękość obrotowa, moc użyteca). Wykoyway pomiar wykorystaiem tej aparatury baawcej jest realioway w warukach rogowych, a więc w recywistych warukach ruchu samochou. Nieokłaość urąeia la określaia mometu obrotowego wyosi 6% i 0.3 % la określeia mocy użytecej w stosuku o pomiarów preprowaaych wykorystaiem hamowi powoiowej. Kost hamowi rogowej jest ecyowaie iżsy w porówaiu hamowią powoiową. Bibiografia 1. Prajwowski K.: Impact of a exteral, so calle Box, moule o gases compositio of the ROVER.0 CDi egie. Joural Of KONES. Warsaw Prochowski L.: Mechaika ruchu. WKiŁ. Warsawa PN-ISO staar, 009: Combustio pisto egies, Determiatio a metho of egie power measuremet, Geeral requiremets, PKN, Pola. 4. Sitek K., Syta S.: Baaia staowiskowe i iagostyka. WKiŁ. Warsawa Dostęp: AUOBUSY 6/

5 he use of roa yamometer to etermie egie operatig parameters Abstract he paper presets abilities of a roa yamometer to etermie egie operatig parameters which iclue: torque, spee a power output of the rive uit. he article shows the usefuless of this test equipmets a compare its accuracy with precisio measurig evices roller chassis yamometer. Key wors: roa yamometer, egie torque, egie power output. Autory: Dr iż. Wawryiec Gołębiewski Zachoiopomorski Uiwersytet echologicy w Sceciie Dr iż. Kora Prajwowski Zachoiopomorski Uiwersytet echologicy w Sceciie 104 AUOBUSY 6/014

Podobne dokumenty

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROWANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆWICZENIE: E20 BADANIE UKŁADU