Pacjenci z zespołem Fallota po korekcji wady. Leczymy czy tylko korygujemy?
|
|
- Joanna Michalik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Artykuł poglądowy/review article Kardiologia Polska 2012; 70, 1: ISSN Pacjenci z zespołem Fallota po korekcji wady. Leczymy czy tylko korygujemy? Patients after surgical repair of tetralogy of Fallot. Treatment or correction Edward Malec, Katarzyna Malec, Katarzyna Januszewska Department of Cardiac Surgery, Ludwig Maximilian University Munich, Niemcy WSTĘP Tetralogia Fallota jest najczęściej występującą siniczą wadą serca. Głównymi składowymi zespołu Fallota są: duży, nierestrykcyjny ubytek przegrody miedzykomorowej i zwężenie drogi odpływu z prawej komory (RVOT). Pacjenci z zespołem Fallota od ponad 50 lat są z powodzeniem leczeni chirurgicznie. W 1944 r. Alfred Blalock z inspiracji kardiologa Heleny Taussig rozpoczął chirurgiczne leczenie zespołu Fallota. Wykonał zespolenie tętnicy podobojczykowej z tętnicą płucną, i zwiększając w ten sposób przepływ płucny, złagodził stopień niedotlenienia [1]. Pierwszej całkowitej korekcji zespołu Fallota dokonał C. Walton Lillehei w 1954 r. przy użyciu krążenia skrzyżowanego [2]. Korekcja chirurgiczna wady polega na zamknięciu ubytku w przegrodzie międzykomorowej i rekonstrukcji RVOT. U większości pacjentów integralną część korekcji stanowi przecięcie i poszerzenie niedorozwiniętego pierścienia tętnicy płucnej. Skuteczność leczenia pacjentów z zespołem Fallota jest jednym z największych osiągnięć w chirurgii wrodzonych wad serca. Obecnie śmiertelność pooperacyjna jest znikoma, a wczesne wyniki są zadowalające. Jakość życia, wydolność wysiłkowa, stan psychosocjalny czy konieczność opieki medycznej osób po korekcji zespołu Fallota niewiele różnią się od tych samych parametrów w populacji ogólnej [3, 4]. Wskaźnik przeżywalności pacjentów po korekcji zespołu Fallota jest tylko niewiele niższy od przewidywanej wartości tego wskaźnika w populacji ogólnej [5]. Kobiety po korekcji zespołu Fallota dobrze tolerują ciążę i poród [6]. Istnieją doniesienia o osiągnięciu 70. lub nawet 80. roku życia przez pacjentów, u których w wieku dojrzałym wykonano korekcję zespołu Fallota [7]. Jednak u 5 25% osób w drugiej lub trzeciej dekadzie od korekcji wady pojawiają się różne problemy kliniczne wymagające farmakoterapii, interwencyjnego zabiegu kardiologicznego lub ponownej operacji [8, 9]. Z roku na rok rośnie populacja pacjentów po korekcjach zespołu Fallota, którzy wymagają dalszej opieki kardiologicznej. W okresie odległym najistotniejsze dolegliwości tych osób, takie jak postępujące ograniczenie wydolności wysiłkowej i pogorszenie jakości życia, są związane przede wszystkim z dysfunkcją prawej komory (RV) i zaburzeniami rytmu serca [10, 11]. Najgroźniejszym późnym następstwem korekcji zespołu Fallota są nagłe zgony [12, 13]. Obserwacja tych powikłań zmusza do bardziej krytycznej analizy stosowanych technik chirurgicznych i wieku przeprowadzania operacji korekcyjnych (akceptowanych uprzednio tylko na podstawie wyników wczesnych). Modyfikacje metod leczenia pacjentów z zespołem Fallota, m.in. przesunięcie wieku korekcji tej wady na okres noworodkowy lub wczesnoniemowlęcy, miały na celu zmniejszenie liczby powikłań odległych. Wczesna korekcja może zapobiegać włóknieniu RV, które zachodzi wówczas, gdy jest ona narażona na systemowe ciśnienie w związku z obecnością dużego ubytku przegrody międzykomorowej [13]. Wykonanie korekcji we wczesnym okresie skraca czas sinicy nasilającej włóknienie mięśnia sercowego i wiąże się z użyciem mniejszej łaty w celu zamknięcia ubytku w przegrodzie międzykomorowej, ograniczając w ten sposób ryzyko wystąpienia dysfunkcji RV [14]. Ograniczenie liczby korekcji przezpierścieniowych, po których zastawka tętnicy płucnej stawała się planowo niedomykalna, czy zmniejszenie radykalności resekcji tkanek z RVOT są podyktowane dążeniem do zmniejszenia ryzyka dysfunkcji RV wyni- Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Katarzyna Januszewska, Department of Cardiac Surgery, Ludwig Maximilian University Munich, Marchioninistr. 15, Munich, Germany, mijanusz@cyf-kr.edu.pl Praca wpłynęła: r. Zaakceptowana do druku: r. Copyright Polskie Towarzystwo Kardiologiczne
2 76 Edward Malec et al. kającej z niedomykalności zastawki płucnej, zbliznowaceń i zaburzeń rytmu serca [15]. ZABURZENIA FUNKCJI PRAWEJ KOMORY I NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI TĘTNICY PŁUCNEJ Liczne obserwacje wskazują, że dysfunkcja RV i zaburzenia rytmu serca są ścisle związane z przewlekłą niedomykalnością zastawki tętnicy płucnej i pooperacyjnym zbliznowaceniem mięśnia RV [8, 16]. Tego rodzaju zaburzenia są prawdopodobnie spowodowane częstym przecinaniem pierścienia zastawki tętnicy płucnej, zbyt radykalną resekcją tkanek z RVOT i wykonywaniem korekcji w późniejszym wieku [14, 17]. Dodatkowymi czynnikami wpływającymi na czynność RV jest obecność tętniaka lub sztucznego materiału w RVOT, wszczepionego w celu jej poszerzenia [10]. Niedomykalność zastawki tętnicy płucnej z czasem prowadzi do przeciążenia objętościowego RV, do jej rozstrzeni i w konsekwencji do upośledzenia funkcji. Istnieją rozbieżne opinie, czy tego rodzaju zaburzenia mają również negatywny wpływ na funkcję lewej komory (LV) [18, 19]. U większości pacjentów z przewlekłą niedomykalnością zastawki tętnicy płucnej na ogół nie obserwuje się ewidentnych objawów chorobowych. Jednak testy wysiłkowe wykonane u tych osób wskazują na istotne ograniczenie wydolności fizycznej [20]. U pacjentów po korekcji zespołu Fallota obserwuje się zaburzenia czynności zarówno rozkurczowej, jak i skurczowej RV [21 23]. Stopień upośledzenia czynności rozkurczowej RV (ograniczenie podatności) wiąże się z rozległością obszaru uszkodzenia miokardium w czasie operacji i stopniem przerostu komory zależnym od wieku przeprowadzenia korekcji [23, 24]. Wykazano dość ścisłą zależność między stopniem upośledzenia wypełniania RV a wynikami testu wysiłkowego [20]. Z drugiej strony dysfunkcja rozkurczowa może opóźniać powstanie następstwa niedomykalności zastawki płucnej i przyczynić się do lepszej tolerancji wysiłku [25]. Stopień zaburzenia czynności skurczowej RV, obserwowany u pacjentów po korekcji zespołu Fallota, zależy od stopnia niedomykalności zastawki tętnicy płucnej. Wykazano istotnie większe upośledzenie kurczliwości RV u osób z wyższym stopniem niedomykalności zastawki [26, 27]. Wydaje się więc, że jednym z najistotniejszych czynników determinujących jakość życia po korekcji zespołu Fallota jest stopień niedomykalności zastawki tętnicy płucnej. Niedomykalność zastawki płucnej u pacjentów operowanych metodą przezpierścieniową nasila się przy współistnieniu resztkowego zwężenia pnia i/lub gałęzi tętnicy płucnej [28]. Przewlekła niedomykalność zastawki tętnicy płucnej prowadzi do przeciążenia objętościowego RV, poszerzenia jej światła i postępującej dysfunkcji. O odwracalności powstałych zmian świadczy poprawa funkcji RV po wszczepieniu zastawki płucnej [29 33]. Wykazano, że wczesne wszczepienie zastawki, przed powstaniem znacznej rozstrzeni, prowadzi do powrotu jej wymiarów do prawidłowych wielkości i zapobiega dysfunkcji [11, 24, 30, 34]. Szczególnie wyraźna poprawa następuje u osób, u których wymianę zastawki połączono z resekcją akinetycznego/dyskinetycznego tętniakowatego fragmentu ściany RVOT [24]. Obecnie wskazaniami do wszczepienia zastawki tętnicy płucnej są stopniowe zmniejszanie się wydolności wysiłkowej pacjentów (w klasyfikacji NYHA stopień III lub wyższy), obniżenie frakcji wyrzutowej RV i LV oraz wspówystępowanie istotnych klinicznie zaburzeń rytmu serca. Komorowe zaburzenia rytmu wspołistniejące z istotną niedomykalnością zastawki tętnicy płucnej są bezwzględnym wskazaniem do wymiany zastawki, plastyki RVOT i zastawki trójdzielnej. Dotychczas nie ma natomiast zgodności co do wszczepienia zastawki u pacjentów bez objawów. Z ostatnich badań wynika jednak, że prawdopodobieństwo powrotu prawidłowej funkcji komory jest znacznie wyższe u osób, u których wszczepiono zastawkę wówczas, gdy poźnorozkurczowa pojemność RV nie przekroczyła wartości 170 ml/m 2 [32]. Ryzyko operacyjne wszczepienia zastawki tętnicy płucnej jest stosunkowo niskie [29, 31]. Obecnie dostępne są zastawki mechaniczne, homogeniczne lub ksenogeniczne, dobierane w zależności od preferencji ośrodka i warunków anatomicznych. Wszczepienie chirugiczne zastawki często jest połączone z innymi zabiegami, takimi jak: resekcja tętniaka lub poszerzenie zwężenia RVOT oraz usunięcie resztkowych zwężeń tętnic płucnych czy korekcja niedomykalności zastawki trójdzielnej [24]. Nową, atrakcyjną dla pacjentów metodą, jest wszczepianie przezskórne zastawki [35]. Ta technika obecnie jest zarezerwowana głównie dla osób starszych oraz dla tych, u których w czasie korekcji wady między RV a tętnicę płucną wszczepiono biologiczną protezę naczyniową. Ograniczenie tej metody tylko do starszych pacjentów jest spowodowane wielkością produkowanych zestawów przeznaczonych do wszczepiania i rozmiarami samych zastawek. ZABURZENIA RYTMU SERCA I NAGŁE ZGONY Nagłe zgony po korekcji zespołu Fallota, które występują z częstością 0,5%/rok, są spowodowane głównie zaburzeniami rytmu serca i resztkowymi zaburzeniami hemodynamicznymi [36]. Na ryzyko nagłego zgonu narażeni są przede wszystkim pacjenci z blokiem przedsionkowo-komorowym, komorową tachykardią, przedsionkowymi zaburzeniami rytmu, przerostem RV, resztkowym zwężeniem RVOT, resztkowym ubytkiem przegrody międzykomorowej, upośledzeniem czynności rozkurczowej RV i przedłużeniem czasu trwania zespołu QRS [12]. Nie zidentyfikowano jednak pojedynczego czynnika odpowiedzialnego za nagłe zgony. Zwłóknienia w RVOT po usunięciu jej zwężenia, blizny w przegrodzie
3 Pacjenci z zespołem Fallota po korekcji wady. Leczymy czy tylko korygujemy? 77 międzykomorowej w okolicy łaty zamykającej ubytek stanowią anatomiczne podłoże dla powstawnia komorowych zaburzeń rytmu serca [16]. Znamiennie częściej dochodzi do zgonu pacjentów, u których w badaniach elektrofizjologicznych czas trwania zespołu QRS przekracza 180 ms [32, 37]. Przedłużenie czasu trwania zespołu QRS jest prawdopodobnie wynikiem połączenia takich czynników, jak uszkodzenie miokardium i prawej odnogi pęczka Hisa w czasie operacji oraz powiększenie RV [16]. Z kolei u chorych z tachykardią komorową częściej stwierdza się zaburzenia strukturalne, takie jak niedomykalność zastawki tętnicy płucnej, zastawki trójdzielnej lub tętniak RVOT [38]. Postulowano, że korekcja chirurgiczna tych zaburzeń może zmniejszać ryzyko komorowych tachykardii czy nagłego zgonu. Z ostatnich badań wynika jednak, że wszczepienie zastawki tętnicy płucnej nie zmniejsza ryzyka zgonu czy częstości występowania tachykardii [39]. Ryzyko nagłego zgonu po korekcji zespołu Fallota zmniejsza się wraz z wiekiem pacjenta [5, 36], natomiast ektopiczne pobudzenia komorowe częściej obserwuje się u osób operowanych w późniejszym wieku i częstość tego rodzaju zaburzeń wzrasta z wiekiem chorych [40]. Należy jednak podkreślić, że dotychczasowe analizy przyczyn nagłych zgonów mają charakter retrospektywny. W celu zmniejszenia ryzyka nagłego zgonu u pacjentów po korekcji zespołu Fallota wskazane jest chirurgiczne lub drogą interwencyjnego zabiegu kardiologicznego usunięcie wszystkich resztkowych zaburzeń hemodynamicznych. Antyarytmiczna farmakoterapia jest zalecana u pacjentów z komorowymi zaburzeniami rytmu, u których usunięto resztkowe zaburzenia hemodynamiczne. Wszczepienie defibrylatora w celu prewencji nagłego zgonu powinno być zarezerwowane dla osób z istotną dysfunkcją RV, u których wystąpiło migotanie komór lub omdlenie spowodowane komorową tachykardią [41]. W niektórych przypadkach komorowych tachykardii skuteczne mogą być różne formy ablacji [42]. ZMIANY W AORCIE Najczęstszym wskazaniem do reoperacji pacjentów po korekcji zespołu Fallota są zaburzenia w RVOT. Często nie zwraca się uwagi, że zmiany patologiczne mogą dotyczyć również drogi wypływu z lewej komory. W badaniach echokardiograficznych u dorosłych pacjentów stwierdza się postępujące poszerzenie aorty wstępującej i niedomykalność zastawki aorty [43, 44]. Prawdopodobnie jest to spowodowane zwiększonym przepływem krwi przez aortę, w związku z prawolewym przeciekiem przez ubytek międzykomorowy przed korekcją wady. Zmiany histologiczne w ścianie aorty u osób po korekcji zespołu Fallota są podobne do obserwowanych w zespole Marfana [45]. Zaburzenia te dotyczą błony środkowej ściany aorty i polegają na degeneracji komórek mięśni gładkich i fragmentacji włókien sprężystych. Mimo to u tych pacjentów bardzo rzadko dochodzi do rozwarstwienia aorty. Obserwacje te wskazują, że chorzy z zespołem Fallota wymagają okresowej oceny nie tylko RVOT, ale również aorty. Tendencja do operowania dzieci z zespołem Fallota w coraz to młodszym wieku i szybsza normalizacja przepływu w aorcie wstępującej może spowodować, że zmiany patologiczne w aorcie będą stwierdzane coraz rzadziej. Z powyższych rozważań wynika, że u części pacjentów w okresie odległym po korekcji zespołu Fallota dochodzi do różnych zaburzeń w układzie sercowo-naczyniowym. Choć są to niezbyt częste nieprawidłowości, nasuwa się pytanie, czy nie należy zmienić strategii leczenia tych chorych? Świadomość wzrastającej liczby dorosłych pacjentów po korekcji zespołu Fallota jest z jednej strony silną motywacją do poszukiwania metod terapii odległych powikłań, a z drugiej do poczynienia prób optymalizacji sposobu leczenia chirurgicznego w celu prewencji takich powikłań. Stan pacjentów po korekcji zespołu Fallota, u których wystąpiły przedstawione problemy, można poprawić, usuwając chirurgicznie lub drogą interwencyjnego zabiegu kardiologicznego resztkowe zaburzenia hemodynamiczne. W celu prewencji tego rodzaju powikłań należy zoptymalizowć strategię leczenia, dobierając najodpowiedniejszy wiek do korekcji i modyfikując technikę chirurgiczną. Powstaje też pytanie, czy taki rodzaj i taka częstość powikłań są wystarczającym motywem do zmiany sposobu terapii pacjentów z zespołem Fallota? Aby ustalić odpowiednie postępowanie, należy odpowiedzieć na wiele istotnych pytań: 1. Jaki jest optymalny wiek dziecka do przeprowadzenia korekcji zespołu Fallota? a. Czy jest to okres noworodkowy niezależnie od nasilenia objawów? b. Czy jest to wiek niemowlęcy dla wszystkich pacjentów, niezależnie od objawów i morfologii wady? c. Czy w niektórych przypadkach wskazana jest korekcja dwuetapowa? 2. Jaka jest najlepsza metoda chirurgiczna? a. Czy jest to klasyczna przezkomorowa droga dostępu? b. Czy też jest to droga przezprzedsionkowa/przezpłucna? Kluczowe pytania dotyczą więc wieku i metody chirurgicznej oraz wyboru najlepszego ich skojarzenia w celu maksymalnego ograniczenia liczby odległych powikłań. Wczesne wykonanie korekcji wady, bez uprzedniego wykonania zespolenia systemowo-plucnego (np. Blalock-Taussig), eliminuje potencjalne powikłania takich zespoleń, jak: przeciążenie objętościowe serca, zatory skrzyżowane, rozwój krążenia obocznego i deformacje tętnic płucnych. Operacja w wieku noworodkowym wiąże sie także z użyciem mniejszej łaty w celu zamknięcia ubytku międzykomorowego i w konsekwencji mniejszym obszarem zbliznowacenia przegrody międzykomorowej. Przy korekcji w wieku noworodkowym cześciej zachodzi jednak konieczność przecięcia pierścienia tętnicy płucnej i wytworzenia niedomykalności zastawki. Korekcja w tym wieku wiąże sie również z wyższą śmiertelnością okołooperacyjną i częstością powikłań wczesnych.
4 78 Edward Malec et al. Jednocześnie ryzyko związane z wykonaniem zespolenia systemowo-płucnego w dzisiejszych czasach, w związku z udoskonaleniem techniki chirurgicznej i dzięki licznym modyfikacjom, jest stosunkowo niewielkie. Niemniej jednak zespolenia poprzedzające korekcje powinny być zarezerwowane tylko dla noworodków z dużym stopniem niedotlenienia, niską masą ciała, niedorozwiniętymi tętnicami płucnymi lub współistnieniem wad innych narządów (np. zarośnięcie przełyku). Obecnie coraz częściej uważa się, że u większości pacjentów korekcja wady powinna być przeprowadzona w wieku niemowlęcym, bez wykonywania zespolenia systemowo-płucnego. O wiele więcej kontrowersji budzi wybór optymalnej techniki chirurgicznej. W ostatnich latach upowszechniono przezprzedsionkowo-przezpłucną technikę korekcji zespołu Fallota. W ten sposób ogranicza się częstość wykonywania wentrikulotomii. Ubytek w przegrodzie międzykomorowej zamykany jest przez przedsionek. Pierścień tętnicy płucnej pozostaje nienaruszony. Plastykę zastawki tętnicy płucnej i usunięcie nieprawidłowych pasm mięśniowych z RVOT wykonuje się przez tętnicę płucną i/lub prawy przedsionek. W ten sposób zmniejsza się ryzyko odległej dysfunkcji RV i niedomykalności zastawki tętnicy płucnej. Wady tej metody to stosunkowo wysoka częstość resztkowych zwężeń RVOT i konieczność reoperacji. Ten sposób postępowania powinien być zarezerwowany dla starszych dzieci, często po uprzednich zespoleniach systemowo-płucnych. Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, która z metod: klasyczna przezkomorowa czy przezprzedsionkowo-przezpłucna jest korzystniejsza, brakuje bowiem prospektywnych randomizowach badań. Obecnie jednak korekcja przezprzedsionkowo- -przezpłucna jest metodą preferowaną przez wiele ośrodków [46]. U pacjentów bez objawów taką operację należy przeprowadzić około 12. miesiąca życia. Decyzja dotycząca czasu i sposobu leczenia pacjentów z zespołem Fallota powinna być wynikiem wspólnie wypracowanego stanowiska kardiologów i kardiochirurgów. Tylko w taki sposób podejmowane decyzje mogą przyczynić się do zmniejszenia liczby wczesnych i odległych powikłań oraz poprawy jakości życia pacjentów po korekcji zespołu Fallota. Konflikt interesów: nie zgłoszono Piśmiennictwo 1. Blalock A, Taussig HB. The surgical treatment of malformations of the heart in which there is pulmonary stenosis or pulmonary atresia. JAMA, 1945; 128: Lillehei CW, Cohen M, Warden H. Direct vision intracardiac surgical correction of the tetralogy of Fallot, pentalogy of Fallot and pulmonary atresia defects: report of first ten cases. Ann Surg, 1955; 142: Walker WT, Temple KI, Gnanapragasam JP et al. Quality of life after repair of tetralogy of Fallot. Cardiol Young, 2002; 12: Bacha EA, Scheule AM, Zurakowski D et al. Long-term results after early primary repair of tetralogy of Fallot. J Thorac Cardiovasc Surg, 2002; 122: Murphy JG, Gersh BJ, Mair DD et al. Long-term outcome in patients undergoing surgical repair tetralogy of Fallot. N Engl J Med, 1993; 329: Meiijer JM, Pieper PG, Drenthen W et al. Pregnancy, fertility, and recurrence risk in corrected tetralogy of Fallot. Heart, 2005; 91: Schuler PK, Oeschslin E, Turina J, Jenni R. Oldest survivors after repair of tetralogy of Fallot. Kardiovasculare Medizin, 2009; 12: Graham TP, Cordell D, Atwood D et al. Right ventricular volume characteristics before and after palliative and reparative operation in tetralogy of Fallot. Circulation, 1976; 4: Buechel ER, Dave HH, Kellenberger CJ et al. Remodelling of the right ventricle after pulmonary valve replacement in children with repaired tetralogy of Fallot: assesment by cardiovascular magnetic resonance. Eur Heart J, 2005; 26: Davlouros PA, Kilner PJ, Hornung TS et al. Right ventricular function in adults with repaired tetralogy of Fallot assessed with cardiovascular magnetic resonance imaging: detrimental role of right ventricular outflow aneurysms or akinesia and adverse right-to-left ventricular interaction. J Am Coll Cardiol, 2002; 40: Therrien J, Siu SC, Harris L et al. Impact of pulmonary valve replacement on arrhythmia propensity late after repair of tetralogy of Fallot. Circulation, 2001; 103: Bricker JT. Sudden death and tetralogy of Fallot. Risks, markers and causes. Circulation, 1995; 92: Nollert GDA, Dabritz SH, Schmoeckel M, Vicol C, Reichart B. Risk factors for sudden death after repair tetralogy of Fallot. Ann Thorac Surg, 2003; 76: Cheung M, Ashburn D, Yun T et al. Tetralogy of Fallot for morphologically equivalent infants: repair with annulus preservation compared to a transannular patch yields improved mid- -term right ventricular dimensions. Circulation, 2004; 110: III Karl TR, Sano S, Pornvilliwan S et al. Tetralogy of Fallot: favorable outcome of nonneonatal transatrial, transpulmonary repair. Ann Thorac Surg, 1992; 54: Misaki T, Tsubota M, Watanabe G et al. Surgical treatment ventricular tachycardia after surgical repair tetralogy of Fallot. Relation between intraoperative mapping and histological findings. Cirulation 1994; 90: Norgard G, Gatoulis MA, Moraes F et al. Ralationship between type of outflow tract repair and postoperative right ventricular diastolic physiology in tetralogy of Fallot. Implication for long- -term outcome. Circulation, 1996; 94: Trojnarska O, Siwińska A, Szyszka A, Ochotny R, Caliński A. Czynność skurczowa i rozkurczowa lewej komory serca a niedomykalność zastawki pnia płucnego u dorosłych pacjentow po całkowitej korekcji tetralogii Fallota. Folia Cardiol, 2003; 5: Niazen RA, Helbing WA, van der Wall EE et al. Left ventricular function in adults with mild pulmonary insufficiency late after Fallot repair. Heart, 1999; 82: Carvalho JS, Shinebourne EA, Busst C. Exercise capacity after complete repair of tetralogy of Fallot: Deleterious effects of residual pulmonary regurgitation. Br Heart J, 1992; 67: Cullen S, Shore D, Redington A. Characterisation of right ventricular diastolic performance after complete repair of tetralogy of Fallot. Restrictive physiology predicts slow postoperative recovery. Circulation, 1995; 91: Norgard G, Gatzoulis MA, Josen M. Does restrictive right ventricular physiology in the early postoperative period predict subsequent right ventricular restriction after repair tetralogy of Fallot? Heart, 1998; 91: Chaturved RR, Shore DF, Lincoln C et al. Acute right ventricular restrictive physiology after repair of tetralogy of Fallot: association with myocardial injury and oxidative stress. Circulation, 1999; 100:
5 Pacjenci z zespołem Fallota po korekcji wady. Leczymy czy tylko korygujemy? Therrien J, Siu SC, McLaughlin PR. Pulmonary valve replacement in adults late after repair of tetralogy of Fallot: are we operating too late? J Am Coll Cardiol, 2000; 36: Gatzuolis MA, Clark AL, Cullen S, Newman CG, Redington AN. Right ventricular diastolic function 15 to 35 years after repair of tetralogy of Fallot. Restrictive physiology predicts superior exercise performance. Circulation, 1995; 91: Vogel M, Schmidt MR, Kristiansen SB et al. Validation of myocardial acceleration during isovolumic contraction as a novel noninvasive index of right ventricular contractility: comparison with ventricular pressure-volume relations in an animal model. Circulation, 2002; 105: Harada K, Toyono M, Yamamoto F. Assessment of right ventricular function during exercise with quantitative Doppler tissue imaging in children late after repair of tetralogy of Fallot. J Am Soc Echocardiogr, 2004; 17: Chaturvedi RR, Kilner PJ, White PA. Increased airway pressure and simulated branch pulmonary artery stenosis increase pulmonary regurgitation after repair tetralogy of Fallot. Real-time analysis with a conductance catheter technique. Circulation, 1997; 95: Harrild DM, Berul CI, Cecchin F et al. Pulmonary valve replacement in tetralogy of Fallot. Impact on survival and ventricular tachycardia. Circulation, 2009; 119: Yemets IM, Williams WG, Webb GD et al. Pulmonary valve replacement after repair tetralogy of Fallot. Ann Thorac Surg, 1997; 64: Zahn EM, Hellebrand JE, Lock JE, McElhinney DB. Implantation of the melody transcatheter pulmonary valve in patients with a dysfunctional right ventricular outflow tract conduit early results from the U.S. Clinical trial. J Am Coll Cardiol, 2009; 54: Dave HH, Buechel ER, Dodge-Khatami A et al. Early insertion of a pulmonary valve for chronic regurgitation helps restoration of ventricular dimensions. Ann Thorac Surg, 2005; 80: Shengli Y, Salazar J, Nolke L, Azakie A, Karl TR. Late pulmonary valve implantation after repair of tetralogy of Fallot. Asian Cardiovasc Thorac Ann, 2005; 13: Discigil B, Dearani JA, Puga FJ et al. Late pulmonary valve replacement after repair of tetralogy Fallot. J Thorac Cardiovasc Surg, 2001; 121: Khambadkone S, Bonhoeffer P. Nonsurgical pulmonary valve replacement: Why, when, and how? Catheter Cardiovasc Interv, 2004; 62: Waien SA, Liu PP, Ross BL et al. Serial follow-up of adults with repaired tetralogy of Fallot. J Am Coll Cardiol, 1992; 20: Gatzoulis MA, Till JA, Sommerville J, Redington AN. Mechanoelectric interaction in tetralogy of Fallot: QRS prolongation relates to right ventricular size and predicts malignant ventricular arrhythmias and sudden death. Circulation, 1995; 92: Harrison DA, Harris L, Siu SC et al. Sustained ventricular tachycardia in adult patients late after repair of tetralogy of Fallot. J Am Coll Cardiol, 1997; 30: Harrild DM, Berul CI, Cecchin F et al. Pulmonary valve replacement in tetralogy of Fallot: impact on survival and ventricular tachycardia. Circulation, 2009; 119: Chandar JS, Wolff GS, Garson A. Ventricular arrhythmias in post- -operative tetralogy of Fallot. Am J Cardiol, 1990; 65: Dore A, Santagata P, Dubuc M, Mercier LA. Implantable cardioverter defibrillator in adults with congenital heart disease: a single center experience. Pacing Clin Elektrophysiol, 2004; 27: Rostock T, Willems S, Ventura R et al. Radiofrequency catheter ablation of a macroreentrant ventricular tachycardia late after surgical repair of tetralogy of Fallot using the electroanatomic mapping (CARTO). Pacing Clin Electrophysiol, 2004; 27: Chugh R, Child JS, Perloff JK et al. Echocardiographic characterization of the aortic root in adults with tetralogy of Fallot. Circulation, 2001; 104: II Niwa K, Siu SC, Webb GD et al. Progressive aortic root dilatation in adults late after repair of tetralogy of Fallot. Circulation, 2002; 106: Niwa K, Perloff JK, Bhuta SM et al. Structural abnormalities of great arterial walls in congenital heart disease: light and electron microscopic analyses. Circulation, 2001; 103: Giannaopoulos NM, Chatzis AC, Tsoutsinos AI et al. Surgical results from total transatrial/transpulmonary correction of tetralogy of Fallot. Hell J Cardiol, 2005; 46:
TETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński
TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej
Komorowe zaburzenia rytmu serca u pacjentów po korekcji zespołu Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2001, tom 8, nr 6, 665 671 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Komorowe zaburzenia rytmu serca u pacjentów po korekcji zespołu Fallota Marek Tomaszewski, Robert Sabiniewicz
Dorosły chory po korekcji tetralogii Fallota problemy diagnostyczne i terapeutyczne
Dorosły chory po korekcji tetralogii Fallota problemy diagnostyczne i terapeutyczne Adult patient after correction of tetralogy of Fallot diagnostic and therapeutic issues Katarzyna Mizia-Stec, Zbigniew
Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii
Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Serce jednokomorowe Wiele synonimów - pojedyńcza komora (single ventricle),
Próba wysiłkowa u pacjentów po operacji zespołu Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2001, tom 8, nr 4, 433 437 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Próba wysiłkowa u pacjentów po operacji zespołu Fallota Barbara Wójcicka-Urbańska, Beata Kucińska i Maria
Wrodzone wady serca u dorosłych
Wrodzone wady serca u dorosłych - rozpoznane po raz pierwszy w wieku dorosłym - wada mało zaawansowana w dzieciństwie - nie korygowana - wada po korekcji lub zabiegu paliatywnym w dzieciństwie - niewydolność
Przerwany ³uk aorty. Ireneusz Haponiuk, Janusz H. Skalski. 3.1. Wstêp. 3.2. Anatomia i klasyfikacja wady ROZDZIA 3
27 ROZDZIA 3 Przerwany ³uk aorty 3.1. Wstêp Przerwanie ³uku aorty jest rzadk¹ patologi¹, która polega na braku ci¹g³oœci têtnicy g³ównej w tym odcinku. Jest efektem zaburzeñ tworzenia ³uków aortalnych
Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Testy wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Patofizjologia krążenia płodowego
Patofizjologia krążenia płodowego Krążenie płodowe w warunkach prawidłowych W łożysku dochodzi do wymiany gazów i składników odżywczych pomiędzy oboma krążeniami Nie dochodzi do mieszania się krwi w obrębie
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 2.
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 2. W tej części opisujemy zwężenie odpływu prawej i lewej komory, tetralogię Fallota i inne. 5. Przetrwały przewód tętniczy Nieprawidłowe połączeniem na poziomie
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
ASD. 3-14% wad serca. jedna z częstszych wrodzona anomalia. ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana;
ASD ASD 3-14% wad serca jedna z częstszych wrodzona anomalia ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana; (+) PS, TAPVD, VSD, PDA, MS, z.barlowe a. Rozwój przegrody międzyprzedsionkowej
PRACA ORYGINALNA. Klinika Kardiologii Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2003, tom 10, nr 5, 675 681 Copyright 2003 Via Medica ISSN 1507 4145 Czynność skurczowa i rozkurczowa lewej komory serca a niedomykalność zastawki pnia płucnego u dorosłych
Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej
Lekarz Karolina Macioł-Skurk Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n.
DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI
DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka
Nadkomorowe zaburzenia rytmu u dorosłych pacjentów po całkowitej korekcji tetralogii Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2004, tom 11, nr 2, 153 159 Copyright 2004 Via Medica ISSN 1507 4145 Nadkomorowe zaburzenia rytmu u dorosłych pacjentów po całkowitej korekcji tetralogii Fallota Adult patients
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Niedomykalność aortalna (AI) Klinika Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego
Niedomykalność aortalna (AI) Klinika Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego Etiologia zwyrodnienie płatków zastawki poszerzenie pierścienia aortalnego lub/i aorty wstępującej mieszany Etiologia
Zaburzenia przewodzenia i bodźcotworzenia u dorosłych pacjentów w odległej obserwacji po korekcji całkowitej tetralogii Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2006, tom 13, nr 2, 147 153 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1507 4145 Zaburzenia przewodzenia i bodźcotworzenia u dorosłych pacjentów w odległej obserwacji po korekcji całkowitej
PRACA ORYGINALNA. I Klinika Kardiologii Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2003, tom 10, nr 2, 185 193 Copyright 2003 Via Medica ISSN 1507 4145 Zaburzenia rytmu serca oraz zmienność rytmu zatokowego i dyspersja odstępu QT a niedomykalność zastawki
Przełożenie wielkich pni tętniczych (d-tga). Wytyczne postępowania.
Przełożenie wielkich pni tętniczych (d-tga). Wytyczne postępowania. Wada charakteryzuje się: (1) zgodnym połączeniem przedsionkowo-komorowym (prawidłowe połączenie przedsionków i komór), (2) niezgodnym
Zmiany w przedoperacyjnej diagnostyce inwazyjnej i nieinwazyjnej dorosłych z tetralogią Fallota w latach doświadczenie jednej kliniki
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2003, tom 10, nr 1, 105 109 Copyright 2003 Via Medica ISSN 1507 4145 Zmiany w przedoperacyjnej diagnostyce inwazyjnej i nieinwazyjnej dorosłych z tetralogią Fallota w latach
Ogólnopolski raport POL-PAVTI z nieoperacyjnego wszczepienia biologicznej zastawki płucnej Melody-Medtronic u pierwszych w Polsce 14 chorych
Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology Ogólnopolski raport POL-PAVTI z nieoperacyjnego wszczepienia biologicznej zastawki płucnej Melody-Medtronic u pierwszych w
Terapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2012, tom 7, nr 1, 41 45 Copyright 2012 Via Medica ISSN 1896 2475 Terapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca Anna Hrynkiewicz-Szymańska 1, Marek
HRS 2014 LATE BREAKING
HRS 2014 LATE BREAKING DFT SIMPLE Michał Chudzik, Anna Nowek 1 Czy wyniki badania SIMPLE mogą wpłynąć na NIE wykonywanie rutynowego DFT? 2 Wyniki badnia SIMPLE pokazały, że wykonywanie DFT nie wpływa na
Nieoperacyjne wszczepienie zastawki płucnej pierwsze doświadczenia
Nowe metody/new methods Nieoperacyjne wszczepienie zastawki płucnej pierwsze doświadczenia Non-surgical, transcatheter pulmonary valve implantation first experience Marcin Demkow 1, Witold Rużyłło 1, Elżbieta
Wady serca z przeciekiem lewo-prawym
Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B, B6 B11 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Wady serca z przeciekiem lewo-prawym Definicja. Wady, w których dochodzi do przecieku
Burza elektryczna - aktualne zasady postępowania Część 3 rokowanie, profilaktyka
Burza elektryczna - aktualne zasady postępowania Część 3 rokowanie, profilaktyka Maciej Kempa, Szymon Budrejko Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca, Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Konsekwencje burzy
Problemy prokreacji i przebieg ciąży u pacjentek z wrodzonymi wadami serca
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiologica Excerpta 2006, tom 1, nr 2, 90 94 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1507 4145 Problemy prokreacji i przebieg ciąży u pacjentek z wrodzonymi wadami serca Robert Sabiniewicz,
Prof. UJ, dr hab. med. Jacek Legutko Przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Uniwersytet
Rola kardiologii inwazyjnej w zapobieganiu rozwojowi niewydolności serca Prof. UJ, dr hab. med. Jacek Legutko Przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Topografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23
Topografia klatki piersiowej Badanie fizykalne układu krążenia KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 A Pachowa przednia prawa B Obojczykowa środkowa prawa C Mostkowa D Obojczykowa środkowa lewa E Pachowa przednia
Układ krążenia część 2. Osłuchiwanie serca.
Układ krążenia część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca miejsce osłuchiwania Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo-
Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Przewlekła niewydolność serca - pns
Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju
Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny
Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko
Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,
Spiroergometryczna ocena wydolności wysiłkowej u dorosłych pacjentów po korekcji całkowitej tetralogii Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2005, tom 12, nr 11, 765 774 Copyright 2005 Via Medica ISSN 1507 4145 Spiroergometryczna ocena wydolności wysiłkowej u dorosłych pacjentów po korekcji całkowitej tetralogii
układu krążenia Paweł Piwowarczyk
Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia
Pierwsze doświadczenia w przezcewnikowym wszczepieniu zastawki płucnej w leczeniu złożonych wrodzonych wad serca
Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology Pierwsze doświadczenia w przezcewnikowym wszczepieniu zastawki płucnej w leczeniu złożonych wrodzonych wad serca Transcatheter
Zespół Fallota w praktyce lekarza pediatry
Zespół Fallota w praktyce lekarza pediatry Tomasz Moszura, 1,2 Sebastian Góreczny 1 1 Klinika Kardiologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi 2 Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej Uniwersytetu
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz
Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Lesław Szydłowski 1, Andrzej Rudziński 1, Jolanta Mazur 2 i Maria Popczyńska-Markowa 1
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2001, tom 8, nr 4, 453 459 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Zespół Fallota współistniejący z całkowitym kanałem przedsionkowo-komorowym u dzieci. Badanie kliniczne
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
ZASADY ROZPOZNAWANIA I LECZENIA WRODZONYCH WAD SERCA U DZIECI
ZASADY ROZPOZNAWANIA I LECZENIA WRODZONYCH WAD SERCA U DZIECI Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedry Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu Wrodzone wady serca częstość występowania 10
Epidemiologia i patogeneza wrodzonych wad serca u dzieci. Wady sinicze ze zmiennym przepływem płucnym i inne wady serca
Epidemiologia i patogeneza wrodzonych wad serca u dzieci. Wady sinicze ze zmiennym przepływem płucnym i inne wady serca Pomimo właściwej profilaktyki i skutecznego leczenia liczba dzieci rodzących się
Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie
Ocena przydatności badań w diagnostyce. u pacjentów po korekcji zespołu Fallota
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2001, tom 8, nr 6, 659 663 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Ocena przydatności badań w diagnostyce zwężeń gałęzi tętnicy płucnej u pacjentów po korekcji zespołu
2015-04-23. Wrodzone wady serca: od 6 do 19 przypadków/1000 żywych urodzeń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK. Wrodzone wady serca u dorosłych:
Wrodzone wady serca: od 6 do 19 przypadków/1000 żywych urodzeń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 najczęstsze: dwupłatkowa zastawka aortalna 13,7/1000 żywych urodzeń ubytek przegrody międzykomorowej 4,2/1000
Echokardiografia przezprzełykowa jako technika monitorowania podczas zabiegów wykonywanych u chorych z wysokim ryzykiem sercowym
Echokardiografia przezprzełykowa jako technika monitorowania podczas zabiegów wykonywanych u chorych z wysokim ryzykiem sercowym Piotr Knapik, Tomasz Kukulski Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu TEE
Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym
162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Wrodzone wady serca u dzieci. Wady bezsinicze z prawidłowym przepływem płucnym. Wady sinicze ze zmniejszonym przepływem płucnym
Wrodzone wady serca u dzieci. Wady bezsinicze z prawidłowym przepływem płucnym. Wady sinicze ze zmniejszonym przepływem płucnym Koartacja aorty, zwężenie drogi odpływu lewej komory, zwężenie odpływu prawej
PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE KONTRAPULSACJI WEWNĄTRZAORTALNEJ
PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE KONTRAPULSACJI WEWNĄTRZAORTALNEJ PAWEŁ MONCZNIK, RAFAŁ DRWIŁA, TOMASZ DAROCHA ODDZIAŁ INTENSYWNEJ TERAPII KSS IM. JANA PAWŁA II HISTORIA KONTRAPULSACJI 1958 - Harken i Britwell
Stymulacja serca w wybranych sytuacjach klinicznych
Stymulacja serca w wybranych sytuacjach klinicznych Zalecenia ESC 2013! dr med. Artur Oręziak Klinika Zaburzeń Rytmu Serca Instytut Kardiologii, Warszawa Stymulacja serca po zabiegach kardiochirurgicznych
Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Pacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej
Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 4, nr 2, 106 110 P R Z Y P A D K I K L I N I C Z N E Pacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej Piotr Lipiec,
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
VII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze
VII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze Zakopane - Kościelisko 5-7 stycznia 2006 r. strona główna 5 stycznia 2006 r. (czwartek) WARSZTATY HOLTEROWSKIE NA TEMAT: ELEKTROKARDIOGRAFICZNA OCENA CHORYCH Z ROZRUSZNIKIEM
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie
PRACA ORYGINALNA. Psychological assessment in adult operated on for atrial septal defect and for tetralogy of Fallot
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2005, tom 12, nr 11, 775 783 Copyright 2005 Via Medica ISSN 1507 4145 Porównawcza ocena psychologicznych wskaźników jakości życia u dorosłych po korekcji chirurgicznej ubytku
OCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM
OCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM Marcin Kurzyna, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Grzegorz Harańczyk, StatSoft Polska Choroby
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 1.
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 1. W ostatnim czasie liczba osób młodych i dorosłych po leczeniu zabiegowym wrodzonych wad serca stale się zwiększa, co wymaga przygotowania odpowiednio przeszkolonej
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2015 Kardiologia inwazyjna - terminologia DIAGNOSTYKA: Koronarografia Cewnikowanie prawego serca Badanie elektrofizjologiczne LECZENIE: Angioplastyka wieńcowa Implantacje
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
6. Badania inwazyjne i zabiegi lecznicze w wadach wrodzonych serca u dzieci
6. Badania inwazyjne i zabiegi lecznicze w wadach wrodzonych serca u dzieci Joanna Książyk Badanie inwazyjne, zwane potoczne cewnikowaniem serca, to diagnostyczne badanie układu krążenia, przeprowadzane
Ostra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Przypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Kardiologia. Aspekty kliniczne. Wskazania kliniczne
3 Kardiologia Aspekty kliniczne Wycinkowa echokardiografia jest idealnym narzędziem diagnostycznym do oceny zaburzeń kardiologicznych w stanach zagrożenia życia. Opierając się jedynie na wynikach badania
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Kardiomegalia u płodu
Kardiomegalia u płodu Kardiomegalia u płodu to powiększenie sylwetki serca płodu w stosunku do klatki piersiowej płodu[4]. Powiększenie sylwetki serca jest uniwersalnym objawem niewydolności krążenia zarówno
Przypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca
Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca Lek. Ewa Jędrzejczyk-Patej Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Oddział Kliniczny Kardiologii, Śląskie Centrum Chorób Serca
Co nowego w aktualnych standardach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących zastawkowych wad serca?
14 Co nowego w aktualnych standardach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących zastawkowych wad serca? What is new in the recent guidelines of the European Society of Cardiology concerning
Zespół Brugadów tym razem do dwóch razy sztuka
PRACA KAZUISTYCZNA Folia Cardiologica Excerpta 2010, tom 5, nr 5, 310 314 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1896 2475 Zespół Brugadów tym razem do dwóch razy sztuka Alicja Nowowiejska-Wiewióra, Bartosz Hudzik,
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie
Promotor: gen. bryg. prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak
WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY lek. Anna Kazimierczak Tytuł rozprawy: WPŁYW LECZENIA ZABURZEŃ ODDYCHANIA TYPU CHEYNE A-STOKESA METODĄ ADAPTOSERWOWENTYLACJI NA UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY U CHORYCH Z NIEWYDOLNOŚCIĄ
Wady wrodzone serca u dorosłych leczonych w Klinice Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca Akademii Medycznej w Gdańsku
PRACA KAZUISTYCZNA Folia Cardiol. 2005, tom 12, nr 12, 861 866 Copyright 2005 Via Medica ISSN 1507 4145 Wady wrodzone serca u dorosłych leczonych w Klinice Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca
dr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
dr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Aorta piersiowa i brzuszna Tętnice kończyn dolnych Tętnice kończyn górnych Tętnice dogłowowe
I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM
I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CHORÓB SERCA U CIĘŻARNYCH OKOŁO 0,5-1% PRZYCZYNA OKOŁO 10-15% ŚMIERTELNOŚCI MATEK WZROST OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ O 50% WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ
PRACA ORYGINALNA. Wojciech Płazak, Tadeusz Przewłocki, Piotr Podolec, Elżbieta Suchoń, Lidia Tomkiewicz-Pająk i Wiesława Tracz
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2003, tom 10, nr 3, 341 346 Copyright 2003 Via Medica ISSN 1507 4145 Zastosowanie tkankowej echokardiografii dopplerowskiej do oceny obciążenia wstępnego prawej komory u
1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1
v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu
Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej
Trudni chorzy na sali operacyjnej Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Anna Dylczyk-Sommer Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdański Uniwersytet Medyczny Deklaruję brak
Dorośli pacjenci z wadami wrodzonymi serca nadkomorowe zaburzenia rytmu
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2005, tom 12, nr 7, 510 519 Copyright 2005 Via Medica ISSN 1507 4145 Dorośli pacjenci z wadami wrodzonymi serca nadkomorowe zaburzenia rytmu Adult patients with congenital
10. Zmiany elektrokardiograficzne
10. Zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowyh 309 Zanim zaczniesz, przejrzyj streszczenie tego rozdziału na s. 340 342. zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowych
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 61/2013 z dnia 15 kwietnia 2013 r. w sprawie zakwalifikowania świadczenia opieki zdrowotnej Przezcewnikowa nieoperacyjna
Ocena przydatności badania zmienności rytmu serca u dzieci i młodzieży z niedomykalnością zastawki aorty doniesienie wstępne
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2000, tom 7, nr 4, 315 319 Copyright 2000 Via Medica ISSN 1507 4145 Ocena przydatności badania zmienności rytmu serca u dzieci i młodzieży z niedomykalnością zastawki aorty
Ocena skuteczności ablacji cieśni prawego przedsionka w terapii skojarzonej napadowego migotania przedsionków
PRACA ORYGINALNA Folia Cardiol. 2006, tom 13, nr 2, 115 120 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1507 4145 Ocena skuteczności ablacji cieśni prawego przedsionka w terapii skojarzonej napadowego migotania przedsionków
Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus
Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Wysoki DFT jak postępować w przypadku jego wystąpienia.
Wysoki DFT jak postępować w przypadku jego wystąpienia. dr Jarosław Blicharz, Oddział Kardiologii, Szpital Wojewódzki im.św.łukasza SP ZOZ w Tarnowie DEFINICJE Wysoki próg defibrylacji (Defibrillation
EKG w stanach nagłych. Dr hab. med. Marzenna Zielińska
EKG w stanach nagłych Dr hab. med. Marzenna Zielińska Co to jest EKG????? Układ bodźco-przewodzący serca (Wagner, 2006) Jakie patologie, jakie choroby możemy rozpoznać na podstawie EKG? zaburzenia rytmu
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok
Przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok TAVI Od początku XXI wieku rozwija się metoda przezskórnego wszczepienia
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość