Dr n med. Dariusz Gruszfeld Lek. Eliza Michalska Dr n med. Ludmiła Bacewicz
|
|
- Anna Zakrzewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Noworodek z przepukliną przeponową w oddziale intensywnej terapii Dr n med. Dariusz Gruszfeld Lek. Eliza Michalska Dr n med. Ludmiła Bacewicz Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka, Klinika Chirurgii IP CZD
2 CDH congenital diaphragmatic hernia Ambrose Pare (1575) Definicja pierwszy opis przepukliny przeponowej defekt rozwoju przepony płodu prowadzący do wpuklenia narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej Fanaroff and Martin s Neonatal-Perinatal Medicine, 2006
3 Epidemiologia 3,5 na 10,000 żywych urodzeń (= ok. 1:3000 ur.) Wright JC, Budd JL, Field DJ, Draper ES. Epidemiology and outcome of congenital diaphragmatic hernia: a 9-year experience. Paediatr Perinat Epidemiol 2011
4 Śmiertelność Matthew T. Harting, Kevin P. Lally, The Congenital Diaphragmatic Hernia Study Group registry update, Seminars in Fetal & Neonatal Medicine 19 (2014) 370e37
5 Etiologia 40% - element zespołu wad wrodzonych Wady towarzyszące: układ krążenia, układ moczowo-płciowy, przewód pokarmowy nieprawidłowy kariotyp w 4% Śmiertelność w przypadku wad towarzyszących do 85%* Etiologia niejasna Czynniki genetyczne wieloczynnikowa Czynniki zewnętrzne Hipoteza double hit (?)** *Deprest J et al. J Pediatr Surg. 2012; ** Keijzer R et al. Am J Pathol 2000
6 Patofizjologia 95% - ubytek w części tylno-bocznej przepony (otwór Bochdaleka) 80% - lewostronny 5% - ubytek w okolicy zamostkowej (otwór Mrgagni ego) początek w I trymestrze Lally et al. Congenital diaphragmatic hernia. Curr Opin Pediatr 2002;14:
7 Narządy jamy brzusznej w klatce piersiowej Hipoplazja płuc, zwłaszcza po stronie ubytku Niedorozwój naczyń płucnych nadciśnienie płucne
8 Rozpoznanie prenatalne USG MRI
9 Czynniki rokownicze LHR lung-to-head ratio O/E LHR Metkus AP, et al. Sonographic predictors of survival in fetal diaphragmatic hernia. J Pediatr Surg 1996;31(1): [discussion: 151 2].
10 Położenie wątroby - liver up/down Kitano Y et al. Liver position in fetal congenital diaphragmatic hernia retains a prognostic value in the era of lung-protective strategy. J Pediatr Surg 2005;40(12):
11 MRI TLV Total Lung Volume Lee TC et al. J Pediatr Surg 2011; Büsing KA et al. Radiology 2008
12 Postępowanie prenatalne Leki prenatalnie Vitamina A Steroidy TRH Sildenafil Imatinib - 1 case report - 1 RCT (brak efektu) - brak badań - brak badań - 1 case report Komórki macierzyste - brak badań Open fetal surgery* FETO - brak przewagi *Sydorak RM, Harrison MR. Clin Perinatol. 2003
13 Postępowanie po urodzeniu ośrodki: >20 pacjentów/rok; przeżywalność >75% stopień rekomendacji: D wg. SIGN criteria
14 Sala porodowa Poród w ośrodku referencyjnym (>6/rok) PSN vs. CC przewaga CC (?) elektywna intubacja (nie wentylować przez maskę!) dążyć do SaO % przedprzewodowo ciś. szczytowe max. 25 cm H20 sonda odbarczająca do żołądka monitorowanie BP (docelowo inwazyjny pomiar na prawej t. promieniowej) leczenie hipotensji (10-20 ml/kg 0,9%NaCl; ew. leki inotropowe) nie podawać rutynowo surfaktantu
15 Wentylacja SaO2 przedprzewodowo 85(80*)-95%, zaprzewodowo > 70% PaCO mm Hg PIP cm H20; PEEP 2-5 cm H20; oddechów/min HFOV wstępne nastawy: MAP cm H2O; f-10 Hz, delta-p obniżanie FiO2, jeżeli SaO2 przedprzewodowa powyżej 95% Sedacja; nie zaleca się rutynowo zwiotczenia Płyny: restrykcje w 1 dobie ż.
16 Nadciśnienie płucne ECHO w ciągu 24h Jeżeli nadciśnienie płucne utrzymać BP w granicach normy ino jeżeli przeciek P-L & OI >20 (i/lub różnica SaO2>10%) Jeżeli ciśnienie ponad-systemowe w PA i przeciek P-L przez FO rozważyć PGE1 (Prostin)
17 Leki nie objęte konsensusem CDH Euro Consortium! Bozentan brak badań Imatinib brak badań Sildenafil tylko w okresie przewlekłym Prostacyklina (Flolan) pojedyncze doniesienia Milrinon* - korzyści w serii 6 przypadków *Patel N. Neonatology 2012
18 ECMO - wskazania Brak możliwości utrzymania przedprzewodowej SaO2>85% lub zaprzewodowej >70% PaCO2 z kwasicą oddechową ph<7,15 PIP>28 cm H2O lub MAP>17 cm H2O Kwasica metaboliczna: mleczany >=5 mmol/l (45 mg/dl) Hipotensja oporna na terapię z oligurią <0,5 ml/kg/g przez ponad godz Indeks oksygenacji stale >=40
19 Optymalny czas zabiegu 1385 noworodków, 65 ośrodków, Śmiertelność wyższa gdy zabieg odroczony 4-7 dni (OR=2,98); >8 dni (OR=3,42) Po uwzględnieniu stopnia ciężkości wady brak różnic Hollinger LE et al. Surgery. 2014
20 Optymalny czas zabiegu Po uzyskaniu stabilizacji parametrów życiowych BP w normie dla wieku postkoncepcyjnego SaO2>85% przy FiO2 <50% Mleczany <3 mmol/l (28 mg/dl) Diureza >2 ml/kg/g Można rozważyć zabieg operacyjny na ECMO
21 Basiewicz-Ślączka E, Wołoszczuk-Gębicka B, Yaqoub S, Kamiński A. The value of the oxygenation index in the prediction of postnatal outcome in infants with congenital diaphragmatic hernia. Medycyna Wieku Rozwojowego [w druku]
22 Materiał IP CZD 154 dzieci ( ) Śmiertelność IP CZD (%) % Płeć M Ż 62% Liczba dzieci w okresie
23 Materiał 2 ośrodków warszawskich ( ) 2014) IP CZD Liczba - 59 GA 38,3 Hbd Śr. masa ur g L/P 73% L (4 LP) Zabieg śr. w 4 (1-22) d.ż. Bez zabiegu 9 (15%) ino 34% HFO 40% Rodzaj zabiegu laparotomia, torakoskopia (25%), GoreTex Przeżywalność 71% KAiIT, WUM Litewska Liczba - 58 Śr. GA 37,5 Hbd Śr. masa ur g L/P -? Zabieg śr. w 4 (1-20) d.ż. Bez zabiegu 8 (14%) ino 75,8% HFO 100% Rodzaj zabiegu laparotomia, GoreTex Przeżywalność 74%
24
25 KONTROWERSJE
26 Neonatal Inhaled Nitric Oxide Study (NINOS) RCT, 13 ośrodków 25 otrzymywało ino (20 ppm) vs. 28 grupa kontrolna Wnioski: Kontrowersje ino Krótkookresowa poprawa utlenowania Brak wpływu na śmiertelność i częstość ECMO The Neonatal Inhaled Nitric Oxide Study Group (NINOS). Pediatrics. 1997
27 ino Nitric oxide for respiratory failure in infants born at or near term Finer NN, Barrington KJ. Cochrane Database Syst Rev Wnioski: Uzasadnione stosowanie ino we wstępnym stężeniu 20ppm u donoszonych lub prawie donoszonych noworodków z ciężką niewydolnością oddechową (zmniejszenie częstości wskazań do ECMO), ale bez wrodzonej przepukliny przeponowej
28 Kontrowersje HFO vs. CMV jako rescue therapy Autorzy Rok Kryteria N Przewaga HFO Finer et al PCO2>60 torr 2 Tak, bez ECMO Frenckner et al Brak stabilizacji na CMV? Tak, nawet jako wentylacja z wyboru Osiovich et al PCO2>65 torr 41 Tak, u niektórych pacjentów
29 Kontrowersje HFO vs. CMV BMC Pediatr pierwszy wieloośrodkowy RCT 200 HFO vs. 200 CMV Punkt końcowy: BPD lub zgon Wyniki nadal nieopublikowane Wstępne wnioski - brak różnicy (po uwzględnieniu stopnia ciężkości wady) ze wskazaniem na CMV (?) Snoek K. ESPR conference. Arch Dis Child 2014
30 Kontrowersje FETO N=210, LHR<1,0 W stosunku do spodziewanych efektów w przypadku klasycznej terapii Wzrost przeżycia z 24,1% do 49,1% (lewostronna) Wzrost przeżycia z 0% do 35,3% (prawostronna) PROM 47,1% 10 (5%) zgonów z powodu okołoporodowej niedrożności dróg oddechowych
31 Wieloośrodkowy RCT FETO vs. klasyczna terapia Wstępne wnioski brak różnicy (?)
32 Kontrowersje FETO FETO można zaproponować wybranej grupie pacjentów, najlepiej w ramach właściwie zaplanowanych, kontrolowanych badań klinicznych FETO niesie za sobą ryzyko PROM i przedwczesnego porodu, co wymaga natychmiastowego udrożnienia dróg oddechowych. Zabieg powinien być wykonany przez doświadczony zespół
33 Kontrowersje ECMO Morini F, Goldman A, Pierro A. Extracorporeal membrane oxygenation in infants with congenital diaphragmatic hernia: a systematic review of the evidence. Eur J Pediatr Surg Wnioski: Badania nie-randomizowane wskazują na zmniejszenie śmiertelności dzięki ECMO Meta-analizy RCT wskazują na wczesne zmniejszenie śmiertelności, ale bez poprawy odległych efektów Na wyniki mogą wpływać niejednolite wskazania do ECMO oraz znacząca poprawa jakości klasycznej terapii
34 Kontrowersje ECMO Extracorporeal membrane oxygenation for severe respiratory failure in newborn infants Mugford M, Elbourne D, Field D. Cochrane Database Syst Rev 2008 Wnioski: ECMO istotnie poprawia przeżycie donoszonych noworodków w ciężkiej, odwracalnej niewydolności oddechowej, bez zwiększenia ryzyka poważnych zaburzeń rozwoju. Korzyści ze stosowania ECMO u dzieci z CDH nie zostały wystarczająco udowodnione
35 CDH - problemy do rozwiązania Nie wyjaśniona w etiologia i patomechanizm Brak wystarczająco wiarygodnych parametrów rokowniczych Brak wiarygodnych badań klinicznych rozstrzygających kontrowersje wokół leczenia niewydolności oddechowej i nadciśnienia płucnego
36 Wzrost przeżywalności follow-up S.Tracya,C. Chen Multidisciplinary long-term follow-up of congenital diaphragmatic hernia: A growing trend Seminars in Fetal & Neonatal Medicine 19 (2014) 385e391
37 10 m-cy Tracheostomia TPN Sildenafil p.os
38 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Kontrowersje w leczeniu wrodzonej przepukliny przeponowej
Kontrowersje w leczeniu wrodzonej przepukliny przeponowej Iwon a Maroszyń ska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt ICZMP Łódź Wrodzona przepuklina przeponowa 1/5000-2500
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński
Stabilizacja dziecka z PPROM Janusz Świetliński Uproszczona klasyfikacja Klasyfikacja Charakterystyka ROM Odejście wód płodowych PROM Przedłużony PROM Odejście wód płodowych wcześniej niż na godzinę przed
INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii
Wytrzewienie Kiedy i jak leczyć?
Wytrzewienie Kiedy i jak leczyć? Iwon a Maroszyń ska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi N - 303 Terminacja ciąży < 24 hbd
Aktualne zasady postępowania w przypadku wrodzonej przepukliny przeponowej
PRACE POGLĄDOWE Anestezjologia Intensywna Terapia 2012, tom 44, numer 4, 259 264 ISSN 0209 1712 www.ait.viamedica.pl Aktualne zasady postępowania w przypadku wrodzonej przepukliny przeponowej Current management
Przepuklina przeponowa- punkt widzenia chirurga Kontrowersje. Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Wojciech Korlacki Przepuklina przeponowa- punkt widzenia chirurga Kontrowersje Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu For the patient in whom the hernia makes its appearance
przypadek wrodzonej przepukliny przeponowej prawdziwej
PrzypadkiMedyczne.pl, e-issn 2084 2708, 2014; 58:264 268 MNiSW 1 pkt IndexCopernicus 3.22 wersja pierwotna Nietypowy przypadek wrodzonej przepukliny przeponowej prawdziwej An unusual case of true congenital
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients
EBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję...
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Rodzaje ECMO 1. ECMO V-V żylno - żylne Kaniulacja żyły udowej i szyjnej lub żyły
ECMO ostatnia szansa? Iwona Maroszyńska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt ICZMP Łódź
ECMO ostatnia szansa? Iwona Maroszyńska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt ICZMP Łódź Układ mechanicznego wspomagania. Układ pozaustrojowego wspomagania płuc i/lub serca
RAM Cannula. Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu. konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski
RAM Cannula Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski Rozwój neonatologii: Zastosowanie wczesnego CPAP jest bezpieczną i skuteczną
Krystian Stachoń Wojciech Rychlik. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Nadzorem Kardiologicznym SPSZK nr 7 SUM GCM w Katowicach
Krystian Stachoń Wojciech Rychlik Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Nadzorem Kardiologicznym SPSZK nr 7 SUM GCM w Katowicach Przywrócenie spontanicznego krążenia (ROSC) to tylko pierwszy krok
Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej
Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej dr n. med. Anita Chudzik Historia surfaktantu 1. 1959r. -AveryiMeadniedobórsurfaktantu odgrywa kluczowa rolę w patogenezierds. 2. 1972 r. -Enhorningand Robertsonpierwszedotchawiczepodanie
Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego
Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego Iwona Sadowska-Krawczenko Oddział Kliniczny Noworodków, Wcześniaków z Intensywną Terapią
INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Leczenie pod znakiem zapytania, czyli kontrowersje w intensywnej terapii noworodka, Pałac Sulisław; 15-1616 maja 2015 Wrodzone wytrzewienie od prenatalnej diagnozy do decyzji terapeutycznych Magdalena
Dr n. med. Łukasz Drozdz Dr n. med. Aldona Stachura Prof. dr hab. n. med. J. Strużyna
Dr n. med. Łukasz Drozdz Dr n. med. Aldona Stachura Prof. dr hab. n. med. J. Strużyna lek. M. Bugaj, Dr n. med. R. Mądry, Dr n. med. A. Krajewski CIĘŻKIE OPARZENIE (>15% cpc) SIRS posocznica MODS Ostra
Wanda Siemiątkowska - Stengert
Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.
Universitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia
Universitäts-Frauenklinik Essen Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Szanowni Państwo, Drodzy Rodzice, Nasze Centrum medycyny prenatalnej oferuje Państwu pełne spektrum
Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017
Profilaktyka zakażeń RSV w Polsce od 1.1.213 Profilaktyka zakażeń wirusem RS (ICD-1 P 7.2, P 27.1) Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 216/217 Ewa Helwich Klinika Neonatologii
Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion.
Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Sergio L, Cavazzoni Z, Delinger RP Critical Care 2006 Opracował: lek. Michał Orczykowski II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii
ECMO wyzwanie dla anestezjologa i intensywnej terapii
ECMO wyzwanie dla anestezjologa i intensywnej terapii Szkolenie 22.03.2014 Mechaniczne wspomaganie krążenia i pozaustrojowa oksygenacja krwi doświadczenia Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie.
Opracowała: dr Katarzyna Rzącka Rezydentka w WSzS im. M. Kopernika w Łodzi ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło:
Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia
Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia dr n. med. Agata Pająk Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny w Poznaniu Klinika Zakażeń Noworodka Przypadek 1: Torakotomia Przypadek 1:
Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
DIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE
DIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE Dorota Bulsiewicz, Dariusz Gruszfeld, Sylwester Prokurat, Anna Dobrzańska Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka WSTĘP
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,
Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji
Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Prof. dr hab. med. Janusz Andres Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM w Krakowie Polska Rada Resuscytacji janusz.andres@uj.edu.pl
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Terapia hybrydowa - przyszłość w leczeniu CTEPH?
Terapia hybrydowa - przyszłość w leczeniu CTEPH? Grzegorz Kopeć Klinika Chorób Serca i Naczyń UJ CM Centrum Chorób Rzadkich Układu Krążenia W Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II Disclaimer
Przewlekłe serce płucne czy (nadal) istnieje i jak postępować. Anna Fijałkowska Zakład Kardiologii, Instytut Matki i Dziecka
Przewlekłe serce płucne czy (nadal) istnieje i jak postępować Anna Fijałkowska Zakład Kardiologii, Instytut Matki i Dziecka Serce płucne jest to zespół objawów spowodowanych nadciśnieniem płucnym, wywołanym
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
SKRAJNY WCZEŚNIAK Z CIĘŻKĄ POSTACIĄ BPD 6 MIESIĘCY NA OITN I CO DALEJ?
SKRAJNY WCZEŚNIAK Z CIĘŻKĄ POSTACIĄ BPD 6 MIESIĘCY NA OITN I CO DALEJ? JOANNA PUSKARZ- GĄSOWSKA KLINIKA NEONATOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKA WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY SKRAJNY WCZEŚNIAK C3
Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym
Marcin Antoni Siciński Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym Rozprawa na stopień doktora nauk
Pomiar utlenowania mózgowego metodą NIRS - 30 lat "razem" dr n. med. Łukasz Karpiński
Pomiar utlenowania mózgowego metodą NIRS - 30 lat "razem" dr n. med. Łukasz Karpiński Spektroskopia w bliskiej podczerwieni Metoda opracowana w 1977 roku. Po raz pierwszy wykorzystana u noworodków w latach
pieka nad dzieckiem z wrodzoną przepukliną przeponową na oddziale intensywnej terapii
P R A C A K A Z U I S T Y C Z N A Maria Krajewska, Elżbieta Duńczak, Anna Stefanowicz, Aneta Kołodziejska Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu, Oddział Pielęgniarstwa, Katedra Pielęgniarstwa,
Witamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego
Witamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego Agnieszka Szlagatys-Sidorkiewicz Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański Uniwersytet Medyczny Witamina D w chorobach
PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE
PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE Dr hab.n.med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii WUM Czy to są probiotyki? Żywe bakterie kiszonki jogurt naturalny kwas chlebowy Mikroorganizmy Organizm
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi
Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku
Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku Marcin Kęsiak Kierownik Kliniki: Dr hab. n. med. Prof. ICZMP Ewa Gulczyńska Dane statystyczne kompletowali: M. Kęsiak, P. Kiciński
Kardiomegalia u płodu
Kardiomegalia u płodu Kardiomegalia u płodu to powiększenie sylwetki serca płodu w stosunku do klatki piersiowej płodu[4]. Powiększenie sylwetki serca jest uniwersalnym objawem niewydolności krążenia zarówno
Czy każdy noworodek musi zostać zoperowany? Punkt widzenia anestezjologa. Magdalena Mierzewska-Schmidt
Czy każdy noworodek musi zostać zoperowany? Punkt widzenia anestezjologa Magdalena Mierzewska-Schmidt Cel- dyskusja na trudne tematy - Czy wskazania do operacji zawsze są jednoznaczne? - Czym jest dobro
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia
Załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych
Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek
Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.
Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania. M. Kęsiak, A. Stolarczyk, T. Talar, B. Cyranowicz, E. Gulczyńska Klinika Neonatologii ICZMP, kierownik kliniki
Poprawa opieki zdrowotnej nad dziećmi w regionie przygranicznym Litwy i Polski (Interreg V-A Litwa-Polska)
Projekt LT-PL-1R-042 Poprawa opieki zdrowotnej nad dziećmi w regionie przygranicznym Litwy i Polski (Interreg V-A Litwa-Polska) Workshop wymiana doświadczeń Białystok, Polska, 17.04.2018 17-2-15 Resuscytacja
Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19
Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie
Strategia leczenia niewydolności oddechowej noworodków
Strategia leczenia niewydolności oddechowej noworodków Andrzej Piotrowski Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Cele wentylacji 1. Zapewnienie wymiany gazowej
POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY
POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY dr n. med. Mira Gacek SAMODZIELNY PUBLICZNY KLINICZNY SZPITAL OKULISTYCZNY KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI II WYDZIAŁU LEKARSKIEGO WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
Przydatność testu hiperoksygenacji w prognozowaniu hipoplazji płuc u płodów doniesienie wstępne
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2011, 82, 834-839 Przydatność testu hiperoksygenacji w prognozowaniu hipoplazji płuc u płodów doniesienie wstępne Maternal hyperoxygenation test in prediction
Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Wady układu moczowego diagnostyka pre- i postnatalna
Wady układu moczowego diagnostyka pre- i postnatalna dr Agnieszka Szafrańska (1) prof. dr hab. Katarzyna Kiliś- Pstrusińska(2) prof. dr hab. Barbara Królak Olejnik (1) Katedra i Klinika Neonatologii UM
ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz... 13
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz...... 13 ROZDZIAŁ 2 CELE ZNIECZULENIA I MOŻLIWOŚCI WSPÓŁCZESNEJ ANESTEZJOLOGII
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
ZASTOSOWANIE NIV U PACJENTÓW GERIATRYCZNYCH Z POChP
ZASTOSOWANIE NIV U PACJENTÓW GERIATRYCZNYCH Z POChP Marta Golis-Gucwa, Robert Foryś Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA
Dr n. med. Piotr Malinowski,
Plan ćwiczeń z chirurgii naczyniowej IV rok kierunek lekarski 2012 5 dni po 6 godzin ( Ćwiczą 2 grupy 5-osobowe ) Osoba odpowiedzialna za realizację programu ćwiczeń Dr n. med. Piotr Malinowski, Dr n.
Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?
Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Prace nadesłane w ramach sesji Doniesienia badań własnych. Praca nr 1:
Prace nadesłane w ramach sesji Doniesienia badań własnych. Praca nr 1: Postępowanie przeciwbólowe u noworodków w wybranych ośrodkach neonatologicznych w Polsce Autor: Magdalena Panek Klinika Chorób Dzieci
PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XVI
PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XVI STOSOWANIE SURFAKTANTU Czas zastosowania leczenia Istnieją dwie strategie stosowania surfaktantu: profilaktyczna; lecznicza. ZASTOSOWANIE PROFILAKTYCZNE Zastosowanie profilaktyczne
DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH
Częstochowa 2012 1 DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH Izabela Duda Częstochowa 2012 2 nomenklatura Traumatic brain injury Brain injury Head injury Traumatic cerebral injury Head trauma Traumatic
Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii
Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane
Dlaczego warto wykonywać znieczulenie podpajęczynówkowe
Dlaczego warto wykonywać znieczulenie podpajęczynówkowe Andrzej Daszkiewicz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Śląski Uniwersytet Medyczny Potencjalne korzyści krwawienie okołooperacyjne przetoczenie
KLINIKA NEUROLOGII I PEDIATRII WUM
KLINIKA NEUROLOGII I PEDIATRII WUM } 3-5 do 12 na 1000 żywo urodzonych dzieci } średnio 10 na 1000 żywo urodzonych } Większość wad wymaga leczenia kardiochirurgicznego, przede wszystkim w pierwszym roku
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
RAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Pooperacyjna Niewydolność Oddechowa
Pooperacyjna Niewydolność Oddechowa Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, C.M. im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu Szpital Uniwersytecki im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy Katedra
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja
Raport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka
Raport Euro-Peristat 2015 Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka 13.02.2019 https://www.europeristat.com/ Celem działania projektu Euro-Peristat jest stworzenie uzasadnionych naukowo i wiarygodnych
Beata Czeszyńska Klinika Neonatologii PUM
PÓŹNE PORAŻKI W LECZENIU NOWORODKÓW Z ELBW W MATERIALE WŁASNYM Beata Czeszyńska Klinika Neonatologii PUM CZAS PRZEŻYCIA Umieralność poporodowa w grupie noworodków z ELBW do 7 doby życia - 70/107 (65,4%)
USG W DIAGNOSTYCE OBUMIERAJĄCEGO ZAPALENIA JELIT
USG W DIAGNOSTYCE OBUMIERAJĄCEGO ZAPALENIA JELIT Renata Bokiniec Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Szpital im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie TECHNIKA BADANIA Głowica liniowa,
HALINA KONEFAŁ 1, ELŻBIETA GAWRYCH 2, MARIA BEATA CZESZYŃSKA 1, ZBIGNIEW CELEWICZ 3
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 2, 105-109, 2012 Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ciężkimi wadami wrodzonymi wymagającymi wczesnej interwencji chirurgicznej w referencyjnym
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Testy wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
17 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej Tabela 17.1. Ocena stopnia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej ph krwi tętniczej Równowaga kwasowo-zasadowa Stężenie jonu wodorowego (nmol/l) < 7,2 Ciężka kwasica
Ocena zmian hemodynamicznych układu krąŝ
Ocena zmian hemodynamicznych układu krąŝ ąŝenia u noworodków. w. Renata Bokiniec Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Adaptacja Stabilizacja i utrzymanie prawidłowej wymiany gazowej
Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne
Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii
SEMESTR LETNI 2014/2015 HARMONOGRAM ZAJEC KIERUNEK LEKARSKI ROK III PL
3B 3A Grupa Data Godzina miejsce Przedmiot/tematyka Prowadzący czwartek 8.00-8.45 8.45-11.45 Mieszanki mlekozastępcze. Zaburzenia karmienia u dzieci. Cyrta 4 h Rozwój psychomotoryczny dziecka do 3 roku
3. Wykrywanie wad serca przed urodzeniem rola diagnostyki prenatalnej
3. Wykrywanie wad serca przed urodzeniem rola diagnostyki prenatalnej Joanna Dangel Badania ultrasonograficzne i echokardiograficzne W 1998 roku pojawiły się pierwsze doniesienia wskazujące na to, że prenatalne
LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ
LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ Jerzy Giermek Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii-Instytut Kierownik Kliniki: Doc. dr hab. med. Tadeusz Pieńkowski
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki
Od roku 2001 przeszkolono pod nadzorem Polskiej Rady Resuscytacji
www.prc.krakow.pl Od roku 2001 przeszkolono pod nadzorem Polskiej Rady Resuscytacji 9 kursach GIC 199 osób, 331 kursach ALS 5531 osób, 102 kursach ILS 2068 osoby, 57 kursach EPLS 786 osoby, 1313 kursach
Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO-SZKOLENIOWA "NEONATUS 2015" 24-25 września 2015r. / 24-25 September, 2015
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO-SZKOLENIOWA "NEONATUS 2015" 24-25 września 2015r. / 24-25 September, 2015 Patronat naukowy: Dr hab. n. med. Jan Mazela Prof. dr hab. n. med. Janusz Gadzinowski Klinika
Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa?
0/0/205 Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa? Krystyna Bober Olesińska Klinika Neonatologii WUM 2 Struktura oddziałów neonatologicznych na Mazowszu 53 - oddziały Stopień referencyjności
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
ALLOPRZESZCZEPIENIE KRWIOTWÓRCZYCH KOMÓREK MACIERZYSTYCH w PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZCE LIMFOCYTOWEJ w POLSCE ANKIETA WIELOOŚRODKOWA
ALLOPRZESZCZEPIENIE KRWIOTWÓRCZYCH KOMÓREK MACIERZYSTYCH w PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZCE LIMFOCYTOWEJ w POLSCE ANKIETA WIELOOŚRODKOWA Ośrodek koordynujący: Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Kierownik
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC
Zapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski
IUGR prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski definicja postacie znaczenie diagnostyka monitoring decyzje porodowe mały płód - SGA prawidłowy - brak cech wad, chorób genetycznych, infekcji nieprawidłowy
Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009
Dr Jarosław Woroń BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków Uniwersytecki Ośrodek Monitorowania i Badania Niepożądanych
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych