Rok akademicki: 2014/2015 Kod: HSO s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Logika, Metodyka pracy umysłowej Rok akademicki: 2014/2015 Kod: HSO s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Socjologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Branicki Wacław (branicki@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr Rudnicki Seweryn (sew.rudnicki@gmail.com) dr Branicki Wacław (branicki@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Ma podstawową wiedzę o relacjach między naukami społecznymi a logiką SO1A_W02, SO1A_U02 M_W002 Zna podstawowe koncepcje teoretyczne z zakresu nauk społecznych i humanistycznych i różnice pomiędzy najważniejszymi paradygmatami analizy rzeczywistości społecznej w świetle logiki. SO1A_W03 Umiejętności M_U001 Zna techniki skutecznego uczenia się oraz wyszukiwania i selekcji oraz wykorzystania poprawnie informacji ze źródeł pisanych i elektronicznych. SO1A_U17 M_U003 Poprawnie stosuje terminologię z zakresu logiki. SO1A_U01 Kompetencje społeczne M_K001 W samodzielny sposób rozwiązuje postawione przed nim zadania praktyczne i teoretyczne. SO1A_K03 1 / 8

2 M_K002 Potrafi współpracować w grupie przyjmując w niej różne role, jest otwarty na wymianę argumentów i aktywnie uczestniczy w dyskusji. SO1A_K04, SO1A_K05 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um Zajęcia seminaryjne Zajęcia praktyczne Zajęcia terenowe Zajęcia warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 M_U003 Ma podstawową wiedzę o relacjach między naukami społecznymi a logiką Zna podstawowe koncepcje teoretyczne z zakresu nauk społecznych i humanistycznych i różnice pomiędzy najważniejszymi paradygmatami analizy rzeczywistości społecznej w świetle logiki. Zna techniki skutecznego uczenia się oraz wyszukiwania i selekcji oraz wykorzystania poprawnie informacji ze źródeł pisanych i elektronicznych. Poprawnie stosuje terminologię z zakresu logiki Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 W samodzielny sposób rozwiązuje postawione przed nim zadania praktyczne i teoretyczne. Potrafi współpracować w grupie przyjmując w niej różne role, jest otwarty na wymianę argumentów i aktywnie uczestniczy w dyskusji Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Logika 2 / 8

3 Zadaniem kursu jest zapoznanie studentów z podstawami współczesnej logiki, teoretycznej i praktycznej. Jego celem jest wykształcenie jasnego, precyzyjnego i otwartego sposobu myślenia i argumentowania. Dzięki znajomość teorii logicznych student ma posiąść erudycją logiczną w zakresie niezbędnym do rozumienia samych problemów logicznych oraz do swobodnego poruszania się w zagadnieniach innych nauk. Znajomosć logiki praktycznej ma, ogólnie rzecz biorąc, rozwinąć kulturę logiczną, w szczególności, wyrobić logiczną stronę umiejętności dyskutowania i argumentowania negocjacji. Wiedza zdobyta przez studenta z tego przedmiotu ma bezpośrednie bądź pośrednie zastoosowanie do wszystkich innych przedmiotów studiów. Program wykładów LOGIKA Wprowadzenie do logiki 1. Wybrane zagadnienia z wiedzy o języku Pojęcie języka (wypowiedzenie, akt mowy), pojęcie znaku; znak językowy, znaczenie, funkcje języka Wybrane działy językoznawstwa: semantyka, semiotyka, syntaktyka, słowotwórstwo Logiczna analiza języka Język logiki; język a logika formalna, paradoksy logiczne Język a metajęzyk 2. Kategorie syntaktyczne; nazwa, zdanie, funktor, operator Nazwy; desygnacja, treść, zakres nazwy; podziały nazw, supozycje Stosunki między zakresami nazw 3. Poprawne logicznie formułowanie wypowiedzeń Definicje; rodzaje definicji, warunki poprawności definicji, błędy definiowania Logiczna analiza wyrażeń wieloznacznych; homonimia i nieostrość, anafora i okazjonalność, amfibologia 4. Ważne pojęcia logiczne Zdanie w sensie logicznym; wartość logiczna zdania Funkcja zdaniowa, zmienne; funkcja logiczna Prawo logiczne; pojęcie prawa logicznego, rodzaje praw logicznych Wnioskowanie a wynikanie; wnioskowanie dedukcyjne; błędy wnioskowania dedukcyjnego Inne rodzaje wnioskowań; redukcyjne, indukcyjne, per analogiam Teorie logiczne 5. Elementy teorii mnogości Pojęcie zbioru, działania na zbiorach Podstawowe prawa teorii mnogości 6. Teoria (rachunek) nazw Klasyczne zdania kategoryczne. Prawa logiczne teorii nazw. Kwadrat logiczny Przekształcenia klasycznych zdań kategorycznych; prawa przekształceń Grafiki: Eulera, Lamberta, Venna i ich zastosowania 7. Sylogistyka Sylogizm; terminologia, wzory sylogizmów, figury, tryby Sprawdzanie poprawności sylogizmów. Błędy wnioskowań sylogistycznych. Metody sprawdzania. 8. Teoria (rachunek) zdań Funktory zdaniotwórcze; negacja, równoważność, alternatywa, koniunkcja, implikacja 3 / 8

4 Aksjomatyczny system teorii zdań; słownik systemu, aksjomaty, reguły dowodowe Prawa logiczne teorii zdań. Metody sprawdzania funkcji logicznych teorii zdań Najważniejsze prawa myślenia. 9. Teoria kwantyfikatorów (predykatów) Język i tautologie węższego rachunku kwantyfikatorów Podstawowe prawa rachunku kwantyfikatorów Aksjomatyzacja teorii kwantyfikatorów 10. Inne ważne pojęcia i teorie logiczne Teoria relacji; podstawowe pojęcia teorii relacji, ważniejsze rodzaje relacji, klasy abstrakcji Podział logiczny; pojęcie i warunki poprawności podziału logicznego; klasyfikacja 11. Logiki nieklasyczne. Wprowadzenie do logik nieklasycznych; logiki wielowartościowe, modalność zdań 12. Logiczne podstawy działania układów cyfrowych Działania logiczne i bramki Bramki trójstanowe Jednostka arytmetyczno-logiczna Logika praktyczna 13. Elementy prakseologii i praktyczne zastosowania rozumowań dedukcyjnych Illokucje, sylogizm praktyczny Dedukcja w rozumowaniach niededukcyjnych i potocznych Pragmatyczna przydatność tautologii Entymematy; presupozycja, implikatura, maksymy konwersacyjne Grice a 14. Logika erotetyczna i logika deontyczna Logiczna struktura pytań Rodzaje pytań, sposób stawiania pytania; rodzaje odpowiedzi Normy; wypowiedzi norm i ich struktura logiczna Logika woli, logika obyczajów 15. Retoryka logiczna Logiczna analiza dyskursu Dyskusja i jej rodzaje, błędy dyskutowania Logika strategii argumentacyjnych Dowodzenie a argumentowanie, umiejętność przekonywania Ćwiczenia audytoryjne Logika Ogólna charakterystyka zajęć Zadaniem ćwiczeń jest praktyczne wdrożenie studentów w materiał podawany na wykładach, zarówno z logiki teoretycznej jak i praktycznej. Celem ćwiczeń w przypadku logiki teoretycznej jest wyrobienie umiejętności zarówno poprawnego rozumienia zagadnień formalnych jak i, co ważniejsze, umiejętności zastosowania przyswojonej wiedzy teoretycznej do rozwiązywania różnorodnych szczegółowych problemów i zagadnień (także przykładów, pytań i aporii) jakie są związane z poszczególnymi teoriami logicznymi. W przypadku pragmatyki logicznej celem ćwiczeń jest, w oparciu o materiał teoretyczny: a) podniesienie kultury języka poprzez nabycie umiejętności rozpoznawania na przykładach jego paralogicznych form, jak illokucja, presupozycja czy implikatura, b) rozwinięcie umiejętności posługiwania się językiem tak przy swobodnym posługiwaniu się nim (retoryka), jak i przy podejmowaniu zagadnień 4 / 8

5 naukowych (logika pytań i odpowiedzi), oraz c) wykształcenie kultury wypowiedzi w oparciu o wyćwiczenie takich form, jak np. maksymy konwersacyjne, reguły dyskusji, argumentowania i przekonywania. LOGIKA Wprowadzenie do logiki 1. Wybrane zagadnienia z wiedzy o języku Pojęcie języka (wypowiedzenie, akt mowy), pojęcie znaku; znak językowy, znaczenie, funkcje języka Wybrane działy językoznawstwa: semantyka, semiotyka, syntaktyka, słowotwórstwo Logiczna analiza języka Język logiki; język a logika formalna, paradoksy logiczne Język a metajęzyk 2. Kategorie syntaktyczne; nazwa, zdanie, funktor, operator Nazwy; desygnacja, treść, zakres nazwy; podziały nazw, supozycje Stosunki między zakresami nazw 3. Poprawne logicznie formułowanie wypowiedzeń Definicje; rodzaje definicji, warunki poprawności definicji, błędy definiowania Logiczna analiza wyrażeń wieloznacznych; homonimia i nieostrość, anafora i okazjonalność, amfibologia 4. Ważne pojęcia logiczne Zdanie w sensie logicznym; wartość logiczna zdania Funkcja zdaniowa, zmienne; funkcja logiczna Prawo logiczne; pojęcie prawa logicznego, rodzaje praw logicznych Wnioskowanie a wynikanie; wnioskowanie dedukcyjne; błędy wnioskowania dedukcyjnego Inne rodzaje wnioskowań; redukcyjne, indukcyjne, per analogiam Teorie logiczne 5. Elementy teorii mnogości Pojęcie zbioru, działania na zbiorach Podstawowe prawa teorii mnogości 6. Teoria (rachunek) nazw Klasyczne zdania kategoryczne. Prawa logiczne teorii nazw. Kwadrat logiczny Przekształcenia klasycznych zdań kategorycznych; prawa przekształceń Grafiki: Eulera, Lamberta, Venna i ich zastosowania 7. Sylogistyka Sylogizm; terminologia, wzory sylogizmów, figury, tryby Sprawdzanie poprawności sylogizmów. Błędy wnioskowań sylogistycznych. Metody sprawdzania. 8. Teoria (rachunek) zdań Funktory zdaniotwórcze; negacja, równoważność, alternatywa, koniunkcja, implikacja Aksjomatyczny system teorii zdań; słownik systemu, aksjomaty, reguły dowodowe Prawa logiczne teorii zdań. Metody sprawdzania funkcji logicznych teorii zdań Najważniejsze prawa myślenia. 9. Teoria kwantyfikatorów (predykatów) Język i tautologie węższego rachunku kwantyfikatorów Podstawowe prawa rachunku kwantyfikatorów Aksjomatyzacja teorii kwantyfikatorów 10. Inne ważne pojęcia i teorie logiczne 5 / 8

6 Teoria relacji; podstawowe pojęcia teorii relacji, ważniejsze rodzaje relacji, klasy abstrakcji Podział logiczny; pojęcie i warunki poprawności podziału logicznego; klasyfikacja 11. Logiki nieklasyczne. Wprowadzenie do logik nieklasycznych; logiki wielowartościowe, modalność zdań 12. Logiczne podstawy działania układów cyfrowych Działania logiczne i bramki Bramki trójstanowe Jednostka arytmetyczno-logiczna Logika praktyczna 13. Elementy prakseologii i praktyczne zastosowania rozumowań dedukcyjnych Illokucje, sylogizm praktyczny Dedukcja w rozumowaniach niededukcyjnych i potocznych Pragmatyczna przydatność tautologii Entymematy; presupozycja, implikatura, maksymy konwersacyjne Grice a 14. Logika erotetyczna i logika deontyczna Logiczna struktura pytań Rodzaje pytań, sposób stawiania pytania; rodzaje odpowiedzi Normy; wypowiedzi norm i ich struktura logiczna Logika woli, logika obyczajów 15. Retoryka logiczna Logiczna analiza dyskursu Dyskusja i jej rodzaje, błędy dyskutowania Logika strategii argumentacyjnych Dowodzenie a argumentowanie, umiejętność przekonywania Ćwiczenia projektowe Metodyka pracy umysłowej 1. Integracja grupy. 2. Podstawy procesu uczenia się, style uczenia się (pamięć wzrokowa, słuchowa, polisensoryczność). 3.Prezentacje zespołowe i indywidualne, budowanie własnego wizerunku. 4.Mind maping i techniki wspomagające uczenie się (mnemotechniki). 5. Zasady pisania prac uniwersyteckich, plan pracy, bibliografia, przypisy, aneksy. Plagiat w pracach naukowych. 6.Analiza indywidualnego sposobu percepcji i uczenia się. Sposób obliczania oceny końcowej Logika 80% oceny końcowej oceny z kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń i wykładów Metodyka pracy umysłowej 20% oceny końcowej Przygotowanie i przedstawienie prezentacji 70 % Obecność na zajęciach 30 % Wymagania wstępne i dodatkowe brak Zalecana literatura i pomoce naukowe 6 / 8

7 Logika Literatura obowiązkowa 2.J. Bremer, Wprowadzenie do logiki, Wydawnictwo WAM, Kraków Z. Ziembiński, Logika praktyczna; PWN, Warszawa B. Stanosz; Ćwiczenia z logiki formalnej, PWN, Warszawa W. Suchoń Prolegomena do retoryki logicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków T. Hołówka, Kultura logiczna w przykładach, PWN, Warszawa 2005 Literatura uzupełniająca 1.J. M. Bocheński, Współczesne metody myślenia, Wydawnictwo W drodze, Poznań E. Żarnecka-Biały, Mała logika, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków W. van Quine, Filozofia logiki; PWN, Warszawa, 1977 Metodyka pracy umysłowej Literatura: Cieciura M., Jak skutecznie studiować? Warszawa Czerniawska E., Jagodzińska M., Jak się uczyć, Warszawa Bielsko-Biała Doodley G. A., Jak podwoić skuteczność uczenia się. Techniki sprawnego zapamiętywania i przywoływania informacji, Warszawa Drapeau Ch., Jak uczyć się szybko i skutecznie, Warszawa Fisher R., Uczymy jak myśleć. Tłum. Krzysztof Kruszewski, Warszawa Fisher R., Uczymy jak się uczyć. Tłum. Krzysztof Kruszewski, Warszawa Gardner H., Inteligencje wielorakie, Przeł. A. Jankowski.,Poznań Gozdek K.Michaelis, Rozwiń swój genialny umysł, Warszawa1996. Gozdek- Michaelis K., Supermożliwości twojego umysłu, Katowice Goleman D., Inteligencja Emocjonalna, Przeł. A. Jankowski. Poznań Gambarelli G., Łucki Z., Jak przygotowywać prace dyplomową lub doktorską, Kraków, Grębski M., Jak odnieść sukces na egzaminie, Łódź, Hamer H., Nowoczesne uczenie się albo ściąga z metodyki pracy umysłowej, Warszawa Janiszewska M., Doskonalenie Umysł,. Kraków Jamruszkiewicz J., Kurs szybkiego czytania, Katowice Knecht Z., Metody uczenia się i zasady pisania prac dyplomowych: poradnik jak się uczyć, jak pisać pracę dyplomową, Wrocław Knoblauch J., Sztuka uczenia się, czyli jak posiąść wiedzę nie wpadając w stresy, Warszawa Ośko S., Metodyka pracy umysłowej, Radom Paszko M., Mind mapping- jak ogarnąć całość, Warszawa Vetulani J., Jak usprawnić pamięć, Liszki Żurakowski F., Jak się uczyć szybko i skutecznie, Warszawa Żurek E.,Sztuka wystąpień, czyli jak mówić, by osiągnąć cel, Warszawa Żmudziński W., Metodologia uczenia się, Poznań Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe brak 7 / 8

8 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Udział w wykładach Przygotowanie do zajęć Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Udział w zajęciach praktycznych Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 4 godz 15 godz 30 godz 30 godz 15 godz 25 godz 119 godz 4 ECTS 8 / 8