[Biznes etyka kapitał społeczny] [Marta Młokosiewicz]

Transkrypt

1 [Biznes etyka kapitał społeczny] [Marta Młokosiewicz]

2 Biznes a etyka Przedsiębiorczość - proaktywność, akceptacja ryzyka, innowacyjność, dobre wyniki ekonomiczne Cele działania firmy: -główne (zysk) -szczegółowe (związane z rynkiem, efektywnościowe, finansowe, socjalne, wizerunkowe) BIZNES CZŁOWIECZEŃSTWO? skuteczność, sprawność działania słuszność moralna działania Konsekwencjalizm - skutki działań, stosowania reguł Deontologizm - wartość czynu, Intencje działającego, obowiązek i powinność ETYKA

3 1. Społeczna odpowiedzialność firmy rodzi koszty a nie korzyści. 2. Przedsiębiorstwo jest osobą prawną, a więc nie może mieć zobowiązań moralnych. 3. Realizując cele dotyczące społecznej odpowiedzialności, menedżer nie działa w interesie akcjonariuszy. 4. Argument podatkowy. Interesariusze i społeczna odpowiedzialność 1. Społeczna odpowiedzialność firmy oznacza wykluczenie zysku jako jedynego motywu do podjęcia działań. 2. Nie ponoszenie odpowiedzialności społecznej przez firmę osłabia postawę etyczną jej pracowników. 3. Akcjonariusze mogą być zainteresowani pozytywnym wizerunkiem firmy 4. Interesariusze mogą być zainteresowani wspieraniem celów społecznie użytecznych

4 Interesariusze Cel główny Oczekiwania Interesariusze oraz ich cele i oczekiwania Właściciele Akcjonariusze Pracownicy Wzrost wartości przedsiębiorstwa Spełnienie zawodowe i jakość życia wzrost wartości firmy maksymalizacja wartości akcji pełna i rzetelna informacja kompetentne organy zarządzające kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy satysfakcjonujące wynagrodzenie wywiązywanie się ze zobowiązań pełna i rzetelna informacja zadowolenie z pracy możliwość samorozwoju bezpieczeństwo i higiena pracy sprawne zarządzanie firmą Źródło: oprac. na podst. J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009, s , M. Rybak, Etyka menedżera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004, s , A. Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, C.H. Beck, Warszawa 2009, s

5 Interesariusze oraz ich cele i oczekiwania Interesariusze Cel główny Oczekiwania Kooperanci, dostawcy Klienci Przetrwanie i rozwój Zaspokojenie potrzeb wiarygodność finansowa partnera wywiązywanie się ze zobowiązań opłacalność ekonomiczna etyka, kultura i profesjonalizm działania Współpraca, jakość procesu komunikacji cechy, funkcjonalność, jakość produktu czytelna i dostępna informacja satysfakcjonujący proces zakupu / obsługi klienta personifikacja relacji z klientem pozytywny wizerunek firmy bezpieczeństwo życia i zdrowia z użytkowania produktu Źródło: oprac. na podst. J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009, s , M. Rybak, Etyka menedżera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004, s , A. Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, C.H. Beck, Warszawa 2009, s

6 Interesariusze Cel główny Oczekiwania Interesariusze oraz ich cele i oczekiwania Konkurenci Przestrzeganie zasad rynkowych uczciwe, etyczne zasady konkurencji przejrzystość i czytelność działań konkurencji kultura działań biznesowych Instytucje finansowe Minimalizacja ryzyka zyski z tytułu pożyczonego kapitału wiarygodne wyniki finansowe wywiązywanie się ze zobowiązań jawność, rzetelność i kompleksowość informacji kompetentne organy zarządzające Źródło: oprac. na podst. J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009, s , M. Rybak, Etyka menedżera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004, s , A. Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, C.H. Beck, Warszawa 2009, s

7 Interesariusze Cel główny Oczekiwania Interesariusze oraz ich cele i oczekiwania Instytucje rządowe i społeczne Społeczności lokalne, krajowe, regionalne Wzrost gospodarczy, dobrobyt Sprawiedliwość, pewna przyszłość przestrzeganie norm prawnych regulowanie zobowiązań publiczno-prawnych wobec samorządu i państwa wspieranie działalności społecznej i charytatywnej tworzenie miejsc pracy prowadzenie bezpiecznej działalności ochrona środowiska współfinansowanie infrastruktury mecenat i sponsoring imprez kulturalnych, sportowych i naukowych Źródło: oprac. na podst. J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009, s , M. Rybak, Etyka menedżera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004, s , A. Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, C.H. Beck, Warszawa 2009, s

8 Kapitał społeczny i jego komponenty Kapitał społeczny: - powiązania i relacje między pracownikami przedsiębiorstwa oraz z jego otoczeniem, przyczyniające się do zwiększenia efektywności funkcjonowania, głównie na skutek ułatwiania współdziałania; uczestnictwo w sieciach powiązań wzajemność oddziaływań Kapitał społeczny zaufanie - aktywne połączenia międzyludzkie, zaufanie, obustronne zrozumienie oraz wspólne wartości i zachowania, które wiążą członków sieci oraz społeczności, a przez to umożliwiają wspólne działania normy społeczne proaktywność poczucie wspólnoty

9 Właściwości kapitału społecznego niematerialny i z natury społeczny charakter; decyduje o długookresowym stabilnym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa; sprzyja kreatywności oraz wymianie wiedzy; przyczynia się do osiągania celów, których osoby indywidualne nie byłyby w stanie samodzielnie zrealizować; wpływa na wzrost efektywności działań.

10 regulacje prawne koniunktura rynkowa Uwarunkowania dla etyki i kapitału społecznego w biznesie dojrzałość rynków poziom moralności w społeczeństwie Wewnętrzny system wartości przedsiębiorcy stopień egzekwowania prawa poziom rozwoju demokracji partycypacyjnej i społeczeństwa obywatelskiego świadomość społeczna interesariuszy stopień konkurencyjności rynków stabilność przepisów prawnych

11 Nieuczciwi kontrahenci Źródło: Badanie przedsiębiorców współpracujących z Rzetelną Firmą (maj r.), Baranowska-Skimina A., Weryfikacja kontrahenta to rzadkość,

12 Nieuczciwi pracownicy r. 77% przedsiębiorstw było ofiarą nieuczciwych pracowników przez ostatnie 2 lata 80% firm - strata mniejsza niż 50 tys. zł., 15% firm - strata od 50 d0 100 tys. zł. rodzaje nadużyć: - kradzieże - 43% firm - przywłaszczenia - 23% firm - oszustwa - 16% firm - wyłudzenia towaru, oświadczenia nieprawdy, nadmierne wydatki - 5% firm najczęstszy sprawca nadużyć: - pracownik działu zakupów i zaopatrzenia - 39% - pracownik działu sprzedaży - 29% Źródło: Badanie TU Euler Hermes, Nieuczciwi pracownicy plagą polskich firm,

13 Straty firm z tytułu przestępczości gospodarczej - Polska 2011 Źródło: Badanie przestępczości gospodarczej Polska 2011, PwC,

14 Sprawcy strat firm z tytułu przestępczości gospodarczej - Polska 2011 Źródło: Badanie przestępczości gospodarczej Polska 2011, PwC,

15 Firma CHOMIK GDÓW - etyka i kapitał społeczny Długookresowa perspektywa prowadzenia firmy i oczekiwania na korzyści z podejmowanych działań System wartości przedsiębiorcy Konsekwencja w egzekwowaniu zasad

16 BADANIA DOT. NIERZETELNYCH KONTRAHENTÓW: Tylko mechanizmy kontrolne lub ślepe zaufanie? 26% firm nie sprawdzało rzetelności kontrahentów przed podjęciem współpracy, 36% - tylko w przypadku kluczowych dla firmy kontraktów 50% firm nie sprawdzających swoich kontrahentów uznała, że ufa partnerom biznesowym, prawie 19% z nich nie widziało sensu sprawdzania, 16% nie wiedziało, jak może to zrobić, zaś 15% stwierdziło, że nie ma na to czasu BADANIA DOT. NIEUCZCIWYCH PRACOWNIKÓW: systemy ochrony i monitoringu - 21% badanych firm, inwestycje w edukację i szkolenia zatrudnionych - 9% firm, możliwość anonimowego poinformowania o nadużyciach dokonywanych przez współpracowników - 4% firm

17 Korzyści z dialogu i współpracy z interesariuszami KORZYŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA: 1. Umocnienie pozytywnej relacji z interesariuszami oraz pozytywny wizerunek 2. Lojalność interesariuszy 3. Poprawa jakości procesu zarządzania KORZYŚCI INTERESARIUSZY: 1. Wzrost satysfakcji i zadowolenia z uwzględnienia i lepszego zaspokojenia potrzeb 2. Wzrost zaufania do działań firmy, wzrostu poczucia bezpieczeństwa

18 Firma CHOMIK GDÓW - korzyści z etycznego biznesu pozytywny wizerunek: firma postrzegana jako rzetelny pracodawca i odpowiedzialny partner w interesach, harmonijna współpraca z klientami, kontrahentami, dostawcami, pracownikami, jasne, przejrzyste zasady usprawniające funkcjonowanie firmy, długookresowa stabilność funkcjonowania, spokój sumienia przedsiębiorcy, zaufanie otoczenia jako dodatkowy kapitał (zwłaszcza w trudnych czasach firmy).

19 Firma CHOMIK GDÓW - komponenty kapitału społecznego pozytywne sieci powiązań + wzajemność oddziaływań + Kapitał społeczny zaufanie + normy i wartości + poczucie wspólnoty +

20 Koncepcja CSR a MŚP Korzyści stosowania zasad społecznej odpowiedzialności według MŚP: powiększenie przewagi konkurencyjnej wzrost przychodów firmy wzrost liczby klientów zwiększenie lojalności klientów ograniczenie kosztów zużycia surowców i energii poprawa wizerunku i reputacji firmy 0% 0% 0% 0% 0% 0% 60% 61% 64% 68% 71% 81% Źródło: Innowacje i CSR w MŚP, Raport Agencji Rozwoju Innowacji S.A.,

21 CECHY ODPOWIEDZIALNEJ FIRMY W OPINII STUDENTÓW: Młodzi 2012 o społecznej odpowiedzialności biznesu odpowiedzialność wobec otoczenia społecznego odpowiedzialna produkcja oferowanie odpowiedzialnych" produktów odpowiedzialność wobec pracowników 30% 35% 51% 66% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Źródło: Studenci cenią odpowiedzialnych pracodawców badanie,

22 Młodzi 2012 o społecznej odpowiedzialności biznesu ATRYBUTY PRZYSZŁEGO PRACODAWCY W OPINII STUDENTÓW: międzynarodowe środowisko pracy wysoka pozycja rynkowa firmy odpowiedzialność ekologiczna innowacyjność odpowiedzialność społeczna etyka w biznesie troska o pracowników 66% 74% 77% 84% 87% 91% 97% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% Źródło: Studenci cenią odpowiedzialnych pracodawców badanie,

23 Podsumowanie poprzez etykę i CSR do kapitału społecznego Moralność intencji, poszanowanie godności człowieka, działania użyteczne ze społecznego punktu widzenia - realizacja człowieczeństwa w biznesie, zbieżność przedsiębiorczości i etyki; Kapitał społeczny, etyka i społeczna odpowiedzialność w biznesie są ze sobą ściśle powiązane; Egoistyczne dążenie do maksymalizacji własnej użyteczności, uznanie subiektywnie pojmowanego interesu własnego za zasadniczy motyw działalności gospodarczej i nacisk na sukces indywidualny, nie ułatwiają akumulowania kapitału społecznego; Potrzeba cierpliwości w oczekiwaniu na korzyści z posiadania kapitału społecznego - mają one charakter jakościowy oraz pojawiają się w perspektywie długookresowej;

24 Podsumowanie poprzez etykę i CSR do kapitału społecznego Relacje oparte na współpracy i zaufaniu prowadzą do osiągania korzyści nie tylko w wymiarze społecznym, ale i ekonomicznym; Wartości związane z kapitałem społecznym sprzyjają atmosferze biznesu społecznie odpowiedzialnego; Rozpowszechnianie postaw etycznych oraz koncepcji CSR powinno przyczyniać się do budowania kapitału społecznego przedsiębiorstw; Kształtowanie kapitału społecznego musi być związane z doskonaleniem jakości relacji międzyludzkich - umiejętności współpracy, respektowania norm i budowania zaufania; Starania o przestrzeganie norm etycznych w biznesie należy połączyć ze stanowczością wobec osób i podmiotów próbujących wymuszać nieetyczne zachowania oraz z zapewnieniem maksymalnej przejrzystości prowadzonej działalności.

25 [Dziękuję za uwagę]