BIOGAS ENGINE) Karol Cupiał, Adam Dużyński, Janusz Grzelka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BIOGAS ENGINE) Karol Cupiał, Adam Dużyński, Janusz Grzelka"

Transkrypt

1 WPŁYW KATALIZATORA OKSYDACYJNEGO NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN SILNIKA GAZOWEGO 8A2G (INFLUENCE OF AN OXIDABLE CATALYZER ON TOXICITY OF EXHAUST GASES FROM THE 8A2G BIOGAS ENGINE) Karol Cupał, Adam Dużyńsk, Janusz Grzelka Poltechnka Częstochowska Katedra Maszyn Tłokowych Technk Sterowana Al. Arm Krajowej 21, 42-2 Częstochowa W pracy omówono wynk badań toksycznośc spaln stacjonarnego slnka gazowego o mocy 65 kw/ 1 obr/mn wyprodukowanego przez H.CEGIELSKI Poznań S.A. uzyskane w Katedrze Maszyn Tłokowych Technk Sterowana Poltechnk Częstochowskej. (Expermental results of toxcty of exhaust gases from the statonary bogas engne power output 65 kw/1 rpm, manufactured by H.CEGIELSKI Poznań S.A., have been presented at ths artcle. Ths expermental research was carred out n The Char Of Internal Combuston Engnes and Control Engneerng Of The Techncal Unversty Of Częstochowa. 1. Skład spaln Produktem spalana palw mneralnych takch jak gaz, palwa napędowe, ropa naftowa lub węgel, oprócz głównych dwutlenku węgla wody są także szkodlwe zwązk take jak: tlenek węgla (CO), węglowodory (HC) czy tlenk azotu (NO x ). Substancje te są toksyczne dąży sę do ogranczena ch emsj. Zwązk azotu (NO, NO 2, N 2 O) są substancjam nszczącym hemoglobnę człoweka (NO 2 ) wywołują objawy porażena centralnego podrażnając jednocześne płuca prowadząc do ch perforacj. Tlenek węgla jest slne trującym, bezbarwnym bezwonnym gazem, który przy stężenu,3% (objętoścowo) w cągu trzydzestu mnut powoduje śmerć na skutek wązana chemczne tlenu zawartego we krw. Przy stężenu ok.,1% powoduje on chronczne lub ostre zatruce organzmu. Ne spalone węglowodory wydalane ze spalnam ne stanową bezpośrednego zagrożena dla otoczena. Powodują jednak slne podrażnene śluzówk nosa oczu. Ponadto, wraz z tlenkam azotu przy ntensywnym nasłonecznenu otoczena bezwetrznej pogodze przyczynają sę do powstawana smogu. 2. Normy toksycznośc spaln slnka gazowego Rzeczywste stężene substancj toksycznych w spalnach stacjonarnego tłokowego slnka spalnowego zależy od jego konstrukcj, nastaw regulacyjnych od obcążena. Stężena dopuszczalne poszczególnych substancj toksycznych są w różnych krajach rozmace defnowane mają różne wartośc lczbowe.

2 Przepsy prawne ustalają przede wszystkm wartość emsj welkośc gazowych: tlenków węgla CO, nespalonych węglowodorów HC, tlenków azotu NO x a także cząstek stałych PM wydzelanych w spalnach. Dla slnków wysokoprężnych eksploatowanych na lądze wodze a zaslanym palwem płynnym (za wyjątkem slnków samochodowych lotnczych) projekt europejskej normy EN :1998 Tłokowe slnk spalnowe bezpeczeństwo cześć 1, ustala granczne wartośc emsj substancj toksycznych przedstawone w tabel 1. W tym przypadku warunk pomaru określa norma EN ISO , która dla slnków stacjonarnych napędzających generatory elektryczne przewduje pomary przy obcążenu zmennym wg programu testu D1 D2. Tablca 1. Wartośc granczne emsj substancj toksycznych wg EN :1998 (Table 1. Lmts of toxc emsson accordng to EN :1998) Moc efektywna [kw] CO [g/kwh] HC [g/kwh] NO x [g/kwh] PT [g/kwh] 37«P<75 6,5 1,3 9,2,85 75«P<13 5, 1,3 9,2,7 13«P<56 5, 1,3 9,2,54 W Polsce jednostkową emsję zwązków toksycznych spaln z układu wylotowego slnka samochodowego z zapłonem samoczynnym określa norma BN-84/ Slnk samochodowe z zapłonem samoczynnym. Emsja zaneczyszczeń gazowych. Wymagana badana. Wartośc dopuszczalne przedstawono w tabel 2. Tablca 2. Wartośc granczne emsj substancj toksycznych wg BN-84/ Table 2. Lmts of toxc emsson accordng to BN-84/ ) Substancja CO HC NO x [g/kwh] [g/kwh] [g/kwh] Emsja granczna 14, 3,5 18, Dla slnków gazowych w Polsce w Europe dotychczas ne zostały ustalone granczne wartośc emsj jednostkowej [g/kwh]. W Nemczech nnych krajach granczne wartośc emsj substancj toksycznych określa sę w g/m 3 na podstawe przepsów TALuft- 86. Wartośc normatywne zostały zestawone w tabel 3. Warunk pracy slnka (czas, obcążene) w czase pomarów ne są w tych przepsach jednoznaczne ustalone. Zazwyczaj pomary przeprowadza sę w warunkach ustalonej pracy slnka pod pełnym obcążenem. 3. Test toksycznośc spaln Dla stacjonarnego slnka o stałej prędkośc obrotowej według normy ISO/DIS najbardzej odpowedn jest test D2 (generatng sets wth ntermttent load) lub test D1 (Power plants). Parametry tych testów zestawono w tablcy 4.

3 Tablca 3. Welkośc normatywne emtowanych substancj toksycznych przez stacjonarne slnk gazowe wg TALuft-86 (Table 3. Standard values of toxc emsson of statonary bogas engnes accordng to TALuft-86) Typ slnka Wartość granczna wg TA-Luft Slnk gazowy z ZI 4-o suwowy NO x <,5 g/m 3 (5% O 2 ) CO <,65 g/m 3 (5% O 2 ) NMHC <,15 g/m 3 (O 2 - rzeczywste) Slnk gazowy z ZI 2-o suwowy NO x <,8 g/m 3 (5% O 2 ) CO <,65 g/m 3 (5% O 2 ) NMHC <,15 g/m 3 (O 2 - rzeczywste) Slnk gazowy z ZS 4-o suwowy NO x <,5 g/m 3 (5% O 2 ) CO <,65 g/m 3 (5% O 2 ) NMHC <,15 g/m 3 (O 2 - rzeczywste) PM <,5 g/m 3 (O 2 - rzeczywste) Określene Tablca 4. Parametry testu D2 D1 wg ISO/DIS (Table 4. Parameters of D2 and D1 test accordng to ISO/DIS ) Faza cyklu Faza cyklu TEST D2 % obcążena momentem obrotowym Współczynnk wag,5,25,3,3,1 TEST D1 % obcążena momentem obrotowym Współczynnk wag,3,5,2 Dla każdej fazy pracy slnka dokonuje sę pomarów stężena głównych składnków toksycznych spaln: CO, CO 2, HC, NO x określa sę w nch zawartość tlenu. Przepsy zalecają dokonywana poszczególnych pomarów z wykorzystanem nżej wymenonych typów analzatorów: NDIR analzator nedyspersyjny (non-dspersve nfra-red) do pomarów CO CO 2 ; FID analzator płomenowo - jonzacyjny (flame onzaton detector) do pomarów węglowodorów HC; CLA analzator chemlumnescencyjny (chemlumnescent analyzer) do pomarów tlenków azotu NO x PMD, ECS, ZRDO analzatory do pomaru O 2 (Paramagnetc Detector, Zrconum Doxde Sensor, Electrochemcal Sensor).

4 Po przeprowadzenu pomarów oblczana jest jednostkowa emsja poszczególnych substancj toksycznych jako średna ważona wg zależnośc: e = 1 = n n ( E x U ) ( N e U ) = 1 gdze: N e [kw] moc użyteczna slnka w -tej faze; U [-] współczynnk udzału pracy w -tej faze, E X [g/h] emsja X-substancj w -tej faze., 4. Aparatura pomarowa Toksyczność spaln merzono za pomocą zestawu analzatorów spaln frmy SIGNAL (NO x chemolumnescencyjny, THC płomenowo-jonzacyjny, O 2 paramagnetyczny, CO podczerweń) jako średną ważoną wynków pomarów uzyskanych w warunkach ustalonej pracy slnka pod obcążenem zmenanym wg programu pęcostopnowego testu D2 D1 przeznaczonego dla stacjonarnych zespołów prądotwórczych załączanych okresowo. Emsję substancj toksycznych oblczano wg ISO jako średną ważoną dla całego cyklu. System analzatorów spaln frmy SIGNAL przedstawono na rys. 1. Rys. 1 System analzatorów spaln frmy SIGNAL (Fg. 1. An exhaust-gas analyzer product by the frm SIGNAL)

5 5. Stanowsko pomarowe Badanom poddano eksploatowany w oczyszczaln śceków PSW WARTA w Częstochowe prototypowy slnk gazowy 8A2G. W układze wylotowym slnka zamontowano katalzator oksydacyjny typu DC18. Na rys. 2 przedstawono schemat tego katalzatora usytuowane punktów pomaru toksycznośc spaln. 6. Wynk badań toksycznośc spaln Badana składu spaln prowadzono z zamontowanym katalzatorem oksydacyjnym w układze wylotowym. Zmerzoną emsję substancj toksycznych zestawono na rysunkach 3 6, a na rysunku 7 przedstawono zmany temperatury przed za katalzatorem. Jako moc maksymalną w teśce D2 przyjęto 6 kw mocy elektrycznej zmerzonej na zacskach generatora elektrycznego współpracującego z slnkem gazowym, co odpowada 65 kw mocy efektywnej slnka gazowego.

6 Rys. 2. Schemat katalzatora oksydacyjnego mejsca poboru spaln do analzy. (Fg. 2. A scheme of an oxdable catalyzer wth the pont of takng out exhausts gases) 7 6 Stężene CO [ppm] Przed katalzatorem Za katalzatorem 1,,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Rys. 3. Zawartość tlenku węgla (CO) w spalnach slnka 8A2G przed za katalzatorem. (Fg. 3. CO content of both catalyzed and non-catalyzed exhaust gases of the 8A2G bogas engne) 25 Stężene NO x [ppm] Przed katalzatorem Za katalzatorem,,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Rys. 4. Zawartość tlenku azotu (NO x) w spalnach slnka 8A2G przed za katalzatorem. (Fg. 4. NO x - content of both catalyzed and non-catalyzed exhaust gases of the 8A2G bogas engne)

7 7 6 Stężene NMHC [ppm] Przed katalzatorem Za katalzatorem 1,,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Rys. 5. Zawartość węglowodorów (NMHC) w spalnach slnka 8A2G przed za katalzatorem. (Fg. 5. NMHC content of both catalyzed and non-catalyzed exhaust gases of the 8A2G bogas engne). 7 6 Stężene THC [ppm] Przed katalzatorem Za katalzatorem 1,,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Rys. 6. Zawartość węglowodorów (THC) w spalnach slnka 8A2G przed za katalzatorem. (Fg. 6. THC content of both catalyzed and non-catalyzed exhaust gases of the 8A2G bogas engne).

8 7 6 5 T sp [ o C] 4 3 Przed katalzatorem Za katalzatorem 2 1,,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Rys. 7. Temperatura spaln slnka 8A2G przed za katalzatorem. (Fg. 7. An exhaust gas temperature n front and after the catalyzer). Na rys. 8 porównano jednostkowe emsje substancj toksycznych emtowanych przez badany slnk gazowy przeprowadzone dla pełnej mocy slnka gazowego (ok. 65 kw) a lczone wg normy TALuft-86. Jednostkowa emsja CO, NO x, NMHC [g/m 3 ] 2, 1,8 1,6 1,4 1,2 1,,8,6,4,2, Norma eco =,65 Norma enox =,5 Norma enmhc =,15 CO NOx NMHC Rys. 8. Porównane jednostkowych emsj CO, NO x, NMHC oblczonych wg normy TALuft-86: P badana przed katalzatorem, Z badana za katalzatorem oksydacyjnym. (Fg. 8. Comparson of elementary emssons of CO, NO x and NMHC calculated accordng to TALuft-86: P montorng n front of the catalyzer, Z montorng after the catalyzer). Wynk przedstawone na rysunku 8 zestawono w tabel 5 porównując je z odpowednm wartoścam normatywnym.

9 Tablca 5. Zestawene emsj substancj toksycznych przez slnk gazowy lczone dla pełnej mocy (ok. 6kW) w śwetle wymogów normy TA-Luft86 (Table 5. Comparson of elementary emssons of CO, NO x and NMHC from the bogas engne at full load (6kW) wth TALuft-86 requrements). Norma TALuft-86 Zwązek toksyczny Przed katalzatorem Za katalzatorem Wartość dopuszczalna g/m n 3 g/m n 3 g/m n 3 CO,931,4818,65 NO x,4684,4617,5 NMHC,114,85,15 7. Podsumowane Slnk gazowy 8A2G bez katalzatora spełna wymog TALuft 86 w zakrese emsj tlenków azotu węglowodorów, natomast newelke przekroczena tych wymogów jeszcze występują w zakrese emsj tlenku węgla. Po zastosowanu katalzatora oksydacyjnego emsja tlenku węgla obnżyła sę o ok. 5%, emsja węglowodorów nemetanowych uległa obnżenu o ok. 25%, a emsja tlenków azotu ne uległa stotnym zmanom. Slnk 8A2G wyposażony w katalzator oksydacyjny spełna wymog TALuft-86 w zakrese emsj gazowych substancj toksycznych. Lteratura 1. Normy krajowe mędzynarodowe z zakresu toksycznośc spaln. 2. Cupał K., Mendera K., Dużyńsk A., Grzelka J.: Bogazowy zespół prądotwórczy o mocy elektrycznej 6 kw z utylzacją cepła. Materały Mędzynarodowej Konferencj Slnkowej "KONES'99". JOURNAL OF KONES - INTERNAL COM- BUSTION ENGINES - Warszawa - Zakopane s.3-37, rys.4, tabl.2, poz.bbl Cupał K., Dużyńsk A., Grzelka J.: Stanowsko badawcze w słown bogazowej., Materały konferencyjne IV Mędzynarodowej Konferencj Naukowej SILNIKI GAZOWE'97 - konstrukcja, badana, eksploatacja. s.47-58, rys.13, poz.bbl.4. Poltechnka Częstochowska, Sera Konferencje 19. Częstochowa

WPŁYW ZAWARTOŚCI ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ NA POZIOM EMISJI WĘGLOWODORÓW

WPŁYW ZAWARTOŚCI ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ NA POZIOM EMISJI WĘGLOWODORÓW Wesław PIEKARSKI Jacek WAWRZOSEK WPŁYW ZAWARTOŚCI ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ NA POZIOM EMISJI WĘGLOWODORÓW An nfluence of rape ol ester content n fuel blend on hydrocarbon emsson levels

Bardziej szczegółowo

UDZIAŁ ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ Z OLEJEM NAPĘDOWYM A POZIOM EMISJI TLENKÓW AZOTU. Jacek Wawrzosek, Wiesław Piekarski

UDZIAŁ ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ Z OLEJEM NAPĘDOWYM A POZIOM EMISJI TLENKÓW AZOTU. Jacek Wawrzosek, Wiesław Piekarski MOTROL, 006, 8, 40 49 UDZIAŁ ESTRU OLEJU RZEPAKOWEGO W MIESZANCE PALIWOWEJ Z OLEJEM NAPĘDOWYM A POZIOM EMISJI TLENKÓW AZOTU Jacek Wawrzosek, Wesław Pekarsk Katedra Zastosowań Matematyk Katedra Pojazdów

Bardziej szczegółowo

α i = n i /n β i = V i /V α i = β i γ i = m i /m

α i = n i /n β i = V i /V α i = β i γ i = m i /m Ćwczene nr 2 Stechometra reakcj zgazowana A. Część perwsza: powtórzene koncentracje stężena 1. Stężene Stężene jest stosunkem lośc substancj rozpuszczonej do całkowtej lośc rozpuszczalnka. Sposoby wyrażena

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment

Bardziej szczegółowo

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa

Bardziej szczegółowo

Biogas buses of Scania

Biogas buses of Scania Zdzisław CHŁOPEK PTNSS-2012-SS1-135 Biogas buses of Scania The paper presents the design and performance characteristics of Scania engines fueled by biogas: OC9G04 and G05OC9. These are five cylinders

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 ZESZYTY NAUKOWE NSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANE MASOWEGO MOMENTU BEZWŁADNOŚC WZGLĘDEM OS PODŁUŻNEJ DLA SAMOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWE WZORÓW DOŚWADCZALNYCH 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Katedra Chem Fzycznej Unwersytetu Łódzkego Wyznaczane współczynnka podzału Nernsta w układze: woda aceton chloroform metodą refraktometryczną opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwak ćwczene nr 0 Zakres zagadneń

Bardziej szczegółowo

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np. Wykład 7 Uwaga: W praktyce często zdarza sę, że wynk obu prób możemy traktować jako wynk pomarów na tym samym elemence populacj np. wynk x przed wynk y po operacj dla tego samego osobnka. Należy wówczas

Bardziej szczegółowo

STANOWISKOWA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

STANOWISKOWA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA Analzator spaln BEA 055/060 Z modułem BEA 030 do pomarów obrotów temperatury oleju slnka STANOWISKOWA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA Instrukcja zawera podstawowe nformacje w zakrese przeprowadzena pomaru zaneczyszczeń

Bardziej szczegółowo

BADANIA WYCINKA RURY ZE STALI G355 Z GAZOCIĄGU PO 15 LETNIEJ EKSPLOATACJI Część II.: Badania metodami niszczącymi

BADANIA WYCINKA RURY ZE STALI G355 Z GAZOCIĄGU PO 15 LETNIEJ EKSPLOATACJI Część II.: Badania metodami niszczącymi PL467 BADANIA WYCINKA RURY ZE STALI G355 Z GAZOCIĄGU PO 15 LETNIEJ EKSPLOATACJI Część II.: Badana metodam nszczącym Wtold Szteke, Waldemar Błous, Jan Wasak, Ewa Hajewska, Martyna Przyborska, Tadeusz Wagner

Bardziej szczegółowo

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs Profesorowie Pracownicy Zakładu adu Silników w Spalinowych prof. dr hab. inŝ. Stanisław W. Kruczyński(kierownik Zakładu) prof. dr hab. inŝ. Zdzisław Chłopek Docenci Doc. dr inŝ. Maciej Tułodziecki Adiunkci

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYKA I STEROWANIE W CHŁODNICTWIE, KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWIE L3 STEROWANIE INWERTEROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W TRYBIE PD ORAZ PID

AUTOMATYKA I STEROWANIE W CHŁODNICTWIE, KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWIE L3 STEROWANIE INWERTEROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W TRYBIE PD ORAZ PID ĆWICZENIE LABORAORYJNE AUOMAYKA I SEROWANIE W CHŁODNICWIE, KLIMAYZACJI I OGRZEWNICWIE L3 SEROWANIE INWEREROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W RYBIE PD ORAZ PID Wersja: 03-09-30 -- 3.. Cel ćwczena Celem ćwczena

Bardziej szczegółowo

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu

Bardziej szczegółowo

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej ul.potrowo 3a http://lumen.ee.put.poznan.pl Grupa: Elektrotechnka, wersja z dn. 29.03.2016 Studa stacjonarne, stopeń, sem.1 Laboratorum Technk Śwetlnej Ćwczene nr 6 Temat: Badane parametrów fotometrycznych

Bardziej szczegółowo

Wpływ parametrów paliwa na niepowtarzalność procesu spalania w silniku o zapłonie samoczynnym

Wpływ parametrów paliwa na niepowtarzalność procesu spalania w silniku o zapłonie samoczynnym Wncenty Lotko, Krzysztof Górsk, Zygmunt Trela, Robert Gelnewsk, Jerzy Maksym Wpływ parametrów palwa na nepowtarzalność procesu spalana w slnku o zapłone samoczynnym JEL: L62 DO: 10.24136/atest.2018.442

Bardziej szczegółowo

BADANIA STĘŻE Ń ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN TURBINOWEGO SILNIKA ŚMIGŁOWEGO W USTALONYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH

BADANIA STĘŻE Ń ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN TURBINOWEGO SILNIKA ŚMIGŁOWEGO W USTALONYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LIV NR 1 (192) 2013 Jerzy Merkisz, Jarosław Markowski, Jacek Pielecha Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, Instytut Silników Spalinowych

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/214 Piotr Orliński 1, Marcin K. Wojs 2, Mieczysław Sikora 3 WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ROLNICZYM O ZS ZASILANYM

Bardziej szczegółowo

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Tomasz OSIPOWICZ WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Streszczenie Celem artykułu było omówienie

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika sztywności zastępczej układu sprężyn

Wyznaczanie współczynnika sztywności zastępczej układu sprężyn Wyznaczane zastępczej sprężyn Ćwczene nr 10 Wprowadzene W przypadku klku sprężyn ze sobą połączonych, można mu przypsać tzw. współczynnk zastępczej k z. W skrajnych przypadkach sprężyny mogą być ze sobą

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA

SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA INSTYTUT ELEKTRONIKI I SYSTEMÓW STEROWANIA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA LABORATORIUM FIZYKI ĆWICZENIE NR O- SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA I. Zagadnena do przestudowana 1. Fala elektromagnetyczna,

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE ZUŻYCIA PALIWA W SAMOCHODZIE OSOBOWYM W RUCHU RZECZYWISTYM

PROGNOZOWANIE ZUŻYCIA PALIWA W SAMOCHODZIE OSOBOWYM W RUCHU RZECZYWISTYM ALEKSANDER UBYSZ PROGNOZOWANIE ZUŻYCIA PALIWA W SAMOCHODZIE OSOBOWYM W RUCHU RZECZYWISTYM EXAMINATION OF THE USED FUEL MANEUVERING VOLUME IN A CAR UNDER BOUNDARY CONDITIONS Streszczene Abstract W artykule

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dna 27.4.2018 C(2018) 2460 fnal ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI w sprawe zany sprostowana rozporządzena delegowanego (UE) 2017/655 uzupełnającego

Bardziej szczegółowo

Określanie zapasu wody pod stępką w porcie Ystad na podstawie badań symulacyjnych

Określanie zapasu wody pod stępką w porcie Ystad na podstawie badań symulacyjnych Scentfc Journals Martme Unversty of Szczecn Zeszyty Naukowe Akadema Morska w Szczecne 2008, 13(85) pp. 22 28 2008, 13(85) s. 22 28 Określane zapasu wody pod stępką w porce Ystad na podstawe badań symulacyjnych

Bardziej szczegółowo

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak ***

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** PORÓWNANIE EMISJI ZWIĄZKÓW TOKSYCZNYCH SILNIKA ZS ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM I BIOPALIWAMI OPARTYMI NA ESTRACH OLEJU LNIANKI I ESTRACH OLEJU RZEPAKOWEGO

Bardziej szczegółowo

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda Perspektywy rynku paliw Polityczne warunki ramowe dla Europy Zielona Księga Komisji Europejskiej w sprawie

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE NR x(xx) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE. Metody wymiarowania obszaru manewrowego statku oparte na badaniach rzeczywistych

ZESZYTY NAUKOWE NR x(xx) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE. Metody wymiarowania obszaru manewrowego statku oparte na badaniach rzeczywistych ISSN 009-069 ZESZYTY NUKOWE NR () KDEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE IV MIĘDZYNRODOW KONFERENCJ NUKOWO-TECHNICZN E X P L O - S H I P 0 0 6 Paweł Zalewsk, Jakub Montewka Metody wymarowana obszaru manewrowego

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwczena: BADANIE POPRAWNOŚCI OPISU STANU TERMICZNEGO POWIETRZA PRZEZ RÓWNANIE

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożena naturalne w górnctwe Mat. Symp. str. 461 466 Elżbeta PILECKA, Małgorzata SZCZEPAŃSKA Instytut Gospodark Surowcam Mneralnym Energą PAN, Kraków Analza ryzyka jako nstrument

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Robert Smusz Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki

Dr inż. Robert Smusz Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki Dr nż. Robert Smusz Poltechnka Rzeszowska m. I. Łukasewcza Wydzał Budowy Maszyn Lotnctwa Katedra Termodynamk Projekt jest współfnansowany w ramach programu polskej pomocy zagrancznej Mnsterstwa Spraw Zagrancznych

Bardziej szczegółowo

Współczynnik przenikania ciepła U v. 4.00

Współczynnik przenikania ciepła U v. 4.00 Współczynnk przenkana cepła U v. 4.00 1 WYMAGANIA Maksymalne wartośc współczynnków przenkana cepła U dla ścan, stropów, stropodachów, oken drzw balkonowych podano w załącznku do Rozporządzena Mnstra Infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu. 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu. 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka Zestaw przezbrojenowy na nne rodzaje gazu 8 719 002 262 0 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka PL (06.04) SM Sps treśc Sps treśc Wskazówk dotyczące bezpeczeństwa 3 Objaśnene symbol 3 1 Ustawena nstalacj gazowej

Bardziej szczegółowo

KATALIZATOR DO PALIW

KATALIZATOR DO PALIW KATALIZATOR DO PALIW REDUXCO KATALIZATOR DO PALIW Katalizator REDUXCO jest stosowany jako dodatek do paliw węglowodorowych, jest substancją czynną zmniejszającą napięcie powierzchniowe węgla powodując

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PARAMETRÓW DYSKRETYZACJI NA NIEPEWNOŚĆ WYNIKÓW POMIARU OBIEKTÓW OBRAZU CYFROWEGO

WPŁYW PARAMETRÓW DYSKRETYZACJI NA NIEPEWNOŚĆ WYNIKÓW POMIARU OBIEKTÓW OBRAZU CYFROWEGO Walenty OWIECZKO WPŁYW PARAMETRÓW DYSKRETYZACJI A IEPEWOŚĆ WYIKÓW POMIARU OBIEKTÓW OBRAZU CYFROWEGO STRESZCZEIE W artykule przedstaono ynk analzy nepenośc pomaru ybranych cech obektu obrazu cyfroego. Wyznaczono

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ WPŁYW SIŁY JONOWEJ ROZTWORU N STŁĄ SZYKOŚI REKJI WSTĘP Rozpatrzmy reakcję przebegającą w roztworze mędzy jonam oraz : k + D (1) Gdy reakcja ta zachodz przez równowagę wstępną, w układze występuje produkt

Bardziej szczegółowo

Investigation of the combustion engine fuelled with hydrogen and mixed n-butanol with iso-butanol

Investigation of the combustion engine fuelled with hydrogen and mixed n-butanol with iso-butanol Article citation info: BRZEŻAŃSKI, M., et al. Investigation of the combustion engine fuelled with hydrogen and mixed n-butanol with iso-butanol. Combustion Engines. 2013, 154(3), 1056-1061. ISSN 0138-0346.

Bardziej szczegółowo

Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej 60-965 Poznań ul.potrowo 3a http://lumen.ee.put.poznan.pl Grupa: Elektrotechnka, Studa stacjonarne, II stopeń, sem.1 Laboratorum Technk Śwetlnej wersja z dn. 08.05.017 Ćwczene nr 6 Temat: Porównane parametrów

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA EMISJĘ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW SPALIN

WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM NA EMISJĘ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW SPALIN Andrzej AMBROZIK 1 Tomasz AMBROZIK 2 Piotr ORLIŃSKI 3 Stanisław ORLIŃSKI 4 silnik spalinowy, wtrysk paliwa, diagnostyka silnika, paliwa ekologiczne, środowisko WPŁYW MIESZANIN ETANOLU Z OLEJEM NAPĘDOWYM

Bardziej szczegółowo

WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Zakład Metrolog Systemów Pomarowych P o l t e c h n k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 6-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatronk, Bomechank Nanonżyner) www.zmsp.mt.put.poznan.pl tel. +8 6 665 35 7 fa +8

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju

Bardziej szczegółowo

Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu. mgr Łukasz Kowalski

Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu. mgr Łukasz Kowalski Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu mgr Łukasz Kowalski Założenia do analizy autobusy uśredniony roczny przebieg 73.000 km (zgodnie

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 ZESZYTY NAUKWE PLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Sera: RGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 Dorota GAWRŃSKA Poltechnka Śląska Wydzał rganzacj Zarządzana WIELKRYTERIALNA ANALIZA PRÓWNAWCZA PJAZDU Z SILNIKIEM

Bardziej szczegółowo

1. Komfort cieplny pomieszczeń

1. Komfort cieplny pomieszczeń 1. Komfort ceplny pomeszczeń Przy określanu warunków panuących w pomeszczenu używa sę zwykle dwóch poęć: mkroklmat komfort ceplny. Przez poęce mkroklmatu wnętrz rozume sę zespół wszystkch parametrów fzycznych

Bardziej szczegółowo

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Ewa Szymank Katedra Teor Ekonom Akadema Ekonomczna w Krakowe ul. Rakowcka 27, 31-510 Kraków STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Abstrakt Artykuł przedstawa wynk badań konkurencyjnośc

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA OCENY HYBRYDOWYCH SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH

KONCEPCJA OCENY HYBRYDOWYCH SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH 2-2010 PROBLEMY ESPLOATACJI 159 Robert DZIERŻAOWSI Poltechnka Warszawska OCCJA OCEY HYBRYDOWYCH SYSTEMÓW EERGETYCZYCH Słowa kluczowe Hybrydowy system energetyczny, skojarzony system energetyczny, generator

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

MIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH MIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH Adam Mchczyńsk W roku 995 grupa nstytucj mędzynarodowych: ISO Internatonal Organzaton for Standardzaton (Mędzynarodowa Organzacja Normalzacyjna),

Bardziej szczegółowo

TRANSCOMP INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT

TRANSCOMP INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT TRANSCOMP INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT Jerzy MERKISZ 1 Jarosław MARKOWSKI 2 Jacek PIELECHA 3 Robert KOZŁOWSKI 4 emission, helicopter turbine engines,

Bardziej szczegółowo

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach Jacek Batóg Unwersytet Szczecńsk Analza dagnoza sytuacj fnansowej wybranych branż notowanych na Warszawskej Gełdze Paperów Wartoścowych w latach 997-998 W artykule podjęta została próba analzy dagnozy

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM

CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM Krzysztof Motyl, Aleksander Lisowski Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego do zastosowań w układzie mchp G. Przybyła, A. Szlęk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: Wykład, ćwiczenia laboratoryjne I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Uzyskanie

Bardziej szczegółowo

Komórkowy model sterowania ruchem pojazdów w sieci ulic.

Komórkowy model sterowania ruchem pojazdów w sieci ulic. Komórkowy model sterowana ruchem pojazdów w sec ulc. Autor: Macej Krysztofak Promotor: dr n ż. Marusz Kaczmarek 1 Plan prezentacj: 1. Wprowadzene 2. Cel pracy 3. Podsumowane 2 Wprowadzene Sygnalzacja śwetlna

Bardziej szczegółowo

Pomiar mocy i energii

Pomiar mocy i energii Zakład Napędów Weloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CęŜkch PW Laboratorum Elektrotechnk Elektronk Ćwczene P3 - protokół Pomar mocy energ Data wykonana ćwczena... Zespół wykonujący ćwczene: Nazwsko

Bardziej szczegółowo

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch Za: Stansław Latoś, Nwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwczena z geodezj II [red.] J. eluch 6.1. Ogólne zasady nwelacj trygonometrycznej. Wprowadzene Nwelacja trygonometryczna, zwana równeż trygonometrycznym

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Piotr SZCZĘSNY 1 TOKSYCZNOŚĆ SPALIN POJAZDÓW OSOBOWYCH PODCZAS STATYSTYCZNYCH BADAŃ EKSPLOATACYJNYCH 1. Wstęp Przedstawione w pracy wyniki badań toksyczności

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 21 listopada 2018 r. Nazwa i adres AB 1134

Bardziej szczegółowo

Ocena porównawcza wskaźników użytkowych pojazdów wyposażonych w silniki zasilane olejem napędowym i biopaliwem B10

Ocena porównawcza wskaźników użytkowych pojazdów wyposażonych w silniki zasilane olejem napędowym i biopaliwem B10 JAKÓBIEC Janusz 1 CIEŚLIKOWSKI Bogusław MAZANEK Aleksander 3 Ocena porównawcza wskaźnków użytkowych pojazdów wyposażonych w slnk zaslane olejem napędowym bopalwem B1 WSTĘP Obecne podstawowym rodzajem palwa

Bardziej szczegółowo

WYWAŻANIE STATYCZNE WIRUJĄCYCH ZESTAWÓW RADIOLOKACYJNYCH

WYWAŻANIE STATYCZNE WIRUJĄCYCH ZESTAWÓW RADIOLOKACYJNYCH Szybkobeżne Pojazdy Gąsencowe (15) nr 1, 2002 Andrzej SZAFRANIEC WYWAŻANIE STATYCZNE WIRUJĄCYCH ZESTAWÓW RADIOLOKACYJNYCH Streszczene. Przedstawono metodę wyważana statycznego wolnoobrotowych wrnków ponowych

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Jerzy Cisek 1 ANALIZA NORM TOKSYCZNOŚCI SPALIN DLA SILNIKÓW SPALINOWYCH RÓŻNYCH ZASTOSOWAŃ l. Wstęp Przepisy prawne dotyczące emisji toksycznych składników

Bardziej szczegółowo

ELASTYCZNOŚĆ SILNIKA ANDORIA 4CTI90

ELASTYCZNOŚĆ SILNIKA ANDORIA 4CTI90 Konrad PRAJWOWSKI, Tomasz STOECK ELASTYCZNOŚĆ SILNIKA ANDORIA 4CTI90 Streszczenie W artykule opisana jest elastyczność silnika ANDORIA 4CTi90 obliczona na podstawie rzeczywistej charakterystyki prędkościowej

Bardziej szczegółowo

SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ A PROCES LEGALIZACJI ANALIZATORÓW SPALIN SAMOCHODOWYCH

SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ A PROCES LEGALIZACJI ANALIZATORÓW SPALIN SAMOCHODOWYCH Monika STOMA SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ A PROCES LEGALIZACJI ANALIZATORÓW SPALIN SAMOCHODOWYCH Streszczenie W artykule przedstawiono cechy wspólne oraz różnice w postrzeganiu wzorcowania, jako jednego

Bardziej szczegółowo

1. SPRAWDZENIE WYSTEPOWANIA RYZYKA KONDENSACJI POWIERZCHNIOWEJ ORAZ KONDENSACJI MIĘDZYWARSTWOWEJ W ŚCIANIE ZEWNĘTRZNEJ

1. SPRAWDZENIE WYSTEPOWANIA RYZYKA KONDENSACJI POWIERZCHNIOWEJ ORAZ KONDENSACJI MIĘDZYWARSTWOWEJ W ŚCIANIE ZEWNĘTRZNEJ Ćwczene nr 1 cz.3 Dyfuzja pary wodnej zachodz w kerunku od środowska o wyższej temperaturze do środowska chłodnejszego. Para wodna dyfundująca przez przegrody budowlane w okrese zmowym napotyka na coraz

Bardziej szczegółowo

8 lat(a) - Raport Historii Pojazdu autodna dla pojazdów z Belgii VIN: VF7EBRHKH9Z WIEK POJAZDU STATUS POJAZDU

8 lat(a) - Raport Historii Pojazdu autodna dla pojazdów z Belgii VIN: VF7EBRHKH9Z WIEK POJAZDU STATUS POJAZDU Raport Historii Pojazdu autodna dla pojazdów z Belgii VIN: Marka: CITROEN Model: C8 Data produkcji pojazdu: Data wygenerowania raportu: 20170406 11:27:35 UTC +0200 WIEK POJAZDU WG DATY PRODUKCJI WG DATY

Bardziej szczegółowo

Praca podkładu kolejowego jako konstrukcji o zmiennym przekroju poprzecznym zagadnienie ekwiwalentnego przekroju

Praca podkładu kolejowego jako konstrukcji o zmiennym przekroju poprzecznym zagadnienie ekwiwalentnego przekroju Praca podkładu kolejowego jako konstrukcj o zmennym przekroju poprzecznym zagadnene ekwwalentnego przekroju Work of a ralway sleeper as a structure wth varable cross-secton - the ssue of an equvalent cross-secton

Bardziej szczegółowo

PL B1. Zespół prądotwórczy, zwłaszcza kogeneracyjny, zasilany ciężkimi gazami odpadowymi o niskiej liczbie metanowej

PL B1. Zespół prądotwórczy, zwłaszcza kogeneracyjny, zasilany ciężkimi gazami odpadowymi o niskiej liczbie metanowej PL 222423 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222423 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 406170 (51) Int.Cl. F02G 5/02 (2006.01) F01N 5/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

BADANIA EMISJI ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH W STATKACH POWIETRZNYCH

BADANIA EMISJI ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH W STATKACH POWIETRZNYCH Jerzy Merkisz BADANIA EMISJI ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH W STATKACH POWIETRZNYCH Praca przewozowa x10 6 [tonokilometry] Wskaźnik pracy przewozowej w transporcie lotniczym wg ICAO 6000000 5000000 4000000 3000000

Bardziej szczegółowo

Charge motion and combustion processes in the combustion engine cylinder

Charge motion and combustion processes in the combustion engine cylinder Artcle ctaton no: KOZAK,., et al. Charge moton and combuston processes n the combuston engne cylnder. Combuston Engnes. 2013, 154(3), 910-914. ISSN 0138-0346. ładysław KOZAK Macej BAJELEIN omasz BOOCZYK

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA WYMIENNIKÓW CIEPŁA Z UWIARYGODNIENIEM WYNIKÓW POMIARÓW EKPLOATACYJNYCH

DIAGNOSTYKA WYMIENNIKÓW CIEPŁA Z UWIARYGODNIENIEM WYNIKÓW POMIARÓW EKPLOATACYJNYCH RYNEK CIEŁA 03 DIANOSYKA YMIENNIKÓ CIEŁA Z UIARYODNIENIEM YNIKÓ OMIARÓ EKLOAACYJNYCH Autorzy: rof. dr hab. nż. Henryk Rusnowsk Dr nż. Adam Mlejsk Mgr nż. Marcn ls Nałęczów, 6-8 paźdzernka 03 SĘ Elementam

Bardziej szczegółowo

Refraktometria. sin β sin β

Refraktometria. sin β sin β efraktometra Prędkość rozchodzena sę promen śwetlnych zależy od gęstośc optycznej ośrodka oraz od długośc fal promenena. Promene śwetlne padając pod pewnym kątem na płaszczyznę granczących ze sobą dwóch

Bardziej szczegółowo

Problem napędu pompy hydraulicznej za pomocą silnika bezszczotkowego prądu stałego

Problem napędu pompy hydraulicznej za pomocą silnika bezszczotkowego prądu stałego ZAWARCZYŃSKI Łukasz 1 STEFAŃSKI Tadeusz Problem napędu pompy hydraulcznej za pomocą slnka bezszczotkowego prądu stałego WSTĘP Obecne, w wynku obnżena kosztów wytwarzana magnesów trwałych, coraz powszechnej

Bardziej szczegółowo

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE POLITHNIKA RZSZOWSKA Katedra Podstaw lektronk Instrkcja Nr4 F 00/003 sem. letn TRANZYSTOR IPOLARNY HARAKTRYSTYKI STATYZN elem ćwczena jest pomar charakterystyk statycznych tranzystora bpolarnego npn lb

Bardziej szczegółowo

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadane dośwadczalne ZADANIE D Nazwa zadana: Maszyna analogowa. Dane są:. doda półprzewodnkowa (krzemowa) 2. opornk dekadowy (- 5 Ω ), 3. woltomerz cyfrowy, 4. źródło napęca

Bardziej szczegółowo

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. MAN z EURO VI: CNG, hybryda

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. MAN z EURO VI: CNG, hybryda MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość MAN z EURO VI: CNG, hybryda MAN Truck & Bus MAN Lion s City GL CNG EURO VI < 2 > MAN Truck & Bus MAN Lion s City GL CNG EURO VI MAN Lion s City

Bardziej szczegółowo

PL B1. Politechnika Szczecińska,Szczecin,PL BUP 08/01. Stefan Żmudzki,Szczecin,PL WUP 01/08

PL B1. Politechnika Szczecińska,Szczecin,PL BUP 08/01. Stefan Żmudzki,Szczecin,PL WUP 01/08 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196653 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 335916 (51) Int.Cl. F02G 5/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 08.10.1999

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA. Ops teoretyczny do ćwczena zameszczony jest na strone www.wtc.wat.edu.pl w dzale DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LABORATORYJNE.. Ops układu pomarowego

Bardziej szczegółowo

NUMERYCZNO-EKSPERYMENTALNA METODA WYZNACZANIA LOKALNEGO OBCIĄŻENIA CIEPLNEGO ŚCIAN KOMÓR PALENISKOWYCH KOTŁA.

NUMERYCZNO-EKSPERYMENTALNA METODA WYZNACZANIA LOKALNEGO OBCIĄŻENIA CIEPLNEGO ŚCIAN KOMÓR PALENISKOWYCH KOTŁA. PAWEŁ LUDOWSKI NUMERYCZNO-EKSPERYMENTALNA METODA WYZNACZANIA LOKALNEGO OBCIĄŻENIA CIEPLNEGO ŚCIAN KOMÓR PALENISKOWYCH KOTŁA. NUMERICAL-EKSPERIMENTAL METHOD FOR DETERMINING LOCAL HEAT FLUX ABSORBED BY FURNACE

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie powinno zawierać:

Sprawozdanie powinno zawierać: Sprawozdane pownno zawerać: 1. wypełnoną stronę tytułową (gotowa do ćw. nr 0 na strone drugej, do pozostałych ćwczeń zameszczona na strone 3), 2. krótk ops celu dośwadczena, 3. krótk ops metody pomaru,

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w

Bardziej szczegółowo

LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE

LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE LOGITRANS - VII KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA LOGISTYKA, SYSTEMY TRANSPORTOWE, BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE Stanisław KRUCZYŃSKI 1 Piotr ORLIŃSKI 2 Stanisław ORLIŃSKI 3 silnik spalinowy, wtrysk paliwa,

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE NR 5(77) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE. Pomiary składu spalin silników spalinowych. Measurements of Engine Exhaust Gas Components

ZESZYTY NAUKOWE NR 5(77) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE. Pomiary składu spalin silników spalinowych. Measurements of Engine Exhaust Gas Components ISSN 1733-8670 ZESZYTY NAUKOWE NR 5(77) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE OBSŁUGIWANIE MASZYN I URZĄDZEŃ OKRĘTOWYCH O M i U O 2 0 0 5 Karol Kwiatkowski, Bogdan Żółtowski Pomiary składu spalin silników spalinowych

Bardziej szczegółowo

BADANIA WPŁYWU ZMIANY KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU I STOPNIA RECYRKULACJI SPALIN NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN I ZUśYCIE PALIWA SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM

BADANIA WPŁYWU ZMIANY KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU I STOPNIA RECYRKULACJI SPALIN NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN I ZUśYCIE PALIWA SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM Anna M. Bocheńska, Cezary I. Bocheński BADANIA WPŁYWU ZMIANY KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU I STOPNIA RECYRKULACJI SPALIN NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN I ZUśYCIE PALIWA SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU ETANOLU DO MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTREM FAME NA EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA PERKINS-1104C-44

WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU ETANOLU DO MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTREM FAME NA EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA PERKINS-1104C-44 Stanisław Kruczyński Instytut Transportu Samochodowego Stanisław Orliński Wyższa Szkoła Biznesu Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska Maciej Gis Instytut Transportu Samochodowego WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU

Bardziej szczegółowo

Non Road Mobile Machinery Directive wpływ prawa wspólnotowego na modernizację i eksploatację lokomotyw spalinowych

Non Road Mobile Machinery Directive wpływ prawa wspólnotowego na modernizację i eksploatację lokomotyw spalinowych Non Road Mobile Machinery Directive wpływ prawa wspólnotowego na modernizację i eksploatację lokomotyw spalinowych dr inż. Jacek Kukulski Laboratorium Badań Taboru - Instytut Kolejnictwa Warszawa, dn.

Bardziej szczegółowo

RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS

RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS Journal of KONES Internal Combustion Engines 22 No. 3 4 ISSN 23 45 RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS Andrzej Ambrozik, Stanisław W. Kruczyński, Jacek Łączyński,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Pomiarów i Automatyki w Inżynierii Chemicznej Regulacja Ciągła

Laboratorium Pomiarów i Automatyki w Inżynierii Chemicznej Regulacja Ciągła Zakład Wydzałowy Inżyner Bomedycznej Pomarowej Laboratorum Pomarów Automatyk w Inżyner Chemcznej Regulacja Cągła Wrocław 2005 . Mary jakośc regulacj automatycznej. Regulacja automatyczna polega na oddzaływanu

Bardziej szczegółowo

Modelowanie imisji ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery na przykładzie Nowego Sącza

Modelowanie imisji ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery na przykładzie Nowego Sącza From the SelectedWorks of Robert Olenacz September 1, 1998 Modelowane msj ozonu w przyzemnej warstwe atmosfery na przykładze Nowego Sącza Marek Bogack Maran Mazur Robert Olenacz Avalable at: https://works.bepress.com/robert_olenacz/115/

Bardziej szczegółowo

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Jacek Biedrzycki Przemysłowy Instytut Motoryzacji 71 Forum Energia - Efekt Środowisko - Ekologiczne formy transportu Warszawa, 31.03.2015r. Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 Stanisław W. Kruczyński 1, Janusz Januła 2, Maciej Kintop 3 OBLICZENIA SYMULACYJNE POWSTAWANIA NO X i CO PRZY SPALANIU OLEJU NAPĘDOWEGO I OLEJU RZEPAKOWEGO

Bardziej szczegółowo

STATECZNOŚĆ SKARP. α - kąt nachylenia skarpy [ o ], φ - kąt tarcia wewnętrznego gruntu [ o ],

STATECZNOŚĆ SKARP. α - kąt nachylenia skarpy [ o ], φ - kąt tarcia wewnętrznego gruntu [ o ], STATECZNOŚĆ SKARP W przypadku obektu wykonanego z gruntów nespostych zaprojektowane bezpecznego nachylena skarp sprowadza sę do przekształcena wzoru na współczynnk statecznośc do postac: tgφ tgα = n gdze:

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU

WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU Zbigniew Kneba 1), Jacek Kropiwnicki 1) WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU Streszczenie. W pracy omówiono wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

3.1. ODZIAŁYWANIE DŹWIĘKÓW NA CZŁOWIEKA I OTOCZENIE

3.1. ODZIAŁYWANIE DŹWIĘKÓW NA CZŁOWIEKA I OTOCZENIE 3. KRYTERIA OCENY HAŁASU I DRGAŃ Hałas to każdy dźwęk nepożądany, przeszkadzający, nezależne od jego natury, kontekstu znaczena. Podobne rzecz sę ma z drganam. Oba te zjawska oddzałują nekorzystne na człoweka

Bardziej szczegółowo

Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne

Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne ś POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA PROWADZĄCY: mgr nż. Łukasz Amanowcz Systemy Ochrony Powetrza Ćwczena Laboratoryjne 2 TEMAT ĆWICZENIA: Oznaczane lczbowego rozkładu lnowych projekcyjnych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOŁADOWANIA SILNIKA O ZAPŁONIE ISKROWYM NA EMISJĘ ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN Z POJAZDU W WARUNKACH RZECZYWISTEJ EKSPLOATACJI

WPŁYW DOŁADOWANIA SILNIKA O ZAPŁONIE ISKROWYM NA EMISJĘ ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN Z POJAZDU W WARUNKACH RZECZYWISTEJ EKSPLOATACJI Jerzy Merkisz Politechnika Poznańska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu Jacek Pielecha Politechnika Poznańska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu Jarosław Markowski Politechnika Poznańska,

Bardziej szczegółowo

Proces narodzin i śmierci

Proces narodzin i śmierci Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do

Bardziej szczegółowo

Analiza sprawności napędu hydraulicznego z silnikiem PMSM

Analiza sprawności napędu hydraulicznego z silnikiem PMSM ZAWARCZYŃSKI Łukasz 1 STEFAŃSKI Tadeusz 2 Analza sprawnośc napędu hydraulcznego z slnkem PMSM WSTĘP Zmana prędkośc hydraulcznego elementu wykonawczego jest realzowana poprzez zastosowane dławenowego lub

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE OBROTOWO-SYMETRYCZNEJ BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ

WYZNACZANIE OBROTOWO-SYMETRYCZNEJ BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ Grupa: Elektrotechnka, sem 3., wersja z dn. 14.1.015 Podstawy Technk Śwetlnej Laboratorum Ćwczene nr 5 Temat: WYZNACZANE OBROTOWO-SYMETRYCZNEJ BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ Opracowane wykonano na podstawe następującej

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ

SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ Jan JANKOWSKI *), Maran BOGDANIUK *),**) SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ W referace przedstawono równana ruchu statku w warunkach falowana morza oraz

Bardziej szczegółowo

MODELLING OF AN UNREPEATABILITY OF MEAN INDICATED PRESSURE IN INDIVIDUAL CYLINDERS OF BIOGAS ENGINE

MODELLING OF AN UNREPEATABILITY OF MEAN INDICATED PRESSURE IN INDIVIDUAL CYLINDERS OF BIOGAS ENGINE Journal of KONES Powertran and Transport, Vol.13, No. 4 MODELLING OF AN UNREPEATABILITY OF MEAN INDICATED PRESSURE IN INDIVIDUAL CYLINDERS OF BIOGAS ENGINE Karol Cupa, Grzegorz Katolk Techncal Unversty

Bardziej szczegółowo