SKRYPTY BECKA. Prawo gospodarcze. Kompendium

Transkrypt

1

2 SKRYPTY BECKA Prawo gospodarcze. Kompendium

3 W sprzedaży: M. Stec, T. Mróz PRAWO GOSPODARCZE PRYWATNE, wyd. 4 Studia Prawnicze J. Olszewski PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE, wyd. 3 Podręczniki Prawnicze A. Kidyba PRAWO HANDLOWE, wyd. 18 Studia Prawnicze K. Bilewska, A. Chłopecki PRAWO HANDLOWE Podręczniki Prawnicze USTAWA O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, wyd. 22 Twoje Prawo

4 Redaktor dr hab. Jan Olszewski, Prof. UR Uniwersytet Rzeszowski Wydział Prawa i Administracji Prawo gospodarcze Kompendium 7. wydanie Autorzy mgr Robert Bielaszka mgr Tomasz Miśko mgr Łukasz Mroczyński-Szmaj dr hab. Jan Olszewski, Prof. UR dr Beata Sagan mgr Rajmund Stapiński dr Roman Uliasz dr Dominika Wapińska pracownicy naukowi oraz osoby naukowo związane z Zakładem Prawa Handlowego i Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2016

5 Poszczególne rozdziały opracowali: J. Olszewski Wprowadzenie do przedmiotu, VI, VII, VIII, IX, XV J. Olszewski, R. Bielaszka Rozdz. XII 78 93, J. Olszewski, Ł. Mroczyński-Szmaj Rozdz. XIV B. Sagan Rozdz. III 14 18, Rozdz. XII 94 R. Uliasz Rozdz. II 8, Rozdz. III 10 12, Rozdz. X, Rozdz. XI D. Wapińska Rozdz. III 9, IV R. Bielaszka Rozdz. XII T. Miśko Rozdz. II 6 7, Rozdz. V, Rozdz. XI 59 63, 66 Ł. Mroczyński-Szmaj Rozdz. I, III 19, Rozdz. XI 64 65, Rozdz. XIII R. Stapiński Rozdz. III 13 Wydawca: Aneta Flisek Wydawnictwo C.H.Beck 2016 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN ISBN e-book

6 SPIS TREŚCI Przedmowa... XIX Wprowadzenie do przedmiotu... XXI I. Charakterystyka ustroju gospodarczego Polski... XXI II. Umiejscowienie prawa gospodarczego w obrębie nauk prawnych... XXIII Wykaz skrótów... XXV CZĘŚĆ I. Formy prowadzenia działalności gospodarczej Uwagi wstępne... 2 Rozdział I. Swoboda działalności gospodarczej Kontekst funkcjonowania Proces kształtowania się swobody działalności gospodarczej... 4 I. Stan wolności gospodarczej... 4 II. Okres XX-lecia międzywojennego... 5 III. Okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( r.)... 6 IV. Przemiany gospodarcze w Polsce po 1989 r Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej... 9 I. Struktura i zakres ustawy... 9 II. Ustawowe rozumienie swobody działalności gospodarczej III. Pojęcie działalności gospodarczej IV. Pojęcie przedsiębiorcy V. Pojęcie przedsiębiorcy zagranicznego VI. Mikro, mały i średni przedsiębiorca VII. Pojedynczy punkt kontaktowy VIII. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) Reglamentacja działalności gospodarczej I. Istota reglamentacji w obrocie gospodarczym II. Koncesja III. Działalność regulowana IV. Zezwolenie, licencja, zgoda Projekt nowej ustawy prawo działalności gospodarczej Rozdział II. Instytucje wspólne dla przedsiębiorców Firma I. Pojęcie firmy... 33

7 VI Spis treści II. Zasady prawa firmowego III. Ochrona prawa do firmy Przedsiębiorstwo I. Pojęcie przedsiębiorstwa II. Składniki przedsiębiorstwa III. Zbycie przedsiębiorstwa Prokura I. Uwagi ogólne II. Udzielenie prokury III. Zakres prokury IV. Rodzaje prokury V. Ustanie umocowania po stronie prokurenta Rozdział III. Poszczególne formy prowadzenia działalności gospodarczej Handlowe spółki osobowe I. Spółka jawna Definicja spółki jawnej Powstanie spółki jawnej Umowa spółki jawnej Rejestracja spółki jawnej Firma spółki jawnej Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki jawnej Reprezentacja Prowadzenie spraw spółki Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej Prawa i obowiązki wspólników spółki jawnej Majątek spółki jawnej Rozwiązanie spółki jawnej II. Spółka partnerska Definicja spółki partnerskiej Powstanie spółki partnerskiej Umowa spółki partnerskiej Rejestracja spółki partnerskiej Firma spółki partnerskiej Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki partnerskiej Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej Rozwiązanie spółki partnerskiej III. Spółka komandytowa Definicja spółki komandytowej Powstanie spółki komandytowej Umowa spółki komandytowej Rejestracja spółki komandytowej Firma spółki komandytowej Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki komandytowej Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej Rozwiązanie spółki komandytowej IV. Spółka komandytowo-akcyjna... 75

8 Spis treści VII 1. Definicja spółki komandytowo-akcyjnej Powstanie spółki komandytowo-akcyjnej Statut spółki komandytowo-akcyjnej Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej Firma spółki komandytowo-akcyjnej Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki komandytowo-akcyjnej Rada nadzorcza spółki komandytowo-akcyjnej Walne zgromadzenie akcjonariuszy w spółce komandytowo-akcyjnej Odpowiedzialność komplementariuszy i akcjonariuszy za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej Rozwiązanie spółki komandytowo-akcyjnej Spółki kapitałowe zagadnienia ogólne I. Spółki kapitałowe a spółki osobowe porównanie II. Najistotniejsze różnice pomiędzy spółką z o.o. a spółką akcyjną III. Spółki kapitałowe w organizacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością I. Zagadnienia ogólne II. Tworzenie spółki z o.o Uwagi wstępne Tryb zakładania spółki z o.o. przy wykorzystaniu tradycyjnej procedury Tryb zakładania spółki z o.o. przy wykorzystaniu elektronicznego wzorca umowy III. Prawa i obowiązki wspólników Pojęcie udziału Zasady rozporządzania udziałami IV. Organy spółki Zarząd Organy kontrolne Zgromadzenie wspólników V. Zmiana umowy spółki VI. Wyłączenie wspólnika VII. Rozwiązanie i likwidacja spółki VIII. Odpowiedzialność cywilnoprawna Spółka akcyjna I. Zagadnienia ogólne II. Tworzenie spółki akcyjnej III. Prawa i obowiązki akcjonariuszy Akcje Rodzaje akcji Sposoby wykazywania legitymacji akcjonariusza w przypadku poszczególnych rodzajów akcji Zasady rozporządzania akcjami Inne dokumenty wydawane przez spółkę akcyjną IV. Organy spółki Zarząd Organy kontrolne

9 VIII Spis treści 3. Walne zgromadzenie V. Pozostałe zagadnienia dotyczące spółki akcyjnej Agencje rządowe I. Zagadnienia wstępne II. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości III. Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych IV. Polska Agencja Kosmiczna V. Agencja Mienia Wojskowego Spółdzielnie I. Uwagi ogólne II. Zakładanie spółdzielni III. Organy spółdzielni IV. Zakaz konkurencji V. Członkostwo w spółdzielni Nabycie członkostwa Ustanie członkostwa VI. Działalność gospodarcza spółdzielni VII. Lustracja VIII. Likwidacja spółdzielni IX. Upadłość spółdzielni Instytuty badawcze I. Zadania instytutów II. Tworzenie instytutów badawczych III. Zasady działania instytutów badawczych IV. Działalność gospodarcza instytutu V. Mienie instytutu oraz stosunki majątkowe VI. Łączenie, podział, reorganizacja, likwidacja instytutów badawczych VII. Komercjalizacja i prywatyzacja instytutów badawczych Fundacje I. Pojęcie i rodzaje fundacji II. Ustanowienie fundacji III. Statut fundacji IV. Rejestracja fundacji V. Organy fundacji Zarząd VI. Działalność gospodarcza fundacji VII. Likwidacja fundacji VIII. Nadzór nad fundacjami Stowarzyszenia I. Pojęcie stowarzyszenia II. Rodzaje stowarzyszeń III. Tworzenie stowarzyszeń IV. Członkostwo w stowarzyszeniu V. Organy stowarzyszenia Walne zebranie członków Zarząd Organ kontroli wewnętrznej

10 Spis treści IX VI. Działalność gospodarcza stowarzyszenia VII. Nadzór nad działalnością stowarzyszenia VIII. Ustanie bytu stowarzyszenia Gospodarka komunalna I. Pojęcie gospodarki komunalnej II. Obszary działalności komunalnej III. Formy gospodarki komunalnej IV. Samorządowy zakład budżetowy V. Spółki komunalne VI. Powierzanie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej na podstawie umów Przedsiębiorstwa państwowe I. Uwagi wstępne II. Definicja przedsiębiorstwa państwowego III. Organy Dyrektor Rada pracownicza Ogólne zebranie pracowników IV. Statut V. Rodzaje przedsiębiorstw państwowych VI. Łączenie, podział, likwidacja oraz upadłość przedsiębiorstw państwowych VII. Inne formy optymalizacji działalności przedsiębiorstwa państwowego Umowa o zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa państwowego Postępowanie naprawcze zarząd komisaryczny VIII. Nadzór założycielski IX. Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego X. Tryb komercjalizacji Wyłączenia komercjalizacyjne Podmioty uprawnione do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie komercjalizacji Akt komercjalizacji XI. Spółki Skarbu Państwa XII. Prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego CZĘŚĆ II. Obowiązki przedsiębiorców Uwagi wstępne Rozdział IV. Obowiązki dotyczące ewidencjonowania przedsiębiorców Funkcje ewidencjonowania przedsiębiorców I. Uwagi ogólne Krajowy Rejestr Sądowy I. Struktura organizacyjna Krajowego Rejestru Sądowego Podmioty podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców Podmioty podlegające wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej Rejestr dłużników niewypłacalnych

11 X Spis treści II. Obowiązek zgłoszenia danych do Rejestru III. Przebieg postępowania rejestrowego IV. Postępowanie przymuszające V. Ustanowienie kuratora VI. Wpis do rejestru przedsiębiorców VII. Rejestracja spółek w trybie S VIII. Domniemania prawne związane z wpisem do KRS Domniemanie prawdziwości wpisu Domniemanie powszechnej znajomości wpisu IX. Rodzaje wpisów Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej I. Uwagi ogólne II. Struktura organizacyjna III. Dane podlegające wpisowi do ewidencji IV. Postępowanie ewidencyjne i wpis do CEIDG V. Zmiana i wykreślenie wpisu VI. Domniemanie prawdziwości wpisu Rozdział V. Obowiązki przedsiębiorcy w dziedzinie ochrony danych Ochrona danych osobowych I. Zakres stosowania ustawy II. Zakres podmiotowy ustawy III. Obowiązki związane z ochroną danych osobowych IV. Prawa osoby, której dane dotyczą V. Odpowiedzialność za naruszenie ustawowych zasad przetwarzania danych CZĘŚĆ III. Prawo uczciwej konkurencji Uwagi wstępne Rozdział VI. Zwalczanie czynów nieuczciwej konkurencji (zasady ogólne) Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji Zakres podmiotowy i przedmiotowy Wprowadzenie klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa przez jego oznaczenie Oznaczanie towarów i usług fałszywymi lub oszukańczymi oznaczeniami geograficznymi Inne postacie nieuczciwego oznaczenia I. Błąd co do pochodzenia towaru lub usługi II. Błąd co do ilości i wagi III. Błąd co do jakości towaru IV. Błąd co do sposobu wykonania V. Błąd co do przydatności i możliwości zastosowania VI. Błąd co do warunków naprawy i konserwacji VII. Wprowadzanie w błąd przez zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z oferowanych towarów lub przez brak oznaczenia VIII. Opakowanie wywołujące błędne wyobrażenie IX. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

12 Spis treści XI 29. Nakłanianie do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków i rozwiązania umowy Kopiowanie zewnętrznej postaci produktu Rozpowszechnianie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku I. Dumping II. Bojkot III. Dyskryminacja IV. Opłaty za przejęcie towaru i ograniczenie wyboru V. Sprzedaż bez marży handlowej VI. Nieuczciwe znaki legitymacyjne VII. Przekupstwo VIII. Nieuczciwe naruszenie dostępu warunkowego Nieuczciwa reklama i reklama sprzeczna z prawem I. Pojęcie reklamy II. Reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami i uchybiająca godności człowieka III. Reklama wprowadzająca w błąd IV. Reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci V. Reklama sprawiająca wrażenie neutralnej informacji VI. Reklama naruszająca prywatność VII. Reklama porównawcza VIII. Nieuczciwa reklama i ciężar dowodu IX. Reklama z prezentami, loterie promocyjne Nowe czyny nieuczciwej konkurencji i sprzedaż lawinowa I. Sprzedaż pod własną marką Rozdział VII. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji Uprawnieni do skargi na czyny nieuczciwej konkurencji Rozdział VIII. Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym Uwagi ogólne Analiza nieuczciwych praktyk rynkowych I. Uwagi ogólne II. Nieuczciwe praktyki w każdych okolicznościach III. Agresywne praktyki rynkowe Uwagi ogólne i definicja IV. Nieuczciwe praktyki rynkowe związane z reklamą V. Nieuczciwe praktyki, których celem jest wyłudzenie pieniędzy VI. Nieuczciwe praktyki rynkowe przyjmujące postać twierdzeń VII. Inne formy nieuczciwych praktyk Odpowiedzialność cywilna (art PNPRU) Inne sankcje Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym a ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Uwagi końcowe

13 XII Spis treści Rozdział IX. Zakazy konkurencji Uwagi wstępne Zakaz konkurencji w spółkach prawa handlowego I. Uwagi ogólne II. Zakres zakazu konkurencji III. Zakaz konkurencji w spółce jawnej IV. Zakaz konkurencji w spółce partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej (uwagi ogólne) V. Przykładowa analiza zakazu konkurencji spółka komandytowo-akcyjna VI. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością VII. Spółka akcyjna Ochrona konkurencji w spółkach kapitałowych na podstawie innych instytucji prawnych Zakaz konkurencji w spółdzielni i przedsiębiorstwie państwowym I. Spółdzielnie II. Przedsiębiorstwo państwowe Ogólne uwagi o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy Inne ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej i ich znaczenie dla uczciwej konkurencji CZĘŚĆ IV. Umowy w obrocie gospodarczym Uwagi wstępne Rozdział X. Umowy handlowe zagadnienia ogólne Pojęcie umów handlowych Umowy handlowe a umowy z udziałem konsumentów I. Niedozwolone postanowienia umowne II. Obowiązki przedsiębiorcy w umowach innych niż umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość III. Obowiązki przedsiębiorcy w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość IV. Prawo odstąpienia od umowy po zawarciu umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa Rozdział XI. Poszczególne umowy handlowe Umowa sprzedaży I. Uwagi ogólne II. Strony umowy sprzedaży III. Przedmiot umowy sprzedaży IV. Oznaczenie ceny V. Szczególne postacie umowy sprzedaży VI. Przedawnienie roszczeń z umowy sprzedaży VII. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne VIII. Odpowiedzialność z tytułu gwarancji Charakter prawny odpowiedzialności z tytułu gwarancji Zakres uprawnień kupującego Okres gwarancyjny

14 Spis treści XIII 4. Odpowiedzialność z tytułu gwarancji, a odpowiedzialność w oparciu o inne podstawy prawne Przejście uprawnień kupującego wynikających z oświadczenia gwarancyjnego Umowa dostawy Umowa kontraktacji Umowa składu Umowa agencyjna Umowa komisu Umowa dealerska Umowa faktoringu Umowa franchisingu Umowa przewozu I. Zagadnienia wstępne II. Źródła regulacji umowy przewozu III. Charakter prawny umowy IV. Treść umowy V. Strony umowy VI. Zawarcie umowy VII. Obowiązek i ograniczenia kontraktowania VIII. Dokumenty przewozowe IX. Prawa i obowiązki stron X. Odpowiedzialność przewoźnika Odpowiedzialność za życie i zdrowie podróżnego Odpowiedzialność za bagaż podręczny przewożony przez pasażera Odpowiedzialność za przesyłkę bagażową Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie pieniędzy, papierów wartościowych, cennych przedmiotów, w tym kosztowności i przedmiotów mających wartość naukową lub artystyczną Odpowiedzialność za stan przesyłki Odpowiedzialność za terminowe wykonanie przewozu Umowa czarteru środka transportowego I. Zagadnienia wstępne II. Charakter prawny III. Treść umowy IV. Odpowiedzialność oddającego w czarter Umowa spedycji I. Definicja umowy II. Charakter prawny umowy III. Cechy umowy IV. Strony umowy V. Zawarcie, zmiana i ustanie umowy VI. Prawa i obowiązki stron VII. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy Umowa rachunku bankowego I. Definicja umowy II. Charakter umowy

15 XIV Spis treści III. Treść umowy IV. Strony umowy V. Zawarcie umowy Procedura zawarcia umowy Forma umowy VI. Zmiana i ustanie umowy VII. Wykonanie umowy VIII. Prawa i obowiązki stron umowy IX. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy Umowa ubezpieczenia I. Definicja umowy II. Przedmiot umowy Cel ubezpieczenia i jego realizacja Podziały ubezpieczeń III. Charakter umowy IV. Strony umowy V. Zawarcie umowy Formy zawarcia umowy ubezpieczenia VI. Zmiana i ustanie umowy VII. Wykonanie umowy VIII. Prawa i obowiązki stron IX. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy Umowa leasingu I. Zagadnienia ogólne II. Definicja oraz rodzaje leasingu III. Zawarcie umowy leasingu IV. Prawa i obowiązki stron umowy leasingu V. Zmiana i zakończenie umowy leasingu Leasing konsumencki Umowa o dofinansowanie projektu I. Definicja umowy II. Strony umowy III. Przedmiot umowy CZĘŚĆ V. Procedury uzdrawiania i zakończenia działalnosci gospodarczej przez przedsiębiorców w postępowaniu restrukturyzacyjnym i upadłościowym Uwagi wstępne Rozdział XII. Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne Geneza powstania ustawy Prawo upadłościowe i ustawa Prawo restrukturyzacyjne Postępowanie restrukturyzacyjne (ogólna charakterystyka) I. Przedmiot regulacji Prawa restrukturyzacyjnego II. Postępowania restrukturyzacyjne uregulowane w ustawie III. Plan restrukturyzacyjny

16 Spis treści XV 69. Sądowe organy prawa restrukturyzacyjnego I. Informacje ogólne II. Sąd restrukturyzacyjny III. Sędzia-komisarz Pozasądowe organy prawa restrukturyzacyjnego I. Zagadnienia ogólne II. Nadzorca układu III. Nadzorca sądowy IV. Zarządca Uczestnicy postępowania restrukturyzacyjnego I. Dłużnik II. Wierzyciel III. Zgromadzenie wierzycieli IV. Rada wierzycieli Pomoc publiczna w postępowaniu restrukturyzacyjnym I. Sposób udzielania pomocy publicznej II. Przesłanki udzielenia pomocy publicznej III. Zmiana wielkości pomocy publicznej Układ I. Pojęcie układu II. Propozycje układowe III. Zatwierdzenie układu IV. Skutki przyjęcia układu V. Zmiana układu VI. Uchylenie i wygaśnięcie układu Układ częściowy Postępowanie restrukturyzacyjne zagadnienia wspólne Spis wierzytelności I. Pojęcie spisu wierzytelności II. Sprzeciw Poszczególne postępowania restrukturyzacyjne I. Postępowanie o zatwierdzenie układu II. Przyspieszone postępowanie układowe Wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego i postanowienie o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego Skutki otwarcia przyspieszonego postępowania układowego Przebieg przyspieszonego postępowania układowego III. Postępowanie układowe Postępowanie o otwarcie postępowania układowego Skutki otwarcia postępowania układowego Przebieg postępowania układowego IV. Postępowanie sanacyjne Postępowanie o otwarcie postępowania sanacyjnego Skutki otwarcia postępowania sanacyjnego Co do osoby dłużnika Co do majątku dłużnika

17 XVI Spis treści 2.3. Co do zobowiązań dłużnika Co do spadków nabytych przez dłużnika Bezskuteczność i zaskarżanie czynności prawnych dłużnika Wpływ postępowania sanacyjnego na postępowania sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi Przygotowanie i realizacja planu restrukturyzacyjnego Przebieg postępowania sanacyjnego Zakończenie, umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego lub wniosek o ogłoszenie upadłości Postępowanie upadłościowe (ogólna charakterystyka) Zakres podmiotowy ustawy Prawo upadłościowe i wyjątki Podstawy ogłoszenia upadłości Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości I. Właściwość II. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku i termin zgłoszenia Zabezpieczenie majątku dłużnika Orzeczenie o ogłoszeniu upadłości Przygotowana likwidacja Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego I. Ogólna charakterystyka ogłoszenia skutków upadłości II. Przykłady działań bezskutecznych upadłego (zasady ogólne) III. Przykłady działań bezskutecznych z niektórymi krewnymi Ważniejsi uczestnicy postępowania upadłościowego po ogłoszeniu upadłości. 470 I. Ogólna charakterystyka II. Uprawnienia syndyka III. Ustalenie upadłego IV. Sytuacje ustanawiania kuratorów V. Ustalanie wierzycieli VI. Zwoływanie zgromadzenia wierzycieli i jego uprawnienia VII. Rada wierzycieli Działania syndyka Układ w upadłości Kolejność dokonywania likwidacji masy upadłościowej I. Zasady ogólne II. Przetarg III. Likwidacja wierzytelności i praw majątkowych IV. Szczególne zasady likwidacji przedsiębiorstwa Kolejność zaspokajania wierzycieli I. Zasady ogólne II. Terminy zaspokajania III. Postępowanie w sprawie podziału funduszów masy upadłości IV. Wykonanie planu podziału Zakończenie i umorzenie postępowania upadłościowego oraz jego skutki Postępowanie w sprawach orzekania zakazu prowadzenia działalności gospodarczej Upadłość konsumencka

18 Spis treści XVII 95. Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości (dalej: CRRiU) Ocena kolejnej reformy prawa upadłościowego CZĘŚĆ VI. Prawo polubownego rozwiązywania sporów Uwagi wstępne Rozdział XIII. ADR w sporach gospodarczych Pojęcie ADR Rodzaje ADR Przepisy wchodzące w życie po r. dotyczące ADR I. Charakterystyka działań legislacyjnych II. Zmiany w obszarze ogólnych zasad prowadzenia procesu cywilnego III. Koszty sądowe a mediacja IV. Proceduralne i instytucjonalne zmiany dot. mediacji V. Zmiany w prawie arbitrażowym Rozdział XIV. Mediacja w sporach gospodarczych Pojęcie mediacji I. Uwagi wprowadzające II. Elementy wpierające rozwój mediacji Mediator i postępowanie mediacyjne I. Mediator (zwykły) i stały mediator II. Sposoby prowadzenia mediacji Rozdział XV. Postępowanie przed sądem polubownym Uwagi wstępne Zakres spraw podlegających pod sądy polubowne i miejsce jego postępowania Elementy zapisu na sąd polubowny Konsekwencje zapisu na sąd polubowny Prawo i język właściwy dla sporów przed sądem polubownym Skład sądu polubownego Orzekanie o właściwości sądu polubownego Arbiter I. Powołanie, odwołanie i ustąpienie arbitra Odwołanie arbitra Ustąpienie arbitra II. Podstawy i tryb wyłączenia arbitra III. Prawo do wynagrodzenia Procedura przed sądem polubownym I. Terminy rozpoczęcia postępowania, wniesienia pozwu, wymuszanie aktywności II. Uprawnienia procesowe sądu polubownego III. Przeprowadzenie dowodu przez sąd rejonowy IV. Rozprawa V. Zabezpieczenie roszczenia przez sąd polubowny VI. Skutki uchybienia przepisom Uznanie wyroków

19 XVIII Spis treści I. Ostatnie nowelizacje i stan obecny II. Odmowa uznania wyroku Umorzenie postępowania przez sąd polubowny Sprostowania, rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści, uzupełnienie wyroku Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego Przechowywanie akt sądów polubownych Uwagi końcowe I. Podsumowanie rozwiązań pozytywnych II. Uwagi krytyczne III. Podstawowe zalety sądów polubownych Indeks rzeczowy

20 PRZEDMOWA Opracowanie niniejsze adresowane jest do studentów prawa, administracji, ekonomii, zarządzania, a także do osób, które pragną poznać ważniejsze instytucje prawa gospodarczego. Charakterystyczną cechą skryptu jest specyficzny dobór aktów i ich prezentacja. Przede wszystkim skrypt ten omawia jedynie najważniejsze akty prawne odnoszące się do aspektów gospodarczych. Pomija zaś kwestie drugorzędne. Ponadto niewiele jest tu rozważań teoretycznych, znacznie więcej miejsca poświęcone jest prezentacji tekstu regulacji. Dobór zagadnień wybranych do analizy charakteryzuje ich duże znaczenie praktyczne (które są również przydatne w pracy przedsiębiorcy i urzędnika). Wiele też uwagi poświęcono materii o skomplikowanym charakterze, mogącej powodować trudności interpretacyjne. Znaczącą zaletą skryptu jest także i to, że tekst opracowania został poddany specjalnej korekcie językowej. Liczne opisy instytucji posługują się językiem zbliżonym do języka potocznego. Jeśli już użyto pojęć typowo doktrynalnych, to usytuowane są one w takim kontekście, który umożliwia ich pełne zrozumienie także przez osoby bez przygotowania prawniczego. Pomocne przy lekturze, a potem przy wdrażaniu określonych przepisów w praktyce jest ich pogrupowanie w etapy w sposób chronologiczny dla prowadzenia działalności gospodarczej. Użyteczne przy przygotowaniu się do egzaminu mogą okazać się liczne tabele porównawcze lub schematy procedur. Zamieszczenie tabel ma także służyć ułatwieniu zapamiętania charakterystycznych elementów odróżniających poszczególne instytucje. Natomiast ukazanie podobieństw w tabelach umożliwia łatwiejszą klasyfikację i znalezienie określonych rozwiązań prawnych na drodze analogii. Literatura poprzedzająca poszczególne części skryptu ma zaś pomóc w szybkim znalezieniu materiałów na określony temat. Autorzy nie umieścili w problematyce skryptu omówienia szeregu zagadnień o charakterze publicznym z kilku powodów. Po pierwsze z tego powodu, iż istnieje podręcznik Publiczne prawo gospodarcze, wyd. 3, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa Po drugie szereg tematów pominięto, gdyż zwykle omawiane są w ramach wyodrębnionych zajęć fakultatywnych. Ostateczne ograniczenia wynikają ze standardów wydawniczych. Charakterystyczną cechą skryptu jest także ukierunkowanie rozważań w nim zawartych na aspekty ochrony konkurencji. Wzmocnienie tego obszaru uzasadnia praktyka i liczne akty prawa z Unii Europejskiej. Na szczególną uwagę, ze względu na stałą aktualność i nadal niewielką literaturę, zasługuje także ostatnia VI część, w której prezentowane są sposoby rozstrzygania sporów gospodarczych w drodze arbitrażu i mediacji. Wyjątkowo praktyczny wymiar ma zawarte tam przedstawienie ostatnio znowelizowanej regulacji o mediacji, a także użyteczne są uwagi o tworzeniu, działalności sądów arbitrażowych (zwanych też polubownymi) i specyficznych procedurach