SPIS TREŚCI. XXV 1. Charakterystyka ustroju gospodarczego Polski XXV 2. Umiejscowienie prawa gospodarczego w obrębie nauk prawnych XXVII

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Przedmowa V VII Wykaz skrótów XXI Wprowadzenie do przedmiotu XXV 1. Charakterystyka ustroju gospodarczego Polski XXV 2. Umiejscowienie prawa gospodarczego w obrębie nauk prawnych XXVII CZĘŚĆ I. Formy prowadzenia działalności gospodarczej Uwagi wstępne 2 Rozdział I. Swoboda działalności gospodarczej 3 1. Nowe swobody tworzące wolność gospodarczą i jej typowe ograniczenia Przykłady wzmocnienia wolności działalności gospodarczej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej 4 I. Przedmiotowy i podmiotowy zakres ustawy 4 II. Katalog instytucji wzmacniania wolności w działalności gospodarczej... 5 III. Zasady prawa i ujednolicanie pojęć jako czynnik stabilizacji 6 IV. Skrócenie terminów wydawania dokumentów 6 V Procedury zgłaszania i informowania o działalności gospodarczej 7 VI. Zmiany w problematyce koncesjonowania 7 VII. Wady i zalety katalogu koncesjonowania 8 VIII. Nowa procedura przyznawania koncesji 9 IX. Ewidencja i rejestracja działalności gospodarczej 9 X. Wiążąca interpretacja przepisów 10 XI. Działalność regulowana 10 XII. Wady i zalety sankcji za zgłoszenia niezgodne ze stanem faktycznym XIII. Ograniczenia w zakresie nadzoru i kontroli przedsiębiorców 12 XIV. Ograniczenie bezgotówkowego prowadzenia rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami Przepisy deklaratoryjne jako normatywnie puste Postulaty zwiększania swobody 14 I. Obowiązki organów administracji w zakresie wspierania przedsiębiorczości 14

2 VIII II. Potrzeba ograniczenia reglamentacji i form reglamentacji Uwagi końcowe 16 Rozdział II. Pojęcie przedsiębiorcy 17 Rozdział III. Instytucje wspólne dla przedsiębiorców Firma 19 I. Zagadnienia ogólne 19 II. Zasady prawa firmowego Prokura i inne pełnomocnictwa 25 Rozdział IV. Poszczególne formy prowadzenia działalności gospodarczej Handlowe spółki osobowe 32 I. Charakterystyka ogólna 32 II. Zasada subsydiarnej odpowiedzialności 33 III. Podmiotowość prawna 35 IV. Prowadzenie przedsiębiorstwa i firma 35 V. Powstanie spółek osobowych, forma i charakter umowy 36 VI. Prowadzenie spraw i reprezentacja spółek osobowych 37 VII. Odpowiedzialność za zobowiązania 40 VIII. Majątek spółek osobowych 41 IX. Regulacje w zakresie specyfiki poszczególnych spółek osobowych Spółki kapitałowe 43 I. Spółki kapitałowe a spółki osobowe - porównanie Liczba podmiotów tworzących spółką Formalności dotyczące powstania spółki Reprezentacja spółki Prawo prowadzenia spraw spółki Zbywalność udziałów Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 44 I. Zagadnienia ogólne 44 II. Tworzenie spółki 46 III. Prawa i obowiązki wspólników Udziały i prawa inkorporowane w udziałach Zasady rozporządzania udziałami 51 IV. Kapitał zakładowy Uwagi ogólne Wkłady do spółki z o.o 53 V. Władze spółki Zarząd Organy kontrolne Zgromadzenie wspólników 60 VI. Zaskarżanie uchwał zgromadzenia wspólników 63 VII. Zmiana umowy spółki 64 VIII. Wyłączenie wspólnika 64

3 IX IX. Odpowiedzialność cywilnoprawna 64 X. Rozwiązanie spółki Spółka akcyjna 71 I. Powstanie spółki 71 II. Prawa i obowiązki akcjonariuszy Pojęcie akcji Poszczególne prawa akcjonariuszy Obowiązki akcjonariuszy Powstanie akcji Rodzaje akcji Sposób wykazywania legitymacji akcjonariusza do wykonywania poszczególnych praw inkorporowanych w akcji Rozporządzanie akcjami Sposoby rozporządzania akcjami Ograniczenia w rozporządzaniu akcjami Ograniczenia statutowe Ograniczenia umowne Umorzenie akcji Nabywanie akcji własnych przez spółkę Obejmowanie akcji własnych przez spółkę 84 III. Organy spółki Zarząd Reprezentacja spółki akcyjnej Rada nadzorcza Walne zgromadzenie Podmioty uprawnione do zwoływania walnego zgromadzenia Sposób zwoływania Wybrane zasady związane z przebiegiem walnego zgromadzenia. 90 IV. Zmiana statutu i zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego Prawo poboru Podmioty ponadnarodowe 94 I. Spółka europejska Tworzenie spółki Kapitał spółki (art. 4) Siedziba spółki europejskiej Firma Organy spółki europejskiej Walne zgromadzenie Zmiana statutu 103 II. Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych Tworzenie zgrupowania Zarządzanie działalnością zgrupowania i reprezentacja Udział w zyskach Zbywalność udziałów 107

4 X 5. Odpowiedzialność za zobowiązania Zmiany w składzie osobowym EZIG Rozwiązanie zgrupowania 108 III. Spółdzielnia europejska Tworzenie spółdzielni europejskiej Organy spółdzielni europejskiej Procedury likwidacyjne, upadłościowe i naprawcze w odniesieniu do spółdzielni europejskiej Łączenie, podział i przekształcenia spółek Łączenie spółek Podział spółek Przekształcenia spółek Agencje rządowe 119 I. Pojęcie i charakterystyka agencji 119 II. Agencja Mienia Wojskowego 120 III. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa 121 IV. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 121 V. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 122 VI. Agencja Rynku Rolnego 122 VII. Agencja Nieruchomości Rolnych 123 VIII. Agencja Rezerw Materiałowych Spółdzielnie 125 I. Zakładanie spółdzielni 127 II. Organy spółdzielni Walne zgromadzenie Rada nadzorcza Zarząd 132 III. Członkostwo w spółdzielni Nabycie członkostwa Ustanie członkostwa 133 IV. Działalność gospodarcza spółdzielni 133 V. Lustracja 134 VI. Likwidacja spółdzielni 134 VII. Upadłość spółdzielni Jednostki badawczo-rozwojowe Fundacje 137 I. Pojęcie i rodzaje fundacji 138 II. Ustanowienie fundacji 141 III. Statut fundacji 142 IV. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego 143 V. Organy fundacji Zarząd 143 VI. Działalność gospodarcza fundacji 144 VII. Likwidacja fundacji 145

5 XI VIII. Nadzór nad fundacjami Stowarzyszenia 146 I. Pojęcie stowarzyszenia 146 II. Rodzaje stowarzyszeń 147 III. Tworzenie stowarzyszeń 148 IV. Członkostwo w stowarzyszeniu 149 V Organy stowarzyszenia Walne zebranie członków Zarząd Organ kontroli wewnętrznej 150 VI. Działalność gospodarcza stowarzyszenia 150 VII. Nadzór nad działalnością stowarzyszeń 151 VIII. Likwidacja stowarzyszenia Gospodarka komunalna 153 I. Pojęcie gospodarki komunalnej 153 II. Obszary działalności komunalnej 154 III. Formy gospodarki komunalnej Komunalny zakład budżetowy Spółki komunalne Powierzanie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej na podstawie umowy Przedsiębiorstwa państwowe 160 I. Pojęcie przedsiębiorstwa 161 II. Podstawy prawne działania przedsiębiorstw państwowych 162 III. Definicja przedsiębiorstwa państwowego 163 IV. Rodzaje przedsiębiorstw państwowych 164 V Statut przedsiębiorstwa 166 VI. Mienie przedsiębiorstwa państwowego 166 VII. Organy przedsiębiorstwa Dyrektor Ogólne zebranie pracowników Rada pracownicza Zastępca dyrektora Pełnomocnicy 171 VIII. Reorganizacja przedsiębiorstwa państwowego (łączenie, podział) 172 IX. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego 172 X. Umowa o zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa państwowego 174 XI. Zarząd komisaryczny (postępowanie naprawcze) 176 XII. Nadzór założycielski 177 XIII. Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych Pojęcie komercjalizacji Rodzaje komercjalizacji Akt komercjalizacji Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa 180

6 XII 4.1. Organy jednoosobowej spółki Skarbu Państwa Zarząd Rada nadzorcza Walne zgromadzenie Prywatyzacja Prywatyzacja pośrednia Prywatyzacja bezpośrednia Klastry jako nowa forma przedsiębiorstwa 188 CZĘŚĆ II. Obowiązki przedsiębiorców Uwagi wstępne 202 Rozdział V. Obowiązki dotyczące ewidencjonowania przedsiębiorców Ewidencjonowanie przedsiębiorców - uwagi wstępne Krajowy Rejestr Sądowy 203 I. Jawność rejestru 208 II. Kognicja sądu rejestrowego 210 III. Rodzaje wpisów Ewidencja działalności gospodarczej 214 Rozdział VI. Obowiązki przedsiębiorcy w dziedzinie ochrony danych Ochrona danych osobowych 217 I. Zakres stosowania ustawy Zakres przedmiotowy Zakres podmiotowy ustawy 221 II. Obowiązki związane z ochroną danych osobowych 222 III. Prawa osoby, której dane dotyczą 227 IV. Odpowiedzialność za naruszenie ustawowych zasad przetwarzania danych Ochrona informacji gospodarczych 229 I. Zakres przedmiotowy ustawy 229 II. Zakres podmiotowy 230 III. Wyłączenia z zakresu stosowania ustawy 230 IV. Zasady przetwarzania informacji gospodarczych 231 V Biuro informacji gospodarczej (BIG) 232 Rozdział VII. Zasady kształtowania cen 235 I. Ceny urzędowe 236 II. Obowiązek oznaczania towarów ceną 237 III. Obowiązek obniżenia ceny 238 IV Kwota nienależna i kwota dodatkowa 238

7 XIII CZĘŚĆ III. Prawo ochrony mechanizmów rynkowych i uczciwej konkurencji Uwagi wstępne 242 Rozdział VIII. Ewolucyjny proces rozwoju ochrony konkurencji Uwagi wstępne Wpływ zmian ustroju gospodarczego na konkurencję 244 Rozdział IX. Cele ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Ważniejsze wyłączenia i ogólna charakterystyka organów ochrony Ważniejsze wyłączenia Organy ochrony konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 250 I. Usytuowanie jako element niezależności 250 II. Powołanie Prezesa Urzędu i jego zakres działania Samorząd terytorialny i powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów Organizacje konsumenckie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Rada do spraw Dobrych Praktyk Gospodarczych Specjalne uprawnienia procesowe dla Komisji Europejskiej i innych organów 257 Rozdział X. Prewencyjna ochrona konkurencji Cele nadzoru nad koncentracją Zakres nadzoru nad koncentracją przedsiębiorstw Ważniejsze wyłączenia w zakresie zgłoszenia koncentracji Wydawanie decyzji w sprawie koncentracji Nowa ocena koncentracji Zgoda warunkowa Zakaz dokonania koncentracji Wygaśnięcie decyzji w sprawach koncentracji Ustalanie obrotu przy obliczeniu wskaźników zgłoszenia Skutki nierzetelnych informacji 265 Rozdział XI. Zwalczanie praktyk ograniczających konkurencję i naruszających zbiorowe interesy konsumentów Porozumienia ograniczające konkurencję i naruszające zbiorowe interesy konsumentów Wyłączenia w zakresie porozumień ograniczających konkurencję (klauzula rozsądku) Zakaz nadużywania pozycji dominującej Decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję Przyjęcie zobowiązania Pojęcie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Decyzje w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.. 271

8 XIV Rozdział XII. Postępowanie przed Prezesem Urzędu Postępowanie wyjaśniające Postępowanie antymonopolowe (ogólne) 274 I. Uwagi ogólne 274 II. Postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję 274 III. Postępowanie w sprawach koncentracji przedsiębiorców Strony postępowania koncentracyjnego i ich obowiązki 275 IV. Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Odwołanie od decyzji Prezesa Wpływ zwiększenia wykrywalności umów kartelowych na korzystanie z art. 103a (zgłoszenia dobrowolne) Prywatne ściganie praktyk monopolowych na podstawie OchrKonkurU 279 Rozdział XIII. Zwalczanie czynów nieuczciwej konkurencji (zasady ogólne) Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji Zakres podmiotowy i przedmiotowy Wprowadzenie klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa przez jego oznaczenie Oznaczanie towarów i usług fałszywymi lub oszukańczymi oznaczeniami geograficznymi Inne postacie nieuczciwego oznaczenia 286 I. Błąd co do pochodzenia towaru lub usługi 287 II. Błąd co do ilości i wagi 287 III. Błąd co do jakości towaru 287 IV. Błąd co do sposobu wykonania 287 V. Błąd co do przydatności i możliwości zastosowania 288 VI. Błąd co do warunków naprawy i konserwacji 288 VII. Wprowadzanie w błąd poprzez zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z oferowanych towarów lub poprzez brak oznaczenia 288 VIII. Opakowanie wywołujące błędne wyobrażenie 289 IX. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa Nakłanianie do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków i rozwiązania umowy Kopiowanie zewnętrznej postaci produktu Rozpowszechnianie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku 292 I. Dumping 292 II. Bojkot 292 III. Dyskryminacja 293 IV Opłaty za przejęcie towaru i ograniczenie wyboru 293 V Sprzedaż bez marży handlowej 294 VI. Nieuczciwe znaki legitymacyjne 294

9 XV VII. Przekupstwo 295 VIII. Nieuczciwe naruszenie dostępu warunkowego Nieuczciwa reklama i reklama sprzeczna z prawem 295 I. Pojęcie reklamy i reklama sprzeczna z prawem 295 II. Reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami i uchybiająca godności człowieka 296 III. Reklama wprowadzająca w błąd 296 IV. Reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci 296 V. Reklama sprawiająca wrażenie neutralnej informacji 297 VI. Reklama naruszająca prywatność 297 VII. Reklama porównawcza 297 VIII. Nieuczciwa reklama i ciężar dowodu 298 IX. Reklama z prezentami, loterie promocyjne Nowe czyny nieuczciwej konkurencji i sprzedaż lawinowa, zakaz systemów konsorcyjnych i inne 299 I. Sprzedaż pod własną marką 300 II. Zakaz tworzenia tzw. systemów konsorcyjnych 300 Rozdział XIV. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji Uprawnieni do skargi na czyny nieuczciwej konkurencji 301 Rozdział XV. Zakazy konkurencji Uwagi wstępne Zakaz konkurencji w spółkach prawa handlowego 306 I. Uwagi ogólne 306 II. Zakres zakazu konkurencji 306 III. Zakaz konkurencji w spółce jawnej 306 IV. Zakaz konkurencji w spółce partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej (uwagi ogólne) 307 V Przykładowa analiza zakazu konkurencji - spółka komandytowoakcyjna 308 VI. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 309 VII. Spółka akcyjna Zakaz konkurencji w spółdzielni i przedsiębiorstwie państwowym 310 I. Spółdzielnie 310 II. Przedsiębiorstwo państwowe Ogólne uwagi o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy 311 CZĘŚĆ IV. Umowy w obrocie handlowym Uwagi wstępne 316 Rozdział XVI. Umowy handlowe - zagadnienia ogólne Zasady wiążące się z problematyką umów handlowych 318 I. Zasada swobody umów 318

10 XVI II. Zasada walutowości 319 III. Zasada nominalizmu 319 IV. Sposób wykonania umowy 319 V. Zmiana treści umowy Klauzula rebus sic stantibus Waloryzacja 323 VI. Odpowiedzialność przedsiębiorców Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań Odsetki Kara umowna Obowiązek odszkodowania Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny Umowy z udziałem konsumentów 328 I. Niedozwolone klauzule umowne 328 II. Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa 329 III. Umowy zawierane na odległość (art OchrKonsU) Zawieranie umów w obrocie gospodarczym 333 I. Zawieranie umów z zastosowaniem wzorców umownych 333 II. Zawarcie umowy w drodze oferty (art KC) 334 III. Zawarcie umowy w drodze aukcji i przetargu (art KC) 335 IV. Zawarcie umowy w drodze negocjacji (art KC) 336 V. Zawarcie umowy w wykonaniu umowy przedwstępnej (art KC) VI. Wzmocnienie zobowiązań umownych 337 VII. Prawo odstąpienia 337 VIII. Klasyfikacja umów Umowa sprzedaży 339 I. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady 341 II. Szczególne postacie umowy sprzedaży Umowa sprzedaży konsumenckiej Umowa dostawy Umowa kontraktacji Umowa o dzieło Umowa o roboty budowlane Umowa przewozu 353 I. Prawa i obowiązki stron umowy przewozu 354 II. Odpowiedzialność z tytułu umowy przewozu Odpowiedzialność przy przewozie osób Odpowiedzialność przy przewozie rzeczy Umowa spedycji Umowa składu Umowa agencyjna Umowa komisu 364

11 XVII 89. Umowy w zakresie czynności bankowych 365 I. Czynności bankowe 365 II. Umowa rachunku bankowego 367 III. Umowa kredytu bankowego 370 IV. Pożyczka bankowa 373 V. Gwarancje, poręczenia, akredytywy 374 VI. Przywileje bankowe Umowa ubezpieczenia 379 I. Uwagi ogólne 379 II. Strony umowy, strony stosunku ubezpieczenia Obowiązki ubezpieczającego Obowiązki zakładu ubezpieczeń Pozostałe zagadnienia Leasing 389 I. Zagadnienia ogólne 389 II. Rodzaje leasingu 390 III. Umowa leasingu w świetle Kodeksu cywilnego Inne rodzaje umów 395 Rozdział XVII. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań w obrocie gospodarczym Pojęcie zabezpieczenia 408 I. Rodzaje zabezpieczeń 408 II. Zabezpieczenia o charakterze rzeczowym Istota rzeczowych zabezpieczeń wierzytelności Zasady wiążące się z zabezpieczeniami o charakterze rzeczowym Zastaw 411 I. Zastaw kodeksowy Zaspokojenie zastawnika w trybie sądowego postępowania egzekucyjnego 412 II. Zastaw rejestrowy Powstanie zastawu rejestrowego Strony umowy zastawniczej Treść umowy zastawniczej Akcesoryjność zastawu rejestrowego Charakter prawny wpisu Przedmiot zastawu rejestrowego Zaspokojenie zastawnika zastawu rejestrowego Przewłaszczenie na zabezpieczenie Przelew dla zabezpieczenia Poręczenie Prawo zatrzymania Kaucja Blokada środków na rachunku pieniężnym 427

12 XVIII CZĘŚĆ V. Procedury uzdrawiania i zakończenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców w postępowaniu upadłościowym Uwagi wstępne 430 Rozdział XVIII. Postępowanie upadłościowe i naprawcze Zagadnienia ogólne Przesłanki ogłoszenia upadłości Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości Skutki ogłoszenia upadłości Postępowanie upadłościowe Oddłużanie przedsiębiorcy Postępowanie naprawcze Orzekanie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej 445 CZĘŚĆ VI. Rozwiązywanie sporów gospodarczych Uwagi wstępne 448 Rozdział XIX. Sądy gospodarcze 449 Rozdział XX. Mediacja w sporach gospodarczych Pojęcie mediacji - uwagi wstępne 457 I. Pojęcie mediacji 458 II. Czynniki promujące mediację w nowelizacji 459 III. Mediator 460 IV. Sposoby prowadzenia mediacji 461 Rozdział XXI. Postępowanie przed sądem polubownym Uwagi wstępne Zakres spraw podlegających pod sądy polubowne i miejsce jego postępowania Elementy zapisu na sąd polubowny Konsekwencje zapisu na sąd polubowny Prawo i język właściwy dla sporów przed sądem polubownym Skład sądu polubownego Orzekanie o właściwości sądu polubownego Arbiter 477 I. Powołanie, odwołanie i ustąpienie arbitra 477 II. Podstawy i tryb wyłączenia arbitra 478 III. Prawo do wynagrodzenia Procedura przed sądem polubownym 479 I. Terminy rozpoczęcia postępowania, wniesienia pozwu, wymuszanie aktywności 479 II. Uprawnienia procesowe sądu polubownego 480 III. Przeprowadzenie dowodu przez sąd rejonowy 480 IV. Rozprawa 480

13 XIX V. Zabezpieczenie roszczenia przez sąd polubowny 481 VI. Skutki uchybienia przepisom Uznanie wyroków 482 I. Ostatnie nowelizacje i stan obecny 482 II. Odmowa uznania wyroku Sprostowania, rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści, uzupełnienie wyroku Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego Przechowywanie akt sądów polubownych Uwagi końcowe 486 I. Podsumowanie rozwiązań pozytywnych 486 II. Uwagi krytyczne 487 III. Podstawowe zalety sądów polubownych 488 Indeks rzeczowy 493