FIRMOWI UYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

Transkrypt

1 Zakład Problemów Regulacyjnych i Ekonomicznych National Institute of Telecommunications ul. Szachowa 1 PL Warszawa T: [+48 22] F: [+48 22] info@itl.waw.pl FIRMOWI UYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Raport z bada przeprowadzonych w 25 r. Gdask, listopad 26 r.

2 ii

3 1. Wstp W 25 roku Instytut Łcznoci przeprowadził ogólnopolsk ankietyzacj firmowych uytkowników Internetu. Było to ju z kolei trzecie badanie, podporzdkowane zagadnieniom społeczestwa informacyjnego (23 rok: Korzystanie z nowych technologii w Trójmiecie, 24 rok: Firmowi uytkownicy Internetu działajcy w miastach wojewódzkich). Jego celem było poznanie, w jakim stopniu polskie firmy, posiadajce ju dostp do Internetu, korzystaj z nowych technologii. Sonda przeprowadzono drog internetow, a obszarem badania objte zostały miejscowoci o rónym statusie. Problematyka bada koncentrowała si wokół czterech zasadniczych tematów, w ramach których poddano analizie nastpujce zagadnienia: 1. Komputery w firmie: Sposoby korzystania z komputerów, Dostp zatrudnionych do komputerów oraz Wpływ komputeryzacji firm na ich funkcjonowanie. 2. Internet w firmie: Sposoby korzystania z Internetu, Dostp zatrudnionych do Internetu, Wpływ wprowadzenia Internetu do firm na ich funkcjonowanie, Firmowe strony internetowe oraz Indywidualny dostp zatrudnionych do poczty internetowej. 3. Korzystanie w firmach z telefonii komórkowej i sposoby komunikacji z klientami. 4. Publiczne usługi dla firm wiadczone drog elektroniczn: Zapotrzebowanie na publiczne usługi dla firm wiadczone elektronicznie, Korzystanie z tych usług oraz Ocena jakoci ich wiadczenia. Ogółem zrealizowano 4563 ankiety, z czego w województwie łódzkim Niniejszy raport prezentuje statystyki dla tego regionu. W badanej próbie dla województwa łódzkiego najwicej znalazło si firm z zatrudnieniem do 5 i od 6 do 2 osób (27% i 38%). Drug du grup tworz firmy rednie, z zatrudnieniem od 21 do 5 osób (14%). Firm wikszych, z zatrudnieniem od 51 do 1 osób i od 11 do 25 osób oraz wikszym jest mniej (7%, 7%, 6%). Reprezentowane s wszystkie obszary działalnoci gospodarczej (według klasyfikacji Rocznika Statystycznego); najwicej jest firm zajmujcych si produkcj (2%), usługami (19%) i handlem (18%). Wikszo to firmy prywatne; firm pastwowych jest 6%. Analiza porównawcza struktury podmiotów gospodarczych w rejestrze KRUPGN-REGON wg sektorów ( dla populacji i próby pozwala stwierdzi, e próba objta badaniem zbliona jest do rzeczywistoci, w której wyran przewag w województwie maj firmy prywatne, zatrudniajce niewiele osób. 1

4 Wród respondentów dominuj firmy cieszce si dobr i redni kondycj finansow (37% i 27%). Firm o bardzo dobrej kondycji finansowej jest nieznacznie mniej ni tych, które osigaj słabe wyniki ekonomiczne (14%, 16%). Badane firmy działaj w Łodzi (56%), w innych miastach (31%) lub na wsi (11%). Zalenoci zwymiarowane zostały współczynnikiem korelacji liniowej Pearsona (z przedziałem ufnoci <,5). 2

5 2. Komputery w firmie 2.1 Sposoby korzystania z komputerów Firmowe komputery najczciej wykorzystywane s do prac biurowych oraz jako narzdzie dostpu do Internetu (po 96%). Czsto równie uywa si ich do prowadzenia ksigowoci (75%) i utrzymywania baz danych klientów (63%). Znacznie rzadziej korzysta si z komputerów do przeprowadzania szkole pracowników lub tworzenia oprogramowania. Wybierajc opcj Inne, cz firm (18%) wyszczególniła takie zastosowania, jak: 1. projektowanie, 2. podstawowe narzdzie pracy, 3. gospodarka magazynowa, 4. przetwarzanie danych, 5. prace graficzne, przygotowywanie materiałów wydawniczych, 6. planowanie produkcji i sterowanie produkcj, 7. logistyka. Oznacza to, e w pewnych firmach wystpuje potrzeba komputerowego wspomagania - z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania - rónego rodzaju prac zwizanych z ich podstawow działalnoci % 96% 2 75% Liczba obserwacji % 24% 17% 18% prace biurowe ksigowo Internet tworzenie oprogramowania szkolenie pracowników utrzymywanie bazy o klientach inne Rys. 1 Sposoby korzystania z firmowych komputerów Midzy pewnymi sposobami uywania firmowych komputerów a okrelonymi firmowymi atrybutami istniej pewne (statystycznie) istotne zalenoci. 3

6 Najsilniejsze zwizki wystpuj midzy wykorzystywaniem słubowych komputerów do takich czynnoci, jak tworzenie oprogramowania oraz prowadzenia szkole a wielkoci firmy, wymiarowan liczb zatrudnionych (wsp. Pearsona:,24 i,21). Obie te korelacje obrazuje rysunek 2. Tworzenia oprogramowania jest do specyficznym zajciem i czciej wystpuje w firmach wikszych. Najwiksz czsto takiego sposobu korzystania z komputerów zaobserwowano w firmach, które zatrudniaj powyej 25 osób. Korzystanie z komputerów do prowadzenia szkole, ogólnie rzecz ujmujc, nie jest zbyt popularne. Najczciej ma to miejsce w firmach duych, zatrudniajcych powyej 25 osób. Z mniejszych wyróniaj si te, które posiadaj od 21 do 5 oraz od 11 do 25 pracowników. 6 5 czstosci potwierdze (%) do 5 osób do 2 osób do 5 osób do 1 osób do 25 osób wicej osób programowanie szkolenia Rys. 2 Korzystanie z komputerów do tworzenia oprogramowania i szkole wg wielkoci firm Wielko firmy ma take istotny wpływ na wspomaganie komputerem prac biurowych (wsp. Pearsona:,17). Rozkład potwierdze uywania komputerów do tego celu, uwzgldniajcy wielko zatrudnienia w firmach, pokazuje, e stosunkowo najrzadziej ma to miejsce w firmach małych, zatrudniajcych do 5 osób. Zaznaczy naley jednak, e mimo tego taki sposób wykorzystywania komputerów jest w tych firmach popularny; bowiem 9% takich respondentów to potwierdziło. Wszystkie firmy biorce udział w badaniach i posiadajce ponad 2 pracowników uywaj w ten sposób swoich komputerów. 4

7 1% 8% 6% 4% 2% % do 5 osób do 2 osób do 5 osób do 1 osób do 25 osób powyej 25 osób tak nie Rys. 3 Wspomaganie prac biurowych komputerem wg wielkoci firm Utrzymywanie baz danych w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona: -,14). Stosunkowo najczciej takie korzystanie z komputerów wystpuje w firmach cieszcych si bardzo dobr kondycj finansow, za najrzadziej komputerowe bazy utrzymuj podmioty gospodarcze osigajce słabe wyniki ekonomiczne. Zauwaa si, e wraz ze wzrostem kondycji finansowej firm ronie potrzeba zakładania komputerowych baz danych, usprawniajcych działanie i/lub obsług klienta. 1% 8% 6% 4% nie tak 2% % słaba rednia dobra b. dobra Rys. 4 Utrzymywanie baz danych wg kondycji finansowej firm Firmy osigajce lepsze wyniki finansowe take wyranie czciej korzystaj z komputerów do prowadzenia ksigowoci i jest to zaleno statystycznie istotna (wsp. Pearsona: -,14). Jednak w tym przypadku midzy firmami o dobrej i bardzo dobrej kondycji finansowej nie ma zasadniczej rónicy. 5

8 1% 8% 6% 4% nie tak 2% % słaba rednia dobra b. dobra Rys. 5 Ksigowo komputerowa wg kondycji finansowej firm Dodatkowo, na prowadzenie ksigowoci komputerowej istotny wpływ ma wielko firm (wsp. Pearsona:,14). Brak zainteresowania tak moliwoci stosunkowo najczciej zdarza si w firmach małych, zatrudniajcych nie wicej ni 2 pracowników. Firmy wiksze czciej wspomagaj komputerem prowadzenie ksigowoci. 2.2 Dostp zatrudnionych do komputerów W wikszoci badanych firm z komputerów korzysta ponad połowa pracowników (73%). wiadczy to o stosunkowo wysokim poziomie informatyzacji firm, zwymiarowanym odsetkiem zatrudnionych majcych dostp do komputera % Liczba obserwacji % 7% 1% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys. 6 Odsetek pracowników korzystajcych z komputerów 6

9 Indywidualne uywanie komputerów przez pracowników, w zalenoci od statusu oraz wielkoci miejscowoci działania firm, nieco róni si i korelacje te s (statystycznie) istotne (wsp. Pearsona: -,16 i,14). Firmy działajce w Łodzi o wiele czciej ni te, które funkcjonuj w innych miejscowociach województwa, zapewniaj ponad połowie zatrudnionych indywidualne korzystanie z komputerów. W takich firmach, w porównaniu z firmami z innych miast i obszarów wiejskich, mały pracowniczy dostp do komputerów wystpuje znacznie rzadziej. To, e tylko do 1% lub od 11% do 25% zatrudnionych korzysta z komputerów stosunkowo najczciej potwierdzali respondenci działajcy w rodowisku wiejskim. Sytuacja taka, e indywidualne korzystanie z komputerów ma zapewnione od 26% do 5% pracowników stosunkowo najczciej wystpuje w firmach umiejscowionych w miastach innych ni Łód. Jednoczenie w takim rodowisku firmy nieznacznie rzadziej ni firmy wiejskie przydzielaj komputery, do indywidualnego uytkowania, ponad połowie zatrudnionych. wie inne miasto Łód % 2% 4% 6% 8% 1% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys. 7 Odsetek pracowników korzystajcych z komputerów wg statusu miejscowoci Ogólnie, firmy prowadzce działalno w wikszych miejscowociach stosunkowo czciej umoliwiaj ponad połowie zatrudnionych korzystanie z komputerów. Rónice w udostpnianiu przez firmy pracownikom komputerów, w zalenoci od wielkoci miejscowoci, szczególnie uwidoczniaj si w miastach innych ni Łód. 2.3 Skutki komputeryzacji firmy Firmy zdecydowanie pozytywnie oceniaj wpływ wprowadzenia komputerów na sprawno swojego działania. Wikszo respondentów stwierdziła, e komputery stały si niezbdne do funkcjonowania firmy (66%). Drug w kolejnoci grup stanowi te firmy, które oceniły, e komputeryzacja znacznie usprawniła ich funkcjonowanie (24,7%). Opinie, e komputery nie wniosły adnych zmian pojawiały si stosunkowo rzadko (2,7%). 7

10 2 liczba potwierdze , % 1 stały si to niezbdne do funkcjonowania firmy 2 znacznie usprawniły funkcjonowanie firmy 3 nieznacznie usprawniły funkcjonowanie firmy 4 nie wniosły adnych zmian 5 inne 24,7 % ,5 % 2,7 % 3,1 % Rys. 8 Skutki komputeryzacji firm Postrzeganie przez firmy skutków ich komputeryzacji w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z ich kondycj finansow (wsp. Pearsona:,21) oraz statusem prawnym (wsp. Pearsona: -,13). Analiza uzyskanych ocen wpływu komputeryzacji firmy na jej funkcjonowanie w zestawieniu z kondycj finansow odpowiadajcych ujawnia, e: 1. Firmy w słabszej kondycji finansowej, rzadziej ni firmy o lepszej kondycji finansowej oceniaj, e komputery stały niezbdne do ich funkcjonowania im lepsza kondycja finansowa tym wiksze przekonanie o takiej włanie roli komputerów w firmie. 2. W firmach o słabszej kondycji finansowej czciej ni w firmach o lepszej kondycji zdarza si, e wprowadzenie komputerów znacznie usprawniło ich funkcjonowanie wraz z popraw osiganych wyników ekonomicznych takie przekonanie maleje na korzy opinii, e komputery stały si do działania niezbdne. Spostrzeenia te prowadz do uogólnionego wniosku, e firmy, które najbardziej doceniaj pozytywn rol komputerów i potrafi wykorzysta je do zmiany organizacji swojego działania to firmy sukcesu. Dodatkowo, pewna cz firm, które znajduj si w niezłej kondycji finansowej i wskazała, i komputeryzacja nie miała wpływu na zmian ich funkcjonowania, stwierdziła, e od pocztku działania korzystała z komputerów. 8

11 b. dobra dobra rednia słaba % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Niezbdne do funkcjonowania Nieznacznie usprawniły funkcjonowanie Znacznie.usprawniły funkcjonowanie Nie wniosły zmian Rys. 9 Skutki komputeryzacji firm wg kondycji finansowej firm To, e komputery stały si niezbdne do funkcjonowania stosunkowo najrzadziej wyraały przedsibiorstwa pastwowe. W firmach takich wprowadzenie komputerów, w porównaniu do firm sektora prywatnego, czciej spowodowało znaczne usprawnienie działalnoci. Najwikszy wpływ komputeryzacji na zmian funkcjonowania zaobserwowano w fundacjach (i stowarzyszeniach) oraz spółkach jawnych adna z badanych firm tego typu nie stwierdziła, e komputery tylko nieznacznie zmieniły ich funkcjonowanie, bd ich wprowadzenie nie spowodowało adnych zmian. 1% 8% 6% 4% 2% % os.fiz. p.pa. sp.cywil. sp.z.o.o. s.akcyjna s.jawna spółdzielnia fundacja niezbdne do działania nieznacznie usprawniły działanie znacznie usprawniły działanie nie wniosły adnych zmian Rys. 1 Skutki komputeryzacji firm wg kondycji finansowej firm 9

12 2.4 Plany zakupu komputerów Wikszo badanych w województwie firm myli o zakupie nowych komputerów (76%). Nie potwierdziło istnienia takich zamiarów 1% respondentów, za 14% nie miało na ten temat wyrobionego zdania. 76% istnieje plan zakupu komputerów nie przewiduje si kupna komputerów trudno powiedzie 14% 1% Rys. 11 Plany zakupu komputerów Istnienie planów kupna komputerów w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona:,19). Firmy o lepszej kondycji finansowej stosunkowo czciej myl o takich zakupach oraz wykazuj mniejsze niezdecydowanie ni te, które osigaj słabsze wyniki ekonomiczne. b. dobra dobra rednia słaba % 2% 4% 6% 8% 1% TAK NIE TRUDNO POWIEDZIE Rys. 12 Plany zakupu komputerów wg kondycji finansowej firm Respondenci, którzy nie planuj zakupu komputerów w najbliszej przyszłoci najczciej uzasadniali to brakiem moliwoci finansowych (6%). Na brak potrzeb wskazało 36% badanych firm. Wród innych przyczyn (4%) znalazło si stwierdzenie, e brak takich zamiarów wynika z niepewnoci dalszego istnienia. 1

13 6% 36% 4% finanse brak potrzeb inne Rys. 13 Przyczyny braku planów zakupu komputerów 11

14 3.1 Sposoby korzystania z Internetu 3. Internet Wszystkie badane firmy posiadaj dostp do Internetu, korzystaj jednak z niego w róny sposób. Najczciej jest on uywany do takich czynnoci, jak: prowadzenie korespondencji za pomoc poczty elektronicznej (95%), wyszukiwanie informacji zwizanych z działalnoci firmy (85%) lub o innych firmach (81%), promowanie firmy (8%) i e-bankowo (78%) Firmy niezbyt czsto korzystaj z Internetu do prowadzenia sprzeday i wiadczenia usług (odpowiednio 32% i 25%). Czstsze uywanie Internetu do składania zamówie (55%) i dokonywania zakupów (45%) wiadczy o tym, e wikszo firm uczestniczy w e-biznesie biernie - tylko w roli klienta. Stosunkowo rzadko realizowana te jest inna idea zwizana ze społeczestwem informacyjnym zdalna praca (28%). Niektóre firmy (5%), wybierajc opcj Inne, wskazały na takie zastosowania Internetu, jak: prowadzenie zdalnych rejestrów, dostp do czasopism w wersji elektronicznej, usługi hostingowe. 25 Liczba obs % 85% 8% 81% 78% 55% 54% 45% 44% 32% 25% 28% poczta informacje zwiazane z działalnocia szukanie informacji o innych firmach e-bankowo szukanie partnerów sprzeda zakupy zamówienia promocja, reklama ogłoszenia wiad. usług e-praca inne 5% tak Rys. 14 Sposoby korzystania z Internetu Przeprowadzona analiza zalenoci midzy firmowymi atrybutami i wykorzystywaniem posiadanego dostpu do Internetu pokazała, e uywanie poczty elektronicznej, składanie zamówie i zamieszczanie ogłosze jest od tych atrybutów niezalene. Ujawniła ona nastpujce (statystycznie) istotne zwizki: 1. wielkoci firm - dokonywanie via Internet sprzeday i zakupów, wiadczenie usług, 2. dziedzina działalnoci - wyszukiwanie informacji o innych firmach, bankowo elektroniczna, szukanie partnerów przez Internet, promocja, 12

15 3. status prawny firm - e-bankowo, szukanie partnerów, sprzeda oraz dokonywanie zakupów, 4. kondycja finansowa firm - wyszukiwanie informacji zwizanych z działalnoci, szukanie partnerów, praca na odległo, 5. status miejscowoci, w której firmy funkcjonuj - e-bankowo, 6. wielko miejscowoci - e-bankowo, prowadzenie sprzeday. Wida, e rónice w korzystaniu z Internetu czsto maj zwizek jednoczenie z kilkoma charakterystykami firmowymi. Podobne zjawisko zaobserwowano take w przypadku korzystania z komputerów, jednak wystpuje ono tam w mniejszym zakresie i zalenoci s słabsze. Wyszczególnione wyej zwizki s w rónym stopniu istotne, o czym wiadcz wartoci współczynników Pearsona dla poszczególnych relacji. Najistotniejsze korelacje midzy danym sposobem korzystania z Internetu i firmow charakterystyk s nastpujce: 1. szukanie informacji zwizanych z działalnoci i kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona: -,17), 2. wyszukiwanie informacji o innych firmach i dziedzina działalnoci firm (wsp. Pearsona: -,16), 3. e-bankowo i status miejscowoci działania firm (wsp. Pearsona: -,15), 4. szukanie partnerów i status prawny firm (wsp. Pearsona: -,26), 5. dokonywanie sprzeday przez Internet i wielko firm (wsp. Pearsona: -,28), 6. dokonywanie zakupów przez Internet i status prawny firm (wsp. Pearsona: -,26), 7. promocja, reklama i dziedzina działalnoci firm (wsp. Pearsona: -,13), 8. wiadczenie usług i wielko firm (wsp. Pearsona: -,15), 9. praca na odległo i kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona: -,15). Wykorzystywanie Internetu do wyszukiwania informacji zwizanych z działalnoci jest, ogólnie rzecz ujmujc, do popularne. Biorc jednak pod uwag kondycj finansow firm zauwaa si pewne zrónicowanie w takim uywaniu posiadanego dostpu do Internetu. Stosunkowo najczciej takie działania podejmuj firmy o bardzo dobrej kondycji finansowej, za najrzadziej te, które znajduj si w złej sytuacji ekonomicznej. Rónica wynosi 18 punktów procentowych 13

16 czto (%) potwierdze bardzo dobra dobra rednia słaba Rys. 15 Szukanie informacji zwizanych z działalnoci wg kondycji finansowej firm Korzystanie z dostpu do Internetu w celu szukania informacji o innych firmach, biorc pod uwag rodzaj działalnoci gospodarczej firm, najczciej ma miejsce w firmach transportowych, zwizanych z prawem oraz w tych, które zajmuj si telekomunikacj (i łcznoci). Wszystkie badane firmy prowadzce działalno w wyej wymienionych obszarach potwierdziły, e w ten sposób uywaj Internetu. Czsto takie działania maj miejsce w budownictwie (93%) oraz w działalnoci informatycznej (93%). Stosunkowo najrzadziej (5%) takie zastosowanie firmowego Internetu potwierdzały badane firmy zajmujce si rachunkowoci (i doradztwem), za zwizane z ochron zdrowia, finansami i słuby ratownicze wykazały całkowity brak uywania Internetu w ten sposób. kultura ochrona rachunkowo telekomunikacja prawo transport finanse adm.pub zdrowie nauka budownictwo turystyka media informatyka usługi handel produkcja tak nie % 2% 4% 6% 8% 1% Rys. 16 Wyszukiwanie informacji o innych firmach wg dziedziny działalnoci firm 14

17 Firmy, które posiadaj swoje siedziby na obszarach wiejskich wyranie rzadziej korzystaj z Internetu do realizowania rozlicze finansowych ni te, które funkcjonuj w rodowisku miejskim. Stosunkowo najczciej elektronicznej bankowoci uywaj firmy działajce w stolicy województwa Łodzi (84%). W grupie badanych firm umiejscowionych w innych miastach 74% potwierdziło, e z takiej moliwoci korzysta. Natomiast tylko 62% respondentów z miejscowoci o statusie wsi wykazało taki sposób korzystania z Internetu. wie inne miasto Łód czsto (%) potwierdze Rys. 17 e-bankowo wg statusu miejscowoci Szukanie partnerów przez Internet stosunkowo najczciej wystpuje w firmach zarejestrowanych jako osoba fizyczna potwierdziło to 66% takich respondentów. Wród pozostałych respondentów z sektora prywatnego takie korzystanie z firmowego Internetu do czsto potwierdzały spółki z o.o. (64%). Najrzadziej z opcji szukania partnerów via Internet korzystano w przedsibiorstwach pastwowych (31%). 7 czto (%) potwierdze osoba fizyczna p.pastwowe sp.cywilna sp.z.o.o. s.akcyjna s.jawna spółdzielnia fundacja Rys. 18 Szukanie partnerów wg statusu prawnego firm 15

18 Dokonywanie sprzeday przez Internet, ogólnie rzecz biorc, czciej wystpuje w firmach mniejszych. Najczciej korzystanie z tej moliwoci potwierdzali respondenci, którzy zatrudniaj do 5 osób (45%), za najrzadziej ci, którzy zatrudniaj od 11 do 25 pracowników (5%). Najwiksze badane firmy, z zatrudnieniem przekraczajcym 25 osób, prowadz tak działalno nieco czciej ni firmy posiadajce do 1 pracowników czto(%) potwirdze do 5 osób do 2 osób do 5 osób do 1 osób zatrudnienie do 25 osób wicej osób Rys. 19 Sprzeda przez Internet wg wielkoci firm Dokonywanie zakupów przez Internet stosunkowo najczciej wystpuje wród firm, które prawnie funkcjonuj jako osoby fizyczne (61%). Najrzadziej taki sposób wykorzystywania moliwoci Internetu potwierdzały firmy pastwowe (19%). 7 6 czsto (%) potwierdze osoba fizyczna p.pastwowe sp.cywilna sp.z.o.o. s.akcyjna s.jawna spółdzielnia fundacja Rys. 2 Zakupy przez Internet wg statusu prawnego firm 16

19 Korzystanie z Internetu do reklamowania swoich produktów bd działalnoci wykazały wszystkie badane firmy turystyczne, zajmujce si mediami (w tym wydawnictwa), zwizane z doradztwem (i finansami) oraz słuby ochronne (ratownictwo). Take do czsto zdarza si to w firmach produkcyjnych (88%) i wiadczcych usługi (84%). Stosunkowo najrzadziej takie uywanie Internetu wystpuje w administracji publicznej (38%). kultura ochrona rachunkowo łczno prawo transport finanse adm.pub zdrowie nauka budownictwo turystyka media informatyka usługi handel produkcja tak nie % 2% 4% 6% 8% 1% Rys. 21 Internetowa reklama wg statusu miejscowoci wiadczenie usług przez Internet, biorc pod uwag wielko firm, stosunkowo najczciej wykazywali respondenci, którzy zatrudniaj do 5 osób (32%); firmy wiksze takie uywanie Internetu potwierdzały rzadziej. Najwiksza rónica w wiadczeniu usług elektronicznych wystpiła midzy firmami, których wielko okrelaj poziomy zatrudnienia: od 21 do 5 oraz od 51 do 1 pracowników czto(%) potwirdze do 5 osób do 2 osób do 5 osób do 1 osób zatrudnienie do 25 osób wicej osób Rys. 22 wiadczenie usług przez Internet wg wielkoci firm 17

20 Wykorzystywanie Internetu do pracy na odległo czciej ma miejsce w firmach osigajcych lepsze wyniki ekonomiczne. Wida, e dobra kondycja finansowa organizacji sprzyja wprowadzeniu takiej formy zatrudnienia. Stosunkowo najczciej potwierdzały to firmy, bdce w bardzo dobrej kondycji finansowej (33%), a najrzadziej - w słabej (15%). słaba rednia dobra b. dobra Dostp zatrudnionych do Internetu czsto (%) potwierdze Rys. 23 Zdalna praca wg kondycji finansowej firm Wikszo badanych firm (61%) gwarantuje dostp do Internetu ponad połowie zatrudnionych. Jednak indywidualne korzystanie w firmach z Internetu jest mniejsze ni indywidualne korzystanie z komputerów (73% badanych firm gwarantuje ponad połowie zatrudnionych dostp do komputera). Prawdopodobnie nie zawsze wszystkie firmowe komputery s podłczone do sieci lub te istniej inne przyczyny, wynikajce z polityk firm % 12 Liczba obserwacji % 11% 13% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys. 24 Odsetek zatrudnionych z dostpem do Internetu 18

21 Indywidualny dostp pracowników do Internetu w (statystycznie) istotny sposób skorelowany jest z dziedzin działalnoci gospodarczej firm (wsp. Pearsona:,14). Istniej sfery działalnoci, w których wystpuje wyłcznie duy dostp zatrudnionych do Internetu. Stosunkowo najwikszy słubowy dostp do sieci maj pracownicy firm działajcych w sferze informatyki, ochrony zdrowia, finansów, transportu, prawa i telekomunikacji (w tym łcznoci) wszyscy respondenci działajcych w tych sektorach potwierdzali, e w ich firmach ma zapewniony indywidualny dostp do Internetu ponad połowa załogi. Kolejne miejsca zajmuj: firmy handlowe, usługowe, zwizane z mediami, prowadzce działalno naukow (i edukacyjn), zajmujce si rachunkowoci (w tym doradztwo) oraz z obszarów kultury wikszo z nich zapewnia ponad połowie zatrudnionych indywidualne korzystanie z Internetu. adna z badanych firm zwizanych z ochron (ratownictwo) nie powiadczyła takiego udostpniania Internetu, a firmy produkcyjne czyniły to stosunkowo rzadko. rednie moliwoci indywidualnego korzystania z Internetu od 26 do 5% zatrudnionych potwierdzali respondenci, którzy zajmuj si produkcj, handlem, usługami, mediami, budownictwem, nauk (i edukacj) oraz zaliczaj si do administracji publicznej. Stosunkowo najczciej ma to miejsce w administracji publicznej (31%), za najrzadziej w budownictwie (8%). Bardzo mały dostp zatrudnionych do Internetu (do 1% składu osobowego) znaczco czsto ma miejsce w firmach ochroniarskich potwierdziło to 1% takich respondentów. 1% 8% 6% 4% 2% % do 1% zatrudnionych 11-15% zatrudnionych 26-5% zatrudnionych powyej 5% zatrudnionych produkcja handel usługi informatyka media turystyka budownictwo nauka zdrowie adm.pub finanse transport prawo telekomunikacja rachunkowo ochrona kultura Rys. 25 Odsetek zatrudnionych z dostpem do Internetu wg dziedziny działalnoci firm Na dostpno firmowego Internetu (statystycznie) istotny wpływ ma take wielko firm (wsp. Pearsona:,22). Najwikszy dostp - od 51 do 1% zatrudnionych korzystajcych z Internetu - najczciej wystpuje w firmach małych, z zatrudnieniem do 5 osób. Wytłumaczy mona to tym, e w takich firmach łatwiej osign wysok dostpno pracowników do Internetu, liczon w procentach liczby zatrudnionych. Dodatkowo, w firmach duych, z rozbudowan struktur okrelony odsetek załogi nie korzysta z Internetu z 19

22 powodu braku potrzeb (np. portierzy, sprztaczki). Dlatego te w firmach wikszych czciej ni w tych małych zdarza si, e indywidualnie z sieci korzysta mniej ni połowa załogi. do 1% zatrudnionych 11-25% zatrudnionych 26-5% zatrudnionych powyej 5% zatrudnionych 1% 8% 6% 4% 2% % do 5 osób 6-2 osób 21-5 osób 51-1 osób osób zatrudnienie pow. 25 osób Rys. 26 Odsetek zatrudnionych z dostpem do Internetu wg wielkoci firm Zrónicowanie w indywidualnym korzystaniu z firmowego Internetu w sposób istotny zwizane jest ze statusem miejscowoci funkcjonowania firm (wsp. Pearsona:,19). Firmy działajce w Łodzi (ogólnie) w wikszym stopniu ni inne udostpniaj zatrudnionym dostp do Internetu. To, e tylko niecałe 1% pracowników ma dostp do Internetu stosunkowo najczciej zachodzi w rodowisku wiejskim. do 1% zatrudnionych 11-25% zatrudnionych 26-5% zatrudnionych powyej 5% zatrudnionych 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Łód inne miasto wie Rys. 27 Odsetek zatrudnionych z dostpem do Internetu wg wielkoci firm 2

23 3.3 Skutki wprowadzenia Internetu do firmy Najczciej Internet stał si niezbdny do funkcjonowania firm (51%) lub znacznie usprawnił ich działanie (36%). Opinie, e wprowadzenie Internetu tylko w małym stopniu poprawiło działanie firmy lub nie spowodowało adnych zmian pojawiały si stosunkowo rzadko (6% i 4%). Cz firm stwierdziła, e Internetu uywano od pocztku. Dla pewnej grupy respondentów (2%) widocznym skutkiem wprowadzenia Internetu stało si: nawizanie kontaktów biznesowych, w tym midzynarodowych, podniesienie prestiu firmy % 36% 1 - stał si niezbdny 2 - znacznie usprawnił funkcjonowanie firmy 3 - nieznacznie usprawnił funkcjonowanie firmy 4 - nie wniósł adnych zmian 5 - trudno powiedzie 6 - inne Liczba obserwacji % 4% 2% 1% Rys. 28 Wpływ wprowadzenia Internetu na funkcjonowanie firmy Wida, ze firmy w zdecydowanej wikszoci postrzegaj pozytywny wpływ Internetu na swoje funkcjonowanie; podobne zjawisko odnotowano take w odniesieniu do oceny skutków wprowadzenia komputerów. Porównujc jednak rozkłady opinii na ten temat dla obu przypadków wida, e na zmian funkcjonowania firm wprowadzenie Internetu ma mniejszy wpływ ni fakt ich komputeryzacji. Ocena skutków wprowadzenia Internetu lub inaczej roli Internetu w firmie w (statystycznie) istotny sposób skorelowana jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona:,2) i wielkoci firm (wsp. Pearsona:,15). Stosunkowo najczciej Internet jest niezbdny w firmach, które osigaj bardzo dobre wyniki finansowe potwierdziło to 69% takich firm. Firmy te take czciej ni pozostałe stwierdzały, e niczego nie zmienił (9%), co w duym stopniu wynika (na podstawie komentarzy do ankiety) z tego, e od pocztku swego działania korzystały z tego medium. Firmy słabe finansowo najrzadziej stwierdzały (39%)), e wprowadzenie Internetu spowodowało takie zmiany w organizacji pracy, e stał si on niezbdny do ich funkcjonowania. Najczciej znaczny wpływ Internetu na zmian funkcjonowania ma miejsce w firmach charakteryzujcymi si dobrymi wynikami ekonomicznymi (45%), za nieznaczny - w firmach o redniej kondycji finansowej (1%). 21

24 Wida, e dla firm osigajcych lepsze wyniki ekonomiczne wpływ posiadania dostpu do Internetu na sposób prowadzenia działalnoci jest wikszy ni w przypadku firm słabych. Przyczyn tego by moe jest to, e firmy w lepszej sytuacji ekonomicznej po czci swój sukces zawdziczaj umiejtnoci takiej organizacji pracy, by wspomagało to osiganie zamierzonych korzyci i potrafi w tym celu wykorzysta wszystkie moliwoci, w tym i Internet. b. dobra dobra rednia słaba % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% stał si niezbdny nieznacznie usprawnił funkcjonowanie trudno powiedzie znacznie usprawnił funkcjonowanie adnych zmian nie spowodował inne Rys. 29 Ocena skutków wprowadzenia Internetu wg kondycji finansowej firm Biorc pod uwag wielko badanych firm, to stosunkowo najczciej Internet stał si niezbdny w tych przedsibiorstwach, które zatrudniaj do 5 osób (62%). To, e Internet w znacznym stopniu usprawnił działanie najczciej zachodzi w firmach posiadajcych powyej 25 pracowników (67%). Jednoczenie wród takich firm stosunkowo czciej ni w pozostałych zdarza si, by wprowadzenie Internetu miało tylko nieznaczny wpływ na funkcjonowanie (13%). Opini, e jego wprowadzenie nie przyniosło adnych zmian wyraały najczciej rednie firmy (do 5 i do 1 pracowników po 6%). zatrudnienie pow. 25 osób do 25 osób do 1 osób do 5 osób do 2 osób do 5 osób % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% stał si niezbdny znacznie usprawnił funkcjonowanie nieznacznie usprawnił funkcjonowanie adnych zmian nie spowodował trudno powiedzie inne Rys. 3 Ocena skutków wprowadzenia Internetu wg wielkoci firm 22

25 3.4 Firmowe strony WWW Posiadanie strony WWW Wszystkie badane firmy maj dostp do Internetu, lecz nie oznacza to (automatycznie) posiadania strony WWW. Uzyskane statystyki ujawniaj, w jakim stopniu firmy z takiej moliwoci korzystaj, a jeli nie, to czy planuj w przyszłoci to zmieni. Okazuje si, e utrzymywanie stron internetowych jest wród firm popularne. Posiadanie firmowej strony WWW potwierdziła zdecydowana wikszo respondentów (89%) % Liczba obserwacji tak 11% nie Rys. 31 Utrzymywanie przez firmy stron WWW Firmy, które nie utrzymuj strony internetowej w wikszoci planuj je utworzy (62%). Stwierdze odrzucajcych moliwo załoenia firmowej strony odnotowano (12%). Dua grupa takich firm nie ma jeszcze na ten temat wyrobionego zdania (3%). trud.pow. tak nie Rys. 32 Istnienie planów utworzenia strony WWW 23