FIRMOWI UŻYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM

Transkrypt

1 Zakład Problemów Regulacyjnych i Ekonomicznych National Institute of Telecommunications ul. Szachowa 1 PL Warszawa T: [+48 22] F: [+48 22] info@itl.waw.pl FIRMOWI UŻYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Raport z badań przeprowadzonych w 25 r. Gdańsk, luty 26 r.

2 ii

3 1. Wstęp W 25 roku Instytut Łączności przeprowadził ogólnopolską ankietyzację firmowych użytkowników Internetu. Było to już z kolei trzecie badanie, podporządkowane zagadnieniom społeczeństwa informacyjnego ( Badania sondażowe społeczeństwa Trójmiasta w zakresie znajomości i zastosowań teleinformatycznych, 23 r.; Badania firmowych użytkowników Internetu w Polsce, 24 r.). Przedmiotem badania w roku 24 były firmy z miast wojewódzkich, zaś w roku 25 - firmy z całej Polski, niezależnie od miejsca ich siedziby. Jego celem było poznanie, w jakim stopniu polskie firmy posiadające już dostęp do Internetu, korzystają z nowych technologii. Sondaż przeprowadzono drogą internetową, a obszarem badania objęte zostały miejscowości o różnym statusie. Problematyka badań koncentrowała się wokół czterech zasadniczych tematów: 1. Sposoby korzystania z komputerów w firmach, dostęp zatrudnionych do firmowych komputerów oraz wpływ komputeryzacji na funkcjonowanie firm. 2. Sposoby korzystania z Internetu w firmach, dostęp zatrudnionych do Internetu, wpływ wprowadzenia Internetu do firm na ich funkcjonowanie, firmowe strony internetowe oraz indywidualny dostęp zatrudnionych do poczty elektronicznej. 3. Korzystanie w firmach z telefonii komórkowej i sposoby komunikacji z klientami. 4. Zapotrzebowanie na publiczne usługi dla firm świadczone elektronicznie, korzystanie z tych usług oraz ocena jakości ich świadczenia. Ogółem zrealizowano 4563 ankiety, w tym w województwie mazowieckim Niniejszy raport prezentuje statystyki dla tego województwa. W badanej próbie dla województwa mazowieckiego najwięcej znalazło się firm z zatrudnieniem do 5 i od 6 do 2 osób (34% i 32%). Drugą dużą grupę tworzą firmy średnie, z zatrudnieniem od 21 do 5 i od 51 do 1 osób (15% i 7%). Firm dużych, z zatrudnieniem od 11 do 25 osób i więcej jest najmniej (po 5%). Reprezentowane są wszystkie obszary działalności gospodarczej (według klasyfikacji Rocznika Statystycznego); najwięcej jest firm, które zajmują się usługami i handlem (2% i 17%). Większość to firmy prywatne; firm państwowych jest 5%. Analiza porównawcza struktury podmiotów gospodarczych w rejestrze KRUPGN-REGON wg sektorów ( dla populacji i próby pozwala stwierdzić, że próba objęta badaniem zbliżona jest do rzeczywistości, w której wyraźną przewagę w tym województwie mają firmy prywatne, zajmujące się usługami i handlem oraz zatrudniające niewiele osób. Wśród respondentów dominują firmy cieszące się dobrą i średnią kondycją finansową (42% i 32%). Firm o bardzo dobrej kondycji finansowej jest prawie tyle samo, co osiągających słabe wyniki ekonomiczne (w przybliżeniu po 1%). (5%). Badane firmy działają w Warszawie (76%); w innych miastach (17%) lub na wsi Zależności zwymiarowane zostały współczynnikiem korelacji liniowej Pearsona (z przedziałem ufności <,5). 1

4 2. Komputery 2.1 Sposoby korzystania z komputerów Komputery firmowe wykorzystywane są najczęściej do prac biurowych (97%) oraz jako narzędzie dostępu do Internetu (96%). Często również używa się ich do prowadzenia księgowości (7%) i utrzymywania baz danych klientów (69%). Znacznie rzadziej korzysta się z komputerów do przeprowadzania szkoleń pracowników lub tworzenia oprogramowania. Część firm wybierając opcję: Inne, najczęściej wyszczególniała takie zastosowania, jak: 1. projektowanie, 2. podstawowe narzędzie pracy, 3. gospodarka magazynowa, fakturowanie, 4. przetwarzanie danych, 5. analizy statystyczne, 6. prace graficzne, przygotowywanie materiałów wydawniczych, 7. planowanie produkcji i sterowanie produkcją, 8. logistyka. Oznacza to, że w pewnych firmach występuje potrzeba komputerowego wspomagania - z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania - różnego rodzaju prac związanych z ich podstawową działalnością % 96% % 69% Liczba obserwacji % 2% 2% prace biurowe księgowość Internet tworzenie oprogramowania szkolenie pracowników utrzymywanie bazy o klientach inne Rys.1 Sposoby korzystania z firmowych komputerów 2

5 Wykorzystywanie służbowych komputerów do takich czynności, jak: prace biurowe, prowadzenie księgowości, pisanie oprogramowania oraz szkolenie pracowników najsilniej skorelowane jest z wielkością firmy (zwymiarowaną liczbą zatrudnionych). Wykonywanie prac biurowych na komputerach jest bardzo popularne w firmach zarówno małych, jak i dużych (wsp. Pearsona:,9). Największa częstość takiego korzystania z komputerów występuje w firmach dużych, zatrudniających powyżej 25 osób, chociaż przewaga wobec pozostałych jest niewielka. Stosunkowo najrzadziej występuje to w firmach bardzo małych. Korzystanie z komputerów do prowadzenia księgowości występuje częściej w firmach większych (wsp. Pearsona:,15). Momentem przełomowym, powodującym wzrost potrzeby wspomagania komputerem księgowości zdaje się być przekroczenie zatrudnienia 5 osób. Największą częstość takiego używania komputerów zaobserwowano w firmach z zatrudnieniem od 51 do 25 osób. Wydaje się, że dla firm większych, zatrudniających powyżej 25 osób, prowadzenie elektronicznej księgowości nie jest jednym z ważniejszych sposobów używania komputerów. Korzystanie z komputerów do tworzenia oprogramowania stosunkowo najrzadziej występuje w firmach małych, z zatrudnieniem do 5 osób (wsp. Pearsona:,11), a najczęściej w firmach zatrudniających od 11 do 25 osób. Wielkość firmy najsilniej wpływa na używanie komputerów do szkoleń (wsp. Pearsona:,24). Częstość takiego korzystania z komputerów w widoczny sposób rośnie wraz ze wzrostem zatrudnienia. częstosci potwierdzeń (%) do 5 osób do 2 osób do 5 osób do 1 osób do 25 osób więcej osób prace biurowe księgowość oprogramowanie szkolenia Rys.2 Prace biurowe, księgowość, oprogramowanie i szkolenia wg zatrudnienia Na utrzymywanie baz danych najsilniejszy wpływ ma kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona: -,13). Najczęściej takie korzystanie z komputerów występuje w firmach 3

6 cieszących się bardzo dobrą kondycją finansową, zaś najrzadziej utrzymują komputerowe bazy danych podmioty gospodarcze osiągające słabe wyniki ekonomiczne. 1% 8% nie tak 6% 4% 2% % słaba średnia dobra b. dobra Rys.3 Utrzymywanie baz danych wg kondycji finansowej firm Na używanie komputerów w celu korzystania z Internetu oraz na inne ich wykorzystanie nie ma wpływu żaden firmowy atrybut. 2.2 Dostęp zatrudnionych do komputerów W zdecydowanej większości badanych firm (78%) z komputerów korzysta ponad połowa pracowników. Świadczy to o stosunkowo wysokim poziomie informatyzacji firm, zwymiarowanym odsetkiem zatrudnionych mających dostęp do komputera % 9 Liczba obserwacji % 6% 8% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.4 Odsetek pracowników korzystających z komputerów 4

7 Między dostępnością pracowników do komputerów, a takimi podstawowymi atrybutami firm, jak: wielkość zatrudnienia, dziedzina działalności gospodarczej, status prawny funkcjonowania, kondycja finansowa oraz status lub wielkość miejscowości działania brak jest (statystycznie) istotnych zależności. 2.3 Skutki komputeryzacji firmy Firmy zdecydowanie pozytywnie oceniają wpływ wprowadzenia komputerów na sprawność swojego działania. Większość respondentów stwierdziła, że wprowadzenie komputerów stało się niezbędne do funkcjonowania firmy (73,2%). Opinie, że komputery nie wniosły żadnych zmian pojawiały się rzadko (2,2%) ,2 % 1 stały się to niezbędne do funkcjonowania firmy 2 znacznie usprawniły funkcjonowanie firmy 3 nieznacznie usprawniły funkcjonowanie firmy 4 nie wniosły żadnych zmian 5 trudno powiedzieć 6 inne ,3 % 2 1 1,2 % 2,2 %,4 % 1,6 % Rys.5 Skutki komputeryzacji firm Postrzeganie przez firmy województwa mazowieckiego skutków ich komputeryzacji w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycją finansową (wsp. Pearsona:,6) oraz dziedziną ich działalności (wsp. Pearsona: -,8). Analiza uzyskanych ocen wpływu komputeryzacji na funkcjonowanie firmy w zestawieniu z kondycją finansową odpowiadających ujawnia, że: 1. firmy o słabej kondycji finansowej rzadziej niż firmy o lepszej kondycji finansowej oceniają, że komputery stały się niezbędne do ich funkcjonowania; 5

8 2. firmy o bardzo dobrej, dobrej lub średniej kondycji finansowej rzadziej niż firmy o słabej kondycji finansowej oceniają, że wprowadzenie komputerów znacznie usprawniło ich funkcjonowanie; 3. w firmach o słabej kondycji finansowej częściej niż w pozostałych komputeryzacja tylko nieznacznie poprawiła ich funkcjonowanie, bądź nie spowodowała żadnych zmian. Niezbędne do funkcjonowania Nieznacznie usprawniły funkcjonowanie Znacznie.usprawniły funkcjonowanie Nie wniosły zmian b. dobra dobra średnia słaba % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Rys.6 Skutki komputeryzacji firm wg kondycji finansowej Dla wszystkich badanych firm działających w obszarach prawa i telekomunikacji komputery stały się niezbędne do ich funkcjonowania. Firmy informatyczne oraz zajmujące się finansami także wyraźnie częściej niż pozostałe wyrażały takie zdanie. Najrzadziej tak duży wpływ komputeryzacji na swoje funkcjonowanie odczuwają firmy produkcyjne i turystyczne. Firmy produkcyjne, instytucje naukowe i kulturalne oraz jednostki administracji publicznej częściej niż podmioty działające w innych obszarach stwierdzały, że wprowadzenie komputerów w znacznym stopniu zmieniło ich funkcjonowanie. Stwierdzenia, że komputeryzacja tylko nieznacznie wpłynęła na funkcjonowanie firmy bądź niczego nie zmieniła występują - ogólnie rzecz ujmując - niezbyt często. Osąd, że komputeryzacja tylko nieznacznie usprawniła funkcjonowanie stosunkowo najczęściej prezentują jednostki administracji publicznej, zaś opinię, że nie wniosła żadnych zmian - firmy produkcyjne. Zauważa się całkowity brak takich stwierdzeń ze strony firm działających w sferze finansów, transportu, prawa, telekomunikacji, doradztwa, ochrony i kultury. Odnotować należy także to, że w przypadku niektórych firm, jak np. informatycznych lub związanych z mediami (w tym wydawnictwa) występujące opinie, że komputery nie wniosły żadnych zmian, w zasadzie znaczą, że korzystano z nich od początku istnienia firmy, i stanowią one podstawę istnienia firmy. Źródłem wyszczególnienia takich przypadków są wypowiedzi respondentów. 6

9 1% 8% 6% 4% 2% % kultura ochrona doradztwo telekom. prawo trans. finanse adm.pub zdrowie nauka budow. turystyka media infor. usługi handel prod niezbędne do funkcjonowania nieznacznie usprawniły funkcjonowanie znacznie usprawniły funkcjonowanie nie wniosły zmian Rys.7 Skutki komputeryzacji firm wg dziedziny działalności Zestawienie obu korelacji prowadzi do uogólnionego wniosku, że firmy, które najbardziej doceniają pozytywną rolę korzystania z komputerów i wyraźnie widzą ich wpływ na swoje funkcjonowanie, w przeważającej mierze są firmami sukcesu i dość często prowadzą działalność, która wymaga stosowania nowoczesnej techniki. 2.4 Plany zakupu komputerów Większość badanych firm myśli o zakupie nowych komputerów (7,8%). Jedynie 12% respondentów nie ma takich planów; najczęściej tłumacząc to brakiem potrzeb (52,9%) lub problemami natury finansowej (36,6%). Na inne przyczyny wskazało 8,5% badanych. Niektóre z tych innych przyczyn świadczą, że brak planów zakupu nowych komputerów nie zawsze bezpośrednio zależy od firm; nieraz wynika to z zewnętrznych uwarunkowań ekonomicznych, w których przychodzi im funkcjonować, np. takich jak: 1. niepewność dalszego istnienia branży, 2. skurczony rynek na usługi lub produkty oferowane przez firmę, 3. zmniejszone zatrudnienie, 4. zależność finansowa od jednostki nadrzędnej. 7

10 52,9% 36,6% finanse brak potrzeb trudno pow. inne 2% 8,5% Rys.8 Przyczyny braku planów zakupu komputerów Na plany zakupu komputerów w (statystycznie) istotny sposób wpływają: wielkość firm, ich kondycją finansowa oraz wielkość miejscowości, w której działają. Najsilniejsze zależności dotyczą dwóch pierwszych czynników (odpowiednio wsp. Pearsona: -,1 i,12) Firmy z zatrudnieniem nie przekraczającym 5 osób, wyraźnie rzadziej niż większe posiadają plany kupna komputerów. Najrzadziej istnienie takich planów potwierdzali respondenci, którzy zatrudniają do 5 pracowników, zaś największa częstość deklaracji takich zakupów wystąpiła w grupie badanych firmy zatrudniających od 51 do 1 pracowników. więcej zatrudnienie do 25 do 1 do 5 do 2 do 5 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% tak nie trudno powiedzieć Rys.9 Zamiar kupna komputerów wg wielkości firm 8

11 Rozpatrując zamiar kupna komputerów w kontekście kondycji finansowej badanych firm, zauważa się, że firmy finansowo słabsze rzadziej niż pozostałe posiadają takie plany; najczęściej deklaracje zakupienia komputerów występują u osiągających bardzo dobre wyniki ekonomiczne (8%). Dla porównania częstość potwierdzeń istnienia takich planów w grupie firm najsłabszych wynosi 57%. Najmniejsze niezdecydowanie wykazują firmy najbogatsze, chociaż różnice w tym przypadku nie są tak duże - mieszczą się w granicach 5%. b.dobra kondycja finansowa dobra średnia słaba % 2% 4% 6% 8% 1% tak nie trudno powiedzieć Rys.1 Zamiar kupna komputerów wg kondycji finansowej firm Na podstawie wyżej zaprezentowanych zestawień stwierdza się, że stosunkowo najczęściej myślą o kupnie komputerów firmy średnie, które osiągają bardzo dobre wyniki ekonomiczne. Prawdopodobnie są to firmy dynamicznie się rozwijające, które osiągnęły już taki poziom, który umożliwia im modernizację lub/i realizację planów dalszego rozwoju, np. rozszerzenie działalności. Przyczyny braku planów zakupu w (najbliższej) przyszłości komputerów najsilniej skorelowane są w (statystycznie) istotny sposób z kondycją finansową firm (wsp. Pearsona: -,26). Firmy o średniej, dobrej i bardzo dobrej kondycji finansowej w większości brak planów kupna komputerów tłumaczą zaspokojonymi potrzebami, w tym najczęściej takie uzasadnienie podają firmy o dobrej kondycji (7%), a najrzadziej o średniej (6%). Wśród firm osiągających słabe wyniki ekonomiczne wyraźnie dominującą przyczyną braku planów kupna komputerów jest bariera finansowa (68%). 9

12 8 7 częstość stwierdzeń (%) b. dobra dobra średnia słaba bariera finansowa brak potrzeb Rys.11 Przyczyny braku planów zakupu komputerów i kondycja finansowa firm 1

13 3. Internet 3.1 Sposoby korzystania z Internetu Wszystkie badane firmy posiadają dostęp do Internetu, korzystają jednak z niego w różny sposób. Najczęściej jest on używany do takich czynności, jak: prowadzenie korespondencji za pomocą poczty elektronicznej (97%), wyszukiwanie informacji związanych z działalnością firmy (87%) lub o innych firmach (83%), e-bankowość (74%), promowanie firmy (76%). Najrzadziej firmy korzystają z Internetu w celu prowadzenia sprzedaży (29%) i świadczenia usług (3%). Częstsze używanie Internetu do składania zamówień (53%) i dokonywania zakupów (38%) świadczy o tym, że większość firm uczestniczy w e-biznesie biernie - tylko w roli klienta. Stosunkowo niezbyt często realizowana też jest inna idea związana ze społeczeństwem informacyjnym zdalna praca (37%). Niektóre firmy (6%), wybierając opcję: Inne, wskazały na takie zastosowania Internetu, jak: 1. kontakt z klientami, e-learning, 2. prowadzenie zdalnych rejestrów, 3. prowadzenie badań naukowych, 4. usługi hostingowe, 5. dostęp do czasopism w wersji elektronicznej % % 83% 74% 76% poczta informacje zwiazane z działalnościa szukanie informacji o innych firmach e-bankowość Liczba obs % 29% 38% 53% 43% 3% 37% szukanie partnerów sprzedaż zakupy zamówienia promocja, reklama ogłoszenia 25 świad. usług e-praca 6% inne tak Rys.12 Sposoby korzystania z Internetu 11

14 Stwierdzono, że: 1. wielkość firmy w istotny sposób wpływa na korzystanie z Internetu w celu prowadzenia bankowości elektronicznej, sprzedaży, dokonywania zakupów, zamieszczania ogłoszeń i innych; 2. dziedzina działalności w istotny sposób wpływa na szukanie w Internecie informacji o innych firmach, prowadzenie bankowości elektronicznej, szukanie partnerów do prowadzenia interesów, prowadzenie sprzedaży, dokonywanie zakupów, dokonywanie zamówień i używanie Internetu do promowania firmy i jej wyrobów, 3. status prawny firm w istotny sposób wpływa na korzystanie z Internetu w celu prowadzenia bankowości elektronicznej, szukania partnerów, sprzedaży, dokonywania zakupów, dokonywania zamówień, reklamy oraz świadczenia usług, 4. kondycja finansowa firm ma istotny wpływ na używanie Internetu do korespondencji, prowadzenia bankowości elektronicznej, szukania partnerów, dokonywania sprzedaży i zakupów, składania zamówień, reklamy i świadczenia usług, 5. status miejscowości, w której firmy mają siedzibę pozostaje w istotnym związku z takimi sposobami wykorzystywania Internetu, jak: prowadzenie elektronicznej korespondencji, poszukiwanie informacji związanych z działalnością i o innych firmach, reklamowanie, świadczenie usług oraz zdalna praca, 6. wielkość miejscowości, w której firmy działają, w istotny sposób skorelowana jest z używaniem Internetu do prowadzenia korespondencji elektronicznej, zdobywania informacji związanych z działalnością oraz o innych firmach, dokonywania sprzedaży bądź zakupów, świadczenia usług i zdalnej pracy. Widać, że ostateczne różnice w korzystaniu przez firmy z Internetu wynikają jednocześnie z kilku ich charakterystyk. Podobne zjawisko zaobserwowano także w przypadku korzystania z komputerów, jednak występuje tam ono w mniejszym zakresie i zależności są słabsze. Przeprowadzona analiza wartości współczynników korelacji wykazała, że atrybuty firmowe słabiej wpływają na najpopularniejsze sposoby korzystania z Internetu (np. poczta elektroniczna) niż na te rzadziej używane (np. zdalna praca). Najsilniejsze (statystycznie) istotne związki występują między: 1. dokonywaniem zakupów i statusem prawnym firm (wsp. Pearsona: -,17), 2. prowadzeniem sprzedaży i dziedziną działalności (wsp. Pearsona: -,16), 3. prowadzeniem sprzedaży i statusem prawnym (wsp. Pearsona: -,15), 4. e-pracą i wielkością miejscowości działania (wsp. Pearsona:,15), 5. dokonywaniem zakupów i wielkością firmy (wsp. Pearsona: -,14). Dokonywanie zakupów przez Internet najczęściej występuje wśród firm, które prawnie funkcjonują jako osoba fizyczna. Połowa takich firm korzysta w ten sposób z 12

15 Internetu. Najrzadziej zakupy internetowe realizowane są w przedsiębiorstwach państwowych (12,3%). 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% nie tak 1% % fundacja społ. s.jawna s.ak. sp.z.o.o. sp.cywil. p.pań. os.fiz. Rys.13 Zakupy przez Internet i status prawny firm Sprzedaż przez Internet najczęściej realizowana jest przez przedsiębiorstwa zajmujące się mediami (62%). Stosunkowo często tego rodzaju korzystanie z Internetu występuje wśród firm informatycznych (48%) oraz handlowych (42%). Najrzadziej działania takie podejmują organa administracji publicznej (2%). 1% 8% 6% 4% 2% nie tak % kultura ochrona rach. telekom. prawo trans. finanse adm.pub zdrowie nauka budow. turystyka media infor. usługi handel prod. Rys.14 Sprzedaż przez Internet i dziedzina działalności firm 13

16 Sprzedaż swoich produktów i/lub usług przez Internet najczęściej prowadzą firmy zarejestrowane jako spółki akcyjne (44,9%), a najrzadziej przedsiębiorstwa państwowe (1%). Dla przypomnienia: przedsiębiorstwa państwowe również znacznie rzadziej niż firmy sektora prywatnego dokonują zakupów przez Internet. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% nie tak 2% 1% % fundacja społ. s.jawna s.ak. sp.z.o.o. sp.cywil. p.pań. os.fiz. Rys.15 Sprzedaż przez Internet wg statusu prawnego firm Firmy działające w dużych miejscowościach wyraźnie częściej niż te z mniejszych wykorzystują Internet do realizowania pracy na odległość. Najczęściej zjawisko takie ma miejsce w dużych miejscowościach, liczących sobie ponad 2 tysięcy mieszkańców (4%). Najrzadziej tego typu korzystanie z Internetu potwierdzali respondenci, którzy funkcjonują w miejscowościach liczących od 5 do 2 tysięcy mieszkańców (21,8%). pow. 2 tys. liczba mieszkańców 1-2 tys. 2-1 tys. 5-2 tys do 5 tys. % 2% 4% 6% 8% 1% tak nie Rys.16 Praca na odległość i wielkość miejscowości 14

17 Firmy mniejsze są bardziej skłonne niż te większe dokonywać zakupów przez Internet. Najczęściej takie używanie Internetu ma miejsce w firmach małych, z zatrudnieniem do 5 osób (45,3%), a najrzadziej w dużych, z zatrudnieniem powyżej 25 osób (27,6%). więcej do 25 zatrudnienie do 1 do 5 do 2 do 5 % 2% 4% 6% 8% 1% tak nie Rys.17 Zakupy przez Internet i wielkość firm 3.2 Dostęp zatrudnionych do Internetu Większość badanych firm (73%) gwarantuje dostęp do Internetu ponad połowie zatrudnionych. Jednak korzystanie w firmach z Internetu jest mniejsze niż korzystanie z komputerów (78% badanych firm gwarantuje ponad połowie zatrudnionych dostęp do komputera). Być może nie zawsze wszystkie firmowe komputery są podłączone do sieci lub też istnieją inne przyczyny, wynikające z polityki firm. do 1% 9% 6% 11-25% 8% 26-5% 73% >5% Rys.18 Odsetek zatrudnionych z dostępem do Internetu 15

18 Na odsetek pracowników z dostępem do Internetu (statystycznie) istotny wpływ ma dziedzina działalności gospodarczej firm (wsp. Pearsona:,1). Istnieją sfery działalności, w których występuje prawie wyłącznie duży dostęp zatrudnionych do Internetu. Największy służbowy dostęp do sieci mają pracownicy z firm prawniczych. Kolejne miejsca zajmują: firmy informatyczne, związane z telekomunikacją i łącznością, prowadzące działalność medialną oraz te, które zajmują się nauką. Najrzadziej ponad połowa załogi korzysta z Internetu w firmach produkcyjnych. Mały dostęp zatrudnionych do Internetu (do 1% składu osobowego) stosunkowo rzadko zdarza się w instytucjach naukowych i firmach informatycznych dostępność w przedziale 51-1% zatrudnionych dostępność w przedziale 26-5% zatrudnionych dostępność w przedziale 11-25% zatrudnionych dostępność do 1% zatrudnionych 1 częstość (%) potwierdzeń prod. handel uslugi infor. media turystyk budow. nauka och.zdr. adm.pub. finanse trans. prawo lacznosc doradz. sl.ratow kultura Rys.19 Odsetek zatrudnionych z dostępem do Internetu wg dziedziny działalności firm Na indywidualne korzystanie pracowników z Internetu silny, (statystycznie) istotny wpływ mają wielkość i status miejscowości, w której firma prowadzi działalność (odpowiednio wsp. Pearsona:,22 i,24). Duży dostęp pracowników do Internetu, powyżej 5% zatrudnionych, stosunkowo najczęściej występuje w firmach działających w dużych miastach. Mała dostępność Internetu, tylko do 1% zatrudnionych, stosunkowo najczęściej ma miejsce w firmach z mniejszych miejscowości. 16

19 częstości (%) potwierdzeń dostępność 51-1% zatrudnionych dostępność 26-5% zatrudnionych dostępność 11-25% zatrudnionych dostępność do 1% zatrudnionych 2 1 do 5 tys. 5-2 tys. 2-1 tys. pow.2 tys. 1-2 tys. Rys.2 Odsetek zatrudnionych z dostępem do Internetu wg wielkości miejscowości Ponad 5-procentowy dostęp pracowników do Internetu dla każdego środowiska jest opcją wiodącą, jednak stosunkowo najczęściej występuje on w firmach funkcjonujących w mieście wojewódzkim Warszawie, a najrzadziej na wsi. W środowisku wiejskim znacznie częściej niż w miastach firmy oferują nie więcej niż 1% zatrudnionych możliwość używania Internetu. Występowanie w miastach innych niż w Warszawie dostępności określonych przedziałami 11-25% i 26-5% kształtuje się na zbliżonym poziomie dostępność do 1% zatrudnionych dostępność w przedziale 11-25% zatrudnionych dostępność w przedziale 26-5% zatrudnionych dostępność w przedziale 51-1% zatrudnionych 81,4 częstość (%) potwierdzeń ,8 59, ,2 9,1 13,9 12,6 14,3 7,1 4,4 7,2 wieś miasto inne miasto woj. Rys.21 Odsetek zatrudnionych z dostępem do Internetu wg statusu miejscowości 17

20 Dodatkowo na dostęp pracowników do Internetu ma także wpływ kondycja finansowa ich pracodawców (wsp. Pearsona: -,9). W firmach osiągających dobre wyniki finansowe częściej występuje większy indywidualny dostęp do Internetu niż w tych, które są finansowo słabsze. 3.3 Skutki wprowadzenia Internetu do firmy Firmy pozytywne oceniają skutki wprowadzenia Internetu. Świadczą o tym ich opinie, że Internet stał się niezbędny do prowadzenia firmy (58%) lub znacznie usprawnił jej funkcjonowanie (32%). Stwierdzenia, że jego wprowadzenie tylko nieznacznie poprawiło funkcjonowanie firmy lub nie spowodowało żadnych zmian w tym zakresie pojawiały się raczej rzadko (po 3%). Ci respondenci, którzy skorzystali z opcji: Inne (1%), najczęściej stwierdzali, że Internet: 1. spowodował nawiązanie kontaktów międzynarodowych, 2. rozszerzył możliwości dydaktyczne, 3. dał lepszy i szybszy dostęp do wielu informacji, 4. podniósł prestiż firmy, 5. wykorzystywany jest od początku istnienia firmy oraz 6. jest ściśle związany z prowadzeniem podstawowej działalności. Obok pozytywnych opinii pojawiły się też takie, które stwierdzały, że Internet spowodował w firmie: 1. obniżenie zainteresowania pracą, 2. dużą stratę czasu, 3. wzrost zjawiska załatwiania spraw prywatnych w godzinach pracy, 4. wzrost kosztów (np. rachunki telefoniczne, papier). Negatywne skutki wprowadzenia Internetu do firm wyszczególniane były raczej rzadko, lecz w niektórych przypadkach spowodowały podjęcie przez kierownictwo decyzji o ograniczeniu pracownikom dostępu do sieci. 18

21 % 1 - stał się niezbędny 2 - znacznie usprawnił funkcjonowanie firmy 3 - nieznacznie usprawnił funkcjonowanie firmy 4 - nie wniósł żadnych zmian 5 - trudno powiedzieć 6 - inne Liczba obserwacji % 2 1 3% 3% 1% 1% Rys.22 Skutki wprowadzenia Internetu Na ocenę skutków wprowadzenia do firmy Internetu lub inaczej roli Internetu w firmie (statystycznie) istotny wpływ mają wszystkie charakterystyki firmowe za wyjątkiem statusu prawnego ich funkcjonowania. Siła tych zależności jest jednak różna Najbardziej istotne korelacje dotyczą kondycji finansowej (wsp. Pearsona:,12), wielkości firm (wsp. Pearsona:,11), statusu miejscowości, w której firmy funkcjonują i wielkości tych miejscowości (wsp. Pearsona:,1). Dodatkowo, zbadanie korelacji indywidualny dostęp pracowników do Internetu i skutki wprowadzenia Internetu ujawniło, że między tymi zjawiskami istnieje istotna (statystycznie) zależność. Związek ten jest bardziej istotny niż każdy z uprzednio wymienionych (wsp. Pearsona: -,21). Im większa dostępność do Internetu, tym bardziej dostrzegany jest jego wpływ na funkcjonowanie firmy. Opinia, iż Internet jest niezbędny do prowadzenia firmy najczęściej występuje tam, gdzie ponad połowa zatrudnionych ma do niego dostęp, zaś najrzadziej w firmach, w których od 11% do 25% zatrudnionych korzysta z Internetu. Firmy z mniejszą dostępnością, częściej niż te z większą, odczuwają tylko nieznaczny wpływ Internetu na swoje funkcjonowanie. Wydaje się, że - biorąc pod uwagę korzystanie zatrudnionych z Internetu - takim przełomowym momentem, który zmienia postrzeganie znaczenia Internetu z punktu widzenia funkcjonowania firm jest zagwarantowanie dostępu do niego ponad 25% załogi. Od takiej dostępności obserwuje się spadek częstości występowania stwierdzeń, że Internet: znacznie poprawił działanie firmy, nieznacznie poprawił działanie firmy lub nie wniósł żadnych zmian na korzyść opinii, że Internet stał się niezbędny do funkcjonowania firmy. 19

22 51-1% zatrud. 26-5% zatrud % zatrud. do 1% zatrud. % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Niezbędny Znacznie usprawnił Nieznacznie usprawnił Żadnych zmian Trudno powiedzieć Inne Rys.23 Skutki wprowadzenia Internetu i dostęp zatrudnionych do Internetu 3.4 Firmowe strony WWW Posiadanie strony WWW Wszystkie firmy biorące udział w badaniu to użytkownicy Internetu. Oznacza to, że każda z nich korzysta z Internetu, lecz nie oznacza to (automatycznie), że każda nich z tego tytułu posiada lub inaczej utrzymuje swoją stronę WWW. Uzyskane statystyki ujawniają, w jakim stopniu firmy z takiej możliwości korzystają, a jeśli nie, to czy planują w przyszłości to zmienić. Okazuje się, że utrzymywanie stron internetowych jest wśród firm popularne. Świadczą o tym rozkłady odpowiedzi na pytania o posiadanie firmowej strony WWW lub planowanie jej utworzenia. Fakt posiadania firmowej strony WWW potwierdziła większość badanych firm (89%) % 12 1 Liczba obserwacji % tak nie Rys.24 Utrzymywanie przez firmy stron WWW 2

23 Posiadanie stron WWW w (statystycznie) istotny sposób jest skorelowane z wielkością, statusem prawnym firm i kondycją finansową firm, przy czym najsilniejsza zależność to związek z wielkością firm (wsp. Pearsona: -,18). Stosunkowo najczęściej utrzymują strony internetowe firmy średnie, zatrudniające od 51 do 1 osób (98%) oraz te największe, zatrudniające powyżej 25 osób (97%). Najrzadziej swoje strony WWW zakładają firmy z zatrudnieniem do 5 osób (85%). zatrudnienie więcej do 25 do 1 do 5 do 2 do 5 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% tak nie Rys.25 Utrzymywanie stron WWW i wielkość firm Te badane firmy, które nie posiadają własnej strony internetowej w większości planują takie utworzyć (69%). Dość duża grupa takich firm nie ma jeszcze na ten temat wyrobionego zdania (16%). Stwierdzeń odrzucających możliwość założenia firmowej strony odnotowano 15% % 1 8 Liczba obserwacji % 15% 2 tak nie trudno pow. Rys.26 Istnienie planów utworzenia strony WWW 21

24 Zamiar utworzenia firmowej strony internetowej w (statystycznie) istotny sposób skorelowany jest z wielkością firm (wsp. Pearsona: -,26). Największe zdecydowanie utworzenia WWW wykazują firmy największe (powyżej 25 zatrudnionych) i średnie (od 51 do 1 zatrudnionych osób). Najrzadziej możliwość taką biorą pod uwagę firmy bardzo małe, zatrudniające nie więcej niż 5 osób. Firmy takie wykazują częściej w porównaniu do większych jeszcze brak zdecydowania. Zauważa się, że częstość takiego braku pewności maleje wraz ze wzrostem wielkości firm i poczynając od grupy firm średnich (zatrudnienie powyżej 5 osób) nie występuje. zatrudnienie więcej do 25 do 1 do 5 do 2 do 5 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% tak nie trudno pow. Rys.27 Istnienie planów utworzenia strony WWW i wielkość firm Na istnienie planów założenia firmowej strony WWW (statystycznie) istotny wpływ ma także kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona:,2). Największe zdecydowanie wykazują firmy w bardzo dobrej kondycji finansowej i większość z nich (92%) planuje utworzyć swoje strony WWW. Najrzadziej zainteresowanie takim sposobem zaistnienia w Internecie występuje wśród firm osiągających słabe wyniki finansowe (63%). b. dobra dobra średnia słaba % 2% 4% 6% 8% 1% tak nie trudno pow. Rys.28 Istnienie planów utworzenia strony WWW i kondycja finansowa firm 22

25 3.4.2 Zadowolenie z funkcjonowania WWW Firmy posiadające strony internetowe w większości (78%) są zadowolone z ich funkcjonowania - tylko niewielka część firm wyraziła swoje niezadowolenie (1%). Liczba obserwacji % 1% 12% tak nie trudno pow. Rys.29 Zadowolenie z funkcjonowania firmowych stron WWW Zadowolenie z funkcjonowania stron WWW jest (statystycznie) istotnie skorelowane z kondycją finansową firm (wsp. Pearsona:,12). Najczęściej zastrzeżenia do działania swoich stron mają firmy o słabej kondycji finansowej. Również takie firmy częściej niż inne nie mają jeszcze wyrobionego zdania na ten temat. Ogólnie stwierdza się, że im lepsza kondycja finansowa, tym częściej firmy dążą do takiej organizacji swoich internetowych stron, by ich funkcjonowanie było w pełni zadowalające. Oznaczać to może, że firmy osiągające lepsze wyniki ekonomiczne bardziej postrzegają znaczenie stron WWW na działanie w świecie biznesu niż firmy o słabej kondycji finansowej. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % słaba średnia dobra b. dobra trudno powiedzieć nie tak Rys.3 Zadowolenie z funkcjonowania WWW i kondycja finansowa 23

26 3.4.3 Korzyści z posiadania strony WWW Większość firm (78%) czerpie korzyści z posiadania strony internetowej. Tylko niewielu firmom (5%) ich strony WWW nie przynoszą żadnych zysków. Zauważa się jednak, że w przypadku wyrażania przez respondentów opinii na ten temat, częściej występuje brak zdecydowania niż w przypadku stwierdzeń odnośnie funkcjonowania tych stron % % 17% tak nie trudno pow. Rys.31 Stwierdzenie, czy utrzymywanie WWW daje korzyści Czerpanie korzyści z posiadania stron WWW w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycją finansową firm (wsp. Pearsona:,12). Stwierdzono także bardzo silną (statystyczną) zależność między wyrażonym przez firmy zadowoleniem z funkcjonowania stron i ich ocenami odnośnie uzyskiwania korzyści z tytułu posiadania takich stron (wsp. Pearsona:,39). Firmy cieszące się lepszą kondycją finansową częściej niż pozostałe czerpią korzyści z utrzymywania strony WWW. Fakt odnoszenia korzyści z posiadania internetowej strony potwierdziło 71% firm o słabej kondycji, podczas gdy częstości takich stwierdzeń wśród firm osiągających dobre i bardzo dobre wyniki ekonomiczne wyniosły po 83%. Część firm nie potrafi tego ocenić. Najczęściej dotyczy to firm o słabej i średniej kondycji finansowej. Firmy w lepszej sytuacji ekonomicznej są bardziej zdecydowane w stwierdzeniach, czy z tytułu posiadania strony WWW odnoszą korzyści czy też nie. 24

27 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % słaba średnia dobra b. dobra Tak Nie Trudno powiedzieć Rys.32 Stwierdzenie, czy utrzymywanie WWW daje korzyści i kondycja finansowa Najczęściej korzyści z posiadania stron WWW deklarowały te badane firmy, których strony funkcjonują w zadowalający sposób. Jednocześnie w grupie takich firm występuje najmniejsze niezdecydowanie. Pośrednio prowadzi to do ogólnego wniosku, że dobra organizacja strony internetowej jest znaczącym czynnikiem w uzyskiwanie korzyści z tytułu jej utrzymywania. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zadowolenie z funkcjonowania WWW brak zadowolenia z funkcjonowania WWW trudno powiedzieć Tak Nie Trudno powiedzieć Rys.33 Stwierdzenia, czy utrzymywanie WWW daje korzyści wg zadowolenia z funkcjonowania WWW 25

28 Wśród korzyści, jakie odnoszą firmy z posiadania stron WWW, pierwsze miejsce zajmuje promocja, bez widocznych zysków finansowych (45%). To, że dzięki utrzymywaniu strony WWW firma odnosi znaczne korzyści finansowe potwierdziło 25% badanych użytkowników Internetu, a do nieznacznych przyznało się 17%. Pewna część respondentów (4%) wyszczególniała jeszcze inne rodzaje korzyści, wśród których najczęściej wymieniano: 1. usprawnienie przekazywania informacji, 2. korzyści organizacyjne, 3. ułatwienie dla klienta, 4. zdobywanie klientów, 5. pomoc w nawiązaniu współpracy, 6. podnoszenie wiarygodność firmy, 7. pomoc w realizacji zadań statutowych, 8. średnio wysokie korzyści finansowe z tendencją wzrostową, 9. promocja ze znacznymi korzyściami finansowymi % % % % 9% znaczne fin. małe fin. tylko promuje inne trudno pow. Rys.34 Rodzaj korzyści z utrzymywania WWW To, jakie korzyści czerpią firmy ze swoich internetowych stron w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z rodzajem prowadzonej działalności (wsp. Pearsona:,6), ich statusem prawnym (wsp. Pearsona:,1) oraz kondycją finansową (wsp. Pearsona:,11), a także statusem miejscowości, w której działają (wsp. Pearsona:,7). Strony WWW najczęściej przynoszą korzyści promocyjne administracji publicznej. Stosunkowo często taki rodzaj korzyści deklarują także firmy działające w dziedzinie kultury oraz zajmujące się ochroną (i ratownictwem). Znaczne dochody finansowe z tytułu posiadania strony WWW najczęściej uzyskują firmy telekomunikacyjne i informatyczne, a nieznaczne budowlane i turystyczne. 26

29 1% 8% 6% 4% 2% % kultura ochrona doradztwo telekom. prawo trans. finanse adm.pub zdrowie nauka budow. turystyka media infor. usługi handel prod znaczne finansowe małe finansowe promocja Rys.35 Rodzaj korzyści z utrzymywania WWW wg podstawowej działalności Przedsiębiorstwa państwowe pod względem czerpania korzyści ze stron WWW wyraźnie różnią się od firm sektora prywatnego. Utrzymywane przez takie firmy strony internetowe częściej niż strony firm prywatnych służą tylko promocji i rzadziej przynoszą znaczne bądź nieznaczne zyski finansowe. Wśród firm działających w sektorze prywatnym wyróżniają się fundacje (i stowarzyszenia), które z tytułu posiadania stron WWW znacznie częściej odnoszą korzyści promocyjne a rzadziej finansowe niż inne podmioty z tego sektora. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % os.fiz. sp.cywil. sp.z.o.o. s.akcyjna s.jawna fundacja znaczne finansowe małe finansowe promocja Rys.36 Rodzaj korzyści z utrzymywania WWW i status prawny firm 27

30 Do reklamy najczęściej wykorzystują swoje internetowe strony firmy ekonomicznie słabe. Równocześnie w grupie tych firm znacznie rzadziej niż w innych zdarza się, aby ich strony WWW przyczyniały się do uzyskiwania znacznych zysków finansowych. Znaczne zyski finansowe dzięki stronom WWW najczęściej uzyskują firmy o bardzo dobrej kondycji finansowej. Jednocześnie internetowe strony takich podmiotów najrzadziej, w porównaniu z innymi firmami, są źródłem tylko małych zysków finansowych lub stanowią wyłącznie platformę reklamową. Na podstawie wypowiedzi ankietowanych można wysnuć ogólny wniosek, że poprawie kondycji finansowej biznesowych użytkowników Internetu często towarzyszy zmiana organizacji ich firmowych stron WWW w tym kierunku, aby ich utrzymywanie generowało dodatkowe zyski. Oczywiście ma to tylko odniesienie w odniesieniu do tych podmiotów, których działanie nastawione jest wyłącznie na zysk (np. organizacje typu non-profit posiadają inne priorytety). 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % słaba średnia dobra b. dobra znaczne finansowe małe finansowe promocja Rys.37 Rodzaj korzyści z utrzymywania WWW i kondycja finansowa firm Najczęściej korzyści promocyjne z utrzymywania internetowych stron WWW, bez widocznych zysków finansowych, potwierdzały firmy z ośrodków miejskich, innych niż Warszawa. Firmy ulokowane w Warszawie lub działające w środowisku wiejskim częściej wskazywały na zyski finansowe. 28

31 wieś inne miasto Warszawa znaczne finansowe małe finansowe promocja Rys.38 Rodzaj korzyści z utrzymywania WWW wg statusu miejscowości działania (%) 3.5 Indywidualne adresy poczty elektronicznej Wszystkie badane firmy - co wynika ze sposoby przeprowadzenia ankietyzacji - posiadają adresy poczty elektronicznej. Większość z nich (79%) przydzieliła swoim pracownikom do użytku służbowego indywidualne adresy % tak 2% nie Rys.39 Czy pracownicy mają dostęp do poczty elektronicznej? 29

32 Na to, czy pracownicy korzystają z indywidualnych adresów , przydzielonych im służbowo, najsilniejszy (statystycznie) istotny wpływ mają: wielkość firm (wsp. Pearsona: -,16) i ich kondycja finansowa (wsp. Pearsona:,15). Indywidualny dostęp do poczty elektronicznej częściej umożliwiają swoim pracownikom firmy większe. Stosunkowo najrzadziej zdarza się to w firmach bardzo małych, zatrudniających maksymalnie 5 osób. więcej do 25 do 1 do 5 tak nie do 2 do 5 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Rys.4 Pracownicze i wielkości firm W firmach o lepszej kondycji finansowej znacznie częściej niż w tych o słabszej pracownicy indywidualnie korzystają z poczty elektronicznej. b. dobra dobra średnia tak nie słaba % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Rys.41 Pracownicze i kondycja finansowa firm Dodatkowo, istotny wpływ na możliwość korzystania przez pracowników z poczty elektronicznej ma także środowisko i status prawny funkcjonowania firm oraz rodzaj prowadzonej działalności. 3

33 Firmy przydzielają swoim pracownikom adresy w różnym zakresie. Najczęściej ponad 5% pracowników ma zapewniony indywidualny dostęp do poczty elektronicznej (7%). Najrzadziej zdarza się dostęp pracowników do firmowej poczty elektronicznej określony przedziałem od 11 do 25% zatrudnionych (6%) % % 6% 12% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.42 Odsetek zatrudnionych posiadających adres To, ilu pracowników posiada indywidualny służbowy w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest ze wszystkimi atrybutami firmowymi, lecz najsilniejsze zależności dotyczą wielkości firm (wsp. Pearsona: -,2), statusu miejscowości, w której firmy działają (wsp. Pearsona: -,25) oraz wielkości tych miejscowości (wsp. Pearsona:,23). Firmy małe częściej niż duże udostępniają ponad połowie zatrudnionych indywidualny . Mały, tylko 1-procentowy indywidualny dostęp do poczty elektronicznej najczęściej zdarza się w firmach z zatrudnieniem do 1 osób. To, że w firmach mniejszych indywidualna dostępność pracowników do poczty elektronicznej jest ogólnie rzecz ujmując większa niż w pozostałych, wynika między innymi z tego, że firmy małe oferują pracownikom częściej większy dostęp do komputerów (większy procent załogi korzysta z komputerów). Nie oznacza to jednak, że w dużych firmach sytuacja pod tym względem jest gorsza. Po prostu w dużych firmach określony odsetek załogi nie korzysta ani z komputerów, ani z poczty elektronicznej ze względów czysto organizacyjnych lub inaczej podziału pracy. W firmach takich występuje często rozbudowana struktura, która zawiera stanowiska, na których korzystanie z poczty elektronicznej nie ma uzasadnienia. 31

34 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % do 5 do 2 do 5 do 1 do 25 więcej do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.43 Odsetek zatrudnionych posiadających adres wg wielkości firm Badanie wykazało, że w sytuacji uprzywilejowanej pod względem indywidualnego dostępu do firmowej poczty elektronicznej są ci, którzy znaleźli zatrudnienie w firmach działających w Warszawie. To, że ponad połowa pracowników posiada swoje adresy , przydzielone im służbowo, potwierdziło 75% respondentów prowadzących swoje interesy w tym mieście. wieś inne miasto Warszawa % 2% 4% 6% 8% 1% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.44 Odsetek zatrudnionych posiadających adres wg statusu miejscowości 32

35 Firmy z miejscowości większych częściej udostępniają swoim zatrudnionym w szerszym zakresie indywidualne korzystanie z poczty elektronicznej. Bardzo mały dostęp pracowników do takiego rodzaju komunikacji (do 1% zatrudnionych w firmie) stosunkowo najrzadziej ma miejsce w Warszawie (powyżej 2 tysięcy mieszkańców), najczęściej zaś w miejscowościach średnich (od 2 do 1 tysięcy mieszkańców). pow. 2 tys do 2 tys do 1 tys do 2 tys do 5.tys % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.45 Odsetek zatrudnionych z dostępem do Internetu wg wielkości miejscowości 33

36 4. Sposoby komunikacji 4.1 Telefonia komórkowa w firmie Korzystanie z telefonii komórkowej Z telefonii komórkowej korzysta większość badanych firmowych użytkowników Internetu - potwierdziło to 85% firm % Liczba obserwacji % 12 tak nie Rys.46 Używanie w firmie telefonii komórkowej Na korzystanie z telefonii komórkowej (statystycznie) istotny wpływ ma podstawowa dziedzina działalności gospodarczej firm (wsp. Pearsona:,12). Wszyscy respondenci zajmujący się ochroną (i ratownictwem) potwierdzili używanie takiego rodzaju łączności. Również szczególnie często bezprzewodowa komunikacja znajduje zastosowanie w firmach, których działalność związana jest z produkcją, handlem, budownictwem, transportem oraz łącznością i telekomunikacją. Najrzadziej z telefonii komórkowej korzystają firmy z obszaru nauki. 34

37 1% nie tak 8% 6% 4% 2% % kultura ochrona rach. telekom. prawo trans. finanse adm.pub zdrowie nauka budow. turystyka media infor. usługi handel prod. Rys.47 Używanie w firmie telefonii komórkowej wg działalności gospodarczej Używanie telefonii bezprzewodowej pozostaje także w istotnym związku z kondycją finansową firm (wsp. Pearsona:,13). Największe korzystanie z komórek występuje w firmach osiągających bardzo dobre wyniki finansowe, a najmniejsze w firmach o słabej kondycji finansowej. 1% 9% 8% nie tak 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % b.dobra dobra średnia słaba Rys.48 Używanie w firmie telefonii komórkowej wg kondycji finansowej Dodatkowo, znaczący wpływ na korzystanie z telefonii komórkowej ma status prawny funkcjonowania firm. Badanie wykazało, że (stosunkowo) rzadko z łączności bezprzewodowej korzystają przedsiębiorstwa państwowe oraz fundacje (i stowarzyszenia). 35

38 4.1.2 Dostęp zatrudnionych do telefonii komórkowej Firmy w różnym stopniu umożliwiają pracownikom - wyposażając ich w komórki - korzystanie z telefonii bezprzewodowej. Najczęściej ponad 5% zatrudnionych posiada służbowe komórki - taki stan rzeczy zadeklarowało 44% korzystających z telefonii komórkowej respondentów. 6 44% 5 4 Liczba obs % 13% 2% 1 do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.49 Odsetek zatrudnionych wyposażonych w komórki Na służbowy dostęp pracowników do telefonii komórkowej (statystycznie) istotny wpływ mają wszystkie firmowe atrybuty, z tym, że najsilniejsze zależności występują w związku z wielkością firm (wsp. Pearsona: -,35) i ich statusem prawnym (wsp. Pearsona: -,24). Sytuacja, w której ponad połowa pracowników jest wyposażona w komórki najczęściej występuje w firmach bardzo małych; mniejsze indywidualne korzystanie z telefonii komórkowej w takich firmach ma stosunkowo rzadko miejsce. W firmach większych przypadki takie zdarzają się znacznie częściej. Najmniejsze wyposażenie w komórki (do 1% zatrudnionych) najczęściej występuje w firmach średnich, zatrudniających od 51 do 1 osób. 36

39 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % do 5 do 2 do 5 do 1 do 25 więcej zatrudnienie w firmie do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.5 Odsetek zatrudnionych wyposażonych w komórki i wielkość firm Najmniejszy indywidualny dostęp do firmowej telefonii komórkowej występuje w przedsiębiorstwach państwowych. Wśród takich respondentów najczęściej zdarzały się stwierdzenia, że tylko do 1% zatrudnionych zostało wyposażonych w służbowe komórki i żaden z nich nie potwierdził pracowniczej dostępności do telefonii komórkowej na poziomie ponad połowy składu osobowego. Firmy sektora prywatnego w znacznie większym zakresie umożliwiają swoim pracownikom indywidualne korzystanie z tego rodzaju medium komunikacyjnego. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % osoba fiz. p. pań. sp.cywil. sp. z o.o sp.akcyjna sp.jawna spół. fundacja do 1% 11-25% 26-5% 51-1% Rys.51 Odsetek zatrudnionych wyposażonych w komórki i status prawny firm 37

40 4.1.3 Plany wprowadzenia telefonii komórkowej Firmy, które nie korzystają z telefonii komórkowej, raczej nie są zainteresowane zmianą tej sytuacji w najbliższej przyszłości. Zapytane o zamiar wprowadzenia komórek do służbowego użytku, najczęściej odpowiadały, że nie mają takich planów (49,5%) lub nie miały jeszcze wyrobionego zdania na ten temat (37,4%). Tylko 13,1% firm potwierdziło, iż rozważa taką możliwość ,5 45 częstość (%) potwierdzeń ,1 37,4 1 5 tak nie trudno powiedzieć Rys.52 Istnienie planów używania telefonii komórkowej Istnienie planów używania telefonii komórkowej w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest ze statusem prawnym firm (wsp. Pearsona:,15). Zamiar wprowadzenia telefonii komórkowej najczęściej deklarowały spółki akcyjne. Najbardziej niezdecydowane są spółki jawne Możliwość wprowadzenia komórek najczęściej odrzucają spółdzielnie (1%). fundacja spół. sp.jawna sp.akcyjna sp. z o.o tak nie trudno powiedzieć sp.cywil. p. pań. osoba fiz. % 2% 4% 6% 8% 1% Rys.53 Istnienie planów używania telefonii komórkowej i status prawny firm 38

41 4.2 Kontakty z klientami Badani firmowi użytkownicy Internetu w swoich kontaktach z klientami wykorzystują wszystkie możliwości, które wyszczególnione zostały w zapytaniu, lecz w różnym stopniu. Korzystanie z Internetu spowodowało, że najpopularniejszym w kontaktach z klientami stał się nowy sposób komunikacji, oparty o nowe technologie poczta elektroniczna (9,4%). Równie popularnym medium jest wciąż klasyczna telefonia stacjonarna (9,3%). Telefonia komórkowa zajęła na tej liście trzecie miejsce korzystanie z niej w kontaktach z klientami potwierdziło 79,8% badanych, nieznacznie więcej niż wskazujących na kontakt osobisty. Z faktu, że istnienie firmowej telefonii bezprzewodowej potwierdziło więcej respondentów (85%) niż wskazało na używanie jej w kontaktach z klientami, wynika, że część z nich realizuje połączenia ze swoich komórek raczej w komunikacji wewnętrznej niż w łączności ze światem zewnętrznym ,1% 9,3% 79,8% 9,4% 71,1% POTWIERDZENIA ,9% 51,5% ,6% osobiscie tel. kom. tel. stac. faks przes. kur. listy inne Rys.54 Sposoby kontaktowania się z klientami Część respondentów (5,6%), wybierając opcję: Inne, najczęściej wyszczególniała takie sposoby kontaktowania się z klientami, jak: 1. wideokomunikacja, 2. komunikatory internetowe, 3. telefonia internetowa (VoIP) i 4. Skype. 39

42 5. Publiczne usługi dla firm świadczone elektronicznie Badani firmowi użytkownicy Internetu wyrazili swoje zapotrzebowanie na usługi publiczne dla firm, które ich zdaniem powinny być świadczone drogą elektroniczną. Lokalne urzędy administracji państwowej, realizując programy elektronicznego urzędu w mniejszym lub większym stopniu wdrożyły już pewne idee społeczeństwa informacyjnego, w tym i niektóre z zakresu publicznych usług dla firm. Firmy, które już korzystały z takiej możliwości wyszczególniły używane przez siebie usługi, a także oceniły jakość ich świadczenia. 5.1 Popyt na publiczne e-usługi dla firm Największy popyt ze strony firm występuje na możliwość opłacania podatków oraz regulowania innych płatności przez Internet (85%). Duże zapotrzebowanie istnieje także na elektroniczny dostęp do dokumentów i zarządzeń (84%), możliwość zdalnego załatwiania spraw związanych z ewidencją działalności gospodarczej (72) i elektroniczne przetargi (7%). Najmniej pożądaną usługą okazało się być załatwianie spraw związanych z aktami notarialnymi (37%). liczba potwierdzeń % 37% 66% 72% 84% 7% 59% 1 - podatki,inne płatności 2 - akty notarialne 3 - pozwolenia i opinie 4 - ewidencja działalności 5 - dostęp do dokumentów, zarzadzeń 6 - przetargi 7 - sprawy związane z zatrud 8 - inne 9 - trudno pow % 6% Rys.55 Zapotrzebowanie na publiczne e-usługi dla firm 4