Aktualności Podatki 2013

Transkrypt

1 meritum Aktualności Podatki 2013 styczeń 2013 Strona Spis treści 2 Kalendarium podatnika i płatnika styczeń/luty 2013 r. Numer 5 Termin potwierdzenia nadania NIP zmiana w u.z.e.p Zmiany w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisach wykonawczych w 2013 r ; ; Zwolnienie z VAT usług dotyczących kart płatniczych wyrok NSA Możliwość składania zeznań rocznych w PIT przez internet 23 Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu rocznym za 2012 rok (zgodnie z brzmieniem przepisów u.p.d.o.f. obowiązującym w 2012 r.) 28 Na co należy zwrócić uwagę przy sporządzaniu rocznego zeznania podatkowego PIT za 2012 rok 29 Wysokość ważniejszych limitów podatkowych obowiązujących w 2013 r. 30 Nowe akty prawne dotyczące podatku od kopalin 30 Obniżenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych Ostatni uwzględniony w Aktualnościach : Dziennik Ustaw poz. 69 Monitor Polski poz. 24

2 2 Aktualności Podatki 2013 Kalendarium podatnika i płatnika styczeń/luty 2013 r. do 7 stycznia (poniedziałek): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opłacana przez jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)*; zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez płatników będących osobami prawnymi, którzy w grudniu 2012 r. wypłacili należności określone w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p. (art. 26 ust. 3 u.p.d.o.p.); zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez osoby prawne, które w grudniu 2012 r. wypłaciły dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 26 ust. 3 u.p.d.o.p.). * termin przesunięty, gdyż 5 stycznia 2013 r. przypada w sobotę. do 10 stycznia (czwartek): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych); deklaracja POG-5 składana przez podatników podatku od gier (art. 75 ust. 1 ustawy z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych). do 15 stycznia (środa): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od płatników niebędących jednostkami budżetowymi ani osobami fizycznymi opłacającymi składkę wyłącznie za siebie (art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). do 21 stycznia (poniedziałek): oświadczenie podatnika składane naczelnikowi urzędu skarbowego o wyborze przezeń opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności podatkowej według zasad określonych w art. 30c u.p.d.o.f., to jest z zastosowaniem stawki 19% (wybór dotyczy również lat następnych) albo oświadczenie podatnika o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złożenie przezeń wniosku lub oświadczenia o zastosowaniu form opodatkowania określonych w u.z.p.d. (art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f.)*; zaliczka na podatek dochodowy od dochodów wypłaconych w grudniu 2012 r. przez płatników określonych w art. 31, i 41 u.p.d.o.f. (art. 38 ust. 1 i art. 42 ust. 1 u.p.d.o.f.)*; zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez płatników wypłacających należności opodatkowane w sposób zryczałtowany na podstawie przepisów u.p.d.o.f. (art. 42 ust. 1 u.p.d.o.f.)*; składka na PFRON (art. 49 ust. 2 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych)*; zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych w grudniu 2012 r. przez osoby fizyczne z działalności gospodarczej (art. 44 ust. 6 u.p.d.o.f.)*; zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od dochodów osiągniętych w grudniu 2012 r. z najmu lub dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze (art. 44 ust. 6 u.p.d.o.f.)*; zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od osób prawnych od dochodów uzyskanych w grudniu 2012 r. (art. 25 ust. 1a u.p.d.o.p.)*. * termin przesunięty, gdyż 20 stycznia 2013 r. przypada w niedzielę.

3 styczeń do 25 stycznia (piątek): podatek VAT za grudzień 2012 r. wraz z deklaracją VAT-7 ten obowiązek dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą (art. 99 ust. 1 oraz art. 103 ust. 1 u.p.t.u.); podatek VAT za grudzień 2012 r. wraz z deklaracją VAT-8 ten obowiązek dotyczy podatników wymienionych w art. 15 u.p.t.u., u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju przekroczyła kwotę zł (art. 99 ust. 8 u.p.t.u.); podatek akcyzowy za grudzień 2012 r. wraz z deklaracją AKC-4/AKC-4zo (art. 21 ust. 1, art. 24 ust. 1 oraz art. 106 ust. 1 u.p.a.). do 31 stycznia (czwartek): złożenie zeznania rocznego PIT-28 za 2012 r. o wysokości uzyskanych przychodów ewidencjonowanych oraz wpłata ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za grudzień 2012 r. w terminie złożenia zeznania rocznego (art. 21 ust. 1 i ust. 2 u.z.p.d.); złożenie deklaracji rocznej PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego 2012 przez podatników objętych kartą podatkową (art. 31 ust. 4 u.z.p.d.); deklaracja roczna PIT-4R za 2012 r. o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy odprowadzanych przez płatników, o których mowa w art. 32 i u.p.d.o.f. oraz płatników wypłacających należności opodatkowane w sposób zryczałtowany na podstawie przepisów u.p.d.o.f. (art. 38 ust. 1a, art. 42 ust. 1a i art. 42e ust. 5 u.p.d.o.f.); deklaracja VAT-11 za grudzień 2012 r. ten obowiązek dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, niebędących podatnikami, o których mowa w art. 15 u.p.t.u., jeżeli dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy (art. 99 ust. 11 u.p.t.u.); rata podatku od nieruchomości oraz podatku leśnego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej za styczeń 2013 r. (art. 6 ust. 9 pkt 3 u.p.o.l., art. 6 ust. 5 pkt 3 u.p.l.). do 5 lutego (wtorek): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opłacana przez jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). do 7 lutego (czwartek): podatek w formie karty podatkowej za styczeń 2013 r. (art. 31 ust. 5 u.z.p.d.); zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez płatników będących osobami prawnymi, którzy w styczniu 2013 r. wypłacili należności określone w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p. (art. 26 ust. 3 u.p.d.o.p.); zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez osoby prawne, które w styczniu 2013 r. wypłaciły dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 26 ust. 3 u.p.d.o.p.). do 11 lutego (poniedziałek): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)*; deklaracja POG-5 składana przez podatników podatku od gier (art. 75 ust. 1 ustawy z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych)*. * termin przesunięty, gdyż 10 lutego 2013 r. przypada w niedzielę.

4 4 Aktualności Podatki 2013 do 15 lutego (piątek): składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od płatników niebędących jednostkami budżetowymi ani osobami fizycznymi opłacającymi składkę wyłącznie za siebie (art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych); rata podatku od nieruchomości oraz podatku leśnego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (art. 6 ust. 9 pkt 3 u.p.l., art. 6 ust. 5 pkt 3 u.p.o.l.). do 20 lutego (środa): zaliczka na podatek dochodowy od dochodów wypłaconych w styczniu 2013 r. przez płatników określonych w art. 31, i 41 u.p.d.o.f. (art. 38 ust. 1 i art. 42 ust. 1 u.p.d.o.f.); zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany przez płatników wypłacających należności opodatkowane w sposób zryczałtowany na podstawie przepisów u.p.d.o.f. (art. 42 ust. 1 u.p.d.o.f.); składka na PFRON (art. 49 ust. 2 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych); zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od dochodów osiągniętych z działalności gospodarczej w styczniu 2013 r. (art. 44 ust. 6 u.p.d.o.f.); zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od dochodów osiągniętych w styczniu 2013 r. z najmu lub dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze (art. 44 ust. 6 u.p.d.o.f.); zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od dochodów ze stosunku pracy oraz dochodów z emerytur i rent przekazywanych bez pośrednictwa płatników z zagranicy, oraz z tytułu działalności wykonywanej osobiście [przykładowo: z tytułu udziału w organach stanowiących osób prawnych, czy też działalności wykonywanej na podstawie kontraktu menedżerskiego] (art. 44 ust. 3a u.p.d.o.f.); ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za styczeń 2013 r. (art. 21 ust. 1 u.z.p.d.); zaliczka miesięczna na podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące (art. 25 ust. 1 1a u.p.d.o.p.). do 25 lutego (poniedziałek): podatek VAT za styczeń 2013 r. wraz z deklaracją VAT-7 ten obowiązek dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą (art. 99 ust. 1 oraz art. 103 ust. 1 u.p.t.u.); podatek VAT za styczeń 2013 r. wraz z deklaracją VAT-8 ten obowiązek dotyczy podatników wymienionych w art. 15 u.p.t.u., u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju przekroczyła kwotę zł (art. 99 ust. 8 u.p.t.u.); podatek akcyzowy za styczeń 2013 r. wraz z deklaracją AKC-4/AKC-4zo (art. 21 ust. 1, art. 24 ust. 1 oraz art. 106 ust. 1 u.p.a.). do 28 lutego (czwartek): miesięczna wpłata z zysku w przedsiębiorstwach państwowych i jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa wraz z deklaracją, odpowiednio WZP-1M albo WZS-1M ( 2 ust. 1 rozp. Ministra Finansów z 21 lutego 1996 r., Dz. U. Nr 21, poz. 99 oraz 2 ust. 1 rozp. Ministra Finansów z 21 lutego 1996 r., Dz. U. Nr 21, poz. 100 z późn. zm.); deklaracja VAT-11 za styczeń 2013 r. ten obowiązek dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, niebędących podatnikami, o których mowa w art. 15 u.p.t.u., jeżeli dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy (art. 99 ust. 11 u.p.t.u.).

5 styczeń [Zmiana] Termin potwierdzenia nadania NIP zmiana w u.z.e.p. 301 W dniu 2 stycznia 2013 r. opublikowano ustawę z 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 2). Powyższa ustawa wprowadziła istotną zmianę do przepisów ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1314), dalej: u.z.e.p. Mianowicie, zgodnie z nowym brzmieniem przepisu art. 8b ust. 2 u.z.e.p., potwierdzenie nadania NIP jest wydawane niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Dotychczas było to 14 dni. Powołana powyżej ustawa zmieniająca weszła w życie w dniu 17 stycznia 2013 r. [Zmienione; nowe] Zmiany w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisach wykonawczych w 2013 r. I. Przepisy wchodzące w życie od dnia 1 stycznia oraz od dnia 1 kwietnia 2013 r. Z uwagi na fakt, iż w momencie oddawania do druku tekstu publikacji MERITUM Podatki 2013 nie był jeszcze znany ostateczny kształt zmian w przepisach o VAT, autorzy opierali się wówczas na projektach przepisów. Na ostatnim etapie prac legislacyjnych zmieniono moment wejścia w życie poszczególnych przepisów. W związku z powyższym autorzy przedstawiają poniżej zestawienie poszczególnych zmian w u.p.t.u. wchodzących w życie od dnia 1 stycznia oraz dnia 1 kwietnia 2013 r. Zmiany w u.p.t.u. wynikające z ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r., poz. 1342) weszły w życie dnia 1 stycznia 2013 r. i dotyczyły one m.in.: 1) Zasad powstania obowiązku podatkowego w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych (art. 20 u.p.t.u.); 2) Ułatwień w stosowaniu metody kasowej rozliczeń dla małych podatników (art. 21 u.p.t.u.) omówione w ramach niniejszej aktualizacji; 3) Miejsca świadczenia w przypadku usług wynajmu środków transportu (art. 28j ust. 3 i 4 u.p.t.u.); 4) Przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych (art. 31a u.p.t.u.); 5) Możliwości traktowania zwrotu VAT jako zabezpieczenia kredytu udzielanego przez bank (art. 87 ust. 2 u.p.t.u.); 6) Zmian w zasadach stosowania ulgi na złe długi (art. 89a oraz 89b u.p.t.u.) omówione w ramach niniejszej aktualizacji; 7) Wprowadzenia jedynie opcjonalnego wystawiania faktur wewnętrznych (art. 106 ust. 7 u.p.t.u.). Ponadto z mocą od dnia 1 stycznia 2013 r. w istotny sposób zmianie uległo rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), dalej: r.z.w.f. aktualne przepisy dotyczące wystawiania faktur omówione są w ramach niniejszej aktualizacji. Natomiast zmiany u.p.t.u. wynikające z ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35) wejdą częściowo w życie od 1 kwietnia 2013 r. Dotyczą one m.in.: 1) definicji eksportu towarów (art. 2 pkt 8 u.p.t.u.); ; ;

6 6 Aktualności Podatki ) wprowadzenia definicji terenów budowlanych (art. 2 pkt 33 u.p.t.u.); 3) zasad opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów (art. 7 u.p.t.u.); 4) traktowania niektórych przemieszczeń własnych towarów jako wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nabycia towarów (art. 12 oraz 13 u.p.t.u.); 5) rozliczania podatku w przypadku dostawy towarów przez podmiot zagraniczny (art. 17 u.p.t.u.); 6) rozliczeń importu towarów (art. 26a u.p.t.u.); 7) przedstawiciela podatkowego (art. 18a 18d u.p.t.u.); 8) dokumentów potwierdzających dokonanie eksportu towarów (art. 41 ust. 6a u.p.t.u.). II. Obowiązek podatkowy u małych podatników a. Uwagi ogólne 1225 Małym podatnikiem w rozumieniu u.p.t.u. jest podatnik VAT należący do jednej z dwóch poniższych kategorii: u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości euro, albo prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami powierniczymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości euro. Mały podatnik może wybrać metodę kasową rozliczania VAT. Metoda ta w swojej istocie jest szczególnym sposobem ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego. W przypadku gdy mały podatnik nie wybierze tej metody, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach określonych w art. 19 u.p.t.u. WAŻNE! Mały podatnik, który wybrał kasową metodę rozliczeń, jest zobowiązany do składania deklaracji kwartalnych. b. Kasowa metoda rozliczeń 1226 Zgodnie z regulacją art. 21 u.p.t.u., mały podatnik może wybrać tzw. kasową metodę rozliczeń. Szczegółowe zasady stosowania kasowej metody rozliczeń uległy istotnej zmianie od dnia 1 stycznia 2013 r. W świetle znowelizowanej u.p.t.u., dla rozliczenia kasowego podatku istotne znaczenie ma status kontrahenta małego podatnika czy jest nim inny podatnik VAT czynny, czy też jest to inny podmiot. W zależności od sytuacji, obowiązek podatkowy powstaje: 1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, 2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1. Uregulowanie należności w części spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Do tej pory obowiązek podatkowy powstawał również w momencie płatności, niemniej jednak nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W doktrynie wskazuje się, że poprzez uregulowanie należy rozumieć zapłatę gotówkową, przelewem albo poprzez potrącenie.

7 styczeń Jednak by móc rozliczać się kasowo podatnik musi uprzednio zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę. Rozliczenie obowiązku podatkowego w momencie otrzymania płatności stosuje się do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową. c. Rezygnacja i utrata prawa do metody kasowej 1227 Konsekwencją wyboru kasowej metody rozliczeń jest niemożność rezygnacji z niej w ciągu 12 miesięcy. Po upływie tego okresu rezygnacja jest możliwa, pod warunkiem uprzedniego zawiadomienia na piśmie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienia należy dokonać w terminie do końca kwartału, w którym podatnik stosował tę metodę. Mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę uprawniającą do posiadania statusu małego podatnika (zob. nr 1225). Jeśli podatnik zrezygnował z metody kasowej lub utracił prawo do stosowania tej metody, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy podatnik stosował tę metodę, powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. d. Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego 1228 Stosowanie metody kasowej nie wyłącza niektórych przepisów dotyczących szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego. Powyższe dotyczy: dostawy towarów za pośrednictwem automatów, usług telekomunikacyjnych, jeśli realizowane one są przy użyciu żetonów i kart telefonicznych, otrzymania dotacji, subwencji lub innej dopłaty, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podstawa prawna: art , 106 u.p.t.u. Orzecznictwo: wyr. NSA z 27 października 2009 r., I FSK 996/08 ( Przepisy podatkowe nie określają wprost sposobu rozliczania faktur korygujących wystawionych w przypadku zwiększenia kwoty podatku należnego. Dlatego też należy odnieść się do ogólnej reguły określonej w art. 19 ust. 1 u.p.t.u., zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Zatem gdy dokonana korekta spowoduje zwiększenie podatku należnego, powinna być ona rozliczona w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej sprzedaży, bez względu na przyczynę dokonanej korekty. ). Pisma Ministerstwa Finansów: pismo z 9 października 1995 r., MWM-4648/95/AŚ: 3.Wydanie towaru następuje przez przeniesienie posiadania, z tym że jego objęcie przez odbiorcę w obrocie handlowym może mieć miejsce: a) albo przez dostarczenie towaru do magazynu odbiorcy (parytet ceny: franco magazyn odbiorcy), b) albo przez odebranie towaru z magazynu dostawcy (parytet ceny: loco magazyn dostawcy), c) albo przez wysłanie towaru przez przewoźnika.[...] W pierwszym przypadku, o którym była mowa w pkt 3 lit. a, chwilą wydania towaru jest magazyn odbiorcy. Tak więc ryzyko przypadkowej utraty towaru obciąża dostawcę. Dla stosowania podatku od towarów i usług oznacza tyle, że dostawca jest obowiązany wystawić odbiorcy fakturę korygującą, gdyż na nim spoczywa ryzyko utraty towaru. Faktura korygująca wystawiona przez dostawcę stanowi jedyną i wystarczającą podstawę do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w tej fakturze.

8 8 Aktualności Podatki 2013 W drugim przypadku, przedstawionym powyżej w pkt 3 lit. b, chwilą wydania towaru jest magazyn dostawcy, a ryzyko utraty towaru obciąża odbiorcę, a nie dostawcę. Dlatego dla podatku od towarów i usług ten przypadek nie stwarza istotnych problemów, gdyż wydanie towaru jest równoznaczne z faktycznym otrzymaniem towaru przez odbiorcę. Natomiast w trzecim przypadku, o którym była mowa w powyższym pkt 3 lit. c, oprócz dostawcy i odbiorcy występuje dodatkowo osoba trzecia przewoźnik. [...] W myśl zasad określonych w przepisach kodeksu cywilnego, jeżeli towar ma być przesłany przez dostawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia towaru na miejsce przeznaczenia sprzedawca (dostawca) powierzył je przewoźnikowi, trudniącemu się przewozem towaru tego rodzaju. Literatura: A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz, Warszawa 2011; J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT. Komentarz, Warszawa 2010; J. Martini, Ł. Karpiesiuk, VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa III. Ulga na złe długi a. Uwagi ogólne 1351 Należy zauważyć, iż podatek VAT jest, co do zasady, podatkiem opartym na tzw. zasadzie memoriałowej. W konsekwencji, podatek staje się wymagalny wówczas, gdy zaszło zdarzenie podlegające opodatkowaniu. Nie ma znaczenia fakt, czy podatnik otrzymał zapłatę za spełnione na rzecz innego podmiotu świadczenie. Na gruncie polskich przepisów o VAT obowiązujących do dnia 31 maja 2005 r. nie istniały w zasadzie żadne szczególne zasady dotyczące złych długów, tj. sytuacji, w których podatnicy VAT nie mogą uzyskać od swoich kontrahentów zapłaty za wyświadczone usługi lub dostarczone towary. Możliwość wprowadzenia rozwiązań w zakresie złych długów przewiduje Dyrektywa VAT. Zgodnie z art. 90 w przypadku anulowania, odmowy albo całkowitego lub częściowego braku zapłaty lub też w przypadku, gdy cena jest obniżona po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie. Jednakże, w przypadku całkowitego lub częściowego braku zapłaty, państwa członkowskie mogą uchylić się od zastosowania niniejszej zasady. Na mocy nowelizacji u.p.t.u., od dnia 1 czerwca 2005 r. do ustawy o podatku od towarów i usług dodane zostały art. 89a i 89b regulujące tzw. ulgę na złe długi. Należy zwrócić uwagę, iż zasady stosowania ulgi na złe długi uległy bardzo istotnym zmianom od dnia 1 stycznia 2013 r. Treść art. 89a i 89b u.p.t.u.: Art. 89a. 1. Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. 1a. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. 2. Przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki: 1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji; 2) (uchylony); 3) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1: a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,

9 styczeń b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji; 4) (uchylony); 5) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona; 6) (uchylony). 3. Korekta, o której mowa w ust. 1, może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. 4. W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, o której mowa w ust. 1, należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części. 5. Wierzyciel obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty, o której mowa w ust. 1, zawiadomić o tej korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika. 6. (uchylony). 7. Przepisów ust. 1 5 nie stosuje się, jeżeli między wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zawiadomienia, o którym mowa w ust. 5, uwzględniając konieczność zapewnienia niezbędnych danych pozwalających na weryfikację spełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 89b ust. 1, przez dłużnika. Art. 89b. 1. W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. 1a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. 2. W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio. 3. (uchylony). 4. W przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części. 5. (uchylony). 6. W przypadku stwierdzenia, że podatnik naruszył obowiązek określony w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany zgodnie z ust. 1. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. WAŻNE! Nowe zasady stosowania ulgi na złe długi mają zastosowanie w przypadku, gdy nieściągalność wierzytelności, w rozumieniu u.p.t.u., została uprawdopodobniona po dniu 31 grudnia 2012 r.

10 10 Aktualności Podatki 2013 Przepisów dotyczących ulgi na złe długi nie stosuje się, jeżeli między wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 3 4 u.p.t.u. b. Wierzytelności nieściągalne 1352 Ulga na złe długi polega na dokonaniu korekty podatku należnego przez dostawcę, a z drugiej strony podatku naliczonego przez nabywcę (ewentualnie zwiększeniu przez niego podatku należnego). Zgodnie z art. 89a ust. 1 u.p.t.u., podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 89a ust. 1a u.p.t.u. nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana ani zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od upływu terminu jej płatności, określonego w umowie lub na fakturze (do dnia 31 grudnia 2012 r. 180 dni). c. Warunki skorzystania z ulgi 1353 Uznanie przez podatnika wierzytelności za nieściągalną nie jest warunkiem wystarczającym do zastosowania przez podatnika ulgi w postaci korekty podatku należnego. Warunki te zostały określone w art. 89a ust. 2 u.p.t.u.: 1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji; 2) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni; 3) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji 4) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona. Od 1 stycznia 2013 r. wierzyciel nie ma już obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego. Powiadamia jedynie, na urzędowym formularzu, właściwego naczelnika urzędu skarbowego (dla podatnika), o dokonaniu korekty podając dane dłużników, faktur oraz skorygowanych kwot podatku należnego. d. Korekta podatku należnego przez dostawcę 1354 Zgodnie z art. 89a ust. 3 u.p.t.u., może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną (czyli upływ 150 dni od dnia upływu terminu płatności), pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie Podatnik dokonujący korekty zobowiązany jest do zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego o dokonaniu korekty (wraz z podaniem kwoty korekty). Zawiadomienie to składane jest na urzędowym formularzu, wraz z deklaracją podatkową, w której podatnik dokonał korekty;

11 styczeń Zgodnie z art. 89a ust. 1 u.p.t.u., korekta podatku należnego może dotyczyć również kwoty podatku przypadającej na część wierzytelności, której nieściągalność uprawdopodobniono. Ulga stosowana może być zatem zarówno do wierzytelności, które nie zostały uregulowane w całości, jak i choćby w części. Jeżeli nabywca towaru i usługi, dokona po dokonaniu korekty zapłaty (w całości lub w części) lub wierzytelność zostanie zbyta w jakiejkolwiek formie, wówczas, stosownie do art. 89a ust. 4 u.p.t.u., podatnik, który uprzednio dokonał dostawy, zobowiązany jest do zwiększenia kwoty podatku należnego. Zwiększenie podatku należnego powinno zostać dokonane w miesiącu, w którym podatnik otrzymał całość lub część zapłaty, ewentualnie wierzytelność została zbyta. W przypadku częściowej zapłaty podatek należny powinien zostać zwiększony proporcjonalnie do tej części. e. Korekta podatku naliczonego (lub zwiększenie należnego) przez nabywcę 1356 Ulga na złe długi polega na korekcie podatku u obydwu stron transakcji. Korekcie podatku należnego przez dostawcę towarzyszy jednocześnie korekta podatku naliczonego u nabywcy. W związku ze zmianą przepisów od dnia 1 stycznia 2013 r. korekta po stronie nabywcy ma charakter automatyczny i nie jest zależna od tego, czy sprzedawca skorzysta z ulgi. Zgodnie z art. 89b ust. 1 u.p.t.u., w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności Jak wskazano powyżej, korekta przez nabywcę jest dokonywana obecnie w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. W chwili obecnej, inaczej niż na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2012 r., korekta taka nie powoduje powstania zaległości podatkowej. W przypadku stwierdzenia, że podatnik naruszył obowiązek skorygowania podatku naliczonego, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. W przypadku gdy dłużnik ureguluje w całości bądź w części swoje zobowiązanie, wówczas podatnik (dłużnik) ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o którą musiał uprzednio dokonać korekty. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części. Podstawa prawna: art. 89a, 89b u.p.t.u. Literatura: A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz. Aneks, Kraków 2005; T. Michalik, VAT. Komentarz, Warszawa 2010; Ł. Piwowarczyk, Złe długi w nowelizacji ustawy o VAT, Prz.Pod nr 5; Dyrektywa VAT. Komentarz, red. K. Sachs, R. Namysłowski, Warszawa 2008.

12 12 Aktualności Podatki 2013 IV. Faktury a. Uwagi ogólne 1436 Jednym z najważniejszych dokumentów w obrocie gospodarczym jest faktura. Jest ona jednym z najważniejszych dokumentów księgowych, ale przede wszystkim jest podstawowym dokumentem w systemie VAT. Faktura dokumentuje przede wszystkim daną transakcję. Wykazywany jest na niej podatek, który dla nabywcy stanowi podatek naliczony, podlegający odliczeniu. Faktura jest dokumentem niezbędnym do skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupów dokonywanych w kraju. Jedynie podstawowe zasady wystawiania faktur określone zostały w u.p.t.u., w art Zostały one jednak znacznym stopniu uszczegółowione w r.z.w.f. oraz r.f.e. Warto zwrócić uwagę, że r.z.w.f. zostało poddane gruntownym zmianom od dnia 1 stycznia 2013 r. b. Podmioty zobowiązane do wystawiania faktur 1437 Z art. 106 ust. 1 u.p.t.u. wynika, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Zasada ta została doprecyzowana w 4 r.z.w.f. Zgodnie z tym przepisem, faktury wystawiają: 1) zarejestrowani podatnicy VAT czynni, 2) podatnicy, o których mowa w art. 16 u.p.t.u. dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu. Faktury mogą być wystawiane przez podatników VAT zwolnionych. Należy wskazać, iż z art. 106 ust. 4 u.p.t.u. wynika, iż podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury. c. Dane umieszczane na fakturze 1438 Ustawa wymienia obligatoryjne dane, które muszą być ujęte na fakturze. Z art. 106 ust. 1 u.p.t.u. wynika, iż faktura powinna stwierdzać: 1) dokonanie sprzedaży; 2) datę dokonania sprzedaży; 3) cenę jednostkową bez podatku; 4) podstawę opodatkowania; 5) stawkę i kwotę podatku; 6) kwotę należności; 7) dane dotyczące podatnika i nabywcy. W przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, w fakturze nie wykazuje się danych dotyczących stawki i kwoty podatku. Dane te zostały uszczegółowione w r.z.w.f. Faktury mogą zawierać ponadto inne dane, ponieważ ich katalog zawarty w przepisach ma charakter otwarty. Zgodnie z rozporządzeniem, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać: 1) datę jej wystawienia;

13 styczeń ) kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; 4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. a; 5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. b; 6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży; 7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi; 8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto); 10) kwoty wszelkich rabatów, w tym za wcześniejsze otrzymanie należności, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; 11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); 12) stawkę podatku; 13) sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; 14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; 15) kwotę należności ogółem. Sprzedawca może określić w fakturze również kwoty podatku dotyczące wartości sprzedaży poszczególnych towarów i usług wykazanych w tej fakturze. W tym przypadku łączna kwota podatku może być ustalona w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku Faktury wystawiane przez małych podatników rozliczających się metodą kasową powinny zawierać wyrazy metoda kasowa. Podatnik może określać kwoty na fakturze w walutach obcych, jednakże kwoty podatku należy zawsze wykazać się w złotych Ponadto, w przepisach r.z.w.f. określono szereg dalszych wymogów dotyczących wystawianych faktur: a) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 u.p.t.u. albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 u.p.t.u., poza danymi określonymi powyżej sprzedawca wskazuje również: przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, lub przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku tę dostawę lub to świadczenie, lub innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia; b) w fakturach dokumentujących świadczenie usług turystyki, o których mowa w art. 119 u.p.t.u.: podatnik stosuje oznaczenie procedura marży dla biur podróży, zawiera się dane określone w 5 ust. 1 pkt 1 8 i 15 r.z.w.f.; c) w fakturach dokumentujących czynności, których podstawą opodatkowania jest marża, zgodnie z art. 120 u.p.t.u.: podatnik stosuje oznaczenie procedura marży towary używane, procedura marży dzieła sztuki lub procedura marży przedmioty kolekcjonerskie i antyki, zawiera się dane określone w 5 ust. 1 pkt 1 8 i 15 r.z.w.f.;

14 14 Aktualności Podatki 2013 d) w przypadku obowiązku ewidencjonowania transakcji za pomocą kasy rejestrującej do kopii faktury należy, co do zasady, dołączyć paragon fiskalny; e) na żądanie nabywcy, podatnik podatku akcyzowego, który nie jest zwolniony z tego podatku, obowiązany jest wykazać na fakturze wartość akcyzy zawartej w wartości towarów wykazanej na danej fakturze; h) w przypadku faktur wystawianych przez przedstawiciela podatkowego, faktura powinna uwzględniać nazwę, adres i numer NIP tego przedstawiciela; i) przepisy określają ponadto sytuacje, w których faktury mogą nie zawierać pewnych danych. W szczególności nie muszą zawierać numeru identyfikacji podatkowej nabywcy faktury wystawiane: na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych; nabywcom eksportowanych towarów, nabywcom, na których rzecz dokonywana jest sprzedaż: energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 138 i 153 zał. nr 3 do ustawy (np. usługi oczyszczania ścieków). Ponadto, od 1 stycznia 2013 r. podatnicy mogą w pewnych przypadkach wystawiać tzw. faktury uproszczone. Dopuszczalne jest wystawienie takiej faktury, jeżeli kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł lub 100 euro. Faktury takie mogą nie zawierać: imienia i nazwiska lub nazwy nabywcy towarów lub usług oraz jego adresu, miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług; ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto); wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); stawki podatku; sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku. Dane te mogą zostać pominięte o ile faktura zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku. d. Faktury wystawiane w przypadku dostawy towarów i świadczenia usług opodatkowanych poza Polską 1441 Zgodnie z art. 106 ust. 2 u.p.t.u., podatnicy mają również obowiązek wystawiania faktur w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub w przypadku terytorium państwa trzeciego podatku o podobnym charakterze. PRZYKŁAD: Spółka posiadająca siedzibę na terytorium Polski świadczy usługi reklamowe na rzecz spółki z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Usługa, zgodnie z art. 28b będzie opodatkowana w USA. Jednakże na podatniku będzie ciążył obowiązek wystawienia faktury VAT.

15 styczeń Opisywane faktury powinny zawierać generalnie takie same dane jak faktury wystawiane polskim kontrahentom. Jednakże faktury takie zamiast danych dotyczących kwot wszelkich rabatów, stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem zawierają adnotację odwrotne obciążenie. e. Termin wystawienia faktury 1443 Zgodnie z zasadą ogólną, wyrażoną w 9 ust. 1 r.z.w.f., fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Przyjmuje się, że faktura powinna zostać wystawiona nie wcześniej niż w momencie powstania obowiązku podatkowego. PRZYKŁAD: Podatnik wydał innemu podatnikowi towar w wykonaniu dostawy towarów w dniu 25 lipca 2011 r. Faktura została jednak wystawiona dopiero dnia 1 sierpnia 2011 r. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstał 1 sierpnia. W przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym, gdy podatnik określa w fakturze wyłącznie miesiąc i rok dokonania sprzedaży, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży. PRZYKŁAD: Podatnik świadczy usługi doradztwa podatkowego w sposób ciągły i wystawia faktury VAT dla swojego klienta za okresy miesięczne (wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy). Za listopad 2011 r. podatnik wystawił fakturę w dniu 30 listopada. Faktura ta mogła zostać jednakże wystawiona najpóźniej dnia 7 grudnia 2011 r. Jednocześnie, od dnia 1 stycznia 2013 r. wprowadzono regulację, zgodnie z którą faktura może dokumentować kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonanych w trakcie miesiąca, jeżeli zostanie wystawiona nie później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym wydano towar lub wykonano usługę. Możliwe jest zatem wystawienie jednej zbiorczej faktury za czynności inne niż dostawy o charakterze ciągłym Od wspomnianej powyżej reguły istnieje szereg odstępstw. Przepisy r.z.w.f. określają bowiem sytuacje, gdy faktura powinna zostać wystawiona nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego. Zasady te dotyczą: 1) dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki; 2) dostaw energii oraz gazu; 3) świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem usług w systemie podatkowym; 4) świadczenia usług wymienionych w poz. 138 i poz. 153 zał. nr 3 do ustawy; 5) usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami; 6) usług spedycyjnych i przeładunkowych; 7) usług w portach morskich i handlowych; 8) usług budowlanych lub budowlano-montażowych; 9) dostawy gazet, magazynów, czasopism;

16 16 Aktualności Podatki ) usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej; 11) dostawy złomu stalowego i żeliwnego, złomu metali nieżelaznych, z wyłączeniem złomu metali szlachetnych; 12) usług komunikacji miejskiej; 13) usług polegających na drukowaniu gazet, magazynów, czasopism; 14) usług, o których mowa w art. 281 pkt 1 u.p.t.u. (m.in. licencje); 15) ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych; 16) przeniesienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej własności domu jednorodzinnego w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych; 17) wydania towarów przez komitenta na rzecz komisanta; 18) oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Ograniczenia czasowego dotyczącego usług wymienionych w pkt 2 4 nie stosuje się, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy. Od dnia 1 stycznia 2013 r. wprowadzono do r.z.w.f. przepisy określające terminy na wystawienie faktur w przypadku dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów jak również świadczenia usług, dla których zastosowanie znajduje art. 28b ustawy. W świetle 9 ust. 4 oraz 5 r.z.w.f., w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano lub przemieszczono towar. Natomiast w przypadku świadczenia usług, dla których miejscem świadczenia jest miejsce określone w art. 28b u.p.t.u.: 1) na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych dla podatku od wartości dodanej lub obowiązanych do takiej identyfikacji, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca, 2) stanowiących import usług fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. f. Faktury zaliczkowe 1445 W przypadku gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymał część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, podatnik zobowiązany jest wystawić fakturę dotyczącą otrzymanej płatności. Fakturę taką wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Fakturę zaliczkową należy wystawić również wtedy, gdy pobrano każdą kolejną zaliczkę. Powinna ona zostać wystawiona nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym pobrano taką zaliczkę. PRZYKŁAD: Podatnik dokonuje dostawy towaru o wartości 1000 zł. Dostawa nastąpi 2 listopada. Jednakże przed wydaniem towaru podatnik pobrał w dniu 15 października zaliczkę w wysokości 250 zł. W związku z tym zobowiązany będzie do wystawienia faktury zaliczkowej najpóźniej w dniu 22 października, a następnie faktury stwierdzającej dokonanie sprzedaży najpóźniej dnia 9 listopada.

17 styczeń Faktura stwierdzająca pobranie części lub całości należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi powinna zawierać co najmniej: 1) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy; 2) numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy; 3) datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako FAKTURA VAT lub FAKTURA VAT-MP, kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto, a w przypadku gdy przed dokonaniem dostawy otrzymano część należności również daty i numery poprzednich faktur oraz sumę kwot pobranych wcześniej części należności brutto; 4) stawkę podatku; 5) kwotę podatku, wyliczoną według wzoru: ZB SP KP = SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, ZB oznacza kwotę otrzymanej części lub całości należności, SP oznacza stawkę podatku; 6) dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę towaru lub usługi, cenę netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy; 7) datę otrzymania części lub całości należności (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty), o której mowa w ust. 1 i 2, jeśli nie pokrywa się ona z datą wystawienia faktury. Z powyższego wynika, że kwota otrzymanej zaliczki traktowana jest jako kwota brutto, czyli zawierająca podatek VAT. Jeżeli wystawione przez podatnika faktury zaliczkowe nie obejmują całej ceny brutto, sprzedawca po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę na zasadach ogólnych, z tym że sumę wartości towarów (usług) pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności. Taka faktura (uzupełniająca) powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. g. Faktury wystawiane przez nabywców towarów lub usług 1447 Co do zasady, przyjmuje się, że fakturę VAT wystawia sprzedawca Aby faktury były wystawiane przez nabywcę, spełnione muszą być kryteria określone w 6 r.z.w.f. Od dnia 1 stycznia 2013 r. kryteria te uległy istotnej liberalizacji. W szczególności: nabywcą towarów lub usług jest podatnik, podatnik podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze albo osoba prawna niebędąca podatnikiem, pomiędzy dostawcą a nabywcą musi istnieć porozumienie dotyczące wystawiania przez nabywców faktur w imieniu i na rzecz sprzedawcy (nie musi to być formalna umowa), ponadto musi istnieć określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności (akceptacja nie musi mieć formy podpisu). Od dnia 1 stycznia 2013 r. wprowadzono również przepis, który pozwala na upoważnienie również osób trzecich (innych niż nabywca), do wystawiania faktur w imieniu i na rzecz podatnika.