Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 2a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2015/2016

Transkrypt

1 NAUCZYCIEL: mgr Dorota Maj Wymagania edukacyjne z fizyki dla kl. 2a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2015/2016 Na lekcjach fizyki postępy i osiągnięcia ucznia sprawdzane są systematycznie, w różnych formach. Oceniane są niżej wymienione formy aktywności: odpowiedzi ustne zadania domowe sprawdziany pisemne (zadania klasowe i kartkówki) prace dodatkowe np. referaty, praca w grupach, itp. aktywne uczestnictwo w lekcji. Przy ustalaniu ocen uwzględnia się wymagania na poszczególne stopnie zawarte w tabelach poniżej oraz następującą metodę: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą 2 oraz nie wywiązuje się z obowiązków: nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, nie odrabia prac domowych, nie bierze aktywnego udziału w lekcji. Ocenę dopuszczającą 2 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na tą ocenę. Oceną dostateczną 3 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną 3 i dopuszczającą 2. Oceną dobrą 4 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą 4, 3 i 2. Oceną bardzo dobrą 5 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą 5 i niższe. Ocenę celującą 6 otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą 5 oraz: samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne, sprawnie posługuje się posiadaną wiedzą w rozwiązywaniu problemów typowych i nietypowych, zdobytą wiedzę stosuje w sytuacjach nowych, rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania przedmiotowe, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych.

2 Prawo Archimedesa CIŚNIENIE Ciśnienie hydrostatyczne i atmosferyczne Prawo Pascala Ciśnienie i jego jednostki WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Kolorem fioletowym oznaczono treści i wymagania, które będą obowiązywać jeżeli będą realizowane. Zdefiniowanie pojęcia ciśnienia. Jednostki ciśnienia. wie, że siła nacisku jest prostopadła do powierzchni wie, co to jest ciśnienie wie, że ciśnienie mierzymy w paskalach zna jednostki będące wielokrotnościami paskala wie, jak obliczyć ciśnienie potrafi obliczyć ciśnienie, znając siłę nacisku i powierzchnię wyjaśnia sens fizyczny ciśnienia potrafi obliczyć każdą F wielkość z wyrażenia p S Doświadczalne wprowadzenie prawa Pascala. Zastosowanie prawa Pascala. omawia kierunki rozchodzenia się ciśnienia w cieczach i gazach podaje treść prawa Pascala umie wyjaśnić prawo Pascala podaje proste przykłady zastosowania prawa Pascala zna zasadę działania prasy hydraulicznej zna i umie zastosować równanie prasy hydraulicznej Pojęcie ciśnienia hydrostatycznego i ciśnienia atmosferycznego. Od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne. Doświadczalne wprowadzenie prawa Archimedesa. Warunki pływania ciał. podaje określenie ciśnienia hydrostatycznego opisuje doświadczenia wykazujące istnienie ciśnienia hydrostatycznego podaje określenie ciśnienia atmosferycznego nazywa urządzenia służące do mierzenia ciśnienia atmosferycznego wie, co nazywamy siłą wyporu i zna kierunek jej działania podaje treść prawa Archimedesa i wie, że dotyczy ono cieczy i gazów wie, kiedy ciało tonie, a kiedy wypływa na powierzchnię wie, że ciśnienie cieczy rośnie wraz z głębokością potrafi objaśnić zasadę działania barometru wie, że prawo Pascala dotyczy cieczy i gazów wyjaśnia, od czego zależy siła wyporu potrafi za pomocą siłomierza wyznaczyć wartość siły wyporu wie od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne potrafi obliczać wartość ciśnienia hydrostatycznego wykonuje doświadczenia dotyczące ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego oblicza wartość siły wyporu potrafi przewidzieć zanurzenie ciała w cieczy na podstawie informacji o gęstości cieczy i ciała doświadczalnie umie wykazać od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne potrafi wyjaśnić, dlaczego siła wyporu zależy od ciężaru wypartej cieczy potrafi obliczać siły wyporu działające na ciała zanurzone w płynach

3 Energia mechaniczna Energia i jej rodzaje ENERGIA I JEJ RODZAJE Energia, źródła energii Moc Praca mechaniczna Praca i sposób jej obliczania. Jednostki pracy. wie, kiedy w sensie fizycznym jest wykonywana praca wie, że jednostką pracy w układzie SI jest dżul (1 J 1 N 1 m ) potrafi obliczyć wartość pracy mechanicznej zna i stosuje jednostki wielokrotne pracy potrafi obliczyć każdą wielkość z wyrażenia W Fs potrafi rozwiązywać problemy z zastosowaniem wzoru na obliczenie pracy Moc jako szybkość wykonywania pracy. Jednostki mocy. Pojęcie energii, jej źródeł i rodzajów. Pojęcie energii. Rodzaje energii. Energia mechaniczna: potencjalna i kinetyczna. Jednostki energii. wie, co rozumiemy przez moc zna jednostki mocy potrafi obliczyć moc z W wyrażenia P mając t daną wartość pracy i czas jej wykonania wie, że praca i moc są wielkościami skalarnymi wymienia źródła energii dzieli źródła energii na odnawialne i nieodnawialne podaje przykłady źródeł odnawialnych i nieodnawialnych wie, kiedy ciało posiada energię wie, że energię mechaniczną dzielimy na energię kinetyczną i potencjalną ciężkości i energię potencjalną sprężystości wie, jakie są rodzaje energii mechanicznej zna jednostkę energii w układzie SI wie, kiedy ciało posiada energię kinetyczną, a kiedy potencjalną wymienia przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości, energię potencjalną sprężystości i energię kinetyczną potrafi obliczać każdą wielkość z wyrażenia W P t wyjaśnia, kiedy ciało posiada energię wymienia rodzaje energii potrafi odróżnić odnawialne źródła energii od nieodnawialnych wyjaśnia, w jaki sposób ciało uzyskuje lub traci energię mechaniczną potrafi przeliczać jednostki mocy i pracy stosuje pojęcia pracy i mocy do rozwiązywania problemów praktycznych ocenia zagrożenia wynika ze stosowania różnych źródeł energii potrafi przedstawić procesy przemian energii słonecznej docierającej do Ziemi omawia związek pomiędzy zmianą energii mechanicznej, a wykonaną pracą

4 Maszyny proste Zasada zachowania energii mechanicznej ENERGIA I JEJ RODZAJE Energia kinetyczna Energia potencjalna ciężkości i energia potencjalna sprężystości Energia potencjalna sprężystości jakościowo. Obliczanie energii potencjalnej. podaje definicję (określenie) energii potencjalnej ciężkości podaje przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości potrafi obliczyć wartość energii potencjalnej ciężkości, znając masę ciała oraz wysokość, na której ciało się znajduje wie, od czego zależy energia potencjalna ciała wie, kiedy ciała posiadają energię potencjalną sprężystości stosuje do obliczeń wzór mgh Ep rozumie, że energia potencjalna jest energią układu ciał wie, że wyrażenie E mgh w rzeczywistości p przedstawia przyrost energii potencjalnej Wyprowadzanie wzoru na energię kinetyczną. podaje określenie energii kinetycznej wie, od czego zależy energia kinetyczna podaje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną oblicza wartość energii kinetycznej, gdy znana jest masa ciała oraz jego prędkość stosuje do obliczeń wzór E k mv 2 2 potrafi uzasadnić, że zmiana energii jest równa wykonanej pracy Ek W Wprowadzenie na podstawie obserwacji spadającej piłki zasady zachowania energii mechanicznej. Poznanie zasady działania dźwigni, kołowrotu i bloku stałego. wie, że jeden rodzaj energii może zamienić się w inny potrafi na przykładzie spadającej swobodnie piłki omówić przemiany energii wie, że maszyny proste ułatwiają nam wykonanie pracy wie, jak zastosować dźwignię, kołowrót i blok stały podaje treść zasady zachowania energii mechanicznej potrafi wskazać urządzenia, w których zastosowano dźwignię i kołowrót rozwiązuje typowe zadania rachunkowe z zastosowaniem zasady zachowania energii mechanicznej zna warunek równowagi dźwigni i kołowrotu potrafi wyjaśnić zasadę zachowania energii mechanicznej na przykładzie wahadła matematycznego rozwiązuje problemy z wykorzystaniem zasady zachowania energii mechanicznej potrafi dobrać dźwignię do podniesienia zadanego ciężaru

5 Ogrzewanie różnych ciał. Ciepło właściwe ENERGIA WEWNĘTRZNA Sposoby przekazywania energii wewnętrznej. Energia wewnętrzna Definicja energii wewnętrznej na przykładach. Temperatura jako miara energii kinetycznej cząsteczek. Wzrost energii wewnętrznej kosztem pracy wykonanej nad ciałem. Zmiana energii wewnętrznej kosztem przekazanej energii na sposób ciepła. Treść pierwszej zasady termodynamiki. wie, co to jest energia wewnętrzna zna rodzaje energii jakie posiadają cząsteczki substancji wymienia sposoby przekazywania energii wewnętrznej wie, co to jest ciepło zna jednostkę ciepła w układzie jednostek SI wie, że energię wewnętrzną, energię mechaniczną, ciepło i pracę mierzymy w tych samych jednostkach wie, że miarą średniej energii kinetycznej cząsteczek jest temperatura opisuje wpływ wykonania pracy na zmiany energii wewnętrznej podaje przykłady przekazywania energii wewnętrznej opisuje cieplne sposoby przekazywania energii (konwekcję, przewodzenie i promieniowanie) wyjaśnia, dlaczego energia wewnętrzna zmienia się podczas zderzeń niesprężystych podaje przykłady zamiany energii mechanicznej w energię wewnętrzną i odwrotnie stosuje zasadę zachowania energii do opisu sposobów przekazywania energii wewnętrznej oblicza przyrost energii wewnętrznej ciała na skutek wykonania pracy wie, że pierwsza zasada termodynamiki jest zasadą zachowania energii wewnętrznej i mechanicznej wyjaśnia, kiedy energia wewnętrzna rośnie, a kiedy maleje rozwiązuje problemy związane ze zmianą energii wewnętrznej wyjaśnia sposoby przekazywania energii wewnętrznej z jednego ciała do drugiego wyjaśnia rolę izolacji cieplnej np. w termosie, budownictwie. Wprowadzenie pojęcia ciepła właściwego. opisuje/omawia zmiany energii wewnętrznej podczas pobierania i podczas oddawania ciepła przez ciało wie, od jakich wielkości fizycznych zależy ilość ciepła potrzebna do ogrzania ciała zna określenie ciepła właściwego potrafi obliczyć ilość ciepła potrzebnego do ogrzania określonej masy ciała o t stopni stosuje do obliczeń wzór Q cm t wyjaśnia, dlaczego ciało odbite od podłoża niesprężystego nie wznosi się na tę samą wysokość, z której spadło rozwiązuje problemy z zastosowaniem wzoru Q cm t

6 Ciepło parowania i ciepło skraplania ENERGIA WEWNĘTRZNA Ciepło topnienia i ciepło krzepnięcia Bilans cieplny Zasada bilansu cieplnego jako inna forma zasady zachowania energii. Pojęcia i wielkości ciepła topnienia i ciepła krzepnięcia oraz sposoby ich mierzenia i obliczania. Ciepło parowania i ciepło skraplania. Jednostki. Sposób mierzenia i obliczania ciepła parowania. opisuje przepływ ciepła podczas zmieszania dwóch substancji o różnych temperaturach opisuje zmiany energii wewnętrznej podczas zmian temperatury ciała wie, że dla danej substancji topnienie i krzepnięcie odbywa się w stałej temperaturze wie, że dla danej substancji ciepło topnienia jest równe ciepłu krzepnięcia zna jednostki ciepła topnienia i krzepnięcia w układzie jednostek SI wyjaśnia, dlaczego lód pływa w wodzie wie, że podczas parowania ciepło jest pobierane przez ciało, a podczas skraplania oddawane do otoczenia wie, że bilans cieplny wynika z zasady zachowania energii wewnętrznej opisuje doświadczenie potwierdzające bilans cieplny wyjaśnia zjawiska cieplne zachodzące podczas zmian stanu skupienia materii wie, od czego zależy ilość ciepła potrzebnego do stopienia substancji zna i rozumie pojęcie ciepła topnienia i krzepnięcia wyjaśnia, jakie znaczenie dla przyrody ma ciepło topnienia lodu i krzepnięcia wody podaje określenie ciepła parowania i skraplania zna wzór na obliczanie ciepła parowania rozwiązuje zadania z zastosowaniem bilansu cieplnego wyjaśnia zasadę budowy termosu wie, jak zbudowany jest kalorymetr potrafi obliczać ciepło topnienia i ciepło krzepnięcia wie, kiedy odbywa się topnienie a kiedy krzepnięcie, jeśli temperatura ciała jest równa temperaturze topnienia potrafi opisać doświadczenie wyznaczające ciepło topnienia potrafi obliczyć ciepło parowania z wyrażenia Q cp m opisuje zjawiska cieplne zachodzące w mieszaninie substancji o różnych temperaturach oblicza wszystkie wielkości związane z przekazywaniem ciepła, występujące w zasadzie bilansu cieplnego wyjaśnia, dlaczego podczas topnienia i krzepnięcia nie zmienia się temperatura ciała potrafi ułożyć bilans cieplny i obliczyć ciepło topnienia lub krzepnięcia wyjaśnia, dlaczego podczas parowania i skraplania nie zmienia się temperatura ciała, omawia/ analizuje wykres zależności temperatury od dostarczonego ciepła wyjaśnia, dlaczego ciepło parowania jest najmniejsze w temperaturze wrzenia

7 Oddziaływanie ciał naelektryzowanych ELEKTROSTATYKA Elektryzowanie przez dotyk Elektryzowanie ciał przez pocieranie. Elektryczna budowa materii Składniki atomu. Rozmiary atomu i jądra atomowego. Zasada zachowania ładunku. Elektryzowanie przez pocieranie. Oddziaływanie ciał naelektryzowanych. opisuje elektryczną budowę atomu wie, że jądro składa się z dodatnich protonów i obojętnych elektrycznie neutronów opisuje elektryzowanie ciała przez tarcie rozróżnia dwa rodzaje elektryczności: + (ebonitu, bursztynu) i (szkła) wie, że w atomie obojętnym elektrycznie liczba elektronów jest równa liczbie protonów wie, że ciało naelektryzowane ma za mało lub za dużo elektronów wie, co to są jony dodatnie i jony ujemne opisuje oddziaływania między ciałami naelektryzowanymi jednoimiennie oraz naelektryzowanymi różnoimiennie wie, jak powstają jony dodatnie i ujemne na rysunku przedstawia siły ilustrujące przyciąganie lub odpychanie ciał naelektryzowanych wyjaśnia mechanizm przyciągania drobnych skrawków styropianu, papieru czy słomy przez ciała naelektryzowane wykonuje doświadczenia stwierdzające stan naelektryzowania ciał Elektryzowanie przez dotyk. Zasada działania elektroskopu. Ładunki elektryczne. Jednostki ładunku elektrycznego. opisuje elektryzowanie ciała przez zetknięcie go z ciałem naelektryzowanym wie, że przez dotyk ciała elektryzują się ładunkami o tym samym znaku zna zasadę działania elektroskopu i jego budowę wie, czym się różni elektroskop od elektrometru wie, co to jest ładunek elektryczny i zna jego jednostkę: kulomb (1C) przelicza jednostki ładunku wie, do czego służy elektrofor samodzielnie wykonuje doświadczenia z elektroskopem i elektroforem Badanie oddziaływań ciał naelektryzowanych. Prawo Coulomba. wie, od jakich wielkości fizycznych zależy wartość siły wzajemnego oddziaływania ciał naelektryzowanych wyjaśnia jak wartość siły wzajemnego oddziaływania ciał naelektryzowanych zależy od wartości ładunku i odległości pomiędzy ciałami naelektryzowanymi. zna treść prawa Coulomba demonstruje przyciąganie i odpychanie się ciał naelektryzowanych wie, jak siła oddziaływania ciał naelektryzowanych podlega prawu Coulomba na rysunku przedstawia wektory sił elektrycznych działających między ciałami naelektryzowanymi stosuje prawo Coulomba do rozwiązywania zadań i problemów

8 PRĄD ELEKTRYCZNY Prąd elektryczny jako przepływ ładunków elektrycznych Przewodniki i izolatory ELEKTROSTATYKA Elektryzowanie ciał przez indukcję Zasada zachowania ładunku Zasada zachowania ładunku elektrycznego. Pokaz elektryzowania ciał przez indukcję. Wyjaśnienie działania elektroforu. Przewodniki, izolatory. Efekty przepływu prądu elektrycznego. Pojęcie obwodu elektrycznego. wie, że elektryzowanie polega na rozdzieleniu ładunków, a nie na ich wytwarzaniu wie kiedy ciało jest naelektryzowane dodatnio, a kiedy ujemnie wie, że można naelektryzować ciało, nie pocierając go ani nie stykając z ciałem naelektryzowanym wie, że wszystkie ciała dzielimy na przewodniki i izolatory wyróżnia wśród różnych substancji przewodniki i izolatory wymienia skutki przepływu prądu elektrycznego zna symbole stosowane w podstawowych schematach obwodów zna treść zasady zachowania ładunku wie, na czym polega elektryzowanie przez indukcję wie, że przez indukcję ciała elektryzują się przeciwnymi znakami wie, że przez tarcie można naelektryzować ciała każdego typu wyjaśnia, czym różnią się w budowie wewnętrznej przewodniki od izolatorów wie, że w izolatorach nie ma swobodnych nośników ładunków elektrycznych, a w przewodnikach są potrafi narysować schemat prostego obwodu elektrycznego wyjaśnia mechanizm elektryzowania przez pocieranie w oparciu o zasadę zachowania ładunku potrafi wyjaśnić, co się dzieje w przewodniku, gdy zbliży się do niego ciało naelektryzowane wyjaśnia, na czym polega różnica w rozmieszczeniu ładunku w naelektryzowanym przewodniku i w izolatorze wyjaśnia skutki przepływu prądu elektrycznego demonstruje i wyjaśnia elektryzowanie przez dotyk w oparciu o zasadę zachowania ladunku potrafi objaśnić zasadę działania elektroforu potrafi wyjaśnić elektryzowanie przez indukcję wyjaśnia, czym różni się elektryzowanie izolatorów od elektryzowania przewodników potrafi budować proste obwody elektryczne

9 Pomiar napięcia i natężenia prądu PRĄD ELEKTRYCZNY Natężenie prądu. Warunki przepływu prądu elektrycznego Napięcie elektryczne Napięcie jako iloraz pracy i ładunku, nad którym ta praca została wykonana. wie, że przeniesienie ładunku w polu elektrycznym wiąże się z wykonaniem pracy wie, co rozumiemy przez napięcie elektryczne zna jednostkę napięcia i jednostki pochodne potrafi obliczyć napięcie, WA stosując wzór U AB q potrafi obliczyć wszystkie wielkości w nim występujące B potrafi wyjaśnić, że napięcie między punktami pola elektrostatycznego zależy od odległości punktów i od wielkości pola Warunki przepływu prądu, definicja natężenia. Jednostka natężenia amper. Amperomierz. wie, jaki jest umowny kierunek prądu zna definicję natężenia prądu wie, jaki jest umowny kierunek prądu zna jednostkę natężenia prądu wie, do czego służy amperomierz wie, jakie warunki muszą być spełnione, aby w obwodzie popłynął prąd elektryczny wie, na czym polega przepływ prądu w metalach potrafi wyjaśnić, co to jest natężenie prądu C wie, że 1 A=1 s wie, co jest nośnikiem prądu w metalach, a co w cieczach i gazach oblicza wartość natężenia prądu znając ilość ładunku i czas jego przepływu wie, co nazywamy natężeniem prądu potrafi wyjaśnić, kiedy natężenie prądu wynosi 1A wie, kiedy natężenie prądu wynosi C 1 A=1 s potrafi rozwiązywać proste zadania rachunkowe z q zastosowaniem wzoru I t Źródła prądu stałego. Obwód elektryczny. Woltomierz. Amperomierz wymienia źródła prądu rysuje proste obwody elektryczne wie, jak włączamy do obwodu woltomierz wie, jak włączamy do obwodu amperomierz potrafi stosować woltomierz do mierzenia napięcia wie, że jednostką napięcia jest wolt (1V) potrafi wskazać kierunek rzeczywisty i umowny prądu w obwodzie potrafi stosować amperomierz do mierzenia natężenia wie, że jednostką natężenia jest amper (1 A) umie zmierzyć napięcie i natężenie prądu w obwodzie mierzy napięcie i natężenie między dowolnymi punktami obwodu

10 Od czego zależy opór przewodu PRĄD ELEKTRYCZNY Praca i moc prądu Prawo Ohma Prawo Ohma. Pojęcie oporu i przewodnictwa elektrycznego. Jednostka oporu. wie, że dla danego przewodnika opór elektryczny jest stały zna jednostkę oporu elektrycznego i potrafi ją zapisać wie, że zwiększając napięcie na końcach przewodnika, zwiększa się płynące w nim natężenie prądu potrafi sformułować prawo Ohma potrafi zdefiniować jednostkę oporu om V wie, że 1 1 A potrafi narysować wykres IU ( ) na podstawie wyników pomiarów napięcia i natężenia potrafi, korzystając z wykresu IU ( ), obliczyć opór elektryczny przewodnika potrafi dokonywać obliczeń z zastosowaniem prawa Ohma potrafi obliczać wszystkie wielkości z wyrażenia na U I R potrafi rozwiązywać zadania, stosując prawa Ohma Praca prądu: wzór i jednostka. Moc prądu: wzór i jednostka. Sprawność maszyn i urządzeń. wie, że przesunięcie elektronu w przewodniku metalowym wymaga wykonania pracy zna jednostkę pracy prądu (1 J ) zna jednostkę mocy prądu w układzie SI (1W) wie, jak obliczyć pracę i moc prądu elektrycznego wie, że jednostką pracy jest również kilowatogodzina 1 kwh przelicza kilowatogodziny na dżule i odwrotnie przelicza jednostki pracy i mocy potrafi rozwiązywać zadania stosując wzory W UIt i P UI uzasadnia, że 1 J=1 V 1 A 1 s rozwiązuje zadania i problemy stosując wzory W UIt i P UI potrafi uzasadnić potrzebę oszczędnego gospodarowania energią elektryczną Badanie zależności oporu przewodnika od jego długości, pola poprzecznego przekroju i rodzaju materiału, z którego jest wykonany. Opór właściwy. wie, że przewodniki z różnych materiałów mają różne opory mimo tych samych wymiarów wie, że wraz ze wzrostem długości rośnie opór przewodnika wie, że gdy rośnie pole przekroju poprzecznego przewodnika, to jego opór maleje wie, że zależność oporu od jego wymiarów przedstawia l wyrażenie R S potrafi nazwać wszystkie składniki powyższego wyrażenia potrafi podać sens fizyczny oporu właściwego potrafi rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem wzoru na opór przewodnika potrafi, korzystając z atomowej teorii budowy materii, wytłumaczyć, dlaczego opór zależy od rodzaju materiału, długości i pola przekroju potrafi rozwiązywać zadania z zastosowaniem podanych wzorów

11 DRGANIA I FALE MECHANICZNE Ruch drgający PRĄD ELEKTRYCZNY Łączenie odbiorników w obwodzie elektrycznym Ile kosztuje energia elektryczna? Zamiana jednostek dżule na kilowatogodziny i odwrotnie. Odczytywanie z liczników energii elektrycznej i z tabliczek znamionowych różnych urządzeń. Schemat połączeń szeregowych odbiorników prądu, wzór na opór całkowity połączenia szeregowego. Połączenie równoległe i wzór na obliczanie oporu całkowitego takiego połączenia. Przykłady ruchów drgających. Podstawowe pojęcia dotyczące ruchu drgającego. Zmiany energii w ruchu drgającym. Ruch harmoniczny. Drgania tłumione. umie odczytać wartości z tablic znamionowych potrafi zbudować obwód złożony z odbiorników połączonych szeregowo i równolegle umie obliczyć opór wypadkowy odbiorników połączonych szeregowo i równolegle wie, że żaróweczki w choinkowej instalacji elektrycznej są połączone szeregowo, a żarówki w instalacji domowej równolegle zna pojęcia: położenie równowagi, wychylenie, amplituda wie, że drgania mogą być gasnące i niegasnące (wymuszone) wskazuje w otoczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający potrafi zamienić kilowatogodziny na dżule i odwrotnie wie, jak obliczyć zużytą energię podczas pracy urządzenia elektrycznego w określonym czasie potrafi narysować schemat odbiorników połączonych szeregowo i równolegle potrafi zastosować wzory do obliczenia oporu całkowitego odbiorników połączonych szeregowo i równolegle zna i rozumie pojęcia: okres i częstotliwość zna jednostki okresu i częstotliwości w układzie jednostek SI oblicza częstotliwość drgań na podstawie znajomości okresu drgań potrafi obliczyć koszt energii pobranej przez jedno z urządzeń elektrycznych stosowanych w domu potrafi uzasadnić wzór R R R 1 2 potrafi uzasadnić (wyprowadzić) wzór na opór całkowity odbiorników połączonych równolegle oblicza okres przy danej częstotliwości omawia zmiany szybkości, przyspieszenia i siły w czasie drgań sprężyny potrafi obliczyć koszt energii elektrycznej zużytej w określonym czasie przez wszystkie urządzenia elektryczne w domu potrafi obliczyć opór całkowity połączeń mieszanych potrafi rozwiązywać trudniejsze zadania z zastosowaniem poznanych wzorów wie, że okres drgań zależy od właściwości fizycznych sprężyny przedstawia na wykresie zależność wychylenia od czasu opisuje zmiany energii podczas drgań sprężyny z wykresu x(t) odczytuje okres i częstotliwość drgań

12 Zjawisko odbicia, załamania i ugięcia fali DRGANIA I FALE MECHANICZNE Ruch falowy Rezonans mechaniczny Wahadło matematyczne Demonstracja wahadła matematycznego. Okres wahań wahadła matematycznego. wie, co nazywamy wahadłem matematycznym wie, że okres wahań wahadła zależy od jego długości wie, że okres wahań wahadła nie zależy od jego masy i dla małych kątów nie zależy od kąta wychylenia potrafi wskazać w otoczeniu urządzenia, w których znalazły zastosowanie wahadła oblicza okres wahań wahadła na podstawie pomiarów czasu n wahnięć wie, co to jest izochronizm wahań opisuje przemiany energii w ruchu wahadła Drgania własne. Rezonans mechaniczny. wie, co to są drgania własne wie, że w wyniku rezonansu mechanicznego mogą ulec zniszczeniu różne konstrukcje wie, co to jest rezonans mechaniczny wie, że dla podtrzymania wahań i drgań należy dostarczać ciału energię z częstotliwością drgań własnych potrafi wyjaśnić zjawisko rezonansu mechanicznego wahadeł Ruch falowy. Mechanizm powstawania i rozchodzenia się fali. Fale porzeczne i podłużne. Szybkość rozchodzenia się fali. wymienia rodzaje fal: poprzeczne i podłużne odróżnia falę poprzeczną od podłużnej wie, co to jest grzbiet i dolina fali wie, co nazywamy falą wie, w jakich ośrodkach rozchodzą się fale wie, że szybkość rozchodzenia się fal jest w danym ośrodku stała wie, co to jest okres, częstotliwość, długość i szybkość rozchodzenia się fali potrafi obliczać: okres, częstotliwość, szybkość i długość fali w prostych zadaniach rachunkowych potrafi objaśnić mechanizm powstawania fali poprzecznej stosuje wzory na okres, częstotliwość, szybkość i długość fali do rozwiązywania zadań rachunkowych i problemów Prawo odbicia fali. Załamanie i ugięcie fali. Interferencja fal. wie, co dzieje się z falą, gdy napotyka na przeszkodę wie, że fale mogą załamywać się na granicy dwóch ośrodków zna prawo dobicia fali i potrafi zilustrować je graficznie opisuje zjawiska ugięcia i interferencji fal potrafi opisać i wyjaśnić zjawisko ugięcia (dyfrakcji) fal na przeszkodach lub otworach wie, co to jest fala stojąca opisuje i wyjaśnić zjawisko interferencji

13 DRGANIA I FALE MECHANICZNE Zjawisko odbicia i załamania fali Źródła i cechy dźwięków Dźwięki, infradźwięki i ultradźwięki. Barwa, wysokość i natężenie dźwięku. określa częstotliwość drgań ciał będących źródłami dźwięków wie, czym różnią się dźwięki wie, co to są ultradźwięki i infradźwięki wie, od czego zależy natężenie, wysokość i barwa dźwięku wie, od czego zależy szybkość rozchodzenia się dźwięku wymienia zastosowanie ultradźwięków w medycynie i technice wie, na czym polega zjawisko rezonansu akustycznego i zna jego zastosowanie wyjaśnia, dlaczego różne źródła wydają dźwięki różniące się barwą wyjaśnia, od czego zależy wysokość i natężenie dźwięku Odbicie dźwięku. Pogłos i echo. wie, czym jest echo wie, jak powstaje echo rozumie, na czym polega szkodliwość hałasu wie, co to jest pogłos rozwiązuje proste zadania rachunkowe dotyczące szybkości rozchodzenia się dźwięku wyjaśnia, jak powstaje pogłos rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe dotyczące szybkości rozchodzenia się dźwięku