Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna imitująca guz płuca u chorej bez astmy oskrzelowej opis przypadku
|
|
- Grzegorz Olszewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACA KAZUISTYCZNA Urszula Nowicka 1, Elżbieta Wiatr 1, Lilia Jakubowska 2, Małgorzata Polubiec-Kownacka 3 1 III Klinika Chorób Płuc, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Kierownik: prof. dr hab. n. med. K. Roszkowski-Śliż 2 Zakład Radiologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie P.o. Kierownika Zakładu: dr I. Bestry 3 Pracownia Endoskopii Kliniki Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Kierownik: dr n. med. D. Dziedzic Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna imitująca guz płuca u chorej bez astmy oskrzelowej opis przypadku Allergic bronchopulmonary aspergillosis mimicking lung cancer in patients without bronchial asthma case report Abstract Allergic bronchopulmonary aspergillosis (ABPA) is a pulmonary disorder characterized by hypersensitivity reaction to Aspergillus, mainly Aspergillus fumigatus with variable radiological findings. The prevalence of ABPA is about 1 2% in patients with asthma and 5 15% in patients with cystic fibrosis. Very infrequently the disease is diagnosed in patients without previous bronchial asthma. The case of 45 year old women has been shown, who was admitted to the hospital with suspicious of lung cancer with hilar lymphadenopathy, without asthma. After examinations ABPA has been diagnosed. After treatment clinical, radiological, serological improvement were observed. Key words: allergic bronchopulmonary aspergillosis (ABPA), bronchial asthma, lung cancer Pneumonol. Alergol. Pol. 2011; 80, 1: Streszczenie Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA) jest chorobą płuc, o zmiennym obrazie radiologicznym, wywołaną reakcją nadwrażliwości na antygeny grzybów z rodzaju Aspergillus, najczęściej Aspergillus fumigatus. Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna najczęściej występuje u chorych na astmę steroidozależną (1 2% chorych) lub mukowiscydozę (5 15% chorych). Bardzo rzadko chorobę rozpoznaje się u osób bez astmy oskrzelowej. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek ABPA u 45-letniej chorej, diagnozowanej wstępnie z powodu podejrzenia raka płuca lewego z poszerzeniem wnęki, u której nigdy nie rozpoznawano astmy oskrzelowej. Po wykonaniu badań rozpoznano ABPA i wdrożono leczenie z poprawą kliniczną, radiologiczną i obniżeniem stężenia immunoglobulin E (IgE). Słowa kluczowe: alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA), astma oskrzelowa, rak płuca Pneumonol. Alergol. Pol. 2011; 80, 1: Wstęp Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA, allergic bronchopulmonary aspergillosis) jest chorobą spowodowaną reakcją nadwrażliwości na antygeny grzybów z rodzaju Aspergillus, najczęściej Aspergillus fumigatus. Po raz pierwszy opisali ją Hinson i wsp. w 1952 roku [1]. Patogeneza choroby jest złożona, z udziałem czynników immunologicznych i genetycznych organizmu go- Adres do korespondencji: dr n. med. Urszula Nowicka, III Klinika Chorób Płuc, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, ul. Płocka 26, Warszawa, tel.: (22) , faks: (22) , unowicka@poczta.onet.pl Praca wpłynęła do Redakcji: r. Copyright 2012 Via Medica ISSN
2 Pneumonologia i Alergologia Polska 2012, tom 80, nr 1, strony popłuczyn oskrzelowych wykazały zlewny wzrost Aspergillus fumigatus oraz obecność licznych kryształów Charcota-Leydena. Na tym etapie chorą przyjęto do Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie w celu kontynuacji diagnostyki. Przy przyjęciu chora była w dobrym stanie ogólnym, bez kaszlu i innych objawów ze strony układu oddechowego, bez stanów gorączkowych. W ciągu ostatniego miesiąca schudła około 5 kg. W badaniu przedmiotowym osłuchowo stwierdzano obecność trzeszczeń nad przednią ścianą klatki piersiowej w linii środkowo-obojczykowej i pachowej przedniej po lewej stronie. W badaniach morfologii krwi stwierdzano eozynofilię 1, /l (16,4%) oraz znacznie podwyższone stężenie immunoglobulin E (IgE) do 1400 IU/ml. W RTG klatki piersiowej stwierdzano poszerzenie zarysu lewej wnęki z niedodmą języczka (ryc. 2). Wynik badania CT klatki piersiowej uwidocznił proksymalne rozstrzenie oskrzeli w segmencie 3 płata górnego lewego i języczka z zalegającą wydzieliną, powodującą częściową niedodmę języczka oraz drobne guzki wewnątrzzrazikowe odpowiadające zalegającej wydzielinie w drobnych drogach oddechowych, z odczynowo powiększonymi węzłami chłonnymi w śródpiersiu (ryc. 3). W porównaniu z wcześniejszymi badaniami radiologicznymi, na podstawie zmiennego obrazu zmian w płucach wysunięto podejrzenie ABPA. Podczas bronchofiberoskopii stwierdzano intensywne zmiany zapalne z obecnością ropnej wydzieliny i zatkanie korkiem ropnym oskrzela do języczka. Wynik badaspodarza. Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna najczęściej występuje u pacjentów z chorobami alergicznymi, w tym na astmę steroidozależną (1 2% chorych) lub mukowiscydozę (5 15% chorych) [2]. Bardzo rzadko chorobę rozpoznaje się u osób bez astmy oskrzelowej w wywiadzie i w związku z tym nie ma danych o częstości występowania choroby w populacji ogólnej [3]. Chorzy zwykle skarżą się na napadową duszność, produktywny kaszel z odkrztuszaniem brunatnych ropnych czopów, rzadziej objawy ogólne, takie jak gorączka, utrata masy ciała, osłabienie. Alergiczną aspergilozę oskrzelowo-płucną charakteryzuje duża zmienność obrazu radiologicznego. Najczęściej obserwuje się obecność niedodmy, zwiewnych nacieków w płucach, proksymalne rozstrzenie oskrzeli i cechy zaczopowania oskrzeli śluzem (mucoid impaction). Poniżej przedstawiono historię choroby osoby dotychczas zdrowej, skierowanej z podejrzeniem guza płuca lewego. Opis przypadku Chora 45-letnia, nigdy niepaląca tytoniu, z wieloletnim wywiadem alergii, nielecząca się długotrwale z powodu żadnych chorób, lekarz laryngolog, została przyjęta do kliniki w grudniu 2009 roku w celu diagnostyki zmiany guzowatej płuca lewego. Od lipca 2009 roku u chorej występował kaszel z odkrztuszaniem śluzowo-ropnej plwociny, bez krwioplucia, duszności, gorączki. Mimo kilkakrotnego leczenia antybiotykami (klarytromycyna, cefuroksym, metronidazol) kaszel po przejściowej poprawie powracał. W listopadzie 2009 roku w badaniu RTG klatki piersiowej stwierdzono częściową niedodmę płata górnego lewego z zaoszczędzeniem języczka, sugerującą obecność guza płuca (ryc. 1). Wykonana wówczas tomografia komputerowa (CT, computed tomography) klatki piersiowej potwierdziła obecność zmian niedodmowych płata górnego lewego. Chora była ambulatoryjnie diagnozowana w ośrodku onkologicznym, gdzie wykonano bronchofiberoskopię, uwidoczniając naciek oskrzela i ostrogi do segmentu 1 2 lewego, wypełnienie oskrzela ropą oraz naciek oskrzela języczka. Badanie histopatologiczne wycinków pobranych z oskrzela górnopłatowego lewego wykazało obecność masywnych zmian zapalnych z masami martwiczymi; w nabłonku metaplastycznym ogniskowo obecne były cechy dysplazji małego stopnia; w badaniu cytologicznym popłuczyn oskrzelowych i w wymazie szczoteczkowym nie stwierdzono obecności komórek nowotworowych. Wyniki badania mikrobiologicznego Rycina 1. Radiogram klatki piersiowej w projekcji PA niedodma płata górnego lewego z zaoszczędzeniem języczka Figure 1. Postero-anterior X-ray of the chest left upper lobe atelectasis sparing lingula 78
3 Urszula Nowicka i wsp., ABPA imitująca guz płuca Rycina 2. Radiogram klatki piersiowej w projekcji PA częściowa regresja zmian w segmentach górnych płata górnego lewego, pojawienie się niedodmy w języczku Figure 2. Postero-anterior X-ray of the chest partial regression of the upper lobe lesions, atelectasis of lingula appeared Rycina 3. Tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości rozstrzenie oskrzeli w obrębie niedodmowego języczka płuca lewego Figure 3. High resolution computed tomography of the lung bronchiectasis within atelectatic lingula nia mikrobiologicznego wydzieliny oskrzelowej wykazał obecność pojedynczych strzępków grzybów; z materiału wyhodowano liczne kolonie Aspergillus fumigatus i pojedyncze kolonie Candida albicans, nie wykryto prątków kwasoopornych. W badaniach dodatkowych stwierdzono dodatni natychmiastowy test skórny z aspergiliną 5 5 mm, wynik testu późnego był ujemny. Dodatni wynik uzyskano natomiast z badania serologicznego w kierunku aspergilozy (IgG); nie stwierdzono obecności przeciwciał specyficznych dla Aspergillus fumigatus w klasie IgE. W badaniu spirometrycznym nie stwierdzano obturacji, jednak po podaniu krótkodziałającego b2-mimetyku stwierdzono istotną poprawę natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1, forced expiratory volume in 1 second), co uznano za objaw nadreaktywności oskrzeli. Wykonane badania pozwoliły na wykluczenie raka płuca i rozpoznanie ABPA (chora spełniała 6 z 8 dużych kryteriów Rosenberga i Pattersona) [4, 5]. Wdrożono leczenie glikokortykosteroidami w dawce 0,5 mg/kg mc./dobę, stopniowo zmniejszanej do odstawienia po 6 miesiącach, oraz itrakonazolem w dawce mg przez 2 miesiące (ze względu na obfity wzrost grzybów). W trakcie obserwacji po rozpoczęciu leczenia stwierdzano poprawę radiologiczną i obniżenie stężenia IgE w surowicy. Omówienie Kropidlaki to powszechnie występujące grzyby pleśniowe, stanowiące 0,1 22% wszystkich spor grzybów w próbkach badanego powietrza. Dotychczas opisano około 250 gatunków tego grzyba, jednak tylko niektóre są patogenami dla człowieka, między innymi Aspergillus fumigatus (90%), Aspergillus flavus, Aspergillus niger. Nie u wszystkich ludzi wywołują one choroby. W zależności od stanu immunologicznego chorego, schorzenia wywoływane przez Aspergillus mogą być saprofityczne (aspergilloma), alergiczne (ABPA, alergiczna aspergiloza zatok przynosowych, ziarniniakowatość okołooskrzelowa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych) oraz inwazyjne (inwazyjna aspergiloza) [6]. Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna jest chorobą wywołaną nadwrażliwością na antygeny grzybów pleśniowych, najczęściej Aspergillus fumigatus, rozwijającą się zwykle u chorych na astmę lub mukowiscydozę, zwykle ze współistnieniem atopii. Zwiększenie lepkości śluzu dróg oddechowych u części chorych na astmę oskrzelową i mukowiscydozę, w połączeniu z zaburzeniem klirensu śluzowo-rzęskowego w mukowiscydozie, zaburza proces skutecznego usuwania sporów grzyba z oskrzeli. O podatności na rozwój ABPA decydują także czynniki genetyczne, warunkujące odpowiedź zapalną u chorych z atopią, co decyduje o aktywacji specyficznych dla Aspergillus limfocytów T i B [7, 8]. Wyróżnia się 5 stadiów 79
4 Pneumonologia i Alergologia Polska 2012, tom 80, nr 1, strony choroby, które mogą występować w różnej kolejności: I ostra; II remisji; III nawrotu; IV steroidozależna; V włóknienia płuc. Choroba może przebiegać podstępnie z okresami zaostrzeń i remisji, a wczesne rozpoznanie może zapobiec progresji choroby, uszkodzeniu śródmiąższu płuc i ograniczeniu czynności płuc [7]. Główne kryteria diagnostyczne ABPA obejmują [4, 7, 8]: 1) astmę oskrzelową; 2) nacieki w płucach w obrazie radiologicznym; 3) dodatnie wyniki testu skórnego z aspergiliną (typu I); 4) eozynofilię (> 1000/ul); 5) precypityny (IgG) w surowicy przeciw Aspergillus fumigatus; 6) stężenie IgE całkowitego > 427 IU/ml (> 1000 ng/ml) [9, 10]; 7) centralne rozstrzenie oskrzeli; 8) IgE i/lub IgG specyficzne dla Aspergillus w surowicy. Mniejsze kryteria to obecność Aspergillus w plwocinie, wykrztuszanie brunatnych czopów i opóźniony test skórny z aspergiliną (typ III). Chorobę można rozpoznać po spełnieniu co najmniej 6 głównych kryteriów, choć dopuszcza się spełnienie kryteriów minimalnych (bez obecności eozynofilii i przeciwciał specyficznych dla Aspergillus fumigatus). Istnieje także podział na ABPA seropozytywne, bez rozstrzeni oskrzeli, i postać z rozstrzeniami oskrzeli [2, 4, 6]. Choroba zwykle dotyczy chorych na astmę oskrzelową lub mukowiscydozę. W prezentowanym przez nas przypadku chora nie miała nigdy wcześniej rozpoznawanej astmy oskrzelowej, jednak była uczulona na alergeny wziewne i spełniała 6 z 8 obowiązujących kryteriów ABPA. W 1981 roku Glancy i wsp. opisali grupę 11 chorych na ABPA, bez uprzednio rozpoznawanej astmy, ale u połowy stwierdzano atopię (alergiczny nieżyt nosa, katar sienny). U niektórych z nich w trakcie obserwacji rozwinęła się astma oskrzelowa po 2 10 latach [3]. W 1982 roku Berkin i wsp. opisali grupę 5 chorych na ABPA, bez towarzyszącej astmy oskrzelowej, a tylko 1 chory z tej grupy miał objawy kataru siennego [11]. Alergiczną postać aspergilozy opisywano również w pojedynczych przypadkach zespołu hiper IgE, ziarniniakowatości bronchocentrycznej i przewlekłej choroby ziarniniakowej, rozstrzeni wtórnych do przebytej gruźlicy, zespołu Kartagenera, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc [2, 6]. Do 2009 roku opisano na świecie 36 przypadków chorych na ABPA bez astmy oskrzelowej uważa się, że ze względu na rzadkość tego zjawiska chorzy ci zwykle są badani pod kątem raka płuc lub rozpoznaje się u nich gruźlicę płuc, przez co rzeczywista liczba chorych na ABPA jest niedoszacowana [6]. Charakterystyczną cechą ABPA jest zmienność obrazu radiologicznego. W klasycznym badaniu radiologicznym najczęściej spotykane są zwiewne nacieki w płucach (głównie w płatach górnych i dolnych), niedodma, pasmowate zacienienia (objaw palców rękawiczki ), rozstrzenie oskrzeli, rzadziej ogniska o skąpym rysunku naczyniowym, jamy i cechy włóknienia. W badaniu CT klatki piersiowej najczęściej obserwuje się rozstrzenie oskrzeli z przewagą zmian proksymalnych, cechy niedodmy, zaleganie wydzieliny w rozstrzeniach i drobnych drogach oddechowych (mucoid impaction czopy śluzowe), lokalne zagęszczenia, rzadziej zmiany o charakterze pułapki powietrznej, jamy, zwłóknienia, pogrubienie opłucnej [2]. Opisywana chora była początkowo diagnozowana z powodu podejrzenia raka płuca lewego z poszerzeniem lewej wnęki. Taka manifestacja alergicznej aspergilozy jest dość rzadka, ale kilka takich przypadków ABPA opisano w piśmiennictwie anglojęzycznym. W 1982 roku Berkin i wsp. opisali 4 przypadki chorych z całkowitą lub częściową niedodmą płuca, bez wywiadu astmy oskrzelowej, u których ostatecznie rozpoznano ABPA [11]. W 2001 roku Sanchez-Alcaros i wsp. opisali historię choroby 65-letniego mężczyzny, palącego tytoń, bez wywiadu astmy oskrzelowej, u którego z powodu podejrzenia raka płuca wykonano torakotomię, stwierdzając obecność wypełnionych śluzem poszerzonych oskrzeli, a ostatecznie rok później rozpoznano ABPA [12]. W 1998 roku Cote i wsp. opisali przypadek 51-letniej chorej z łagodną astmą oskrzelową, diagnozowanej z powodu krwioplucia i obwodowego guza płuca prawego, u której również ostatecznie rozpoznano ABPA [13]. W 2006 roku Agarwal i wsp. Opisali przypadek 60-letniej kobiety diagnozowanej z powodu poszerzenia lewej wnęki na zdjęciu RTG klatki piersiowej. W obrazie tomografii komputerowej o wysokiej rozdzielczości (HRCT, high resolution computed tomography) uwidoczniono proksymalne rozstrzenie oskrzeli i liczne bronchocele, które w RTG klatki piersiowej, podobnie jak u opisywanej w artykule pacjentki, imitowały limfadenopatię wnęki. Po wykonaniu badań dodatkowych u chorej potwierdzono rozpoznanie ABPA [14]. W pierwszym badaniu bronchofiberoskopowym wykonanym ambulatoryjnie u chorej, której przypadek opisano w artykule, stwierdzono naciek oskrzela i ostrogi do segmentu 1 2 i oskrzela języczka, z wypełnieniem oskrzeli ropą, a w badaniu histopatologicznym pobranych wycinków błony śluzowej oskrzeli opisano metaplazję nabłonka z cechami dysplazji małego stopnia, co zaniepokoiło lekarzy wykonujących badanie. Zwykle w badaniu bronchofiberoskopowym u chorych na ABPA stwierdza się nasilony stan zapalny z pogrubieniem błony śluzowej, rozstrzeniami oskrzeli, 80
5 Urszula Nowicka i wsp., ABPA imitująca guz płuca dużą ilością ropnej wydzieliny i obecnością korków ropy czopujących oskrzela. Leczeniem z wyboru ABPA są glikokortykosteroidy, podawane zwykle w dawce 0,5 mg/kg/dobę, powodujące zmniejszenie odpowiedzi immunologicznej na antygeny grzyba i działające przeciwzapalnie. Nie ma jednoznacznych doniesień co do czasu trwania steroidoterapii. Wiadomo natomiast, że stosowanie niższych dawek jest związane z szybszymi nawrotami i rozwinięciem steroidozależności. Zwykle leczenie stosuje się przez 6 miesięcy, ale wydłużenie czasu leczenia do 12 miesięcy i zwiększenie dawki (do 0,75 mg/kg/d.) wiąże się z wyższym odsetkiem remisji i rzadszym rozwojem steroidozależności. Po 6 8 tygodniach leczenia powinien być widoczny spadek stężenia IgE i poprawa radiologiczna. Celem leczenia jest obniżenie wyjściowego stężenia IgE o 35 50%, przy czym warto pamiętać, że po leczeniu stężenie IgE nie musi być prawidłowe. U każdego chorego należy ocenić, jaki jest jego podstawowy poziom IgE w surowicy, ponieważ wzrost o 100% świadczy o ryzyku nawrotu choroby. Każdy chory w początkowej fazie leczenia powinien być monitorowany co 6 8 tygodni przez pierwszy rok, potem co 6 12 miesięcy [2, 6]. Chora ze względu na charakter wykonywanej pracy nie zgłaszała się na badania kontrolne, jednak w badaniu po około 8 miesiącach od zakończenia leczenia uzyskano spadek IgE o 50%, choć nadal utrzymują się nacieki w płucu lewym wymagające kontroli. W pracach poświęconych leczeniu ABPA nie ma jednoznacznych doniesień co do celowości stosowania leczenia przeciwgrzybiczego. Uważa się, że leczenie przeciwgrzybicze może zahamować wzrost grzybów kolonizujących drogi oddechowe chorego, zmniejszając jednocześnie narażenie na alergeny Aspergillus. Uważa się, że itrakonazol dodany do glikokortykosteroidów, w dawce mg przez 16 tygodni, a następnie mg przez kolejne 16 tygodni u niemal połowy chorych umożliwia zmniejszenie dawki glikokortykosteroidów, poprawia tolerancję wysiłku i wpływa na obniżenie całkowitego stężenia IgE oraz poprawę FEV 1 [9, 15]. Jednak ze względu na zbyt małą liczbę przeprowadzonych dotychczas badań nie zaleca się standardowego łączenia glikokortykosteroidów z lekami przeciwgrzybiczymi w podstawowym leczeniu ABPA, natomiast rezerwuje się je dla chorych z nawrotową postacią choroby. Mimo to u chorej wdrożono 2-miesięczne leczenie przeciwgrzybicze ze względu na zlewny wzrost grzybów z popłuczyn oskrzelowych i duże narażenie w miejscu pracy, uzyskując po tym czasie wyeliminowanie obecności grzyba z oskrzeli. W podsumowaniu należy podkreślić, że ABPA jest chorobą często nierozpoznawaną, wiązaną wyłącznie z obecnością astmy oskrzelowej lub mukowiscydozą. Może jednak występować u osób bez współistniejącej atopii i czasem sugerować inne, znacznie częstsze, jednostki chorobowe, w tym gruźlicę i nowotwory płuc, które zawsze należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej. Nie zawsze występują też wszystkie wymagane kryteria rozpoznawania, co utrudnia ustalenie dalszego postępowania. Jednak rozpoznanie choroby powinno być możliwie najszybsze, ponieważ szybkie wdrożenie leczenia może zapobiec nieodwracalnemu włóknieniu płuc i tym samym inwalidztwu chorych. Piśmiennictwo 1. Hinson K.F., Moon A.J., Plummer N.S. Broncho-pulmonary aspergillosis; a review and a report of eight new cases. Thorax 1952; 7: Riscili B.P., Wood K.L. Nonivasive pulmonary Aspergillus infection. Clin. Chest Med. 2009; 30: Glancy J.J., Elder J.L., McAleer R. Allergic bronchopulmonary fungal diseases without clinical asthma. Thorax 1981; 36: Greenberger P.A., Patterson R. Diagnosis and management of allergic bronchopulmonary aspergillosis. Ann. Allergy 1986; 56: Rosenberg M., Patterson M., Mintzer R., Cooper B.J., Roberts M., Harris K.E. Clinical and immunologic criteria for the diagnosis of allergic bronchopulmonary aspergillosis. Ann. Intern. Med. 1977; 86: Agarwal R. Allergic bronchopulmonary aspergillosis. Chest 2009; 135: Patterson K., Strek M.E. Allergic bronchopulmonary aspergillosis. Proc. Am. Thorac. Soc. 2010; 7: Agarwal R., Gupta D., Aggarwal A.N. i wsp. Clinical significance of decline in serum IgE levels in allergic bronchopulmonary aspergillosis. Respir. Med. 2010; 104: Nowicka U. Choroby i stany przebiegające z podwyższonym stężeniem immunoglobuliny E w surowicy. Pneum. Alerg. Pol. 2009; 77: Kuś J. Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna. Terapia 2008; 213: Berkin K.E., Vernon D.R.H., Kerr J. W. Lung collapse caused by allergic bronchopulmonary aspergillosis in non-asthmatic patients. Br. Med. J. 1982; 285: Sanchez-Alcaros J.M., Martinez-Cruz R., Ortega L., Calle M., Rodriguez Hermosa J.L., Alvarez-Sala J.L. ABPA mimiking bronchogenic cancer. Allergy 2001; 56: Cote C.G., Cicchelli R., Hassoun P.M. Hemoptysis and lung mass in a 51-year-old patient with asthma. Chest 1998; 114: Agarwal R., Reddy C., Gupta D. An unusual cause of hilar lymphadenopathy. Lung India 2006; 23: Stevens D.A., Schwartz H.J., Lee J.Y. i wsp. A randomized trial of itraconazole in allergic bronchopulmonary aspergillosis. N. Engl. J. Med. 2000; 342:
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Nowe kryteria rozpoznawania towarzyszącej astmie alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej (AAOP)
Nowe kryteria rozpoznawania towarzyszącej astmie alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej (AAOP) New diagnostic criteria for allergic bronchopulmonary aspergillosis (ABPA) in asthmatics D I A G N O S
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia
Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii
Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
pteronyssinus i Dermatophagoides farinae (dodatnie testy płatkowe stwierdzono odpowiednio u 59,8% i 57,8% pacjentów) oraz żółtko (52,2%) i białko
8. Streszczenie Choroby alergiczne są na początku XXI wieku są globalnym problemem zdrowotnym. Atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje u 20% dzieci i u ok. 1-3% dorosłych, alergiczny nieżyt nosa dotyczy
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) Piotr Bienias Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM DEFINICJA POChP charakteryzuje się: niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez
Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Wywiady dotyczące układu oddechowego. Dr n. med. Monika Maciejewska
Wywiady dotyczące układu oddechowego Dr n. med. Monika Maciejewska O co pytamy? Kaszel Wykrztuszanie Krwioplucie Duszność Chrypka Ból w klp Choroby przebyte, nawyki, wywiady środowiskowe i dotyczące pracy
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Zapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)
Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej
Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)
Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej
Aspergilloma o nietypowej lokalizacji u pacjenta z astmą o ciężkim przebiegu
Praca PRACA kazuistyczna ORYGINALNA Michał Zieliński 1, Henryka Mazur-Zielińska 2, Dariusz Ziora 1 1 Katedra i Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu,
3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII
3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, charakteryzującą się nawracającymi atakami duszności, kaszlu i świszczącego oddechu, których częstotliwość
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Podstawy leczenia PCD
Podstawy leczenia PCD Henryk Mazurek Klinika Pneumonologii i Mukowiscydozy IGiChP OT w Rabce - Zdroju Podstawy leczenia Brak badań wykonanych wg EBM w PCD Zasady leczenia proponowane wg doświadczeń w innych
Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Jesteśmy tym czym oddychamy?
Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) POChP jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych z wszystkich i najczęstsza przewlekłą chorobą układu oddechowego. Uważa się, że na POChP w Polsce choruje
LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)
Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej
LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)
Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc
Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc dr n. med. Adam Nowiński 2 Klinika Chorób Płuc IGiChP kierownik: prof. Paweł Śliwiński Wywiad 67-letni mężczyzna skierowany do szpitala z powodu zmian w płucach
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Piątek. 9:20 9:40 Śródmiąższowe włóknienia płuc w badaniu mikroskopowym prof. Renata Langfort
Program 9 lutego Piątek 8:30 9:50 Sesja I: Śródmiąższowe włóknienie płuc, część I 8:30 8:40 Śródmiąższowe choroby płuc prowadzące do włóknienia - wprowadzenie 8:40 9:00 Włóknienie płuc w przebiegu różnych
2011-03-13. Objętości: IRV wdechowa objętość zapasowa Vt objętość oddechowa ERV wydechowa objętość zapasowa RV obj. zalegająca
Umożliwia ocenę sprawności wentylacyjnej płuc Lek. Marcin Grabicki Nie służy do oceny wydolności oddechowej (gazometria krwi tętniczej) Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Uniwersytetu
Zbigniew Doniec. Ocena skuteczności i tolerancji leczenia salmeterolem w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie oskrzelowej
Zbigniew Doniec Ocena skuteczności i tolerancji leczenia salmeterolem w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie oskrzelowej Klinika Pneumonologii Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy
Dlaczego płuca chorują?
Dlaczego płuca chorują? Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP Budowa płuc Płuca to parzysty narząd o budowie pęcherzykowatej
Tabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego
Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc
ZAOSTRZENIE W PRZEBIEGU MUKOWISCYDOZY. Wojciech Skorupa I Klinika Chorób Płuc Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc
ZAOSTRZENIE W PRZEBIEGU MUKOWISCYDOZY Wojciech Skorupa I Klinika Chorób Płuc Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc 21 letnia chora na mukowiscydozę przewlekle zakażona Pseudomonas aeruginosa (typ śluzowy) i
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Co roku na POChP umiera ok. 15 tys. Polaków
Światowy Dzień POChP - 19 listopada 2014 r. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) stanowi coraz większe zagrożenie dla jakości i długości ludzkiego życia. Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Omnisolvan przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Omnisolvan przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Nadmierne wydzielanie śluzu w drogach
Przewlekła obturacyjna choroba płuc a zakażenia pneumokokami
Przewlekła obturacyjna choroba płuc a zakażenia pneumokokami dr.med. Iwona Damps-Konstańska Klinika Alergologii Gdański Uniwersytet Medyczny Klinika Alergologii i Pneumonologii Uniwersyteckie Centrum Kliniczne
HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0
HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS/Polska Od 1985 r. 16 tys. zakażeń HIV (co 4-ta osoba - kobieta) Rzeczywista ciemna liczba: 25 30 tysięcy AIDS rozpoznano u ~ 2500 osób Zakażenie HIV (także już z AIDS)
KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA NAD PACJENTEM Z ALERGIĄ LECZONYM IMMUNOTERAPIĄ
KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA NAD PACJENTEM Z ALERGIĄ LECZONYM IMMUNOTERAPIĄ Charakterystyka problemu zdrowotnego Alergia uznawana jest za chorobę cywilizacyjną XX wieku. W wielu obserwacjach
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Kompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna
Kompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna Joanna Chorostowska-Wynimko Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie OBJAWY LEKARZ POZ Późna DIAGNOSTYKA zgłaszalność WSTĘPNA do lekarza POZ
Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM
Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)
Centrum Pulmonologii i posiada w swojej strukturze 8 oddziałów szpitalnych w tym Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej ( zamiennie - torakochirurgii) Oddział został utworzony w latach 50 tych ubiegłego stulecia
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
LECZENIE PRZEWLEKŁYCH ZAKAŻEŃ PŁUC U PACJENTÓW
Nazwa programu: Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Załącznik nr 30 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku LECZENIE PRZEWLEKŁYCH ZAKAŻEŃ PŁUC U PACJENTÓW Z MUKOWISCYDOZĄ
Choroby grzybicze. Ewelina Farian
Choroby grzybicze Ewelina Farian Choroby grzybicze Grzybice to grupa chorób wywoływanych przez grzyby chorobotwórcze: dermatofity drożdżaki grzyby drożdżopodobne grzyby pleśniowe. Można je podzielić na:
IPF długa droga od objawów do leczenia
IPF długa droga od objawów do leczenia Katarzyna Lewandowska I Klinika Chorób Płuc IGiChP Kier. Kliniki prof. dr hab. n. med. Jan Kuś Konflikt interesów: Autorka prezentacji otrzymuje wynagrodzenie za
Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych przez pacjentów chorych na mukowiscydozę badanie COMPLIANCE. Raport końcowy
Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych przez pacjentów chorych na mukowiscydozę badanie COMPLIANCE Raport końcowy Cel badania Celem badania była weryfikacja zgodności sposobu przyjmowania tobramycyny wziewnej
1.1. Słowo wstępne Patofizjologia w aspekcie historycznym Diagnostyka Leczenie... 3
Spis treści 1. Kamienie milowe postępu wiedzy o patofizjologii i leczeniu astmy w XX wieku 1 1.1. Słowo wstępne......................... 1 1.2. Patofizjologia w aspekcie historycznym............ 1 1.3.
Układ Oddechowy. Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu oddechowego i chorób, zaburzeń układu oddechowego u dzieci w WS 280.
WF Układ Oddechowy Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu oddechowego i chorób, zaburzeń układu oddechowego u dzieci w WS 280. Klasyfikuj prace: Opieka pielęgniarska nad pacjentami z chorobami układu
Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
.~~y INSTYTUl MEDYCZNY
.~~y INSTYTUl MEDYCZNY "'turu~~nętr.mvch, Pneumonologi A~lIllmmuno'ogij Klinicznej ~alnego Szpitala Klinicznego MO~ ~141 Warszawa, ul. Szaserów 128 ~ -.n; 015294487; NIP; 11~ -, -1- Warszawa, 28 grudnia
Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Kaszel przewlekły jest definiowany jako : -trwający minimum 8 tygodni, -u dzieci kaszel powyŝej 4 tygodni
Kaszel przewlekły jest definiowany jako : -trwający minimum 8 tygodni, -u dzieci kaszel powyŝej 4 tygodni Niespecyficzny -bez istotnych odchyleń w badaniu klinicznym -bez zmian w obrazie radiologicznym,
Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)
Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) Na podstawie Światowej strategii rozpoznawania, leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc GLOBAL
Zanieczyszczenia powietrza a obturacyjne choroby płuc
Zanieczyszczenia powietrza a obturacyjne choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP Obturacyjne choroby płuc - ASTMA
Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
I ROZPOZNANIE CHORÓB PŁUC I OSKRZELI
spis treści I ROZPOZNANIE CHORÓB PŁUC I OSKRZELI 1. BADANIE PODMIOTOWE I PRZEDMIOTOWE................... 17 Barbara Kuźnar-Kamińska 1.1. Wywiad......................................... 17 1.1.1. Badanie
MAM HAKA NA CHŁONIAKA
MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki
Jak żyć i pracować z chorobą alergiczną układu oddechowego? Jakie są najczęstsze przyczyny i objawy alergii?
Jak żyć i pracować z chorobą alergiczną układu oddechowego? Czy alergia układu oddechowego to często spotykany problem? Choroby alergiczne występują obecnie z bardzo dużą częstością. Szacuje się, że na
Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Astma trudna do leczenia CIĘŻKA UMIARKO WANA ŁAGODNA
Opieka pielęgniarska w chorobach przewlekłych układu oddechowego Pielęgniarstwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Pielęgniarstwa Nazwa modułu (przedmiotu) Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Forma studiów Semestr studiów Tryb zaliczenia przedmiotu Formy
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY V roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : PULMONOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC
ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC płk dr hab. n. med. A. CHCIAŁOWSKI WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Przeważnie rozpoznanie przypadkowe Powyżej 150
Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej 1. Adres jednostki: Adres: ul. Szamarzewskiego 84, 60-569 Poznań
Dziecko przebyło zapalenie oskrzeli, kaszle przewlekle
Dziecko przebyło zapalenie oskrzeli, kaszle przewlekle Dr hab. n. med. Piotr Albrecht Kierownik Kliniki Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Podział kaszlu w oparciu o kryterium czasowe Kaszel ostry
Pneumonologia przez przypadki zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne
Pneumonologia przez przypadki zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne 29-30 września 2017 roku Centralny Szpital Kliniczny MSW w Warszawie Centrum Konferencyjne ul. Wołoska 137 02-507 Warszawa Kierownictwo
Tyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Podsumowanie realizacji Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego w 2007 roku.
Podsumowanie realizacji Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego w 2007 roku. Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego został
Zakres danych, definicje zmiennych i aspekty praktyczne Rejestru Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy (ECFSPR)
Zakres danych, definicje zmiennych i aspekty praktyczne Rejestru Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy (ECFSPR) Lek. Łukasz Woźniacki Zakład Mukowiscydozy IMiD Warszawa Centrum Leczenia Mukowiscydozy
Astma i POChP. Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Astma i POChP Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Epidemia alergii i astmy Devereux G. 2006. Nature Rev Immunol 6;869-874. Epidemiologia astmy i chorób
Rola alergenów roztoczy kurzu domowego w astmie
Rola alergenów roztoczy kurzu domowego w astmie Dr hab. n. med. Krzysztof Kowal 1 Dr n. med. Paweł Bernatowicz 2 1 Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych UM Białystok Kierownik Kliniki: Prof dr hab.
SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski. podstawowy X
SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Pulmonologia Kod modułu LK.3.E.007 II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski Specjalności:
2010-05-28. Marcin Grabicki
Obecnie 4 przyczyna zgonów na świecie Marcin Grabicki Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu (wg Murray CJI, Lopez AD. Lancet. 1997: 349; 1269-1276)
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
4. Wyniki streszczenie Komunikat
4. Wyniki streszczenie Komunikat Aby przygotować powyższe zestawienia objęliśmy programem ponad 22.700 osób w 9 regionach kraju, z czego prawie ¼ przeszła szczegółowe badania lekarskie. Program ten jest
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej
Epidemiologia chorób alergicznych u pacjentów starszych wyzwaniem medycyny XXI wieku
Epidemiologia chorób alergicznych u pacjentów starszych wyzwaniem medycyny XXI wieku dr hab. n. med. Andrzej Bożek 1,2 lek. Krzysztof Kołodziejczyk 2 1 Katedra i Kliniczny Oddział Chorób Wewnętrznych,
Obturacyjne choroby płuc - POCHP
Obturacyjne choroby płuc - POCHP POCHP to zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie to wynika
LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń
25 January 2018 EMA/PRAC/35597/2018 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń Przyjęte na posiedzeniu PRAC w dniach
dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM
dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM Podstawowe informacje POChP -"przewlekła obturacyjna choroba płuc - powoduje zwężenie oskrzeli
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program specjalizacji w CHOROBACH PŁUC
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji w CHOROBACH PŁUC Dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia w chorobach wewnętrznych lub w pediatrii albo tytuł specjalisty w chorobach
Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków
Klinika Okulistyki Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: prof. dr hab. Dariusz Kęcik Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków MONIKA
REHABILITACJA W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO W CODZIENNEJ PRAKTYCE LEKARSKIEJ
REHABILITACJA W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO W CODZIENNEJ PRAKTYCE LEKARSKIEJ Włodzimierz Dolecki Witold Rongies Sylwia Stępniewska Rehabilitacja pulmonologiczna jest opartą na danych naukowych, wielodyscyplinarną
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną
Pojedynczy guzek płuca
Pojedynczy guzek płuca Postępowanie z pojedynczymi guzkami płuca: punkt widzenia torakochirurga Operować, czy nie operować? 1. Jeśli nie operować, to co dalej? - w ogóle nie obserwować? - obserwować? (co
skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl)
skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl) genetyczna związek HLA-B8 z zapaleniem stawów, rumieniem
LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 765 Poz. 42 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki