Malborskie mosty. Bernard Jesionowski. Malbork Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 1

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Malborskie mosty. Bernard Jesionowski. Malbork 2008. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 1"

Dominik Mikołajczyk
7 lat temu
Przeglądów:

1 Malborskie mosty Bernard Jesionowski Malbork 2008 Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 1

2 Tradycja istnienia stałej przeprawy przez Nogat w Malborku ma średniowieczną tradycję. Świadczą o tym cylindryczne wieże Bramy Mostowej zamku ale i nowożytne widoki miasta. Niekiedy był to most stały, ale były też okresy, gdy po zniszczeniach była to przeprawa po moście pontonowym, chociaż właściwsze byłoby określenie most łodziowy jako, że jego pomost komunikacyjny wspierał się na łodziach. Zawsze były to konstrukcje drewniane. Około połowy XVIII wieku przeprawa uległa likwidacji. Zastąpiła ją najpierw drewniana konstrukcja kładki dla ruchu pieszego i konnego znajdująca się w miejscu obecnego mostu pieszego. Konieczność powstania solidnego, odpowiadającego nowym potrzebom, połączenia obydwu brzegów Nogatu doprowadziła do powstania pierwszego stałego mostu stalowego, na którym położono tory linii kolejowej oraz poprowadzono drogę z Berlina do Królewca. Dzieje budowy tej przeprawy to długa i ciekawa historia. W telegraficznym skrócie można powiedzieć, że projektantem mostu był Carl Lentze ten sam, który zaprojektował most w Tczewie a budowa trwała ponad siedem lat. Całkowita długość mostu w Malborku wraz z portalami wynosiła 279,50 metra, przęsła kratownicowe miały po 103 metry długości. Po moście poprowadzono jeden tor oraz jezdnię, a także dwa chodniki dla ruchu pieszego. Pierwszy stalowy malborski most miał jeden filar pośrodku nurtu Nogatu. Wieńczące go wieże nawiązywały do architektury zamku. 17 października 1857 roku przejechał po nim pierwszy pociąg z Berlina do Królewca. Szybki rozwój kolei doprowadził do konieczności wzniesienia nowej konstrukcji mostowej odpowiadającej nowym wymaganiom znacznie większej szybkości pociągów oraz większym ciężarom przez nie przewożonym i w ślad za tym idącym zwiększonym naciskiem na oś wagonu. Drugi most wzniesiono w latach według projektu Johanna Wilhelma Schwendlera. Budowniczym był Georg Christopher Mahrtens. Była to także konstrukcja dwuprzęsłowa z jednym filarem ustawionym w nurcie Nogatu. Tym razem na pokładzie jezdnym nowego mostu położono dwa tory kolejowe. Stary most zamieniono tymczasem na most drogowy. Nie na długo jednak w 1901 roku przez stary most ponownie pojechał pociąg tym razem był to skład kolei wąskotorowej obsługującej Wielkie i Małe Żuławy Malborskie. W związku z budową wąskotorówki na terenie przedzamcza pojawiły się nowe filary oraz kratownice mostu przez tereny zamkowe. A potem nadszedł 1945 rok. Wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w nocy z 9 na 10 marca tego roku obydwa mosty. Konieczność przywrócenia komunikacji kolejowej między Wybrzeżem a Warszawą spowodowało postawienie tymczasowej konstrukcji kratownicowej, która funkcjonowała już w 1946 roku. Dopiero po 1970 roku zbudowano nowy most ten, który służy do dzisiaj. Natomiast pierwszy most stalowy nigdy nie został odbudowany. Połączenie drogowe Malbork uzyskał z zachodnim brzegiem rzeki po nowym, zbudowanym w latach , moście betonowym. Ale most nie do kończ przestał istnieć, Zachowany został na terenie zamku przyczółek wraz ze znajdującymi się w nim kazamatami. Przyczółek zachodni jest stopniowo rozbierany, ostatnie prace rozbiórkowe miały miejsce około 2000 roku. Zniszczony filar na środku Nogatu rozebrano, została jednak sztuczna wyspa. Zarastała ona stopniowo Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 2

3 drzewami, głównie olchami oraz wierzbami. Jednak ostatnio został a ona zamieszkana zagnieździły się na niej bobry. Samych zwierzą t nie widać. Widoczne są za to efekty ich pracy wycięte w charakterystyczny dla tych gryzoni sposób i okorowane drzewa. Działalność jest dobrze widoczna ze wschodniego brzegu rzeki, spod zamkowego przyczółka mostowego. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 3

4 Widok zamku i miasta na rycinie z 1833 roku, na pierwszym planie most drewniany istniejący w tym czasie na miejscu dzisiejszej kładki przez Nogat. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 4

5 Pierwszy most malborski Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 5

6 Pierwszy most malborski na zdjęciu z około 1887 roku. Na pierwszym planie ówczesna zabudowa mieszkalna Przedzamcza. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 6

7 Widok na mosty Malborskie na widokówce z około 1920 wydanej przez Wendta Grolla z Malborka. Widok od strony południowo wschodniej. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 7

8 Widok na zespół mostowy około 1910 roku od strony północnej na widokówce wydanej przez Paula Assmusa z Malborka. Na pierwszym planie łodzie mostu pontonowego. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 8

9 Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 9

10 Przemarsz wojska pruskiego przez most na Nogacie na widokówce wydanej w 1915 roku. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 10

11 Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 11

12 Wysadzone mosty w Malborku na zdjęciu zrobionym zapewne wiosną 1947 roku. W głębi za ruinami mostów widoczna tymczasowa przeprawa kolejowa. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 12

13 Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 13

14 Most kolei wąskotorowej przez tereny Przedzamcza na zdjęciu z około 1930 roku. Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 14

Podobne dokumenty

*Przepływa pod nim Wisła.

*Przepływa pod nim Wisła. * Cenny zabytek architektury i sztuki inżynierskiej na rzece Bóbr. Powstał w 1846 roku i został otwarty przez samego króla Prus Fryderyka Wilhelma IV. Budowa kosztowała 4 tysiące talarów. * Składał się