Iwona Kania, ECORYS Polska, Warszawa Mirosław Żurek, Instytut Technologii Eksploatacji PIB, Radom

Transkrypt

1 Iwona Kania, ECORYS Polska, Warszawa Mirosław Żurek, Instytut Technologii Eksploatacji PIB, Radom Konferencja: Zmiany w kształceniu zawodowym i ustawicznym a realizacja zadań z zakresu doradztwa zawodowego Warszawa, października 2013

2 ECORYS Polska, Warszawa : Lider i koordynator projektu Instytut Technologii Eksploatacji PIB, Radom: Partner (wsparcie merytoryczne i metodologiczne) Copy Com, Radom: Partner, wsparcie informatyczne 2

3 Prezentowane zagadnienia 1 Problem i potrzeba 2 Interwencja 3 Rezultaty 3

4 1. Problem - Potrzeba Obecne w poradnictwie zawodowym trzy wystandaryzowane techniki badające zainteresowania: Inwentarz Zainteresowań Test Osobowości i Zainteresowań Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji WKP Dwie pierwsze techniki nie były rewidowane od momentu powstania. Trzecia przeznaczona jest dla starszej młodzieży podkreśla się jej względna kłopotliwość w stosowaniu. Zapewnienie uczniom możliwość poznania siebie w tym własnych zainteresowań, poprzez to zwiększenie świadomości i trafność podejmowanych przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych Jakość usług doradczych, której elementem są profesjonalne narzędzia diagnostyczne problem potrzeba 4

5 1. Problem - Potrzeba Każda rodzina posiada swoją własną niepowtarzalną historię, preferuje też określony model życia rodzinnego i zawodowego. W systemach rodzinnych premiowane są określone postawy, wartości. Dzieci w rodzinie przez długi czas uczą się poprzez naśladowanie stylu życia i preferencji zawodowych rodziców, chociaż wcale nie zdają sobie z tego sprawy. Złożona i zmieniająca się rzeczywistość szkolna - Zagubienie i dezorientacja rodziców - Niewystarczające wspieranie dzieci w wyborze zawodu i szkoły Bardziej świadomy rodzic pełniący aktywną rolę w planowaniu drogi edukacyjnej i zawodowej dziecka Włączanie rodzica do projektu wspólnego planowania kariery z dzieckiem Promowanie aktywnego uczestnictwa rodziców w procesie planowania rozwoju edukacyjnego i zawodowego dziecka problem potrzeba 5

6 1. Problem - Potrzeba Szkoła zawodowa szkołą negatywnego wyboru Deprecjacja zawodowego kształcenia Zmiana wizerunku kształcenia zawodowego Oferta szkół zawodowych jako atrakcyjna opcja edukacyjna problem potrzeba 6

7 2. Interwencja Najbardziej skuteczna forma pomocy mieści się w obrębie triady na którą składają się: czynniki sytuacyjne determinanty wewnętrzne/ podmiotowe ulokowane w samej jednostce Uczeń Narzędzia Szkoła; Nauczyciel - Doradca Rodzic 7

8 3. Rezultaty Przewodnik dla nauczyciela; Poradnik Absolwent na rynku pracy Multimedialne charakterystyki zawodów Szkoła; Nauczyciel - Doradca Uczeń Przewodnik dla ucznia (szk. podstawowa, gimnazjalna. ponadgimnazjalna); Trzy wystandaryzowane kwestionariusze do badania zainteresowań; Multimedialne charakterystyki zawodów szkolnictwa zawodowego Poradnik Absolwent na rynku pracy Narzędzia Program komputerowy Rodzic Przewodnik dla rodzica; Poradnik Absolwent na rynku pracy 8

9 3. Rezultaty Dlaczego kwestionariusze do samobadania? W poznaniu siebie, istotna jest subiektywna ocena własnych zdolności i umiejętności, którą A. Bandura (1977, za: Gati, Fishman-Nadav i Shiloh, 2006) traktuje jako stopień wiary w posiadanie jakiś wytrenowanych sprawności/dyspozycji do czegoś. Zdolności/dyspozycje do czegoś ocenione w wyniku autodiagnozy bezpośrednio odzwierciedlają własną opinię na temat posiadanych cech czy kompetencji. 9

10 3. Rezultaty Prediger (2004) podkreślał ich znaczenie wiedza na ich temat jest uzyskiwana w długim okresie czasu i w powiązaniu z bezpośrednim doświadczeniem i przez pośrednie doznania, w postaci informacji zwrotnych od rodziny, przyjaciół oraz pracodawców. Ocena własnych cech/zdolności rozumianych jako predyspozycje do robienia czegoś, do wykonywania lepiej od innych pewnych czynności lub działań, wpływa na wybór zawodu (Hornowski, 1978; Prediger, 1999). 10

11 3. Rezultaty Według Guryckiej (1978, s ) zainteresowanie to ( ) względnie trwała, obserwowalna dążność do poznawania otaczającego świata, przybierająca postać ukierunkowanej aktywności poznawczej o określonym nasileniu, przejawiająca się w selektywnym stosunku do otaczających zjawisk. Selektywność ujawnia się w dostrzeganiu niektórych cech przedmiotów i zależności między nimi, dążeniu do ich zbadania oraz przeżywaniu w związku z tym procesem różnorodnych uczuć (przyjemnych i nieprzyjemnych). 11

12 3. Rezultaty - Kwestionariusze Konstrukt teoretyczny kwestionariusza zmodyfikowana koncepcja osobowości zawodowej Johna L. Hollanda 6 kategorii zainteresowań Realistyczny Techniczne Badawczy Naukowo-Poznawcze Konwencjonalny Biurowo- Administracyjne Artystyczny Artystyczny Przedsiębiorczy Kierowniczy Społeczny Społeczny 12

13 3. Rezultaty - Kwestionariusze Przewodnik edukacyjny dla ucznia 13

14 3. Rezultaty - Kwestionariusze Badania indywidualne grupowe Wersja papierowa i elektroniczna 51 pozycji, 5 skal (szkoła podstawowa) 58 pozycji, 6 skal (gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna) Ocena 0 / 1 Wyniki surowe poprzez zsumowanie punktów dla skal Normy; dla chłopców i dziewcząt Wyniki nie mogą być jedyną podstawą porad zawodowych zaproszenie do rozmowy o wyniku 14

15 3. Charakterystyki multimedialne zawodów szkolnictwa zawodowego 15

16 3. Struktura charakterystyk 16

17 3. Charakterystyki - wymagania ogólne 3.1. Treści: jasne, zwięzłe. Zdania krótkie i nieskomplikowane Uwzględnić możliwości intelektualne i poznawcze odbiorców uczniów Urozmaicić tekst poprzez zamieszczenie zabawnych anegdot i dowcipów Unikać wstawiania własnych opinii i ocen Omijać długie słowa oraz wyrażenia żargonowe Pisać o tym co jest, a nie czego nie ma. Praca własna Przypominamy o konieczności wyjaśniania niezrozumiałych sformułowań. 17

18 3. Z jakich źródeł informacji korzystaliśmy tworząc charakterystyki? Edukacyjne: 4.1. Podstawy programowe kształcenia w zawodzie Modułowe programy nauczania Informatory o egzaminach potwierdzających kwalifikacje zawodowe Standardy wymagań egzamin czeladniczy i mistrzowski Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa Rynek pracy: 4.1. Krajowe standardy kwalifikacji zawodowych Klasyfikacja zawodów i specjalności opis zawodu Przewodnik po zawodach, wydanie II, tom VI, MGPiPS, Warszawa

19 3. Przykładowa charakterystyka dla zawodu murarz szkoła gimnazjalna 19

20 3. Spinamy razem w program komputerowy 20

21 3. Instrukcje użytkowania 21

22 3. Przewodnik edukacyjny dla ucznia 22

23 3. Przewodnik edukacyjny dla nauczyciela 23

24 3. Przewodnik edukacyjny dla rodzica 24

25 3. Reasumując 1.1. Odpowiedź na wzrastające zapotrzebowanie na profesjonalne usługi z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego Próba wzmocnienia jakość usług orientacji i poradnictwa zawodowego w systemie szkolnym Opracowanie wiarygodnych narzędzi diagnostycznych i materiałów metodycznych wspomagających proces rozpoznawania predyspozycji i zainteresowań zawodowych uczniów Wsparcie procesów rozpoznawania i diagnozowania predyspozycji zawodowych uczniów 1.5. Zapoznanie odbiorców ze światem szkolnictwa zawodowego popularyzacja szkolnictwa zawodowego Wypracowane rezultaty stanowią integralną całość i umożliwiają kompleksowe podejście do procesu planowania kariery zawodowej. 25

26 26

27 Dziękujemy Państwu za uwagę 27