Mapa Akustyczna Miasta Chorzowa

Transkrypt

1 URZĄD MIASTA CHORZÓW W Y D Z I A Ł U S Ł U G K O M U N A L N Y C H I O C H R O N Y ŚRODO W I S K A Mapa Akustyczna Miasta Chorzowa Część Opisowa Wykonawcy: konsorcjum w składzie: 1. Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne OPEGIEKA Sp. z o.o Elbląg, Al. Tysiąclecia ACESOFT Sp. z o.o. ul. Kasprowicza 12, Sopot 3. Biuro Analiz Środowiskowych "MK Akustyk" Marek Komoniewski ul. Karpacka 6/23, Katowice Zleceniodawca: Miasto Chorzów Urząd Miejski Chorzów, ul. Rynek 1 Data realizacji:

2 1. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE WSTĘP PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA Umowa Dane identyfikacyjne jednostek odpowiedzialnych za realizację mapy akustycznej Harmonogram PODSTAWY PRAWNE REALIZACJI MAPY AKUSTYCZNEJ PRZEPISY UNII EUROPEJSKIEJ Dyrektywa 2002/49/WE Zakres danych dla komisji europejskiej POLSKIE PRZEPISY PRAWNE Ustawa prawo ochrony środowiska Rozporządzenia ministra środowiska WSKAŹNIKI OCENY POZIOMU HAŁASU CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OPRACOWANIA OGÓLNY OPIS TERENU CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU Źródła hałasu drogowego Transport tramwajowy Transport kolejowy Przemysł UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ36 7. REALIZACJA IMISYJNYCH MAP HAŁASU DLA POSZCZEGÓLNYCH ŹRÓDEŁ MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO Model obliczeniowy Pozyskanie danych dotyczących natężenia i struktury ruchu drogowego Obliczenia mapy imisyjnej hałasu drogowego MAPA IMISYJNA HAŁASU SZYNOWEGO Metodyka i sposób realizacji Opracowanie danych wejściowych Wykonanie map imisyjnych hałasu szynowego MAPA IMISYJNA HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO Metodyka i sposób realizacji Opracowanie danych geometrycznych

3 Obliczenie mapy imisyjnej hałasu przemysłowego MAPY TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM MAPY WSKAŹNIKA M WYNIKI OBLICZEŃ STATYSTYCZNYCH PODUMOWANIE I WNIOSKI STRESZCZENIE BIBLIOGRAFIA

4 1. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE 1.1. WSTĘP Opracowanie strategicznej mapy akustycznej oraz udostępnienie wyników opracowania mieszkańcom wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008, Nr 25, poz. 150) [2], jak również z Dyrektywy Unii Europejskiej 2002/49/WE [17]. Wymienione akty prawne podają terminy realizacji, wymagania dotyczące zakresu informacji zawartych w strategicznych mapach akustycznych oraz definicję wskaźników hałasu, w oparciu o które należy mapę wykonać. Dyrektywa Unii Europejskiej 2002/49/WE podaje również zalecane metody obliczeniowe do wyznaczania zdefiniowanych w wymienionych aktach prawnych wskaźników hałasu. Zgodnie z ww. Ustawą mapa akustyczna powinna składać się z części opisowej i części graficznej. Niniejsze opracowanie stanowi część opisową mapy akustycznej i wraz z opracowaną wielowarstwową częścią graficzną oraz prezentacją na portalu internetowym tworzą Mapę Akustyczną Miasta Chorzowa. Zawiera ona wiele warstw informacyjnych, m.in. Numeryczny Model Terenu, Trójwymiarowy Model Zabudowy, sieć dróg i ulic, trasy kolejowe oraz rezultat końcowy w postaci opracowanej strategicznej mapy akustycznej. Najistotniejsze wyniki obliczeń akustycznych uwzględnione zostały w postaci następujących prezentacji graficznych: map imisyjnych tzn. map rozkładu poziomu hałasu powodowanego przez poszczególne główne źródła (ruch samochodowy, kolejowy, tramwajowy i przemysł), mapy wrażliwości hałasowej, map terenów zagrożonych hałasem (tzw. mapy konfliktów), map rozkładu wskaźnika M. Opracowane mapy hałasu posłużyły również do obliczeń i analizy statystycznej dotyczącej stanu akustycznego środowiska. Wyniki przeprowadzonej analizy zawierają m.in. informacje statystyczne dotyczące obciążenia hałasem mieszkańców miasta, które (zgodnie z wymogami Dyrektywy 2002/49/WE i Prawa ochrony środowiska) należy przekazać do odpowiednich instytucji w celu opracowania krajowego raportu z procesu mapowania akustycznego dla potrzeb Komisji Unii Europejskiej. Wymienione mapy, stanowiące część graficzną mapy akustycznej oraz analiza przedstawiona w części opisowej pełnią funkcję źródła informacji o stanie akustycznym środowiska zarówno dla mieszkańców jak i władz miasta. Strategiczna mapa akustyczna stanowi również materiał wyjściowy do opracowania i uchwalenia przez Radę Miasta w 3

5 przewidzianym ustawą terminie, programu działań (art.119 ust. 2 z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska), którego celem będzie dostosowanie poziomu hałasu do poziomu dopuszczalnego dla terenów, na których stwierdzono przekroczenie poziomów dopuszczalnych hałasu. Do realizacji mapy wykorzystane zostały dane i informacje przekazane przez Zamawiającego oraz pozyskane przez Wykonawcę w ramach realizacji projektu. Do realizacji map wykorzystane zostały ponadto specjalistyczne informacje i porady, zawarte w materiałach pomocniczych opublikowanych przez UE. Są to w szczególności praktyczne wskazówki dotyczące stosowania zalecanych metod obliczeniowych, gromadzenia niezbędnych do obliczeń danych wejściowych oraz reguły postępowania w przypadku braku odnośnych danych. Szczególnie przydatne w realizacji projektu były informacje zawarte w publikacjach Commission Recommendation of 6 th August 2003 concerning the guidelines on the revised interim computation methods for industrial noise, aircraft noise, road traffic noise and railway noise, and related emission data (notified under document number C(2003) 2807), (Official Journal of the European Union L 212/49) [19] oraz Position Paper, Good Practice Guide for Strategic Noise Mapping and the Production of Associated Data on Noise Exposure, Version 2, 13 January 2006 [34]. Na całość dokumentacji końcowej składają się ponadto raporty z pomiarów akustycznych, pomiarów natężenia ruchu drogowego oraz część odnosząca się do aspektów informatycznych zrealizowanego projektu, opracowane i przekazane Zamawiającemu odrębnie. 4

6 1.2. PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA Umowa Niniejsze opracowanie wykonane zostało w ramach umowy nr 474/2012, zawartej 4 kwietnia 2012 roku, dotyczącej utworzenia Mapy Akustycznej Miasta Chorzowa podpisanej przez Miasto Chorzów reprezentowane przez Zastępcę Prezydenta Miasta ds. Technicznych dr inż. Wiesława Raczyńskiego oraz Zastępcę Naczelnika Wydziału Usług Komunalnych i Ochrony Środowiska mgr inż. Annę Kotyś z konsorcjum firm: Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno Kartograficzne OPEGIEKA Spółka z o. o, z siedzibą w Elblągu przy Al. Tysiąclecia 11, (Lider konsorcjum), ACESOFT Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, przy ul. Kasprowicza 12 (Partner konsorcjum) oraz Biurem Analiz Środowiskowych "MK Akustyk" Marek Komoniewski (Partner konsorcjum) Dane identyfikacyjne jednostek odpowiedzialnych za realizację mapy akustycznej Dane indentyfikacyjne i kontaktowe Zamawiającego i Wykonawcy Mapy Akustycznej Miasta Chorzów podane zostały poniżej: ZAMAWIAJĄCY: WYKONAWCY - Konsorcjum firm: Miasto Chorzów Urząd Miejski Chorzów, ul. Rynek 1 1. Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno Kartograficzne OPEGIEKA Spółka z o. o. Al. Tysiąclecia Elbląg Tel.: (55) Fax: (55) poczta@opegieka.pl 2. ACESOFT Sp. z o.o. ul. Kasprowicza Sopot Tel: czumo@aol.com 3. Biuro Analiz Środowiskowych "MK Akustyk" Marek Komoniewski ul. Karpacka 6/23, Katowice Tel: ; biuro@eko-noise.pl 5

7 Harmonogram Zgodnie z umową, Mapa Akustyczna Miasta Chorzowa zrealizowana została w następujących czterech etapach: ETAPY REALIZACJI I Nazwa zadania Rozpoczęcie Zakończenie Pomiary hałasu -Wykonanie pomiarów hałasu drogowego -Wykonanie pomiarów hałasu kolejowego -Wykonanie pomiarów hałasu tramwajowego -Wykonanie pomiarów hałasu przemysłowego -Wykonanie pomiarów hałasu na terenach rekreacyjno - wypoczynkowych II Wykonanie mapy akustycznej III Obróbka danych, instalacja i przeszkolenie pracowników UM IV Zakup sprzętu (serwer, komputer, monitor, drukarka) V Zakończenie - przeprowadzenie odbioru końcowego)

8 2. PODSTAWY PRAWNE REALIZACJI MAPY AKUSTYCZNEJ 2.1. PRZEPISY UNII EUROPEJSKIEJ Dyrektywa 2002/49/WE Podstawowym przepisem unijnym dotyczącym realizacji map akustycznych jest Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz.U. WE L 189 z dnia 18 lipca 2002 r) [17]. Z wymienionej Dyrektywy wynika dla krajów członkowskich obowiązek trzech podstawowych rodzajów działań dotyczących ochrony środowiska przed hałasem: - ustalenie i przyjęcie przez Państwa Członkowskie wspólnych wskaźników oceny hałasu i wspólnych europejskich metod ich wyznaczania (art. 5 Dyrektywy wskaźniki oraz art. 6 metody); - sporządzenie strategicznych map akustycznych dla wyznaczonych wg jednolitego kryterium obszarów (art. 7 Dyrektywy), - opracowanie w oparciu o sporządzone mapy i realizacji wieloletnich programów ochrony środowiska przed hałasem (art. 8 Dyrektywy). Ponadto wymieniona Dyrektywa wprowadza także obowiązek dotyczący: - przekazywania Komisji cyklicznych informacji na temat zrealizowanych map akustycznych (art. 10, ust. 2 Dyrektywy), w oparciu o wyszczególnione zakresy danych (Załącznik nr VI do Dyrektywy), - informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego środowiska, przede wszystkim, na podstawie wyników ocen zawartych w mapach akustycznych (art. 9 Dyrektywy). Dyrektywa 2002/49/WE podaje również w Art. 3 definicję strategicznej mapy akustycznej. Zgodnie z Art. 3, ust. r : strategiczna mapa akustyczna oznacza mapę opracowaną dla ogólnej oceny narażenia na hałas pochodzący z różnych źródeł na danym obszarze lub dla hałasu, prognozowanego dla danego obszaru; 7

9 Zakres danych dla komisji europejskiej Zakres informacji, które powinny być zawarte w strategicznej mapie akustycznej i przekazane do Komisji Europejskiej podany jest, jak wspomniano wyżej, w Załączniku nr VI do Dyrektywy 2002/49/WE. Są to: 1.1. Zwięzły opis aglomeracji: położenie, wielkość, liczba mieszkańców Nazwa organu odpowiedzialnego za realizację mapy Wdrożone w przeszłości programy ochrony środowiska przed hałasem oraz obecnie stosowane środki zaradcze Zastosowane metody obliczeniowe i pomiarowe Szacunkową liczbę ludności (w setkach) zamieszkującą w lokalach mieszkalnych narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN w każdym z następujących przedziałów wartości podanym w db, 4 m nad poziomem terenu, przy najbardziej narażonej elewacji: 55-59, 60-64, 65-69, 70-74, > 75, oddzielnie dla hałasu pochodzącego od ruchu na drogach, ruchu kolejowego, od ruchu lotniczego oraz od źródeł przemysłowych. Liczby muszą być zaokrąglone do najbliższej setki. Ponadto należy podać, o ile taka informacja jest dostępna, ile osób w wyżej podanych kategoriach, mieszka w lokalach, które posiadają: - zwiększoną izolacyjność akustyczną, co oznacza zastosowanie specjalnej izolacyjności budynku w odniesieniu do jednego lub większej liczby rodzajów hałasu w środowisku, łącznie z hałasami od urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. - względnie cichą elewację, co oznacza elewację lokalu mieszkalnego, dla której wartość wskaźnika L DWN cztery metry nad poziomem terenu oraz dwa metry przed elewacją, dla hałasów emitowanych przez określone źródło, jest ponad 20 db niższa niż najwyższa wartość wskaźnika L DWN przy elewacji najbardziej eksponowanej na hałas. Wskazać należy również, jak główne drogi, główne linie kolejowe i porty lotnicze, określone w Załączniku 3 (Dyrektywy), wpływają na wielkość emitowanego hałasu Szacunkową liczbę ludności (w setkach) zamieszkującą w lokalach mieszkalnych narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N w każdym z następujących przedziałów wartości podanym w db, 4 m nad poziomem terenu, na najbardziej narażonej elewacji: 50-54, 55-59, 60-64, 65-69, > 70, oddzielnie dla hałasu pochodzącego od ruchu drogowego, ruchu kolejowego, od ruchu lotniczego oraz od źródeł przemysłowych. 8

10 Ponadto należy podać, ile osób w wyżej podanych kategoriach, mieszka w lokalach, które posiadają: - zwiększoną izolacyjność akustyczną, o której mowa w ustępie 1.5, - względnie ciche elewacje, określone w ustępie 1.5. Wskazać należy również, jak główne drogi, główne linie kolejowe i porty lotnicze wpływają na wielkość emitowanego hałasu W przypadku prezentacji w formie graficznej, strategiczne mapy akustyczne muszą pokazywać co najmniej następujące izolinie: 60, 65, 70, i 75 db POLSKIE PRZEPISY PRAWNE Ustawa prawo ochrony środowiska Podstawowym aktem prawnym w zakresie ochrony środowiska w Polsce jest: Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150) [2]. Wymieniona Ustawa stanowi, w części odnoszącej się do strategicznych map akustycznych, przeniesienie przepisów Dyrektywy 2002/49/WE, do prawa polskiego. Informacje dotyczące formy i zakresu mapy akustycznej zwarte są w szczególności: Art W Art Mapa, o której mowa w ust. 1, powinna składać się z części opisowej i części graficznej. 4. Część opisowa powinna zawierać w szczególności: 1) charakterystykę obszaru podlegającego ocenie, 2) identyfikację i charakterystykę źródeł hałasu, 3) uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 4) metody wykorzystane do dokonania oceny, 5) zestawienie wyników badań, 6) identyfikację terenów zagrożonych hałasem, 7) liczbę ludności zagrożonej hałasem, 8) analizę trendów zmian stanu akustycznego środowiska, 9) wnioski dotyczące działań w zakresie ochrony przed hałasem. 5. Część graficzna powinna zawierać w szczególności: 1) mapę charakteryzującą hałas emitowany z poszczególnych źródeł, 2) mapę stanu akustycznego środowiska, z zaznaczeniem terenów, na których występuje przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu, z odniesieniem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 9

11 3) mapę terenów zagrożonych hałasem, 4) mapę przedstawiającą przewidywane rezultaty działań, o których mowa w ust. 4 pkt Rozporządzenia ministra środowiska Dla realizacji strategicznych map akustycznych najbardziej istotne są wymienione poniżej rozporządzenia: 1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007, Nr 120, poz. 826) W Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku podane zostały m.in. dopuszczalne poziomy hałasu dla dwóch wskaźników oceny (L DWN i L N ), służących do realizacji map akustycznych. Na następnej stronie zamieszczono tabele z podanymi w wymienionym Rozporządzeniu dopuszczalnymi poziomami hałasu. 10

12 Tabela 3 (z Rozporządzenia) Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. Lp. Przeznaczenie terenu Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Instalacje i pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Obszary A ochrony uzdrowiskowej b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży 2) c) Tereny domów opieki d) Tereny szpitali w miastach 3 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo usługowe 4 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 3) 100 tys. mieszkańców ) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych. 2) W przypadku niewykorzystania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys. można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych

13 Tabela 4 (z Rozporządzenia) Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne wyrażone wskaźnikami L DWN i L N, mającymi zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem. Lp. Przeznaczenie terenu Dopuszczalny długookresowy, średni poziom dźwięku A w db Starty, lądowania i przeloty statków powietrznych Linie elektroenergetyczne L DWN L N L DWN L N 1 a) Obszary A ochrony uzdrowiskowej b) Tereny szpitali, domów opieki c) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży 1) 2 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe c) Tereny mieszkaniowo usługowe, d) Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 2) 1) 2) przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy W przypadku niewykorzystania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys. można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 12

14 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. 2002, Nr 179, poz. 1498) W rozporządzeniu podane zostały podstawowe zasady tworzenia programów ochrony środowiska przed hałasem. W szczególności podana została definicja tzw. wskaźnika M, który, zgodnie z rozporządzeniem stanowić powinien podstawę do ustalania kolejności realizacji przedsięwzięć antyhałasowych w ramach programów ochrony środowiska przed hałasem. Definicja wskaźnika M jest następująca: M = 0,1 m (10 0,1 L 1) gdzie: L = L zm - L dop wielkość przekroczeń poziomu dopuszczalnego, L zm aktualna wartość poziomu dźwięku (zmierzona lub obliczona), db, L dop wartość dopuszczalnego poziomu dźwięku, db, m - ilość mieszkańców. 3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U r., Nr 187, poz. 1340). W Rozporządzeniu wyszczególniony został zakres danych, które powinny być zawarte na mapie akustycznej w zależności od celu, w jakim będą one wykorzystywane. Na podstawie wymienionego Rozporządzenia Zamawiający sformułował w specyfikacji przetargowej szczegółowe wymagania dotyczące zakresu realizacji mapy akustycznej miasta Chorzów. (SIWZ, punkt 3. tj. zawartość mapy akustycznej) 4. Inne Rozporządzenia Ministra Środowiska wykorzystywane w realizacji strategicznej mapy akustycznej: - Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. 2010, Nr 215 poz. 1414). - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. 2007, Nr 192, poz. 1392). 13

15 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linia tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011, Nr 140, poz. 824) 2.3. WSKAŹNIKI OCENY POZIOMU HAŁASU Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE oraz Ustawą z dn. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska należy przy opracowywaniu strategicznych map akustycznych stosować długo terminowe wskaźniki poziomu hałasu. Są to następujące wskaźniki: a) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), b) L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz do godz ), Długookresowy wskaźnik hałasu L DWN (dla pory dzienno wieczorno nocnej) wyznaczany jest w decybelach (db) wg następującego wzoru: L DWN 0,1L D 0,1( LW + 5) 0,1( L + 10) ( ) 1 N = 10log 24 gdzie: L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany, zgodnie z normą PN-ISO :1999, w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem: - pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), - pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), 14

16 - pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz. 6.00), L D - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów dziennych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz do godz , L W - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów wieczornych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz do godz , L N - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany, zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów nocnych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz do godz Wskaźniki długookresowe zgodnie z definicją opracowywane są dla okresu rocznego. 15

17 3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OPRACOWANIA 3.1. OGÓLNY OPIS TERENU Położenie i charakter miasta: Chorzów położony jest w centralnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, sąsiaduje z 6 miastami, tj. z Katowicami - od wschodu, Rudą Śląską - od południa, Bytomiem i Świętochłowicami - od zachodu, Siemianowicami i Piekarami Śląskimi - od północy. Centralną pozycję Chorzowa w aglomeracji katowickiej ilustruje usytuowanie w niemal równej odległości od wszystkich zasadniczych, skrajnych elementów struktury przestrzennej GOP Układ przestrzenny miasta ukształtowany został w oparciu o powstające w XIX wieku zakłady przemysłowe - huty stali, kopalnie węgla kamiennego oraz system transportu kołowego i szynowego. Wraz z rozwojem przemysłu następował dynamiczny wzrost ilości mieszkańców zatrudnionych w różnych jego gałęziach, a wraz z nim zapotrzebowanie na infrastrukturę techniczną i społeczną. Centrum miasta kształtowało się wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego, prowadzącego z Katowic do Bytomia, a ponadto wzdłuż trasy w kierunku Zabrza i Gliwic oraz drogi lokalnej pomiędzy dworcami kolejowymi Chorzów Miasto i dworcami w Hajdukach (Chorzów Batory) i Świętochłowicach. Miasto Chorzów jest elementem większej całości i nie może być rozpatrywany tylko jako odrębna jednostka. Przez miasto przebiegają linie tranzytowe ze wschodu na zachód - jedna wzdłuż linii kolejowej z Katowic do Gliwic, na terenie Chorzowa to ul. Armii Krajowej. Nieco bardziej na północ przebiega droga z Katowic do Bytomia, czyli ciąg ulicy Katowickiej. Na południu znajduje się autostrada A4, nieopodal centrum przebiega Drogowa Trasa Średnicowa łącząca Katowice z Zabrzem docelowo z Gliwicami. Podział administracyjny: Chorzów charakteryzuje się policentryczną strukturą osadniczą. Zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej Chorzowa z dnia 19 lutego 1991 roku obecnie funkcjonuje następujący podział obszarów - dzielnic miasta : Centrum, Chorzów II, Chorzów Stary, Chorzów Batory. Funkcjami dominującymi na obszarze Centrum Chorzowa są : mieszkaniowa, handlowousługowa, administracyjna oraz kulturalna. Strefami o największej koncentracji usług handlu 16

18 jest ul. Wolności stanowiąca ciąg handlowy o znaczeniu regionalnym oraz rejon ul. 3-go Maja. Rys. 3.1 Podział administracyjny miasta Dzielnica Chorzów II, obejmująca północno-zachodnią część miasta, stanowi zróżnicowany funkcjonalnie obszar miasta. Z jednej strony są to tereny przemysłowe Huty Królewskiej, Huty Kościuszko i pogórniczego rejonu kopalni Wyzwolenie oraz znajdujące się w 17

19 sąsiedztwie tereny hałd poprodukcyjnych, z drugiej - gęsta zabudowa mieszkaniowa oraz tereny zielone (ogródki działkowe). Chorzów Stary stanowi konglomerat przemysłowo-usługowo-rekreacyjny, uzupełniony o funkcje mieszkaniowe. W dzielnicy zlokalizowane są zakłady chemiczne, elektrownia, bazy i składy, ale jednocześnie nadal funkcjonują gospodarstwa rolnie, skoncentrowane głównie na obszarze Maciejkowic i terenach graniczących z Siemianowicami Śląskimi. Na obszarze dzielnicy Chorzów Batory dominują dwie funkcje : przemysłowa poprzez lokalizację centrum logistycznego ProLogis przy autostradzie A4 oraz umiejscowienia spółek związanych z przemysłem hutniczym na terenie byłego największego zakładu przemysłowego Huty Batory S.A. - oraz funkcja mieszkaniowa. Całość uzupełniają funkcje handlowo-usługowe o znaczeniu lokalnym. Teren Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku nie wchodzi w zakres obszaru żadnej z dzielnic, jest natomiast enklawą zieleni, rekreacji, sportu i edukacji o charakterze ponadregionalnym. Układ przestrzenny terenów przemysłowych, baz i składów został skoncentrowany na dwóch dużych obszarach miasta: w części centralnej i północnej, wzdłuż magistrali kolejowej Katowice-Poznań z nast. Zakładami przemysłowymi : Huta "Króewska" S.A., Huta Kościuszko S.A., Alstom Konstal S.A., Zakłady Azotowe - Holding S.A., Elektrownia Chorzów S.A., Elektrownia Elcho S.A. oraz szereg średnich i drobnych baz, a także zakładów produkcyjnych skupionych w północnej części miasta, w części południowej, wzdłuż linii kolejowej PKP Kraków - Wrocław, w tym : ProLogis, Huta "Batory" S.A. w upadłości, Zakłady Chemiczne "Hajduki" S.A., bazy transportowe i hałdy przemysłowe. Na tle innych miast aglomeracji katowickiej Chorzów, poza silnie rozwiniętym przemysłem, wyróżnia się lokalizacją znaczących usług sportu, rekreacji i wypoczynku o zasięgu ponadregionalnym, poprzez koncentrację unikalnych funkcji na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku im. gen. J. Ziętka, rozciągającego się na obszarze 630 ha. Chorzów jest jednym z najsilniej zurbanizowanych miast aglomeracji katowickiej. Tereny zagospodarowane na cele mieszkaniowe i przemysłowe tworzą mało spójny funkcjonalnie i architektonicznie układ osadniczy. Dominującą cechą jest występowanie w bezpośrednim sąsiedztwie terenów mieszkaniowych, przemysłowych czy rolniczych odzwierciedlający dawny system podziału administracyjnego i funkcjonalnego. Układ ten został zdominowany przez huty i kopalnie kształtujące i determinujące obszary zabudowy. Na terenie miasta zachowała się zabudowa z przełomu XIX i XX wieku oraz okresu międzywojennego. Charakterystycznymi formami zabudowy są kamienice mieszczańskie, obiekty użyteczności publicznej, takie jak szkoły, urzędy, kościoły wyznania 18

20 rzymskokatolickiego i ewangelickiego, a także osiedla robotnicze i zabudowania osady chłopskiej przy Pl. św. Jana. Osobną dziedziną jest wartościowa kulturowo zabudowa przemysłowa i poprzemysłowa. Zachowana do dnia dzisiejszego zabudowa z jednej strony dowodzi wysokiej kultury technicznej osadnictwa przełomu XIX i XX stulecia oraz komplementarnych funkcji obiektów architektonicznych (zabudowa przemysłowa współistniejąca z substancją mieszkaniową, edukacyjną, kulturalną, handlową, usługową, komunikacyjną, sportową i rekreacyjną), z drugiej zaś jest powodem wielu problemów (standard zamieszkania nie licujący z wymogami współczesności, zły stan techniczny wynikający z naturalnej dekapitalizacji obiektów, lokalizacja uniemożliwiająca swobodne kształtowanie rozwiązań komunikacyjnych). Powierzchnia miasta (km 2 ): Miasto obejmuje swoim obszarem powierzchnię 33,5 km 2, co stanowi ok. 0,27 % powierzchni województwa śląskiego. Liczba ludności (rok 2011): Liczba ludności miasta wg danych GUS wg Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. - wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r. wynosi Wg bazy danych udostępnionej do realizacji mapy akustycznej liczba ludności wynosi CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU Zgodnie z dokumentami tworzącymi podstawy do realizacji mapy akustycznej miasta Chorzowa, należy przy jej opracowaniu uwzględnić hałas powodowany przez następujące źródła: transport samochodowy, transport kolejowy, transport tramwajowy, przemysł. Ogólna charakterystyka wymienionych źródeł przedstawiona została w kolejnych rozdziałach opracowania. Szczegółowy wpływ poszczególnych źródeł jest przedstawiony na opracowanych i przekazanych Zamawiającemu mapach rozkładu poziomu hałasu Źródła hałasu drogowego Sieć drogowo-uliczna Chorzowa wchodzi w skład systemu komunikacyjnego konurbacji katowickiej, która jest ważnym węzłem komunikacyjnym usytuowanym na przecięciu dwóch 19

21 traktów o znaczeniu europejskim. Drogowy ruch tranzytowy, stanowi około 12% ruchu samochodowego wewnątrz zespołu miast, pozostałe około 88% to ruch wewnętrzny oraz taki, którego źródła lub cele znajdują się wewnątrz skupiska miejskiego. W Chorzowie kierunkiem dominującym w potokach ruchu, wynikającym z usytuowania wewnątrz konurbacji jest kierunek wschód-zachód. Taki też przebieg mają główne arterie komunikacji drogowej w mieście. Należą do nich: 1. Autostrada A4 2. Drogowa Trasa Średnicowa (DTŚ, DW 902) Katowice - Zabrze (docelowo) Gliwice, 3. Droga krajowa (DK 79) Katowice - Bytom 4. ul. Armii Krajowej W kierunku północ południe główne trakty komunikacyjne stanowi 1. ul. Stefana Batorego (Chorzów Batory), ul. J. Gałeczki, ul. gen. H. Dąbrowskiego Układ sieci w mieście nie należy do najlepszych rozwiązań, ponieważ wymusza tranzyt przez centrum miasta. Najbardziej obciążonymi ulicami są : ul. Katowicka (Katowice - Bytom), ul. 3- go Maja (Chorzów - Gliwice), ul. Armii Krajowej (Katowice - Świętochłowice), ul. St. Batorego (Chorzów Ruda Śląska i dojazd do autostrady A4). Powierzchniowo (60 %) i wartościowo (54 %) największą ilość stanowią drogi gminne. Pozostałe to drogi powiatowe. Oddanie w ostatnich latach do użytku Drogowej Trasy Średnicowej przyniosło pozytywne następstwa w zakresie udrożnienia i płynności ruchu pojazdów na kierunku wschód zachód. Doprowadzenie DTŚ do Zabrza częściowo odciążyło ul. Katowicką, zwłaszcza w ruchu tranzytowym konurbacji. Dostępność do DTŚ zapewniają zrealizowane bezkolizyjne węzły drogowe Gałeczki, Bojowników o Wolność i Demokrację oraz węzeł na ul. gen. H. Dąbrowskiego i ul. Nomiarki. W południowej części miasta przebiega autostrada A-4. Chorzów posiada połączenie komunikacyjne z A4 poprzez węzeł Batory. Połączenie odcinka chorzowskiego z istniejącą A-4 pozwoliło na bezkolizyjny przejazd Kraków Katowice Chorzów Wrocław i dalej w kierunku Berlina oraz wygenerowało funkcje komercyjne na swoich obrzeżach, zwłaszcza w rejonie węzła komunikacyjnego (firma ProLogis). Sieć dróg na terenie Chorzowa przedstawiona jest na rys

22 Rys. 3.2 drogowego Mapa poglądowa odcinków dróg uwzględnionych w opracowaniu mapy hałasu Podstawowy układ drogowy miasta tworzą Wg Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów podstawowy układ drogowy miasta tworzy infrastruktura charakteryzująca się następująco: 21

23 długość ulic w mieście 135,44 km liczba ulic w mieście 322 (gminne, powiatowe, wojewódzka i krajowa) dł. dróg gminnych 78,14 km dł. dróg powiatowych 51,09 km dł. dróg wojewódzkich 2,43 km dł. dróg krajowych 3,77 km dł. Autostrad 1,6 km ilość obiektów (mostów drogowych, mostów kolejowych, wiaduktów, estakad i rurociągów) łącznie 76 szt. w tym: o wiaduktów kolejowych (PKP, kolej piaskowa) 18 szt. o mostów i kładek 15 szt. o przejść podziemnych 4 szt. o wiaduktów drogowych 7 szt. Ponadto na terenie miasta znajdują się drogi wewnętrznie są to drogi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców Komunikacja autobusowa Sieć komunikacji autobusowej, która obejmuje miasto jest integralną częścią systemu komunikacji autobusowej konurbacji śląskiej. Przez miasto przebiegają linie autobusowe ruchu lokalnego obsługiwanego przez Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP), jak i linie międzymiastowe i międzynarodowe. System komunikacji autobusowej w mieście oparty jest o sieć połączeń komunikacyjnych miast sąsiednich jak : Katowice, Bytom, Ruda Śląska i Siemianowice Śląskie. W śródmieściu Chorzowa funkcjonują 3 przystanki międzynarodowej komunikacji autobusowej, zlokalizowane przy ul. Katowickiej, obsługujące krajowe i międzynarodowe linie autobusowe oraz jeden przystanek powrotny również przy ul. Katowickiej 22

24 Transport tramwajowy Obok transportu samochodowego istotnym źródłem hałasu w Chorzowie jest komunikacja tramwajowa. Miasto Chorzów obsługiwane jest przez spółkę Tramwaje Śląskie S.A. Przez miasto przebiega 8 linii tramwajowych realizujących połączenia we wszystkich kierunkach i ze wszystkimi miastami ościennymi, za wyjątkiem Siemianowic Śląskich. Na terenie miasta usytuowanych jest 60 przystanków tramwajowych. W mapie akustycznej Chorzowa uwzględnione zostały 8 odcinków tras tramwajowych, obsługiwanych przez następujące linie: 1. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Armii Krajowej, obsługiwana przez linie nr: 7 i 20, 2. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Hajduckiej, obsługiwana przez linie nr: 20, 3. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Armii Krajowej., obsługiwana przez linie nr: 7, 9 i 17, 4. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Wolności, obsługiwana przez linie nr: 17 i 20, 5. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Wolności, obsługiwana przez linie: 9, 17 i 20, 6. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy 3-go Maja, obsługiwana przez linie: 11, 7. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Katowickiej, obsługiwana przez linie: 6, 11, 19 i 33, 8. trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Kruszcowej, obsługiwana przez linie: 6, 7, 19 i 33. Większość linii obsługiwanych jest przez nowoczesne, niskopodłogowe pojazdy typu 116 Nd. W strukturze taboru tramwajowego znajdują się standardowe i zmodernizowane w ostatnich latach wagony serii 105N. Jak wykazują pomiary są to konstrukcje o emisji hałasu o 8-10 db większej w porównaniu z konstrukcjami nowoczesnymi. Część torowisk szczególnie wzdłuż ulicy Armii Krajowej (Rys. 3.2) i Powstańców jest w złym stanie technicznych co uniemożliwia jazdę po nich wagonów niskopodłogowych. Lokalizacja linii tramwajowych uwzględnionych w mapie akustycznej przedstawiona jest na rys

25 Rys. 3.3 Przebieg linii tramwajowych uwzględnionych w mapie hałasu tramwajowego 24

26 Transport kolejowy Transport kolejowy jest kolejnym źródłem hałasu, uwzględnionym w realizacji mapy akustycznej miasta Chorzowa. Główne linie kolejowe towarowe i tereny komunikacji kolejowej występują w centralnej oraz południowej części miasta, na granicy jednostki strukturalnej Chorzów Śródmieście i Chorzów Batory. Obsługują połączenia: 1. Katowice Wrocław, 2. Katowice - Poznań. Obie linie mają duże znaczenie dla ruchu pasażerskiego i stwarzają dogodne połączenie miasta z innymi regionami kraju. Linia kolejowa Katowice Bytom stanowi fragment krajowej magistrali towarowej. Dworzec kolejowy w Chorzowie Batorym wraz z przystankami tramwajowym i autobusowym tworzą jeden z głównych węzłów przesiadkowych na terenie miasta. Przewozy pasażerskie w Chorzowie wykonuje PKP Intercity S.A. oraz PKP, przewozy Regionalne spółka z o.o. Do przewozów pasażerskich regionalnych wykorzystywane są najbardziej powszechny obecnie w Polsce tabor do obsługi kolejowych przewozów: elektryczne zespoły trakcyjne (EZT) serii EN57. Pojazdy te były produkowane w latach Zespół trakcyjny składa się z trzech wagonów, z których środkowy jest wagonem silnikowym. Maksymalna prędkość jazdy pojazdu wynosi 110 km/h. ETZ EN57 oferują 188 miejsc siedzących i są obecnie podstawowym taborem wykorzystywanym m.in. na Górnym Śląsku. Główna linia kolejowa wykorzystywana do transportu pasażerskiego to Linia nr 137 łącząca Katowice z Legnicą, Linia nr 137 posiada bardzo duże znaczenie dla rejonu z uwagi na jej położenie w ramach ciągu E 30 (międzynarodowy transport pasażerski) oraz ciągu C-E 30 (służącego dla transportu kombinowanego w przewozach Wschód - Zachód). Stąd też jest spodziewane duże obciążenie tej linii, zarówno w zakresie transportu pasażerskiego, jak i towarowego. Aktualnie odbywa się na niej ruch pociągów pasażerskich i towarowych. Przy linii E 30 zlokalizowany jest Dworzec PKP Chorzów Batory. Linia jest dwutorowa zelektryfikowana. Trasa E 30 jest obecnie modernizowana. Termin ukończenia modernizacji przewidywany jest w 2015 roku. Przewozy towarowe w Chorzowie realizuje przede wszystkim PKP CARGO S.A. Najważniejsze linie wykorzystywane do transportu towarowego uwzględnione w mapie hałasu to: Linia nr 131 łączącą Chorzów z Tczewem, zwana Magistralą Węglową, rozpoczyna się na stacji Chorzów Batory, a kończy na stacji Tczew. Jej łączna długość to 497 km. 25

27 Ponadto w mapie akustycznej uwzględniono następujące linie kolejowe: Linia nr 145 łącząca stację Chorzów Stary ze stacją Radzionków. Linia nr 161 łącząca stację Katowice Szopienice Północne ze stacją Chorzów Stary, Linia nr 164 Chorzów Batory Ruda Kochłowice. Lokalizacja linii kolejowych uwzględnionych w mapie akustycznej przedstawiono na rys Rys. 3.4 Przebieg linii kolejowych uwzględnionych jako źródła hałasu kolejowego 26

28 Przemysł Przemysł był głównym czynnikiem miastotwórczym i pełni ważną rolę w strukturze funkcjonalno- przestrzennej Chorzowa. Do największych potentatów przemysłowych należały: KWK Polska Rejon Prezydent oraz KWK Barbara-Chorzów, Huta "Kościuszko", Huta Batory, Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych Konstal, Zakłady Azotowe, Zakłady Chemiczne Hajduki oraz Elektrownia Chorzów. Wprowadzenie zasad gospodarki wolnorynkowej w 1989 r. stało się przyczyną: 1. likwidacji kopalń: KWK Polska Rejon Prezydent oraz KWK Barbara-Chorzów, 2. likwidacji zakładów produkcyjno usługowych (Zakłady Mięsne, oddział POSTI, Hutnicze Przedsiębiorstwo Remontowe, Chorzowskie Przedsiębiorstwo Produkcji Materiałów Budowlanych, Budomont, TRANSGÓR, Energomontaż ) 3. restrukturyzacji hut i zakładów chemicznych. W 2003 roku Huta Batory S.A. ogłosiła upadłość z powodu złych wyników ekonomiczno finansowych i braku środków obrotowych. Utworzono w jej miejsce firmy posiadające status spółek prawa handlowego, obejmujące tzw. część produkcyjną huty. W latach 90-tych ubiegłego wieku Huta Kościuszko prowadziła intensywną restrukturyzację techniczną. Huta Królewska Sp. z o.o, jest firmą, która powstała ze struktur Huty Kościuszko S.A. Obecnie w hucie funkcjonują 3 wydziały produkcyjne : Walcownia Duża, Walcownia Średnio Mała i Wydział Akcesoriów Kolejowych. Huta jest producentem wyrobów tzw. gorącowalcowanych, tj. szyn kolejowych i tramwajowych, prętów okrągłych, płaskich i kwadratowych, kątowników, teowników oraz kształtowników i akcesoriów dla kolejnictwa i górnictwa. W 1997 roku Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych KONSTAL S.A. producent tramwajów typu 105N został przejęty przez koncern ALSTOM, światowego lidera na rynku przetwarzania energii oraz transportu szynowego. Od tego momentu rozpoczęła się intensywna modernizacja chorzowskiego zakładu, obejmująca dostawę najnowszych systemów projektowania i produkcji nowoczesnych pojazdów oraz transfer technologii i know-how. Na terenie miasta działają dwa zakłady chemiczne : Zakłady Chemiczne Hajduki S.A. oraz Zakłady Azotowe w Chorzowie Holding- S.A., które obecnie nie prowadzą działalności wytwórczej. Wykonują jedynie funkcją holdera i wydzierżawiającego składniki majątku trwałego. W skład holdingu wchodzą spółki o ugruntowanej pozycji na rynku. Oprócz wymienionych powyżej gałęzi przemysłu w Chorzowie swoją działalność umiejscowili również przedstawiciele innych branż. Pomimo dużej ilości podmiotów gospodarczych zasięg i uciążliwość hałasu przemysłowego są na ogół mniejsze w porównaniu z hałasem drogowym i kolejowym. Hałas przemysłowy 27

29 może być uciążliwy jedynie lokalnie, w przypadkach gdzie zabudowa mieszkalna jest zlokalizowana blisko zakładu przemysłowego. (np. zabudowa mieszkaniowa w sąsiedztwie Walcowni Bruzdowych Batory Sp. z o.o.) Z punktu widzenia emisji hałasu przemysłowego najistotniejsze w skali miasta są podmioty z grupy zakładów największych. Przy opracowaniu mapy hałasu przemysłowego analizie poddano łącznie 50 podmiotów gospodarczych, w tym zakłady produkcyjne oraz zakłady o charakterze usługowym. Lista analizowanych zakładów przemysłowych przedstawiona została poniżej w tabeli 3.1. Orientacyjną lokalizację zakładów przemysłowych uwzględnionych w modelu akustycznym przedstawiono na rys.3.6. Lp Nazwa zakładu Adres, położenie Uwagi 1 SITA Starol Sp. z o.o. ul. Kluczborska 29 2 PTS ALBA Sp. z o.o. 3 TRITEX Sp. z o.o. 4 PROBET-DESAG Sp. z o.o. 5 Górażdże Beton Sp. z o.o. 6 SPECOL Sp. z o.o. 7 Azoty-Adipol SA 8 European Silicon Sp. z o.o. 9 Novichem Sp. z o.o. 10 BIOCOL S.A. ul. Brzezińska Chorzów ul. Kluczborska Chorzów ul. Kluczborska Chorzów ul. Kluczborska Chorzów ul. Kluczborska Chorzów ul. Narutowicza Chorzów ul. Narutowicza Chorzów ul. Główna Chorzów ul. Michałkowicka ul. Narutowicza ul. Narutowicza Chorzów Produkcja paliw alternatywnych 2 linie do segregacji odpadów i produkcja paliw alternatywnych Usługi transportowe oraz logistyczne Brak produkcji, teren przeznaczony na sprzedaż Wytwórnia betonu towarowego Produkcja olejów, płynów i środków smarnych Produkcja i sprzedaż wyrobów chemicznych i nawozów Inwestycja w realizacji Produkcja chemiczna Zakład zakończył działalność 11 IZO-BLOK S.A. 12 Cema Energy Sp. z o.o. ul. Narutowicza 15 ul. Olszewskiego Chorzów ul. Narutowicza Chorzów Przetwórstwo spienionych tworzyw sztucznych. Inwestycja w realizacji. 28

30 13 E.M.D. Polska Sp. z o.o. ul. Narutowicza Chorzów 14 Novichem Sp. z o.o. ul. Michałkowicka 15 Paneltech 16 Elektrociepłownia Chorzów ELCHO Sp. z o.o. 17 Alstom-Konstal S.A. 18 Huta Królewska Sp. z o.o. 19 Minec Sp. z o.o. 20 Tropical Tadeusz Ogrodnik 21 Brodd Products Polonia 22 Kopex Electric Systems S.A Schronisko dla bezdomnych zwierząt Stokson Sp. J. Henryk Stokłosa i Wspólnicy 25 Messer Polska Sp. z o.o. 26 Ab-oil Sp. z o.o. 27 Bioeko Sp. z o.o. 28 EKO-MOBIL S.C. 29 Huta Batory Sp. z o.o. 30 Kuźnie Batory S.A Walcownie Bruzdowe Batory Sp. z o.o. HW Pietrzak Holding Sp. z o.o. Oddział Walcownia Blach Batory w Chorzowie 33 Kalimex Tadeusz Jasiński ul. Michałkowicka Chorzów ul. Skłodowskiej Chorzów ul. Metalowców Chorzów ul. Metalowców Chorzów ul. Metalowców Chorzów ul. Opolska Chorzów ul. Składowa Chorzów ul. Opolska Chorzów ul. Opolska Chorzów ul. Stacyjna Chorzów ul. Maciejkowicka Chorzów Stalowa Chorzów Stalowa Chorzów ul. Kaliny 43a Chorzów ul. Dyrekcyjna Chorzów ul. Stalowa Chorzów ul. Żelazna Chorzów ul. Leśna Chorzów ul. Żółkiewskiego Chorzów Zakład zakończył działalność wszystkie lokalizacje zakładu znajdują się pod pozycją 9 Produkcja płyt warstwowych Produkcja energii i ciepła Konstrukcje stalowe, produkcja wagonów Oddz. Arcelor Mittal Poland S.A. Kuźnia, produkcja odkuwek stalowych Produkcja pokarmu dla zwierząt Nie wyrażono zgody na przeprowadzenie pomiarów hałasu Urządzenia elektrotechniczne dla górnictwa Schronisko dla psów Produkcja cukiernicza Produkcja i dystrybucja gazów technicznych Zakład zakończył działalność Zakład zakończył działalność Stacja demontażu pojazdów. Produkcja stali oraz rur stalowych bez szwu Produkcja wyrobów kutych Produkcja wyrobów prętowych i narzędzi Produkcja blach stalowych Zbiornica złomu 29

31 34 Marex Sp. z o.o., Sp. K. 35 HTS Spaczyńscy Sp. z o.o. 36 Złomhut Sp. z o.o. 37 AUTO-ZŁOM Barbara ZUP Michał Kuligowski 38 Kazmet Adrian Kazmierz 39 Moris Maurycy Wołek 40 Plaston-P Sp. z o.o. 41 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Szyb Kolejowy I Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Szyb Zygmunt August 42 Tramwaje Śląskie S.A. ul. Kolejowa Chorzów ul. Leśna Chorzów ul. Leśna Chorzów róg ul. Legnickiej i Rębaczy ul. Wiejska Chorzów ul. Wiejska Chorzów ul. Wiejska Chorzów ul. Wiejska Chorzów ul. Główna Chorzów ul. Inwalidzka Chorzów 43 Eltrans Sp.z o.o. ul. Inwalidzka 11 Skup i sprzedaż złomu. Zbiornica złomu Zbiornica złomu Stacja demontażu pojazdów Zbiornica złomu Linia do zgrzewania szyn Produkcja rur z żywic szyb wentylacyjny byłej kopalni Barbara szyb wentylacyjny byłej kopalni Barbara Warsztaty remontowe Dystrybucja i usługi elektryczne 44 Elkop S.A. ul. Maronia 44 usługi elektromontażowe Oczyszczalnia ścieków Klimzowiec Centrum logistyczne Prologis Polska Sp. z o.o. 47 Womar s.c. 48 Inwar s.c. 49 Transbud Józef Żywczak 50 PHU AGA Agnieszka Starzyk ul. Gałeczki Chorzów ul. Niedźwiedziniec Chorzów ul. Składowa Chorzów ul. Wieniawskiego Chorzów ul. Janasa Chorzów ul. Kluczborska Chorzów Część mechaniczna na terenie Chorzowa Produkcja wyrobów gumowych Stacja demontażu pojazdów Stacja demontażu pojazdów Stacja demontażu pojazdów Zbiornica złomu Tab. 3.1 Lista 50 podmiotów gospodarczych na terenie Chorzowa poddanych analizie przy tworzeniu mapy hałasu przemysłowego. 30

32 Rys. 3.5 Orientacyjna lokalizacja podmiotów gospodarczych na terenie Chorzowa uwzględnionych w mapie hałasu przemysłowego. 31

33 4. UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zostały uwzględnione w trakcie opracowywania tzw. mapy wrażliwości hałasowej. Przez mapę wrażliwości hałasowej rozumie się mapę przedstawiającą rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku jego braku, do innych dokumentów planistycznych, w tym do opracowań ekofizjograficznych lub studiów zagospodarowania przestrzennego (patrz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji [14]). W Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, art. 113, 114. oraz 115. W szczególności art. 113 zawiera wykaz terenów, dla których obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Są to tereny przeznaczone: a) pod zabudowę mieszkaniową, b) pod szpitale i domy opieki społecznej, c) pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, d) na cele uzdrowiskowe, e) na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, f) na cele mieszkaniowo-usługowe; Nieco rozszerzony wykaz terenów chronionych przed hałasem oraz poziomy dopuszczalne, stanowiące podstawowe kryterium oceny stanu akustycznego środowiska, podane zostały w załączniku do Rozporządzeniu Ministra z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007, Nr 179, poz. 826) [6]. Wartości aktualnie obowiązujących poziomów dopuszczalnych podane zostały w tabelach w rozdziale niniejszego opracowania. Przy opracowaniu rozgraniczenia terenów wg klasyfikacji zawartej ww. Rozporządzeniu skorzystano ponadto z następujących zapisów w Poś: Art Przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazuje się, które z nich należą do poszczególnych rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1. 32

34 2. Jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1, uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone jak dla przeważającego rodzaju terenu oraz Art W razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oceny czy teren należy do rodzajów terenów, o których mowa w art.113 ust. 2 pkt 1, właściwy organ dokonuje na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystania tego i sąsiednich terenów: przepis art. 114 stosuje się odpowiednio. Materiałami wyjściowymi do sporządzenia mapy wrażliwości hałasowej obszarów były materiały planistyczne, w szczególności udostępnione przez Zamawiającego miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunku zagospodarowania przestrzennego. Uwzględnione zostały również informacje Zamawiającego dotyczące terenów rekreacyjnych - wypoczynkowych. Zawarte w wymiennych materiałach informacje pozwalają na określenie funkcji urbanistycznych terenów, które aktualnie wymagają ochrony przed hałasem, jak również tych terenów, dla których ochronę przed hałasem należy uwzględnić ze względu na ich prognozowane przeznaczenie. Korzystając z podanego przyporządkowania oraz z cytowanych wyżej zapisów art. 114 i art. 115 Poś dokonano pogrupowania terenów, zgodnie z podaną wyżej klasyfikacją. Zawiera ona zapis w formie graficznej informacji o sposobach użytkowania gruntów w mieście i dopuszczalnych wartościach poziomu w zależności od rodzaju źródła hałasu. Mapa wrażliwości hałasowej terenów opracowana została jako warstwa informacyjna zarówno w formacie *.shp, jak i w oprogramowaniu CadnaA w formacie *.cna. W oprogramowaniu Cadna A informacje geometryczne dotyczące obszarów, sklasyfikowanych zgodnie z art. 113, ust. 2 ustawy P.o.ś., powiązane są z tabelą atrybutów, która zawiera m.in. aktualnie obowiązujące wartości dopuszczalne dla wskaźników hałasowych (L DWN, L N,). W oparciu o opracowaną mapę wrażliwości terenów na hałas wykonanych zostało w ramach realizacji Mapy Akustycznej Miasta Chorzowa szereg map oraz obliczeń i analiz, do których niezbędna była znajomość dopuszczalnych poziomów hałasu na całym obszarze objętym opracowaniem. W szczególności, w oparciu o mapy wrażliwości hałasowej i mapy imisyjne (patrz rozdz. 8) opracowane zostały tzw. mapy zagrożeń hałasowych (patrz rozdz. 9) tzn. mapy pokazujące obszary, na których zidentyfikowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów została również wykorzystana do 33