PODSUMOWANIE. Wnioski podsumowujące można sformułować następująco:

Transkrypt

1 PODSUMOWANIE Hałas w środowisku jest coraz silniej odczuwalnym problemem, wpływa na zdrowie ludzi i przeszkadza w codziennych czynnościach w pracy, w domu i szkole. Może powodować choroby układu krążenia, zakłóca sen i wypoczynek, wzmaga zdenerwowanie a także zmniejsza wydajność. Czynnikami, które powodują wzrost hałasu w środowisku są przede wszystkim urbanizacja, rozwój gospodarczy i transport samochodowy. W Europie najbardziej powszechny jest hałas komunikacyjny, wg badań WHO co trzeci mieszkaniec naszego kontynentu narażony jest na szkodliwe działanie tego rodzaju hałasu. W Polsce procesem mapowania hałasu objęto około 5% ludności (26% w aglomeracjach i 24% na terenach poza aglomeracjami). Wyniki wskazują, że na hałas drogowy powyżej 65 db dla wskaźnika L DWN narażonych jest w Polsce około 4 milionów ludzi, na hałas kolejowy około 13 tys. mieszkańców a na hałas lotniczy około 3 tys. ludzi.. Wojewódzkie inspektoraty zgodnie z wojewódzkimi planami monitoringu środowiska skupiają się więc przede wszystkim na badaniach hałasu drogowego i przemysłowego. Analizy uciążliwości hałasu różnego typu w ramach map akustycznych wykonywane są obszarowo i dotyczą przede wszystkim liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas. Natomiast badania wykonywane przez wioś dotyczą danego punktu pomiarowego (czyli wykonywane są punktowo) i przedstawiają poziom dźwięku dokładnie w tym danym punkcie. Oszacowania liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas nie są wykonywane. Począwszy od roku 16 analizy wykonywane przez wioś będą podobnie jak mapy akustyczne- wykonywane dla obszarów. Wnioski podsumowujące można sformułować następująco: 1. Krótkookresowe badania emisji z dróg w roku 14 wykonano w 189 punktach pomiarowych. W 58 % punktów pomiarowych emisja była większa niż 65 db w porze dziennej, a 41% dróg charakteryzuje się emisją powyżej 56 db w porze nocy. Długookresowe pomiary emisji hałasu drogowego zrealizowano w 61 punktach pomiarowych, z czego w około 2/3 zmierzona emisja była większa niż 64 db dla wskaźnika L DWN. Długookresowe pomiary hałasu drogowego wykazały, że emisję powyżej 68 db dla wskaźnika L DWN ma 55% dróg krajowych, 44 % dróg wojewódzkich i 38 % pozostałych dróg badanych w roku 14. Z badań krótko - i długookresowych wynika, że emisja hałasu z dróg krajowych jest w większości zawiera się w przedziale pomiędzy 68,1 a 75 db, a emisja z innych badanych dróg w większości jest mniejsza niż 68 db.

2 2. Krótkookresowe pomiary hałasu drogowego na terenach chronionych wykonano w 284 punktach obserwacji. W 53% punktach pomiarowych stwierdzono przekroczenie poziomów dopuszczalnych w porze dziennej, a w 63% w porze nocy. Długookresowe pomiary hałasu drogowego na terenach mieszkalnych wykonano w 6 punktach pomiarowych. W 53% punktów pomiarowych w porze dnia i 47% punktów pomiarowych w porze nocy nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku. Oznacza to, że przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku stwierdzono w ponad 6 budynkach mieszkalnych. Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska powinny zawiadamiać zarządzających drogą oraz odpowiednie władze (prezydentów miast, burmistrzów, wójtów), jeśli z ich pomiarów wynika, że na terenach chronionych są przekraczane dopuszczalne poziomy dźwięku. 3. Badania hałasu kolejowego wykonywane były w województwach. Pomiary wykazały, że w około % punktów pomiarowych w porze dnia przekroczone były poziomy dopuszczalne, a w 9% punktów pomiarowych w porze nocy zmierzony poziom hałasu przekraczał 56 db. 4. Hałas lotniczy badano wokół 12 lotnisk cywilnych łącznie w 5 punktach pomiarowych. Pomiary były wykonywana zarówna za pomocą procedury pomiarów ciągłych jak i okresowych. Dla pomiarów hałasu krótkookresowego w żadnym punkcie nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku w porze dziennej, w porze nocnej zanotowano przekroczenie dopuszczalnego poziomu dźwięku w Łodzi przy ul. Św. Franciszka. W 4 punktach stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu dźwięku dla wskaźnika L DWN, w trzech punktach przy porcie lotniczym Ławica w Poznaniu oraz w jednym punkcie przy porcie lotniczym im F. Chopina w Warszawie. Dla wskaźnika L N stwierdzono przekroczenie w czterech punktach przy porcie lotniczym im F. Chopina w Warszawie i w trzech punktach przy porcie lotniczym Ławica w Poznaniu. Zmierzone poziomy dźwięku hałasu lotniczego wydają się być niskie, szczególnie, że wzrasta liczba skarg na ten rodzaj hałasu. 5. Wg pomiarów wykonanych w roku 14 jedynie 32 % zbadanych zakładów przekraczało dopuszczalne poziomy dźwięku. Największy udział zakładów uciążliwych dla środowiska występował w województwach: pomorskim, dolnośląskim, lubelskim, opolskim, zachodniopomorskim, małopolskim. Wśród obiektów najbardziej uciążliwych w roku 14 można wymienić huty, ciepłownie a także urządzenia klimatyzacyjne oraz sprzęt nagłaśniający. Transport dostawczy do obiektów handlowych porze nocnej powoduje również wysoką odczuwalną uciążliwość dla sąsiedztwa. TRENDY ZMIAN Hałas przemysłowy Należy odnotować, że wieloletnie oceny stanu klimatu akustycznego w Polsce w zakresie hałasu przemysłowego wykazują znaczny spadek liczby zakładów (działalności) z przekroczeniami poziomów dopuszczalnych. Wg podsumowania poprzedniego cyklu pięcioletniego z lat % przebadanych w całym kraju obiektów przekraczało dopuszczalne poziomy hałasu. Natomiast obecnie wg stanu na dzień 31 grudnia 14r. procent ten wynosi jedynie 32.

3 r. 7-11r. 14r. Rys.5.1 Trend spadkowy udziału pomiarów z przekroczeniami poziomów dopuszczalnych odnotowany na przestrzeni lat 7 14 Omawiany trend spadkowy udziału pomiarów z przekroczeniami poziomów dopuszczalnych dla hałasu przemysłowego dobrze wykazują poniższe wykresy będące zestawieniami wyników z roku 14 z wynikami dla poprzednich okresów pięcioletnich:

4 lata 2-6 lata 7-11 rok 14 > 5 db (4-5) db <4 db Rys Rozkład poziomów emisji hałasu zakładów w poszczególnych klasach pora nocna. Zestawienie roku sprawozdawczego (14) z wynikami dla poprzednich cykli pięcioletnich lata 2-6 lata 7-11 rok 14 >6 db (5,1-6) db (4-5) db < 4 db Rys Rozkład poziomów emisji hałasu zakładów w poszczególnych klasach pora dzienna. Zestawienie roku sprawozdawczego (14) z wynikami dla poprzednich pięcioletnich

5 > 5 db (4-5) db <4 db lata 2-6 lata 7-11 rok 14 Rys Zestawienie roku sprawozdawczego (14) z rozkładami poziomów emisji hałasu zakładów w poszczególnych klasach decybelowych dla poprzednich cykli pięcioletnich pora nocna >6 db (5,1-6) db (4-5) db < 4 db lata 2-6 lata 7-11 rok 14 Rys Zestawienie roku sprawozdawczego (14) z rozkładami poziomów emisji hałasu zakładów w poszczególnych klasach decybelowych dla poprzednich cykli pięcioletnich pora dzienna W roku 14 około 22 % pomiarów dotyczyło obiektów przemysłowych emitujących hałas do środowiska o poziomie poniżej 4 db, natomiast 55 % pomiarów nie przekraczało 45 db Zaś wg stanu na dzień 31 grudnia 11r. (podsumowanie poprzedniego cyklu pięcioletniego): 18,6 % wszystkich pomiarów stanowiły pomiary poniżej 4 db; natomiast 47 % pomiarów nie przekraczało 45 db. A w latach 7-9 pomiary o zmierzonych poziomach dźwięku poniżej 4 db stanowiły niecałe 9 %, a poniżej 45 db 28 %. Obrazuje to poniższy wykres:

6 <4 db ( 4-45) db Rys.5.6. Udział "cichych" pomiarów hałasu przemysłowego w ogólnej liczbie pomiarów hałasu przemysłowego. Wykresy te pokazują istotne zmniejszenie emisji hałasu zakładów objętych pomiarami w przeciągu ostatniej dekady. Skutek ten został osiągnięty z jednej strony szeroko zakrojonymi wdrożeniami środków ochronnych (wyciszenia). Lecz z drugiej strony efekt ten miał także inne przyczyny, a mianowicie do końca 7 r. analiza stanu klimatu akustycznego w zakresie hałasu przemysłowego opierała się tylko na pomiarach wykonywanych przez wioś. Z dniem 1 stycznia 8 r. weszła w życie zmiana ustawy Poś i analizy objęły zarówno zakłady ciche (przy których zarządzający są zobowiązani wykonywać pomiary zgodnie z art. 147 ustawy Poś) jak i takie, na które skarżą się okoliczni mieszkańcy. Przekłada się to na zbiorcze statystyki dotyczące hałaśliwości skontrolowanych zakładów w poszczególnych województwach, w efekcie także w całym kraju, co pokazuje poniższy wykres:

7 25 15 > 6 db 5 Rys 5.7. Udział procentowy ilości skontrolowanych zakładów z wysokimi poziomami emisji (powyżej 6 db) w całkowitej ilości zbadanych zakładów pora dzienna Jak widać województwa posiadające wysoki udział pomiarów z art. 147 Poś (świętokrzyskie, łódzkie, mazowieckie, podkarpackie) znajdują się w końcowej części tego wykresu. Należy dodać, że w skali kraju obecnie już niemal połowa ewidencjonowanych zakładów to właśnie pomiary wykonywane w ramach art. 147 ustawy Poś. Hałas drogowy Trendy zmian hałasu drogowego dla poszczególnych okresów działania monitoringu hałasu zaprezentowano w poniższych tabelach: Tabela 5.1. Trendy zmian hałasu drogowego Okres Procentowy rozkład poziomów dźwięku w poszczególnych klasach < 6 db 6-65 db 65-7 db 7-75 db 75-8 db > 8 db ,6 12,1 24,2 39,8 11,9, ,,3 22,4 41,3 13,8,2 Lata Lata ,7,2 42,2 23,4 4,3,3 Lata ,3 36, 52,4 4,8,5

8 Tabela 5.2. Porównanie rozkładów procentowych hałasu drogowego % Lata 2-6 Lata 7-11 Lata < 6 db > 6 db < 7 db > 7 db Rys 5.8 Porównanie rozkładów procentowych hałasu drogowego w poszczególnych zakresach w różnych okresach podsumowujących badania hałasu 1. Od roku 7 wioś wykonuje pomiary przy drogach nie objętych procesem opracowywania map akustycznych, czyli przy drogach, po których przejeżdża mniej pojazdów niż 3 na rok. Niemniej jednak - jak wynika z pomiarów wioś- drogi o mniejszym natężeniu ruchu powodują również przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku na terenach chronionych z akustycznego punktu widzenia położonych bezpośrednio przy tych drogach. W związku z tym mimo, że emisja z dróg w klasach powyżej 7 db spadła (drogi o dużym natężeniu ruchu), zdecydowanie wzrosła w klasie pomiędzy 6 a 7 db. Ze względu na znaczny wzrost liczby samochodów coraz mniej jest dróg o małej emisji hałasu (niższej niż 6 db). Tendencję tę zauważyła również Komisja Europejska, która zastanawia się nad rozszerzeniem obowiązku wykonywania mapa akustyczny dla miast mniejszych niż mieszkańców oraz dla dróg o natężeniu mniejszym niż 3 pojazdów w ciągu roku..